ADVIES ONTWERP EINDRAPPORT PLAN-MER OOSTERWEELVERBINDING

Transcriptie

1 ADVIES ONTWERP EINDRAPPORT PLAN-MER OOSTERWEELVERBINDING Datum: 1 december 2013 Inhud 1 INLEIDING ALGEMENE VASTSTELLINGEN EN OPMERKINGEN Alternatieven Ontwikkelingsscenari s Eplitatievarianten Aanpassingen aan de bestaande infrastructuur van de R Overkappingen MILDERENDE MAATREGELEN Inleiding Per discipline Discipline mbiliteit Discipline bdem en grndwater Discipline ppervlaktewater Discipline fauna en flra Discipline landschap, buwkundig erfged en archelgie Discipline mens ruimtelijke aspecten Discipline lucht en energie Discipline geluid en trillingen Discipline mens gezndheid Per deelgebied Inleiding Linkerever Omgeving Scheldetunnel Omgeving Nrdkasteel Omgeving Eilandje Omgeving Merksem-Luchtbal Omgeving Singel Nrd Omgeving aansluiting A12-nrd / Oude Landen DETAILOPMERKINGEN Deelrapprt 1 Inleidende hfdstukken Deelrapprt 2 Beschrijving alternatieven Deelrapprt 3 Trechtering alternatieven Deelrapprt 4 Mbiliteit Deelrapprt 5 Bdem en grndwater Deelrapprt 6 Oppervlaktewater Deelrapprt 7 Fauna en flra Deelrapprt 8 Landschap, buwkundig erfged en archelgie Deelrapprt 9 Mens ruimtelijke aspecten Deelrapprt 10 Lucht en energie Deelrapprt 11 Geluid en trillingen Deelrapprt 12 Mens gezndheid

2 1 INLEIDING De stad Antwerpen heeft kennis genmen van het ntwerp-eindrapprt van de plan-mer Osterweelverbinding en gaat in haar advies dieper in p de evaluatie van de kwaliteit van het geverde nderzek naar de milieueffecten van de verschillende alternatieven. Uitgangspunt is een actieve, bereikbare en leefbare stad waarbij het verkeer p een veilige manier wrdt afgewikkeld en p een ruimtelijk verantwrde manier wrdt ingepast. De stad Antwerpen fcust zich uiteraard p haar grndgebied en det geen uitspraken die andere adviesinstanties tekmen zals de gemeente Beveren f het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Het leeuwendeel van de beschreven effecten en afwegingen van de verschillende alternatieven hebben evenwel betrekking p de stad Antwerpen wat een eerste verklaring aanreikt vr de mvang van dit advies. Uitznderingen hierp zijn nder meer de verbinding Kall-Haasdnk en de ruimtelijke effecten van Meccan in het westen die niet besprken wrden in dit advies. In de richtlijnen werden een aantal aspecten pgenmen m een pen en transparant planningsprces te waarbrgen. Alle betrkken actren hebben de vrbije twee jaar hierte een bijdrage geleverd. De stad zal in deze fase haar cmmunicatiekanalen aanwenden m het bredere publiek attent te maken p de infavnd p dnderdag 12 december e.k. ver de resultaten van dit ntwerp-eindrapprt van de plan-mer. Om tt een kwalitatief en nderbuwd advies te kmen, werden verschillende administraties binnen de stad Antwerpen gevraagd m hun bijdrage te leveren. Net zals bij eerdere adviezen ver de kennisgeving, de trechteringsfase, de eplitatievarianten en de verkeerskundige analyses steunt dit advies dus p technische inzichten. De stad Antwerpen heeft k het advies van ADOMA ntvangen. Uiteindelijk resulteerde dit alles in een lijvig advies van 55 bladzijden. Dit advies heeft niet de intentie m zich uit te spreken ten vr- f nadele van een specifiek alternatief. Dit is niet relevant vr de pmaak en het finaliseren van de plan-mer en zal truwens terzijde wrden gelegd. Dit advies det dus geen uitspraken vr f tegen de berdeelde alternatieven, uitveringsvarianten, infrastructurele maatregelen en randvrwaarden. Dit advies fcust zich dus wel p de weergave van het nderzek, en vral p de berdeling van de naakte infrastructuur, de scenari s znder eplitatievarianten. Dit mdat de stad ervan vertuigd is dat de hardware vldende plssend vermgen met hebben en vldende rbuust met zijn. Dit laat te m verschillende sftware sturingsmaatregelen te te passen. Vr de berdeling van de cluster leefbaarheid maakt het uitgangspunt naakte infrastructuur znder milderende maatregelen k deel uit van het ntwerp plan-mer. De plan-mer geeft wel infrmatie m.b.t. de vlgende stappen in het planningsprces, in het bijznder ver de milderende maatregelen. Deze drkijk p het verdere prces met zwel prcesmatig als inhudelijk met de ndige zrgvuldigheid ingevuld wrden. Immers, dit ntwerp-eindrapprt plan-mer situeert zich p een hger planniveau wat uitspraken ver milderende maatregelen p prjectniveau f per deelgebied niet eenvudig maakt. Zijn alle maatregelen benemd en afdende? Met men het vrgestelde pakket aan maatregelen als ehaustief begrijpen? Welke milderende maatregelen wrden best 2

3 verankerd in het GRUP f flankerend uitgeverd? De stad Antwerpen ziet zich daarm verplicht inhudelijk dieper in te gaan p de milderende maatregelen die bij de diverse alternatieven wrden vrpgesteld wat de tweede verklaring aanreikt vr de mvang van dit advies. Wel beperken we ns hierbij tt drie van de vijf alternatieven. In een plan-mer wrden alternatieven (p verschillende disciplines) nderzcht en afgewgen m te te laten aan de verheid die het RUP pstelt, een welverwgen keuze te maken. Het nderzek naar de alternatieven, p vlak van mbiliteit, ruimte en leefbaarheid, brengt plus- en minpunten van de alternatieven aan het licht en geeft aan waar vr welk alternatief desgevallend dient gemilderd te wrden p planniveau. De plan-mer met milderende maatregelen aanreiken en benemen die een vertaling meten krijgen in het (in dit geval dr de Vlaamse verheid te bekrachtigen gewestelijk) RUP f die flankerend ndzakelijk zijn. Een verfijning van en uitbreiding p de prjectgebnden milderende maatregelen wrdt in een latere fase uitgewerkt in de prject-mer en vertaald in de vergunningsaanvraag. De uitwerking van de milderende maatregelen vr het geheel en zeker per deelgebied is vaak weinig cncreet: de frmulering is weinig specifiek, de verankering in het vervlgprces ntbreekt f is nduidelijk. Terecht meten in een prject-mer deze verder wrden uitgewerkt, maar in functie van het p te maken RUP zijn tch cncretere maatregelen aangewezen wil men die k juridisch kunnen verankeren in bestemmings- en bebuwingsvrschriften van het GRUP. Een aantal maatregelen hren immers als milderende maatregelen afdwingbaar gesteld te wrden. Het advies van de stad Antwerpen start met een aantal algemene vaststellingen en pmerkingen vanuit de eindcnclusies van het nderzek die van belang zijn vr het vervlgprces rnd het Masterplan 2020 en haar deelprjecten. In een tweede deel gaan we dieper in p de milderende maatregelen. Tt slt wrden een reeks van detailpmerkingen gemaakt die nuttig kunnen zijn vr de verdere eindredactie van het ntwerp plan-mer Osterweelverbinding. Hiermee geven we een antwrd aan de richtlijnen die de dienst Mer gaf vr het advies p het ntwerp plan-mer: "Het is van belang dat u in uw advies zich richt p de eigen bevegdheden. En dit met het g p de specifieke adviesvraag: met name een evaluatie van de kwaliteit van het geverde nderzek naar de milieueffecten van de verschillende alternatieven. Het advies aan de dienst Mer heeft niet tt del m u uit te spreken ten vr- f nadele van een specifiek alternatief. Dat gebeurt in een vlgende fase van de prcedure, met name tijdens de pmaak van een ruimtelijk uitveringsplan. Nu ligt de fcus p de kwaliteit van het nderzek. Duidt in uw advies p uw specifieke (sectr)belang. Opmerkingen dienen uiteraard steeds ged nderbuwd te wrden. Mcht u tijdens de lezing nvlkmenheden ntdekken die niet tt het eigen bevegdhedenpakket behren, dan kan u die meegeven in een apart nderdeel van uw advies. Naast de pdeling in eigen bevegdheden en andere pmerkingen zuden we willen vragen k een duidelijk nderscheid te maken in uw advies tussen fundamentele pmerkingen en 3

