Brabantse Bestuursscan Gemeente Drimmelen

Transcriptie

1 Brabantse Bestuursscan Gemeente Drimmelen Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant 20 maart 2013

2 Inleiding Het gemeentebestuur heeft in het kader van het project Krachtig Bestuur in Brabant gebruikgemaakt van het aanbod van de provincie Noord-Brabant, in met de Vereniging van Brabantse Gemeenten, tot deelname aan de door BMC ontwikkelde Brabantse Bestuursscan. De resultaten van de scan zijn een spreekwoordelijke portretfoto (of: spiegelbeeld) van de gemeente om de eigen discussie en die met andere gemeenten en partners te stimuleren over de toekomstbestendigheid van de gemeente. Methodiek Hieronder de schematische weergave van de Brabantse Bestuursscan. Interactie met Gezonde financiële positie Samenwerking Samenwerking 3 O s sverbanden Decentralisatieopgaven Werken naar vermogen Uitvoering: Opdrachtgevers: De kern van het bestuurlijk profiel van de gemeente bestaat uit het fundament van een goed functionerende gemeente, hetgeen blijkt uit een stabiel bestuur, een organisatie die op orde is en een gezonde financiële positie. De bestuurlijke kent diverse vormen, variërend van het uitvoeren van een incidenteel intergemeentelijk project tot clustering van buurgemeenten tot een gemeenschappelijke organisatie. Dit veld is in het rechterdeel van het schema uiteengezet. De informatie is via zelfanalyse met vragenlijsten voor gemeenten (inventarisatie meningen) en deskresearch (inventarisatie feiten) verzameld. Vervolgens heeft een gesprek tussen gemeentebestuurders en enkele leden van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant plaatsgevonden. Dit alles leidt tot een zgn. SWOT-analyse van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De gegevens uit de deskresearch en de SWOT-analyse zijn in dit document opgenomen. 2 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 3

3 De gemeente Drimmelen grenst aan de gemeenten Dordrecht, Werkendam, Moerdijk, Geertruidenberg, Breda en Oosterhout. De gemeente bestaat uit de kernen Drimmelen (dorp), Blauwe Sluis, Helkant, Hooge Zwaluwe, Lage Zwaluwe, Made, Oud Drimmelen, Terheijden en Wagenberg. Bevolking: de gemeente Drimmelen heeft inwoners (per ) waarvan iets meer vrouwen dan mannen. 93,2% is autochtoon (ref. 84% in Noord-Brabant), tegenover 6,8% allochtoon (ref. 16% in Noord-Brabant). Drimmelen kent een bevolkingsgroei van 0,61% (ref. 0,38% in Noord- Brabant). Dit komt voort uit een geboorteoverschot van 0,03% (ref. 0,21% in Noord-Brabant) en een migratieoverschot van 0,58% (ref. 0,17% in Noord-Brabant). De groene druk (jonger dan 19 jaar) bedraagt 38,1% (38,5% gem. in Noord-Brabant) en de grijze druk (65 jaar of ouder) bedraagt 26,3% (25,7% gem. in Noord-Brabant). Beroepsbevolking: de gemeente Drimmelen heeft een totale beroepsbevolking van mensen, waarvan werkenden. Drimmelen heeft micro-, kleine en middelgrote ondernemingen in haar gemeente. Het percentage micro- (52%) en kleine ondernemingen (28%) ligt boven het regionaal en landelijk gemiddelde (deze liggen zowel regionaal als landelijk op 32% (micro) en 23% (kleine ondernemingen). Drimmelen kent een positief oprichtingssaldo in de sectoren groothandel, dienstverlening en detailhandel. Woningen: Drimmelen heeft woningen (t.o.v in heel Noord-Brabant) en een woningtoename van 0,62%. De gemiddelde woningwaarde is ,- en ligt daarmee iets boven het Brabants gemiddelde (ref in Noord-Brabant). Inkomen: het gemiddeld persoonlijk inkomen ligt op ,-. Dit ligt boven het regionale gemiddelde van ,- in Noord-Brabant burgers ontvangen een uitkering. Van de personen met een uitkering heeft 67,3% een AO-, 22,2% een WW- en 10,5% een Wwb-uitkering. Er zijn minder AO-, WW- en Wwb-uitkeringen dan gemiddeld in Noord-Brabant en Nederland. Gemeenteraad Lijst Harry Bakker: CDA: Combinatie Algemeen Belang: VVD: GroenLinks: PvdA: Groen Drimmelen (VP/D66): 6 zetels 2 zetels 4 zetels 4 zetels 1 zetel 2 zetels 2 zetels College van burgemeester en wethouders drs. G.L.C.M. de Kok burgemeester P.J.W. Stoop wethouder (Lijst Harry Bakker) M.F.L.A. van Oosterhout wethouder (VVD) A.J.G. Oomen wethouder (Lijst Harry Bakker) mevr. M. Vos-Kroeze wethouder (Groen Drimmelen) C. Smits gemeentesecretaris Organisatiemodel De ambtelijke organisatie is gebaseerd op een sectorindeling. De gemeentesecretaris staat aan het hoofd van de organisatie bestaande uit zes afdelingen: Publiekszaken, Grondgebied, Middelen, Maatschappelijke aangelegenheden, Openbare werken en Bestuurs- en managementondersteuning. Door de platheid van de organisatie zijn er directe lijnen vanuit de afdelingen naar de directie. 4 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 5

