Bergermeer Gasopslag Microseismisch monitoring

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bergermeer Gasopslag Microseismisch monitoring"

Ruben Boer
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Bergermeer Gaspslag Micrseismisch mnitring Maandrapprtage Februari 2012 Het maandelijkse rapprt geeft verslag van de micrseismische mnitring van het Bergermeer veld, inclusief de resultaten zals die

1 Bergermeer Gaspslag Micrseismisch mnitring Maandrapprtage Februari 2012 Het maandelijkse rapprt geeft verslag van de micrseismische mnitring van het Bergermeer veld, inclusief de resultaten zals die gerapprteerd zijn dr het KNMI. Het KNMI maakt gebruik van de data die dagelijks rechtstreeks via een ADSL verbinding wrden drgestuurd van het micrseismisch mnitring systeem dat is geïnstalleerd in het Bergermeer veld in de put BGM-3A. De wekelijkse rapprtages dr Magnitude (het bedrijf dat de metingen technisch verzrgt) wrden als basis gegevens vr dit rapprt gebruikt. De resultaten van micrseismisch mnitring vrmen de basis vr het verkeerslicht veiligheids systeem, zals ingediend dr TAQA bij SdM en geaccepteerd dr SdM. Sign. Date 7-Mar-2012 Sign. Date 7-Mar-2012 Sign. Date 8-Mar-2012 D. Nieuwland S. Vremen B. Teuben Authr Prcess Owner Head f Department Prepared Apprved Authrized by

Het KNMI maakt gebruik van de data die dagelijks rechtstreeks via een ADSL verbinding wrden drgestuurd van het micrseismisch mnitring systeem dat is geïnstalleerd in het Bergermeer veld in de put

2 CONCLUSIES Het micrseismisch mnitring systeem werkt ged en detecteert bijznder kleine trillingen tt een magnitude M -3.5 (M grter f gelijk aan minus 3.5). Gedurende de maand februari 2012 zijn géén categrie-i trillingen waargenmen. Gedurende de maand februari 2012 zijn géén categrie-ii trillingen waargenmen. In februari 2012 vnden 3 categrie-iii trillingen in de buurt van de gefns plaats. De gemiddelde magnitude van deze trillingen was M = -2.6 (minus 2.6). Sinds het begin van de metingen (februari 2010) zijn 4 categrie-i trillingen gemeten. Alle tt nu te gemeten trillingen vallen ruim binnen de grene zne van het verkeerslicht veiligheids management systeem (VMS; Ref. 1). Aanpassing van de huidige activiteiten is niet ndzakelijk. MICROSEISMISCHE OBSERVATIES Op basis van de tt nu te waargenmen micrseismische trillingen wrden drie categrieën herkend: Categrie-I: Trillingen die sterk geneg zijn (M > -1.4) m langs de gehele lengte van de centrale Bergermeer breuk waargenmen te kunnen wrden en zich k in de buurt van de breuk gemanifesteerd hebben. Categrie-II: Trillingen die sterk geneg zijn (M > -1.4) m langs de gehele lengte van de centrale Bergermeer breuk waargenmen te kunnen wrden, maar die buiten het Bergermeer veld liggen f duidelijk niet met de centrale breuk geasscieerd zijn. Categrie-III: Trillingen die te zwak zijn m langs de gehele lengte van de centrale breuk waargenmen te kunnen wrden (M -1.4). Deze categrie trillingen vrmt een cluster rnd de bservatie put. De lcaties van dergelijke trillingen zijn daarm niet representatief vr de gehele breuk. Categrie-I waarnemingen wrden weergegeven p de structurele dieptekaart p Tp Rtliegend niveau (Fig. 1). De detectiegrens van de gefns is aangegeven in figuur 2. De detectiegrens wrdt mede bepaald dr de snelheidseigenschappen van de gesteentetypen die zich tussen een trilling (hypcentrum) en de bservatieput bevinden. Hierdr kunnen in enkele gevallen relatief lichte bevingen tch p grtere afstand gemeten wrden. Bij dergelijke waarnemingen kan de plaatsbepaling een prbleem vrmen vanwege het relatief zwakke signaal. De afstand kan vaak wel uitgerekend wrden. Dergelijke trillingen wrden vr de vlledigheid wel maandelijks vermeld in Tabel 2. - Tijdens de servicebeurt in januari is de acquisitie frequentie verdubbeld (van 1000 metingen/sec naar 2000 metingen/sec), met als vrnaamste resultaat een betere weergave van de signalen. - In februari zijn er géén categrie-i trillingen waargenmen. Vanaf februari 2010 zijn er in ttaal 4 trillingen van deze categrie gemeten. - In februari is géén categrie-ii trilling waargenmen buiten het veld. - In februari 2012 vnden 3 zwakke (categrie-iii) trillingen in de buurt van de gefns plaats (Tabel 2). De micrseismische trillingen hebben magnitudes van M = -2.3 (minus 2.3), -2.8 en Tabel 2 vermeldt alle waarnemingen en de reservir drukntwikkeling sinds februari Dcument ECM number Revisin Revisin date Page TEN_DM-#64590-v2 1 7-maart f 8

In februari 2012 vnden 3 categrie-iii trillingen in de buurt van de gefns plaats. De gemiddelde magnitude van deze trillingen was M = -2.6 (minus 2.6).

