Evaluatie Handboek Architectuur Amsterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evaluatie Handboek Architectuur Amsterdam"

Transcriptie

1 Evaluatie Handbek Architectuur Amsterdam Uitvering van de Glbale Fase ing. G.J.N.M. (Guid) Chrus Auteurs: ing. Y.H.C. (Yves) Janse ing. C.J.P. (Chris) Nellen Plaats: Nijmegen Datum: Versie: 1.0 Status: Definitieve versie Begeleider: Referent: prf. dr. D.B.B. (Daan) Rijsenbrij prf. dr. H.A. (Erik) Prper

2 Inhudspgave 1. Inleiding Vrbereidende Scan Uitvering en resultaten Vereiste elementen Gewenste elementen Optinele elementen Cnclusies Reflectie Hlistische Scan Uitvering en resultaten Elementen individueel Dcument in zijn geheel Cnclusies Reflectie Algemene reflectie Hlistische Scan Kwaliteitsattributen Cnclusie Referenties Bijlage I: Architectuurdcumentatie gemeente Amsterdam Bijlage II: Feedbacksessie met de gemeente Amsterdam

3 Inleiding In het nderzeksrapprt Architectuurdcumentatie Evaluatie [CAM07] wrdt een pzet gegeven vr een methde m de dcumentatie betreffende de architectuur van een rganisatie te evalueren. De genemde methde, ArchitectuurDcumentatie EvaluatieMethde (ADEM), beschrijft twee fasen, Glbale fase en Aspect fase, m de gehele dcumentatie dr te lichten p kwaliteit. Dit rapprt beschrijft de tetsing van de glbale fase van de ADEM. Deze glbale fase bestaat uit twee scans, de vrbereidende scan en de hlistische scan. Beide scans zijn getetst p een bestaande architectuur, de architectuur van de gemeente Amsterdam. De gemeente Amsterdam heeft haar architectuurdcumentatie penbaar beschikbaar gesteld en heeft haar architectuurdcumentatie ged ntwikkeld vergeleken met andere Nederlandse gemeenten. Een srtgelijk nderzek wrdt k p landelijk niveau uitgeverd, dit is een tetsing van de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA). De vlgende twee hfdstukken bevatten een registratie van de uitgeverde scans. Beide scans zijn uitgeverd waarbij metingen en hieruit vlgende aanbevelingen wrden beschreven. Daarnaast wrdt er p elke scan aandachtig gereflecteerd. Vr de gemeente Amsterdam geeft de tetsing tevens een inzicht in de kwaliteit van hun architectuurdcumentatie. Vrzichtigheid hierbij is gebden aangezien de waarde van de methde ng niet is bewezen. De architectuurdcumentatie die de gemeente Amsterdam heeft aangedragen vr evaluatie bestaat uit één dcument van ruim 250 pagina s. Dit Handbek Architectuur is penbaar en kan via de website 1 van de gemeente Amsterdam wrden gedwnlad. Bij het uitveren van deze evaluatie is gebruik gemaakt van het Handbek Architectuur versie 0.1 d.d. 23 augustus Dit handbek is in een twintigtal pagina s samengevat in bijlage I

4 Vrbereidende Scan In dit hfdstuk wrdt de uitvering beschreven van de vrbereidende scan p de architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam. De waarden die tijdens de uitvering werden gemeten zijn gestructureerd vastgelegd. Op basis hiervan vrmt zich een cnclusie die beschreven wrdt in de vrm van een rapprt. Tt slt vlgt een reflectie p de methde van de vrbereidende scan. Uitvering en resultaten De vrbereidende scan evalueert eerst de vereiste elementen, daarna vlgen de gewenste en ptinele elementen. Op één punt wrdt er afgeweken van de vrgeschreven werkwijze. De methde stelt namelijk de cnditie dat géén van de vereiste elementen als Afwezig mag zijn berdeeld m dr te mgen gaan met de gewenste en ptinele elementen. Bij nderstaande casestudy bleek dit wel het geval te zijn. Om tch de gehele vrbereidende scan te kunnen uitveren wrdt de genemde cnditie bij deze casestudy genegeerd. De metingen van elk element dat beschreven is in de vrbereidende scan is hiernder gedcumenteerd p de wijze zals aanbevlen in de scan. Vr elk element is een tabel aanwezig waarin de meting zelf is vastgelegd, evenals de cnclusies die eruit vrtkmen en eventuele aanbevelingen vr verbetering. Vereiste elementen Missie, visie en strategie Regel: De missie van de rganisatie is beschreven. De missie van de gemeente Amsterdam is niet aangetrffen. Er is geen paragraaf die expliciet de missie van Amsterdam behandelt. Ok is de missie niet impliciet in de dcumentatie beschreven. Regel: De visie van de rganisatie is beschreven. De visie van de gemeente Amsterdam is beschreven in paragraaf 1.1 p pagina 1-1. Hierin wrdt een verheid geschetst die burgers en bedrijven verwachten: Een verheid die niet naar de bekende weg vraagt, die klantgericht is, zich niet vr de gek laat huden, die weet waar ze het ver heeft, die haar zaken p rde heeft en die niet meer uitgeeft dan ndig is. Ditzelfde kmt in paragraaf 2.1 p pagina 2-1 ngmaals terug. Regel: De strategie van de rganisatie is beschreven. - De strategie van de gemeente Amsterdam is beschreven in paragraaf 1.1 p pagina 1-1. Direct na de beschrijving van de visie vlgt een beschrijving van het prject Andere Overheid met daarin drie hfdlijnen m de visie te bereiken, te weten De burger aan het stuur, Strmlijning van werkprcessen en Het delen van infrmatie- en ICT-middelen. In paragraaf 2.1 p pagina 2-1 wrdt dit samengevat. - Werken nder architectuur wrdt in paragraaf 2.1 als del gesteld m de bendigde samenhang te realiseren. - Bedrijfsdelen wrden p pagina 8 van de managementsamenvatting genemd, te weten de burger rdentelijk te bedienen, zrgvuldig, prfes- 4

5 sineel, digitaal waar mgelijk, fysiek waar gewenst. Cnclusie Missie niet beschreven. Visie en strategie wel beschreven, dch niet expliciet geneg: Incmpleet - De missie beschrijft de reden waarm een rganisatie bestaat. Architectuur is een hulpmiddel dat bij verkeerd gebruik de missie nhaalbaar kan maken. Het is aanbevlen m de missie te beschrijven, liefst expliciet zdat duidelijk is dat de gehele missie is beschreven. - Zwel de visie als de strategie van de gemeente Amsterdam is niet expliciet in beschreven. Uit een impliciete beschrijving kan niet ged wrden pgemaakt f daadwerkelijk de gehele visie is beschreven en niet slechts een gedeelte. Een expliciete beschrijving van de visie is dan k aanbevlen. Tabel 1: Vrbereidende Scan; Vereist; Missie, visie en strategie. Ecsysteem en de rganisatie Regel: Beschrijving van het ecsysteem, in prza f in andere vrm, expliciet f impliciet. - Er is geen expliciete beschrijving van het ecsysteem aangetrffen. Impliciet kmt wel het een en ander ver het ecsysteem aan de rde. Op pagina 4-5 wrdt er in slechts enkele zinnen infrmatie gegeven ver trends in cmmunicatie met burgers: De BurgerServiceCde is een dr de rijksverheid ntwikkelde gedragscde die is geschreven vanuit het perspectief van de burger. - Op pagina 4-23 wrdt krt iets van ver markt geschreven waarin de gemeente Amsterdam zich bevindt. In een telichting p de bendigde samenwerking tussen gemeenten en het gemeenschappelijke deel hierin staat: Rtterdam en Den Haag geven in hun architecturen een ruime invulling aan wat gemeenschappelijk is. Cnclusie Ecsysteem impliciet beschreven, heveelheid en cmpleetheid van infrmatie lijkt zeer beperkt. Afwezig Een uitgebreidere beschrijving van het ecsysteem is vereist. Daarnaast is het aanbevlen m dit expliciet te beschrijven zdat duidelijk is dat het gehele ecsysteem is meegenmen in de architectuurbeschuwing. Tabel 2: Vrbereidende Scan; Vereist; Ecsysteem en de rganisatie. Herleidbaarheid (traceability) Regel: Vr elke cncern is minimaal een stakehlder te traceren. Er zijn geen cncerns aangetrffen, traceren is daarm niet mgelijk. Regel: De bestaansreden vr elk principe is uit een cncern f visie te traceren. Er zijn geen cncerns aangetrffen, traceren is daarm niet mgelijk. 5

6 Regel: De bestaansreden vr elke regel, richtlijn f standaard is uit een principe te traceren. Principes (de grndslagen) zijn duidelijk herkenbaar gedefinieerd in de dcumentatie. Deze zijn te vinden in hfdstuk drie en wrden per architectuurlaag ng eens herhaald. Elke architectuurlaag bevat verder vele regels, richtlijnen en standaarden. Hierbij is echter niet duidelijk gemaakt vr welke principes zij een plssing bieden. Handmatig traceren kan p basis van de telichting maar heeft vele aannames tt gevlg. Hierdr kan ng steeds niets met zekerheid getraceerd wrden. Cnclusie Traceren van zwel cncerns, principes en regel, richtlijnen, standaarden is niet mgelijk. Afwezig Het kunnen traceren van cncerns naar de stakehlders, van principes p de cncerns en van regels, richtlijnen en standaarden p de principes vrmt de verantwrding van architectuur die gepresenteerd wrdt in de dcumentatie. Znder deze traceerbaarheid kunnen ng verkeerde beslissingen gemaakt wrden f juiste beslissingen wrden teruggedraaid mdat nduidelijk is vanwege welke reden de beslissing f keuze destijds gemaakt is. Het aanbrengen van deze traceerbaarheid is daarm vereist. Tabel 3: Vrbereidende Scan; Vereist; Herleidbaarheid. Stakehlders en cncerns Regel: De stakehlders zijn beschreven in de architectuurdcumentatie. - Meerdere malen wrdt er in de dcumentatie de zinsnede burgers, bedrijven en verige belanghebbenden in de samenleving gebruikt. Dit gebeurt vr het eerst in grndslag 2.1 p pagina 3-1 en 3-2. Deze mgelijke stakehlders wrden wel genemd maar nergens beschreven. - Op pagina 4-5 wrdt ngmaals de belangrijkste stakehlder genemd: * + nze belangrijkste delgrep de burger- * +. Regel: De stakehlders zijn ingedeeld in de categrieën beslissende beïnvledende en verige stakehlders. Deze nderverdeling is niet aangetrffen. Regel: De reden waarm een stakehlder een belang heeft is beschreven. De reden vr het belang van de aanwezige stakehlders is niet beschreven. Regel: Zijn er vr elke stakehlder cncerns beschreven. De belangen van de aanwezige stakehlders zijn niet genemd. Cnclusie Stakehlders niet beschreven. Afwezig Een beschrijving van de stakehlders en hun cncerns is vereist. Gebruik maken van de indeling in de categrieën beslissende, beïnvledende en verige stakehlders is aanbevlen evenals de ratinale vr de aanwezigheid van de stakehlders in kwestie. Tabel 4: Vrbereidende Scan; Vereist; Stakehlders en Cncerns. 6

