If you have issues viewing or accessing this file contact us at NCJRS.gov.

Transcriptie

1 , f you have ssues vewng o accessng ths fle contact us at NCJRS.gov ' ds. L. C. M. Tgges t, wetenschappel jk ondezoek-en ) c: documentate centum " l ;' Opvattngen ove en evangen met eclassengsvoeghulp : / J,>'

2 ::::;;::.' --, '.., ds. L. e. M. Tgges, j).' wetenschappeljk "'" "" ondezoek- en ) documentate c: centum Deze eeks omvat de appoten van doo het WODe vecht ondezoek. Opname n de eeks betekent net dat de nhoud van:le appoten het standpunt van de Mnste van Justte weegeeft. Opvattngeln ove en evangen met eclassengyoeghulp Een ondezoek onde eclassengsmedewekes, leden van de echteljke macht en poltefunctonassen Tweede ntemappot van het ondezoek naa het functoneen van de voeghulp U.S. Depa>tment of Justce Natonal nsttute of Justce Ths document has been epoduced exacty s ecee fom the peson o oganzaton ognatng t. Ponts of vew o opnons statd n ths document ae those of the authos and do. not necssan y epesent the offcal poston o pollces of the Natonal nsttute of Justce. Pemsson to epoduce ths ygl:lt.9d mateal has been ganted by Mnstee Van JUstltle to the Natonal Cmnal Justce Refeence Sevce (NCJRS). Futhe epoducton outsde of the NCJRS system eques pemsson of the cowne.. ' Mnstee van Justte 98 Staatsutgevej 's-gavenhage

3 Voowood nhoudsopgave n dt appot wodt veslag gedaan van een ondezoek onde eclassengsmedewekes, leden van de echteljke macht en poltefunctonassen naa hun opvattngen en hun evangen met de voeghulp. Nogal wat pesonen zjn betokken geweest bj het ondezoek. Naast de leden van de begeledngscommsse (ze bjlage ) en de gentevewde of geenqueteede espondenten hebben de volgende medewekes van het WaDe een belangjke bjdage geleved. P.J. Lnckens, ondezoekassstent, had een wezenljk aandeel bj alle fasen van het ondezoek. Mevouw ds. E.G.M. Nujten-Edelboek vechtte een goat deel van de (multvaate) analyses: zande haa was hoofdstuk 8 net tot stand gekomen; zj vestekte tevens waadevolle advezen ove de ntepetate van de ondezoekesultaten. Mevouw d. M.J.M. Band-Koolen had een stmuleende en ondesteunende ol bj het schjven van het ondezoekveslag. Tenslotte zeg k de afdelng Datavewekng van het WODe dank voo de automatsch vewekng van de gegevens. De esultaten woden n dt appot vooal n algemene temen bescheven. Utgebede cjfemateaal s opgenomen n de bjlagen. Het bjlagenappot s op aanvaag bj het WODe vekjgbaa (tel.: ). n. l t,-', t j n / / H : : j : j, ' ' ; ; ' NLEDNG. Aanledng tot het ondezoek.2 De veschllende fasen van het ondezoek 2 HET ONDERZOEK NAAR OPVATTNGEN OVER EN ERVARNGEN MFT DE VROEGHULP - 2. Centale ondezoekthema's 2.2 De deelondezoeken 2.3 Analyse, pesentate en ndelng van het appot 3 DE VROEGHULP N ejfers 3. De ontwkkelng.vn e voeghulp van 977 tm De voeghulpactlvltelten van de eclassengsmedewekes en de leden van de echteljke macht 4 HET BELANG EN DE DOELSTELLNGEN VAN DE VROEGHULP 4. nledng 4.2 De eclassengsmedewekes 4.3 De echteljke macht 4.4 De poltefunctonassen 4.5 Slot 5 VROEGHULP EN POLTE 5. nledng 5.2 De eclassengsmedewekes 5.3 De poltetunctonassen 5.4 Slot Bz Peedng page blank 6 VROEGHULP EN RECHTERLJKE MACHT nledng Vestandhoudng tussen eclasseng en echteljke macht De nhoud van de voeghulpappotage Achtegonden net-appoteen ex at Sv Het nut van de voeghulpappotage

4 f 6.6 Slot 7 ORGANSATORSCHE ASPECTEN 7. nledng 7.2 Selecte voeghulpclenten 7.3 Specalsate 7.4 Samenwekng tussen eclassengsteams ondelng en met advocatuu 7.5 Selecte voeghulpappotage 7.6 Voeghulpappotage: voo welke functonas? 7.7 Wekbelastng 7.8 Algemeen oodeel ogansate 7.9 Slotopmekngen 8 NADERE ANALYSE DEELONDERZOEK RECLASSERNGSMEDEWERKERS 8. nledng 8.2 Aspecten van de voeghulp 8.3 Aspecten van de wekbelevng en de wekhoudng 8.4 De elates ondelng nade bezen 8.5 Dscllsse 9 SLOTBESCHOUWNG 9. Samenvattende esultaten 9.2 Beschouwng naa aanledng van de esultaten SUMMARY NOTEN LTERATUURLJST , :" : : J d, H t H " : ' l t j, f l lo l l J? nledng. Aanledng tot het ondezoek Zo langzamehand s de tem voeghulp een ngebuged begp gewoden. Behoefde deze tem bnnen en buten de eclasseng n de eeste jaen na de wetteljke nvoeng ( janua 974) nog een utgebede toelchtng, thans weten velen de wekzaam zjn bnnen de stafechtstoepassng wat e meg bedoeld wodt.dt hangt uteaad samen met het fet dat,zoals n de justtebegotng van 979 wodt opgemekt, "de voeghulp aan nvezekenggestelden zch, na een wat aazelende begnfase, tot een belangjke eclassengstaak ljkt te gaan ontwkkelen.de aondssementen waan tot voo kot de voeghulp nog onvoldoende of n het geheel net tot ontwkkelng was gekomen, hebben thans maategelen getoffen om te komen tot een zo goed mogeljk slutend systeem van voozenngen". De aazelende begnfase heeft alles te maken met de plotselnge nvoeng van de voeghulp. Bj de behandelng van het doo de egeng ngedende wetsontwep tot wjzgng van enge bepalngen n het Wetboek van Stafecht en Wetboek van Stafvodeng n jun 973, gecht op het bepeken van de vool op' ge hechten s, weden doo de Tweede Kame twee a mendementen aangenomen. Aan atkel 59 Sv. wed ld 5 toegevoegd, dat nhoudt dat de secetas van de eclassengsaad onvewjld 'van ede beyel tot nvezekengstellng n kenns wodt gesteld. Voots wed n een neuw ld van atkel 62 (n. ld 4) opgenomen dat, nden naa aanledng van deze mededelng een appot s opgesteld -aangedud als voeghulpappot- de offce van justte hevan kenns dent te nmen alvoens een vodeng tot bewang (de ee- 7

5 -----, ste fase van de voolopge hechtens) te doen. Deze bepalngen vomden een geheel neuw element n het wetsontwep; oveleg met de Decte TBR en Reclasseng van het Mnstee van Justte en met de Veengng van Reclassengs nstellngen s aan de ndenng van de amendementen net vooafgegaan. Op beleds- en op utvoeend nveau ontbak dehalve een voobeedng op de neuwe eclassengstaak. Zoekendewjs wed de voeghulp doo de eclasseng te hand genomen. Op landeljk beledsnveau bestond de behoefte aan nfomate ove de wjze waaop de voeghulp zch ontwkkeld en vom gekegen had. Centale vagen waen: de mate waan de voeghulp n de veschllende aondssementen te hand was genomen; de pocedues de daabj waen gehanteed; en de mate waan n de hudge paktjk de doelstellngen van de voeghulp geealseed weden. n gote ljn zjn de doelstellngen:. het aanbeden van hulp aan nvezekenggestelden, op kote en lange temjn en 2. het voolchten van de justtele autoteten tenende zo mogeljk toepassng van voolopge hechtens te vookomen (). Om deze vagen te kunnen beantwooden wed doo de Decte TBR en Reclasseng aan het WODC vezocht een landeljk onte dezoek vechten. Dt ondezoek zou een beeld moeten geven van de wjze waaop de voeghulp n de hudge pak- tjk veloopt en welke knepunten zch daabj voodoen en zou dehalve een bjdage kunnen leveen aan de beledsvomng ondom de vedee ontwkkelng van de voeghulp.." ' f, f : " f :, le naa de opvattngen, houdngen en.kzaamheden van de veschllende peson en en nstantes de bj de voeghulp betokken ZlJn. Het ondezoek bestond ut de deelondezoeken, nl. schfteljke enqutes zow onde eclassengsmedewekes als onde eden van de echteljke macht n kwal tateve goepsgespekken met pol tefunctonassen. n dt appot woden de esultaten van deze de deelondezoeken geappoteed, Vlaamee de theede fase wdt afgesl oten. Het s net alleen van belang de eclasseng, de echteljke macht en de polte te vagen naa hun evangen met en menngen ove de voeghulp. Evenzee s het van belang te weten hoe de nvezekenggestelden de voeghulp Haadeen. Dt s de centale vaagste'llng van dedede fase. Daan woden mondel nge ntevews gehouden met nvezekenggestelden de voeghulp hebben ontvangen. Het ondezoekmateaal s nmddels vezameld en begn 98 kan publ cate van de ondezoekesultaten tegemoet gezen woden. Naast het heboven bescheven landeljke ondezoek s op vezoek van de eclasseng nagegaan hoe de voeghulp n de gemeente Den Haag vel oopt, al Haa een spec f eke ogan satevom Has gekozen. Ove de esultaten van dt ondezoek s een appot utgebacht (3)..2 De veschllende fasen van het ondezoek Bj het opstellen va een ondezoekplan s het ondezoek n de fasen uteengelegd. De eeste fase had betekkng op de wjze waaop de voeghul n de veschllende aondssementen s geoganseed en op de mate waan voeghulp aan nvezekenggestelden wodt veleend. Het ondezoek bestond ut een schfteljke enquete onde de secetassen van de eclassengsaden. Deze fase wed afgesloten met een ntemappot (2). n de tweede fase van het ondezoek gng het om devaag J f ' ; j j j J 8 u 9

