Hoorzitting circulaire economie

Transcriptie

1 Vlaams parlement cmmissie ecnmie 24 maart 2016 Hrzitting circulaire ecnmie Karel Van Acker KU Leuven, metafrum C.E. SuMMa plan C EIT RawMaterials

2 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma nieuwe technlgieën en business mdellen m de waarde van grndstffen en materialen zveel mgelijk te behuden in de ecnmie en afval te vermijden, en de milieu-impact van deze materiaalkringen te minimaliseren. Waarde behuden : kwantiteit én kwaliteit van de stcks is cruciaal Afval : Milieu-impact : = waardeverlies de impact p de ganse materiaalkring en systeem

3 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma nieuwe technlgieën en business mdellen m de waarde van grndstffen en materialen zveel mgelijk te behuden in de ecnmie en afval te vermijden, en de milieu-impact van deze materiaalkringen te minimaliseren. Ontstaan vanuit Materiaalafhankelijkheid zelfvrziening Risic van bevrrading Vlatiliteit materiaalprijzen veerkracht Milieu-impact, klimaat systeembenadering Tegenver: tenemende materiaalhnger en cmplexiteit technlgieën

4 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma Belang circulaire ecnmie: ecnmie, innvatie en sciale chesie The circular ecnmy is abut transfrming the market ecnmy in a mre sustainable directin. It is abut changing mind-sets and business mdels. This is because a circular ecnmy respnds t the main challenges f ur time. In the lng run, it will help ur ecnmy t becme mre cmpetitive and resilient, relieve the pressure n ur resurces and envirnment, create jbs and scial chesin, and spur innvatin. Katainen, 16 February 2016 Inbreiden ecnmie

5 Circulaire ecnmie een vernieuwend paradigma Strategieën sluiten materiaalkringen dematerialiseren Zie: Lessen XXIste eeuw, KU Leuven Metafrum KU Leuven publicaties plan C hgwaardige recyclage hergebruik, remanufacturing design fr recycling levensduur, herstelecnmie deelecnmie, prduct service effiëntere verwerking / ecdesign substitueren verbeterde functie vervanging kritieke metalen + levenscyclusdenken

6 Zijn al deze strategieën gelijkwaardig? brn: Allwd, 2012, p.282

7 Wie speelt een rl in C.E.? bedrijfsleven centraal samenwerking drheen de waardeketen Rl andere actren mag niet nderschat wrden: financiële wereld Gericht p langetermijn vrdelen internalisering van externe ksten cnsumenten/burgers. transparante infrmatie, bewustmaking, en het betrekken van de eindgebruiker in de verdere ntwikkeling van C.E. c-peratieve mdellen. De nderzekswereld interdisciplinariteit De verheid heeft een cruciale rl te spelen, niet alleen als regelgever, maar minstens evenzeer als vrbeeld en als geëngageerde partner

8 Wat wrdt reeds gedaan vanuit verheden? Heel wat beleid heeft reeds impact p materialenbeheer Afvalbeleid / OVAM Materialendecreet / Waste framewrk directive Reach Aanvaardingsplicht Organisaties zals Fst Plus, Bebat, Recupel, Maar k: grenestrm certificaten bimassa stimuleren hernieuwbare energie Eurpees Radmap t a resurce efficient Eurpe Directives: WFD, ELV, WEEE, packaging directive, circular ecnmy package

9 Wat kan een verheid (meer) den? Ecnmische stimulansen Wetgeving (ud en nieuw) Innvatiebeleid Gren aankpbeleid infrastructuur cmmunicatie/sensibiliseren nderwijs

10 ecnmische stimulansen vr circulaire ecnmie verhandelbare recyclage certificaten recycled cntent standaard prductie heffing p cnsumptie statiegeld systemen heffing p nieuwe grndstf grndstf UPV gebruik recyclage subsidie afdanking afvalheffing (p basis van gewicht) strtheffingen

