Beveiliging van SCADA systemen
|
|
- Martina van den Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beveiliging van SCADA systemen NiV
2 Waar gaan we het verhebben 1. Wat is SCADA? 2. Risic s en impact binnen SCADA 3. He beveiligen? 4. Aanpak NiV
3 1. WAT IS SCADA? NiV
4 NiV
5 SCADA definities ICS = Industrial Cntrl Systems SCADA = Supervisry Cntrl And Data Acquisitin DCS = Distributed Cntrl Systems PLC = Prgrammable Lgic Cntrller NiV
6 SCADA Cntrle van gegrafisch verspreide nderdelen Centrale mnitring en cntrle van prcessen Drinkwater netwerken Rilwater systemen Olie en gas pijpleidingen Sprwegen NiV
7 DCS Cntrle van industriële prcessen binnen een lcatie Olieraffinaderijen Rilwater reiniging Chemische, vedsel en aut-industrie NiV
8 PLC Gebruikt vr aansturen van de prcessen en machines Sturen prcessen aan p basis van de meetgegevens die ntvangen wrden van sensren Wrden specifiek geprgrammeerd vr het prces waar ze nderdeel van zijn NiV
9 SCADA systemen NiV
10 Waterdruk regeling PLC NiV
11 Visualisatie van prductie prces SCADA / DCS Human Machine Interface (HMI) NiV
12 Hier denken we aan PLC Based Autmatin Factry Statin NiV
13 Hier denken we aan NiV
14 Maar dit valt er k nder NiV
15 Maar dit valt er k nder NiV
16 2. RISICO S EN IMPACT BINNEN SCADA NiV
17 Kenmerken SCADA systemen SCADA systemen (Oud) Draaien p prprietary hardware en sftware Wrden geïsleerd van verige IT systemen geïnstalleerd Systemen in verschillende lcaties draaien nafhankelijk SCADA systemen (Nieuw) Gebruiken pen standaarden (Prtcllen) Vaak windws-based (OS) Wrden steeds meer geïntegreerd met IT systemen en ffice netwerken Verhgd cybersecurity risic NiV
18 Risic s SCADA systemen SCADA systemen Hebben lange levensduur (20+ jaar is geen uitzndering) Strikte nderhuds-windws Draaien vaak p veruderde OS Wrden steeds vaker via netwerk ntslten vr remte beheer Het expliteren van vulnerabilities wrdt steeds eenvudiger Shdan (the wrld's first search engine fr Internet-cnnected devices) Nessus / Metasplit NiV
19 Waarm extra beveiligingsmaatregelen Een incident binnen een SCADA mgeving kan grte gevlgen hebben Strmuitval binnen stedelijke gebieden Ontplffing van gasleidingen Grte financiële schade vr bedrijf Gevaren vr vlksgezndheid dr lzing ril water Futieve temperatuur registratie binnen prductieprces Verkeerde samenstelling prducten Etc NiV
20 NiV
21 1999, Bellingham (US) benzinepijpleiding SCADA was niet in staat verdruk te vrkmen 3 dden, 8 gewnden, grte schade vr mgeving NiV
22 StuxNet NiV
23 Waarm extra beveiligingsmaatregelen Steeds makkelijker m Internet facing systemen te vinden Vrbeeld: 7200 Internet facing cntrl systemen gevnden in de US in december 2012 (ICS-CERT) NiV
24 NiV
25 3. HOE BEVEILIGEN? NiV
26 Maatregelen Segregatie van ffice en SCADA netwerk DeMilitarized Znes (DMZ) Intrusin Preventin Systems (IPS) Remte Supprt Access Redundancy in plssing Lgging en mnitring NiV
27 Fysieke Scheiding NiV
28 Fysieke Scheding Pr Geen fysieke cnnecties tussen SCADA en regulier netwerk SCADA mgeving maakt gebruik van eigen hardware Cn Dure ptie dr pzetten van twee gescheiden netwerken Gelimiteerd remte management mgelijk Gelimiteerd remte mnitring mgelijk NiV
29 Lgische Scheiding NiV
30 Lgische Scheiding Pr Geen lgische cnnectie tussen SCADA en regulier netwerk Vrdeliger ptie dr mixed gebruik van cmpnenten Cn SCADA en regulier netwerk maken gebruik van zelfde hardware Gelimiteerd remte mnitring mgelijk Gelimiteerd remte management mgelijk NiV
31 Firewall / ACL NiV
32 Firewall / ACL Pr Remte mnitring mgelijk Remte management mgelijk SCADA en regulier netwerk maken gebruik van zelfde hardware waar mgelijk en gescheiden hardware waar ndig Cn Lgische en fysieke cnnectie tussen SCADA en regulier netwerk NiV