7 Architectuurprincipes Regel: Architectuurprincipes zijn beschreven in de architectuurdcumentatie. In hfdstuk 3 zijn zestien architectuurprincipes aangetrffen. In de aanwezige architectuurlagen wrden ze later ngmaals genemd, evenals in bijlage 4 waar ze nader wrden tegelicht. Regel: Elk architectuurprincipe is beschreven als één uitdrukking. Alle principes zijn beschreven als één uitdrukking. Regel: De architectuurprincipes meten gebaseerd zijn p een fundamenteel idee en bevatten daarm geen implementatiespecifieke plssingen. Alle principes zijn gebaseerd p een fundamenteel idee. Regel: De architectuurprincipes zijn vrschrijvend gefrmuleerd. Alle principes zijn vrschrijvend gefrmuleerd. Regel: De architectuurprincipes zijn verklaard in een krte beschrijving. In bijlage 4 zijn de principes vldende verklaard. Regel: De ratinale vr elk architectuurprincipe is beschreven. In bijlage 4 is een aanzet gemaakt tt het verantwrden van de principes. De cncerns waaruit deze principes vrtkmen wrden echter niet genemd, zij kunnen nu alleen via interpretatie achterhaald wrden, hetgeen niet getuigd van de aanwezigheid die wij bedelen. Wij willen het graag expliciet zien. Regel: De implicaties van de architectuurprincipes zijn beschreven. In bijlage 4 zijn de implicaties per principe beschreven. Cnclusie Aan alle evaluatie criteria is vldaan. Cmpleet Er zijn geen aanbevelingen. Tabel 5: Vrbereidende Scan; Vereist; Architectuurprincipes. Regels, richtlijnen en standaarden Regel: Zijn er regels, richtlijnen en standaarden vr de architectuurprincipes beschreven. Er zijn vele regels, richtlijnen en standaarden beschreven. De diverse architectuurlagen met daarin deze regels richtlijnen en standaarden kmen in de hfdstukken vier tt en met acht uitgebreid aan bd. Daarnaast bevatten een aantal bijlagen ng meer telichting hierp. Cnclusie Regels, richtlijnen en standaarden zijn beschreven. Cmpleet Er zijn geen aanbevelingen. Tabel 6: Vrbereidende Scan; Vereist; Regels, richtlijnen en standaarden 7

8 Views and viewpints Regel: Zijn er views en viewpints behandeld in de architectuurdcumentatie. De views en viewpints zijn in paragraaf en beschreven. Er wrdt een architectuurraamwerk geschetst met vijf lagen (rganisatie-, prces-, infrmatie-, applicatie- en infrastructuurarchitectuur). Daarnaast zijn er vijf gezichtspunten (grndslagen, mdellen, standaarden, beheer en beveiliging) beschreven. Regel: Beschrijving van de reden vr het gebruik van alle viewpints. De telichting van de views en viewpints is k in paragraaf en beschreven. De lagen wrden slechts tegelicht dr de algemene reden: de gangbare en essentiële nderdelen *bevat+ die het werken nder architectuur praktisch en verzichtelijk maken. Ok de klmmen wrden tegelicht maar een specifieke reden vr het gebruik van deze indeling in viewpints is niet gegeven. Cnclusie Viewpints expliciet beschreven, de reden ervr niet beschreven. Incmpleet Een ratinale vr het gebruik van de views en viewpints maakt het achteraf begrijpen van gemaakte keuzes mgelijk. Dit vrkmt het maken van nverantwrde en futieve beslissingen in een later stadium. Een reden vr het gebruik van de genemde viewpints is dan k aanbevlen. Tabel 7: Vrbereidende Scan; Vereist; Views en viewpints. Gewenste elementen Kansen en bedreigingen Regel: Kansen en bedreigingen zijn expliciet beschreven. Een expliciete beschrijving van kansen en bedreigingen is niet aangetrffen. Regel: Kansen en bedreigingen zijn impliciet beschreven. Een impliciete beschrijving van kansen en bedreigingen is niet aangetrffen. Hier en daar wrden wel marktbewegingen genemd. Z zijn er de kmst van het Burger Service Nummer en de vraag van de klanten naar een andere verheid. Dit zijn echter geen veranderingen die een administratief vrdeel f nadeel tt gevlg kunnen hebben. Cnclusie Expliciete en impliciete beschrijving van kansen en bedreigingen niet gevnden. Afwezig Kansen en bedreigingen zijn belangrijk m behaalde plssingen te plaatsen, ze meten expliciet genemd wrden. Tabel 8: Vrbereidende Scan; Gewenst; Kansen en bedreigingen. 8

9 Del van de architectuurdcumentatie Regel: Het del van de architectuurdcumentatie is beschreven. - De delen van de architectuurdcumentatie wrden tegelicht in paragraaf 1.3. De dcumentatie dient als Zwitsers zakmes te wrden gebruikt vr de vlgende delen: handwijzer * + vr het vrmgeven van de gemeentelijke rganisatie, tetsings- en besluitvrmingskader, psitinering in het veld, instrument vr sturing en risicbeheersing, instrument vr ndersteuning inkp. - In paragraaf 2.3 wrdt ng een extra del beschreven: De nadruk van deze eerste versie ligt p het faciliteren en stimuleren van samenwerking dr het bieden van inzicht en verzicht, en het aanreiken van richtlijnen en standaarden* +. Cnclusie Het del van de architectuurdcumentatie is beschreven. Cmpleet Er zijn geen aanbevelingen. Tabel 9: Vrbereidende Scan; Gewenst; Del van de architectuurdcumentatie. Del van de architectuur Regel: Het del van de architectuur is beschreven. In het begin van paragraaf 2.3 wrdt het del van de architectuur krt beschreven: Architectuur is in de Amsterdamse visie een middel m de juiste balans te vinden tussen snelheid en samenhang bij het realiseren van de Andere Overheid. Het is geen del p zich, maar nadrukkelijk een instrument.. Regel: De ratinale van het del van de architectuur is beschreven. - Het kader p pagina 2-3 bevat de redenen vr de gemeente Amsterdam m te kiezen vr ntwikkeling van een architectuur: * + het delen van gegevens, het kppelen van applicaties en het verbinden van bedrijfsprcessen tussen rganisaties. Samenhang en samenwerking zijn ndig m dit succesvl te den. Architectuur is daarbij een cruciaal hulpmiddel. - Onderaan p dezelfde pagina wrdt het werken nder architectuur verantwrd: In nze visie vindt het werken nder architectuur zijn rechtvaardiging in het bereiken van de businessdelen. Cnclusie Del en bijbehrende ratinale zijn beide beschreven. Cmpleet Afgezien van een gede berdeling p dit punt van de architectuurdcumentatie is het aanbevlen m de delen van de architectuur explicieter vast te leggen. Hiermee kan duidelijk gemaakt wrden dat er bewust is nagedacht ver de delen en dat er geen belangrijke delen vergeten zijn. Tabel 10: Vrbereidende Scan; Gewenst; Del van de architectuur. 9

10 Tepassing raamwerk Regel: Beneming en beschrijving van het gebruikte raamwerk. Op pagina 2-5 staat het gebruik van een architectuurraamwerk benemd. Het gaat hier m het Amsterdam Architectuur Raamwerk. Regel: Beschrijving van het gebruik van het architectuurraamwerk. Paragraaf 2.5 bevat twee subparagrafen waarin de verschillende nderdelen verder wrden tegelicht. Een nauwkeurigere telichting van het gebruik van het raamwerk p het niveau van verschillende stappen die ndernmen meten wrden is niet gegeven. Regel: Beschrijving van de ratinale van de keuze vr een raamwerk, f reden van afwezigheid hiervan. De telichting p de structuur en inhud van het Amsterdam Architectuur Raamwerk staat krt beschreven p pagina 2-5: Dit raamwerk bevat daarmee de gangbare en essentiële nderdelen die het werken nder architectuur praktisch en verzichtelijk maken. Cnclusie Beneming, beschrijving en ratinale van het raamwerk zijn beschreven. Cmpleet De vereiste zaken zijn aanwezig maar deze zijn p smmige vlakken erg summier. Een uitgebreide telichting p de keuze van het raamwerk is aanbevlen. Tabel 11: Vrbereidende Scan; Gewenst; Tepassing raamwerk. Mdellen Regel: Er zijn mdellen aanwezig. In de hfdstukken vier tt en met acht zijn in elke laag vele mdellen gebruikt. Regel: Het aantal mdellen is vldende. De mdellen uit de hfdstukken zijn uitgebreid beschreven, afgebeeld en tegelicht. Vr elke architectuurlaag zijn meerdere mdellen gedefinieerd. Regel: De mdellen zijn te begrijpen dr de stakehlders. Aangezien er geen stakehlders beschreven zijn in de architectuurdcumentatie kan dit niet gemeten wrden. Cnclusie Mdellen zijn in vldende mate aanwezig. Of deze begrijpbaar zijn dr de stakehlders is van deze mdellen niet vermeld in de dcumentatie. Incmpleet Een gede lijst van en telichting p de aanwezige stakehlders heeft als gevlg dat de waarde van de mdellen beter bepaald kan wrden. Dit is dan k aanbevlen. Tabel 12: Vrbereidende Scan; Gewenst; Mdellen. 10

