Inleiding Van einde terug naar begin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inleiding Van einde terug naar begin"

Transcriptie

1 Studiedag circulaire ecnmie SERV- Minaraad - Mechelen 13 september 2016 Inleiding Van einde terug naar begin Karel Van Acker KU Leuven, metafrum C.E. SuMMa plan C EIT RawMaterials

2 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma Waarde behuden kwantiteit én kwaliteit van stcks Afval elimineren afval = waardeverlies Milieu-impact impact p ganse systeem (bijv. energie) nieuwe technlgieën en business mdellen m de waarde van grndstffen en materialen zveel mgelijk te behuden in de ecnmie en afval te vermijden, en de milieu-impact van deze materiaalkringen te minimaliseren.

3 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma Strategieën sluiten materiaalkringen dematerialiseren Zie: Lessen XXIste eeuw, KU Leuven Metafrum KU Leuven publicaties plan C hgwaardige recyclage hergebruik, remanufacturing design fr recycling levensduur, herstelecnmie deelecnmie, prduct service effiëntere verwerking / ecdesign substitueren verbeterde functie vervanging kritieke metalen + levenscyclusdenken

4 Priritaire richtingen: sterktes Tnaangevend in technlgie-ntwikkeling Wereldtp in recyclage elektrnisch schrt, batterijen en vertuigen Hge milieuperfrmantie: vermindering milieuimpact met 70% (IT) tt 80% (grt witged) Wereldtp in inzameling (12 kg AEEA / inwner); hergebruik (~4000 tn); recyclage (> tn)

5 Wat kan een verheid (meer) den? Ecnmische stimulansen Wetgeving (ud en nieuw) Innvatiebeleid Gren aankpbeleid Infrastructuur Cmmunicatie/sensibiliseren Onderwijs

6 ecnmische stimulansen vr circulaire ecnmie verhandelbare recyclage certificaten recycled cntent standaard prductie heffing p cnsumptie statiegeld systemen heffing p nieuwe grndstf grndstf UPV gebruik recyclage subsidie afdanking afvalheffing (p basis van gewicht) strtheffingen

7 Uitgebreide prducentenverantwrdelijkheid Vrbeeld: AEEA Inzameldelstellingen gestagneerd sinds meer dan 10 jaar Geen cntrle p de rest van AEEA Gewichtsgebaseerde delstellingen Kleine prducten? bijv. USB sticks Kleine heveelheden waardevlle metalen bijv. zeldzame aardmetalen Tename in EEA Tarieven differentiëren naargelang preventie en ec-design zijn tegepast Investeren in herstelactiviteiten UPV bijdrage kelkast micrglf, afwasmachine 0 1 PC, gsm, tablet 3 0,05

8 Level playing field tussen technlgieën? uitznderling vr strtheffing p assen (nn bis in idem) remt valrisatie assen in buwmaterialen af.

9 Wetgeving (en mnitring) Impact regelgeving en ecnmische stimulansen p C.E. Zekerheid van regelgeving ndig (in het bijznder vr de KMOs) Om dus een innvatiesclerse in C.E. te vermijden: black bx mechanisme samenwerking p wetgevend vlak Gehmgeniseerd beleid level playing field tussen EC landen bijv. end-f-waste criteria Duidelijke delstellingen

10 Priritaire richtingen vr bedrijven ntwikkelen van C.E. in de traditinele sectren zals nn-ferr, kunststffen, AEEA industriële reststrmen en strtplaatsen valriseren samenwerking ver de sectren heen = symbise intensiever gebruik van de urban stcks belangrijke bijdrage: business mdellen, deel- f dienstecnmie transparantie / delen van kennis ver materialen, materiaalstrmen en prducten materiaal- f prductpasprt

11 Cntact Prf. dr. ir. Karel Van Acker KU Leuven Materials Research Centre c/ department MTM Kasteelpark Arenberg 44 - bus 2450, BE-3001 Leuven, Belgium T: ; M: E: Karel.VanAcker@lrd.kuleuven.be Meer incrmatie: KU Leuven sustainable inrganic materials Leuven SuMMa steunpunt beleidsrelevant nderzek SMM Plan C - Flemish Transitin Netwrk SMM CR 3 - Center fr Resurce Recycling and Recvery EIT Raw Materials eitrawmaterials.eu

Hoorzitting circulaire economie

Hoorzitting circulaire economie Vlaams parlement cmmissie ecnmie 24 maart 2016 Hrzitting circulaire ecnmie Karel Van Acker KU Leuven, metafrum C.E. SuMMa plan C EIT RawMaterials Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma nieuwe technlgieën

Nadere informatie

materiaalverbruik stuit op grenzen

materiaalverbruik stuit op grenzen Minaraad, Hrzitting Transitiemanagement, Brussel, 2013.09.30 De transitie naar een duurzaam materialenbeheer. Ervaringen binnen Plan C en Summa Karel Van Acker vrzitter plan C prmtr-cördinatr SuMMa materiaalverbruik

Nadere informatie

Duurzaam grondstoffengebruik

Duurzaam grondstoffengebruik Duurzaam grndstffengebruik Wrkshp Duurzaamheidsdag KU Leuven 20 maart 2015 Prgramma 9.30-9.40 Welkm en inleiding 9.40-10.25 Vijf invalsheken p duurzaam grndstffengebruik 10.25-10.35 Infrmatieve vragen

Nadere informatie

Studienamiddag Steunpunt SuMMa. 23 maart 2016

Studienamiddag Steunpunt SuMMa. 23 maart 2016 Studienamiddag Steunpunt SuMMa 23 maart 2016 1972 1987 1992 2002 2005 2011 2013 2014 2015 Eurotop Milieu ministers VMP milieu economie EU politiek Hoe ontstaan? Voorstel 2011 Logische extensie op plan

Nadere informatie

ECP 13 mei 2013. Monika Sormann, dept. EWI

ECP 13 mei 2013. Monika Sormann, dept. EWI ECP 13 mei 2013 Mnika Srmann, dept. EWI Beleidsinstrumentarium 2 Vlaanderen in Actie Vlaanderen in Actie (ViA) is het tekmstprject vr Vlaanderen. Vlaanderen wil tegen 2020 uitmunten als een ecnmisch innvatieve,

Nadere informatie

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Maarten Dubois Manager Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) KU Leuven 29 maart 2015 SteunpuntDuurzaam Materialenbeheer(SuMMa)

Nadere informatie

Ambitie HAS Hogeschool: Afvalvrij in Resultaten afgelopen 3 jaar Zie bijlage 1: Grafieken. Samenwerking Ecosmart

Ambitie HAS Hogeschool: Afvalvrij in Resultaten afgelopen 3 jaar Zie bijlage 1: Grafieken. Samenwerking Ecosmart Ambitie HAS Hgeschl: Afvalvrij in 2025 HAS Hgeschl is hét hger berepspleidings- en expertisecentrum in Zuid Nederland in het dmein van agr, fd en leefmgeving. Als zelfstandige tp-hgeschl leiden we studenten

Nadere informatie

Hergebruikinitiatieven

Hergebruikinitiatieven Hergebruikinitiatieven Principe: materialen en verpakkingen hergebruiken vr ze afval wrden Hergebruik betekent de terugwinning en het hergebruik van prducten f nderdelen ervan: hergebruik van de verschillende

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grndstf Jhn Tieman Hfddirectie Bestuurlijke en Juridische Zaken 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 3 Ministry f Infrastructure and the Envirnment 2 February 2016 40 jaar begrip afvalstf

Nadere informatie

Samenvatting H9 - Schommelingen in de economie

Samenvatting H9 - Schommelingen in de economie Samenvatting H9 - Schmmelingen in de ecnmie 9.1 Als je het gemiddelde neemt van een grei f afname nem je dat een trend. Als je die trend van een paar jaar neemt, nem je dat trendmatige grei. De prductiemvang

Nadere informatie

Aanvraagformulier cofinanciering LEF

Aanvraagformulier cofinanciering LEF Aanvraagfrmulier cfinanciering LEF 1. Aanvraag vr delstelling: Welke delstellingen uit het Ecnmisch Actieprgramma 2016 2019 zijn delstellingen die u met uw prject gaat realiseren f aan bij gaat dragen?

Nadere informatie

Verslag 2010 van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid: Groene banen Leuven 16 december 2010

Verslag 2010 van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid: Groene banen Leuven 16 december 2010 Verslag 21 van de Hge Raad vr de Werkgelegenheid: Grene banen Leuven 16 december 21 Jan De Mulder Department Studiën Structuur presentatie De Hge Raad vr de Werkgelegenheid (HRW) Het HRW-verslag 21: "Grene

Nadere informatie

ack-aquaconcept.com, concept GmbH en Microdyn-Nadir Nadir,, Slotgrachtstraat 25, 9940 Telephone: +32 (0)9 3445176, Fax: +32 (0)9 3445176

ack-aquaconcept.com, concept GmbH en Microdyn-Nadir Nadir,, Slotgrachtstraat 25, 9940 Telephone: +32 (0)9 3445176, Fax: +32 (0)9 3445176 Kwaliteitsverbetering in prductieprcessen dr tepassing van aangepaste UV desinfectiemethdes en geavanceerde UV xidatie. Van Daele Drine. 1, www.dvd-technlgy.be www.ack-aquacncept.cm aquacncept.cm. 1 a.c.k.

Nadere informatie

Beveiliging van SCADA systemen

Beveiliging van SCADA systemen Beveiliging van SCADA systemen NiV www.niv.nl Waar gaan we het verhebben 1. Wat is SCADA? 2. Risic s en impact binnen SCADA 3. He beveiligen? 4. Aanpak NiV www.niv.nl 1. WAT IS SCADA? NiV www.niv.nl NiV

Nadere informatie

Samenwerking brengt innovatie in de bouw: Portland klinker van bijproducten en gerecycleerde materialen uit de bouw- en constructiesector

Samenwerking brengt innovatie in de bouw: Portland klinker van bijproducten en gerecycleerde materialen uit de bouw- en constructiesector Samenwerking brengt innvatie in de buw: Prtland klinker van bijprducten en gerecycleerde materialen uit de buw- en cnstructiesectr dr. Jris Schn 2 december 2015 Huis van de Buw, Gent a S.A. Sagrex N.V..

Nadere informatie

Bio-economie in Vlaanderen. ambities en stand van zaken. 15 juni 2017 Annemie Janssens

Bio-economie in Vlaanderen. ambities en stand van zaken. 15 juni 2017 Annemie Janssens Bi-ecnmie in Vlaanderen ambities en stand van zaken 15 juni 2017 Annemie Janssens Overzicht 1. Wat is bi-ecnmie? 2. Bi-ecnmie in cijfers: Eurpa en Vlaanderen 3. Vlaams beleid 4. Uitdagingen 5. Cnclusie

Nadere informatie

PROJECTOPROEP "be Circular - be Brussels" Kandidatuurdossier 2016

PROJECTOPROEP be Circular - be Brussels Kandidatuurdossier 2016 Kandidatuurfrmulier vr luik 4 PROJECTOPROEP "be Circular - be Brussels" Kandidatuurdssier 2016 Vr gratis begeleiding bij de implementatie van de methde "Resilience Design" ter identificatie van de relevante

Nadere informatie

Kantines tegen voedselverspilling

Kantines tegen voedselverspilling Kantines tegen vedselverspilling Principe: zwel klanten als kantinepersneel aanspren m vedselverspilling te verminderen Kantines van administraties, ng's, schlen f bedrijven zijn plekken waar grte heveelheden

Nadere informatie

Circulair met E-Waste

Circulair met E-Waste Circulair met E-Waste Gemakkelijk Elektronica Recyclen Ernest de Weert Sims Metal Management Werelds grootste metaal recycler Beursgenoteerd in Australië 8,7 miljoen ton jaarlijks Wereldwijd beschikbaar

Nadere informatie

Valorfood project Draf als bron voor sterolen

Valorfood project Draf als bron voor sterolen Valrfd prject Draf als brn vr sterlen Charltte Bruneel KU Leuven Kulak 24.03.2016 Prductie van bier: reststrmen Twee belangrijke reststrmen p basis van afgenmen enquêtes: Draf (BSG) = nplsbare fractie

Nadere informatie

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen Prjectfrmulier ten beheve van Openbare Instellingen Praktische infrmatie naam van penbare instelling die het prject heeft ingediend: Federale Overheidsdienst Infrmatieen Cmmunicatietechnlgie (Fedict).

Nadere informatie

Stibat en circulaire economie. Zoetermeer juni 2017

Stibat en circulaire economie. Zoetermeer juni 2017 Stibat en circulaire economie Zoetermeer juni 2017 Index 1. One-minute introductie 2. Visie en missie 3. Klanten van Stibat 4. Dienstverlening Stibat 5. Model circulaire economie 6. Ontwikkeling hergebruik

Nadere informatie

De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie

De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie SuMMa Slotevent - 23 maart 2016 Dr. Maarten Dubois The better the question. The better the answer. The better the world

Nadere informatie

Deel 1 Actuele verplaatsingsmiddelen

Deel 1 Actuele verplaatsingsmiddelen Nieuwe verplaatsingstestellen: lpt technlgie vr p de wettelijke regeling van de verzekering van aansprakelijkheid? C. Van Schubreck Hgleraar KU Leuven, advcaat Balie Turnhut FOD Ecnmie, KMO, Middenstand

Nadere informatie

KotNet voor verhuurders

KotNet voor verhuurders KtNet vr verhuurders Praktische tips vr een vlt netwerk Dirk Janssens / Karel Titeca 2 juni 2015 Inleiding 1 KtNet delstelling Verbind studenten/persneel van de KU Leuven en geasscieerde partners met de

Nadere informatie

E-car sharing in Zuid - Limburg

E-car sharing in Zuid - Limburg E-car sharing in Zuid - Limburg Januari 2014 Inhudspgave 1. Intrductie e-car sharing 2. Visie en tepassing in Zuid Limburg 3. Pilt prject Sittard - Geleen Intrductie e-car sharing Wat is (e-) car sharing

Nadere informatie

Samenvatting mediapartners Shopping2020

Samenvatting mediapartners Shopping2020 Samenvatting mediapartners Shpping2020 Samenvatting eindrapprt expertgrep Supply Chain De supply chain van de tekmst wrdt gekenmerkt dr cntinue verandering en vraagt m flexibiliteit. De veranderende retailmgeving

Nadere informatie

OO: De sector van de verwerking van duurzame voeding ontwikkelen

OO: De sector van de verwerking van duurzame voeding ontwikkelen OO: De sectr van de verwerking van duurzame veding ntwikkelen Uitdagingen Op het vlak van milieu - Verwerkte duurzame vedingswaren aanbieden aan verbruikers: het aanbd vergrten m de milieu-impact van het

Nadere informatie

Circulaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016

Circulaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016 Circulaire Economie in de bouwsector Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016 WIE? Sinds 2012 Historiek van afvalbeleid naar Kleine regio,

Nadere informatie

EEN INDUSTRIE IN TRANSITIE JAN VAN HAVENBERGH, MANAGING DIRECTOR FRANS DIERYCK, VOORZITTER

EEN INDUSTRIE IN TRANSITIE JAN VAN HAVENBERGH, MANAGING DIRECTOR FRANS DIERYCK, VOORZITTER EEN INDUSTRIE IN TRANSITIE JAN VAN HAVENBERGH, MANAGING DIRECTOR FRANS DIERYCK, VOORZITTER Het duurzaamheidslandschap Grndstffen Prcessen Prducten Behefte aan alternatieve/ nieuwe grndstffen Efficienter

Nadere informatie

Vaardig genoeg voor de 21ste eeuw?

Vaardig genoeg voor de 21ste eeuw? Cnferentie Vaardig geneg vr de 21ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Ghislain De Bndt, stafmedewerker Centrum vr Basiseducatie Zuid-Ost-Vlaanderen Centra vr Basiseducatie Opleidingen

Nadere informatie

Marketing Management Prof. dr. Yves Van Vaerenbergh

Marketing Management Prof. dr. Yves Van Vaerenbergh Marketing Management Prf. dr. Yves Van Vaerenbergh 1. Marketing? 2. Vrstelling van de afstudeerrichting 3. De student aan het wrd 1. Marketing? 2. Vrstelling van de afstudeerrichting 3. De student aan

Nadere informatie

Afdanking en hergebruik van servers. Jeroen van der Tang / Harry Stevens

Afdanking en hergebruik van servers. Jeroen van der Tang / Harry Stevens Afdanking en hergebruik van servers Jeroen van der Tang / Harry Stevens E-waste in de circulaire economie Agenda Wet- en regelgeving mbt afdanking ICT-hardware Milieu Data security Status inzameldoelstellingen

Nadere informatie

Aanvraagformulier Uitvoeringsverordening EBU - NOMMIF. 1 van 9. 1.1. Gegevens van de hoofdaanvrager

Aanvraagformulier Uitvoeringsverordening EBU - NOMMIF. 1 van 9. 1.1. Gegevens van de hoofdaanvrager Let p: Alleen de aanvragen die vlden aan strategische agenda van de Ecnmic Bard Utrecht (EBU) en het tpsectrenbeleid in de regi kmen in aanmerking vr subsidie. Alleen vlledig ingevulde en ndertekende frmulieren

Nadere informatie

Betalen in 2020: online betalen via uw eigen bank? Jaarcongres Betaalvereniging Nederland, 19 november 2014 Paul Alfing

Betalen in 2020: online betalen via uw eigen bank? Jaarcongres Betaalvereniging Nederland, 19 november 2014 Paul Alfing Betalen in 2020: nline betalen via uw eigen bank? Jaarcngres Betaalvereniging Nederland, 19 nvember 2014 Paul Alfing 2020: een nieuwe tijd BIG DATA Internet f Things 3D Printing Re-Ecnmy Shared Ecnmy Sustainable

Nadere informatie

IWT-TETRA project. Stortklaar zelfverdichtend beton Naar een optimale integratie in het bouwproces. dr. ir. Ann Van Gysel ing.

IWT-TETRA project. Stortklaar zelfverdichtend beton Naar een optimale integratie in het bouwproces. dr. ir. Ann Van Gysel ing. IWT-TETRA prject Strtklaar zelfverdichtend betn Naar een ptimale integratie in het buwprces dr. ir. Ann Van Gysel ing. Thmas Cls Inhud Intrductie Vrstelling prject Methdiek + Prjectteam Gebruikersgrep

Nadere informatie

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL 2013-2016 Alliantie Verduurzaming Voedsel Ministerie van Economische Zaken. 3 juli 2013

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL 2013-2016 Alliantie Verduurzaming Voedsel Ministerie van Economische Zaken. 3 juli 2013 AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL 2013-2016 Alliantie Verduurzaming Vedsel Ministerie van Ecnmische Zaken 3 juli 2013 1 Aanleiding Bedrijven in de agrifdketen werken al jaren aan het steeds verder verduurzamen

Nadere informatie

IWT-Tetra-project. Onderzoekssymposium Thomas More track E/ICT 21 maart 2013. Projectleider: Toon Goedemé Projectassistent: Steven Puttemans

IWT-Tetra-project. Onderzoekssymposium Thomas More track E/ICT 21 maart 2013. Projectleider: Toon Goedemé Projectassistent: Steven Puttemans IWT-Tetra-prject Onderzekssympsium Thmas Mre track E/ICT 21 maart 2013 1 Prjectleider: Tn Gedemé Prjectassistent: Steven Puttemans Overzicht 1. IWT TETRA TOBCAT 2. Objectherkenning 3. Objectcategrisatie

Nadere informatie

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen. 1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische

Nadere informatie

Bijlage 10: Verslag marktconsultatie 10 september Verslag ronde tafel Algemene structuur van het voorstel

Bijlage 10: Verslag marktconsultatie 10 september Verslag ronde tafel Algemene structuur van het voorstel Bijlage 10: Verslag marktcnsultatie 10 september 2014 Verslag rnde tafel Algemene structuur van het vrstel - Eisen stellen aan bureau s die een fferte mgen inleveren - Met een cnsrtium meten zijn - Eisen

Nadere informatie

Ter vergelijking met de MJA3-doelstelling worden de indices voor productieproces, keten en duurzame energie gesommeerd.

Ter vergelijking met de MJA3-doelstelling worden de indices voor productieproces, keten en duurzame energie gesommeerd. MJA3 cnvenant Methdiek energieefficiency Alle inspanningen van bedrijven gericht p energiebesparing in het prductieprces en in de keten en met het g p de inzet van duurzame energie, wrden gehnreerd: zij

Nadere informatie

E. Mondiale verantwoordelijkheid

E. Mondiale verantwoordelijkheid E. Mndiale verantwrdelijkheid Interesse Kerk in Actie gaat in het bijznder uit naar Mensenrechten 1 Maatschappelijk verantwrd ndernemen met integrale aandacht vr sciale & eclgische waarden en vr transparante

Nadere informatie

Introductie MVO Prestatieladder

Introductie MVO Prestatieladder Intrductie De is een certificeerbare nrm vr Maatschappelijke Verantwrdelijkheid van Organisaties (MVO). De nrm is gemaakt vr rganisaties die hun eigen MVO ambities en perfrmance aantnbaar willen maken,

Nadere informatie

De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein

De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein De kansen voor de - met oog op recycling - The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie

Nadere informatie

Actieplan Alternatieve Eiwitbronnen

Actieplan Alternatieve Eiwitbronnen Actieplan Alternatieve Eiwitbrnnen Geert Rmbuts Departement Landbuw en Visserij Sympsium Vlaamse sja Melle, 23 nvember 2017 INHOUD Krte terugblik Telichting 2 de Actieplan Alternatieve Aiwitbrnnen Vlaamse

Nadere informatie

3. UITGEBREIDE PRODUCENTENVERANTWOORDELIJKHEID

3. UITGEBREIDE PRODUCENTENVERANTWOORDELIJKHEID Inhudstafel 1. Het mechanisme van de uitgebreide prducentenverantwrdelijkheid in het Brussels Gewest... 2 1.1. Principe... 2 1.2. Wettelijk kader... 2 1.3. Verplichtingen ten laste van de prducenten...

Nadere informatie

Business Breakthrough Biomimicry. Green Business Benefits oktober 2015

Business Breakthrough Biomimicry. Green Business Benefits oktober 2015 Business Breakthrugh Bimimicry ktber 2015 Business Breakthrugh Bimimicry Wat is de achtergrnd van het traject? Veel prduct- en prcesntwerpen ntlenen ideeën en principes aan vrbeelden uit de natuur. Het

Nadere informatie

Master of Science in het Overheidsmanagement en -beleid

Master of Science in het Overheidsmanagement en -beleid Master f Science in het Overheidsmanagement en -beleid Startsessie 26 september 2013 Prf. Dr. Marleen Brans Silke Ruebens Welkm Praktische infrmatie Telichting vakken 1. Infrmatiemap Wegwijsgids Studentenkalender

Nadere informatie

Copyright Alle teksten en andere items in dit document zijn beschermd door het auteursrecht. Voor niet-commercieel gebruik mogen de teksten en de

Copyright Alle teksten en andere items in dit document zijn beschermd door het auteursrecht. Voor niet-commercieel gebruik mogen de teksten en de Cpyright Alle teksten en andere items in dit dcument zijn beschermd dr het auteursrecht. Vr niet-cmmercieel gebruik mgen de teksten en de gegevens znder vrafgaande testemming gratis wrden gereprduceerd

Nadere informatie

Een rechtvaardige financiering van de energietransitie. Tien aanbevelingen

Een rechtvaardige financiering van de energietransitie. Tien aanbevelingen Een rechtvaardige financiering van de energietransitie Tien aanbevelingen 1 Eclgische duurzaamheid, sciale rechtvaardigheid en ecnmische ntwikkeling meten samen aangepakt wrden. We meten een energiepact

Nadere informatie

Programma Circulaire Economie RKI NRK, december 2018

Programma Circulaire Economie RKI NRK, december 2018 Programma Circulaire Economie RKI, december 2018 Het sluiten van kringloop Aanpak programma /PEN Stuurgroep CE e acties/projecten Door (groepen) bedrijven Consumentenproducten acties/projecten door bedrijven

Nadere informatie

Digitale Stedenbouwkundige Informatie. Workshop DSI - Leiedal 28/04/2015

Digitale Stedenbouwkundige Informatie. Workshop DSI - Leiedal 28/04/2015 Digitale Stedenbuwkundige Infrmatie Wrkshp DSI - Leiedal 28/04/2015 1 DSI - agenda DEEL 1 Delstelling Wat hudt DSI in? Waarm DSI? - meerwaarde Stand van zaken He gegevens pladen in DSI? Impact p lkale

Nadere informatie

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014 Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisren betreffende de tepassing van ISQC 1 11.08.2014 Algemene beschuwingen 1. De Raad van het IBR is zich bewust van de meilijkheden die de cnfraters ndervinden

Nadere informatie

Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur,

Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur, Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur, 1995-2016 Indicator 13 maart 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Circulair ontwerpen Opportuniteiten & uitdagingen Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Agoria is de grootste sectorfederatie 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,

Nadere informatie

Infovergadering algemene offerteaanvraag 2012/10252

Infovergadering algemene offerteaanvraag 2012/10252 Infvergadering algemene fferteaanvraag 2012/10252 Onderwerp: een samenwerking realiseren p het vlak van strategie en creatie vr de cmmunicatie van de VDAB, m tt eenvrmigheid te kmen in de interne en externe

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

Bachelor: vaste vakkenpakketten Erasmus+ Master: specialisaties in het buitenland. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Mobility Windows

Bachelor: vaste vakkenpakketten Erasmus+ Master: specialisaties in het buitenland. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Mobility Windows Bachelr: vaste vakkenpakketten Erasmus+ Master: specialisaties in het buitenland Faculteit Bi-ingenieurswetenschappen Mbility Windws Bachelr: vaste vakkenpakketten Erasmus+ Faculteit Bi-ingenieurswetenschappen

Nadere informatie

Het project is een samenwerking van 4 partijen betrokken bij de inzameling van afval, met als penvoerder Eurobins (bekend van de Kliko).

Het project is een samenwerking van 4 partijen betrokken bij de inzameling van afval, met als penvoerder Eurobins (bekend van de Kliko). Prjectplan Clumbus 1. Naam en krte mschrijving Het prject heeft de naam Clumbus Inzamelsysteem gekregen. Het betreft een cmpleet nieuw en uniek inzamelcncept vr huishudelijk afval. Het gaat uit van een

Nadere informatie

Recycon. Procesinnovatie - een overzicht van nieuwe scheidingstechnieken & beter ketenbeheer

Recycon. Procesinnovatie - een overzicht van nieuwe scheidingstechnieken & beter ketenbeheer Prcesinnvatie - een verzicht van nieuwe scheidingstechnieken & beter ketenbeheer Miquel Jseph - KU Leuven Recycn Miquel.jseph@kuleuven.be Recycn RecyCn is de verzamelnaam vr de nderzektpic "duurzame materiaalkringlpen

Nadere informatie

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen

Hoe kan uw overheidsorganisatie professionalisering en verduurzaming van het inkoopproces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen He kan uw verheidsrganisatie prfessinalisering en verduurzaming van het inkpprces bewerkstelligen UITWERKING

Nadere informatie

EMEKO EMEKO REFINERY

EMEKO EMEKO REFINERY EMEKO REFINERY VERWERKING VAN UW EDELMETAAL MEER DAN 60 JAAR ERVARING INTRODUCTIE Emek werd gesticht in 1953 in de regi van Krtrijk, de bakermat van gudsmeden in België. Sinds haar prichting is de raffinaderij

Nadere informatie

Onderwerp Wijziging van de Verordening tot het kunnen verlenen van een alleenrecht voor Concern voor Werk. Aan de raad. Status: ter besluitvorming

Onderwerp Wijziging van de Verordening tot het kunnen verlenen van een alleenrecht voor Concern voor Werk. Aan de raad. Status: ter besluitvorming N. 218419-1 Emmelrd, 14 januari 2014. Onderwerp Wijziging van de Verrdening tt het kunnen verlenen van een alleenrecht vr Cncern vr Werk. Advies raadscmmissie [ ] Aan de raad. Status: ter besluitvrming

Nadere informatie

Preventie tegen chemische risico s in carrosseriebedrijven

Preventie tegen chemische risico s in carrosseriebedrijven Preventie tegen chemische risic s in carrsseriebedrijven Eind 2010 werd k een inspectiecampagne gehuden bij de carrsseriebedrijven. De campagne kaderde in een Eurpese SLIC-campagne Chemische agentia p

Nadere informatie

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018 Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak 3 mei 2018 Wat is er gaande rond plastics? EU: Circulaire economie met wetgevend pakket EU: Plastics Strategy BE: Uitbreiding

Nadere informatie

Uitgebreid voorstel Masterproef Informatica

Uitgebreid voorstel Masterproef Informatica DEPARTEMENT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN CAMPUS SCHOONMEERSEN - GENT Uitgebreid vrstel Masterpref Infrmatica Titel van het prject Ontwikkeling uitbreidingsmdules vr cntact center scripting applicatie

Nadere informatie

Focus op antimoon. Prof. Dr. Carlo Vandecasteele Dr. Ing. Bram Verbinnen KU Leuven Departement Chemische Ingenieurstechnieken

Focus op antimoon. Prof. Dr. Carlo Vandecasteele Dr. Ing. Bram Verbinnen KU Leuven Departement Chemische Ingenieurstechnieken Fcus p antimn Prf. Dr. Carl Vandecasteele Dr. Ing. Bram Verbinnen KU Leuven Departement Chemische Ingenieurstechnieken Dr. Ing. J Van Caneghem KU Leuven - Grep T Internatinal Engineering Schl Kathlieke

Nadere informatie

OO: het aanbod lokale, seizoen- en bio producten in de distributiesector vergroten

OO: het aanbod lokale, seizoen- en bio producten in de distributiesector vergroten OO: het aanbd lkale, seizen- en bi prducten in de distributiesectr vergrten Onder 'distributiesectr' verstaat men alle handelszaken van het intermediaire aanbd (grthandel) en het eindaanbd (grtdistributie,

Nadere informatie

Waasland Klimaatland Klimaatbeleid bij MIWA

Waasland Klimaatland Klimaatbeleid bij MIWA Waasland Klimaatland Klimaatbeleid bij MIWA Sven Peeters Algemeen Directeur Kruibeke 14 ktber 2016 MIWA in een ntendp Opdrachthudende Vereniging vr huisvuilverwerking Midden-Waasland Opgericht in 1978

Nadere informatie

Wat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock

Wat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock Wat 'crss-linking' betekent vr Rlling Stck Crss-linking: het vernetten van kabels dr bestraling, kan veel betekenen vr Rlling Stck. Een paar pluspunten & klantvrdelen van dr bestraling vernette elektrische

Nadere informatie

REGLEMENT VAN ORDE van de GEBRUIKERSGROEP met betrekking tot het IWT VIS Traject RenoFase (IWT 120784)

REGLEMENT VAN ORDE van de GEBRUIKERSGROEP met betrekking tot het IWT VIS Traject RenoFase (IWT 120784) REGLEMENT VAN ORDE van de GEBRUIKERSGROEP met betrekking tt het IWT VIS Traject RenFase (IWT 120784) Bvengenemd prject kadert in een prgramma dat de inrichting van een gebruikersgrep dr de ntvanger van

Nadere informatie

Apparaat of component?

Apparaat of component? Apparaat f cmpnt? Dit dcumt licht te wanneer e nderdeel dat in de handel gebracht wrdt* wel f niet nder de Regeling afgedankte elektrische elektrnische apparatuur valt: f er wel f niet ( wanneer) sprake

Nadere informatie

Noord-Holland Noord: één grote proeftuin voor (duurzame) energie en energie innovatie

Noord-Holland Noord: één grote proeftuin voor (duurzame) energie en energie innovatie Nrd-Hlland Nrd: één grte preftuin vr (duurzame) energie en energie innvatie Waarm? Energie en duurzaamheid als Banenmtr Hgwaardige werkgelegenheid Oude en nieuwe energie: USP s Kansen: Aanleg Optimale

Nadere informatie

KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP

KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP Ondergetekenden: Inzamelaars Prducenten nieuwe prducten Windesheim Bek & Verburg Dess Schuttelaar & Partners Circulus BV Ecchain Triple Benefit Green Serendipity ESE BV

Nadere informatie

Bert Groenendaal SIOEN Industries NV

Bert Groenendaal SIOEN Industries NV Bert Grenendaal SIOEN Industries NV AquaValue 15.50 16.10 Intrductie, resultaten, cnclusies en aanbevelingen mbt AquaValue 16.10 16.20 Pilt 1: Marien multi-species bredhuis (UGENT) 16.20 16.30 Pilt 2:

Nadere informatie

Achtergronddocument bij het dossier MBO afgedankte batterijen en accu s

Achtergronddocument bij het dossier MBO afgedankte batterijen en accu s Achtergrnddcument bij het dssier MBO afgedankte batterijen en accu s Dit achtergrnddcument maakt geen deel uit van het advies Situering Juridische betekenis startnta De startnta is het startpunt van de

Nadere informatie

Save or delete? Dataretentie als noodzakelijk kwaad?

Save or delete? Dataretentie als noodzakelijk kwaad? Save r delete? Dataretentie als ndzakelijk kwaad? Themalunch 15 ktber 2014 Kristel De Schepper Instituut vr Strafrecht KU Leuven en B-CCENTRE Krachtlijnen Belgisch wettelijk kader Wettelijke basis: artikel

Nadere informatie

Afvalinzameling 2017 en verder Gemeente Losser

Afvalinzameling 2017 en verder Gemeente Losser Afvalinzameling 2017 en verder Gemeente Lsser December 2016 Presentatie keuzes afvalbeleid 1. Waarm verder met afvalscheiding? 2. Wat zijn de beleidskeuzes? 3. Een service prikkel p verdere afvalscheiding

Nadere informatie

Economische prioriteiten Amsterdam 2014. Maart 2014

Economische prioriteiten Amsterdam 2014. Maart 2014 Ecnmische pririteiten Amsterdam 2014 Maart 2014 Inhudspgave 1. Del van Ecnmische Pririteiten 1 2. Histrische sterktes 2 3. Macrtrends 3 4. Huidige ecnmische situatie 4 5. Ontwikkelingsperspectieven 6 6.

Nadere informatie

KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP

KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP KETENAKKOORD KUNSTSTOFKRINGLOOP Ondergetekenden: Inzameling Prducenten nieuwe prducten NGO s Bek & Verburg Dess Stichting Nrdzee Circulus BV/Berkel Milieu NV ESE bv ECNC Land & Sea Grup/Ver. Kust & Zee

Nadere informatie

Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur,

Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur, Verkoop, gebruik en afgedankte elektronische en elektrische apparatuur, 1995-2017 Indicator 6 mei 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

MAATREGELEN EN ACTIES TER PREVENTIE VAN AFRIKAANSE VARKENSPEST

MAATREGELEN EN ACTIES TER PREVENTIE VAN AFRIKAANSE VARKENSPEST Federaal Agentschap vr de Veiligheid van de Vedselketen MAATREGELEN EN ACTIES TER PREVENTIE VAN AFRIKAANSE VARKENSPEST Philippe Hudart 29.03.2018 Federaal Agentschap vr de Veiligheid van de Vedselketen

Nadere informatie

Visieatelier Industriële Symbiose 26/6/2012 Antwerpen

Visieatelier Industriële Symbiose 26/6/2012 Antwerpen Visieatelier Industriële Symbise 26/6/2012 Antwerpen Verslag Samenvatting Feedback Visieatelier ALGEMENE SAMENVATTING VISIEATELIER Zwel bedrijven als kennisinstituten en verheidsrganen maakten kennis met

Nadere informatie

How Far Should EPR Reach? Exports of Used Goods to Developing Countries

How Far Should EPR Reach? Exports of Used Goods to Developing Countries How Far hould EPR Reach? Exports of Used Goods to Developing Countries Maarten Dubois EY Johan Eyckmans KU Leuven, campus Brussels, CEDO Belangrijkste inzichten Voorbeeld van academisch onderzoek naar

Nadere informatie

NOORD-NEDERLAND 2030: Europees koploper klimaatambitie

NOORD-NEDERLAND 2030: Europees koploper klimaatambitie NOORD-NEDERLAND 2030: Eurpees kplper klimaatambitie Nrd-Nederland 2030: Eurpees kplper klimaatambitie Onze tekmstvisie Als het aan ns ligt is Nrd-Nederland in 2030 dé regi waar we ged kunnen leven, ged

Nadere informatie

Bemiddeling en administratieve sancties

Bemiddeling en administratieve sancties Bemiddeling en administratieve sancties Prf. Dr. Frankie Schram KU Leuven Instituut vr de Overheid Inhud Waarm bemiddeling in het kader van gemeentelijke administratieve sancties? Plaats van bemiddeling

Nadere informatie

Beleidsplan Natuur, Landschap, Infrastructuur en Gebouwen 2010-2015 consistent actief beheer

Beleidsplan Natuur, Landschap, Infrastructuur en Gebouwen 2010-2015 consistent actief beheer Beleidsplan Natuur, Landschap, Infrastructuur en Gebuwen 2010-2015 cnsistent actief beheer Hfdlijnen van beleid, delstellingen en randvrwaarden Vastgesteld p 11 december 2009 1. 1. Inleiding Het Beleidsplan

Nadere informatie

PARTIJEN. Achtergrond

PARTIJEN. Achtergrond PARTIJEN Het Cllege van de Onafhankelijke Pst- en Telecmmunicatieautriteit, vertegenwrdigd dr de vrzitter mr. C.A. Fnteijn, verder te nemen: OPTA; en De Minister van Binnenlandse Zaken en Kninkrijksrelaties,

Nadere informatie

GME is in Nederland exclusief reseller van:

GME is in Nederland exclusief reseller van: Marssteden 212 7547 TD Enschede www.gmelabsystems.nl inf@gme.nl GME is in Nederland exclusief reseller van: Lggers vr temperatuur en vchtigheid via Bluetth Verig Pds Lggers vr temperatuur en vchtigheid

Nadere informatie

18 april 2012. Jan Joost Flim adviseur

18 april 2012. Jan Joost Flim adviseur 18 april 2012 Jan Jst Flim adviseur Prgramma draaijer+partners Ontwikkelingen Het Nieuwe Werken Vragen De uitgangspunten Ervaringen Prces 2 De feiten ver draaijer+partners 2 vestigingen, in Bunnik en Grningen

Nadere informatie

Profileringsmogelijkheden. Bouwcampus Duurzaamheidscongres 2013 Samen maken we duurzaam waardevol. 27 juni 2013 Rijtuigenloods Amersfoort

Profileringsmogelijkheden. Bouwcampus Duurzaamheidscongres 2013 Samen maken we duurzaam waardevol. 27 juni 2013 Rijtuigenloods Amersfoort Prfileringsmgelijkheden Buwcampus Duurzaamheidscngres 2013 Samen maken we duurzaam waardevl 27 juni 2013 Rijtuigenlds Amersfrt Buwcampus Duurzaamheidscngres SBRCURnet rganiseert 27 juni het eerste Buwcampus

Nadere informatie

Tjalling de Vries Gemeente Enschede. #TwenteM2S

Tjalling de Vries Gemeente Enschede.  #TwenteM2S Tjalling de Vries Gemeente Enschede www.twentemve2scial.nl #TwenteM2S Versnellen sciale ndernemingen Wij helpen innva

Nadere informatie

TITELSTIJL VAN MODEL BEWERKEN

TITELSTIJL VAN MODEL BEWERKEN TITELSTIJL VAN MODEL BEWERKEN TITELSTIJL HET EEN OF VAN HET MODEL ANDER? BEWERKEN Maatschappelijke uitdagingen aanpakken is ndzakelijk: vergrijzing, armede, klimaatverandering, milieu, eenzaamheid, diversiteit,

Nadere informatie

VAD onderzoeksplatform: Algemene methodologische beschouwingen. Geert Loosveldt Centrum voor sociologisch onderzoek Centrum voor survey methodologie

VAD onderzoeksplatform: Algemene methodologische beschouwingen. Geert Loosveldt Centrum voor sociologisch onderzoek Centrum voor survey methodologie VAD nderzeksplatfrm: Algemene methdlgische beschuwingen Geert Lsveldt Centrum vr scilgisch nderzek Centrum vr survey methdlgie Overzicht ESS: meten van alchl cnsumptie Onderzeksdelstellingen Evaluatie

Nadere informatie

Vooraf Om een elektronische aanvraag te kunnen doen is het belangrijk om de volgende gegevens van de persoon bij de hand te hebben:

Vooraf Om een elektronische aanvraag te kunnen doen is het belangrijk om de volgende gegevens van de persoon bij de hand te hebben: Overzicht van vragen myhandicap.belgium.be Parkeerkaart Opgelet: deze vragenlijst is bedeld als hulpmiddel vr sciaal werkers. Het papieren frmulier geldt niet als aanvraag. Een aanvraag kan enkel elektrnisch

Nadere informatie

Themadag 'Agrocomplex Scheldemond: samen een wereld te winnen?!' Verslag

Themadag 'Agrocomplex Scheldemond: samen een wereld te winnen?!' Verslag Themadag 'Agrcmplex Scheldemnd: samen een wereld te winnen?!' 27 nvember 2009, IJzendijke Vr inleidingen zie handuts. Verslag Vragenrnde na inleidingen Langs beide kanten van de grens zijn verschillende

Nadere informatie

Chemelot, directeur Marketing en Business Development

Chemelot, directeur Marketing en Business Development Verslag achtste bijeenkmst NSI Denktank 14 nvember 2012 Lcatie: Service Science Factry, Universiteit Maastricht, Tngersestraat 6 Deelnemers: Jchen Barth Maurice Benneker Lex Brghans Hetty van Emmerik Anita

Nadere informatie

Fietshelmen: Medische en Technische Aspecten

Fietshelmen: Medische en Technische Aspecten Fietshelmen: Medische en Technische Aspecten Prf. Bart Depreitere, Neurchirurgie Prf. Js Vander Slten, Bimechanica Head Impact and Prtectin Research Grup, KULeuven Levenslijn, 15 ktber 2013 Schedel- en

Nadere informatie

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Vlaamse verheid Kning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG - Beheerscmité zuivel 18 mei 2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie