TOEPASSING VAN STARTFOSFOR IN BLADANDIJVIE

Transcriptie

1 TOEPASSING VAN STARTFOSFOR IN BLADANDIJVIE Proefcode: OL10 ANBM01 Uitgevoerd in opdracht van: Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Technisch Comité Karreweg Kruishoutem Tel (0) Fax (0) pcg@proefcentrum-kruishoutem.be Door: Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Karreweg Kruishoutem Tel (0) Fax (0) pcg@proefcentrum-kruishoutem.be Proefverantwoordelijke: Robrecht Winnepeninckx en Anneleen Volckaert Studieverantwoordelijke: Nico Vergote Directeur: Bruno Gobin Datum: 28/01/2011 Studieverantwoordelijke Ing. N. Vergote Directeur Dr. B. Gobin Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Karreweg 6, B-9770 Kruishoutem T: +32 (0) F: +32 (0) BTW: RPR: info@proefcentrum-kruishoutem.be Bank: LBK IBAN: BE BIC: BCGECHGG

2 Abstract Op het PCG werd in 2008 een proef opgezet in andijvie met ammoniumpolyfosfaat als startmeststof, enkele wortelstimulerende middelen zoals Humifirst, Humax Nutri, enz. en specifieke bladvoedingen zoals Kendal, Epso Microtop enz. Toen gaf vooral het gebruik van ammoniumpolyfosfaat uitstekende resultaten. Daarom werden startfosfaten in 2009 breder getest: er werd een proef opgezet om de ideale toepassingstechniek te weten te komen en er werd een proef opgezet om diverse soorten startfosfaten met elkaar te vergelijken. De puntsgewijze toepassing (zowel voor als na het planten) gaf het beste resultaat; de plantbak behandeling zorgde voor teveel verbranding; rijen- en volleveldbemesting resulteerde respectievelijk in een matige en lage opbrengst. In de proef met verschillende soorten startfosfaten gaf ammoniumpolyfosfaat het beste resultaat, objecten behandeld met Novatec Solub haalden een zelfde opbrengst maar vertoonden iets meer fytotoxiciteit, objecten behandeld met tripelsuperfosfaat hadden een beduidend minder hoge opbrengst. In deze proef werd ook het aangieten met water in het plantgat getest, uit deze resultaten kon geconcludeerd worden dat niet het water maar wel de meststof voor de groeibevordering zorgde. In 2010 werd opnieuw een proef aangelegd om verschillende soorten startfosfaten met elkaar te vergelijken. Dit maal werd gekozen om de meststoffen ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub , tripelsuperfosfaat en Vivifos met elkaar te vergelijken. De startfosfor werd toegediend in een puntbehandeling en de stikstofbemesting gebeurde breedwerpig met ammoniumnitraat. Er werd ook een object toegevoegd dat geen minerale bemesting kreeg. Tussen ammoniumpolyfosfaat en Novatec Solub is er in deze proef een significant verschil qua opbrengst: de opbrengst van het object met Novatec Solub is significant het hoogst. In tegenstelling tot vorig jaar, werd dit jaar geen fytotoxiciteit vastgesteld. Vivifos haalt een zelfde opbrengst als ammoniumpolyfosfaat. Er werden in vorige jaren reeds verschillende proeven opgezet met APP, uit dit onderzoek blijkt dat het zeker de moeite loont om verder te gaan met Vivifos. De resultaten van dit jaar bevestigen dat verschillende fosformeststoffen een verschillende invloed uitoefenen. Tripelsuperfosfaat doet het minder goed dan de uitgeteste ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub en Vivifos. Qua gewaskwaliteit scoort enkel het onbemest object minder goed: de kleur is op het eind van de teelt minder donker, de groeiwijze vlakker en de geel blad aantasting hoger. Page 2 of 11

3 Inhoudstabel 1 Inleiding Materiaal en methoden Objecten Proefdesign Draaiboek Proefveld / infrastructuur Behandelingsmethode Beoordelingsmethode Statistische analyse Resultaten en bespreking Resultaten Validiteit van de resultaten Bespreking Besluit Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke Vertrouwelijkheid van dit document Samenwerking Page 3 of 11