11 Optinele elementen Priritering van architectuurprincipes Regel: De architectuurprincipes zijn gepririteerd. De principes in de architectuurdcumentatie van gemeente Amsterdam zijn niet gepririteerd. Cnclusie De architectuurprincipes zijn niet gepririteerd. Afwezig Priritering is aanbevlen mdat dit het maken van keuzes vergemakkelijkt in het geval van cnflicterende principes. Tabel 13: Vrbereidende Scan; Optineel; Priritering van architectuurprincipes. Grepering van architectuurprincipes Regel: De architectuurprincipes zijn gegrepeerd vr ieder viewpint. In hfdstuk drie zijn de principes in zijn geheel pgesmd. Vervlgens wrden per architectuurlaag (de hfdstukken vier tt en met acht) de betrkken principes per laag ngmaals genemd. Cnclusie De architectuurprincipes zin per laag gegrepeerd. Cmpleet Er zijn geen aanbevelingen. Tabel 14: Vrbereidende Scan; Optineel; Grepering van architectuurprincipes. Delgrepbeschrijving Regel: De delgrepen zijn beschreven. Een aantal delgrepen waarp de architectuurdcumentatie is gericht wrdt terlps genemd p pagina 1-3: Denk daarbij aan het tp- en middenmanagement, prcesvernieuwers, prjectleiders, architecten, systeemntwikkelaars en ICTbeheerders. Het is hierbij echter niet duidelijk f dit alle en/f de belangrijkste delgrepen zijn. Regel: De ratinale vr de aanwezigheid van de delgrepen is beschreven. Infrmatie ver de ratinale in de keuze van delgrepen is niet aangetrffen. Regel: De architectuur is begrijpbaar vr alle delgrepen. Aangezien niet alle delgrepen bekend zijn kan dit niet vldende wrden gemeten. Regel: Een gedeelte van de dcumentatie is gericht p het management. De architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam wrdt vrafgegaan dr een uitgebreide managementsamenvatting. 11

12 Cnclusie De delgrepen zijn beschreven maar aan de andere criteria is niet allemaal vldaan. Incmpleet Een beschrijving van de ratinale ver de indeling in delgrepen is aanbevlen. Dit maakt inzichtelijk waarm die delgrepen zijn pgesteld en zrgt vr een beter gebruik van de dcumentatie dr deze delgrepen. Tabel 15: Vrbereidende Scan; Optineel; Delgrepbeschrijving. Dcumentatiestructuur Regel: Het ttale aantal pagina s dcumentatie ligt tussen de 50 en 300 pagina s. De architectuurdcumentatie bestaat in ttaal uit 280 pagina s A4. Regel: De dcumentatie bevat geen kladteksten. De architectuurdcumentatie bevat ng zeker 60 plaatsen met gemarkeerde tekst die duidelijk ng incmpleet zijn f de ndige revisie vereisen. Regel: Het nderbuikgevel van de evaluatr met betrekking tt het geheel is ged. Het nderbuikgevel van de evaluatr is ged. In zijn geheel gezien is de dcumentatie ged gestructureerd, functineel en met aandacht vr de ndige visualisaties. Cnclusie Heveelheid en nderbuikgevel zijn ged. Er is ng wel veel kladtekst aanwezig. Incmpleet Het spreekt vr zich dat het aanbevlen is m de kladteksten uit te werken m er z een meer vlwassen dcument van te maken. Tabel 16: Vrbereidende Scan; Optineel; Dcumentatiestructuur. Cnclusies De cnclusies van alle elementen zijn samengebracht in een Vrbereidende Scan Rapprt. Hiernder is daar een invulling vr gegeven. Daarnaast is in een tweede tabel een verzicht gemaakt van de verstrekte adviezen. Vrbereidende Scan Rapprt Architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam Vereiste elementen Missie, visie and strategie Ecsysteem en de rganisatie Herleidbaarheid (traceability) Stakehlders en cncerns Architectuurprincipes Regels, richtlijnen en standaarden Views en viewpints Incmpleet Afwezig Afwezig Afwezig Cmpleet Cmpleet Incmpleet 12

13 Gewenste elementen Kansen en bedreigingen Del van de architectuurdcumentatie Del van de architectuur Tepassing raamwerk Mdellen Optinele elementen Priritering van architectuurprincipes Grepering van architectuurprincipes Delgrepbeschrijving Dcumentatiestructuur Tabel 17: Vrbereidende Scan Rapprt. Afwezig Cmpleet Cmpleet Cmpleet Incmpleet Afwezig Cmpleet Incmpleet Incmpleet Vrbereidende Scan en Architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam Vereiste elementen - De missie beschrijft de reden waarm een rganisatie bestaat. Architectuur is een hulpmiddel dat bij verkeerd gebruik de missie nhaalbaar kan maken. Het is daarm aanbevlen m de missie expliciet te beschrijven. - Zwel de visie als de strategie van de gemeente Amsterdam zijn niet expliciet beschreven. Uit een impliciete beschrijving kan niet ged wrden pgemaakt f daadwerkelijk de gehele visie is beschreven en niet slechts een gedeelte. Een expliciete beschrijving van de visie is dan k aanbevlen. - Een meer uitgebreide beschrijving van het ecsysteem is vereist. Daarnaast is het aanbevlen m dit expliciet beschrijven zdat duidelijk is dat het gehele ecsysteem is beschreven - Het kunnen traceren van cncerns naar de stakehlders, van principes naar de cncerns en van regels, richtlijnen en standaarden naar de principes, vrmt de verantwrding van de architectuur die gepresenteerd wrdt in de dcumentatie. Znder deze traceerbaarheid kunnen ng verkeerde beslissingen gemaakt wrden f juiste beslissingen wrden teruggedraaid mdat nduidelijk is waarm een beslissing f keuze destijds gemaakt is. Het aanbrengen van deze traceerbaarheid is daarm vereist. - Een beschrijving van de stakehlders en hun cncerns is vereist. Gebruik maken van de indeling in de categrieën beslissende, beïnvledende en verige stakehlders is aanbevlen evenals het beschrijven van de ratinale vr de aanwezigheid van de stakehlders in kwestie. - Een ratinale vr het gebruik van de views en viewpints maakt het achteraf begrijpen van gemaakte keuzes mgelijk. Dit vrkmt het maken van nverantwrde en futieve beslissingen in een later stadium. Het is dan k aanbevlen een beschrijving van de redenen vr het gebruik van de genemde views en viewpints. Gewenste elementen - Een beschrijving van de Kansen en bedreigingen is belangrijk m gerealiseerde plssingen te plaatsen; ze meten daarm expliciet genemd wrden. - Het is aanbevlen m de delen van de architectuur explicieter vast te leggen. Hiermee kan duidelijk gemaakt wrden dat er bewust is nagedacht ver de delen en dat er geen belangrijke delen vergeten zijn. - De vereiste zaken zijn aanwezig in de beschrijving van het raamwerk, maar deze zijn p smmige 13

14 vlakken erg summier. Een uitgebreide telichting p de keuze vr het raamwerk is aanbevlen. - Een vlledige lijst van de aanwezige stakehlders en een telichting hierp maakt het mgelijk de waarde van de mdellen beter te bepalen. Het pnemen van een dergelijk verzicht is dan k aanbevlen. Optinele elementen - Het aanbrengen van een priritering van de architectuurprincipes is aanbevlen mdat dit het maken van keuzes vergemakkelijkt in het geval van cnflicterende principes. - Een beschrijving van de ratinale ver de indeling in delgrepen is aanbevlen. Dit maakt inzichtelijk waarm die delgrepen zijn pgesteld en zrgt vr een beter gebruik van de dcumentatie dr deze delgrepen. - Het spreekt vr zicht dat het aanbevlen is m de kladteksten uit te werken m er z een vlwassen dcument van te maken. Tabel 18: Vrbereidende Scan en. Uit het rapprt blijkt dat drie van de zeven vereiste elementen afwezig zijn. Om dr te mgen gaan met evalueren van de gewenste en ptinele elementen, en later k van de hlistische scan, mgen er vlgens de methde geen vereiste elementen afwezig zijn. Hieruit is dan k te cncluderen dat de gemeente Amsterdam ng wat zaken met aanpassen wanneer het aan de huidige nrm van de ADEM wil vlden. Reflectie De vrbereidende scan kan p twee hfdpunten nabeschuwd wrden. Enerzijds is er de reflectie p de methde, anderzijds kan er gereflecteerd wrden p de nrm. De reflectie p de methde kijkt naar de stappen die gezet meten wrden in de vrbereidende scan: de indeling in vereiste, gewenste en ptinele elementen, de structuur van de infrmatie per element, enzvrts. Bij het uitveren van de vrbereidende scan p de architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam zijn er met betrekking tt de methde geen kritiekpunten gevnden. Het del van de vrbereidende scan is dan k niet erg cmplex: cntrleren p de aanwezigheid van specifieke elementen. Deze pzet maakt het inderdaad mgelijk m binnen krte tijd een eerste berdeling te geven p de kwaliteit van de architectuurdcumentatie. De reflectie p de nrm kijkt naar verschillende architectuurelementen. Op dit vlak zijn er wel een aantal pmerkingen te plaatsen. Een belangrijk punt hierbij is de vlgrde van de architectuur elementen. Het element Herleidbaarheid is nu geplaatst vóór de elementen architectuurprincipes en regels, richtlijnen en standaarden. In het element herleidbaarheid wrden echter deze begrippen al gebruikt terwijl deze pas later wrden gedefinieerd. Een tweede kritiekpunt is de inhud van de nderdelen 'he te meten' en 'verantwrding' van het element regels, richtlijnen en standaarden. Deze meten wrden aangepast mdat hierin het cncept van traceability in zit verwerkt. Hiervr is echter een apart element aanwezig. Bij smmige elementen is de meting niet vldende cncreet. In een aantal gevallen wrdt er alleen gemeten f bepaalde zaken impliciet dan wel expliciet aanwezig zijn. Deze criteria zijn te mager m een gede meting te kunnen verrichten. Specifiekere indicatren zijn hier ndig: wat met er nu exact aanwezig zijn m te bepalen f een element nu impliciet dan wel expliciet aanwezig is. 14

