.::r. rt D. '-û. Onderwerp: nb. RAB. ja of nee?

Transcriptie

1 Nummer 11 Onderwerp: nb. RAB. ja f nee? Omschrijving: TTB is de afkrting vr: Thermische terugslagbeveiliging RAB is een dr Fast beschermde afkrting vr: Rkgasafverbeveiliging Met beide aanduidingen wrdt dezelfde beveiliging bedeld. Definitie: en nb f RAB is een beveiliging, die de gastever naar de hfdbrander afsluit, indien verbrandingsgassen uit de treknderbrekervwindafleider (loa) terugstrmen. De verbrandingsgassen welke dr een gasverbruikstestel wrden geprduceerd zijn nschadelijk vr de gezndheid, daar bij een ged nderhuden testel, vrijwel geen klmnxide (CO) wrdt geprduceerd. Ok indien deze verbrandingsgassen in een wnleefruimte terecht kmen, z dit niet tt een gevaarlijke situatie leiden. Hierbij wrdt echter uitgegaan van een nrme natuurlijke f mechanische ventilatie van deze ruimte. ndien dit niet het gev is, wrdt de situatie dramatischer, het kldixide (C02)percentage in de ruimte z tenemen en dr het pnieuw aanzuigen van verbrandingslucht dr het testel, nu vrzien van C02' z het gevaarlijke en ddelijke CO geprduceerd wrden. De grens waarbij gevaarls vergaat in een gevaarlijke situatie ligt ngeveer bij een C02 kncentratie van 1,5 2%; f p basis van CO, bij een kncentratie van 0,01-0,015%. r testellen welke geen afver hebben en tch een aanzienlijke heveelheid verbrandingsgassen prduceren, zs een keukengeiser znder TOA, is in de jaren 70 een beveiliging tegen te hge kncentratie C02 in de ruimte geêist. Deze beveiliging wrdt "Atmsfeerbeveiliging", denkvlam f xidestp genemd. De beveiliging stpt de gastever naar de hfdbrander bij een C02 kncentratie van maxima 1,5%. Bij testellen vrzien van een TOA werd er steeds van uitgegaan, dat: a. De pstellingsruimte vldende wrdt geventileerd. b. De verbrandingsgassen dr het rkgasafverkana ged wrden afgeverd naar de buiteniucht. De afgelpen 10 jaar heeft echter te zien gegeven, dat dit laatste punt niet nder le mstandigheden zeker is gesteld. We hebben gezien, dat de eisen in de GAO steeds zijn aangepast ten aanzien van de plaats waar de schrsteenpijp dr het dak in de buitenlucht uit mcht kmen. Was het eerst tegestaan dat de afverpijp kn uitmnden bven een denkbeeldige lijn nder 45' vanuit de nk van het huis, tegenwrdig mag de pijp ng uitsluitend in de direkte nabijheid van de nk van het dak uitmnden. De achtergrnd hiervan is het aant klachten, welke zijn ntvangen van \l) verbrandingsgaslekkage uit de Tva. Dit s gevlg van windaanv f verdrukke dr de wind p de plaats van uitmnding. Het z duidelijk zijn, dat naarmate de afverpijp hger bven het dak uitsteekt hetls' risik van verdruk afneemt. venwel de laatste jaren is ngemerkt een tweede faktr de wning binnengeslpen die rzaak is vr verbrandingsgaslekkage, namelijk de kierdichtheid van de wning..::r '-û rt-.. -.D