4 detailpmerkingen. Detailpmerkingen beschuwen we als diegene die znder bespreking p de ntwerptekstbespreking dr het studiebureau kunnen aangepast wrden. Frmuleer negatieve adviespunten dusdanig dat duidelijk is nder welke vrwaarden het milieueffectennderzek vralsng mits aanpassingen aanvaardbaar kan wrden gemaakt. In het advies is het van belang te benadrukken f de methdlgie in vereenstemming is met de afspraken in de kennisgeving en de richtlijnen. U kan wat dit laatste betreft het best gebruik maken van de samengevegde richtlijnen die de dienst Mer nlangs pmaakte. U vindt deze in bijlage bij deze mail. Inzake het MER-nderzek (en in functie van uw advies) is het van belang na te gaan f alle alternatieven p een gelijk(w)aardige manier zijn nderzcht. De leesbaarheid is een derde aandachtspunt. En tensltte de inpassing van milderende maatregelen die pgenmen wrden m milieueffecten te verzachten. Omwille van de efficiënte vrbereiding van de vergadering zuden wij u willen vragen in het advies bvenstaande vier punten duidelijk nderscheidend naar vren te brengen." Het advies p het ntwerp plan-mer dient ten laatste p 5 december aan de dienst Mer bezrgd te wrden. De adviezen p het ntwerprapprt wrden met de dienst Mer en de betrkken administraties besprken p 12 december. 4

5 2 ALGEMENE VASTSTELLINGEN EN OPMERKINGEN 2.1 Alternatieven In de plan-mer wrden meerdere alternatieve plssingen nderzcht vr de sluiting van de Antwerpse Ring en vr het stwestverkeer in het bijznder. De cnclusies van de verschillende MER-disciplines werden samengebracht, en van daaruit werden cnclusies getrkken m.b.t. de glbale berdeling van de vijf tracéalternatieven, die na een eerste trechteringsfase (zie deelrapprt 3) verbleven vr verder nderzek: 1. Basisalternatief Osterweel 2. Meccan 3. Osterweel-Nrd 4. 2 de Kennedytunnel 5. Centrale tunnel Vanuit het perspectief van de stad Antwerpen duidt het syntheserapprt van de plan-mer een relevant nderscheid aan tussen de alternatieven Osterweel, Meccan en Osterweel-Nrd en de alternatieven 2 de Kennedytunnel en Centrale tunnel. Een uitgesprken negatieve rangschikking van een bepaald alternatief vr één f meerdere clusters maakt dit alternatief immers niet f minder geschikt m in aanmerking te kmen als uiteindelijk vrkeurtracé, zeker als daar geen uitgesprken rangschikking vr een andere cluster tegenver staat (zie deelrapprt 13, p.5). De stad Antwerpen beperkt zich in haar advies daarm tt drie van de vijf alternatieven. De stad Antwerpen neemt kennis van de eindberdeling van de tracéalternatieven (zie deelrapprt 13, p.73) en sluit zich daarbij aan. Want ndanks de beste scre vr wat de ruimtelijke effecten betreft vr het alternatief Centrale tunnel hetgeen evident is, aangezien het tracé grtendeels diep nder de grnd lpt staat daar tegenver de matige berdeling p vlak van mbiliteit, hinder en gezndheid. De hfdrzaak hiervr is het feit dat het buwtechnisch nmgelijk is m de Centrale tunnel aan te sluiten p de R1 en enkel een aansluiting p de E313 mgelijk is. Daardr biedt dit tracé enkel een weliswaar zeer ged alternatief vr het st-west-verkeer, maar niet vr het west-nrd- en nrd-zuidverkeer, dat wel dr de alternatieven Osterweel, Osterweel-Nrd en Meccan bediend wrdt. Dit maakt dat de Centrale tunnel slechts subptimaal kan benut wrden, de R1 en de Kennedytunnel minder ntlast wrden en er minder psitieve effecten zijn p de leefbaarheid in de mgeving van de R1 dan deze drie alternatieven. Een zwak punt is k de sterk negatieve impact p de wnkern Linkerever. (parafrasering-citaat deelrapprt 13, p.75) Vr de stad is bvendien de impact p het Rivierenhf en de wnwijken in Deurne en Brgerhut langsheen dat deel van de E313 van die aard dat de cnclusie zeker gedeeld wrdt. De plan-mer stelt ntegensprekelijk dat het alternatief 2 de Kennedytunnel znder discussie als weinig geschikt kan aangeduid wrden. Op vlak van mbiliteit biedt het te weinig plssend vermgen en te weinig fleibiliteit: het kan niet zinvl p zich functineren (dus znder cmbinatie met een ntwikkelingsscenari), het kan met slechts één ntwikkelingsscenari (mvrming R1 tt SRW/DRW) zinvl gecmbineerd wrden, dat bvendien verkeerskundig minder meerwaarde biedt 5