4 Interactie met Interactie met Gezonde financiële positie Gezonde financiële positie Financiën op orde: de gemeente Drimmelen valt voor het begrotingsjaar 2012 onder het gebruikelijke repressief toezicht. Zowel de begroting als de meerjarenraming zijn sluitend ingediend. Het weerstandsvermogen lijkt van voldoende omvang in relatie tot de berekende risico s. De beheerplannen zijn actueel. Grondexploitatie: de grondexploitaties zijn actueel. Hoewel de beschikbare weerstandscapaciteit voor het grondbedrijf terugloopt, lijkt deze nog van voldoende omvang. Voor de toekomst kan dit echter tot risico s leiden. : in een organisatieverordening heeft de gemeente per 2001 de structuur, onderlinge samenhang, taken en bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de afdelingshoofden en directie vastgelegd. De kernwaarden die de gemeentelijke organisatie nastreeft zijn: we hebben plezier in ons werk; we werken klantgericht; we zijn zelf verantwoordelijk; we werken resultaatgericht; we werken samen en we zijn kostenbewust. Samenwerking: de gemeente Drimmelen geeft in haar toekomstvisie (2011) al aan over de gemeentegrenzen te willen kijken naar oplossingen om de kwaliteit van de dienstverlening en de woon- en leefomgeving op peil te houden. Daarom werkt de gemeente al langere tijd samen met de twee andere Amerstreekgemeenten (Geertruidenberg en Oosterhout) op diverse beleidsterreinen. Voor de zomer van 2012 is besloten om de te intensiveren. De drie gemeenten gaan onderzoeken hoe de tussen de drie gemeentelijke organisaties het best vorm kan krijgen. Deze versterking richt zich op een viertal punten: (1) Een betere en efficiëntere dienstverlening en bedrijfsvoering; (2) Het adequaat kunnen reageren op de tendens dat de rijksoverheid steeds meer taken overhevelt naar gemeenten (decentralisaties); (3) Het waarborgen van de continuïteit in de bedrijfsvoering; (4) Het vergroten van aantrekkelijk werkgeverschap van gemeenten. De kan plaatsvinden op drie niveaus: (1) Ambtelijk samenwerken op het uitwisselen van kennis; (2) Ambtelijke op taakvelden; (3) Samenwerken doen we met één ambtelijke organisatie. Onderzoek moet uitwijzen wat de voor- en nadelen zijn van op niveau 2 en 3 tussen de Amerstreekgemeenten. De raad heeft in haar vergadering van 28 juni 2012 haar steun uitgesproken voor dit onderzoek. Er was al politiek draagvlak voor verdere verkenning van met omliggende gemeenten. Wel was er nog discussie over het feit of drie gemeenten het gewenste niveau is van, of dat alvast gekeken moet worden naar met de zes Dongemondgemeenten. Na het eerste kwartaal van 2013 verwachten de gemeenten de resultaten van het onderzoek. Op bestuurlijk/strategisch niveau maakt Drimmelen onderdeel uit van de in de regio regio West-Brabant. De Gemeenschappelijke Regeling (GR) van de Regio West-Brabant (RWB) is begin 2011 vastgesteld. Hierin werken de achttien (Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle- Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woudrichem, Woensdrecht en Zundert) West-Brabantse gemeenten en het Zeeuwse Tholen intensiever dan ooit samen. Inmiddels is de Strategische Agenda vastgesteld. Men werkt vanuit de volgende vier principes: (1) Duurzame ontwikkeling volgens de Telos-driehoek: People, Profit, Planet, (2) Brede maatschappelijke alliantievorming tussen de 3 O s, (3) Samenwerking in vier windrichtingen op schaal van de Zuidwestelijke Delta waarin Breda als centrumgemeente de schakel vormt en (4) Samenwerking binnen de regio: voor die opgaven waar tussen alle negentien gemeenten noodzakelijk is, werkt men samen. Daar waar een kleiner schaalniveau voldoende is, wordt de in (sub)regionale allianties vormgegeven. Om gezamenlijk, op intergemeentelijk niveau de weg te kunnen bepalen, is op regionaal niveau de handreiking lokale visie op regionale opgeleverd. 6 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 7

