9< -3 WERKDOCUMENT. BEREKENEN VAN DE VETZUURSAMENSTELLING VAN RAAPOLIE MET HET C.D.S. (Chromatography Data System) door W.F. Keijzer en E.

Transcriptie

1 WERKDOCUMENT BEREKENEN VAN DE VETZUURSAMENSTELLING VAN RAAPOLIE MET HET C.D.S. (Chrmatgraphy Data System) dr W.F. Keijzer en E. Schafstad R Abw September 2 9< -3 J K S D I E N S T VOOR DE U S S E L M E E R P O L D E R S S M E D I N G H U I S LELYSTAD 9813

2 - 3 - Inleiding Sinds maart 1975 wrden in de Subafdeling Labratria mnsters raaplie uit klzaad nderzcht p de vetzuursamenstelling. Vr het berekenen van de gehalten wrdt tt heden gebruik gemaakt van triangulatie. Hierbij wrdt het ppervlak van de pieken p het chrmatgram berekend als het prdukt van piekhgte en piekbreedte p halve hgte. Het verder verwerken van de gegevens wrdt uitgeverd met behulp van een elektrnische rekenmachine met teletype. Berekeningswijzen Bij de keuze van de wijze waarp men het ppervlak van de pieken wil berekenen, dient men zich vral te laten leiden dr de verlangde nauwkeurigheid van het nderzek. De hiernder genemde berekeningswijzen kunnen naar afnemende nauwkeurigheid, als vlgt wrden gerangschikt. 1. elektrnische integratr 2. ball and disc integratr 3. triangulatie en planimetreren. C.D.S.-systeem Om naast een grtere nauwkeurigheid tevens het tijdrvenderaetenvan het ppervlak van alle pieken (8 a 14) te elimineren, is in juni 1978 een C.D.S. (Chrmatgraphy Data System) merk VARIAN, type C.D.S.-111C, in gebruik genmen. De C.D.S.-Ill integreert het ppervlak van iedere piek en zet aldus het uitgangssignaal van de gaschrmatgraaf recht evenredig m in een aantal "cunts". Iedere piek wrdt geregistreerd met zijn retentietijd en aantal cunts. Vr het nderzek p vetzuursamenstelling van raaplie zijn de vlgende g.c.-cndities pgesteld. Clumn SS Date September 1978 Length 20' Detectr FID Dia. 1/8" Range Liquid Phase EGSS-X Atten 16 Wt. % 3 Flw Rates, ml/min Supprt Chrm WHP Hydrgen 20 Air 280 Mesh Temperature, C Carrier Gas N2 Det. 235 Inj. 220 Rtameter 41 Clumn Initial 120O (3') Inlet Press 3 psig Final HOLD Rate 20 ml/min. Rate 6 C/min. CHART SPEED 2 cm/min. Slvent heptaan SAMPLE mix methylesters Cncn. Size 1 a 2/ul De gaschrmatgraaf dient vlledig gecnditineerd te zijn. Het prgrammeren van het uitgangssignaal van de gaschrmatgraaf en van het berekenen van het resultaat, geschiedt met C.D.S. vlgens nderstaand prgramma.

3 - 4 - SECTION 1 1 ID 14 2 S/N 4N 3 IPW 8S 4 TAN% 3.20% 5 AREJ 1000A 6 STOP 38.00M SECTION 2 LINE TIME EVT VALUE FB FB FB FB FB FB / FB De cunts van ieder vetzuur wrden uitgedrukt als percentage van de sm van de cunts van alle vetzuren. + 'V INJ 0 FILE 1 ID 20 VETZUUR PK * TIME AREA AREA % 14: :0 2P :0 2P :1 4P :2 5P :3 6P :0 7P : :1 9P :0 10P TOTAL Vergelijken van ude en nieuwe berekeningswijze De vetzuursamenstelling van raaplie, berekend met triangulatie is vergeleken met die berekend met C.D.S (tabel 1 en grafieken). Het is zinvl m bij het cncluderen rekening te huden met de definities van herhaalbaarheid en reprduceerbaarheid, gegeven in NEN 3428 (Gaschrmatgrafische bepaling van de vetzuursamenstelling van plantaardige en dierlijke vetten en lien, en van technische vetzuren). Herhaalbgiarhexd Het verschil tussen de uitkmsten van 2 bepalingen p 1 dag uitgeverd met een testel dr dezelfde analist, mag vr cmpnenten die in een heveelheid van ten minste 5% vrkmen, niet meer bedragen dan 3% relatief, met een maximum van 1% absluut. Het verschil tussen de uitkmsten van 2 bepalingen, uitgeverd in verschillende labratria, mag vr cmpnenten die in een heveelheid van ten minste 5% vrkmen, niet meer bedragen dan 10% relatief, met een maximum van 3% absluut. Uit tabel 1 blijkt dat zwel bij erucazuur als bij liezuur (> 40%) de percentages berekend met triangulatie hger liggen. Bij triangulatie wrden "tailing" en "frnting" van de pieken nvlledig in de meting pgenmen (zie chrmatgrammen) en wrden visueel niet zichtbare pieken niet gemeten. Bij berekenen met C.D.S.-Ill wrdt ieder uitgangssignaal van de gaschrmatgraaf bven een geprgrammeerde signaal-ruis-verhuding

4 - 5 - gelntegreerd en in de berekening pgenmen. Aldus wrdt dr integreren k "tailing" en "frnting" van pieken geregistreerd. Bij lage vetzuurpercentages (< 5%) verdient integreren evenz de vrkeur bven triangulatie. De nnauwkeurigheid van visuele waarneming wrdt geelimineerd. Uit de regressielijnen (zie grafieken) vr percentages van alle in raaplie vrkmende vetzuren, berekend met triangulatie en met C.D.S.-Ill blijkt eveneens dat met C.D.S.-Ill hgere waarden wrden gevnden bij vetzuurpercentages < 5% en lagere waarden bij percentages > 20%. Cnclusie Uit het nderzek blijkt dat met triangulatie een systematische fut bij de meting ptreedt. Dr berekenen met C.D.S.-Ill wrdt de juistheid van de analyse verbeterd. Vergeleken met triangulatie levert het bvendien een tijdwinst van ngeveer 25% van de ttale analysetijd. Literatuur Keijzer, W.F Over de gaschrmatgrafische bepaling van vetzuren in raaplie R.IJ.P.-rapprt Bbw. Nederlands Nrmalisatie-instituut 1972 Gaschrmatgrafische bepaling van de vetzuursamenstelling van plantaardige en dierlijke vetten en lien, en van technische vetzuren. NEN 3428.

5 Tabel 1. Vergelijking vetzuurpercentages berekend via C.D.S.-Ill en triangulatie. vetzuurpercentages berekend via mnsternr. C.D.S triangu ilatie gemiddelde erucazuur liezuur erucazuur liezuur gemiddelde

6 E "t stnr Ai-nigas

7 c in a> a p in V cu Of CO u A3 O " J a. E 2; g. CO r C3 O r CO tf g in m 5 E CD n C_J stnr Ai

8

9 st.nr. A-i

10