6 dan de A102/R11bis want weinig tt niet rbuust bij calamiteiten en het laat niet te m er p een zinvlle wijze eplitatievarianten p te te passen. Omdat bij dit alternatief het verkeer ng sterker p de R1 gecncentreerd wrdt dan in de referentiesituatie, zrgt het vr een verslechtering van de lucht- en geluidskwaliteit in de (ruime) mgeving van de zuidelijke en stelijke R1 en dus vr de aanliggende wijken intra en etra murs (en dit ndanks de vrziene verkapping van grte delen van het DRW-gedeelte van de R1), en scrt het vr het studiegebied als geheel qua hinder en gezndheid zelfs slechter dan de referentiesituatie. Vanwege de negatieve impact van de verbreding van de R1 (vral p vlak van natuurwaarden) scrt dit alternatief k matig p ruimtelijk vlak. (parafrasering-citaat deelrapprt 13, p.75) De stad Antwerpen nderschrijft deze cnclusie eens te meer vanwege de negatieve impact van de verbreding van de R1 en het ntbreken van een rbuuste plssing vr de mbiliteit in de Antwerpse agglmeratie. 2.2 Ontwikkelingsscenari s De vijf nderzchte alternatieven werden vr de ruimtelijke disciplines enkel p zich berdeeld, terwijl vr mbiliteit en leefbaarheid (lucht/geluid/gezndheid), naast de berdeling van het alternatief p zich, k de mgelijke cmbinaties met ntwikkelingsscenari s mee bepalend zijn vr de eindberdeling van elk alternatief. Vlgende vijf ntwikkelingsscenari s werden nderzcht in relatie tt de vijf tracéalternatieven: 1. A A102 + R11bis 3. SRW/DRW p de R1 4. Kall-Haasdnk 5. A102 + Kall-Haasdnk De nderzchte cmbinaties wrden als vlgt berdeeld p vlak van mbiliteit en leefbaarheidseffecten (deelrapprt 13, p.72): De A102 p zich vrmt een ged alternatief vr het nrd-st- en (in cmbinatie met de nieuwe Scheldekruising) vr het st-west-verkeer, maar niet vr het nrd-zuid-verkeer, en ntlast daardr in nvldende mate de zuidelijke en stelijke R1. De capaciteitsuitbreiding en verkeersscheiding die gepaard gaat met de mvrming van de R1 tt SRW/DRW kmt weliswaar de drstrming p de R1 ten gede, maar de verkeerstename zrgt vr bijkmende hinder en gezndheidseffecten in de mliggende wnwijken, zelfs ndanks de vrziene verkapping van een grt deel van het DRW-gedeelte van de R1. Daarnaast scrt dit scenari minder ged p vlak van rbuustheid, mdat dit scenari geen alternatieve rutes vr het Scheldekruisend verkeer bevat. De A102 + R11bis samen bieden zwel een stelijk alternatief vr het nrd-zuid-verkeer (naast de R1 en de westelijke dubbele Scheldekruising) als een alternatief vr het zuid-stverkeer, met een uitgesprken ntlasting van de zuidelijke en stelijke R1, en de daaraan gekppelde verbetering van de lucht- en geluidskwaliteit in de mgeving tt gevlg. 6

7 De stad Antwerpen neemt kennis van deze eindcnclusies en leest dit als een bevestiging van het in 2010 geactualiseerde Masterplan Het plssend vermgen van de prjecten A102 en R11bis, in cmbinatie met een bijkmende Scheldekruising, is nderzcht en aangetnd. De A102 en R11bis maken integraal deel van uit van het Masterplan 2020 en zijn nlsmakelijk verbnden met een glbale plssing vr de bereikbaarheid van, naar, in en rnd Antwerpen. Uit de plan-mer blijkt immers dat bij zwel het basisalternatief Osterweel als de alternatieven Meccan en Osterweel-Nrd in de cnclusies melding wrdt gemaakt van het negatieve aspect van de ng sterke belasting van de zuid-stelijke secties van de R1. Dit resulteert in: ng steeds structurele filevrming p dit gedeelte van de R1; een verschuiving van een deel van de nrd-zuid geriënteerde verkeersstrmen naar Linkerever (dubbele Scheldekruisingen). Dr deze dubbele Scheldekruisingen wrdt de Scheldetunnel tch ng zwaar belast waardr de kans p filevrming vral in de Kennedytunnel heel hg blijft (zie deelrapprt 13, p.8, p.11, p.15). Met andere wrden, een derde Scheldekruising p zich lst de mbiliteitsprblemen p de R1 niet vlledig p. Een glbale uitvering van het Masterplan 2020 is ndzakelijk waarbij de van start gaande plan-mer A102/R11bis met uitmaken welke de meeste ptimale vrm is die deze stelijke tangent aanneemt. Uit het nderzek blijkt k dat de betere drstrming leidt tt meer verplaatsingen, met deels k een stijging van het gemtriseerd bestemmingsverkeer dat de vrijgekmen plaats inneemt p het wegennet. Het gebruik van fiets en penbaar verver verder stimuleren en de uitbuw en eplitatie van aantrekkelijke P&R s vrmen ndzakelijke flankerende maatregelen. 2.3 Eplitatievarianten Vr mbiliteit en leefbaarheid (lucht/geluid/gezndheid) zijn k de mgelijke cmbinaties met ntwikkelingsscenari s en/f eplitatievarianten de (verkeers)scenari s mee bepalend vr de eindberdeling van elk alternatief. Vijf eplitatievarianten werden nderzcht in relatie tt bepaalde cmbinaties van alternatieven en ntwikkelingsscenari s: 1. Vrachtverbd in de Kennedytunnel + tl in de andere Scheldetunnels 2. Trajectheffing (enkel vr drgaand verkeer) 3. Slimme kilmeterheffing (vr alle verkeer) 4. Gedifferentieerde tl in de Scheldetunnels 5. Vrachtverbd p de R1 tussen E19-zuid en Grenendaallaan (eclusief) Er werd nderzcht in welke mate het tepassen van eplitatievarianten de werking van het verkeerssysteem en de milieueffecten kan beïnvleden in vergelijking met de naakte scenari s met A102/R11bis. Deze evaluatie leidt tt vlgende vaststellingen (deelrapprt 13, pp.72-73): De tl in de nieuwe Scheldetunnel + vrachtverbd in de Kennedytunnel werkt cntraprductief. De gunstige effecten van de naakte infrastructuur p vlak van drstrming en de leefkwaliteit wrden grtendeels teniet gedaan. Het dubbel Scheldekruisend verkeer valt quasi vlledig weg (persnenverkeer mijdt de nieuwe tunnel mwille van de tl en vrachtverkeer mag niet dr de 7

8 Kennedytunnel) en het persnenverkeer maakt massaal gebruik van de vrijgekmen capaciteit in de Kennedytunnel t.g.v. het vrachtwagenverbd, waardr de R1 sterk belast blijft, zelfs meer dan in de referentiesituatie. Bvendien met het zuid-west-gericht vrachtverkeer mrijden via de nrdelijke en stelijke R1 f verschuift het naar de Temsebrug (N16). De trajectheffing heeft slechts een beperkt bijkmend effect p de drstrming en leefkwaliteit, mdat ze enkel invled heeft p het drgaand verkeer, terwijl het bestemmingsverkeer (incl. al het vrachtverkeer van en naar de haven) ca. 70% van het ttaal verkeersvlume p het autwegennet in de Antwerpse regi vertegenwrdigt. Het drgaand verkeer zu reeds in grte mate spntaan de gewenste rutes vlgen. De gedifferentieerde kilmeterheffing en het vrachtverbd p de R1 hebben de meest psitieve en sterk gelijkende glbale hinder- en gezndheidseffecten, mdat ze het meest (vracht)verkeer laten verschuiven van de R1 naar de A102/R11bis. Deze varianten hebben derhalve k een gunstig effect p de drstrming p de R1, maar een belangrijk neveneffect: er wrdt k veel verkeer verdrngen naar het nderliggend wegennet, met negatieve effecten inzake verkeersleefbaarheid en geluidshinder in het stedelijk gebied tt gevlg. Ok de gedifferentieerde tl in de Scheldetunnels genereert duidelijk gunstige effecten p vlak van hinder en gezndheid, en p mbiliteitsvlak is dit zeer duidelijk de meest perfrmante eplitatievariant. Hij zrgt vr de meest ptimale verdeling van het Scheldekruisend verkeer ver de drie tunnels met een zeer sterke ntlasting van de Kennedytunnel en het daarp aansluitend deel van de R1 en heeft veel minder verdringingseffecten naar het nderliggend wegennet dan de twee vrgaande varianten. De stad Antwerpen neemt kennis van deze eindcnclusies. Het instellen van eplitatievarianten blijkt slechts een beperkt psitief tt eerder negatief effect te hebben, vr alle alternatieven, p het functineren van het verkeerssysteem en de ermee samenhangende impact p de verschillende effectgrepen, met uitzndering van het instellen van een Gedifferentieerde tl p de Scheldetunnels. Een belangrijke vaststelling in de plan-mer, zniet een van de belangrijkste, is dat de ntwikkelingsscenari s en eplitatievarianten alle alternatieven in dezelfde zin en grss md k in vergelijkbare mate beïnvleden p vlak van verkeerskundig functineren en impact p leefbaarheid. Derhalve hebben zij geen wezenlijke invled p de rangschikking van de alternatieven vr deze clusters. Dit laat te m het nderzek en de berdeling te te spitsen p de naakte infrastructuur. De stad Antwerpen sluit zich daarbij aan en vindt dit een psitieve evlutie, waarbij het debat ver de infrastructuur (hardware) en de eplitatie (sftware) gescheiden kan wrden. Bvendien is een aanpassing van de infrastructuur f hardware p termijn cmpleer, ingrijpender en vaak duurder dan een herziening van eplitatievrwaarden. Ok is het in functie van een GRUP zuiverder en juridisch meer sluitend aangezien een GRUP bestemmings- en bebuwingsvrschriften en nit beheer- f eplitatievrschriften mvat. Tensltte geeft het k fleibiliteit aan de huidige en tekmstige generatie m de infrastructuur te beheren. De eplitatievrwaarden zullen een belangrijke rl kunnen en meten spelen m de stijging van drgaand verkeer, dr de verbetering van de drstrming in de Antwerpse regi, te beheersen (bijvrbeeld via rekeningrijden). 8