4 1 Inleiding Op het PCG werd in 2008 een proef opgezet in andijvie met ammoniumpolyfosfaat als startmeststof, enkele wortelstimulerende middelen zoals Humifirst, Humax Nutri, enz. en specifieke bladvoedingen zoals Kendal, Epso Microtop enz. Toen gaf vooral het gebruik van ammoniumpolyfosfaat uitstekende resultaten. Daarom werden startfosfaten in 2009 breder getest: er werd een proef opgezet om de ideale toepassingstechniek te weten te komen en er werd een proef opgezet om diverse soorten startfosfaten met elkaar te vergelijken. De puntsgewijze toepassing (zowel voor als na het planten) gaf het beste resultaat; de plantbak behandeling zorgde voor teveel verbranding; rijen- en volleveldbemesting resulteerde respectievelijk in een matige en lage opbrengst. In de proef met verschillende soorten startfosfaten gaf ammoniumpolyfosfaat het beste resultaat, objecten behandeld met Novatec Solub haalden een zelfde opbrengst maar vertoonden iets meer fytotoxiciteit, objecten behandeld met tripelsuperfosfaat hadden een beduidend minder hoge opbrengst. In deze proef werd ook het aangieten met water in het plantgat getest, uit deze resultaten kon geconcludeerd worden dat niet het water maar wel de meststof voor de groeibevordering zorgde. In 2010 werd opnieuw een proef aangelegd om verschillende soorten startfosfaten met elkaar te vergelijken. Dit maal werd gekozen om de meststoffen ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub , tripelsuperfosfaat en Vivifos met elkaar te vergelijken. De startfosfor werd toegediend in een puntbehandeling en de stikstofbemesting gebeurde breedwerpig met ammoniumnitraat. Er werd ook een object toegevoegd dat geen minerale bemesting kreeg. 2 Materiaal en methoden 2.1 Objecten Tabel: Objecten Object Meststof Samenstelling Toestand Techniek N aanvullen tot N toegediend P toegediend Tijdstip 1 Ammoniumpolyfosfaat Vloeibaar Punt B + Ammoniumnitraat Vast Breedwerpig A 2 Novatec Solub Vast (oplossing) Punt B +Ammoniumnitraat Vast Breedwerpig A 3 Tripelsuperfosfaat Vast Punt A +Ammoniumnitraat Vast Breedwerpig A 4 Vivifos Vast Punt A +Ammoniumnitraat Vast Breedwerpig A 5 Onbemest Ammoniumpolyfosfaat (of APP) bevat ammoniumzouten van ortho-, pyro-, en metafosforzuur (in verhoudingen die afhangen van de fabricagemethode), vandaar de naam ammoniumpolyfosfaat. APP moet als voordeel hebben dat het fosfaat uit de meststof zelf en andere sporenelementen in de bodem beter in oplossing worden gehouden. APP komt voor als vloeibare meststof en heeft een dichtheid van 1.4 kg/l. Novatec Solub bevat ammoniumstikstof, fosfaat (P 2 O 5 ) en de nitrificatieremmer DMPP (3,4- dimethylpyrazolfosfaat) dat de omzetting van ammonium tot nitraat vertraagt. Het is een wateroplosbare korrel en er kan, volgens de productfiche, zo n 50 kg Novatec Solub worden opgelost in 100 liter water. Tripelsuperfosfaat is een enkelvoudige vaste fosformeststof. Vivifos is een samengestelde NP-meststof met 2% ammoniumstikstof, 2% organisch gebonden stikstof en P 2 O 5. Het is een microgranulaat ( Minigran ) wat zorgt voor een homogenere verdeling. Page 4 of 11