5 Interactie met Interactie met Gezonde financiële positie Gezonde financiële positie In maart 2012 heeft de Combinatie Algemeen Belang (CAB) zich teruggetrokken uit de coalitie. Daarop zijn de partijen Lijst Harry Bakker, VVD en Groen Drimmelen gezamenlijk, na onderhandelingen, verdergegaan. Zij hebben de toekomstvisie en uitkomsten van de kerntakendiscussie als uitgangspunt genomen voor het coalitieprogramma. De toekomstvisie (2011) genaamd Het Blauwgroene Perspectief, richt zich onder andere op goed wonen en recreëren en gedeelde verantwoordelijkheid om de kwaliteit van de woon- en leefomgeving te behouden. In de plattelandsgemeenten zijn het behoud van de zes kerndorpen en het agrarische karakter belangrijke pijlers. Bij de uitvoering van haar taken wil de gemeente Drimmelen buiten haar gemeentegrenzen zoeken naar oplossingen en streeft zij ernaar een belangrijke partner te zijn in het sverband van West-Brabantse gemeenten. Om de interactie met te borgen, werkt de gemeente Drimmelen aan dorpsgericht werken. De gemeente organiseert een platform in de kernen waarin uitwisseling van problematiek, vragen, suggesties en oplossingsrichtingen kunnen worden besproken tussen de inwoners, de wijkagent, de straathoekwerker en de woningbouwcorporaties en eventuele andere organisaties en instellingen. Iedere organisatie (bewonersgroepen en de verschillende instellingen) heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid. De dienstverlening van de gemeente Drimmelen is ingericht volgens het concept Antwoord. De implementatie moet uiteindelijk leiden tot een KlantContactCentrum per medio Met ingang van 2013 wordt het kwaliteitshandvest ingevoerd. Hierin legt de gemeente vast welke servicenormen zij hanteert in haar contacten met haar inwoners, zowel schriftelijk (brief, ) alsook in de persoonlijke contacten. Voor beleidsvraagstukken zet de gemeente de burgerenquête in om de wensen van de burger te peilen. 8 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 9

6 Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Werken naar vermogen sverbanden sverbanden De gemeente Drimmelen telt negen basisscholen en een school voor voortgezet, genaamd het Dongemond College. Op ondernemersvlak stimuleert de gemeente graag een interessant vestigings- en ondernemingsklimaat. Dit doet zij samen met de ondernemers. Zo overlegt de gemeente ieder kwartaal met het ondernemersplatform. De gemeente Drimmelen heeft een zevental van verschillende grootte. Daarnaast zijn er op vele plaatsen buiten deze locaties bedrijven gevestigd. In haar programmabegroting stelt de gemeente dat, door binnen de Amerstreek (Geertruidenberg, Oosterhout, Drimmelen) en goed gebruik van de SER-ladder, bestaande beter worden benut, waardoor uitbreiding van nieuwe terreinen beperkt blijft. Kenmerkend voor de gemeente Drimmelen is het aanbod op het gebied van recreatie en toerisme. Van oudsher is dit gebied vooral bekend door het Nationaal Park De Biesbosch en de vele watersportmogelijkheden. Jeugdzorg: door de achttien gemeenten uit de regio West-Brabant is een gezamenlijke visie op de transformatie van de jeugdzorg opgesteld. Daarin wordt voortgebouwd op de uitgangspunten uit de regionale Visie Jeugd uit Het doel is om eind 2012 een transformatieplan opgesteld te hebben dat gericht is op de daadwerkelijke overheveling in Dit transformatieplan bestaat uit de ontwikkeling van een idealiter toekomstbeeld de foto van 2015 en de transformatieagenda. De gemeenten hebben hierbij tevens hun voorkeur uitgesproken voor een subregionale indeling, waar in een tweetal subregio s wordt samengewerkt. Dit zijn de regio West-Brabant-Oost en de regio West- Brabant-West. Drimmelen werkt samen binnen de regio West-Brabant-Oost (Breda, Alphen- Chaam, Baarle-Nassau en de Dongemondgemeenten). AWBZ/Wmo: de gemeente Drimmelen heeft de voorbereiding van de transitiebegeleiding opgepakt in met de Dongemondgemeenten. Werken naar vermogen: de gemeente Drimmelen werkt in het kader van de transitie Wwnv samen met de gemeenten Aalburg, Oosterhout, Geertruidenberg, Werkendam en Woudrichem. Zij zijn verenigd in het sverband Werklink, dat bestaat uit het UWV-WERKbedrijf, Wava/Go en de Dongemondgemeenten. Binnen dit sverband is een projectplan opgesteld om deze transitie vorm te geven. Momenteel zijn de gemeenten in afwachting van nader rijksbeleid. RUD: de regio Midden-Brabant (acht gemeenten) heeft aangegeven te willen samenwerken met de regio West-Brabant (achttien gemeenten) en zo samen één RUD Midden- en West-Brabant (genoemd: de Omgevingsdienst Middenen West-Brabant) te vormen. Een volledig bedrijfsplan van de nieuwe omgevingsdienst Midden- en West-Brabant is vastgesteld. De RUD zal worden opgericht als openbaar lichaam onder een functionele gemeenschappelijke regeling, die wordt aangestuurd door de colleges van de gemeenten en Gedeputeerde Staten van de provincie. De 26 gemeenten en de provincie hebben hiertoe een intentieverklaring ondertekend. Het werkgebied is daarmee gelijk aan de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. In eerste instantie wordt het basistakenpakket overgedragen aan de omgevingsdienst. Het is de bedoeling dit op termijn uit te breiden met verzoektaken van de gemeenten. 10 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 11

7 Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Werken naar vermogen sverbanden sverbanden sverbanden: in de programmabegroting 2012 zijn de voornaamste en waarin de gemeente Drimmelen participeert opgenomen: Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant, Openbare Gezondheidszorg West-Brabant, Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord, Werkvoorzieningsschap Werk Voor Allen, Parkschap Nationaal Park De Biesbosch (per ) en Regio West-Brabant (per ). : de gemeente Drimmelen werkt op verschillende terreinen voor de bedrijfsvoering samen met andere gemeenten, c.q. heeft bepaalde uitvoerende taken uitbesteed: belastingen door de gemeente Tilburg, via een dienstverleningsovereenkomst; Werklink (het sverband tussen de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg, Drimmelen, Wava/Go en UWV-Werkbedrijf) ten behoeve van het bij elkaar brengen van vacatures en werkzoekenden; opmaken veiligheidsbeleid gezamenlijk met de gemeente Geertruidenberg. De gemeente Drimmelen onderzoekt naar aanleiding van de kerntakendiscussie naar mogelijkheden voor de verhoging van de efficiency en effectiviteit van de bedrijfsvoering door regionale. 12 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 13

8 Verslag SWOT-gesprek gemeente Drimmelen 22 november 2012 Algemeen Dit verslag is een verkorte weergave van de opgedane resultaten en indrukken tijdens de gesprekken van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant met het college van burgemeester en wethouders en een delegatie uit de raad van de gemeente Drimmelen. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van onder meer de beschreven situatie in de deskresearch en de antwoorden in de vragenlijst. De deskresearch maakt integraal onderdeel uit van dit verslag. De focus ligt op een aantal gezichtspunten, te weten: en gezonde financiële positie. Robuust en veerkrachtig bestuur dat ook onder minder gunstige omstandigheden effectief is en adequaat functioneert. Vermogen om opgaven en ambities te definiëren en om te zetten in uitvoering; gereed voor de uitvoering van de decentralisatieopgaven. Visie op ; sbereidheid, bijvoorbeeld strategische opgaven in de regio; prioritering conform opgaven Agenda van Brabant. Kennis en vermogen om te verbinden tussen inwoners, maatschappelijke en bestuurlijke partners. 14 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 15

9 Interactie met Samenwerking 3 O s Decentralisatie-opgaven Werken naar vermogen Gezonde financiële positie sverbanden Sterk Naar het oordeel van het college en de raad is de gemeente nu financieel gezond. Weliswaar is sober en doelmatig het devies, maar de gemeente is in staat om haar taken goed uit te voeren. Er zijn weinig grondposities, dat maakt de financiële positie van de gemeente minder kwetsbaar. De kerntakendiscussie heeft onder regie van de gemeenteraad plaatsgevonden. De raadsleden en het college zijn ervan overtuigd dat verdere met andere gemeenten noodzakelijk is. De kernen binnen de gemeente Drimmelen zijn goed georganiseerd en hebben een sterke eigen identiteit. De met Tholen in de regio West-Brabant gaat goed. Kansen De gemeente heeft in het verleden enkele affaires gehad. Die zijn achter de rug en volgens het college is waarneembaar dat er schoon schip is gemaakt. Ook de bevolking is daarvan overtuigd. De gemeente is zeer sbereid. Dat vindt plaats met de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en Drimmelen als het gaat om operationele taken. Met de zes Dongemondgemeenten vindt de voorbereiding op de decentralisatieoperaties plaats. De regio West-Brabant heeft een goede agenda, die waarschijnlijk goede resultaten gaat opleveren. Zwak De raadsleden spreken hun zorg uit over de kwetsbaarheid van de ambtelijke organisatie. De ambtelijke ondersteuning in het regionaal werken is eigenlijk te beperkt, zeker gezien de bestuurlijke ambities. De Agenda van Brabant is geen levend instrument. De invloed van Drimmelen binnen het verband van de achttien/negentien gemeenten in de regio West-Brabant is beperkt. De aansturing van het Nationaal Park De Biesbosch is niet altijd duidelijk. Er zijn nog steeds negatieve sentimenten over de vorige herindeling. Bedreigingen De garantstelling van 10 miljoen voor de haven is een risico. De gemeente probeert de haven te verkopen. Als dat lukt, conform het plan, dan is er geen financieel nadeel. Het SW-bedrijf loopt weliswaar beter dan voorheen, maar de risico s blijven groot. Mogelijk zal in de toekomst hier een verlies moeten worden genomen. Het in stand houden van het voorzieningenniveau in alle kernen is een zware opgave. Het is de vraag of dat de komende jaren blijft lukken. 16 Gemeente Drimmelen Gemeente Drimmelen 17

10