33 Standaarden ISA-88 bestaat uit mdellen en termen die het prductieprces lgisch indelen en de besturing van het machinepark regelen ISA-95 Internatinale standaard vr de integratie van kantr- en prductieautmatiseringssystemen ISA/IEC (vrheen ISA-99) Internatinale standaard vr de beveiliging van prductieautmatiserings- en cntrle systemen NiV
34 Classificeren ISA-95 levels ISA-88 ISA-95 ISA/IEC (frmerly ISA-99) NiV
35 Classificeren ISA-95 levels NiV
36 4. HOE PAK JE HET AAN? NiV
37 Gede Business Case NiV
38 Cntact met de Site NiV
39 NiV
40 Zrg dat alles getest wrdt Z wel vr als na migratie NiV
41 NiV
Uitstroomprofiel opleiding Klinisch Informatica September 2014
Uitstrmprfiel pleiding Klinisch Infrmatica 1 Inleiding Dit uitstrmprfiel sluit aan p het berepsprfiel van de klinisch infrmaticus. Het berepsprfiel beschrijft evenwel de ttale breedte van het veld van
Nadere informatieEnergiemanagement industrie
Energiemanagement industrie Energiemanagement industrie Marcel Laes General Manager mlaes@cimpr.cm We make yur cmpany smart CimPr BV Vestigingen Eindhven Sint Niklaas Activiteiten Prcesbeheer p afstand
Nadere informatieLocal knowledge. Global power. Risk Management AEGON Nederland
Lcal knwledge. Glbal pwer. Risk Management AEGON Nederland 12 juni 2012 3 lines f defence 3 rd line: Internal Audit Nederland Rapprteren mtrent vlledigheid en juistheid risk assessment Tetsing werking
Nadere informatieWORKFLOW4U. Voor transparante processen en voorspelbare kwaliteit
WORKFLOW4U Vr transparante prcessen en vrspelbare kwaliteit U kunt zich er vast iets bij vrstellen: Bedrijfsprcessen l ijken een wirwar van afspraken en acties. W erkprcessen zijn vaak cmplexer dan ndig
Nadere informatieUPGRADEN NAAR EEN NIEUWE VERSIE VAN DYNAMICS CRM
UPGRADEN NAAR EEN NIEUWE VERSIE VAN DYNAMICS CRM DE AANPAK VAN CRM RESULTANTS Ongeveer eens per twee jaar brengt Micrsft een nieuwe versie uit van Micrsft Dynamics CRM. In deze zgenaamde majr releases
Nadere informatieRequirements marktscan Generieke inrichting Digikoppeling adapter
Requirements marktscan Generieke inrichting Digikppeling adapter Lgius en KING Operatie NUP ndigen u van harte uit deel te nemen aan de marktscan vr een Generieke inrichting Digikppeling adapter en realisatie
Nadere informatieD i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t
D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen
Nadere informatie1. Inhoud Inleiding Gebruiksmogelijkheden InVerbinding als softphone... 5
1 1. Inhud 1. Inhud... 2 2. Inleiding... 3 3. Gebruiksmgelijkheden... 5 3.1. InVerbinding als sftphne... 5 3.2. InVerbinding in cmbinatie met vast testel... 5 3.3. InVerbinding vr mbiele werkers... 6 4.
Nadere informatieVoorstel aan de Gemeenteraad
Vrstel aan de Gemeenteraad 13-04-2012 DSO/2012/2302451svdz Onderwerp Regiplan Windenergie en Beleidsvisie tijdelijke windenergie Almere Beleidsveld Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling Prtefeuillehuder H.
Nadere informatieTips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord.
Tips Digiduif 1. U lgt in p digiduif met uw e-mail adres en wachtwrd. 2. U kiest de knp instellingen. Op de vlgende pagina s kunt u allerlei zaken invullen en aanpassen die bij uw accunt hren. Tevens zit
Nadere informatieack-aquaconcept.com, concept GmbH en Microdyn-Nadir Nadir,, Slotgrachtstraat 25, 9940 Telephone: +32 (0)9 3445176, Fax: +32 (0)9 3445176
Kwaliteitsverbetering in prductieprcessen dr tepassing van aangepaste UV desinfectiemethdes en geavanceerde UV xidatie. Van Daele Drine. 1, www.dvd-technlgy.be www.ack-aquacncept.cm aquacncept.cm. 1 a.c.k.
Nadere informatieContract gedragsverandering
Cntract gedragsverandering Stappenplan m je delen te bereiken Tips m je delen te bereiken Cntract vr gedragsverandering (vrbeeld) Del/gedrag Om deel te nemen aan de Dam tt Dam lp met mijn vriendengrep
Nadere informatie1. Lid: onder een lid wordt verstaan een bij Pennyplace ingeschreven particulier of ZZP-er / bedrijf die / dat als doel heeft:
ALGEMENE VOORWAARDEN VAN PENNYPLACE VOOR LEDEN Inhudspgave: Artikel 1: Definities... 1 Artikel 2 - Identiteit van de ndernemer... 1 Artikel 3 -Tepasselijkheid en wijziging Algemene Vrwaarden... 2 Artikel
Nadere informatieOKTOBER 2012 * INTERPRETATIES VAN DIT PRESENTATIEMATERIAAL ALLEEN IOM DE ONDERZOEKERS VIA FACILITAIRE CAMPUSORGANISATIE
SAMENVATTING BEZETTINGS EN BELEVINGSONDERZOEKEN FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID CONCEPT* OKTOBER 2012 * INTERPRETATIES VAN DIT PRESENTATIEMATERIAAL ALLEEN IOM DE ONDERZOEKERS VIA FACILITAIRE CAMPUSORGANISATIE
Nadere informatieTROWA. Visie en scope Informatiemodel Waterschapsverordening. Datum : : 2.0, definitief
TROWA Visie en scpe Infrmatiemdel Waterschapsverrdening Datum : 01-02-2019 Versie : 2.0, definitief Inhudspgave 1 Inleiding 1 2 Bedrijfsvisie 1 2.1 Huidige situatie 1 2.2 Gewenste situatie 1 2.3 Bedrijfsdelstellingen
Nadere informatieAmbitie HAS Hogeschool: Afvalvrij in Resultaten afgelopen 3 jaar Zie bijlage 1: Grafieken. Samenwerking Ecosmart
Ambitie HAS Hgeschl: Afvalvrij in 2025 HAS Hgeschl is hét hger berepspleidings- en expertisecentrum in Zuid Nederland in het dmein van agr, fd en leefmgeving. Als zelfstandige tp-hgeschl leiden we studenten
Nadere informatieBergermeer Gasopslag Microseismisch monitoring
Bergermeer Gaspslag Micrseismisch mnitring Maandrapprtage Februari 2012 Het maandelijkse rapprt geeft verslag van de micrseismische mnitring van het Bergermeer veld, inclusief de resultaten zals die gerapprteerd
Nadere informatieToegangscontrole en (voor)aanmelding
Tegangscntrle en (vr)aanmelding Telichting ISPS Sinds 1 juli 2004 zijn passagiersschepen en vrachtschepen (BT 500 en meer) die internatinale reizen maken en havenfaciliteiten die deze vr internatinale
Nadere informatieTeamtrainingen en teamdagen
Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Teamtrainingen en teamdagen Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek Cntact: 06 155 77
Nadere informatieGME is in Nederland exclusief reseller van:
Marssteden 212 7547 TD Enschede www.gmelabsystems.nl inf@gme.nl GME is in Nederland exclusief reseller van: Lggers vr temperatuur en vchtigheid via Bluetth Verig Pds Lggers vr temperatuur en vchtigheid
Nadere informatieDe opbouw van de Machinerichtlijn
De pbuw van de Machinerichtlijn Vrafgaand aan de fficiële tekst van de richtlijn zijn de verwegingen van de Raad van de Eurpese Gemeenschappen pgenmen. Deze verwegingen geven aan welke uitgangspunten hebben
Nadere informatieGebruikersgids: BEACHPLOEGEN
Gebruikersgids: BEACHPLOEGEN Inhudstafel Gebruikersgids: BEACHPLOEGEN... 3 A. Wat te vermijden bij het invullen.... 3 B. Invullen van het deelnamefrmulier.... 3 1) 1 e stap: Invullen gegevens verantwrdelijke...
Nadere informatieCursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs
Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver
Nadere informatieWaarom en hoe accountants hun verdienmodel moeten aanpassen. Van uren factureren naar value added pricing
Waarm en he accuntants hun verdienmdel meten aanpassen Van uren factureren naar value added pricing Waarm en he accuntants hun verdienmdel meten aanpassen 2 Inhud Inleiding 3 De ntwikkelingen 4 Blijvende
Nadere informatieConceptnota. Raamovereenkomst voor de aankoop, implementatie en ondersteuning van toegangscontrole CD000529
Cnceptnta Raamvereenkmst vr de aankp, implementatie en ndersteuning van tegangscntrle CD000529 Pagina 1 van 8 Inhudspgave 1 Delstelling cnceptnta... 3 1.1 De pdracht... 3 1.2 Digiplis... 3 2 Opdrachtgevend
Nadere informatieAMT Masterunit. Inleiding
AMT Masterunit Inleiding De AMT Masterunit is een micrprcessr gestuurde cntrller welke vr diverse tepassingen in de crygene autmatisering kan wrden ingezet. Afhankelijk van de geïnstalleerde sftware is
Nadere informatieBeweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag
Beweeg Mee! De gecmbineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de cllectieve verzekering vr de minima van de gemeente Den Haag Mensen niet alleen aan het bewegen brengen, maar k aan het bewegen huden. Dat
Nadere informatieA Recommended maximum of two lines
Headline ETIM RT binnen Helvetica Wavin Neue Light Secnd Level Secnd level Michan Katerbarg Headline Over Wavin Helvetica Neue Light Wavin levert effectieve plssingen vr essentiële beheften Click t edit
Nadere informatieEen schone installatie van Windows 10 uitvoeren met een hulpprogramma
Een schne installatie van Windws 10 uitveren met een hulpprgramma Let p: Vr het installeren van Windws 10 pr is enige cmputerkennis ndig, laat het bij twijfel ver aan een expert. Wij zijn niet aansprakelijk
Nadere informatieB&W-Aanbiedingsformulier
B&W-nr. 07.0760, d.d. 10 juli 2007 B&W-Aanbiedingsfrmulier Onderwerp Cnvenant Operatinele Grenzen Brandweerzrg Gemeente Leiden Gemeente Oegstgeest BESLUITEN Behudens advies van de cmmissie 1. in te stemmen
Nadere informatieNaam Klachtenprocedure SZZ versie 1.0 vastgesteld 25-6-2014 Door RvB evaluatie 25-6-2015 Door RvB
Alle zrgberderijen van SZZ zijn aangeslten bij de Federatie Landbuw en Zrg (www.zrgberen.nl). De Federatie heeft vr de cliënten van haar leden een nafhankelijke klachtencmmissie ingericht. SZZ vindt het
Nadere informatieHoe goed is uw product? TOEPASSING INTERNATIONALE SOCIALE VOORWAARDEN
He ged is uw prduct? TOEPASSING INTERNATIONALE SOCIALE VOORWAARDEN Inleiding en prgramma Kennismaken Internatinale Sciale Vrwaarden Rijksbeleid, regels SOMO / Misstanden bij de prductie van elektrnica
Nadere informatieGasland in Transitie. Verslag van de Energiedialoog van de Gasunie 19 april 2016, Zuiderstrandtheater, Scheveningen
Gasland in Transitie Verslag van de Energiedialg van de Gasunie 19 april 2016, Zuiderstrandtheater, Scheveningen De bijeenkmst Gasland in Transitie is gerganiseerd dr de Gasunie als bijdrage aan de Energiedialg
Nadere informatieVERKLARING. Inzake gegevensverwerking klanten. Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
VERKLARING Inzake gegevensverwerking klanten Vlgens de Algemene Verrdening Gegevensbescherming (AVG) Deze verklaring inzake gegevensverwerking is van Schnmaakbedrijf L.J. de Vries B.V., gevestigd te Aalsmeer
Nadere informatieConcept format projectaanvraag
Bijlage 1 Cncept frmat prjectaanvraag 1 Welke rganisatie is prjectbeheerder? 2 Welke rganisaties zijn daarnaast betrkken bij het prject: Tegelaten AWBZ-instellingen, Vastgedeigenaar: Gemeente: 3 Welk type
Nadere informatieNaam: Voorletters: BSN: Naam: Voorletters: BSN:
BUDGETPLAN Persnsgebnden budget Wm / Jeugd U wilt bij de gemeente een Persnsgebnden budget (PGB) aanvragen waarmee u zelf zrg / ndersteuning / vrziening kunt inkpen. Als nderdeel van die aanvraag met een
Nadere informatie1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1. 2.1 Voorwoord... 2.1 2.2 Colofon... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1
1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1 2.1 Vrwrd... 2.1 2.2 Clfn... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1 3.1 Installatie vrige versie ArcGIS ngedaan maken... 3.1 3.2 Installatie ArcGIS
Nadere informatieWerkinstructie fix-update installeren Multivers Groothandel
Werkinstructie fix-update installeren Multivers Grthandel Inhud 1 INLEIDING... 3 2 VOORBEREIDINGEN... 3 3 FIX DOWNLOADEN... 4 4 FIX INSTALLEREN... 6 5 BEKENDE PROBLEMEN... 9 Lgres Business Slutins B.V.
Nadere informatieDe aandachtspuntenlijst
De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer
Nadere informatieProcess Control Netwerk Security bij Lyondell. Dave Chong European IT Project Manager Lyondell Chemie Nederland B.V.
Process Control Netwerk Security bij Lyondell Dave Chong European IT Project Manager Lyondell Chemie Nederland B.V. Agenda Introductie Korte feiten over Lyondell Chemie Wat doet Lyondell Chemie aan PCN
Nadere informatieRapportage wordt gebruikt om de landelijke inzet te verbeteren.
Stichting Aanpak Vertuigcriminaliteit PROGRAMMABUREAU Handleiding aanvragen lkbrmfietsen Inleiding In de praktijk is gebleken dat de inzet van lkbrmfietsen een ged middel is in strijd tegen brmfietsdiefstal.
Nadere informatieMaak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar
Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke
Nadere informatieHandleiding Livestreaming & Veelgestelde vragen (FAQ)
Handleiding Livestreaming & Veelgestelde vragen (FAQ) SD Wrx Learning Juni 2017 Inhudspgave 1 Deelnemen aan Livestream 3 2 Technische vereisten m deel te nemen aan Livestream 3 3 Veelgestelde vragen (FAQ)
Nadere informatie1.9.8 Nieuwste Versie
1.9.8 Nieuwste Versie Augustus 2014 Release Versie Item Versin Date SiteOpMbi Platfrm (includsief SiteOpMbi Service, Cntrl Panel, API, Admin Dashbard) 1.9.8 06-08-14 SiteOpMbi 1.9.8 Release Ntes I Cpyright
Nadere informatieDe Taskforce 10 voor innovatie. Toon lef, durf en trots!
De Taskfrce 10 vr innvatie Tn lef, durf en trts! Onderdeel van Tpsectr Water & Maritiem www.taskfrcedeltatechnlgie.nl Jelke Jan de With Guden Driehekbijeenkmst 27 Innvatie is een middel en geen del! 2
Nadere informatieActiviteitenfiche omeletloempia met kaas en hesp
Activiteitenfiche meletlempia met kaas en hesp Leeftijd : zevenjarigen Aantal kinderen : maximaal 3 (deze activiteit kan je twee keer na elkaar den vermits ze niet lang duurt) Lcatie : Kkhek in de klas
Nadere informatieHuiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :
Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis
Nadere informatieBlackBerry Standard Support
BlackBerry Standard Supprt Versie 2.5 Auteur Ken Wittevrngel Datum 24 ktber 2006 Bladzijde 2 Inhudspgave 1 SERVICE TIJDEN...3 2 BEREIKBAARHEID...4 3 DIENSTVERLENING...5 4 INCIDENTENBEHEER...6 4.1 PROCEDURE
Nadere informatieSoft Starters. esco drives & automation nv/sa. made by SOLCON. Kouterveld Culliganlaan,3 B 1831 Diegem Tel +32 2 717 64 30 Fax : +32 2 717 64 31
Sft Starters esc drives & autmatin nv/sa Kuterveld Culliganlaan,3 B 1831 Diegem Tel +32 2 717 64 30 Fax : +32 2 717 64 31 e-mail : inf@esc-da.be web site : www.esc-da.be made by SOLCON Sft starters Dn
Nadere informatieProtocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling
Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden
Nadere informatieRapport activiteit 3 : realisatie van een agro4c De veiling als regisseur van versketens
Rapprt activiteit 3 : realisatie van een agr4c De veiling als regisseur van versketens Inleiding Wat is een crss chain cntrl center (4C)? Een Crss Chain Cntrl Center is een regiecentrum waar meerdere cmplexe
Nadere informatieRisicomanagement in zorgbouwprojecten. Centrum Zorg en Bouw
Risicmanagement in zrgbuwprjecten Centrum Zrg en Buw Inhud Zelfscan; Rl CZB bij risicmanagement; Wat kunt u verwachten? Vraag Past uw initiatief in het strategisch huisvestingsplan van de rganisatie? Het
Nadere informatieWat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock
Wat 'crss-linking' betekent vr Rlling Stck Crss-linking: het vernetten van kabels dr bestraling, kan veel betekenen vr Rlling Stck. Een paar pluspunten & klantvrdelen van dr bestraling vernette elektrische
Nadere informatieIB/Directiedag - 21 mei 2014
IB/Directiedag - 21 mei 2014 He geven we vrm aan Passend Onderwijs binnen Passenderwijs? He werken we met de schlen samen? Wat mag u van ns verwachten? Even vrstellen.. Vr elk kind een passend aanbd! Kwalitatief
Nadere informatieSchadeverzekeringen Zakelijk Zorgverzekeringen. o o
Dienstenwijzer Z zijn wij u graag van dienst Op de dienstverlening van ns kantr is de Wet p het financieel tezicht van tepassing. Eén van de eisen die uit deze wet vlgt is dat wij u tijdig infrmeren ver
Nadere informatieLOGBOEK van: klas: 1
LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke
Nadere informatieInnovatie stimuleert concurrentie op kosten, gemak en transparantie, en brengt daarmee nieuwe keuzemogelijkheden voor consument en bedrijven.
Hrzitting/Rndetafelgesprek Vaste Cmmissie vr Financiën Herziene Richtlijn Betaaldiensten (PSD 2) 15 nvember 2017 Inbreng namens Hlland FinTech Financiële innvatie is van grt belang vr cnsument en bedrijfsleven.
Nadere informatieFormat handleiding werklijsten
Frmat handleiding werklijsten Inhudspgave 1. Inleiding... 2 2. Werklijsten... 2 2.1 WERKLIJSTEN OPZOEKEN... 2 2.2 WERKLIJSTEN PER VERSCHILLENDE CATEGORIE... 3 3. Filters... 6 3.1 FILTERS TOEPASSEN... 7
Nadere informatie1. Driestroomloket (voor nieuwe cliënten): Mijn Plan-0
1 Prcesrichtlijn WLZ met behandeling Rllen Prceseigenaar Behandelcördinatr(verantwrdelijke) Uitverend Persnlijk Begeleider, Driestrmlket Cntrlerend Behandelcördinatr Adviserend - 1. Driestrmlket (vr nieuwe
Nadere informatie18 april 2012. Jan Joost Flim adviseur
18 april 2012 Jan Jst Flim adviseur Prgramma draaijer+partners Ontwikkelingen Het Nieuwe Werken Vragen De uitgangspunten Ervaringen Prces 2 De feiten ver draaijer+partners 2 vestigingen, in Bunnik en Grningen
Nadere informatieActiviteitenfiche pannenkoekensoep met spinazie, wortelsliertjes en lente-uitjes
Activiteitenfiche pannenkekensep met spinazie, wrtelsliertjes en lente-uitjes Leeftijd : zevenjarigen Aantal kinderen : maximaal 5 Lcatie : kkhek in de klas Materialen - ingrediënten : vr de spinaziepannenkeken
Nadere informatieMenukaart ondernemer
Menukaart ndernemer Intrductie U heeft aangegeven interesse te hebben in één van de plssingen die Life Benefits u kan bieden p het gebied van uw (persnlijke) financiële planning. Wij bieden u graag het
Nadere informatieActie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken?
Actie keuze 5 a. Campagne rkvrij schlplein Jullie Stappenplan hebben vr actie 5 gekzen: Maak het schlplein rkvrij grepjes Maak de twee gebruik nderzekspdracht psters: brnnenpagina Presenteer 1. argumenten
Nadere informatieVerslag bijeenkomst bloeiende stationsomgevingen. 1 juni 2015
1 juni 2015 Aanwezig: Bart van Eijk (bleiende, Metr en Tram), Erik Buma (reclame, Metr en Tram), Alexander ten Have (GVB, cmmercie), Hans Smit (wayfinding, Metr en Tram), Kees Kaptein (mgevingsmanager
Nadere informatieHandleiding Mail CTTL juni 2009. Mailbox CTTL
Handleiding Mail CTTL juni 2009 Mailbx CTTL Elk persneelslid van CTTL krijgt een mailadres (mailbx) met @cttlimburg.be Elke mailbx heeft een ruimte van 50 MB. Na het inlggen p de mailbx nline via webmail,
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN VAN FREELANCERZZPPLACE VOOR AANBIEDERS VAN KORTINGEN
ALGEMENE VOORWAARDEN VAN FREELANCERZZPPLACE VOOR AANBIEDERS VAN KORTINGEN Inhudspgave: Artikel 1: Definities... 1 Artikel 2 - Identiteit van de ndernemer... 2 Artikel 3 -Tepasselijkheid en wijziging Algemene
Nadere informatie1. SW OFFICE (ALGEMEEN)
1. SW OFFICE (ALGEMEEN) SW Office is een belangrijk instrument, niet alleen m inzicht te krijgen, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan de klanten van WnenPlus. In verleg
Nadere informatieDeelprojectplan. Projectadministraties
Deelprjectplan Prjectadministraties Het beheersen van prjectadministraties dr de invering van een hgeschlbrede methdiek. 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Prbleemverkenning en stelling 3. Prjectdelen 4.
Nadere informatieS&A bvba. 1. Startverklaring definitief goedgekeurd. Ambachtsweg 20-9820 Merelbeke. Inhoudstafel 1. STARTVERKLARING DEFINITIEF GOEDGEKEURD...
S&A bvba Ambachtsweg 20-9820 Merelbeke tel 09/329 87 75 fax 09/329 87 85 URL: www.sabvba.cm e-mail: inf@sabvba.cm Startverklaring definitief gedgekeurd Inhudstafel 1. STARTVERKLARING DEFINITIEF GOEDGEKEURD...
Nadere informatieStel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af
Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in
Nadere informatieInstallatie Procedure Solid Edge ST10 NODELOCKED LICENTIE
Installatie Prcedure Slid Edge ST10 NODELOCKED LICENTIE Mcht u niet weten wat vr type licentie u heeft, neem dan cntact met ns p vrdat u aan de installatie begint. Deze handleiding kan k gebruikt wrden
Nadere informatieTEST INHOUD: HEEFT MIJN KIND EEN EETSTOORNIS? 1. Onderzoek het eetgedrag van uw kind. 2. In welke fase zit mijn kind nu?
TEST HEEFT MIJN KIND EEN EETSTOORNIS? INHOUD: 1. Onderzek het eetgedrag van uw kind 2. In welke fase zit mijn kind nu? 3. Heeft mijn kind een geznd BMI? 4. Tips vr uders www.mijnkindheefteeneetstrnis.nl
Nadere informatieIn 10 stappen Windows 7 sneller maken!
In 10 stappen Windws 7 sneller maken! Inhud... In 10 stappen Windws 7 sneller maken... 2 Stap1: Indexeren uitschakelen in Windws 7... 3 Stap 2: Schakel Aer Theme (grafische interface) uit vr Windws 7...
Nadere informatieDe Ultieme Sollicitatie Gids.
De Ultieme Sllicitatie Gids. Ha Aanstaande Superheld! Hierbij een mie verzameling met nuttige infrmatie. Lees het dr en kijk wat je eruit kunt halen. Sms staan er bepaalde tips f acties dubbel in. Dat
Nadere informatieBetalen in 2020: online betalen via uw eigen bank? Jaarcongres Betaalvereniging Nederland, 19 november 2014 Paul Alfing
Betalen in 2020: nline betalen via uw eigen bank? Jaarcngres Betaalvereniging Nederland, 19 nvember 2014 Paul Alfing 2020: een nieuwe tijd BIG DATA Internet f Things 3D Printing Re-Ecnmy Shared Ecnmy Sustainable
Nadere informatieVaardig genoeg voor de 21ste eeuw?
Cnferentie Vaardig geneg vr de 21ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Ghislain De Bndt, stafmedewerker Centrum vr Basiseducatie Zuid-Ost-Vlaanderen Centra vr Basiseducatie Opleidingen
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatieVolgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen
Vlgende generatie rekenmdellen vr energiesimulaties in stedelijke mgevingen Dirk Saelens KU Leuven, Department f Civil Engineering, Building Physics Sectin EnergyVille NVBV wrkshp "Buwfysische kennisntwikkeling
Nadere informatieMASTER OF ENGINEERING: INDUSTRIAL ENGINEERING & OPERATIONS RESEARCH
MASTER OF ENGINEERING: INDUSTRIAL ENGINEERING & OPERATIONS RESEARCH Master in de Ingenieurswetenschappen: Bedrijfskundige Systeemtechnieken en Operatineel Onderzek BEDRIJFSKUNDIG INGENIEUR: Flexibele persn
Nadere informatieHelpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort
Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt
Nadere informatieInspectie Leefomgeving en Transport Ministerie var\ Infrastructuur en Milieu
[DATUM, ^TVANGST_. /ADVOOOR_Lf!:^ -! itkn/, \ Inspectie Leefmgeving en Transprt Ministerie var\ Infrastructuur en Milieu > Returadres Pstbus 16191 2500 BD Den Haag Het cllege van burgemeester en wethuders
Nadere informatieBEURZENCHECKLIST MET TIJDSPAD
BEURZENCHECKLIST MET TIJDSPAD Wat te den vóór de beurs? 14 maanden Frmuleer de bedrijfsdelstellingen en verwachtingen Frmuleer de delgrep (en) Selecteer de meest geschikte beurs/beurzen Vraag dcumentatie
Nadere informatieOpleiding. Elektromechanica. Code + officiële benaming van de module. Db1 Verwarmings- en koeltechniek 1. Academiejaar 2015-2016.
Opleiding Elektrmechanica Cde + fficiële benaming van de mdule Db1 Verwarmings- en keltechniek 1 Academiejaar 2015-2016 Semester 1 Studiemvang 6 studiepunten Ttale studietijd: 120 Aantal lestijden 80 Aandeel
Nadere informatieKoninklijke Nederlandse Algemene Schermbond
KvK te s-gravenhage 40409378 Pstbus 600 Phne +31 (0)79 343 81 49 inf@knas.nl 2700 MD Zetermeer Fax +31 (0)79 343 81 50 www.knas.nl Kninklijke Van: KNAS Opleidingen Maitre AJ van der Weg Onderwerp: Tpcach
Nadere informatieKlantenservicebericht
ONDERWERP: Cisc WebEx: Standaardpatch wrdt tegepast p [[DATE]] vr [[WEBEXURL]] Cisc WebEx: Standaardpatch p [[DATE]] Cisc WebEx stuurt dit bericht naar belangrijke zakelijke cntacten via https://[[webexurl]]
Nadere informatieRIJDENDE MELKONTVANGST (RMO)
RIJDENDE MELKONTVANGST (RMO) Wettelijke grndslag De maatregelen beschrijven p welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbwet. - Fysieke belasting
Nadere informatieBeheer van Security Kwetsbaarheden in Industriële Netwerken. Industriële Security [tetra 140354] Verboten [tetra 140318]
Beheer van Security Kwetsbaarheden in Industriële Netwerken Industriële Security [tetra 140354] Verbten [tetra 140318] Veilige Industriële Netwerken Frm islated t intercnnected plants Recent cyberattacks
Nadere informatieIndien u ons telefonisch een opdracht geeft, dient u deze opdracht schriftelijk te bevestigen.
DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Krachtens wettelijke bepalingen zijn wij verplicht m vrafgaand aan de ttstandkming van een (financiële) vereenkmst/pdracht tt dienstverlening dit dcument aan u te verstrekken.
Nadere informatieInfo-avond Kids &Co Herent, 28 november 2013
Inf-avnd Kids &C Herent, 28 nvember 2013 Stand van zaken Vrgeschiedenis: Zijn zelf uders van Alice, pgevangen in Ukkie 3 Cntact gezcht met: Curatr Kind & Gezin Agentschap Ondernemen Vregere persneelsleden
Nadere informatieSturen op Cijfers in de voetverzorgingsbranche
Sturen p Cijfers in de vetverzrgingsbranche 2. Inrichten van uw bedrijfsadministratie U gaat deelnemen aan het prgramma Sturen p Cijfers van het HBA. Uw bedrijfsadministratie met daarp ingericht zijn.
Nadere informatieJaarcongres Relevant 2010 7 december, ReeHorst, Ede
Jaarcngres Relevant 2010 7 december, ReeHrst, Ede Kennistafel 3: Techniek Risic-gebaseerde BS aanpak van raffinaderijen bij evaluatie van GS-29 detailvrschriften Bijdrage namens werkgrep prcesveiligheid
Nadere informatieUitvoering Bodemsanering Acacialaan Doorn. 28 oktober 2015
Uitvering Bdemsanering Acacialaan Drn 28 ktber 2015 Prgramma 1 Welkm en telichting prgramma Hans Nijhf (wethuder) 2 Krte telichting verntreiniging en del sanering Mathijs Paf (prjectleider gemeente UH)
Nadere informatieInleiding Van einde terug naar begin
Studiedag circulaire ecnmie SERV- Minaraad - Mechelen 13 september 2016 Inleiding Van einde terug naar begin Karel Van Acker KU Leuven, metafrum C.E. SuMMa plan C EIT RawMaterials Circulaire ecnmie een
Nadere informatieBusiness Breakthrough Biomimicry. Green Business Benefits oktober 2015
Business Breakthrugh Bimimicry ktber 2015 Business Breakthrugh Bimimicry Wat is de achtergrnd van het traject? Veel prduct- en prcesntwerpen ntlenen ideeën en principes aan vrbeelden uit de natuur. Het
Nadere informatieNTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen
NTA 8009:2007 Veiligheidsmanagementsysteem vr ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszrg verlenen Unifrm en inzichtelijk veiligheidsmanagementsysteem Openheid ver patiëntveiligheid Basis vr interne
Nadere informatieVakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Domotica en. automatisering van het profiel PIE vmbo beroepsgericht
Vakinhudelijke uitwerking Keuzevak Dmtica en autmatisering van het prfiel PIE vmb berepsgericht Deze vakinhudelijke uitwerking is ntwikkeld dr het Redactieteam van de Schleamenbank vmb vr dit prfiel. De
Nadere informatieARBOCATALOGUS ZEECONTAINERVERVOER TRANSPORT EN LOGISTIEK
ARBOCATALOGUS ZEECONTAINERVERVOER TRANSPORT EN LOGISTIEK Juni 2012 INHOUDSOPGAVE 1. ARBOCATALOGUS... 3 Tepassingsgebied... 3 Lptijd... 3 Evaluatie... 3 Beschikbaarheid... 3 Afwijken... 3 Wettelijke grndslag...
Nadere informatieStichting de Wielborgh Wonen, zorg en welzijn. Van harte welkom. Training Meten moet! Casper van der Most
Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Van harte welkm Training Meten met! Casper van der Mst Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Prfessinele rganisatie Meten Analyseren Plannen Verbeteren Reviews
Nadere informatiePEDAGOGISCHE WERKWIJZE KINDERCENTRUM HET MELKHUISJE
Interne referentie OHB: Prcesverantwrdelijke: pagina 1 van 6 pagina 1 van 6 Hfdstuk 1 Wie zijn wij bij BSO t Melkhuisje BSO het Melkhuisje is vr kinderen van 7 t/m 12 jaar. De BSO bestaat uit 3 stamgrepen:
Nadere informatie