Notitie vangnetregeling Renswoude 2016

Transcriptie

1 Ntitie vangnetregeling Renswude Inleiding Gemeenten ntvangen een gebundelde uitkering (BUIG) m daarmee de uitkeringen in het kader van de Participatiewet te financieren. Per gemeente wrdt dr het rijk berekend wat de verwachte uitgaven zijn. Als een gemeente minder uitgeeft aan bijstandsuitkeringen dan p basis van de verdeelsystematiek wrdt verwacht, dan mag de gemeente dit bedrag huden. Als een gemeente meer uitgeeft, kmt het tekrt in beginsel vr haar rekening. De vangnetuitkering biedt gemeenten financiële cmpensatie vr tekrten bven de 5% p het budget als bedeld In artikel 69 van de Participatiewet. Om aanspraak te kunnen maken p een vangnetuitkering met de gemeente aan een aantal vrwaarden vlden. Z dient het cllege de gemeenteraad in 2016 te infrmeren ver de te verwachten verschrijding van het BUIG-budget Daarnaast wrdt aangegeven wat vr maatregelen het cllege neemt f heeft genmen m deze verschrijding te reduceren. De raad dient ten aanzien van het laatste een zienswijze te geven. 2. Verdeelmdel Renswude Vr het vaststellen van het BUIG-budget wrdt vr gemeenten met meer dan inwners gebruik gemaakt van een bjectief verdeelmdel. Met het verdeelmdel wrdt p basis van diverse bjectieve factren geschat wat gemeenten zullen uitgeven aan uitkeringen. Specifiek gaat het m de vlgende huishudenskenmerken; pleidingsniveau, leeftijd, etniciteit, alleenstaand f met partner, aanwezigheid kinderen, het al dan niet hebben van een arbeidsbeperking, het al dan niet hebben van een arbeidsngeschiktheidsuitkering en het al dan niet hebben van een kpwning. Per huishudtype wrdt vervlgens de kans p bijstand berekend. Z hebben bijvrbeeld eenudergezinnen, allchtnen, maar k mensen met een arbeidsbeperking een hgere kans dan gemiddeld dat zij een bijstandsuitkering ntvangen. Bij de berekening van de kans p bijstand wrdt verder k rekening gehuden met de buurt waarin het huishuden wnt en specifieke reginale arbeidsmarktkenmerken. Vr gemeenten met minder dan inwners is de vlledige histrische budgettering van kracht. Dit betekent dat gekeken wrdt naar het gerealiseerde aandeel van de gemeente Renswude in het macr-budget in jaar t-2. Dit percentage wrdt k tegepast bij de verdeling van het macrbudget 2016.Dit macr-budget wrdt ten pzichte van 2014 aangepast p grnd van prijspeil, wijzigingen rijksbeleid en cnjunctuur, 3. Overschrijding BUIG-budget Rhenswude 2016 Vr 2016 geldt een standaard eigen risicregime met een eigenrisicdrempel van 5%, berekend ver het definitief tegekende budget, en een getrapte vergedingsschaal met vr elke trede een afznderlijk eigen risic. Indien het tekrt meer bedraagt dan 5%, met een maximum van 10% wrdt vr dit deel van het tekrt de helft gecmpenseerd vanuit de vangnetuitkering. Als het tekrt meer bedraagt dan 10% wrdt dit deel van het tekrt vlledig gecmpenseerd vanuit de vangnetuitkering. Het tegekende BUIG-budget vr Renswude in 2016 is vastgesteld p Op grnd van de gegevens tt september 2016 verwachten we een ttale uitkeringslast van ,-. We vrzien dus een verschrijding van ,-. Dit is 9 % van het BUIG-budget. Dit betekent dat de gemeente Renswude vr naar schatting een berep den p de vangnetregeling.