5 2.2 Proefdesign Proefdesign Gerandomiseerde blokkenproef Aantal parallellen 3 Aantal objecten 5 Plotoppervlakte (m²) 13 Aantal planten/plot 57 Lengte plot (m) 7.5 Breedte plot (m) Draaiboek 17/03/2010 Zaai 14/04/2010 Staalname 20/04/2010 Bemesting 21/04/2010 Proefbehandeling A 21/04/2010 Plant 21/04/2010 Proefbehandeling B 28/05/2010 Gewasbeoordeling 03/06/2010 Gewasbeoordeling 04/06/2010 Staalname 15/06/2010 Gewasbeoordeling 16/06/2010 Oogst + beoordeling 24/06/2010 Staalname 2.4 Proefveld / infrastructuur Gemeente Kruishoutem Land België Locatie proef PCG F Voorgaande teelt Snijrogge Teeltsysteem Gewenten Zaaispecificaties 4 cm perspot Plantspecificaties 40 cm x 40.5 cm (drie rijen) Tabel: Bodemanalyse BDB Datum Staalname diepte (cm) Grondsoort phkcl %C P K Mg Ca Na mg/100 g droge grond 01/03/ Zand Tabel: Bodemanalyse PCG Datum Staalname diepte NO3 - -N NH4 + -N (cm) kg/ha kg/ha 14/04/2010 (parallel 1) /04/2010 (parallel 1) /04/2010 (parallel 2) /04/2010 (parallel 2) /04/2010 (parallel 3) /04/2010 (parallel 3) Page 5 of 11

6 Tabel: Bemesting Datum Hoeveelheid Samenstelling meststof (%) Meststof kg/ha N P2O5 K2O MgO 20/04/ Patentkali /06/ Epso Microtop Tabel: Algemene gewasbescherming Datum Product Dosis per hectare l of kg Actieve stof 21/04/2010 Bonalan 8 l benfluralin 21/04/2010 CIPC 1.5 l chloorprofam 21/04/2010 Legurame 3.5 l carbeetamide 06/05/2010 Switch 0.6 kg cyprodinil + fludioxonil 21/05/2010 Signum 1.5 kg boscalid + pyraclostrobin 21/05/2010 Plenum 0.4 kg pymetrozin 28/05/2010 Baythroid 0.5 l cyfluthrin 28/05/2010 Rovral SC 1.5 l iprodione 07/06/2010 Pirimor 0.4 kg pirimicarb 2.5 Behandelingsmethode Breedwerpig: De behandeling met ammoniumnitraat gebeurde breedwerpig, met de hand werd de afgewogen dosis voor het planten (= Proefbehandeling A) homogeen verdeeld over het proefveld. Punt: De puntbehandelingen met ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub , tripelsuperfosfaat en Vivifos gebeurden handmatig. Bij ammoniumpolyfosfaat en Novatec Solub werd na het planten (= Proefbehandeling B) bij de voet van elke plant 100 ml oplossing (1 ml APP of 1 g Novatec Solub ) afgegeven. Bij tripelsuperfosfaat en Vivifos werden de korrels voor het planten (= Proefbehandeling A) toegediend, na het planten werd aan elk plantje 100 ml water gegeven. 2.6 Beoordelingsmethode Gewasbeoordeling: Voor oogst gebeurden er twee gewasbeoordelingen (op 28/05/2010 en op 03/06/2010): gewasvolume, gewaskleur en geel blad kregen een score tussen 1 en 9. Bij oogst werd ook een gewasbeoordeling uitgevoerd (op 15/06/2010): uniformiteit, groeiwijze, smet en kleur broek werden ditmaal ook beoordeeld. Productiebeoordeling: Op 16/06/2010 werd de kropmassa in kg per 100 stuks bepaald. 2.7 Statistische analyse Eerst en vooral werd getest of de varianties van verschillende groepen van een variabele homogeen waren of niet, dit gebeurde met de Levene test. De nulhypothese stelt dat de varianties homogeen zijn. De variabelen werden verder onderworpen aan een ANOVA test. Er werden significante verschillen vastgesteld (p<0.05), de nulhypothese werd verworpen: de gemiddelden zijn niet gelijk. In de resultatentabel duiden verschillende letters op een significant verschil. Page 6 of 11