2 Tezamen met het tepassen van een wasemkap in de keuken blijkt, dat tijdens het branden van de c.v.-ketel, dr aanzuigen van verbrandingslucht in deze kierdichte wningen er een nderdruk ntstaat. ndien daarbij tevens een wasemkap in werking gesteld wrdt z deze nderdruk gemakkelijk een waarde kunnen bereiken, die nger is dan de thermische trek in het afverkana, zdat de verbrandingsgassen van de ketels s het ware via de Tva de wning binnengezgen wrden. Dit z niet direkt leiden tt gevaarlijke situaties, maar de bijverschijnselen zs beslagen ramen, nat behang, "ik ruik iets", zijn reeds vldende m maatregelen te nemen die deze narigheden vrkmen. n nze gen dienen een aant mgelijke plssingen zich aan: a. uchlleverpeningen in de gevel f kzijnen aanbrengen. b. Wasemkappen kncentrisch dus een afver en een luchttever, naar buiten aansluiten. c. en elektrische verbinding tussen de wasemkap en het gasverbruikstestel aanbrengen met een vrkeur: indien de wasemkap in bedrijf is, stpt de ketel f het warmwatertestel. d. Het aanbrengen van een rkgasafverbeveiliging p het gasverbruikstestel. Zelfs znder het hierbven geschetste prbleem van verbrandingsgaslek, staat nu vast, dat de zgenaamde kierdichte wningen p zich grte prblemen met zich meebrengen. Het euvel van te veel vcht in de wning, schimmelvrming, trage pwarming e.d., det de vraag pwerpen f de buwwijze van dit genblik wel de juiste manier is: een lage energie rekening beheft niet tijd gedkp te zijn. De lezerskring van deze technische bulletins z ngetwijfeld p de hgte zijn van de GAO 1986 welke ter inzage ligt. én van de meest pvlende zaken hierin is dat een nbrab geêist wrdt vr ieder gasverbruikstestel vrzien van een Tva. Hierbij is dus bewust gekzen vr een testelgerichte beveiliging in plaats van één der hierbven genemde mgelijkheden. Dit betekent dat in de lp van 1986 geisers en c.v.-ketels naast de reeds bestaande beveiligingen een extra veiligheidsrgaan dienen te bezitten. Het G-Gasinstituut heeft nlangs in het kader van testel beveiligingen eisen pgesteld vr deze TTBRAB beveiliging. n het krt kmen deze hierp neer: a. ndien le (100%) van de verbrandingsgassen uit de Tva terugstrmen dient de beveiliging de gastever naar de hfdbrander af te sluiten binnen 120 seknden. b. ndien 15% van de verbrandingsgassen terugstrmt, afsluiting binnen 600 seknden_ c. Bij een belasting van het testel van 50% (de vrige twee eisen waren bij 100% belasting) en 100% terugstrming, afsluiting binnen 240 seknden. Tussen deze eisen en de eisen gesteld in de niet definitieve GAO 1986 bestaan ng enige verschillen. Onder andere wrdt in de GAO geêist dat binnen 60 seknden bij 100% verbrandingsgaslek de gastever naar de brander geslten dient te wrden. We nemen echter aan, dat in de definitieve GAO 1986 deze zaak wel rechtgetrkken z wrden. Testel knstruktie_ Bij Fast is gekzen vr een middelsnelle bimeta beveiliging die een plaats heeft gekregen in de TOA (zie figuren 1 en 2). De temperatuurswaarde waarbij dit bimeta schakelt is vast ingesteld en kan niet gewijzigd wrden. Deze schakelwaarde is afhankelijk van de verbrandingsgastemperatuur van het testel; enerzijds met vermeden wrden dat het bimeta te snel ingrijpt en daardr kmfrtverlagend werkt, anderzijds dient vldaan te wrden aan de eisen van het G-Gasinstituut, dus de veiligheidseis. 2

3 TTB Drsnede Figuur 1 Bimeta beveiliging Figuur 2 Psitie TTB p testel De testel knstrukteur z natuurlijk streven naar een knstruktie en nderdelen hiervr welke zveel mgelijk universeel zijn. Om aan beide bvengenemde wensen tegemet te kmen wrdt dit streven echter drkruist. Dit mge blijken uit nderstaande tabel. Type testel Schakeltemperatuur Kleurkde geisers F 1205 A spaargeiser 80 C wit F 1255 A spaargeiser 80 C wit F 2750 A 120 C ker F 2755 A spaargeiser 80 C wit F 4050 A 100 C rd F 4550 A 100 C rd c.v. ketels FK 9 R Schrsteen 65 C rze FK 16 R Schrsteen 85 C zwart cmbi C 20 - R 70 C geel De reden van de verscheidenheid aan thermstaten is gelegen in het gedrag van het testel en vr van de thermstaten indien de verbrandingsgassen f een gedeelte hiervan uit de Tva terugstrmen. 3

