Brabantse Bestuursscan Gemeente Sint Anthonis

Transcriptie

1 Brabantse Bestuursscan Gemeente Sint Anthonis Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant 28 augustus 2012

2 Inleiding Het gemeentebestuur heeft in het kader van het project Krachtig Bestuur in Brabant gebruikgemaakt van het aanbod van de provincie Noord-Brabant, in met de Vereniging van Brabantse Gemeenten, tot deelname aan de door BMC ontwikkelde Brabantse Bestuursscan. De resultaten van de scan zijn een spreekwoordelijke portretfoto (of: spiegelbeeld) van de gemeente om de eigen discussie en die met andere gemeenten en partners te stimuleren over de toekomstbestendigheid van de gemeente. Methodiek Hieronder de schematische weergave van de Brabantse Bestuursscan. Interactie met Gezonde financiële positie Samenwerking Samenwerking 3 O s sverbanden Decentralisatieopgaven Werken naar vermogen Uitvoering: Opdrachtgevers: De kern van het bestuurlijk profiel van de gemeente bestaat uit het fundament van een goed functionerende gemeente, hetgeen blijkt uit een stabiel bestuur, een organisatie die op orde is en een gezonde financiële positie. De bestuurlijke kent diverse vormen, variërend van het uitvoeren van een incidenteel intergemeentelijk project tot clustering van buurgemeenten tot een gemeenschappelijke organisatie. Dit veld is in het rechterdeel van het schema uiteengezet. De informatie is via zelfanalyse met vragenlijsten voor gemeenten (inventarisatie meningen) en deskresearch (inventarisatie feiten) verzameld. Vervolgens heeft een gesprek tussen gemeentebestuurders en enkele leden van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant plaatsgevonden. Dit alles leidt tot een zgn. SWOT-analyse van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De gegevens uit de deskresearch en de SWOT-analyse zijn in dit document opgenomen. 2 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 3

3 De gemeente Sint Anthonis ligt in het oostelijke puntje van Brabant en grenst aan de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Mill en Sint Hubert, Uden, Boekel, Gemert-Bakel en Venray (Limburg). De gemeente is in 1994 ontstaan uit een herindeling met de gemeente Wanroij. De gemeente bestaat uit de kernen Sint Anthonis, Westerbeek, Oploo, Ledeacker, Stevensbeek, Landhorst en Wanroij. De gemeente ligt in het Land van Cuijk. Gemeenteraad Sint Anthonis Nu CDA VVD Samen Welzijn 5 zetels 5 zetels 3 zetels 2 zetels Bevolking: de gemeente heeft inwoners ( ), waarbij er meer mannen dan vrouwen zijn. 94,6% is autochtoon (ref. 84% in Noord-Brabant), tegenover 5,4% allochtoon (ref. 16% in Noord- Brabant). Sint Anthonis kent een bevolkingsgroei van 0,08% (ref. 0,38% in Noord-Brabant). Dit komt voort uit een geboorteoverschot van -0,02% (ref. 2,5% in Noord-Brabant) en een migratieoverschot van 1,0% (ref. 1,7% in Noord-Brabant). De groene druk (jonger dan 19 jaar) bedraagt 44,9% (38,5% gem. in Noord-Brabant) en de grijze druk (65 jaar of ouder) bedraagt 28,2% (25,7% gem. in Noord-Brabant). Beroepsbevolking: Sint Anthonis heeft een totale beroepsbevolking van mensen en een gemiddeld percentage werkzoekende van 3,3% (ref. gem. 5% in Nederland, CBS). Sint Anthonis heeft micro, kleine en middelgrote ondernemingen in haar gemeente. Het percentage micro-ondernemingen (62%) ligt hoger dan het regionale en landelijke gemiddelde (beiden 32%). De gemeente kent een positief oprichtingssaldo in de sectoren nijverheid, detailhandel en dienstverlening. Woningen: Sint Anthonis heeft woningen (t.o.v in heel Noord-Brabant) en een woningtoename van 0,16% in De gemiddelde woningwaarde is ,- en ligt daarmee ver boven het Brabants gemiddelde (ref ,- in Noord-Brabant). Alle nieuwgebouwde woningen (100%) zijn koopwoningen (ref. 68% in Noord-Brabant). Inkomen: het gemiddelde persoonlijke inkomen ligt op ,- in Sint Anthonis. Dit blijft iets achter op het regionale gemiddelde van ,- in Noord-Brabant burgers ontvangen een uitkering. Relatief gezien zijn dit 169 mensen per inwoners. In de gehele provincie ligt dit op 178 per inwoners. Er zijn relatief gezien meer Wajong-uitkeringen en minder WW- en Wwbuitkeringen dan in Noord-Brabant. College van burgemeester en wethouders Marleen Sijbers Jeroen Willems Wouter Bollen Jo Horn burgemeester (VVD) wethouder (CDA) wethouder (VVD) gemeentesecretaris a.i. Organisatiemodel De gemeente heeft twee afdelingen met daaronder elk vier teams; (1) Strategie & Realisatie en (2) Dienstverlening & Samenleving. In 2011 is de organisatieontwikkeling afgerond. De strategische visie dateert van De gemeente wil een zorgzame gemeente zijn. Zelfstandige zeggenschap over de huishouding biedt volgens het college de beste waarborg voor directe betrokkenheid met de burgers en voor behoud van een eigen identiteit. Het college wil open en in dialoog met de burger besturen. Samenwerking met andere gemeenten vindt alleen plaats als dit dienstbaar is aan het realiseren van eigen doelstellingen. Inhoudelijk wordt er ingezet op toerisme en plattelandsontwikkeling. 4 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 5

4 Interactie met Interactie met Gezonde financiële positie Gezonde financiële positie Financiën op orde: de gemeente Sint Anthonis staat er financieel voldoende gezond voor. De begroting is structureel sluitend en de realiteit van de ramingen en risico s zijn voldoende. Er heeft verder geen uitgebreid onderzoek plaatsgevonden. De gemeente valt onder het zogenaamde repressieve toezicht. De gemeente heeft de risico s redelijk in beeld en beschikt over voldoende weerstandcapaciteit. Ook beschikt Sint Anthonis over voldoende reserve binnen de grondexploitatie. Bovendien is er per saldo nog een winstpotentie van 6,5 miljoen (contante waarde). : in 2010 is er een medewerkerstevredenheidsonderzoek gedaan. De medewerkers zijn met een 7,5 gemiddeld, tevreden over hun werk en ook over de met collega s (7,2). De medewerkers waarderen hun leidinggevenden gemiddeld met een 6,5. De communicatie en informatie scoort met een 5,5 laag. Vooral de informatie over de missie en doelstellingen wordt met een 4,9 als onvoldoende ervaren. Ook het beoordelen wordt met een 4,9 onvoldoende gevonden. De gemeente heeft in 2009 meegedaan aan waarstaatjegemeente.nl. De burger is erg tevreden (8 of hoger) over de wachttijden en de vriendelijkheid, snelheid en vakkundigheid waarmee ze worden geholpen door de baliemedewerkers. De prijs voor de producten krijgt net een voldoende (5,5) en is dus hoog volgens de burgers. Veel producten (zowel voor ondernemers als voor burgers) zijn digitaal beschikbaar. Er is veel tijd en energie gestopt in het verbeteren van de website. In de ranglijst van gemeentelijke websites is de gemeente gestegen van plaats 417 naar plaats 164. De gemeente wil verder investeren in de website. Sint Anthonis heeft Antwoord. Samenwerking: in 2010 is er een motie aangenomen om intensiever te gaan samenwerken met Boxmeer, vooruitlopend op een verdere binnen het Land van Cuijk. In het collegeprogramma staat dat routinematige werkzaamheden (uitvoerende en bedrijfsvoeringstaken) bij uitstek geschikt zijn om samen te werken met andere gemeenten. Concreet wil het college in 2012 meer samenwerken op bedrijfsonderdelen met Boxmeer, door verdere invulling te geven aan de smatrix (zoals dat in 2011/2012 al is gedaan met de ICT). Outsourcing is ook een mogelijkheid, maar zowel de raad als het college hebben de voorkeur voor. De focus ligt daarbij op een of meerdere gemeenten uit het Land van Cuijk. Ook de bestuurlijk-strategische binnen het Land van Cuijk wil het college intensiveren. Door middel van het Graafs Manifest (een kaderstellend document) wordt richting gegeven aan de strategische tussen de vijf gemeenten in het Land van Cuijk. Daarbuiten wordt samengewerkt in Brabant-Noordoost en het Platform Noordelijke Maasvallei (de acht gemeenten in het gebied plus de industriële kringen, de Kamers van Koophandel, het vervolg, de zorg en het wonen). In de programmabegroting 2012 staat dat het college actief wil deelnemen aan deze sverbanden en in de projecten die binnen deze verbanden worden georganiseerd. 6 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 7

5 Interactie met Interactie met Gezonde financiële positie Gezonde financiële positie : in de kadernota 2010 wordt beschreven dat er een organisatievernieuwingstraject in gang wordt gezet om de organisatie verder te professionaliseren. Er zal geïnvesteerd worden in een personeelsinformatiesysteem en een nieuwe functionerings- en beoordelingscyclus en management development. Ook het verbeteren van de informatiestromen en de communicatie is een onderdeel van de organisatievernieuwing. Hoe het traject van organisatieontwikkeling is verlopen, is niet terug te vinden in de stukken. In het onderzoek waarstaatjegemeente.nl scoort de gemeente net voldoende of net onvoldoende (tussen de 5,0 en 5,7) op de burger als kiezer en de burger als partner. De burgers vinden dat zij onvoldoende invloed hebben op wat de gemeente doet (5,0) en onvoldoende betrokken worden bij de uitvoering van de plannen (5,3). Op de betrokkenheid bij de totstandkoming van de plannen en de inspraak op de plannen scoort de gemeente Sint Anthonis volgens haar burgers net een voldoende (5,6 en 5,7). De opkomst van de laatste gemeenteraadsverkiezingen is met 65,5 % hoog te noemen. Op de site zijn verschillende manieren om mee te denken en mee te praten. Voor het nieuwe centrumplan is een aparte site waar je ook mee kunt praten en ook voor de overgang van de AWBZ-begeleiding naar gemeenten wordt een avond georganiseerd. Verder heeft ieder kerkdorp een eigen dorpsraad. Op 3 november 2008 werd een convenant met de dorpsraden getekend. De dorpsraden worden betrokken bij het bestuur van de gemeente. De gemeente is ook via Twitter te volgen. De bekendmakingen worden in een nieuwsbrief format verspreid en zijn op deze manier beter leesbaar voor de burger. 8 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 9

6 Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Werken naar vermogen sverbanden sverbanden Het college zet in op het bevorderen van openheid, openbaarheid en toegankelijkheid van het bestuur richting inwoners, ondernemers en instellingen. Hierbij denken zij aan het activeren en stimuleren van ieders verantwoordelijkheid in de vorm van zelfsturing. Zelfsturing is een duidelijke scheiding tussen de verantwoordelijkheid van de gemeente en die van de burgers en het bedrijfsleven, zodat ze elkaar daarop kunnen aanspreken. Binnen de gemeente is er een eerste aanspreekpunt voor ondernemers, een zogenoemde bedrijfscontactfunctionaris. Deze is op de site goed vindbaar. De leefbaarheid van de kernen is gediend bij het voorhanden hebben van voldoende, volgens het college. Hier wordt in deze collegeperiode dan ook in geïnvesteerd. Op de drie decentralisatiethema s heeft de gemeente Sint Anthonis een plan ontwikkeld (of is in ontwikkeling). De samenhang tussen de drie transities is van belang. Jeugdzorg: in aanloop naar een totale transitie van de jeugdzorg, werkt Sint Anthonis mee aan de regionale transitieagenda van Noordoost-Brabant. Het doel is om in 2012 een visie te ontwikkelen en in 2013 het uitvoerings- en implementatieplan te maken en vast te laten stellen. In 2014 wordt er dan gestart. Sint Anthonis heeft geen kartrekkers- of aanjagersrol, maar sluit aan vanuit de subregio Land van Cuijk. AWBZ/Wmo: de taken van de AWBZ worden getrapt gedecentraliseerd naar de Wmo. Dit gebeurt vanuit een regionale in Noordoost-Brabant. Ook hier sluit Sint Anthonis aan bij de subregio Land van Cuijk. In een plan van aanpak is het tweesporenbeleid toegelicht (functies die overkomen uit de AWBZ en nieuwe functies) en de uitwerking (inzet, financiën, communicatie) voor iedere betrokken gemeente vastgesteld. Uitgangspunt is om in januari 2013 te starten met implementatie. Werken naar vermogen: in deze transitie werkt Sint Anthonis samen met Bernheze, Uden, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss en Veghel. De raad is geïnformeerd en een conceptvisie ligt klaar. De twintig gemeenten en de provincie in de regio Brabant-Noord vormen gezamenlijk één Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). Via een bestuursovereenkomst/(lichte) gemeenschappelijke regeling wordt dit ingericht. s-hertogenbosch en RMB Cuijk vormen de uitvoeringsstations. Het concept van de uitgangspunten staat op papier. In de eerste helft van 2012 wil men starten met de inrichtingsfase. De RUD sluit aan op de grenzen van de veiligheidsregio. 10 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 11

7 Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Werken naar vermogen sverbanden sverbanden Brandweer Brabant-Noord is het brandweerkorps voor de hele regio Brabant-Noord, hier is Sint Anthonis dus ook bij aangesloten. Andere sverbanden: Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hart voor Brabant: gemeen-schappelijke regeling Kleinschalig Collectief Vervoer Brabant Noordoost: Veiligheidsregio Brabant-Noord: Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant: Afvalinzameling Land van Cuijk. Brabant Water N.V.: sverband GebiedsGerichte Aanpak Verkeer en Vervoer Regio Noordoost-Brabant (GGA Noordoost-Brabant): Stichting Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf. Werkvoorzieningsschap Noordoost-Brabant (IBN) (Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Uden en Veghel). De gemeente is ook aangesloten bij de Regionale ambulancevoorziening (47 gemeenten in Brabant-Midden, West en Noord). Op basis van collegiale doorlening van de BOA-ambtenaren werken de gemeenten Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis, het Openbaar Ministerie en Politie Brabant-Noord samen op het gebied van handhaving. De overeenkomst zorgt ervoor dat Buitengewoon opsporingsambtenaren niet alleen hun bevoegdheden kunnen uitvoeren binnen de gemeente waar zij werkzaam zijn, maar ook in de andere gemeenten in het Land van Cuijk en Boekel. Op welke vlakken er al operationele is tussen Boxmeer en Sint Anthonis, is niet goed terug te vinden. Zoals eerder gezegd is er het Graafs Manifest. Een verklaring van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk om de strategische en ambtelijke te intensiveren. Een regieteam (vanuit de verschillende raden) ziet erop toe dat de gemeenten voor maart 2012 met een plan van aanpak voor de uitvoering komen. Er wordt ook gesproken over de Hiermee wordt enerzijds de verregaande tussen Cuijk, Mill en Sint Hubert en Grave bedoeld en anderzijds de tussen Boxmeer en Sint Anthonis. Er zijn dus taken die in deze twee samenstellingen opgepakt gaan worden en er zijn taken die door de vijf gemeenten gezamenlijk opgepakt worden. 12 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 13