7 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Tabel: Gewasbeoordeling 28/05/2010 en 03/06/2010 Object Gewasvolume Gewaskleur Geel blad Gewasvolume Geel blad 28/05/2010 3/06/2010 1: ammoniumpolyfosfaat 7.0 a ab 7.7 2: Novatec Solub 7.3 a a 7.3 3: tripelsuperfosfaat 6.0 ab b 6.3 4: Vivifos 7.0 a b 6.7 5: onbemest 4.7 b c 7.0 Gemiddelde p-waarde Statistische methode Anova Anova Anova Anova Anova 1= weinig bleek veel weinig veel 9= veel donker weinig veel weinig Tabel: Gewasbeoordeling 15/06/2010 en oogstbeoordeling 16/06/2010 Object Uniformi teit Groei wijze Gewas kleur Gewas volume Smet Geel blad Kleur broek Krop massa 1: ammoniumpolyfosfaat a 8.0 a 8.4 a a b 2: Novatec Solub a 8.0 a 8.3 ab a a 3: tripelsuperfosfaat a 7.7 a 7.5 c a c 4: Vivifos ab 7.7 a 7.7 bc a b 5: onbemest b 5.7 b 5.0 d b d Gemiddelde p-waarde Statistische methode Anova Anova Anova Anova Anova Anova Anova Anova 1= heterogeen vlak bleek weinig veel veel bleek kg / 100 9= uniform opgericht donker veel geen weinig groen stuks Page 7 of 11

8 Tabel: Stikstofresidu 04/06/2010 in kg/ha Object NO3 - -N NH4 + -N NO3 - -N NH4 + -N NO3 - -N NH4 + -N 0-30 cm cm 0-60 cm 1: ammoniumpolyfosfaat 113 a 5 65 ab a 11 2: Novatec Solub 112 a 6 66 ab a 13 3: tripelsuperfosfaat 100 a 7 55 ab a 14 4: Vivifos 107 a 7 72 a a 13 5: onbemest 42 b 7 33 b 6 74 b 13 Gemiddelde p-waarde Statistische methode Anova Anova Anova Anova Anova Anova Tabel: Stikstofresidu 24/06/2010 in kg/ha Object NO3 - -N NH4 + -N NO3 - -N NH4 + -N NO3 - -N NH4 + -N 0-30 cm cm 0-60 cm 1: ammoniumpolyfosfaat : Novatec Solub : tripelsuperfosfaat : Vivifos : onbemest Gemiddelde p-waarde Statistische methode Anova Anova Anova Anova Anova Anova Page 8 of 11

9 Object 1: ammoniumpolyfosfaat + ammoniumnitraat Foto op 04/06/2010 Object 2: Novatec Solub ammoniumnitraat Object 3: tripelsuperfosfaat + ammoniumnitraat Object 4: Vivifos + ammoniumnitraat Object 5: onbemest 3.2 Validiteit van de resultaten De groei was goed dit teeltseizoen. De weersomstandigheden waren goed en opdat de groei optimaal zou verlopen werd verschillende keren beregend. Page 9 of 11