2 Wel dient vraf de gemeenteraad geïnfrmeerd te wrden ver de rzaken van de verschrijding en de maatregelen die het cllege treft/heeft getrffen m de verschrijding te reduceren 4. Analyse mvang en rzaken stijging bijstandsvlume in Renswude 4.1 Macrbudget In Nederland zien we (ndanks de pleving van de ecnmie) in 2016 ng steeds een stijging van de bijstandsppulatie. Dit wrdt landelijk verklaard dr wetswijzigingen in verband met de invering van de participatiewet, waardr minder persnen een berep kunnen den p andere regelingen waarnder de Wajng en de Wsw, De phging van de pensiengerechtigde leeftijd en de vestiging van statushuders. De macrbudgetten BUIG stijgen dan k Macrbudget (vrlpig) miljard In deze paragraaf kijken we f deze landelijke ntwikkelingen k gelden in Renswude Ontwikkeling bestand Renswude Renswude verstrekt BUIG-uitkeringen p grnd van de Participatiewet (PW), de IOAW en de IOAZ. De PW-uitkeringen zijn naar aantal en naar ksten verreweg het belangrijkste. Z verstrekte de gemeente Renswude ver de vrliggende 12 maanden 28,5 PW-uitkeringen per maand en 2,5 uitkeringen p grnd van de IOWA/10AZ. Dit zijn landelijk gezien zeer lage aantallen. Hierdr is het tepassen van statistiek meilijk. Wel wrdt gekeken he de ntwikkeling in Renswude zich verhudt met landelijke trends. Daarnaast kijken we wat de rzaken zijn van de stijging in Renswude. Tabel 1: bijstandsvlume Renswude afgelpen 12 maanden / ^ ^ ^ x& t&.j? > fe J* & & & ^ ^ / # ^ ^

3 3.3 Ontwikkelingen instrm en uitstrm De reden van in- en uitstrm wrdt geregistreerd Hiervr hanteren we landelijke CBS-cdes. Analyse instrm afgelpen 12 maanden 1 reden instrm Tt. asielzeker 6 Vestiging/verhuizing 4 einde inkmen 1 einde alimentatie 1 Einde detentie 1 ttaal 13 We zien dat de instrm vrnamelijk niet arbeidsmarktgerelateerd is. Vestiging asielzekers en huisvesting vanuit een andere gemeente in zijn algemeen zijn de belangrijkste redenen dat persnen in Renswude een uitkering aanvragen. Statushuders In 2016 zien we een relatief grte instrm van asielzekers. Dit zijn de statushuders. De gemeente heeft een taakstelling vr wat betreft de vestiging van statushuders. Statushuders hebben vervlgens k rechtp een uitkering (als zij niet zelf werk vinden). Het aantal bijstandsgerechtigden is afhankelijk van de gezinssamenstelling van de statushuders. Per gezin wrdt per adres één uitkering verstrekt. De afgelpen jaren is de instrm van statushuders in de bijstand gegreid. In de afgelpen 12 maanden is in 6 gevallen een uitkering verstrekt met als reden statushuder/ asielzeker. Dit is bijna 50% van de instrm. CBS kent geen aparte cde vr statushuders bij uitstrm uit de bijstand. Zij vallen dan nder de algemene cdes: waarnder werk, verhuizen, samenwnen Analyse uitstrm Reden uitstrm ttaal arbeid uit dienstbetrekking 3 verhuizing andere gemeente 1 ander inkmen 1 pensien 1 anders 1 ttaal 7 1 Dit zijn de meest recente cijfers. Uitkeringen kunnen k met terugwerkende kracht wrden gestart f beëindigd. Hierdr kunnen deze recente cijfers in de tekmst ng wrden aangepast.

4 Arbeidsmarktgerelateerde uitstrm Tt de arbeidsmarktgerelateerde uitstrm rekenen we arbeid uit dienstbetrekking, ander inkmen en zelfstandig berep. De arbeidsmarktgerelateerde uitstrm kmt daarmee uit p 4. Dit is met ruim 60% hg te nemen. Pensienleeftijd De pensiengerechtigde leeftijd wrdt in stapjes verhgd van 65 jaar naar 67 jaar in Dit betekent dat de bijstandsppulatie greit met de delgrep van 65 jaar tt 67. Dit jaar is de pensiengerechtigde leeftijd met 3 maanden pgehgd. Dit vertaalt zich meteen In de leeftijdsgerelateerde uitstrm. De uitstrm naar pensien bedreg dit jaar tt 1 ktber 2016 slechts 1 persn. 5. Analyse rzaken verschrijding BUIG-budget Het aantal bijstandsgerechtigden in Renswude is in abslute aantallen laag. Het is dan k meilijk m statistische cnclusies hieruit te trekken. We cncluderen wel dat de ntwikkelingen met betrekking tt de stijging van het bestand en de rzaken van deze stijging (instrm statushuders, instrm gedeeltelijk arbeidsgehandicapten en verminderde uitstrm pensien) in Renswude in lijn zijn met het landelijke beeld. 2 Met name de instrm van statushuders leidt tt een verschrijding van het BUIG-budget. De verhgde instrm van statushuders is p vrhand niet meegenmen in de berekening van het macr-budget Vergunninghuders die in 2016 en 2017 instrmen bij gemeenten en een berep p bijstand den lpen via de realisaties mee in de raming van het macrbudget vr respectievelijk 2017 en 2018 en verder, maar zijn geen nderdeel in de bepaling van het macrbudget vr respectievelijk 2016 en Gemeenten zuden in de uitznderlijke situatie van veel hgere instrm van vergunninghuders ten pzichte van het vrgaande jaar, de bijstandsksten vr deze nieuwkmers meten financieren. Om dit te vrkmen is in het Bestuursakkrd en Uitwerkingsakkrd Verhgde Asielinstrm afgesprken dat het Rijk in 2016 en 2017 naast de reguliere wijze van vaststellen van het macrbudget de additinele ksten vr gemeenten aan bijstand die in 2016 en 2017 ntstaan als gevlg van de verhgde asielinstrm vrfinanciert. Gemeenten kunnen een verzek indienen vr vrfinanciering. Vr 2016 is er 85 miljen beschikbaar als vrscht vr alle gemeente. Dit is naar verwachting vldende m de additinele bijstandsksten van in 2016 gehuisveste statushuders te financieren De gemeente Renswude det geen berep p deze regeling, aangezien in de gemeente begrting reeds rekening was gehuden met een verschrijding van het BUIG-budget. Financiering is dus al verwerkt in de begrting zelf. Extra vrscht is dan k niet ndig in de additinele bijstandsksten van in 2016 gehuisveste statushuders te financiering. Bvendien zu het vrscht wrdt tch weer verrekend met de BUIG-uitkeringen 2017 en 2018., Wel det Renswude een berep p de vangnetregeling Hiernder wrdt beschreven wat de gemeente Renswude en de uitveringsrganisatie van Veenendaal det m de verschrijding van het BUIG-budget te reduceren. 2 Ministerie SZW kt, 2016: definitieve BUIG budgetten 2016 en vrlpige budgetten 2017 CBS sept 2016 "Aantal bijstandsgerechtigden pnieuw tegenmen' CBS aug "Grei aantal vluchtelingen werkt dr in bijstand"