4 Onderstaand vlgen een aant grafieken welke aangeven het verband tussen de temperatuurstijging versus tijd van de thermstaat. De schakelwaarde is ter verantwrding hiervan eveneens ingetekend. ijn 1: 100% belasting, 100% terugslag, gastever af te sluiten binnen 2 minuten. ijn 2: 100% belasting, 15% terugslag, gastever af te sluiten binnen 10 minuten. ijn 3: 50% belasling, 100% terugslag, gastever af te sluiten binnen 4 minuten. ijn 4: 100% belasting en vrije pstrm. ijn 5: schakelwaarde..j Hl BO QJ.c :J r 20 - _1. 2 f? s- f ' "T =-. l TJd n minuten 4 s Grafiek 1 F A Spaargeiser.J c :il ê1 80 QJ : , f p-k::-: ,,.,- 1" ', 11 1, _.- -' '.'- _.- _.-_.- r Tijd n minuten 4 s Grafiek 2 F 2750 A 4

5 .J c120 j100 + l 80 '- 60 '- ::::l 40 '" ' g{ 20.J, l 80 '-.c '- ::::l 40 '" ' g{ 20 t j ", - - l f-s A - -'-,-1-' Tijd n minuten Grafiek 3 F 2755 A fl -? S- 1. r) 1'- >.-'- >.' - '-4 tl_,-,->.- 1-'-1-' B 9 10 Tijd n minuten Grafiek 4 F 4050 A 5

6 r J lil 80 < :;: 60 < r <- 20 7, i7 J l-.-, U.-, Tijd n minuten Grafiek 5 F 4550 A, J s < -<::. 60 < r < ,. b l "" l1? i " Tijd n minuten Grafiek 6 FK 9 R 6

7 Hj100 '" 80 ê : 60 l r l ? ) - - ","' ::::-: f-5, " v! y.-f-.-f-4 _.-. _.-,...f-.- TJd n minuten Grafiek 7 FK 16 R u c '" 80 l : 60 l r l- 20 : -'" -1-0j f- - - " r - f-. - _. c- Tijd n minuten -5 Grafiek 8 C 20 - R 7

8 Praktijk Reeds een 7 t jaren is bij Fast ervaring pgedaan met het tepassen van nbrab beveilingen. én knklusie kan hieruit getrkken wrden: het percentage stringen aan het testel is gestegen. J De rzaak hiervan is drieêrlei: 1. Daadwerkelijke rkgaslekkage uit de loa, dus een veilige ingreep. 2. Kud schrsteenkana, bij de start van het testel geen f zeer geringe trek. Hierbij duurt het pwarmen van het kana langer dan die van de nbrab, waardr het testel stpt. De vraag in dit gev is f hier sprake is van een nveilige situatie. 3. Bij geisers wrdt de nbrab in het thermkppel circuit pgenmen, dit geeft extra weerstand dus extra stringsgeveligheid. r de eerste twee punten is de vraag nu gerechtvaardigd: kan de instlateur de stringen verhelpen, er dient meest buwkundig ingegrepen te wrden. Het derde punt dient duidelijk dr de fabrikant vrkmen te wrden, dr het kiezen van de juiste kmpnenten en knstruktles. raag blijft evenwel: is de nbrab beveiliging het juiste middel m het gevlg van sterk gewijzigde wningbuw p te vangen. Misschien kunnen we ver enige jaren een technisch bulletin laten verschijnen met het antwrd hierp. J. Stapenséa. 8