6 J 2 Het ondezoek naa opvattngen ove en evangen met de voeghulp 2. Centale ondezoekthema's Dt appot bevat de esultaten van de de deelondezoeken de n de tweede fase van het ondezoekpoject hebben plaatsgevonden, te weten de deelondezoeken onde eclassengsmedewekes, onde echteljke macht en onde poltefunctonassen. Daabj stonden de thema's centaal.. Op de eeste plaats gng de aandacht ut nalabhelt bean en de doelstellngen van de voeghulp. We k e ang en men toe aan de voeghulp, welke doelstellngen vndt men belangjk, en wat s daa de achtegond van? 2. De eclasseng wodt bj haa VoeghulPact'h vd teten geconfonteed met de opvattngen en wekzaam e en van polte- en justtefunctonassen. Een goed veloop van de voeghulpactvteten zal ede af (knen) hann van de vehoudng tussen eclasseng en polte enez'j en de tussen eclasseng en echteljke macht.andezjds. Wat beteft de samenwekng tussen eclasseng en echteljke macht s bjzondee aandacht besteed aan de voeghulpappotage. 3. De mate waan voeghulp geboden wod zaldahankge.van de wjze waaop de voeghulp geogansee ls. Jgen alle nvezekenggestelden voeghulp of slets een gedeelte van hen; wodt de vedachte psoonlljk bended of wodt eest een folde utgeekt; wodt e n de weekenden gewekt; we vecht de voeghulp, een vaste goep van medewekes of bj tqebeu allemal; welke wekbelastng bengt de voeghulp met.zch mee. Deze opvattngen ten aanzen van ogansatosche aspecten vomen het dede thema van het ondezoek. 2.2 De deelondezoken Het deezondezoek onde2 d"e eczassengsmedewekes n dt ondezoek hebben de de hevoo genoemde hoofdthe- ma's een geljkwaadge plaats gekegen. De gegevens weden vezameld doo aselect een landeljke steekpoef te tekken onde de ecl asse ngsteams en aan de leden van deze teams een zoveel mogeljk gestuctueede vagenljst voo te leggen. Bj het WODC was ongevee n dezelfde peode dat de tweede fase van het voeghulpondezoek wed voobeed een ondezoek gaande naa de tjdsbestedng en het functoneen van eclassengsteams. De mogeljkhed deedzch dehalve voo om de mateaalvezamelng van bede ondezoekpojecten te combneen. Gebuk wed gemaakt van de aselecte steekpoef van 28 eclassengsteams de getokken was voo het genoemde ondezoek. Deze steekpoef was zodang samengesteld dat zoveel mogeljk alle veschllende weksooten en vaates bnnen de Veengng van Reclassengs nstellngen weespegeld weden. Voo bjzondeheden ove de steekpoeftekkng wodt vewezen naa bjlage 2. Vanwege de omvang van de steekpoef en het gote aantal elevant geachte ondewepen wed gekozen voo een meendeels gestuctueede vagenljst. Naast de vagen met gestuctueede antwoodmogeljkheden waen enkele open vagen opgenomen; ook was e gelegenhed voo het maken van op- en aanmekngen. Nadat de vagenljst was bespoken n de begeledende wekgoep en was utgetest n twee eclassengsteams de net tot de steekpoef behooden, wed deze n ede eclassengsteam tjdens een bjeenkomst van het team ngevuld. Daabj was sen ld van de wekgoep aanwezg om n vookomende gevallen een vedudeljkng te geven. Dt heeft plaatsgevonden n me 978. n totaal hebben 255 van de 273 medewekes, de ten tjde van het ondezoek bj de 28 teams wekzaam waen, de vagenljst ngevuld. Onde de non-esponse (8 n totaal) waen 3 specalsten (met name psychologen, psychates). Een aantal van hen had de vagenljst ----;:-:: wel ngevuld;, doch veelal met het antwood "net van toepassng". De 255 medewekes waen: 64 utvoeend maatschappeljk wekes; 24 stagaes; 35 lednggevenden en 32 specal sten. 0

7 Het deezondezoek onde de echtezjke macht Bnnen de echteljke macht zjn het vooal de offceen van justte en de echtes-commssassen de met de voeghulp te maken zullen kjgen. Zj zjn mmes de pesonen de beslssen ove de voolopge hechtens van de vedachte. De offce van justte (vede: OvJ) moet van het eventuele voeghulpappot kenns nemen als hj oveweegt de bewang te vodeen. De echte-commssas (vede: RC) beslst op deze vodeng of hj de bewang beveelt (de RC kan net bevelen zonde vooafgaande vodeng van de OvJ). nden voeghulpappotage voohanden s, zal hj daavan veelal kennsnemen. Soms ook wodt de appotage alleen aan hem, en dus net aan de OvJ utgebacht. n het deelondezoek onde de leden van de echteljke macht zjn wat de s.entale thema's beteft, andee accenten gelegd dan bj de eclassengsmedewekes. Zo s vooal de naduk gelegd op de mog'eljke bjdage de de voeghulpappotage kan leveen aan het bepeken van de voolopge hechtens. Ook kwam het thema ogansatosche aspecten aan de ode, vooal gecht op de vaag ove welke categoeen vedachten een voeghulpappot utgebacht moet woden, of de appotage mondelng of schfteljk moet gescheden en of vookeu wodt gegeven aan een vast voeghulpteam of een wsselend aantal eclassengsmedewekes. De espondenten weden als volgt geselecteed. Aan elke hoofdoffce van justte wed gevaagd twee of de (afhankeljk van de gootte van het aondssement) offceen op te geven aan we egelmatg vedachten weden voogeled. Van de leden van de zttende magstatuu weden alleen zj gevaagd een vagenljst n te vullen, de mnmaal een jaa fungeeden als RC of zojust de peode van het echte-commssaaat hadden afgesloten. Aan 76 pesonen (46 OvJ's, 30 RC's) wed n de eeste helft van 978 een vagenljst toegezonden, met het vezoek deze ngevuld te etouneen aan het WODC (4). Gekozen was voo een half-gestuctueede opzet vanwege het betekkelk ged nge aantal espondenten en de nogal specfeke stuates waaop de vagen betekkng konden nebben. De vagenljst, -: ' :j q was utgetest onde twee leden van de echteljke macht. Wannee daaaan behoefte bestond, kon achteaf een toelchtng gegeven woden aan de ondezoeke n een pesoonljk gespek. 2 mensen hebben van deze mogeljkhed gebuk gemaakt. Ut de beschjvng van de selecte bljkt dat het ondezoek net vecht s onde een epesentateve steekpoef van leden van de echteljke macht. Voo het doel van het ondezoek was het nodg nzcht te kjgen n de menngen en gedagngen van hen de n aanakng met de voeghulp (zouden moeten) komen. Aangenomen mag woden dat de selecte van gentevewden een goede doosnee van deze categoe vomde. Het deezondezoek onde poztefunctonassen Het leek net goed mogeljk de veelhed aan evangen met en opvattngen ove de voeghulp de veschllende functonassen bnnen een poltekops kunnen hebben, vast te leggen n een mondelng of schfteljk af te nemen vagenljst. Besloten wed daaom om n een aantal kopsen goepsgespekken te voeen. De selecte van de gemeenten s als volgt tot stand gekomen. n eeste nstante zjn n ve kopsen gespekken gevoed: n twee gote (A en B) en n twee klene (C en D) gemeenten. n A en D had men al enge jaen evang met de voeghulp, n B en C net. n C waen bovenden zelfs enstge fctes tussen de polte en de eclasseng geweest ove de voeghulp. Om de ndukken de n de ve poltekopsen waen opgedaan ove de dvestet n opvattngen en evangen de de polte heeft ove de voeghulp wat vede met gegeyens te kunnen ondesteunen, zjn nog twee gespekken gevoed; n een tameljk klene en n een tameljk gote gemeente. Deze twee gespekken leveden weng neuwe nfomate op. Aangenomen mag woden dat ut de gespekken de n de zes gemeenten (de van elkaa veschllen n geogafsche lggng en mate van evang met voeghulp) een edeljk beeld s vekegen van het scala en de dvestet van opvattngen van poltefunctonassen ove de voeghulp en van de aad van de knelpunten de zch hebben voogedaan of 3

8 n : , , 4 de zch kunnen voodoen. n totaal zjn negen goepgespekken gevoed; n twee gemeenten s mee dan een gespek gevoed; afzondeljk met lednggevenden, echecheus en/of wachtcommandanten en pesoneel van de cellenvebljven. n alle gespekken zjn n pncpe dezelfde aandachtspunten aan de ode geweest. De gespekken von den plaats vanaf de tweede helft van 978. Enquetes onde secetassen van de eczasse;ngsaden Om een beeld te kjgen van de kwanttateve en ogansatosche ontwkkelng van de voeghulp weden n 978 en 979, los van de genoemde deelondezoeken, summee enquetes vecht onde de secetassen van de eclassengsaden. Ove de esultaten van de enquete van 978 wed eeds gepublceed (5). 2.3 Analyse, pesentate en ndelng van het appot Het veschl n opzet en omvang van de de deelondezoeken heeft tot gevolg dat de de ondezoeken van elkaa veschllen n analyse-mogeljkheden. Het ondezoek onde de eclassengsmedewekes leent zch goed voo allele statstsche bewekngen en analyses. Zo kan o.a. nagegaan woden of e samenhangen bestaan tussen veschllende kenmeken en opvattngen van de espondenten. Ook kan bekeken woden of veschllende deelgoepen van medewekes van elkaa veschllen n opvattngen en evangen en zo ja, n welk opzcht. Dt deelondezoek zal dan ook bj de pesentate van de esultaten een zwaade accent kjgen. De volledge ljst van vagen en de beantwoodng daavan s opgenomen n bjlage 3. Op veschllende plaatsen n dt appot wodt een ondesched gemaakt tussen dvese deelgoepen van eclassengsmedewekes. Op de eeste plaats zjn e veschllende functes van de medewekes ondescheden: lednggevenden en utvoeende wekes. Voots s nagegaan of tussen de medewekes van de eclassengsnstellngen van de Algemene Reclassengs Veengng (ARV), het Lege de Hels (LdH) en de Consultatebueaus voo Alcohol en Dugs (CADs) veschllen bestaan. t ; t t, f ) L j 3 d J ' ; n de dede plaats s het ondesched gemaakt tussen medewekes ut de gote andstadsteden en de ut de ovege plaatsen. Vede s nagegaan of het ondesched tussen medewekes ut aondssementen waa veel, mddelmatg of weng aan voeghulp wodt gedaan, ets oplevet. Tenslotte s voo wat beteft de utvoeende maatschappel;jk wekes bj de analyse een veschl gemaakt tussen degenen zonde en met voeghulpevang. Bj dt laatste ondesched zjn lednggevenden, specalsten en stagaes buten beschouwng gelaten; zj zullen mmes doo de aad van hun functe mnde kans op voeghulpevang hebben en daamee de vegeljkng kunnen vetekenen (ze voo de omvang van de dvese deelgoepen eclassengsmedewekes, bjlage 6). Doo het ge nge aantal gentevewde leden van de echteljke macht en de veel mnde gestuctueede vagenljst waen de analyse-mogeljkheden van dt deelondezoek veel bepekte. Volstaan s met een weegave van de antwooden op de afzondeljke vagen. De volledge ljst met vagen s opgenomen n bjlage 4, alsmede de antwooden op de gestuctueede vagen. De antwooden op de open vagen zjn vewekt n de tekst van het appot. De analyse-mogeljkheden van de goepsgespekken met de poltefunctonassen waen nog veel bepekte. Volstaan moest woden met een weegave van de nhoud van de vaaggespekken. Deze zjn vewekt n de tekst van het appot. De ljst met aandachtspunten s opgenomen n bjlage 5. Bj de pesentate van de esultaten zullen de de deelondezoeken gentegeed woden ondom de de hoofdtheffals ut paagaaf 2.. Daaaan vooaf zullen n hoofdstuk 3 gegevens ove de c jfemat ge ontwkkel ng van de voeghul p n de veschllende aondssementen woden vemeld. n hoofdstuk 4 zullen de esultaten vemeld woden van de opvattngen van eclasseng, echteljke macht en polte ove de voeghulp. Het tweede thema het -poltele en het justtele kade waan de voeghulp zch afspeelt- wodt n de hoofdstukken 5 en 6 behandeld. Het thema ogansatosche aspecten komt n hoofdstuk 7 te spake. Deze hoofdstukken bevatten voo wat beteft de eclassengsmedewekes utspltsngen naa veschllende deelgoepen. n hoofdstuk 8 zal 5.,

9 alleen voo de utvoeende eclassengsmedewekes bespoken woden n welke mate e samenhangen bestaan tussen opvattngen,ove voeghulp, evangen met de voeghulp en opvattngen ove het eclassengswek n het algemeen. Het laatste hoofdstuk be vat een slotbeschouwng. 3 De voegtlulp n cjfes j, ' j ' 3. De ontwkkelng van de voeghulp van 977 tm 979 n het ntemappot "De ogan sat e van de voeghul p ed geconstateed dat het pecentage nvezekenggestelden dat bezoek van de eclasseng op het poltebueau ontvng, pe aondssement stek uteenlep. Het landeljk gemddelde bezoekpecentage bedoeg n de eeste helft van %; 6 aondssementen velen onde het landeljk gemddelde. n 9 aondssementen was het bezoekpecentage 50% of hage. Oak de fequente van voeghulpappotage aan de OvJs en/of de RC's naa aanledng van de voeghulpcontacten lep stek uteen en kwam landeljk gezen zeke net ut boven het gemddelde van 0% van de voeghulpbezoeken. n de slotbeschouwng van het ntemappot wed de vewachtng utgespoken dat de voeghulpbezoeken op het poltebueau geledeljk aan zullen gaan toenemen. Deze vewachtng was onde mee gebaseed op het fet dat de ogansate van de voeghulp bete geegeld wed. Ut het bedoelde ondezoek bleekdat het, met het oog op het aantal nvezekenggestelden dat bezocht wodt, van zee goat belang s op welke wjze de voeghulp s geoganseed. Zo was het aantal voeghulpbezoeken aanzenl(jk gate n aondssementen waabj men al s eclassengsmedeweke ut egen bewegng naa het poltebueau gng dan n aondssementen waa utslutend met een folde wed gewekt. n laatstgenoemde aondssementen kon de vedachte na lezng van een nfomatefolde kenbaa maken of hj contact met de eclasseng wlde hebben. Daanaast bleken telefonsche meldngen van nvezekengstellngen doo de polte aan de eclasseng (tegenove alleen een schfteljke meldng) en de beekbaahed van de eclasseng n het weekend (weekenddenst), van aanvullende nvloed op het totaal aantal voeghulpcotacten. ) 7

10 , t ", l. Deze de elementen -het decte bezoek, de weekenddenst en de telefonsche meldng-de samenhangen met een effectevee ogansate van de voeghulp weden mee en mee ngevoed. Tabel. Het aantal stafechteljk meedejage nvezekenggestelden en het pecentage voeghulpbezoeken n de eeste zes maanden van 979 t.o.v. dezelfde peode n 977 pe aondssement en landeljk, exclusef Amstedam. 8 s de vewachtng dat de voeghulpcontacten zouden toenemen utgekomen? Om deze vaag te beantwooden wed bj de eclassengsaden ook n 978 en 979 een enquete ngesteld met het vezoek gegevens te vestekken ove het aantal voeghulpbezoeken en nfomate te veschaffen ove eventuele veandengen n de ogansate van de voeghulp. Ut een vegeljkng met de gegevens ut het eeste ntemappot (ove 977),kan bezen woden of de voeghulp zch vede ontwkkeld heeft. De belangjkste gegevens staan n tabel (ze voo mee gedetalleede gegevens bjlage 7). Wegens het ontbeken van gegevens ove 979 van het aondssement Amstedam moest dt aondssement buten beschouwng woden gelaten (6). Ut tabel bljkt dudeljk dat de voeghulpbezoeken stek toegenomen zjn. Het landeljk bezoekpecentage klom van 33% n 977, va 36% n 978 tot 56% n 979 (alle jaen exclusef Amstedam). Waen de veschllen tussen de aondssementen n 977 en 978 nog eg goot, thans zjn de aondssementen naa elkaa toegegoed (7). Het betekkeljk lage landeljk bezoekpecentage n 977 en 978 wed vooal bepaald doo de zogenaamde andstadaondssementen (Amstedam, Den Haag, Rottedam, Utecht). n deze aondssementen met de ve gootste gemeenten van Nedeland woden zee veel pesonen n vezekeng gesteld. Slechts een facte van hen wed bezocht, waadoo het landeljk gemddelde eg stek naa beneden gedukt wed. Was eeds n 978 ten opzchte van 977 (met utzondeng van de andstadaondssementen) n 8 aondssementen een fose stjgng opgeteden (0% of mee), thans bljkt ook n de andstadaondssementen de voeghulp dudeljk toegenomen. Deze ontwkkelng gaat samen met veandengen n ogansatevom. n 977 wed nog n 7 aondssementen of delen daavan gebuk gemaakt van de foldepocedue, thans esteet nog (deel van een) aondssement. De eclasseng wodt momenteel n 4 d y. lj aantal nveze- % voeghulp- % veschl Aondssement kenggestelden bezoeken n n de e hel ft de e hel ft van 979 van 979 Rottedam A kmaa Zutphen Haalem Utecht Anhem Zwolle Assen Mddelbug Den Bosch Den Haag Beda Maastcht Dodecht Almelo Gonngen Roemond Leeuwaden Totaal e helft van (exclusef Amstedam) Totaal le helft (exclusef Amstedam; van nclusef Amstedam: 28% Totaal e helft (exclusef Amstedam; van nclusef Amstedam: 27%) aondssementen telefonsch, pe semafoon of mondelng doo de polte op de hoogte gesteld van alle nvezekengstellngen, tegen 8 n 977. Bovenden bljkt dat n 979 n 0 aondssementen de eclasseng n het gehele aondssement weekenddensten vezogt; n 977 waen dat e nog maa 6. Ut dt alles kan dehalve de concluse getokken woden dat de voeghulp, voozove het de aantallen contacten met nvezekenggestelden beteft, dudeljk van de gond s gekomen (8).' Ove de ontwkkelng van de voeghulpappotage valt veel mnde met zekehed te zeggen. De secetas van de eel assengsaad wodt net altjd op de hoogte gesteld van het fet dat een mondelng of schfteljk voeghulpappot s 9

11 '-- ' utgebacht. Ut het gebekkge mateaal laat zch afleden dat het pecentage voeghulpappoten (op het aantal voeghulpcontacten) pe aondssement stek veschlt (van 4% tot 00%), en, landeljk gezen, zeke net hoge komt dan 20%. n 978 en 977 la.gen de pecentages lage (+ 0%) zodat, naast de toename van de voeghulpcontacten, oak he van enge toename spake s. 3.2 De voeghulpactvteten van de eclassengsmedewekes en de leden van de echteljke macht Zoals vemeld, lag het accent n de tweede fase van het ondezoek op de opvattngen ove de voeghulp. Vooal met het oog op de concluses naa aanledng van deze opvattngen s oak genfomeed naa de voeghulpactvteten van de eclassengsmedewekes en naa de mate waan de leden van de echteljke macht hemee woden geconfonteed. Gevaagd wed schattngen te geven van de voeghulpactvteten n de afgelopen peode. Deze schattngen mogen net als absolute cjfes opgevat woden. lets mee dan de helft van de eclassengsmedewekes had n het totaal geen evang met de voeghulp. Bj de ovegen bleek de mate van evang met voeghulpbezoeken stek te veschllen. De helft van hen had 7 bezoeken of mnde afgelegd, de andee helft mee dan 7; e was zelfs een espondent de 60 bezoeken had afgelegd. n totaal hadden de espondenten n onze steekpoef n de 2 maanden vooafgaande aan het ondezoek vol gens schattng 00 voeghulpbezoeken op het poltebueau afgelegd. lets mnde dan een dede van dt aantal wed doo 8 espondenten vecht. n de volgende hoofdstukken zal bj de analyse van e opvattngen ove de voeghulp nagegaan woden of d.ultv?eende maatschappeljk wekes de een betekkelljk Ule voeghulpevang hebben (mee dan 3 voegulpbezoeken n het jaa vooafgaande aan het?ndezoek).zlch ondeschlden van hen zande of met gelnge evalng (gen of mln- de dan 4 bezoeken). De eeste goep telt 72 ultvoende maatschappeljk wekes; de tweede goep 90. Kotheldshalve zal n het vevolg gespoken woden?ve de eclassengsmedewekes met, esp. zonde evalng (9).. ( J Naa aanledng van het voeghulpbezoek kan de eclasseng een appot utbengen aan de OvJ. n de paktjk bljkt de voeghulpappotage oak mondelng vecht te woden. Gebek aan tjd am een chfteljk appot op te stellen zal heaan debet zjn. fovenden zal de voeghulpappotage (mondelng, schfteljk) vaak oak gedaan woden aan de echtecommssas. Ovegens s het de vaag wannee de mondelnge nfomateveschaffng zodang s, dat met echt gespoken kan woden ove een voeghulpappot. s elk contact met de OvJ en/of RC een voeghulpappot? Het ljkt eop dat de eclassengsmedewekes deze vaag bevestgend beantwooden. Dt kan heut afgeled woden dat het geschatte aantal contacten dat de medewekes n de zes maanden vooafgaande aan ons ondezoek n het kade van de voeghulp met de offce of RC hebben gehad, bjna geljk s aan het aantal geschatte (mondelnge of schfteljke) voeghulpappoten. n genoemde peode zjn vol gens de schattng doo onze espondenten 300 (mondelnge of schfteljke) voeghulpappoten utgebacht.geelateed aan de voeghulpbezoeken s dehalve n 55% geappoteed. Ovegens zjn de veschllen tussen de medewekes eg goat: um een kwat heeft n het geheel geen (mondelng of schfteljk) voeghulpappot utgebacht tewjl een achtste van de medewekes e gemddeld 0 Voo hun ekenng namen. De espondenten van de echtel jke macht (OvJ S, RC S) ontvngen naa hun schattng gemddeld 6 mondelnge of schfteljke voeghulpappoten n het jaa vooafgaande aan het ondezoek. Ook he waen de veschllen goat: ongevee een kwat van de espondenten ze helemaal geen appot gekegen te hebben,tewjl een vjfde van de espondenten naa schattng 5 tot 00 appoten of zelfs mee kegen.een ande belangjk gegeven s dat aan 5% van de espondenten de voeghulpappotages mondelng gebeude, aan 32% schfteljke en aan 7% nu eens schfteljk dan wee mondelng. Onze espondenten gaven een veassend hoog aantal voeghulpappoten op n vegeljkng met de nfomate van de secetassen van de eclassengsaden. Deze nfomate lj :; " """"'-":C""''''':=:;'==::=.'n-:::;c::c::=:::::::".:.c:::.=::;::,===",,==;::..,="',',:0-=">==,,,,,,,,,,,:=_-=.=,,,,,=.,,.,.:====:::-=,,:::: "--, '-...".-> ' "'. 'H_.'."... _

12 let zen dat n 977,978 en 979 landeljk gezen n zeke mnde dan 25% van de voeghulpcontacten geappoteed Hed. Een vekl a ng voo de thans geconstateede hoge fequente van voeghul pappotage moet gezocht Hoden n het fet dat de mondelnge appotage vake vookomt dan aan de secetassen van de ecl asse ngsaden bekend s. HoeHel de secetas van de eclassengsaad met het oog op zjn coodneende taak net alleen afschften van een schfteljk voeghulpappot dent te ontvangen, doch ook op de hoogte gesteld moet Hoden van de nhoud van een mondel nge voeghulpdppotage (0), gebeut dt laatste kenneljk net of zee He n g. vjell cht Hodt de mondel nge nfonnat eveschaff ng aan de OvJ of RC doo de ecl asse ngsn'2devjeke n vele gevallen als te tvaal van aad geacht an dt ook nog doo te geven aan de eclassengsaad. Want veondesteld zou nogen Hoden dat nden het Hel belang.jekkende nfomate zou zjn gev/eest, dat dan een schftel jk appot mee voo de hand had gelegen. Ook s het mogeljk dat de tjd tussen het voeghulpbezoek en de voogeledng te kot Hodt gevonden om een sch ftel jk appot op te stell en. Hell cht ook vndt men het we n 9 z nvol om de neesl ag van een mondel ng voeghul pappot nog schftel jk bj de aad te deponeen (). ( ') d f { t 0 f u ( Het belang en de doelstellngen van de voegulp nledng n het eeste ntemappot s ngegaan op de achtegonden en de ontwkkelng van de voeghulp en op de doelstellngen de bj de stat aan de voeghulp weden toegekend (2). Deze doelstellngen waen:. Steun nzake decte poblemen; 2. Bjdage leveen aan de beslssng ove de voolopge hechtens; 3. St van een hulpvelenngspoces nden dat noodzake- Jk geacht wodt. n dt hoofdstuk zal bescheven woden welk belang de eclassengsmedewekes,de leden van de echteljke macht en poltefunctonassen toekennen aan de voeghulp en haa doelstellngen. De eclassengsmedewekes Aan de eclassengsmedewekes s een goot aantal tems voogelegd de nzcht konden geven n het belang dat wodt toegekend aan de voeghulp n het algemeen (4.2.) en aan de dvese voeghulpactvteten en -doelstellngen n het bjzonde (4.2.2). Het bezang van de voeghuzp Een van de oozaken van de aazelende ontwkkelng van de voeghulp zou kunnen zjn dat de eclassengsmedewekes aan de voeghulp slechts een genge plaats toekennen n het eclassengswek. Dat dt stellg net het geval s, mag afgeled woden ut de ondezoekesultaten. n het ondezoek waen enkele tems opgenomen ove 'e plaats van de 23

13 24 voeghulp. Aan de espondenten was gevaagd op een vjfpuntsschaal aan te geven n welke mate men het eens of oneens was met de nhoud van de tems. Enkele utkomsten zjn bjvoobeeld: :, _ 96% was van menng dat de voeghulp een taak voa de eclasseng s; _ 87% ondescheef de utspaak dat edee nvezekenggestelde voeghulp dent te kjgen; _ 84% meende dat de voeghulp een belangjk ondedeel van het eclassengswek s; 72% ze blj te zjn dat de voeghulp zjn"ntede heeft gedaan n het eclassengswek; 78% ws het eens met de utspaak dat van een eclassengsmaatschappeljk weke vewacht mag woden dat hj af en toe ook buten de kantoouen beschkbaa s. Deze posteve nduk van de houdng van eclassengsmedewekes tegenove de voeghulp wodt vede nog ondesteund doo het gegeven dat slechts een enkelng, 7%, yond dat de voeghulp n de toekomst bepekt zou moeten woden. De tems ut de vagenljst de betekkng hadden op de plaats van de voeghulp bleken zodang ondelng samen te hangen, dat ze als het wae teuggebacht konden woden tot een neuwe vaabele, aangedud als: het belang en de plaats van de voeghulp. Rum een dede van de espondenten vond voeghulp zee belangjk; eendede yond voeghulp tameljk belangjk en ets mnde dan een dede yond voeghulp weng tot net belangjk (ze voo de constucte van deze vaabele, bjlage 8). Deze neuwe vaabele s vevolgens geelateed aan deelgoepen van eclassengsmedewekes. Ut de analyses bleek dat de lednggevenden onde de eclassengsmedewekes zch net ondeschedden van de utvoeende medewekes wat beteft hun opvattngen ove het belang van de voeghulp. Wel bleken de medewe-, kes van de ARV en de eclasseng/lege des Hels de voeghulp belangjke te vnden dan de espondenten van de CADs. Voots vanden de eclasseedes ut de gote andstadsteden (Den Haag, Rottedam, Amstedam, Haalem en Utecht) de voeghulp belangjke dan zj ut de, u : '. f, J ') l 'J,j " _ J ovege plaatsen. E waen geen veschllen tussen de medewekes ut de aondssementen waan elatef veel, espectevel jk mddelmatg espectevel jk weng adn voeghul p Hodt gedaan. Tenslotte bl eken de utvoeen maatcappeljk wekes met voeghulpevang du e ljk.posltlev te staan ten opzchte van de voeghulp Zle hlevoo bljlage 9, tabel 9. tm 9.3). Aan de espondenten s een aantal utspaken voogelegd de een nade cht Hepen op de vaag waaom de voeghul p van belang Hodt gevonden. Wat beteft het hul pvel en ngsaspect gaf mee dan de hel ft van de ondevaagde eclassengsmedewekes aan dat de vedachte tjdens de eeste fase van de pocesgang de eclasseng hade nodg heeft dan n een ate stadum. Een ets klenee goep meende dat cssntevente tjdens de nvezeke ngstell ng veel al vedee pobl en en vookomt; ook zou de cl ent vooal n de eeste fase van de pocesgang genotveed zjn tot hul pvel enng. Een b,at van de medewekes ondescheef de utspaak dat de hulpvelenngspocessen effect eve velopen dan Hannee het aanknop ngspunt n een late stadum lgt. Wat de justtele kant van de voeghulp beteft yond tweedede van de medewekes dat just aan het begn van de pccesgang de OvJ en de RC ove eclassengsnfomate noeten beschkken. Een zelfde aantal yond tenslotte dat de voeghul p de mogel jkhed bedt snel met het weken aan een voolchtngsappot (ten behoeve van de beechtng) te begnnen en de nogeljkhed bedt dat ook ut egene bewegng te doen, dat wl zeggen zonde dat justte daaom gevaagd heeft. Ut de analyse b ljkt tevens een steke samenhang tussen de mate Haan men deze utspaken ondeschjft en het bel ang dat men aan de voeghulp toekent (ze hevoo bjlage 9, tabel 9.4 tm 9.0). Op bass van het gegeven dat de ovegote meedehed van de eclassengsnedehekes de voeghulp dudeljk belangjk yond, zou men de aazelende ontwkkelng van de voeghulp net nogen toeschjven aan de houdng van de eclassengsmedewekes ten opzchte van de voeghulp. Maa e s 25

14 mee. Bj de houdng ten opzchte van de voeghulp moet men net alleen naa het belang van de voeghulp als zodang kjken, maa ook naa het belang van de voeghulp geelateed aan de andee eclassengsactvteten. n het tjdsbestedngsondezoek onde eclassengsmedewekes wed eeds dudeljk dat zj aan het bezoeken van vedachten op het poltebueau mnde elevante toekenden dan aan de ovege clentcontacten (5). De esultaten van het ondehavge ondezoek wjzen n dezelfde chtng. Mee dan de helft van de medewekes was het oneens met de stellng dat de voeghulpactvteten veel belangjke zjn dan de andee eclassengsactvteten. Andes gezegd: aan de voeghulp wodt bepaald geen hogee potet gegeven dan aan de andee eclassengsactvteten. En just de potet moest gesteld woden om de voeghulp van de gond te kjgen. Bovenden bleek, zoals heboven eeds s vemeld, dat de medewekes met voeghulpevang zch dudeljk posteve utleten ove de voeghulp dan zj zonde evang. Nu s het ondudeljk wat de achtegond s van dt veschl; vonden de medwekes met voeghulpevang de voeghulp al belangjke en gngen ze daaom eede tot voeghulp ove, of s men het belang van de voeghulp mee gaan nzen just doo voeghulpactvteten te vechten? Het ljkt echte waaschjnljk dat het ontwkkelen van voeghulpactvteten mede bepaald wodt doo een mn of mee posteve houdng tegenove de voeghulp en dat voots, als voeghulp eenmaal bedeven wodt, dt ledt tot een hogee waadeng voo de voeghulp., f doo 76% belangjk tot zee belangjk gevonden en vjwel eenzelfde pecentage (74%) yond het staten van een hulpvelenngspoces belangjk tot zee belangjk. Op de vaag om de de doelstellngen te angodenen naa de mate van belangjkhed kwam hetzelfde beeld naa voen. Steun nzake decte poblemen keeg veut de eeste keus, op afstand gevolgd doo de bjdage aan de beslssng ove de voolopge hechtens en op ongevee geljke hoogte het staten van een hulpvelenngspoces. Nagegaan s of de eclassengsmedewekes ondelng van elkaa veschlden n hun oodeel ove het belang van de de doelstellngen. Zo s bekeken of utvoeende maatschappeljk wekes andes oodeelden dan lednggevenden; of tussen de ARV, het LdH en het CAD veschllen te zen waen; dem voo de meuewekes n aondssementen waa elatef veel, esp. mddelmatg, esp. weng aan voeghulp wed gedaan. Ten aanzen van al deze ondeschedngen zjn geen belangjke veschllen geconstateed. (Volledghedshalve zjn de veschllen de nog n enge mate naa voen kwamen, weegegeyen n bjlage 9, tabel 9. tm 9.6). Een aanzenljk veschl s wel gevonden ten aanzen van de mate van voeghulpevang. Het bljkt dat utvoeende maatschappeljk wekes met voeghulpevang de doelstellngen lacute steun" en "bjdage aan beslssng ove voolopge hechtens" belangjke vanden (een veschl van especeveljk 22% en 4%) dan maatschappeljk wekes zonde voeghulpevang (ze bjlage 9, tabel 9.7 en 9.8) DoeZsteZZngen van de voeghuzp De mate waan men de de doelstellngen van de voeghulp belangjk yond, kon aangegeven woden op een vjfpuntsschaal van zee belangjk tot zee onbelangjk. De ondevaagde eclassengsmedewekes von den alle de de doelstellngen belangjk, zj het dat de pecentages veschlden. Steun velenen nzake decte poblemen yond 97% een belangjke tot zee belangjke doelstellng, een bjdage leveen aan de beslssng ove de voolopge hechtens wed De de doelstellngen zjn n nogal algemene fomulengen voogelegd aan de espondenten n de paktjk van de voeghulp we'kt de eclasseede net met abstacte doelstellngen, maa vecht hj concete actvteten. Hoe belangjk vndt hj elk van een aantal concete actvteten de maatschappeljk wekes n de voeghulp kunnen vechten? s daa een bepaald patoon n te zen dat paallel loopt met de'voogelegde de doelstellngen? Om dt na te gaan zjn aan de espondenten actvteten voogelegd de opea- J;::'

15 28 tonalsates zljn van de abstact gefomuleede doelstellngen; 2 actvteten (tens) n totaal. Ut de esultaten bljkt dat de eclassengsmedewekes de voogelegde voeghulpactvteten net schedden, w ondesche dden. All e 2 act vteten weden bel ang jk gevonden, hetgeen mede esulteede n n algemene facto.na vedee bejekng (otate) bleken de de doelenden van de voeghulp ook als afzondeljke factoen naa voen te komen (ze bjlage 9.2) (3). ntabe 2 s ondevedeeld naa elk van de de doestelngende gemddede scoe op de coespondeende tems met voeghupactvteten vemed.ut de gemddede scaes bjkt dat de angode de was toegekend aan de de doestengen teugkomt n de gemddelde scoes van 2 voeghupactvteten. (Een tem, tem 3, Hed zowel onde "steun" als onde "bjdage" gepl aatst). De genddel de scoes op de tems nzake "steun acute poblenen" zjn lage (d.w.z. men yond de tems bel angjke) dan de genddel de scoes op de tems nzake bjdage besl ss ng vool op ge hechten S", en oak vjee age dan de gemddel de scoes op de tems nzake "stat van een hulpvelenngspoces". Op de angode van de tems naa de de doel stell ngen zjn sl echts thee utzandengen, tem 4 en ten 8. Oat tem 4 mnde bel angjk wed gevonden dan de andee tems ove steun bj acute pobl en en heeft haogsthaaschj n- jk te maken met het fet dat de eeste de tems zch n de gespekssfee afspel en, teh jl het v ede ten betekkng heeft op paktsche pablemen. Oak ut ande ondezoek s gebleken dat eclassengsmedehekes hulpvelenng de gecht s op het pesoonljke functoneen belangjke vnden dan hulpvelenng gecht op mateele zaken en aan dt laatste ook mnde tjd besteden (4). Oat tem 8 mnde bel angjk gevonden Hadt dan de ovege tems de betekkng hebben op de doelstellng "bjdage besl ss; ng vool);op ge hechten $" kan eveneens z j n oozaak vnden n de n'houd van het tem. St kt all een een medede- ng dat e een vool chtngsappot zal Haden utgebacht, behoeft n ets van doen te hebben met een besl ss ng d e ove L.l f' f,. L. J Tabel 2: Gemddelde scoes ten aanzen van voeghulpactvteten STEUN NZAKE DRECTE PROBLEMEN. met de clent decte poblemen bespeken,30 2. de vedachte op het potebueau de gelegenhed geven zch emotoneel te uten,55 3. de clent nfomate geven ove de vedee pocesgang,58 4. voo paktsche poblemen zoals husdeen, kledng etc. een oplossng vnden,90 BJDRAGE VOORLOPGE HECHTENS 3. de clent nfomate geven ove de vedee pocesgang,58 5. de consequentes van de nbewangstellng van de clent meedelen aan de OvJ en RC,62 6. de OvJ advseen ove de beslssng de hj met betekkng tot de vedachte moet nemen,9 7. zoeken naa altenateven v de nbewangstellng,98 8. meedelen aan de OvJ dat een voolchtngsappot wodt utgebacht 2,22 START HULPVERLENNGSPROCES 9. met de clent nagaan of e moeljkheden zjn om samen aan te gaan wek en,99 0. de clent dudeljk maken dat contact met de eclasseng belangjk kan zjn om poblemen op te lossen 2,07. pobeen met de clent een vetouwenselate op te bouwen 2,8 2. de clent stmuleen na te denken ove zjn gedag dat tot zjn nvezekengstellng ledde 2,55 een vedachte genomen moet woden. Oak s het zo dat tem 6 en 7 mee dekt betekkng hebben op de beslssng nzake de voolopge hechtens dan tem 3 en 5. Ot vesch n nhoud wodt weespegeld n een veschl n gemddelde scoe. Ten aanzen van het advseen (tem 6) en het zoeken naa altenateven (tem 7) ljken de ecl asse ngsmedewekes z ch teughoudende op te s;tell en dan ten aanzen van het vestekken van nfomate aan clent (tem 3) of aan OvJ of RC (tem 5). Met de utzondeng van tem 2 lepen de gemddelde scoes op tems nzake stat hulpvelenngspoces" weng uteen.

16 Vemoedeljk staat tem 2 vede af van datgene wat onde "stat hulpvelenng" vestaan wodt. 4.3 De echteljke macht Ook aan de leden van de echteljke macht s gevaagd op een vjfpuntsschaal (van zee belangjk tot zee onbelangjk) aan te geven hoe belangjk zj elk van de de doelstellngen van de voeghulp vonden. De esultaten kwamen stek oveeen met de van de eclassengsmedewekes. Net alleen yond ook he het ovegote deel elk van de doelstellngen belangjk tot zee belangjk, ook de volgode s hetzelfde; 89% yond de "steun bj acute poblemen" (zee)belangjk, 66% de "bjdage nzake de beslssng ove de voolopge hechtens" en 64% de "stat van een hulpvelenngselate". Alhoewel de pecentages suggeeeden dat de bjdage nzake de beslssng ove de voolopge hechtens en de stat van een hulpvelenngselate ongevee even belangjk gevonden weden, wed dt bj de vaag om de de doelstellngen te angodenen net bevestgd. De steun nzake acute poblemen wed doo de meeste espondenten (60%) als eeste doel beschouwd; het doel om een bjdage te leveen was voo 32% het hoofddoel en de stat van een hulpvelenngselate slechts voo 8%. Op deze plaats moet n henneng woden geoepen dat de atkelen 59.5 en 62.4 aan het Wetboek van Stafvodeng weden toegevoegd n het kade van een wjzgng van de wetgevng met betekkng tot de voolopge hechtens. Deze wjzgng had voonameljk tot doel de toepassng van de voolopge hechtens teug te dngen. n het lcht hevan s het opvallend dat -ae functonassen de met de vuchten van de voeghulp, nl. de voeghulpappotage moeten gaan weken net de hemee coespondeende doelstellng "bjdage aan de beslssng nzake de voolopge hechtens" als meest belangjk zen. Wellcht wodt dt mede bepaald doo de paktjkevang en de pecepte van de concete mogeljkheden de de eclasseng daatoe heeft. Aan de leden van de echteljke macht s gevaagd n egen : bewoodngen aan te geven Haaon zj de voeghul p bel angjk vnden. n de veelhed van anthooden s getacht enge odenng aan te bengen. Twee hoofdljnen konen naa voen: het belang van acute hulpvelenng (40x) en het belang van nfomate (69x). Het belang van nfomate wed vake genoemd dan het belang van acute hul pvel enng; vaak echte Hed mee dan een antjood gegeven. De soot nfomate kan nag vede ondescheden Haden n: nfonate ove de pesoon en de socale cxnstandgheden van de vedachte en/of ove de psycho-socale consequentes van de vjhedsbenenng (48x) en nfomate ove altenateven van de vjhedsbenemng(dt laatste Hed ets mnde vaak genoemd; 2x). Op het eeste gezcht jkt het fet dat het bel ang van nfomate vake Hed genoemd dan het bel ang van acute hul p velenng n tegenspaak te zjn met de heboven genoende angode n de doel stell ngen. Heop zal nag teuggekonen woden. Eest zullen te toelchtng enkele antwooden aangehaald woden. Het bel ang van acute hul pvel en ng wed 900 de meeste espondenten n al genene tenen bescheven: "voeghul p kan bel angjk zjn am n een voeg stadum hul p te beden bj het oplossen van acute pobl emen"; steun voo vedachte te vookomng van ampen doo zjn -gewoonljk- plotsel ng vedhjnen ut de vje naatschappjll. Doch oak leten andeen zch n specfekee temen ut: "foeghulp s belangjk nden zjn nvezekengstellng moeljkheden zou veoozaken n zjn huseljke omstandgheden en oak nden de vedachte Hek heeft en de mogel j khed bestaat dat hj doo ZlJn nvezekengstell ng zjn vlek zal vel ezen". De 48 espondenten de het belang van nfomate ove de socale omstandgheden van de vedachte en/of de psycho-socal e consequent es van vj he dsbenen ng noemden, egden neestal een elate met de beslssng de ove de voolopge hechten s genonen moet wden: "aangez en zo voeg mogel j ke appotage van nvloed kan zjn op de al of net peventeve vj hedsbenen ng van de nvezeke nggstel dell; nfoma- 30 3

17 32 te s nodg voo veanthoode beslssng". Somm gen benadukten vooal de behoefte an ets te 'Jeten te komen ove de mogel jke psycho-socal e consequentes van de vjhedsbenen ng: "Het even van een vedachte en zjn decte omgevng kan zo enstg doo de voolopge hechtens ontegeld Hoden (wek- huhel jk-gez n-buut) dat de vaag beantvmod moet /oden of het bel ang van de echtsgang vodet dat de ontegel ng geschedt"; "Bj voogel edng kan eng nzcht (ets s bete dan nets) vmden veschaft n de pesoon van de dade en de socale gevolgen van een eventuel e vool op ge hechten S". Een enkel e kee Hed een al gemene beschjvng gegeven: "0mdat nfonnate zo belangjk SH; "0m "n kenns gesteld te woden van -andes ongeheten- acute stuates". Doo 2 espondenten,ed het ook bel angjk genoemd om nfomate te ontvangen ove tenateven voo de voolopge hechtens: "Gaane wd k n een zo voeg mogel jk stadum van de voolopge vjhedsbenemng genfomeed ove tenateve oplossngen tenende peventeve hechtens zoveel mogel jk te doen vookomen"; HDoo de voeghul p kjgt men toch Hel snel een beel d van de vedachte"; De ecl asseng kan sons een voostel doen om de ondehavge pesoon daa of daa te plaatsen (afkck-, onthennngsklnek e.d.). De RC kan dan een bela ng schosen met voowaaden van opnane". Opgemekt z j dat naast de pos t eve gel u den, 5 espondenten expl cet aangaven dat voeghul pappotage nauwel j ks belangjk was: Zj vonden:"de peode van nvezekengstell ng te kot om de van vedachte gehoode onstand gheden te ve f een; een voeghul pappotza dus net mee kunnen behel zen dan Hat vedachte tjdens'de voogel ed ng bj RC en OvJ zel f kan vetell en; "de evang leet dat ook zonde appot net andes zou zjn besl st". Aan het begn van deze paagaaf bleek dat de geenqueteede offceen van justte en echtes-comnssassen de steun bj acute pobl enen van de vedachte al s bel angjkste doelstell ng van de voeghulp zagen. n mndee mate yond men de bjdage aan de beslssng nzake de voolopge hechtens t [ /, J belangjk. Vaagt men de espondenten echte om n egen bewoodngen aan te geven waaom ze de voeghulp belangjk vnden dan wodt - zoals we zojust gezen hebben- engszns vake geeageed n temen van: nfomate ontvangen ove pesoon, achtegonden, psycho-socale consequentes van de voolopge hechtens, altenateven etc. Deze utkomsten zjn slechts schjnbaa met elkaa n tegenstellng. n de eeste plaats s de (acute) hulpvelenng het wekteen van de eclasseng. Het gt voo de hand dat de espondenten eede spontaan de elementen zullen noemen waa ze zelf ets mee kunnen doen,.c. de nfomateveschaffng. n de tweede plaats mag men ut het fet dat de nfomateveschaffng zo vaak wodt genoemd, net afleden dat men deze nfomateveschaffng belangjke vndt dan de acute steunvelenng. Daatoe moet men nzcht hebben n de effecten van de nfomateveschaffng. Heop wodt nog utvoeg teuggekomen n hoofdstuk 6. Bovenden hebben sommge espondenten bj de beantwoodng van de tot nu toe behandel de vagen, e bljk van gegeven dat zj nfomateveschaffng slechts bj een bepekt aantal vedachten znng vonden. 4.4 De poltefunctonassen n de goepsgespekken de met de poltefunctonassen gevoed zjn, s het belang en de doelstellngen van d voeghulp een van de hoofdpunten van gespek geweest. Ut de gespekken kwam een beed scala van opvattngen naa voen, zowel ove het belang as ove de doelstellngen. Ove het belang van de voeghulp vaeeden de menngen van totaal ovebodg tot n pncpe belangjk voo elke vedachte. n ve van de zes poltekopsen nam men een mddenposte n; men meende dat slechts een bepekt deel van de nvezekenggestelden baat zou hebben bj de voeghulp. De nduk bestond dat een goot aantal vedachten nogal onveschllg s ten aanzen van de hulpvelenng doo de eclasseng; dt zjn vaak ecdvsten voo we de voeghulp loute een pettge ondebekng s van de sleu (even ut de cel; een sgaet kunnen oken). Reclassengsbemoeens 33

18 ') :( 34 zou bj velen van hen onbegonnen wek zjn. De poltefunctonassen zeden slechts zelden meegemaakt te hebben dat vedachten ut egene bewegng om een (egen) eclasseede vagen of laten meken dat ze na een voeghulpbezoek het contact met de eclasseng zouden wllen vootzetten. De doelstellngen van de voeghulp -zoals gefomuleed n paagaaf 4.- waen slechts n een van de zes poltekopsen bekend. n de kopsen zag men het op het juste spoo bengen en dus langee temjn begeleden van vooal fst-offendes als doelstellng van de voeghulp. Dt slut aan op het heboven opgemekte ten aanzen van het belang van de voeghulp. n een kops was men van geen van de explcete doelstellngen van de voeghulp op de hoogte, en n een kops zag men vooal de paktsche hulpvelenng (husdeen vezogen, famle of wekgeve nlchten) als doel van de voeghulp. n het poltekops dat op de hoogte was van de de doelstellngen van de voeghulp yond men de steun bj acute poblemen zee betangjk. Men meende dat een vedachte emotonele ondesteunng had nodg had. Ook het vechten van paktsche klussen (kledng, husdeen) yond men belangjk. Een belangjke taak voo de eclasseng zag men ook n het contact opnemen met gezn, patne of wekgeve (dt om de abedsplaats velg te stellen). Voo een aantal vedachten meende men dat het goed zou zjn dat de OvJ doo de eclassengsmedeweke op de hoogte wodt gesteld van de achtegonden van een vedachte. Dt wed zonodg ook gedaan doo de polte, maa men achtte een maatschappeljk weke mee deskundg daatoe. n de ovege poltekopsen wed doo de ondel'zoeke eest een kote toelchtng gegeven op de de doelstellngen en wed vevolgens om een eacte gevaagd. n deze kopsen bleek men wat geeseveede te staan tegenove de doelstellngen van de voeghulp. Men was van menng dat emotonele ondesteunng enhet vechten van paktsche klussen (de eeste doelstellng) vaak al doo de polte gedaan wed; en men was bang dat de eclasseng onbewust en ongewld het echeche-ondezoek zou kunnen vestoen. Het vestekken ),, ' j, ' t ' ' ', : ; ', ',, l t L 4.5 van achtegondnfonat e aan de OvJ (de b/eede doel stellng) yond men geen taak van de eclasseng. n de neeste gevallen s achtegondnfomate ove de vedachte opgenomen n het poces-vebaal of Hodt zonodg mondel ng aan de OvJ vestekt. Bovenden, zo yond men, ontbeekt vaak de tjd voo de eclasseng om de mededelngen van de vedachte te vefeen. De offce kan dan net zo goed volstaan met datgene Hat de vedachte zel f needeel t. Zouden e tenslotte toch nadee gegevens aan de offce doogegeven moeten Hoden, dan zag men de advocaat daavoo als de meest aangev/ezen pesoon. De stat van een hul pvel enngsel at e (de dede doelstellng) yond men belangjk, doch men was nogal scept sch ove de mogel jkheden van de voeghul p daan. Slot Wannee we dt hoofdstuk sanenvatten dan z en we n de eeste plaats een edeljke mate van oveeenstemmng tussen de eclasseng en de leden van de echteljke nacht ove de doel stell ngen van voeghulp. Beden zen alle de de doelstellngen van de voeghulp als zee belangjk tot taneljk bel angjk, zj het dat de ecl asseng n stekee mate het bel ang van el k de doel stell ngen ondeschjft. Ook s e oveeenstennng ove de potet Hel ke men aan de doelstell ngen geeft. De doel stell ng decte steun ll Hodt het bel ang j kste gevonden, dan vol gt de bj dage aan de besl ssng ove de voolopge hechtens ll en tenslotte stat van een hul pvel en ngspoces ll Wel bestaat stek de nduk dat de echtel jke macht de doel stell ng bjdage aan de besl ss ng ove de voolopge hechten Sll m nde un heeft opgevat dan de ecl asse ngsmedewekes. Het noet taascht,;nl jk woden geacht dat de mag staten een gote Haadeng zouden hebben gegeven aan een doelstellng n de zn van het vestekken van nfonate ll Ut de open vaag naa het belang van de voeghulp bleek nl. dat de meeste OvJs en RC S gaag nfonnat e ove de nvezeke nggestel den wl den ontvangen. Net allen echte legden een dudeljke elate met de besl ssng de zj lloeten nenen nzake de voolopge 35

19 ' 36 hechtens van de vedachte. De meeste magstaten menen dat dt een zaak s voo hen alleene De nfomatevestekkng heeft dan ook vaak voo hen een vjbl jvend kaakte. De opvattngen van de polte n de ondezochte kopsen ove de doel stell ngen van de voeghulp lopen mnde paallel dan met de van de echteljke macht en de eclassengsmede /ekes. De doel stell ng "stat hul pvel enngsel ate" Hodt op een enkele utzondeng doo de polte als eeste en enge doel gezen; voo de leden van de echteljke macht en de eclassengsmedewekes komt deze dostellng pas op de dede pl aats. Al met lopen de opvattngen ove de doelstellngen van de voeghulp bj de de ondezochte goepen net synchoon. Op de consequentes daavan voo de (vedee) ontwkkelng van de voeghul p zal nog teuggekonen woden n de slotbeschou dng. f f(. / : c j J J J L f 5 Voeghulp n polte 5. nledng Toen de wetgeve besloot om de vedachte eeds tjdens de lnvezekengstellng bj te doen staan doo de eclasseng, heeft hj zch waaschjnljk net geealseed hoe dep daanee ngegepen wed n de vehoudng tussen de polte en de eclasseng. Tot veo de wetswjzgng, zo kan geust gesteld woden, hadden bede nstantes zo goed als noot contact met elkaa. Deze stuate behoot na de nvoeng van de voeghulp tot het veleden. Het zal echte dudeljk zjn dat de eclasseng en de polte eg onwenng tegenove elkaa stonden. Het gezegde "onbekend maakt onbemnd" zal zeke he opgaan. Zo stel de Bakke: "als e egens stek steeotypsch en voooodelend ove elkaas wek gedacht en gespoken wodt, dan s dat wel bj de polte en de eclasseng het geval". Zo zou volgens vele poltefunctonassen de eclasseng de negng hebben echt te paten wat kom s; vele eclassengsmedewekes zoude' evan ovetugd zjn, dat de polte weng tot geen nteesse heeft voo en begp heeft van de achtegonden van menseljk gedag (6). Al eede wed bescheven (2) welke poblemen zch aanvankeljk voodeden. Net oveal ntepeteede de polte de atkelen 59.5 en 62.4 Sv. zodang dat de eclasseng n pncpe toegang had tot de nvezekenggestelden. De "onvewjlde" bechtgevng aan de secetas van de eclassengsaad dat de vedachte n vezekeng gesteld s, wed he en daa utgelegd als het zenden van een becht met de post. n veel aondssementen weden doo de hoofdoffceen van justte n oveleg met de polte chtljnen opgesteld voo het 37. :';;.

20 toelaten c.q. het n bepaalde gevallen net toelaten van de eclasseng tot de nvezekenggestelden. Van deze utzondengsbpalngen wed zee weng gebuk gemaakt. Oak wed, daa waa de eclasseng zelf de voeghulp te hand wlde nemen, dt doogaans zande enstge tegenwekng van de polte geealseed. n dt hoofdstuk zal gedetalleede dan tot nu toe gebeud s, ngegaan woden op de vehoudng tussen de eclasseng en de polte n het kade van de voeghulp. Eest woden de eclassengsmedewekes aan het wood gelaten, daana de poltefunctonassen. helemaal net mochten bezoeken. Omgeekend s dt n 3% van het totale aantal voeghulpcontacten dat onze espondenten n de zes maanden vooafgaande aan ons ondezoek hadden (7) Wannee daabj n ogenschouw wodt genomen dat de gentevewde maatschappeljk wekes n bjna alle gevallen de vedachten onde ve ogen konden speken, kan op bass van onze gegevens geconcludeed woden dat daa waa de eclasseng meldngen van een nvezekengstellng ontvangt, de polte haa n het algemeen net belemmet am met de vedachte te speken. 5.2 De eclassengsmedewekes De 07 maatschappeljk wekes de n het jaa vooafgaande aan ons ondezoek een becht van een nvezekengstellng hadden ontvangen, namen zo goed als altjd contact met de polte op alvoens de vedachte op het bueau op te zoeken. De belangjkste eden bljkt van paktsche aad te zjn: men wlde zeke weten of men teect kon; genfomeed wed of de vedachte (nag) aanwezg was en zonodg wed een afspaak voo een bezoek gemaakt. Mnde vaak wed genoemd dat de eclasseng de elate met de polte net w"lde vestoeno Zo wlde men de afspaak nakomen dat de eclasseng eest contact met de polte opneemt voodat men naa het bueau komt, opdat het polte-ondezoek en het vehoo net gestood woden. Belangjke gaadmete voo een onbelemmede utvoeng van het wek van de eclasseng s dat de polte haa toelaat tot de vedachte en haa n staat stelt met de vedachte onde ve ogen te speken. Dekwat (76) van de maatschappeljk wekes de n het jaa vooafgaande aan het ondezoek voeghulpcontacten hadden op het poltebueau, ze geduende de laatste zes maanden geen poblemen met de toegang gehad te hebben. Een geng aantal (4) wed gevaagd op een ande tjdstp te komen waabj de 0 polte als eden opgaf dat het vehoo of het ondezoek n volle gang was. Slechts zes maatschappeljk wekes hebben het wel eens meegemaakt dat le de vedachte ( t l(, He moet wel een nuanceng aan toegevoegd woden. Bovenstaande nfomate s afkomstg van eclassengsmedewekes de mnmaal enge evang met voeghulp hebben. Men mag aannemen dat n de plaatsen waa de voeghulp ten tjde van het ondezoek nag net (optmaal) functoneede, poblemen ove de toegang een ol gespeeld kunnen hebben. Zo s het bekend dat de polte te Amstedam tot 2 jaa geleden net mee wlde weken aan de voeghulp. n enkele klenee gemeenten s hetzelfde voogekomen. Geconstateed s dat de voeghulp nmddels dudeljk van de gand s gekomen (hoofdstuk 3). Hoe s het thans gesteld met de toegang op het poltebueau? n een ondschjven aan de secetassen van de Reclassengsaden doo de Decte TBR en Reclasseng wed daanaa genfomeed (apl 980). Ut de bnnengekomen bechten bleek dat de toegang va o de eclasseng op het poltebueau noot of slechts n zee ncdentele gevallen wodt geweged. Voots dat de eclasseng n het algemeen n staat gesteld wodt ongestood haa wekzaamheden op het poltebueau te vechten. Oat ovegens net alle eclassengsmedewekes het samenmet de polte geheel vlekkeloos zen velopen, bljkt spel ut het fet dat 29% van de eclassengsmedewekes het oneens was met de utspaak dat de polte de eclasseng bj het utvoeen van haa taak nets n de weg legt. Een klene aantal medewekes (4%) ondescheef de utspaak "de polte maakt e msbuk van dat n de wet de toelatng van de eclasseng tot de vedachten nag net s geegeld". Het s van belang am te vemelden dat de utvoeend maatschappeljk wekes de evang hebben met de voeghulp bedudend vake postef ove de polte oodeelden (bjlage 0, tabel 0. en 0.2). Oat veel mede