15 De evaluatie van de grepering van de architectuurprincipes is in de huidige versie futief. Op dit mment is het evaluatiecriterium: De architectuurprincipes zijn gegrepeerd vr ieder viewpint. Maar wat echter bedeld wrdt is dat alle architectuurprincipes gegrepeerd meten wrden vr een view. Tijdens het evalueren is dit prbleem echter npgemerkt gebleven en geëvalueerd f het criterium view bevatte. De cnclusie vr het element is daarmee cmpleet, hewel dit strikt genmen nu afwezig zu meten zijn. Een van de evaluatiecriteria van views en viewpints is de beschrijving van de reden vr het gebruik van alle viewpints. Hierin wrdt duidelijk alleen verwezen naar viewpints en niet naar k de views. Waarm de reden vr de views niet heft te wrden gemeten is niet duidelijk gemaakt. Tensltte resulteerde de evaluatie van de architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam bij de evaluatrs in een algemeen ged gevel ver de kwaliteit. In het rapprt van de vrbereidende scan kmt dit echter niet naar vren. Er zijn heel wat zaken incmpleet f zelfs afwezig berdeeld. Mgelijk is de pgestelde nrm vr deze scan te strikt, vral bij de vereiste elementen. De architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam is afgekeurd vr verder evaluatie terwijl het gevel zegt dat dit tch een gede dcumentatie is die wel diepgaander geëvalueerd zu meten wrden. 15

16 Hlistische Scan Dit hfdstuk bevat de uitvering van de Hlistische Scan. De waarden die tijdens de uitvering werden gemeten zijn vastgelegd vlgens de structuur uit de ADEM. Vervlgens kmen wederm de resultaten, cnclusie en reflectie aan de rde. Uitvering en resultaten De hlistische scan is uitgeverd zals de ADEM deze beschrijft. Hierbij zijn alle kwaliteitsattributen, verdeeld in de beide grepen elementen individueel en dcument als geheel, nderzcht en geëvalueerd. Net als in de vrbereidende scan wrdt er afgeweken van de vrgeschreven werkwijze. De methde stelt namelijk de cnditie dat geen van de vereiste elementen uit de vrbereidende scan als afwezig mag zijn berdeeld m dr te mgen gaan met de hlistische scan. Deze cnditie wrdt bij deze casestudy niet meegenmen m z de hlistische scan te kunnen uitveren. Dit heeft tt gevlg dat er p enkele plaatsen geen meting verricht kan wrden drdat een van de verplicht aanwezige elementen ntbreken. Vrbeelden hiervan bij de gemeente Amsterdam zijn stakehlders en hun cncerns. Dit is dus geen fut van de methde maar het gevlg van het in dit geval afwijken van die methde. Bij de adviezen van het kwaliteitsattribuut wrden de adviezen van de vrbereidende scan niet ngmaals herhaald. In een aantal gevallen is de meting van een van de evaluatiecriteria bij een attribuut niet mgelijk. Bij dergelijke nvlledige metingen wrdt tch een vrlpige cnclusie gegeven mdat anders al snel geen cnclusie bereikt kan wrden vr een attribuut. Bij de kwaliteitsattributen die p geen enkel vlak gemeten knden wrden, f waar de cnclusie zwaar rust p de zaken die niet gemeten knden wrden, is een cnclusie niet mgelijk. Dit wrdt aangeduid met nbepaald. De metingen van elk element dat beschreven is in de vrbereidende scan zijn hiernder gedcumenteerd p de wijze zals aanbevlen in de scan. Vr elk element wrden de resultaten, de cnclusie en de aanbevelingen weergegeven in een aparte tabel. Deze aanbevelingen zijn gericht p architectuurdcumentatie van de gemeente Amsterdam. De aanbevelingen vlgen direct uit de metingen: levert de meting een ntevreden resultaat p dan vlgt hieruit een aanbeveling vr verbetering van de dcumentatie. Elementen individueel Objectiviteit Regel: Relatering van elementen aan elkaar. niet mgelijk. De elementen van architectuur kunnen p vele manieren aan elkaar gerelateerd zijn. Regel: Analyse met gedaan wrden m draagkracht te krijgen vr beslissingen. niet mgelijk. Regel: Cncerns van verschillende stakehlders meten een belangrijk 16

17 uitgangspunt vrmen vr de architectuur. niet mgelijk. Er is in dit geval sprake van een uitznderlijke situatie. Er zijn namelijk geen stakehlders gedefinieerd hewel deze wel in vrbereidende scan vereist zijn gesteld. (Deze situatie treedt p mdat er in het geval van de gemeente Amsterdam is beslten m na de vrbereidende scan tch dr te gaan met de hlistische scan, ndanks het negatieve advies van deze vrbereidende scan.) Cnclusie De eerste twee attributen knden niet wrden gemeten. Onbepaald Er zijn geen aanbevelingen vr de gemeente Amsterdam mgelijk. Het is namelijk niet duidelijk wat gemeten met wrden bij dit kwaliteitsattribuut en dus kan niet wrden aangegeven p welke punten de bjectiviteit verbeterd kan wrden. Tabel 19: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Objectiviteit. Reputatie Regel: De infrmatie in de dcumentatie is gevalideerd dr de stakehlders. Dit met aangegeven zijn. Infrmatie met betrekking tt validatie van enige infrmatie dr de stakehlders is niet aangetrffen. Regel: Als de stakehlders pgenmen zijn in de dcumentatie. De stakehlders zijn niet pgenmen in de dcumentatie. Er is in dit geval sprake van een uitznderlijke situatie. Aanwezigheid van stakehlders wrdt namelijk in vrbereidende scan vereist gesteld. (Deze situatie treedt p mdat er in het geval van de gemeente Amsterdam is beslten m ná de vrbereidende scan tch dr te gaan met de hlistische scan, ndanks het negatieve advies van deze vrbereidende scan.) Regel: Het vertalen van cncerns naar principes en regels richtlijnen en standaarden is gebaseerd is p de priritering van de stakehlders. Er is geen priritering van stakehlders f van de cncerns van stakehlders. De genemde vertaling kan daarm niet gemeten wrden. Cnclusie De validatie van infrmatie dr stakehlders is niet aangegeven. Niet vldaan - Een expliciete validatie geven van infrmatie dr stakehlders is aanbevlen mdat het belangrijk is dat de inhud wrdt bepaald en gedragen dr de stakehlders. - Priritering aanbrengen in de cncerns van de stakehlders is aanbevlen. Tabel 20: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Reputatie. Tekmstvastheid Regel: Er wrden geen tijdsbepalingen pgenmen waar dit niet strikt ndzakelijk is. 17

18 In paragraaf 3.1 wrdt een cncrete tijdsbepaling genemd met betrekking tt de tijd waarin de architectuur gerealiseerd dient te wrden: Dit Handbek Architectuur vrmt daarmee het bestemmingsplan vr de tekmstige rganisatie en infrmatievrziening van Amsterdam. We kijken daarbij circa 3 jaar vruit. Wat er na de drie jaar met gaan gebeuren is niet vermeld. Regel: De architectuurdcumentatie mag geen vlledige uitgewerkte implementatieplssingen bevatten. Uitgewerkte implementatieplssingen zijn aangetrffen in hfdstuk acht, de infrastructuurlaag. Vrbeelden hiervan zijn de AAA service (vanaf pagina 8-12) en het gebruik van Directry Services (pagina 8-22 en verder, pagina 26 van de bijlagen). Regel: De architectuur mag niet vlledig berusten p het gebruik van bepaalde specifieke technlgieën f trends. Dit is wel het geval. De beschreven architectuur is namelijk gebaseerd p service gerichte architectuur (pagina 5-2), dit is een specifieke plssing die erg ppulair is p dit mment. De keuze vr deze plssing heeft meteen gevlgen vr de rest van de architectuurlagen. Op pagina 5-2 wrdt namelijk aangegeven welke transfrmatie als gevlg van deze keuze ndig is. Cnclusie Een cncrete tijdsbepaling is pgenmen. De beschreven architectuur is echter te implementatiespecifiek. Niet vldaan Het is aanbevlen m de architectuurdcumentatie ngmaals te beschuwen znder implementatieplssingen mee te nemen. Deze plssingen zijn namelijk niet vldende tekmstvast m een stabiele fundering te kunnen vrmen vr de rganisatie. Tabel 21: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Tekmstvastheid. Cnsistentie Regel: Er zitten geen tegenspraken f variaties in de tekst en is dus inhudelijk cnsistent. Deze meting was niet mgelijk, maar het nderbuikgevel is ged. Er wrden echter geen cncrete handvatten gegeven he dit nu hlistisch gemeten met wrden. Een uitspraak in deze situatie maakt de cnclusie van de hlistische scan minder betruwbaar. Regel: Mdellen f afbeeldingen zijn een cnsistente visualisering van de tekst. Zie het bvenstaande evaluatiecriterium. Cnclusie was niet mgelijk. Onbepaald Er zijn geen aanbevelingen mgelijk vr de gemeente Amsterdam. 18