9 2.4 Aanpassingen aan de bestaande infrastructuur van de R1 De ndzakelijke aanpassingen aan de bestaande infrastructuur van de R1 zijn niet cnsequent beschreven, nu eens als flankerende infrastructurele maatregel dan weer als uitveringsvariant f zelfs als deel van het basisalternatief. Deelrapprt 2 (p.36) geeft aan dat het nderscheid tussen uitveringsvarianten en flankerende infrastructurele maatregelen gemaakt wrdt p basis van verkeerskundige impact. De stad Antwerpen stelt zich vragen bij dit nderscheid en stelt vast dat het in de verschillende deelrapprten tt verwarring leidt en niet vr alle disciplines gelijk(w)aardig mee berdeeld wrdt. Enkele vrbeelden: In wrden de aanpassingen aan de R1 beschreven als deel van het basisalternatief. In wrden de aanpassingen aan de R1 beschreven als flankerende infrastructurele maatregelen (deelrapprt 2, p.8): 1. Vervanging van het viaduct van Merksem dr een sleuf/tunnel 2. Herinrichting van knppunt Schijnprt p de R1 variant paperclip, basisvariant 3. Herinrichting van knppunt Schijnprt p de R1 variant hllands cmple t.h.v. zuiveringsstatin (ntwerp ROTS) 4. Herinrichting knppunt Antwerpen-West variant vrzien in het Osterweelprject 5. Herinrichting knppunt Antwerpen-West variant gekppeld aan het Meccantracé 6. Herinrichting knppunt Antwerpen-Centrum ( Spaghettiknp ) 7. Vervanging van de brug van de R1 ver het Albertkanaal dr een tunnel De eerste vier ingrepen maken intrinsiek deel uit van het Osterweelprject, maar ze maken strikt genmen geen deel uit van het Osterweeltracé, en kunnen desgewenst k uitgeverd wrden bij realisatie van elk van de alternatieve nieuwe Scheldekruisingen (bij Meccan in de aangepaste variant vr wat knppunt Antwerpen-West betreft). Uit blijkt dat de eerste drie maatregelen enkel wrden gecmbineerd met het basisalternatief, de vierde maatregel wrdt k gecmbineerd met de tracéalternatieven Osterweel-Nrd, Centrale tunnel en 2 de Kennedytunnel. In deelrapprt 4 discipline mens mbiliteit zijn de aanpassingen aan de R1, namelijk vervanging van het viaduct van Merksem dr een sleuf/tunnel en een vlwaardig knppunt Schijnprt p de R1, intrinsiek nderdeel van de Osterweel, wat het basisalternatief bevrdeelt t..v. andere alternatieven (p.84): en de capaciteit van de sectie R1 Ost-Nrd grter is bij het Basisalternatief Osterweelverbinding. De variant hllands cmple vr knppunt Schijnprt p de R1 wrdt als uitveringsvariant meegenmen in de berdeling van het basisalternatief. In deelrapprt 5 discipline bdem en grndwater wrden de flankerende infrastructurele maatregelen p zich vr bdem ( , , ) en vr grndwater ( ) slechts summier berdeeld. Vr grndwater wrdt de vervanging van de brug van de R1 ver het Albertkanaal dr een tunnel dan weer beschuwd als uitveringsvariant van het basisalternatief. Daarentegen, de effecten van de vervanging van het viaduct van Merksem dr een sleuf/tunnel wrden niet beschreven (.a. naar grndverzet, grndwaterstijghgte). 9

10 In deelrapprt 6 discipline ppervlaktewater wrden in de effecten van de flankerende infrastructurele maatregelen besprken, terwijl in 6.5 en 6.6 het knppunt Schijnprt p de R1 variant hllands cmple als uitveringsvariant wrdt beschreven. In deelrapprt 7 discipline fauna en flra is dezelfde discrepantie tussen en 7.5. In deelrapprt 9 discipline mens ruimtelijke aspecten is dezelfde discrepantie tussen en 9.5. In deelrapprt 8 discipline landschap, buwkundig erfged en archelgie wrdt er geen nderscheid gemaakt tussen het basisalternatief en de flankerende infrastructurele maatregelen die intrinsiek deel uitmaken van de Osterweel. De aanpassingen aan de bestaande R1, vral de vervanging van het viaduct van Merksem dr een sleuf/tunnel, wrden beschreven in dat het tracé p de rechterever als een derde ruimtelijk duidelijk te nderscheiden deel benemt. Deelrapprt 10 discipline lucht en energie beschrijft het knppunt Schijnprt p de R1 variant hllands cmple ( ) en de R1 in tunnel nder het Albertkanaal ( ) als uitveringsvarianten van het basisalternatief. De effecten van de vervanging van het viaduct van Merksem dr een sleuf/tunnel en een vlwaardig knppunt Schijnprt p de R1, intrinsiek nderdeel van het basisalternatief, wrden niet f nauwelijks beschreven. In deelrapprt 11 discipline geluid en deelrapprt 12 discipline mens gezndheid zijn dezelfde nvlkmenheden te vinden als in deelrapprt 10. De cmbinatie basisalternatief en ndzakelijk flankerende infrastructurele maatregelen met drheen het hele dcument cnsequent beschreven en berdeeld wrden. De stad Antwerpen vraagt bvendien dat de ndzakelijke aanpassingen aan de bestaande infrastructuur van de R1 wrden meegenmen in de effectberdeling van het basisalternatief vr alle disciplines, net zals dat gebeurt vr het alternatief 2 de Kennedytunnel en het ntwikkelingsscenari SRW/DRW die nlsmakelijk gekppeld zijn. Op die manier wrdt gegarandeerd dat vr de negatieve effecten van het gehele prject Osterweelverbinding, inclusief aanpassingen aan de R1, milderende maatregelen p niveau GRUP, prject-mer/vergunning en flankerende maatregelen crrect wrden gefrmuleerd die in het verdere prces wrden meegenmen. 2.5 Overkappingen Vlgens de aanvullende bijzndere richtlijnen van 28/10/2013: Een actueel thema is de verkapping van de huidige ring te Antwerpen. Uit de inspraak kwamen bvendien suggesties m k p andere lcaties verkappingen te vrzien. In deze plan-mer wrden de diverse alternatieven nderzcht p hun mbiliteitsplssend vermgen. Dit betekent dat we zicht zullen hebben p de verschuiving in verkeersstrmen per alternatief. Deze mbiliteitsgegevens vrmen dan de basis vr het lucht- en geluidsnderzek. Het realiseren van een verkapping kan beschuwd wrden als een maatregel m p welbepaalde lcaties een prbleem p het gebied van lucht- en geluidsemissies te milderen. Afhankelijk van de lcatie kan dit zijn m een huidig bestaand milieuprbleem te milderen f m een tekmstig milieuprbleem aan te pakken. Deze plan-mer zal dan k aangeven waar een verkapping een meerwaarde kan betekenen vr de mgeving. De plan-mer zal kwalitatief inschatten wat dergelijke verkapping kan betekenen vr de mgeving. 10

11 Het realiseren van een verkapping is een technische uitdaging. De plan-mer is niet het instrument dat een uitspraak kan den f deze in bepaalde situaties wel f niet mgelijk is. Vandaar de keuze van de dienst Mer m deze als niet nderscheidend tussen de diverse alternatieven te beschuwen. De dienst Mer meent dat de cnclusies van het MER de basis kunnen vrmen vr een vervlgnderzek dat nagaat welke manieren van verkapping het meest efficiënt zijn, welke innvatieve technieken gehanteerd kunnen wrden m geluids- en luchtemissies maimaal te milderen, welke andere milieuvrdelen (bv. prductie van warmte) eraan gekppeld kunnen wrden en he een en ander p een kstenefficiënte wijze kan uitgeverd wrden, rekening hudend met ptenties vr nieuwe bvengrndse cnstructies. Dergelijk vervlgnderzek kan zich baseren p buitenlandse vrbeelden. De input uit dit vervlgnderzek wrdt dan gebruikt m in een prject-mer het uiteindelijk weerhuden alternatief verder te nderbuwen. De stad Antwerpen stelt eerst en vral vast dat het ntwerp plan-mer zich in nvldende mate uitspreekt ver de mgelijkheden die verkappingen bieden vr de mgeving en dat bijgevlg geen gevlg is gegeven aan deze richtlijn. In het ntwerprapprt is hierver niets terug te vinden. Het zgenaamde stedelijke plateau t.h.v. Schijnprtweg in deelgebied Schijnprt van het basisalternatief Osterweel ( ) is de enige verkapping die vrzien is (en waar de stad Antwerpen de realisatiekst van draagt). In de vereenkmst tussen BAM en de stad Antwerpen wrdt dit beschreven als verkapping van de R1. In de effectberdeling van het basisalternatief wrdt het stedelijk plateau echter in verschillende disciplines anders beschuwd: (als milderende maatregel) De aansluiting met de R1 zrgt vr een versterking van de reeds bestaande grenzen, t.h.v. Schijnprt wel deels gemilderd dr de aanleg van het stedelijk plateau aldaar. ( , p.76) Gezien de viaduct wrdt vervangen en wrdt vrzien dmv een sleuf/tunnel wrden de effecten tav de ruimtelijke kwaliteit als psitief berdeeld. Met het verdwijnen van de viaduct, en indien het tracé kan verkapt wrden, kmt ruimte vrij die kwalitatief kan wrden ingericht en publiek dmein nder de vrm van een stedelijk plateau. Daarnaast wrdt de p vandaag verlederde mgeving van het Lbrekdk en de viaduct geherstructureerd en pgewaardeerd. De effecten ten aanzien van de ruimtelijke kwaliteit wrden bijgevlg als matig tt significant psitief (-/++) berdeeld. (9.4.5, p.31, laatste klm) (als intrinsiek deel van het alternatief) Enerzijds betekenen de ingrepen een verlies aan ruimte ter hgte van het Lbrekdk. Anderzijds wrdt ruimte gecreëerd vr de realisatie van een stedelijk plateau. Gezien de het Lbrekdk p vandaag geen duidelijke functie kent (p uitstrm RWZI na cfr. discipline ppervlaktewater) en ruimte vr nieuwe functies wrdt gecreëerd, zijn de effecten als significant psitief (++) te berdelen. (9.4.5, p.31, eerste klm) De aansluiting met de R1 wrdt in sleuf vrzien. De ruimte die hierbij vrijkmt wrdt heringericht als een stedelijk plateau die de stedelijke functies aan beide zijden van de Ring met elkaar verbindt. Ten aanzien van de ruimtelijke structuur en samenhang kunnen de ingrepen bijgevlg als significant psitief (++) wrden berdeeld. De bereikbaarheid vr fietsers en vetgangers van functies aan beide zijden van de Ring zal eveneens significant verbeteren 11

12 (gezien de sterke barrièrewerking van de Ring p vandaag). De effecten zijn dan k als significant psitief (++) te berdelen. (9.4.5, p.31, middelste klm) (niet) In de disciplines lucht, geluid en mens gezndheid wrden de effecten p lkaal niveau znder en met mildering van het stedelijk plateau niet beschreven. Dr deze incnsequente beschrijving is het niet duidelijk f het stedelijk platfrm t.h.v. Schijnprtweg wrdt beschuwd als intrinsiek deel van de Osterweel f als verkapping en dus als milderende maatregel. Bvendien is het stedelijk platfrm t.h.v. Schijnprtweg gesitueerd t.h.v. de aanpassingen aan de bestaande R1, en kan dus beschuwd wrden als flankerende infrastructurele maatregel die k met alle tracéalternatieven kan gecmbineerd wrden. Het stedelijk plateau t.h.v. Schijnprtweg met drheen het hele dcument cnsequent beschreven en berdeeld wrden. Indien dit stedelijk plateau wrdt beschuwd als verkapping, met de effectberdeling van het basisalternatief Osterweel znder verkapping gebeuren, m dan het milderend effect van het stedelijk platfrm kwalitatief in te schatten, zwel naar ruimtelijke als leefbaarheidseffecten. 12

13 3 MILDERENDE MAATREGELEN 3.1 Inleiding Vr alle alternatieven wrdt een reeks milderende maatregelen gefrmuleerd. In aanlp naar de verdere uitwerking van een GRUP, prject-mer en buwaanvraag, wenst de stad Antwerpen een aantal pmerkingen p deze lijst van milderende maatregelen nder de aandacht te brengen. Het ntwerp plan-mer gaat hier in etens p in. Tch met pgemerkt wrden dat de effectberdeling van de alternatieven een glbale scre krijgen p planniveau, wat het naar ns rdeel niet eenvudig maakt m te anticiperen p de vervlgstappen en inhudelijke uitspraken te den. Psitieve en negatieve effecten wrden vr de verschillende deelgebieden immers uitgevlakt. Een belangrijke pmerking is dan k dat de gefrmuleerde milderende maatregelen (te) algemeen zijn en (te) weinig gecncretiseerd wrden m gebiedsspecifieke negatieve effecten te milderen. Omdat dit eindrapprt p plan-mer-niveau daar tch al uitspraken ver det, zien we ns gendzaakt hier dieper p in te gaan. Te meer mdat vr de cluster leefbaarheid vertrkken wrdt van een berdeling p basis van naakte infrastructuur waarbij de ptenties van milderende maatregelen ng niet bltgelegd werden (zie adviesdeel 2.5). De stad Antwerpen vraagt de grtste zrgvuldigheid te betrachten bij de frmulering van milderende f flankerende maatregelen en dit met inachtneming van de verdere prcesstappen. Bijkmend vraagt de stad Antwerpen vr alle clusters meer aandacht te hebben vr de uitveringsfase en dus k vr de milderende maatregelen tijdens deze fase. Dit start uiteraard met een crrecte beschrijving van de realisatiefase. Z lezen we in deelrapprt 8 dat aangenmen wrdt dat een gelijkaardige ruimte ndzakelijk is vr Meccan als vr Osterweel en Osterweel- Nrd vr de grnd die ndig is vr het pnieuw aanvullen bij afgeznken tunnels. Wat dit cncreet betekent is niet duidelijk. Ok vr andere werfznes vraagt de stad Antwerpen m bijkmende verduidelijking. De grtte en de impact van dit prject rechtvaardigt bvendien een grtere aandacht vr de effecten p mbiliteit, ruimte en leefbaarheid tijdens de aanlegfase. Daarm vraagt de stad Antwerpen k bijzndere aandacht vr Minder Hinder maatregelen tijdens de aanlegfase en dit vanuit de algemene timing van alle werken die binnen het Masterplan 2020 en daarbuiten in en rnd de stad Antwerpen zijn gepland. In 3.2 frmuleren we per discipline pmerkingen p de milderende maatregelen en p welk niveau uit te werken zals gefrmuleerd in het ntwerprapprt. De gefrmuleerde milderende maatregelen wrden samengevat in tabelvrm en daarnder verder besprken. Deze samenvatting in tabelvrm is mgelijk aangezien de meeste maatregelen algemeen en tepasbaar p verschillende alternatieven werden gefrmuleerd. 13

14 Osterweel Meccan Osterweel-Nrd 2 de Kennedytunnel + SRW/DRW Centrale tunnel GRUP-vrschriften Prject-MER/vergunning Flankerende maatregelen In 3.3 wrden per deelgebied negatieve effecten uit het nderzek belicht waarvr specifieke milderende maatregelen meten wrden gefrmuleerd, eventueel dr de algemeen gefrmuleerde maatregelen te te passen en te cncretiseren. 3.2 Per discipline Discipline mbiliteit Alternatieven Vr de discipline mbiliteit wrden per deelgebied wel negatieve effecten en mgelijke milderende flankerende maatregelen gefrmuleerd: Alternatieven Negatief effect Milderende maatregel Verhging verkeersdruk persnenwagens in deelgebied Linkerever REF.y.0.: De Charles Csterlaan wrdt afgeslten waardr het verkeer dr de Waaslandtunnel via het nderliggende wegennet p Linkerever en in Zwijndrecht rijdt. Ondanks dat dit leidt tt lagere intensiteiten in de Waaslandtunnel, resulteert dit tch in een hgere belasting van het nderliggende wegennet p Linkerever en in Zwijndrecht. Deze hgere druk cncentreert zich hfdzakelijk p de Blanceflerlaan. In de drrekeningen neemt slechts een deel van dit verkeer de pen afritten Blanceflerlaan m verder via de parallelweg te rijden. Verhging verkeersdruk persnenwagens in Verder beperken capaciteit en drstrming in de Waaslandtunnel (1) Optimalisering p- en afritten Blanceflerlaan m 14

15 deelgebied Zwijndrecht REF.y.0.: Zie hierbven Verhging verkeersdruk vrachtverkeer in deelgebied Eilandje REF.y.0.: De aanwezigheid van de Osterweelknp resulteert in etra verkeer naar deze pen afrit drheen het deelgebied Eilandje. In het Referentiescenari Masterplan 2020 rijdt dit verkeer via andere pritten naar de hfdstructuur. Verhging verkeersdruk vrachtverkeer in deelgebied Deurne-Zuid -REF.2.0.: Dr het wegvallen van de pen afritten Wmmelgem p de E313 rijdt meer vrachtverkeer tussen deze mgeving en het centrum van Antwerpen via het nderliggend wegennet. Verhging verkeersdruk vrachtverkeer in deelgebied Linkerever REF2.y.0.: Het betreft hier bestemmingsverkeer dat een langere afstand p het nderliggend wegennet rijdt. verkeer te stimuren hier de parallelweg p te rijden. (2) Beperken drstrming aan tegangen Zwijndrecht Optimaliseren knppunten parallelweg (2) Cncentratie vrachtverkeer p aangewezen hfdstraten (3) Cncentratie vrachtverkeer p de R11 (4) Oriënteren vrachtverkeer in het deelgebied naar de dichtste pen afrit p de hfdstructuur Op deze milderende flankerende maatregelen merken wij het vlgende p: (1) De beperking van de capaciteit en drstrming in de Waaslandtunnel, die al minder gebruikt wrdt t..v. de huidige situatie, zal geen plssing bieden en niet de negatieve effecten milderen. Bvendien dient de Waaslandtunnel behuden te blijven als lkale verbinding tussen linker- en rechterever. Deze maatregel is niet afdende. Andere maatregelen dienen verwgen te wrden. Eerder al werd de P&R Blanceflerlaan t.h.v. het aansluitingscmple met de parallelweg geïntegreerd in het prject Osterweelverbinding. Flankerend kan ingezet wrden p het verder stimuleren van alternatieve ververswijzen en dus Scheldekruisingen met fiets en OV, gekppeld aan park&rides met bijkmende capaciteitsuitbreiding. (2) Met ptimalisering van p- en afritten Blanceflerlaan en knppunten parallelweg vermeden wij dat een ruimtelijke ptimalisering qua inrichting, aansluiting en inpassing wrdt bedeld. Dit is echter niet duidelijk uit de beschrijving en dient cncreter te wrden uitgewerkt. Dergelijke maatregelen zijn geen flankerende maatregelen, maar zijn maatregelen die minstens p prject- MER-niveau pgenmen dienen te wrden en kunnen zelfs een vertaling in de GRUP-vrschriften f -cntur ndzaken. 15

16 (3) De beschrijving van de maatregel is niet duidelijk en dient cncreter te wrden beschreven. Welke hfdstraten wrden bedeld? Op welke manier wrdt hier vrachtverkeer p gecncentreerd? De stad Antwerpen vraagt m flankerende f milderende maatregelen te situeren binnen de besprekingen ver het vrachtrutenetwerk die het vrachtverkeer langs de Siberiabrug en niet dr het Eilandje leiden richting Vssenschijnstraat. Flankerend beleid is bijvrbeeld de herinrichting van de rute Vsseschijnstraat als hfdrute vr het vrachtverkeer naar de Osterweelknp en A12/E19-nrd knp m z de Nrderlaan/Grenendaallaan te ntlasten. Verder dient k rekening gehuden te wrden met afspraken tussen de stad Antwerpen en het GHA ver de rute vr uitznderlijk verver via de Scheldekaaien. (4) Het is niet duidelijk he deze maatregel kan wrden gerealiseerd. Bvendien, waar met dit vrachtverkeer dan naarte? Wat hier als milderende maatregel wrdt vrgesteld dient deel uit te maken van de glbale uitvering van het Masterplan 2020 met de realisatie van een stelijke tangent met aansluitingscmple ten sten van Deurne. Uit het rapprt leiden we bvendien af dat de vlwaardige aansluiting t.h.v. Schijnprt p de R1, zeker in de uitveringsvariant met rechtstreekse aansluiting p de Singel, veel (vracht)verkeer aantrekt i.t.t. de aansluiting A102. Er meten flankerende maatregelen genmen wrden m het vrachtverkeer, vral van de industriezne rnd het Albertkanaal, af te leiden naar de aansluiting A102 en weg te leiden van de aansluitingen Schijnprt en Grenendaallaan. Dergelijk zwaar vrachtverkeer is in stedelijke cntet niet wenselijk. We verwijzen hiervr naar het lpende prces rnd het kaderplan Albertkanaal, waar een aantal maatregelen uitgewerkt wrden. Ander flankerend beleid kan bestaan uit de pmaak en implementatie van reginale vrachtrutes, rutes vr gevaarlijk f uitznderlijk verver Eplitatievarianten Ok vr de eplitatievarianten wrden milderende flankerende maatregelen gefrmuleerd: Negatief effect Slimme kilmeterheffing p de R1: Verhging verkeersdruk van vral vrachtverkeer in de deelgebieden rnd het stelijk en zuidelijk deel van de R1. in deelgebied Linkerever REF.2.3. Dr de kilmeterheffing p dit gedeelte van de R1 rijdt lkaal en bestemmingsverkeer meer p het nderliggende wegennet i.p.v. de R1 te gebruiken. Vrachtverbd p de R1: Verhging verkeersdruk van vrachtverkeer in de deelgebieden rnd het stelijk en zuidelijk deel van de R1. in deelgebied Linkerever REF.2.5. Dr het vrachtverbd p dit gedeelte van de R1 rijdt lkaal en bestemmingsverkeer p het nderliggende wegennet i.p.v. de R1 te gebruiken. Milderende maatregel Verlagen tariefstelling p de R1 vr verkeer dat de p- en afritten gebruikt (vldende hg te huden m misbruik te vermijden) Cncentreren verkeer p Singel die dan wel geptimaliseerd met wrden. Verbd vrachtverkeer in delen van het centrumgebied met een verslag en distributiepunt aan de rand van de stad. 16

17 Osterweel Meccan Osterweel-Nrd 2 de Kennedytunnel + SRW/DRW Centrale tunnel GRUP-vrschriften Prject-MER/vergunning Flankerende maatregelen Beide eplitatievarianten verhgen de verkeersdruk p het lager wegennet, wat nadelig is vr de drstrming p het lager wegennet van autverkeer, penbaar verver en fietsers en vr de verkeersveiligheid en leefbaarheid. Zals uit de beschrijving van de bestaande testand blijkt (deelrapprt 4), kampt het nderliggende wegennet al met allerlei prblemen dr de verkeersdrukte. We willen vermijden dat het nderliggend wegennet, vral Singel-Nrderlaan en Waaslandtunnel, wrdt gebruikt m het hger wegennet te mzeilen. Eplitatievarianten f sturingsmaatregelen die dit ntwijkingsgedrag bevrderen zijn dan k niet aanvaardbaar. Dit vergt een grndig debat ver de inhudelijke uitwerking van de eplitatievrwaarden waar de nieuwe infrastructuur aan met vlden en dit k rekening hudend met de effecten p het nderliggend wegennet. Enerzijds wrdt de (geptimaliseerde) Singel ingezet vr verkeer dat p het hfdwegennet hrt en p die manier wrdt dit verkeer aangemedigd m de kilmeterheffing te mzeilen via het lager wegennet. Dit is nefast vr de Singel die vandaag en in de tekmst een belangrijke stadsntsluitende functie heeft en drager is van penbaar verver en fietsrutes. Deze functie wrdt bedreigd dr de cncentratie van verkeer p de Singel dat p de Ring hrt. Bvendien wrdt p die manier de verkeerssturing teniet gedaan en blijft de Ring-Singelzne kampen met grte heveelheden verkeer en de bijhrende prblemen naar leefbaarheid (geluid, lucht, gezndheid). Anderzijds wrdt een verbd p vrachtverkeer in delen van het centrumgebied vrgesteld. Dit kan géén maatregel zijn m de prblemen van de Ring p te lssen en z de stad nbereikbaar te maken vr vrachtverkeer. Dit dreigt een hyptheek te leggen p het ecnmisch hart van de stad en de belevering van de stad Discipline bdem en grndwater Alternatieven Negatief effect Milderende maatregel Wijziging bdemprfiel en grndverzet: Op basis van de ingeschatte brut heveelheid grndverzet ndig vr de aanleg van de diverse tracéalternatieven, scren het Osterweeltracé, het Meccan tracé en het Osterweel-Nrd tracé beduidend slechter dan de Hierbij dient wel vermeld te wrden dat ten minste een deel van de uitgegraven bdem hergebruikt zal kunnen wrden vr het herstrten bij de cut & cver en afgeznken tunnels. 17

18 verige alternatieven (meer en langere tunnelelementen en sleuven). Cmbinatie van een van deze alternatieven met het ntwikkelingsscenari A102/R11bis kan mgelijk een grt grndverscht betekenen, gezien k bij het ntwikkelingsscenari A102/R11bis een grte heveelheid grndverzet verwacht wrdt. Wijziging bdemprfiel en grndverzet Wijziging bdemvchtregime en grndwaterkwantiteit: Bij het Osterweel tracé en het Osterweel-Nrd tracé is een belangrijke aandachtzne vr verdrging het gebied ter hgte van het natuurgebied Blkkersdijk en het Sint- Annabs. Hier kan een tename van de verharde ppervlakte mgelijk wel een belangrijke impact betekenen, meer bepaald vr de aanwezige fauna en flra. Dit cumulatief effect dient verder in detail bekeken te wrden p prject-mer niveau Bij alle alternatieven dient gestreefd te wrden naar maimale aanwending van de uitgegraven grnd binnen het plangebied p plaatsen waar phgingen ndig zijn in functie van het plan/prject (indien dit bdemtechnisch en p kwalitatief vlak mgelijk is). Daarnaast is het aangewezen m pprtuniteiten te nderzeken vr gebruik van uitgegraven bdem als secundaire grndstf. Deze aspecten dienen behandeld te wrden in het prject-mer. Het verdrgingseffect dient vr deze aandachtznes p prject-mer niveau verder in detail bestudeerd te wrden. Hierbij kan eveneens nderzcht wrden wat de mgelijkheid is binnen deze aandachtznes (en eventueel andere geveliger znes) m delen van de nieuw aan te leggen weginfrastructuur te vrzien in drlatend materiaal. Bvendien dient rekening gehuden te wrden met mgelijke cumulatieve verdrgingseffecten dr teden van het barrièreeffect (van de aanwezigheid van de tunnels en sleuven p de grndwatertafel) samen met de tename aan verharde ppervlakte. Wijziging in hydrgelgische pbuw en hydraulische Op lcaties waar ten gevlge van het barrière-effect 18

19 parameters Impact p grndwaterstijghgte: Bij het Meccan tracé en zijn uitveringsvarianten wrdt p diverse lcaties een verhging van het grndwaterpeil vrspeld die pwellend grndwater kan verrzaken. Ten westen van het Meccan tracé, p Linkerever, kmen diverse winningen vr die freatisch grndwater nttrekken en waarbij mgelijk interferentie met de vrspelde grndwatertafeldaling kan ptreden. Interferentie van grndwatertafeldaling ten gevlge van het barrière-effect met de aanwezige grndwaterwinningen is bij het Meccan tracé niet uitgeslten. pwellend grndwater kan ntstaan binnen landbuwgebied enkel mgelijk bij het Meccantracé dient nagegaan te wrden f de huidige capaciteit van de aanwezige grachten vlstaat m het bijkmende vertllige grndwater in vldende mate draineren. Eventueel dienen aan de randen van enkele grnden bijkmende grachten gegraven te wrden ten beheve van de drainage. Dit dient verder nderzcht te wrden p prject-mer niveau. Dit effect dient verder nderzcht te wrden p prject-mer niveau. Op deze milderende maatregelen merken wij het vlgende p: De milderende maatregelen tijdens de aanlegfase ntbreken: Binnen het havengebied en de Scheldevallei dient k rekening gehuden te wrden met de ppervlakkige aanwezigheid van een (weliswaar dunne) laag plderklei, waar mgelijke zettingsprblemen kunnen ptreden. Zeker binnen dit gebied dient de ndige aandacht besteedt te wrden bij de cnstructie van bruggen mwille van de zwaardere belasting, en kan het ndig zijn m de tijdelijke pslag van ntgraven grnd in mvang te beperken. Deze aspecten dienen verder nderzcht te wrden p prject-mer niveau. (p.30); Bdemzetting is k mgelijk bij ntwatering (bemaling) vr de aanleg van de cut&cvertunnels. Bij de tepassing van bemalingen tijdens de cnstructiefase zal evenwel steeds gebruik gemaakt wrden van damwanden, zdanig dat de invledsfeer van de bemalingen zeer beperkt zal blijven. De damwanden zullen tt in de zeer slechte drlatende Bms verankerd wrden. (p.30) Dit zijn maatregelen p prject- MER/vergunningen-niveau; Het barrière-effect van de (waterdichte) buwkuip t.h.v. (grnd)watergevelige (natuur)gebieden kan wrden vrkmen dr het pgepmpte grndwater aan de benedenstrmse zijde van de buwzne weer te infiltreren; Het pgepmpte (niet verntreinigde) grndwater buiten het invledsgebied terug in de bdem brengen via infiltratiegrachten, -vijvers f returbrnnen en niet te lzen in de penbare rilering. Lzing in het penbare ril heeft bvendien bijkmende negatieve effecten p de effectiviteit van de zuiverende werking van de RWZI en kan leiden tt vaker in werking treden van de ngezuiverde rilverstrten naar de Schelde; 19

20 GRUP-vrschriften Prject-MER/vergunning Flankerende maatregelen Tijdelijke pslag van uitgegraven grnd kan mgelijk visuele hinder verrzaken. Gezien echter veelal pslag zal gebeuren binnen een stedelijke f industriële cntet, waar de pen ruimte vaak reeds beperkt is, zal de visuele hinder in veel gevallen beperkt blijven. (deelrapprt 5, p.29) Bij de intekening van de werfznes in het GRUP dient tch rekening te wrden gehuden met deze lcaties vr tijdelijke pslag, en hieraan verbnden buffering tegen visuele hinder, hinder dr geur en pwaaiend stf dr de wind. Dit zijn milderende maatregelen p GRUP- en vral p prject-mer/vergunningen-niveau; Mgelijke milderende maatregelen tijdens de eplitatiefase die ntbreken: Na de werken is het aangewezen de taluds in te zaaien waardr de bdem gefieerd wrdt en het risic p bdemersie afneemt. Afwateringsgrachten die met te steile evers aangelegd wrden, kunnen eveneens nderhevig zijn aan ersie. De ersiegeveligheid van de evers kan verlaagd wrden dr het aanleggen van evers met een zwakke helling (helling 20/4). Hiervr met wel vldende ruimte beschikbaar zijn. (p.31) Dit zijn milderende maatregelen p prject-mer/vergunningen-niveau; Opvang van hemelwater langs wegenis en afwateren in infiltratiegrachten, -vijvers en RWA buizen; Filteren van verntreinigende stffen; Infiltratie naar de ndergrnd; Aanleg van een nivelleersysteem vr het grndwater m het pstuwend en blkkerend effect van (gestapelde) tunnels te vermijden; Vermijden van permanente grndwaternttrekkingen/bemalingen,.a. dr ndergrndse cnstructies (tunnels, sleuven, cut&cver) nder het grndwaterpeil waterdicht te vrzien, vral in (grnd)watergevelige gebieden; Zie k maatregelen tegen verdrging bij discipline fauna en flra (zie adviesdeel 3.2.4); Tijdelijke en permanente veranderingen in ndergrndse en bvengrndse hydrlgie meten bij beschermde natuurgebieden ten zeerste wrden vermeden. Hiervr met er niet enkel wrden gekeken naar de nabije cntet maar naar het hele ecsysteem Discipline ppervlaktewater Algemene maatregelen Milderende maatregel Maatregelen m.b.t. hemelwaterbuffering en kmberging: Vrzien van vldende (bijkmende) buffering vr hemelwater Cmpensatie van inname van kmbergingsgebied 20

21 Natuurvriendelijke inrichting (NTWB) van gedwarste waterlpen en in te richten buffervrzieningen Maatregelen m.b.t. waterkwaliteit afstrmend hemelwater: Opvang van afstrmend hemelwater via nverharde bermen en langsgrachten/bufferbekkens f vrzien van een klstfwater (KWS)-afscheider Maatregelen tijdens de aanlegfase: Garanderen van gede drstrming van gedwarste waterlpen Alternatieven Milderende maatregel Wijziging in ppervlaktewaterkwantiteit: (1) beperken invledssfeer bemaling garanderen van de drstrming van de verschillende waterlpen tijdens de aanlegfase vrmt een aandachtspunt p prjectniveau vrzien van vldende (bijkmende) buffering nder de vrm van langsgrachten en/f bufferbekken (ndergrnds f t.h.v. de restruimtes tussen de p- en afritten) cmpensatie inname kmberging Osterweel - basisvariant (incl. paperclip) ca m³ buffering + variant tunnels bven elkaar ca. 1,83 ha cmpensatie inname kmberging Osterweel - variant gesplitst knppunt Schijnprt + ca. 740 m³ buffering + ca. 0,4 ha cmpensatie inname kmberging Meccan basisvariant ca m³ buffering + variant tracé via Plderdijkweg ca. 0,8 ha cmpensatie inname kmberging Meccan - variant viaduct vanaf Rstckweg ca m³ buffering ca. 0,8 ha cmpensatie inname kmberging Meccan - variant met knppunt Scheldelaan ca. 740 m³ buffering Meccan - variant met aansluiting E17 tussen ca m³ buffering gevangenis en bedrijventerrein ca. 0,5 ha cmpensatie inname kmberging Osterweel-nrd ca m³ buffering ca. 2,21 ha cmpensatie inname kmberging 2de Kennedytunnel + SRW/DRW ca m³ buffering ca. 1,1 ha cmpensatie inname kmberging Centrale tunnel ca m³ buffering ca. 0,66 ha cmpensatie inname kmberging Wijziging fysic-chemische en bilgische ppervlaktewaterkwaliteit: vrzien van een klwaterstf(kws-)afscheider daar waar het afstrmend hemelwater niet pgevangen wrdt in nverharde bermen en langsgrachten (cfr. algemene effectbespreking) (2) Flankerende infrastructurele maatregelen Dezelfde effecten en maatregelen als vr de alternatieven: Milderende maatregel Vervanging viaduct van Merksem dr sleuf/tunnel (2) Herinrichting knppunt Schijnprt basisvariant (1) + (2) paperclip ca. 450 m³ buffering ca. 0,2 ha cmpensatie inname kmberging Herinrichting knppunt Schijnprt variant hllands cmple thv zuiveringsstatin (1) + (2) ca. 740 m³ buffering ca. 0,4 ha cmpensatie inname kmberging 21