10 3.3 Bespreking Object 1: ammoniumpolyfosfaat + ammoniumnitraat Het gewasvolume scoorde bij de laatste beoordeling significant het beste (samen met object 2), toch was de kropmassa bij oogst significant lager dan de massa van object 2 (Novatec Solub ). De kropmassa was significant hoger dan de massa van object 3 (tripelsuperfosfaat) en object 5 (onbemest); en was gelijk aan de massa van object 4 (Vivifos). Object 2: Novatec Solub ammoniumnitraat Het gewasvolume scoorde telkens zeer goed, op het eind van de teelt bleek de kropmassa van dit object significant het hoogst te zijn (159 kg/100 stuks). In de proef met verschillende soorten startfosfaten uit 2009 gaf ammoniumpolyfosfaat het beste resultaat, objecten behandeld met Novatec Solub haalden een zelfde opbrengst maar vertoonden iets meer fytotoxiciteit. Dit jaar werd er geen fytotoxiciteit vastgesteld. Object 3: tripelsuperfosfaat + ammoniumnitraat Dit object scoorde qua gewasvolume beter dan object 5 (onbemest), maar minder goed dan alle bemeste objecten. Dit werd opnieuw vertaald in de gemiddelde kropmassa. De resultaten van dit jaar bevestigen dat verschillende fosformeststoffen een verschillende invloed uitoefenen. Tripelsuperfosfaat doet het minder goed dan de uitgeteste ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub en Vivifos. In 2009 werd tripelsuperfosfaat zowel breedwerpig als in het plantgat getest. Tussen deze twee behandelingsmethodes werd toen een cijfermatig verschil vastgesteld: de kropmassa van het object waarbij de toepassing gebeurde in het plantgat scoorde hoger. Object 4: Vivifos + ammoniumnitraat Het object met Vivifos scoorde qua volume gemiddeld: beter dan het onbemeste object 5, maar minder goed dan object 1 met APP en object 2 met Novatec Solub. Bij de oogst was de opbrengst significant hoger dan het onbemeste object en hoger dan indien tripelsuperfosfaat werd toegepast. De opbrengst was gelijk aan die van object 1 met APP: 144 kg/100 stuks. Object 5: onbemest Dit object kreeg geen minerale fosfor- of stikstofbemesting. Dit object liep voornamelijk mee in de proef om de stikstofmineralisatie te volgen. De kleur was op het eind van de teelt minder donker, de groeiwijze vlakker en de geel blad aantasting hoger. De kwaliteit van de andijvie was dus minder goed. Het gewas werd telkens significant minder volumineus beoordeeld en dat werd vertaald in de uiteindelijke opbrengst: de kropmassa (106 kg/100 stuks) scoorde het minst goed van alle objecten. Zowel de kwaliteit als de opbrengst scoorden dus niet goed. Uit de staalname 12 dagen voor oogst (op 04/06/2010) bleek dat er significant minder nitraatstikstof aanwezig was in de 0-60 cm laag. Dat is logisch aangezien dit object geen minerale stikstofbemesting kreeg toegediend. 8 dagen na oogst (op 24/06/2010) was er geen significant verschil meer in het stikstofresidu. Wat tevens opvalt, is dat het nitraatresidu in de 0-30 cm laag op 04/06/2010 eenzelfde verloop vertoont als de beoordeling van het gewasvolume op 03/06/2010 en de N-gift bij de start van de teelt: object 1 en 2 kregen een hogere dosis N dan object 3 en 4, het eerst genoemde duo vertoonde een beter gewasvolume en had meer nitraat voorradig in de 0-30 cm laag op 04/06/2010. Daarbij moet ook verwezen worden naar het feit dat Vivifos organische N bevat welke traag vrijgesteld wordt. Page 10 of 11

11 4 Besluit Tussen ammoniumpolyfosfaat en Novatec Solub is er in deze proef een significant verschil qua opbrengst: de opbrengst van het object met Novatec Solub is significant het hoogst. In tegenstelling tot vorig jaar, werd dit jaar geen fytotoxiciteit vastgesteld. Vivifos haalt een zelfde opbrengst als ammoniumpolyfosfaat. Er werden in vorige jaren reeds verschillende proeven opgezet met APP, uit dit onderzoek blijkt dat het zeker de moeite loont om verder te gaan met Vivifos. De resultaten van dit jaar bevestigen dat verschillende fosformeststoffen een verschillende invloed uitoefenen. Tripelsuperfosfaat doet het minder goed dan de uitgeteste ammoniumpolyfosfaat, Novatec Solub en Vivifos. Qua gewaskwaliteit scoort enkel het onbemest object minder goed: de kleur is op het eind van de teelt minder donker, de groeiwijze vlakker en de geel blad aantasting hoger. 5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke De kwaliteitsverantwoordelijke verklaart dat het onderzoek werd uitgevoerd volgens de kwaliteitsborgingspunten vastgelegd in het intern kwaliteitssysteem van het PCG. 6 Vertrouwelijkheid van dit document Dit document is niet vertrouwelijk. Het PCG is niet verantwoordelijk voor foute adviezen ten gevolge van de verspreiding van dit document. 7 Samenwerking Deze proef lag aan in het kader van het project Jardin de l Europe (JADE II). Dit project wordt uitgevoerd in het kader van Interreg IV programma France-Wallonie-Vlaanderen, met de steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, de Conseil Régional Nord Pas-de-Calais, Viniflhor en de provincies Oost- en West-Vlaanderen. Page 11 of 11