19 Tabel 22: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Cnsistentie Cherentie Regel: Wrden de elementen niet ls beschreven znder dat ze duidelijk te plaatsen zijn binnen de rest van de dcumentatie. Deze meting was niet mgelijk, maar het nderbuikgevel is ged. Er wrden echter geen cncrete handvatten gegeven he dit nu hlistisch gemeten met wrden. Een uitspraak in deze situatie maakt de cnclusie van de hlistische scan minder betruwbaar. Regel: Kunnen alle elementen gerelateerd wrden aan het bijdragen van bepaalde delen van architectuurdcumentatie f bedrijfsdelen. Zie het bvenstaande evaluatiecriterium. Cnclusie was niet mgelijk. Onbepaald Er zijn geen aanbevelingen mgelijk vr de gemeente Amsterdam. Tabel 23: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Cherentie Tegevegde waarde Regel: Kan het nut van de infrmatie wrden ingezien? Op basis van het nderbuikgevel kan het nut van de infrmatie in de architectuurdcumentatie wel wrden ingezien. De infrmatie in de architectuurdcumentatie is relevant en draagt bij aan de bruikbaarheid van het dcument. Cnclusie De infrmatie in de architectuurdcumentatie is nuttig. Vldaan Er zijn geen aanbevelingen p basis van de nrm. Tabel 24: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Tegevegde waarde. Geschiktheid Regel: Kan de infrmatie wrden geplaatst binnen het kader van architectuurdcumentatie. Oftewel: hrt deze infrmatie thuis in architectuurdcumentatie? Op pagina s en 6-13 staan mdellen afgebeeld die implementatiespecifiek zijn, deze hren niet thuis in infrmatie ver architectuur. Dit is slechts een erg klein deel van de ttale infrmatie in de dcumentatie. Cnclusie Er zijn mdellen aanwezig die niet thuis hren in architectuur- Vldaan 19

20 dcumentatie. De geschiktheid werd intuïtief ged bevnden dr de evaluatr Daarm wrdt tch een psitieve cnclusie gegeven. Het is aanbevlen m implementatiespecifieke infrmatie te verwijderen f algemeen te beschrijven zdat er k meerdere plssingen vr één prbleem mgelijk zijn. Tabel 25: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Geschiktheid. Realistisch Regel: Is de architectuur te realiseren met de resurces die beschikbaar zijn binnen de rganisatie. niet mgelijk. Een aantal van de beschikbare resurces van de gemeente Amsterdam, zals de financiële ruimte, is nbekend. Regel: Is de architectuur te realiseren in een realistisch tijdsbestek. niet mgelijk. Om dit te bepalen is kennis ver resurces ndig, dit is echter niet aangetrffen. Bijvrbeeld: het aantal ICT ers die de beschreven architectuur gaan implementeren is nbekend. Dit heeft echter wel een grte invled p de haalbaarheid p het gebied van tijd. Regel: Is de architectuur technlgisch haalbaar. Op basis van het nderbuikgevel (andere indicatren wrden niet genemd) wrdt de beschreven architectuur haalbaar geacht. Beschreven plssingen, zals SOA, hebben zich in de praktijk al bewezen. Cnclusie De cnclusie is niet vast te stellen mdat de twee hfdcriteria, die samen de uitkmst van dit attribuut bepalen, niet gemeten knden wrden. Onbepaald Het is aanbevlen infrmatie te verstrekken met betrekking tt het realisatie prces. Hierdr kan bepaald wrden f de beschreven architectuur te implementeren is in een bepaald tijdsbestek. Tabel 26: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Realistisch. Stuurbaarheid Regel: Het is duidelijk wat de grenzen zijn waarbinnen veranderingen in de rganisatie kunnen plaatsvinden. niet mgelijk. Pas nadat de transfrmatie bekend is, is zichtbaar f deze binnen de grenzen valt. De grenzen zijn niet expliciet aangegeven, deze zijn slechts af te leiden uit de architectuurprincipes. Regel: Het is duidelijk wat de relaties zijn met de delen van de rganisatie. niet mgelijk. Regel: Wrden die zaken uitgeslten die uitgeslten dienen te wrden. niet mgelijk. Met de aanname dat met dit criterium wrdt bedeld: zijn de grenzen vr verandering ged? én nder de aanname dat architectuurprincipes de 20

21 grenzen bepalen, betekent dit dat nderzcht met wrden f de principes ged zijn. Of deze principes inderdaad ged zijn kan niet beantwrd wrden want er wrden geen handvatten gegeven he dit te meten. Regel: Wrden de zaken die niet uitgeslten dienen te wrden k niet uitgeslten. niet mgelijk. Zie reactie p het vrige evaluatiecriterium. Cnclusie Geen van de criteria kn wrden gemeten. Onbepaald Er zijn geen aanbevelingen vr de gemeente Amsterdam mgelijk. Het is namelijk niet duidelijk wat gemeten met wrden bij dit kwaliteitsattribuut en dus kan niet wrden aangegeven p welke punten de stuurbaarheid verbeterd kan wrden. Tabel 27: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Stuurbaarheid. Interne vereenkmstigheid Regel: Er wrdt aangegeven f, en welke regelgeving f afspraken van belang zijn vr de rganisatie. Infrmatie ver betrkken regelgeving is genemd. Vrbeelden hiervan zijn de GIBN (pagina 2-8, laatste paragraaf) en het prject Beter Presteren (pagina 5-2): Per laag is aangegeven welke paragrafen uit de GIBN van tepassing zijn. Zndig zijn k aanvullende richtlijnen f uitgangspunten pgenmen en Het raamwerk van de prcesarchitectuur bestaat uit de zes hfdprcessen uit het rapprt Beter Presteren. Dit zijn vier primaire prcessen. Regel: De infrmatie is niet strijdig met deze regelgeving f afspraken. De specificaties van de betrkken regelgeving zijn niet bekend en niet aangetrffen. Het is daarm niet te bepalen f de infrmatie uit de dcumentatie hiermee strijdig is. Cnclusie Het is nduidelijk f de dcumentatie strijdig is met interne regelgeving. Niet vldaan Het is aanbevlen de dcumentatie met betrekking tt gebruikte regels en richtlijnen beschikbaar te stellen m z de vereenkmstigheid van de beschreven architectuur met deze dcumenten te meten. Tabel 28: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Interne vereenkmstigheid. Externe vereenkmstigheid Regel: Er wrdt aangegeven f, en welke wet- en andere regelgeving van belang is vr de rganisatie. Externe wet- en regelgeving waar de architectuur uit de dcumentatie van de gemeente Amsterdam aan met vlden wrden genemd. Vrbeelden hiervan zijn de NORA (paragraaf 4.4.1: Amsterdam vlgt de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) en de BurgerServiceCde (pagina 4-2: We marmen de BurgerServiceCde. 21

22 Regel: De inhud van de architectuurdcumentatie kan niet leiden tt een implementatie die strijdig is met de gegeven wet- en regelgeving. niet mgelijk. Een impliciete aanname hierbij is dat de implementatie exact vlgt uit de beschreven dcumentatie, dit heft niet z te zijn. Daarnaast vereist de meting van dit criterium een vergaande diepgang die niet mgelijk is nder de beschikbare tijd. Het meten van dit criterium is een hele aspectscan p zichzelf waard. Cnclusie De cnclusie Vldaan wrdt bepaald dr de gedkeuring van de twee criteria. Slechts één van deze criteria kn wrden gemeten en is ged bevnden, het andere criterium is niet begrepen. De cnclusie is in dit geval Gedeeltelijk vldaan. Geen aanbevelingen vr de gemeente Amsterdam mgelijk. Gedeeltelijk vldaan Tabel 29: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Externe vereenkmstigheid. Interpreteerbaarheid Regel: Eenduidig taalgebruik. Over het algemeen ged. In enkele bijlagen (bijlage 5 en 18) is het taalgebruik enigszins stengrafisch in plaats van vlzinnen. Regel: Crrecte spelling en grammatica. Er zijn enkele typefuten aangetrffen. Omdat het in dit geval p een eerste versie van de architectuurdcumentatie betreft zal dit niet zwaar meewegen. Regel: Infrmatie is leesbaar (taal, lettertype). De infrmatie is prima leesbaar. Enkele afbeeldingen zijn niet direct leesbaar (te kleine lettergrtte) maar uit de aanwezige telichting kan de infrmatie znder prblemen wrden afgeleid. Regel: Gebruik van meta-infrmatie. Onder de aanname dat met meta-infrmatie de cntextinfrmatie bedeld wrdt, is het gebruik van meta-infrmatie ged. Dr gebruik van kaders in de dcumentatie wrdt cntextinfrmatie aangegeven die helpt met interpreteren van de infrmatie. Regel: Niet dubbelzinnige beschrijvingen. Er zijn geen pvallende dubbelzinnige zaken aangetrffen. Regel: Gebruik van standaarden en frmele taal. Onder de aanname dat frmele taal de taal is die zakelijk frmeel is beschreven, en dus niet het gebruik van frmele talen zals predicatenlgica: het taalgebruik is zakelijk en prima. Ok de managementsamenvatting is ged gefrmuleerd. 22

23 Cnclusie Aan alle evaluatiecriteria is vldaan. Vldaan Er zijn geen aanbevelingen. Tabel 30: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Interpreteerbaarheid. Begrijpelijkheid Regel: Infrmatie is duidelijk mschreven. Gebaseerd p het nderbuikgevel is de infrmatie helder beschreven. (Het hier beschreven rdeel wrdt gevrmd dr de evaluatr, niet dr de verschillende delgrepen van de dcumentatie) Regel: Infrmatie is tegespitst p de delgrep. De infrmatie in de dcumentatie is tegespitst p de verschillende delgrepen, dit werd in de vrbereidende scan reeds gecncludeerd. Regel: Infrmatie is verdeeld in lagen f categrieën. De infrmatie in de dcumentatie is pgedeeld in de lagen die genemd zijn in de hfdstukken vier tt en met acht. Deze indeling in lagen is in vereenstemming met de lagen uit het beschreven architectuurraamwerk. Cnclusie Infrmatie is ingedeeld in grepen, duidelijk en gericht p de delgrepen. Er zijn geen aanbevelingen. Vldaan Tabel 31: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Begrijpelijkheid. Cnsistente representatie Regel: Dezelfde symblen hebben dezelfde betekenis. De symblen die in de dcumentatie gebruikt wrden hebben steeds dezelfde betekenis. Er zijn ver het geheel gezien twee representatiestijlen. Een hiervan kmt van de NORA met hierin strakke lijnen en enkele kleurvlakken. De ander is in de vrm van een schets, veel drukker en meer kleurstellingen. De symblen binnen de beide representatiestijlen wrden wel cnsistent gebruikt. Regel: Dezelfde infrmatie wrdt dr één symbl f figuur geïllustreerd. In de dcumentatie zijn er meerdere figuren vr de burger. Drdat er twee cnsistente representatiestijlen zijn, zijn er k twee symblen vr de burger. (pagina 1-2 en pagina managementsamenvatting-3) Cnclusie Dezelfde infrmatie wrdt dr meerdere symblen geïllustreerd. Niet vldaan Het is aanbevlen m één representatiestijl te gebruiken m z cnsistentie in de representatie te bereiken. Dit vrkmt misinterpretatie. 23