5 6. Maatregelen m verschrijding tegen te gaan Met de Wet Werk Bijstand (WWB) werden gemeenten in 2004 vlledig financieel verantwrdelijk vr de uitvering van de bijstand. Gemeenten hebben vervlgens hun uitveringsrganisatie zdanig ingericht m het bijstandsvlume te reduceren. Ok in Veenendaal is een rganisatie ingericht m instrm te vrkmen, uitstrm te bevrderen en fraude te bestrijden. In dat kader lpen er natuurlijk al veel acties en zijn werkprcessen afgesprken. Veel acties zijn k al beschreven in het prjectenbek sciaal dmein. Hiernder wrden die acties genemd die een intensivering zijn ten pzichte van Beperken instrm In 2016 is in samenwerking met het UWV een pilt gestart. Deze pilt richt zich p ww-ers waarvan de ww-uitkering binnen 3 maanden aflpt. Een gedeelte van deze delgrep zu een berep kunnen den p een bijstandsuitkering. Dr deze grep in een grepssessie vrtijdig te infrmeren ver het bijstandsregime (rechten en plichten) is de gedachte dat deze ww-ers eerder zelf actief een baan gaan zeken. Hiermee wrdt instrm in de bijstand beperkt. Ken uw klant De kwaliteiten van de bijstandsgerechtigden waren nvldende gestructureerd geregistreerd. Daarm is in 2015 beslten m een nieuw matchingssysteem aan te schaffen. Dit is Cmpetensys gewrden. Hierdr zijn we in staat m de verschillende kenmerken van ns klantenbestand beter in kaart te brengen, hen te matchen p vacatures en/f gerichte vervlgtrajecten in te zetten. In 2016 wrdt iedereen gesprken en het gehele bestand is ingeverd in Cmpetensys. Bevrderen uitstrm Om uitstrm naar werk te bevrderen wrdt meer ingespeeld p de wensen van de werkgever. In 2016 is het aantal Veense accuntmanagers (die deels werken vanuit het werkgeversservicepunt FdValley) uitgebreid naar 3, Binnen de eigen rganisatie is de functie van jbmatcher gecreëerd. Hij kijkt binnen het bestand van Veenendaal, Rhenen en Renswude f er geschikte kandidaten zijn m te vlden aan een gerichte vraag van de werkgever. In 2016 is gestart met een pilt met diverse uitzendbureaus. Del hiervan is m bijstandsgerechtigden via deze kanalen uit te laten strmen Met HetWerktNU (HWN is nderdeel van IW4) wrden uitstrmgerichte prjecten pgezet m persnen duurzaam uit te laten strmen naar regulier werk. Naar verwachting strmen in 2016 via deze methde ngeveer 25 persnen (waarnder inwners van Renswude) uit naar de arbeidsmarkt. Delgrepaanpak Nieuwe delgrep In het sciaal akkrd hebben het kabinet en werkgevers afgesprken dat ze extra banen gaan creëren vr mensen met een arbeidsbeperking. Er meten garantiebanen kmen bij reguliere werkgevers. Dit zijn banen bij het bedrijfsleven en banen bij de verheid. In 2026 meten alle banen gerealiseerd zijn.

6 De uitveringsrganisatie van Veenendaal kent een tweetal cnsulenten bijzndere delgrep, In samenwerking met schlen en UWV wrdt deze delgrep naar werk gehlpen. Statushuders We zien dat het aantal statushuders binnen de bijstand stijgt. Deze delgrep verdient specifieke aandacht. In 2016 hebben we hiervr een beleidsmedewerker en een cnsulent statushuder aangetrkken, die prjectmatig met deze grep aan de slag gaan. Daarnaast zijn we in gesprek met aanbieders die trajecten aanbieden vr deze delgrep. De maatschappelijke begeleiding dr Vluchtelingenwerk is in 2016 uitgebreid met de "participatieverklaring". Nieuwkmers wrden daarin gewezen p hun rechten en plichten en de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving. De verklaring is nderdeel van een landelijk breder pakket aan maatregelen m integratie van migranten te laten slagen. Handhaving Cntrle verzuim De regels ten aan zien van verzuim zijn aangescherpt. Deelnemers aan het DWP wrden klassikaal geïnfrmeerd ver het verzuim prtcl. Als deelnemers niet kunnen kmen dienen zij zich tijdig telefnisch af te melden. Een cnsulent is belast met de cntrle p naleving van het prtcl. Deze cntrle kan telefnisch plaatsvinden maar k dr middel van een adresbezek. Taaleis In 2016 is de wet taaleis in werking getreden. Bijstandsgerechtigden wrden getetst p de taalvaardigheid. Bij enkelen wrdt een taaltets afgenmen. Indien p basis van een taaltets naar rdeel van het cllege/ afdeling ecnmie en werk sprake is van een redelijk vermeden van niet f niet vldende mate beheersen van de Nederlandse taal, stelt het cllege een individueel taalplan p ter verbetering van het taalniveau van belanghebbende. Een halfjaar na kennisgeving wrdt het taalniveau van belanghebbende pnieuw getetst. Daarbij sluit het cllege aan bij de priritering zals vastgelegd in het taalplan. Indien betrkkene niet vldende zijn best det, kan de uitkering wrden verlaagd Meting Benchmark Werk en Inkmen Sinds 2016 neemt Veenendaal deel aan de benchmark werk en inkmen. Dit stelt Veenendaal in staat m de actuele prestaties van Renswude en de inrichting van de rganisatie, werkprcessen en beleid te vergelijken met andere gemeenten De benchmark wrdt uitgeverd dr Divsa, Stimulansz en BMC. Aan de benchmark nemen 218 gemeenten deel.