3 OVERZICHT INTERPRETATIES KNMI Het verschil in aankmst tijd tussen de P glf en de S glf wrdt gebruikt m de afstand tt het hypcentrum te berekenen (Tabel 1 en 2). De sterkte van het signaal wrdt in cmbinatie met de afstand gebruikt m de magnitude te bepalen. Omdat het signaal in drie richtingen gemeten wrdt dr zes gefns waarvan de abslute en relatieve psities precies bekend zijn, kunnen k psities in 3D berekend wrden. De exacte diepte is de meest lastige cmpnent, vr een gede plaatsbepaling is een duidelijk signaal ndig. De verhgde meetfrequentie is bedeld m deze plaatsbepaling te verbeteren. Tevens is de verwachting dat k de crrelatie van verschillende micrtrillingen beter gedaan kan wrden p basis van signalen die gemeten zijn met de verhgde meetfrequentie. De gemiddelde druk in het reservir (berekend met behulp van reservir mdellen en drukmetingen) en het drukverschil tussen beide reservirblkken ten tijde van de waargenmen trillingen, staan in Tabel 1 en 2. Het aantal trillingen per tijdseenheid is in februari vrij gering, ndanks het feit dat gas injectie heeft plaatsgevnden. De waargenmen activiteit is beperkt tt drie trillingen waarvan één in de buurt van de centrale breuk. Sinds de aanvang van de metingen in 2010 zijn slechts enkele micrseismische trillingen waargenmen die geasscieerd kunnen wrden met de centrale breuk. Het ruisniveau is sinds de gefn servicebeurt in januari 2012 iets hger dan vr de servicebeurt, maar ng steeds zeer laag (Fig. 3). Dit maakt, in cmbinatie met de verdubbelde meetfrequentie, registratie en lcatie bepaling van zeer zwakke micrseismische trillingen mgelijk (M -3.5). De signaal/ruis verhuding is ged. Seismische magnitudes wrden weergegeven vlgens de lgaritmische schaal van Richter. M = 3 betekent M = 10 lg10 3 = 3. M = -3 (minus 3) betekent M = 10 lg10-3 = -3, dit is dus een miljen (10 6 ) keer kleiner dan M = 3! Trillingen met M < 1.5 wrden als micrseismische trillingen beschuwd, mdat trillingen pas vanaf M = 1.5 geregistreerd wrden dr gefns aan de ppervlakte. Vr kleine magnitudes (M < 1.5) is een gefn in het reservir ndig, zals de gefns in BGM-3A. Tabel 1. KNMI interpretatie van micrseismische trillingen. Vlg Datum afstand tijd x y Z Magn. nr. yyyy-mm-dd (m) P Res P breuk Categrie-I: trillingen die ver de gehele breuk waarneembaar zijn (vanaf februari 2010) :21: :44: :42: :30: Categrie-II: Geen trillingen buiten het Bergermeer veld (februari 2012) Categrie-III: uitsluitend dicht bij de bservatie put waarneembare trillingen (februari 2012) Waarnemingen 170, 171 en 172 in Tabel 2 en in Fig. 4. De vermelde reservir druk (P Res ) is de gemiddelde druk ver het gehele reservir vr de betreffende kalendermaand. Het drukverschil ver de breuk ( P breuk ) is het verschil tussen de Dcument ECM number Revisin Revisin date Page TEN_DM-#64590-v2 1 7-maart f 8

Omdat het signaal in drie richtingen gemeten wrdt dr zes gefns waarvan de abslute en relatieve psities precies bekend zijn, kunnen k psities in 3D berekend wrden.

4 gemiddelde reservirdrukken vr blk-1 en blk-2 ver de kalendermaand. Het drukverlp sinds 2010 is grafisch weergegeven in één figuur met de micrseismische waarnemingen (Fig. 4a). Figuur 4b geeft de micrseismische waarnemingen in januari en februari 2012 weer. SPECIALE WAARNEMINGEN De micrseismische activiteit in februari was met 3 trillingen relatief laag. Gedurende februari heeft cntinue gasinjectie plaats gevnden. De magnitudes zijn laag gebleven (Tabel 2 en Fig. 4). REFERENTIES Ref.1: Plan van maatregelen tt vrkming f beperking van bdembewegingen gebaseerd p micrseismische mnitring bij de gaspslag in het Bergermeer veld, 31 maart Dcument ECM number Revisin Revisin date Page TEN_DM-#64590-v2 1 7-maart f 8

Gedurende februari heeft cntinue gasinjectie plaats gevnden. De magnitudes zijn laag gebleven (Tabel 2 en Fig. 4). REFERENTIES Ref.

5 FIGUREN Figuur 1. Dieptekaart p Tp Rtliegend niveau, met categrie-i trillingen. De trillingen vinden plaats p verschillende dieptes en zijn daarm met een kleur cdering weergegeven. De magnitudes van de bevingen zijn prprtineel met de cirkel grtte weergegeven. Een ellips dicht in de buurt van BGM-09 geeft de lcatie aan van de kleine breuk die dr de micrseismische trillingen van ktber 2011 gedefinieerd wrdt. Dcument ECM number TEN_DM-#64590-v2 Revisin 1 Revisin date 7-maart-2012 Page 5 f 8

De magnitudes van de bevingen zijn prprtineel met de cirkel grtte weergegeven.

6 Figuur 2. Detectiegeveligheid vr micrseismische trillingen p Tp Rtliegend niveau. Trillingen met M -1.4 aan de zuidrand van het veld wrden niet waargenmen. Recente waarnemingen wijzen uit dat in smmige gevallen, trillingen met M < -1.4 k p grtere afstanden gemeten kunnen wrden, dan de geveligheidskaart aangeeft (Tabel 2, nrs. 47, 48 en 59). Figuur 3. Ruisntwikkeling in februari De 6 grafieken representeren de 6 gefns. Dcument ECM number TEN_DM-#64590-v2 Revisin 1 Revisin date 7-maart-2012 Page 6 f 8

Recente waarnemingen wijzen uit dat in smmige gevallen, trillingen met M < -1.

Tabel 2. Alle gemeten micrseismische trillingen gemeten in 2012. Vlg nr. datum tijd x y z magnitude afstand AvP Res ΔP breuk 158 01-Jan-2012 10:19:07 108949 518746 2938.00-2.

7 Tabel 2. Alle gemeten micrseismische trillingen gemeten in Vlg nr. datum tijd x y z magnitude afstand AvP Res ΔP breuk Jan :19: Jan :40: Jan :19: Jan :51: Jan :40: Jan :54: Jan :50: Jan :39: Jan :13: Jan :14: Jan :49: Jan :49: Feb :44: Feb :51: Feb :30: De drukken in deze tabel zijn gebaseerd p berekeningen en representeren de gemiddelde reservir druk vr de maand. Deze berekeningen wrden regelmatig bijgesteld m de meest recente gegevens en inzichten mee te nemen. Dit betekent dat de in deze tabel pgegeven waarden iets kunnen wijzigen. Het drukverschil tussen beide blkken is gelijk gebleven (34 bar) vanwege de betrekkelijk geringe gasinjectie in januari en februari. Dcument ECM number Revisin Revisin date Page TEN_DM-#64590-v2 1 7-maart f 8

1 882 59 34 161 08-Jan-2012 11:51:02 162 08-Jan-2012 15:40:21 109034 518777 2134-2.1 319 59 34 163 16-Jan-2012 08:54:38 164 24-Jan-2012 13:50:58 108967 519040 2198.95-1.

8 Fig. 4a. Micrseismische waarnemingen uitgezet tegen de tijd. Het aantal in februari is klein, ndanks drlpende gasinjectie. De magnitude van de drie trillingen is M = -2.3 (minus 2.3), -2.8 en Dit is ruim binnen de marge van het veilige werkgebied van het VMS. De gemiddelde reservir druk in Bergermeer en het gemiddelde drukverschil ver de centrale breuk, zijn eveneens weergegeven. Fig. 4b. Micrseismische waarnemingen vr 2012, uitgezet tegen de tijd. Dcument ECM number TEN_DM-#64590-v2 Revisin 1 Revisin date 7-maart-2012 Page 8 f 8

De gemiddelde reservir druk in Bergermeer en het gemiddelde drukverschil ver de centrale breuk, zijn eveneens weergegeven. Fig. 4b.

Vergelijkbare documenten

Bergermeer Gasopslag Microseismisch monitoring

Bergermeer Gasopslag Microseismisch monitoring Bergermeer Gaspslag Micrseismisch mnitring Maandrapprtage April 2012 Het maandelijkse rapprt geeft verslag van de micrseismische mnitring van het Bergermeer veld, inclusief de resultaten zals die gerapprteerd