24 Tabel 32: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Cnsistente representatie. Cmpactheid Regel: Geen triviale zaken wrden vernemd. Er zijn ver het algemeen geen pvallende triviale zaken aangetrffen. Regel: Er wrdt bndig en krt geschreven. De architectuurdcumentatie is niet krt en bndig. Z wrdt de uitleg van kernregistraties en de beneming wat de Andere Overheid allemaal det meerdere malen vermeld. Regel: Geen verbdige bladvulling (irrelevante tekst), het vlume is tepasselijk vr de plssing. Naast het meerdere malen vermelden van blkken infrmatie is er geen verbdige bladvulling. Regel: Illustreren waar ndig, niet illustreren mdat het z n mi plaatje is. Er zijn een aantal verbdige illustraties aangetrffen. Deze visualisaties zijn leuk maar dienen geen del. Deze zijn als vlgt: Managementsamenvatting-2: De bvenste illustratie. Managementsamenvatting-6: De bvenste illustratie. Pagina 1-4, figuur 1.1: De afbeelding vegt niets te. Pagina 5-11, 5-12, 5-13: De afbeeldingen in het kader vegen niets te. Pagina 6-6, mdel 6.2: De afbeelding vegt niets te. Pagina 7-18, mdel 7.7: Deze afbeelding is erg druk, het del van het geven van een afbeelding m inzicht te geven wrdt hier vrbijgestreefd. Cnclusie De tekst is niet krt en bndig. Daarnaast zijn er verbdige figuren aanwezig. Niet vldaan Het is aanbevlen m verbdige illustraties te verwijderen en de dubbele teksten uit de dcumentatie te vervangen met interne referenties. Tabel 33: Hlistische Scan; Elementen Individueel; Cmpactheid. Dcument in zijn geheel Manipuleerbaarheid Regel: Het bevat geen details ver de implementatie. De dcumentatie bevat wel implementatiedetails. Z zijn er afbeeldingen van de werking van E-net (mdel 8.1), bjectmdellen (pagina 6-8), entiteitmdellen (bijlagen- 31) en het gebruik van StUF (pagina 6-16, vetnt). Regel: Het geeft geen plssingen vr specifieke prblemen, maar geeft sturing m het prbleem p te lssen. 24

25 In de dcumentatie wrden er wel plssingen gegeven vr specifieke prblemen. De aanleiding vr de architectuurntwikkeling is namelijk het prbleem en de architectuurprincipes en regel, richtlijnen, standaarden zijn de plssing hiervr. Dit is echter altijd z dus waarschijnlijk is dit evaluatiecriterium verkeerd geïnterpreteerd. Regel: Er wrdt gebruik gemaakt van best practices en standaarden waar mgelijk. niet uitgeverd. Het is p dit niveau van diepgang nmgelijk m te meten f p alle mgelijke plaatsen waar best practices gebruikt kunnen wrden dit k gedaan is. Zulke zaken meten per aspect nderzcht wrden. Wel is bekend van andere metingen dat servicegerichte architectuur z n best practices is. Regel: Genemde plssingen f services zijn herbruikbaar. niet uitgeverd. Het is nduidelijk wat er nu gemeten met wrden. Cnclusie De cnclusie wrdt vrnamelijk bepaald dr de aanwezigheid van best practices. Deze knden echter niet gemeten wrden. Daarm kan er geen betruwbaar rdeel wrden gegeven. Onbepaald Implementatiedetails zijn plssingen vr de krte termijn. Deze zrgen ervr dat de beschreven architectuur regelmatig zal wijzigen als de techniek verandert. Het is dan k aanbevlen deze details z veel mgelijk uit de dcumentatie te huden. Tabel 34: Hlistische Scan; Dcument als geheel; Manipuleerbaarheid. Tegankelijkheid Regel: De berdeling van de punten die belangrijk zijn vr de stakehlder in de vrm van cncerns kan znder extra achtergrndinfrmatie wrden uitgeverd. niet uitgeverd. Het criterium is te nduidelijk. Men met weten waarp men wil berdelen, anders kan men niet weten f er ng extra infrmatie ndig is. Regel: De dcumentatie laat zich te m snel te wrden berdeeld (d.w.z. is de infrmatie p een rdelijke manier gestructureerd). De dcumentatie is ged gestructureerd pgesteld. Regel: De infrmatie-items in de dcumentatie zijn vindbaar. De dcumentatie bevat een inhudspgave, een (nchtans lege) index, lijst met tabellen en een lijst met figuren. Deze lijsten kunnen gebuikt wrden m infrmatieitems snel te kunnen vinden. Cnclusie De meting van cntext specifieke achtergrnd infrmatie kn niet wrden uitgeverd. Dit is het belangrijkste punt in het bepalen van de cnclusie. Een betruwbare cnclusie is dan k niet mgelijk, ndanks dat de verige twee zaken in rde zijn. Onbepaald Geen aanbevelingen mgelijk, afgezien van het vullen van de index m de vindbaarheid van de infrmatie te vergrten. Tabel 35: Hlistische Scan; Dcument als geheel; Tegankelijkheid. 25

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

V-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW

V-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW V-ICT-OR begeleidt besturen in hun infrmatiehuishuding vr ptimaal verlp van samenveging gemeente en OCMW De infrmatica in steden en gemeenten greide sinds de jaren 80 rganisch. Dat stapje bij stapje greien

Nadere informatie

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013

Verkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Verkrte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Starten met OTIB-skillsmanager OTIB-skillsmanager is een instrument m het gesprek dat u gaat veren met uw leidinggevende vr te bereiden. U wrdt gevraagd

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Transmuraal Programma Management

Transmuraal Programma Management Transmuraal Prgramma Management Een prpsitie van Vitha versie 1 Inhudspgave 1 Inleiding... 3 2 Transmurale behandelpraktijken... 3 2.1 Transmurale zrg nader gedefinieerd... 3 2.2 Transmurale zrg in de

Nadere informatie

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen.

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen. Categrie C Per aspect van het framewrk zijn nrmen pgesteld. Vetgedrukt zijn de verplichte nrmen. Organisaties die nder categrie C vallen, zullen verder zijn met het implementeren van kwaliteitssystemen

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Missie, visie en strategie Informatievoorziening veiligheidsregio s Definitief RBC 5/11/14

Missie, visie en strategie Informatievoorziening veiligheidsregio s Definitief RBC 5/11/14 Missie, visie en strategie Infrmatievrziening veiligheidsregi s Definitief RBC 5/11/14 Inleiding Relatie met prgrammaplan en werkplannen Deze missie, visie en strategie vrmen de basis vr het Prgramma Infrmatievrziening

Nadere informatie

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor.

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor. Tussenrapprtage: plan van aanpak raadsenquête grndexplitatie Duivenvrdecrridr. Enquêtecmmissie grndexplitatie Duivenvrdecrridr 16 februari 2015 Inhudspgave: 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Verfijning nderzeksvraag

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Deelprojectplan. Projectadministraties

Deelprojectplan. Projectadministraties Deelprjectplan Prjectadministraties Het beheersen van prjectadministraties dr de invering van een hgeschlbrede methdiek. 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Prbleemverkenning en stelling 3. Prjectdelen 4.

Nadere informatie

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.

Nadere informatie

Betreft: Reactie op Consultatiedocument 'Standaard 4400N - Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden (2e ontwerp)'

Betreft: Reactie op Consultatiedocument 'Standaard 4400N - Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden (2e ontwerp)' Nederlandse Berepsrganisatie van Accuntants (NBA) T.a.v. het Adviescllege vr Berepsreglementering Pstbus 7984 1008AD Amsterdam 31 ktber 2016 Referentie: HR/TvV/31102016 Betreft: Reactie p Cnsultatiedcument

Nadere informatie

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT Adjust - Sciaal Resultaat zet in p verbinding in het Sciaal Dmein. Dat den we dr altijd g te hebben vr de mens en zijn mgeving. We hebben nze expertise

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber

Nadere informatie

Multidisciplinair evaluatieprotocol

Multidisciplinair evaluatieprotocol Multidisciplinair evaluatieprtcl Versie Status Datum Auteur 2.1 Vastgesteld in VD 19-12-2017 P. Vgel 2.0 Ter vaststelling in de VD 18-12-2017 P. Vgel 1.2 Gedgekeurd in het 11-12-2017 P. Vgel Hfdenverleg

Nadere informatie

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden;

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden; Vrbeeld handvest De burgemeester, het cllege en de raad van de gemeente Muiden; Gelet p artikel 169, tweede en derde lid, en artikel 180, tweede en derde lid, Gemeentewet; Hebben de vlgende uitgangspunten

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement 6. Opleidingskader vr de prcespleiding Infrmatiemanagement In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr prcessen nder Bevlkingszrg. Hiernder wrdt het pleidingskader vr

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

UPGRADEN NAAR EEN NIEUWE VERSIE VAN DYNAMICS CRM

UPGRADEN NAAR EEN NIEUWE VERSIE VAN DYNAMICS CRM UPGRADEN NAAR EEN NIEUWE VERSIE VAN DYNAMICS CRM DE AANPAK VAN CRM RESULTANTS Ongeveer eens per twee jaar brengt Micrsft een nieuwe versie uit van Micrsft Dynamics CRM. In deze zgenaamde majr releases

Nadere informatie

7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media

7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media 7. Opleidingskader vr de functie redacteur web en scial media In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is

Nadere informatie

Controleprotocol Sociaal Domein

Controleprotocol Sociaal Domein Cntrleprtcl Sciaal Dmein Cntrleprtcl vr de accuntantscntrle bij: dr de gemeenten in de regi Amersfrt* gesubsidieerde rganisaties vr Jeugdzrg en WMO dr de gemeenten in de regi Amersfrt f dr de gemeente