11 Uitgebreide prducentenverantwrdelijkheid Vrbeeld: AEEA Inzameldelstellingen gestagneerd sinds meer dan 10 jaar Geen cntrle p de rest van AEEA Gewichtsgebaseerde delstellingen Kleine prducten? bijv. USB sticks Kleine heveelheden waardevlle metalen bijv. zeldzame aardmetalen Tename in EEA Tarieven differentiëren naargelang preventie en ec-design zijn tegepast Investeren in herstelactiviteiten UPV bijdrage kelkast micrglf, afwasmachine 10 1 PC, gsm, tablet 3 0,05

12 Wetgeving (en mnitring) Impact regelgeving en ecnmische stimulansen p C.E. Zekerheid van regelgeving ndig (in het bijznder vr de KMOs) Om dus een innvatiesclerse in C.E. te vermijden: black bx mechanisme samenwerking p wetgevend vlak Gehmgeniseerd beleid level playing field tussen EC landen Duidelijke delstellingen

13 CAVE Kwantiteit versus kwaliteit in indicatren Intelligente set aan indicatren ndig: grndstfstrmen vrraden en kwaliteit impact milieu, ecnmie, sciale impact Indicatren p niveau prduct, land, glbaal : vermijden van verschuivingen van impact! RMC GDP DMC brn: Wiedman et al., PNAS, 2013

14 Innvatiebeleid gebrek aan innvatie, kennis en wetenschappelijk (beleids)nderzek in C.E.: Een cherente nderzeksagenda vr circulaire ecnmie nieuwe prjecten in technlgientwikkeling en beleidswetenschappen ver materialen f prducten aantnen bijdrage aan circulaire ecnmie Circulaire ndernemerschap stimuleren circular deals, cöperatieven inherent inter- en transdisciplinair (intersectreel, interdepartementeel, kennisdriehek)

15 Priritaire richtingen: sterktes Tnaangevend in technlgie-ntwikkeling Wereldtp in recyclage elektrnisch schrt, batterijen en vertuigen Hge milieuperfrmantie: vermindering milieuimpact met 70% (IT) tt 80% (grt witged) Wereldtp in inzameling (12 kg AEEA / inwner); hergebruik (~4000 tn); recyclage (> tn)

16 Priritaire richtingen ntwikkelen van C.E. in de traditinele sectren zals nn-ferr, kunststffen, AEEA industriële reststrmen en strtplaatsen valriseren levensduurverlenging Design en mdulariteit, langere garantieperides, mderniseren garantiesystemen,... intensiever gebruik van de urban stcks belangrijke bijdrage: business mdellen, deel- f dienstecnmie transparantie / delen van kennis ver materialen, materiaalstrmen en prducten materiaal- f prductpasprt

17 Eurpa Vlaanderen Innvatielandschap Lange termijn Platfrm Circulaire Ecnmie Vlaanderen Plan C Speerpuntclusters SIM FISCH VIL, Innvatie prgramma C.E. SuMMa (beleidsrelevant nderzek) VMP actieplan Dicht bij tepassing in markt, beleid EIT RawMaterials technlgisch innvatie Tpical center EEA beleidsinnvatie

18 KIC rganisatin

19 Innvatiebeleid Aandacht vr vrege stadium van circulaire ecnmie Aandacht vr triple helix in uitvering en beleid Uitgaan van eigen sterktes Circulaire ecnmie is ecnmiebreed!

20 Tt slt nieuwe financieringsmdellen innvatiestimulering indicatren streefdelen samenwerking

21 Cntact Prf. dr. ir. Karel Van Acker KU Leuven Materials Research Centre c/ department MTM Kasteelpark Arenberg 44 - bus 2450, BE-3001 Leuven, Belgium T: ; M: E: Karel.VanAcker@lrd.kuleuven.be Meer incrmatie: KU Leuven sustainable inrganic materials Leuven SuMMa steunpunt beleidsrelevant nderzek SMM Plan C - Flemish Transitin Netwrk SMM CR 3 - Center fr Resurce Recycling and Recvery EIT Raw Materials eitrawmaterials.eu

22 Dank vr uw aandacht