8 Verslag SWOT-gesprek gemeente Sint Anthonis 24 april 2012 Algemeen Dit verslag is een verkorte weergave van de opgedane resultaten en indrukken tijdens de gesprekken van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant met het college van burgemeester en wethouders en een delegatie uit de raad van de gemeente Sint Anthonis. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van onder meer de beschreven situatie in de deskresearch en de antwoorden in de vragenlijst. De deskresearch maakt integraal onderdeel uit van dit verslag. De focus ligt op een aantal gezichtspunten, te weten: en gezonde financiële positie. Robuust en veerkrachtig bestuur dat ook onder minder gunstige omstandigheden effectief is en adequaat functioneert. Vermogen om opgaven en ambities te definiëren en om te zetten in uitvoering; gereed voor de uitvoering van de decentralisatieopgaven. Visie op ; sbereidheid, bijvoorbeeld strategische opgaven in de regio; prioritering conform opgaven Agenda van Brabant. Kennis en vermogen om te verbinden tussen inwoners, maatschappelijke en bestuurlijke partners. 14 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 15

9 Interactie met Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Gezonde financiële positie sverbanden Sterk Sint Anthonis is een gemeente met vitale kernen. Voor wonen, toerisme en recreatie zeer aantrekkelijk. Voor steden in de omgeving is de gemeente het land in de Stadteland benadering. De gemeente is toonaangevend op het terrein van duurzaamheid op agrarisch terrein. Zij heeft nauwe banden met bedrijven en inwoners. Dienstverlenende en uitvoerende taken worden goed uitgevoerd. Sint Anthonis is in financiële zin een rijke gemeente. De sbereidheid voor strategische in het Land van Cuijk is groot. Kansen De kansen liggen op het niveau van het Land van Cuijk. De scharnierfunctie van dit gebied op het snijvlak van drie provincies en met een verbinding met het Duitse achterland is voor Food, Pharma en Health van strategisch belang. De gezamenlijke regionale agenda zal met steun van de provincie een speerpunt kunnen worden voor de Agenda van Brabant. Sint Anthonis vervult binnen het land van Cuijk vooral een rol met de bedrijvigheid op agrarisch/ technologisch gebied. Dit is met name voor de foodsector een belangrijke schakel. Zwak Het strategisch vermogen is kwetsbaar. De gemeente is geen strategische gesprekspartner voor buurgemeenten. De reguliere taken kunnen naar behoren worden uitgevoerd, maar bijkomende nieuwe taken als gevolg van de decentralisaties maken de bestuurskracht kwetsbaar. De focus van de raad en de organisatie liggen vooral op krachtige kernen en niet op strategische opgaven. In de raad is nog weinig gesproken over visievorming en tweederde van het aantal raadsleden is relatief nieuw en onervaren. De kwetsbaarheid van de organisatie; door de kleine schaal zijn er veel eenpersoonsfuncties. Er zijn recent negen formatieplaatsen extra vervuld in de reguliere taaksfeer (er was sprake van onderbezetting). Public Relations en Citymarketing krijgen te weinig aandacht. Bedreigingen Het Land van Cuijk moet een nog sterker merk worden. Te vaak wordt het nog gezien als het Land achter de Peel. De Oost-West-verbinding in Brabant blijft verwaarloosd. Mogelijke herindelingen en de zuigkracht van Boxmeer als centrumgemeente breidt zich uit. Hierdoor is het zelfstandig voortbestaan van Sint Anthonis over een aantal jaren niet vanzelfsprekend. Er valt een voorkeur te beluisteren voor het opgaan in een gemeente Land van Cuijk. 16 Gemeente Sint Anthonis Gemeente Sint Anthonis 17

10