Nadere informatie

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces list Veranderaanpak Inhud en Prces AdMva 2011 www.admva.nl www.arbcatalgusvvt.nl list Veranderaanpak Inhud en Prces www.arbcatalgusvvt.nl Clfn Sturen p Werkdrukbalans en Energie AdMva 2011 Erna van der

Nadere informatie

September Het eindwerkstuk GGCA Schooljaar

September Het eindwerkstuk GGCA Schooljaar September 2016 Het eindwerkstuk GGCA Schljaar 2016-2017 Inhudspgave Inleiding: Wat is het eindwerkstuk?...3 Jaarplanning.4 De berdeling van het eindwerkstuk.6 Inleiding: Wat is het eindwerkstuk?! 2 Het

Nadere informatie

Rollenspel Jezus redt

Rollenspel Jezus redt Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak

Nadere informatie

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan Handleiding Het pstellen van een diacnaal beleidsplan Versie 1.0 Generale diacnale cmmissie Datum: augustus 2015 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website:

Nadere informatie

Domeinmodel voor hypothesetoetsen Sietske 23 oktober 2015

Domeinmodel voor hypothesetoetsen Sietske 23 oktober 2015 Dmeinmdel vr hypthesetetsen Sietske 23 ktber 2015 In dit dcument wrdt een mgelijk dmeinmdel vr hypthesetetsen beschreven. Het dcument bestaat uit twee delen: het dmeinmdel zelf en de verwegingen bij het

Nadere informatie

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen* *** Enquête *** Inleidend Als student van de Universiteit Twente de ik in het kader van mijn masterstudie Public Safety een (klik hier vr definitie) afstudeerscriptie ver de huidige elektrnische verbindingen*

Nadere informatie

Uitstroomprofiel opleiding Klinisch Informatica September 2014

Uitstroomprofiel opleiding Klinisch Informatica September 2014 Uitstrmprfiel pleiding Klinisch Infrmatica 1 Inleiding Dit uitstrmprfiel sluit aan p het berepsprfiel van de klinisch infrmaticus. Het berepsprfiel beschrijft evenwel de ttale breedte van het veld van

Nadere informatie

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK Gese Lyceum, lcatie Bergweg 2018-2019 1 INHOUDSOPGAVE Het prfielwerkstuk algemeen pagina 3 Wat is een prfielwerkstuk? Waar met een prfielwerkstuk aan vlden? Algemene infrmatie

Nadere informatie

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers Oprep erkenning en subsidiëring van grepsgericht aanbd pvedingsndersteuning dr vrijwilligers In het kader van het versterken van aanbd pvedingsndersteuning in de Huizen van het Kind lanceert Kind en Gezin

Nadere informatie

Reactie op uitkomsten audit Beheervoorziening BSN

Reactie op uitkomsten audit Beheervoorziening BSN Directie Dienstverlening, Regeldruk en infrmatiebeleid Cluster Infrmatiebeleid Basisvrzieningen Overheid Reactie p uitkmsten audit Beheervrziening BSN Bijlage nummer 1 Ons Kenmerk 2011-2000282822 Aanleiding

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal Uitwerking kerndel 2 Nederlandse taal Tussendelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair nderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndel 2 Stichting

Nadere informatie

In de workshop is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tot de theoretische onderbouwing/ het theoretisch kader van het curriculum.

In de workshop is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tot de theoretische onderbouwing/ het theoretisch kader van het curriculum. Verslag wrkshp 1 en 2 : In de wrkshp is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tt de theretische nderbuwing/ het theretisch kader van het curriculum. Een eerste reactie p de pzet van het curriculum:

Nadere informatie

Inkoop- en aanbestedingsbeleid Energiefonds Overijssel

Inkoop- en aanbestedingsbeleid Energiefonds Overijssel Inkp- en aanbestedingsbeleid Energiefnds Overijssel 2013 Inhudspgave 1 Inleiding 3 2 Het beleid 4 2.1 Rechtmatigheidsthema's 4 Prcedures 4 Meerwerk en herhalingspdrachten 4 2B-diensten 5 Integriteit 5

Nadere informatie

Toelichting bij gebruik Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan koeltoreninstallaties

Toelichting bij gebruik Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan koeltoreninstallaties Telichting bij gebruik Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan keltreninstallaties 1 Del Het Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan is te beschuwen als een nderlegger f mdel bij het pstellen van

Nadere informatie

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers) Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.

Nadere informatie

Richtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0

Richtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0 Richtlijnen functineringsgesprek evangelist Versie 1.0 Datum: mei 2015 1. Inleiding In deze brchure krijgt u een praktische handreiking met betrekking tt het huden van een functineringsgesprek met een

Nadere informatie

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer Regeling: strategisch plan duurzame ntwikkeling werknemer Lptijd : 1 maart 2017 t/m 31 december 2018 Aanbd vr metalektrbedrijven He verandert u daadwerkelijk het gedrag en de werkwijze van teams/afdelingen

Nadere informatie

Toelichting bij het gebruik van het Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan Luchtbevochtingsinstallatie

Toelichting bij het gebruik van het Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan Luchtbevochtingsinstallatie Telichting bij het gebruik van het Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan Luchtbevchtingsinstallatie 1 Del van het mdel Het Mdel is te beschuwen als een nderlegger f mdel bij het pstellen van de risicanalyse

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Release Notes Three Ships MobileApp. Three Ships N@Tschool! versie 11.5

Release Notes Three Ships MobileApp. Three Ships N@Tschool! versie 11.5 Release Ntes Three Ships MbileApp Three Ships N@Tschl! versie 11.5 13-6-2012 Aan de gebruiker Wij stellen uw terugkppeling zeer p prijs. Met uw vragen en pmerkingen ver het prduct Three Ships N@Tschl!

Nadere informatie

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen.

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen. Categrie D Per aspect van het framewrk zijn nrmen pgesteld. Vetgedrukt zijn de verplichte nrmen. Vr grtere rganisaties heeft het de vrkeur m een grter aantal diepgaande nrmen te hanteren. Deze rganisaties

Nadere informatie

Uw kenmerk Ons kenmerk Toestelnummer 2009/ Uw brief d.d. Behandeld door Bijlagen R.M.C. Strijker

Uw kenmerk Ons kenmerk Toestelnummer 2009/ Uw brief d.d. Behandeld door Bijlagen R.M.C. Strijker De raad van de gemeente Alkmaar Rekenkamercmmissie Uw kenmerk Ons kenmerk Testelnummer 2009/027 0725489342 Uw brief d.d. Behandeld dr Bijlagen R.M.C. Strijker Onderwerp Evaluatie kwaliteit prgrammabegrting

Nadere informatie

Visie op toezicht Raad van Toezicht Deventer Ziekenhuis

Visie op toezicht Raad van Toezicht Deventer Ziekenhuis Visie p tezicht Raad van Tezicht Deventer Inleiding: de algemene taken van de Raad van Tezicht De Raad van Tezicht tetst f de Raad van Bestuur bij zijn beleidsvrming en de uitvering van zijn bestuurstaken

Nadere informatie

Statenvoorstel nr. PS/2014/341

Statenvoorstel nr. PS/2014/341 Statenvrstel nr. PS/2014/341 Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke Participatie Datum Inlichtingen bij 23 april 2014 mevruw G.J. Overmeen-Bakhuis Aan Prvinciale Staten Onderwerp Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke

Nadere informatie

MVO Zelfverklaring Beantwoording 40 vragen

MVO Zelfverklaring Beantwoording 40 vragen MVO Zelfverklaring Beantwrding 40 vragen Auteur: Gert Jan de Grt en Gerda de Raad (Will2Sustain) Datum: 17-12-2015 Versie: 3 Inhudspgave 1. Inleiding... 1 2. MVO principes... 1 3. Stakehlders... 4 4. MVO

Nadere informatie

IWI. De Gemeenteraad Postbus 11563

IWI. De Gemeenteraad Postbus 11563 Inspectie Werk en Inkmen Tezicht Gemeentelijk Dmein De Gemeenteraad Pstbus 11563 2502 AN Den Haag Prinses Beatrixlaan 82 2595 AL Den Haag Telefn (070) 304 44 44 Fax (070) 304 44 45 www.lwiweb.nl Cntactpersn

Nadere informatie

Presentatie eisen reisweek

Presentatie eisen reisweek Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje

Nadere informatie

BIJLAGE 1: Participatieproces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Informeren, verzamelen wensen & meningen

BIJLAGE 1: Participatieproces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Informeren, verzamelen wensen & meningen gemeente Eindhven BIJLAGE 1: Participatieprces en draagvlakmeting Herinrichting Vestdijk Resultaten Fase 1: Infrmeren, verzamelen wensen & meningen In deze bijlage een uitgebreide telichting p het participatieprces

Nadere informatie

[STUDIEHANDLEIDING KENNIS INFORMATIE AVOND]

[STUDIEHANDLEIDING KENNIS INFORMATIE AVOND] 2014/2015 Rc van Amsterdam Kennis Infrmatie Avnd (KIA) Schljaar 2014/2015;Jerie Smit [STUDIEHANDLEIDING KENNIS INFORMATIE AVOND] De studenten rganiseren een Kennis Infrmatie Avnd vr uders. Inleiding/Briefing

Nadere informatie

Contact maken en relaties aangaan

Contact maken en relaties aangaan B Cntact maken en relaties aangaan B1 : 7 Weekverslagen Inleiding Je hebt een fijne stageplek gevnden waar je de kmende maanden aan de slag gaat met pdrachten, taken en een stuk reflectie. Omdat wij het

Nadere informatie

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht Prject Shared Services Gefaseerde implementatie prjectbeheersing methdiek Hgeschl van Utrecht Vervlg van Deelprjectplan Prjectadministraties (januari 2004) Het beheersen van prjectadministraties dr de

Nadere informatie

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat

Nadere informatie

Wat zijn de specifieke omstandigheden van deze locatie waar, bij inpassing van de voorziening, rekening mee gehouden moet worden?

Wat zijn de specifieke omstandigheden van deze locatie waar, bij inpassing van de voorziening, rekening mee gehouden moet worden? Omgevingsscan Achtergrnd prject De gemeente Drdrecht heeft het plan pgevat de prblematiek rndm (merendeels verslaafde) dak- en thuislze mensen in haar stad aan te pakken. In dit kader heeft de gemeente

Nadere informatie

Kiezen of delen Quick scan van investeringen van gemeente Eindhoven

Kiezen of delen Quick scan van investeringen van gemeente Eindhoven Kiezen f delen Quick scan van investeringen van gemeente Eindhven Dr Paul J.G. Tang & Rbert-Jaap Vrn Eindhven, 11 december 2012 Dit rapprt is bestemd vr de rganisatie van de pdrachtgever. Verspreiding

Nadere informatie

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen UITWERKING

Nadere informatie

Stichting de Wielborgh Wonen, zorg en welzijn. Van harte welkom. Training Meten moet! Casper van der Most

Stichting de Wielborgh Wonen, zorg en welzijn. Van harte welkom. Training Meten moet! Casper van der Most Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Van harte welkm Training Meten met! Casper van der Mst Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Prfessinele rganisatie Meten Analyseren Plannen Verbeteren Reviews

Nadere informatie

Budgetkortingen GGZ: van bedreiging naar kans

Budgetkortingen GGZ: van bedreiging naar kans Budgetkrtingen GGZ: van bedreiging naar kans Inleiding In dit artikel kijken we naar welke uitdagingen instellingen in de geestelijke gezndheidszrg te wachten staan en welke mgelijkheden er zijn m deze

Nadere informatie

IKZ DEEL II : De informatieronde

IKZ DEEL II : De informatieronde Vanuit het standpunt van de zn is de schaduw nzichtbaar (Gethe) IKZ DEEL II : De infrmatiernde Het is méér dan een cliché f butade: m aan een breed kwaliteitsbeleid te werken, heb je écht steun, inbreng

Nadere informatie

CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN

CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN XCDC Trading & Cnsultancy B.V.B.A. B-8780 Ostrzebeke 1. Algemeen CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN Vanaf 1 st juli 2014 is de CE MARKERING van buwprducten die nder een geharmniseerde nrm vallen,

Nadere informatie

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Rapprt Bekend maakt bemind Onderzek naar de bekendheid van en waardering vr het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Over het CAOP Het CAOP is hét kennis- en dienstencentrum p het gebied van arbeidszaken

Nadere informatie

Start duurzame inzetbaarheid

Start duurzame inzetbaarheid Start duurzame inzetbaarheid Een praktijkcasus Dr: Rlf Weijers, Pauline Miedema Hewel duurzame inzetbaarheid een veelbesprken thema is, blijft het lastig m het cncreet te maken en er handen aan veten aan

Nadere informatie

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl

Nadere informatie

Analytische boekhouding

Analytische boekhouding Analytische Bekhuding Analytische bekhuding 1 Vrbereiding... 2 1.1 Dssier instellingen... 2 1.2 Analytische rekeningen maken... 3 2 Analytisch beken... 4 2.1 Kppeling... 5 2.2 Bekingsvrstellen (mdellen)...

Nadere informatie

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces Verdiepend nderzek Wminkpprces Kwalitatief nderzek nder 24 gemeenten Petra Ebben de Jng & Myriam Martens 1 september 2014 Disclaimer en leeswijzer Het ministerie van VWS heeft Q-Cnsult pdracht gegeven

Nadere informatie

Grip op reclame Internet (cookies)

Grip op reclame Internet (cookies) DDMA PRIVACY AUTORITEIT - CONSUMENTEN HANDBOEK Grip p reclame Internet (ckies) PRAKTISCH ADVIES BIJ COMMERCIËLE COMMUNICATIE Vrwrd Aan de hand van cncrete infrmatie en handige checklists bieden wij u via

Nadere informatie

Privacy Statement Medewerkers

Privacy Statement Medewerkers Privacy Statement Medewerkers Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar medewerkers en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met juw persnsgegevens. Daarbij vldet de hgeschl aan de eisen van de Algemene

Nadere informatie

Aanvullingen op handboek Veiligheidsladder (VL) ten behoeve van pilot

Aanvullingen op handboek Veiligheidsladder (VL) ten behoeve van pilot CvD Veiligheidsladder NEN Datum 2016-11-25 Dcumentnummer 2016-004 Betreft Aanvullingen t.b.v. Pilt Datum vastgesteld 2016-12-05 Implementatie Publicatie p website Beslissing Aanvullingen p handbek Veiligheidsladder

Nadere informatie

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014 TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS september 2014 INHOUD Inleiding 4 1 Del en uitvering van het tezicht 5 1.1 Wat willen we bereiken? 5 1.2 Werkwijze 5 1.3 Waarderingskader 7 2 Relatie met

Nadere informatie

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen.

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen. Lesbeschrijving Brn vr Werk Aan de hand van deze 5 lessen ntdekken de leerlingen dat de Schelde veel mgelijkheden biedt vr werk. En daarmee van essentieel belang is vr nze regi. Relatie met kerndelen:

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen Samenvatting Deelprjecten Ouderen Samen Vughtse Ouderen aan het Wrd In januari 2007 zijn dr het Prject Ouderen Samen vier bijeenkmsten gerganiseerd waarvr alle Vughtse inwners van 55 jaar en uder waren

Nadere informatie

Wie verkoopt uw huis?

Wie verkoopt uw huis? Wie verkpt uw huis? Accuntnet Verkp Vertruwens Persn Service Accuntnet V V P Service Wie verkpt uw huis? Als u uw huis wilt verkpen, schakelt u k in Spanje een makelaar in. Echter in Spanje geeft men nrmaal

Nadere informatie

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning. Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de

Nadere informatie

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt

Nadere informatie

Toelichting bij het formulier subsidievaststelling behorend bij artikel 7.1 van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS

Toelichting bij het formulier subsidievaststelling behorend bij artikel 7.1 van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS Telichting bij het frmulier subsidievaststelling behrend bij artikel 7.1 van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS Dit dcument licht stapsgewijs alle nderdelen van het aanvraagfrmulier vr een subsidievaststelling

Nadere informatie

Privacy Statement Studenten

Privacy Statement Studenten Privacy Statement Studenten Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar studenten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met juw persnsgegevens. Daarbij vldet de hgeschl aan de eisen van de Algemene Verrdening

Nadere informatie

Werkwijze uitspraken en de RO Standaarden. 1 Aanleiding. 2 Leeswijzer

Werkwijze uitspraken en de RO Standaarden. 1 Aanleiding. 2 Leeswijzer Werkwijze uitspraken en de RO Standaarden Onderwerp Verwerken van rechterlijke uitspraken Aan Gebruikers RO Standaarden Van Genvum, beheerder RO Standaarden Datum 24 ktber 2013 Status Publiek 1 Aanleiding

Nadere informatie

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int.

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int. Vrbeeld efentypes nline e-learningmdules CmmArt Int. In dit dcument wrdt verwezen naar de specifieke inhud van een van nze e- learningmdules. De efentypes wrden echter gebruikt in alle e-learningmdules

Nadere informatie

Standaarden en eindtermen ve

Standaarden en eindtermen ve Standaarden en eindtermen ve Een vergelijkend verzicht Raamwerk NT2 CINOP maart 2013 1 INHOUD 1. Inleiding pagina 3 2. Algemene verschillen en vereenkmsten pagina 4 3. Vergelijking per vaardigheid pagina

Nadere informatie

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V.

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V. Vrijwilligersbeleid vetbalvereniging N.B.S.V.V. Waarm deze richtlijn? Geen enkele amateur-sprtvereniging kan tegenwrdig ng bestaan znder de inzet en bijdrage van (veel) vrijwilligers. Ok binnen nze vereniging

Nadere informatie

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica Prgramma Welzijn en Zrg Nieuwe Zrg en Dmtica Aanleiding De mgelijkheden vr het langer zelfstandig thuis blijven wnen, meten wrden verbreed. Technlgische ntwikkelingen die zrg p afstand en het participeren

Nadere informatie

Werkwoordspelling op maat

Werkwoordspelling op maat Werkwrdspelling p maat Muiswerk Werkwrdspelling p maat besteedt aandacht aan het hele algritme van de spelling van regelmatige werkwrden en k aan de verleden tijd van nregelmatige werkwrden. Delgrepen

Nadere informatie

Notitie Project D Verkenning informatievoorziening huisvesting internationale studenten in Nederland.

Notitie Project D Verkenning informatievoorziening huisvesting internationale studenten in Nederland. Ntitie Prject D Verkenning infrmatievrziening huisvesting internatinale studenten in Nederland. In deze ntitie geven we beknpt de belangrijkste resultaten weer van prject D van de Rde Lper. 1. Achtergrnd

Nadere informatie

IT Management Group. Samenvatting PRINCE2 2009

IT Management Group. Samenvatting PRINCE2 2009 IT Management Grup Samenvatting PRINCE2 2009 ITIL is a Registered Trade Mark f the Office f Gvernment Cmmerce in the United Kingdm and ther cuntries. PRINCE2 is a Registered Trade Mark f the Office f Gvernment

Nadere informatie

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen. 1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische

Nadere informatie

Notulen OR vergadering 7 september 2015

Notulen OR vergadering 7 september 2015 Ntulen OR vergadering 7 september 2015 Aan- en afwezigen Ouders Aanwezig Afwezig Ouders Aanwezig Afwezig E. Ackermans X M. Huijnen X F. Bakkers X C. Kneppen X M. Bsjes X M van der Laan X R. Brauer X F.

Nadere informatie

Aanvraagformulier subsidie Provincie Zeeland

Aanvraagformulier subsidie Provincie Zeeland Aanvraagfrmulier subsidie Prvincie Zeeland NAAM ACTIVITEIT / PROJECT Naam GEGEVENS AANVRAGER Naam instelling Adres Instelling Pstcde en wnplaats IBAN-nummer BIC-cde Cntactpersn Functie cntactpersn Telefnnummer

Nadere informatie

Naar Gekoppelde Toetsing van Koppelverzoeken

Naar Gekoppelde Toetsing van Koppelverzoeken Intentieverklaring tt Samenwerking bij en Afstemming van het tetsen van verzeken tt het kppelen van gezndheidsgegevens van meerdere instellingen ten beheve van wetenschappelijk nderzek aan de hand van

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie