Strategisch project Fortengordels rond Antwerpen

Transcriptie

1 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 September 2014 maart 2015

2 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 2 Inhud Inhud Inleiding Stand van zaken 1 september maart Spr 1: visie... 5 Spr 2: acties... 5 Spr 3: cmmunicatie Spr 4: samenwerking Gebiedsprgramma Financieel verzicht Uitdagingen... 15

3 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt Inleiding Het tweede strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen ( ) startte fficieel p 1 september Het is één van de 10 geïntegreerde gebiedsgerichte prjecten die wrden gecördineerd vanuit de prvincie Antwerpen. Het prjectgebied spreidt zich ver het grndgebied van 26 gemeenten en 3 stedelijke districten. Tijdens het vrgaande strategisch prject werd een visie pgemaakt vr de frtengrdels rnd Antwerpen. Er werd k reeds een aanzet van actieplan gefrmuleerd. De fcus in het tweede strategisch prject ligt p de verdere pmaak en uitvering van het actieplan. De aanvraag vr het strategisch prject werd aan de hand van vier punten gemtiveerd. Deze vier punten werden in het eerste half jaar van het strategisch prject als vlgt gerealiseerd: Cntinueren regiefunctie: Het prvinciebestuur cntinueert haar rl als regisseur dr de pmaak van het actieplan en het bewaken van de uitvering ervan. Het actieplan bevat initiatieven waarbij tal van actren betrkken zijn, zij het als initiatiefnemer dan wel als partner. De rl van de cördinatr hierin is de diverse sectren bij elkaar brengen en knelpunten duidelijk krijgen. De cördinatr trekt vral de rganisatie van het verlegprces en de verkepelende cmmunicatie. De pmaak van het actieplan vereist dus een gedegen afstemming. Hierte is een vereenvudigde verlegstructuur uitgewerkt (zie p. 10). Uitvering van acties: De vier strategische delstellingen zals bepaald in de visie wrden bereikt dr de uitvering van acties. Smmige acties wrden vanuit de prjectcördinatie getrkken, anderen wrden ndersteund en/f pgevlgd. Een vrbeeldactie die vanuit het strategisch prject wrdt gecördineerd, is het evenement de Frtengrdel Een eerste aanzet vr het actieplan werd gefrmuleerd tijdens de pmaak van de visie. Een aantal acties wrdt al uitgeverd.b.v. pprtuniteiten en/f ndzaak. De verdere pmaak van het

4 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 4 actieplan in 2015 gebeurt.b.v. input van de actren. De mensen die mee het actieplan pmaken, hebben een plaats binnen de prcesstructuur. Kennis vergaren en uitwisselen, inhudelijke ndersteuning, ervaring pbuwen en delen: Dit gebeurt via het lerend netwerk en de werkgrepen. Op het lerend netwerk zijn alle belanghebbenden van de Antwerpse frtengrdels welkm, maar uiteraard is de belangrijkste delgrep de frteigenaars, -beheerders, en gemeenten. Het is enerzijds een bijeenkmst waar de stand van zaken en planning van het prject wrdt tegelicht en er wrdt kennis uitgewisseld waaraan de actren aangeven nd te hebben. Anderzijds wrdt hier input vr het actieplan verzameld. Vr de realisatie van een cncrete actie f als er rnd een specifiek thema inhudelijke ndersteuning wrdt gevraagd, wrdt een werkgrep (per actie en /f per deelgebied) pgestart. Tijdens de werkgrepen wrdt verder kennis vergaard en ervaring gedeeld. In de werkgrepen kmen, al dan niet per deelgebied, verschillende actren samen en kunnen er in grep plssingen vr uitdagingen van frtbeheerders, -eigenaars, gemeenten wrden gevnden. Cmmunicatieplan verder uitwerken en uitveren: Een nieuwe cmmunicatiemedewerker is sinds september in dienst. Deze zal mee de cmmunicatie vr de Frtengrdels rnd Antwerpen uitdenken en uitveren. Een eerste cmmunicatieactie was de plaatsing van infrmatiebrden aan de frten van deelgebied Brialmnt, met bijhrend persmment.

5 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt Stand van zaken 1 september maart 2015 In het huidige strategisch prject werken we vanuit vier spren, met name visie, acties, cmmunicatie en samenwerking. Per spr vlgt de cncrete uitwerking. Spr 1: visie De visie vr het prjectgebied is pgemaakt p drie niveaus: de beide frtengrdels, de 6 deelgebieden, en p siteniveau (m.a.w. frten en schansen). Met het kaderplan is cnsensus bereikt tussen de verschillende stakehlders ver de ntwikkeling per frt en ver de bvenlkale ntwikkeling tussen de frten. Het is geen juridisch dcument, maar een tetsingskader bij de berdeling van nieuwe initiatieven. Het wil z richtinggevend zijn vr de tekmstige ntwikkelingen. Het dcument werd verstuurd naar de leden van de stuurgrep vr de definitieve vaststelling. Daarna vlgt ng een vaststelling in deputatie en wrdt het kaderplan nder de frtbeheerders en eigenaars verspreid. Dankzij de afstemming in de stuurgrep is er nu één lijn vr advisering p de drie beleidsniveaus. Deze drie niveaus raadplegen dan k het kaderplan: 1. Lkaal: externe partners bv. bij de pmaak van een masterplan vr hun frt 2. Prvinciaal: interne partners bv. bij de pmaak van PRUP's f bestemmingsplannen, bij de advisering van stedenbuwkundige berepen 3. Vlaams: ANB, OE, VLM, en Ruimte Vlaanderen bevestigden de waarde van het kaderplan als beleidsinstrument waarp ze hun beleid willen stelen. Ruimte Vlaanderen adviseerde bijkmend m de pmaak van fiches per frt ver de gewenste ntwikkeling p te nemen in het actieplan. Spr 2: acties Sinds de start van het tweede strategisch prject stemmen we de verdere invulling van het actieplan p de drie niveaus af: 1. Lkaal: externe partners, namelijk de gemeenten en eigenaars/beheerders 2. Prvinciaal: interne diensten

6 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt Vlaams: Ruimte Vlaanderen, OE, ANB, VLM (VMM maakt deel uit van de stuurgrep en wrdt betrkken indien ndig vr cncrete acties) De acties dienen ter realisatie van de strategische delstellingen en zijn steeds in vereenstemming met de ntwikkelingsperspectieven (p een cntinuüm van laag- naar hgdynamisch) per frt. Bij elke uitvering wrdt het evenwicht bewaakt tussen het bestaande erfged en de aanwezige natuur. Een aantal acties werd de afgelpen 6 maanden reeds uitgeverd f geïnitieerd. Hierna vlgen per strategische delstelling (SD) twee vrbeelden van lpende f afgernde acties tijdens strategisch prject SD1: bereiken van samenhang dr herkenbaarheid Implementatie huisstijl: het strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen werd intern erkend als partnerschap waardr het lg van de Frtengrdels rnd Antwerpen systematisch in de cmmunicatie vanuit de prvincie gebruikt wrdt. De vlgende stap is het gebruik dr alle partners van dit lg in de cntext van het geheel (f een deel) van de Frtengrdels rnd Antwerpen. Hierte zijn samenwerkingsvereenkmsten ndig.

7 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 7 Persmment infbrden: de plaatsing van de infbrden langs de Brialmntfrten is zwel p tv, in de kranten als p de radi verschenen. Dit vergrt de herkenbaarheid van de Frtengrdels rnd Antwerpen als verkepelend, cördinerend, afstemmend. SD2: bereiken van samenhang dr beleving van de frten Plaatsing infbrden: het deelgebied Antitankgracht werd reeds vrzien van infbrden; in ktber werden infbrden langs de frten van het deelgebied Brialmnt geplaatst. De brden vertellen de geschiedenis en samenhang van de frten en de huidige invulling van elk frt. Organisatie evenement: het evenement de Frtengrdel 2015 wrdt vlp vrbereid met de interne diensten en externe partners. De deputatie keurde de taakverdeling per dienst ged. De afspraken met de deelnemende frten zijn gemaakt tijdens een eerste werkgrep in januari. De vlgende werkgrep vindt plaats in april.

8 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 8 SD3: creëren van een zm rnd de stad Antwerpen Planprgramma Schelde: samen met de Vlaamse Landschandmaatschappij stemmen we in de deelgebieden Defensieve Dijk en Westelijke Flank acties ten beheve van de pen ruimte af in het kader van het landinrichtingsprject. De betrkken gemeenten werden bezcht en een samenwerkingsvereenkmst werd ndertekend. Deze werd in januari gedgekeurd dr de deputatie. Managementplannen IHD s: samen met het Agentschap vr Natuur en Bs stemmen we de pmaak van het managementplan af ter realisatie van de instandhudingsdelstellingen vr vleermuizen in het vlledige prjectgebied. Een eerste verlegplatfrm vr de Frtengrdels rnd Antwerpen vnd plaats in februari. Daar werd bekeken welke eigenaars/beheerders per deelgebied willen deelnemen aan de eerste implementatiefase.

9 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 9 SD4: ndersteuning van frteigenaars, -beheerders, gemeenten/ntwikkelen van verlegplatfrm Subsidies: vr de partners is het meilijk hun weg te vinden in de subsidiemgelijkheden. We willen hierin ndersteuning bieden dr de pmaak van een subsidiewijzer. Deze zal duidelijkheid brengen in de te vlgen stappen bij de zektcht naar subsidies. Daarte zijn we gestart met de inventarisatie van de verschillende subsidieprgramma s. Daarnaast willen we de realisatie van een Eurpees prject cördineren. Een eerste verleg met de prvinciale dienst Eurpa maakte duidelijk welke stappen hierte genmen dienen te wrden. In april vnd een werkgrep plaats met geïnteresseerde frteigenaars en-beheerders m een ptentieel Eurpees prject vrm te geven. Lerend netwerk en werkgrepen: tijdens de bijeenkmsten die reeds plaatsvnden, werden vanuit de partners verschillende vragen naar ndersteuning gesteld. Deze werden gebundeld per thema. In werkgrepen m de acties af te stemmen wrden deze vragen gezamenlijk behandeld. Deze werkmethde werd vrgesteld tijdens het eerste lerend netwerk in januari (zie spr 4 vr verdere telichting). Een eerste werkgrep (rnd de infbrden langs de Brialmntfrten) vnd plaats in september, een tweede in januari (ver het evenement de Frtengrdel 2015). Eerste lerend netwerk (januari 2015)

10 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 10 Spr 3: cmmunicatie De vlgende cmmunicatie-acties verden we uit tijdens het eerste half jaar van dit tweede strategisch prject: Persbericht infbrden deelgebied Antitankgracht Persmment, persagenda en persbericht infbrden langs de Brialmntfrten en gedkeuring strategisch prject Aflevering Rndje prvincie (reprtagereeks p Atv) ver het strategisch prject Persagenda lerend netwerk Frtengrdels rnd Antwerpen Persbericht samenwerking met VLM in het kader van Landinrichtingsprject Vrbereiding algehele prmtie van het evenement de Frtengrdel 2015 Vrbereiding persmment tijdens het evenement de Frtengrdel 2015 Spr 4: samenwerking Dit vierde spr werd na de aanvraag van het tweede strategisch prject tegevegd. Net als visie, acties en cmmunicatie is k samenwerking een cnstante in het realiseren van een delgerichte gebiedsntwikkeling; een ged prces is immers nntbeerlijk vr het bekmen van een gedragen resultaat. De prcesstructuur uit het vrige strategisch prject werd geëvalueerd en p basis daarvan als vlgt vereenvudigd:

11 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 11 Een aantal zaken zijn vergenmen uit de vrige prcesstructuur: Dagelijks bestuur: hier gebeurt de interne cördinatie Stuurgrep: hier beslist het beleid (3 niveaus) p prjectniveau ver de acties (timing, welke acties, pririteiten) Nieuw zijn: Plangrep: afstemming tussen de 3 beleidsniveaus via ambtelijk verleg Lerend netwerk: via dit ruime netwerk van belanghebbenden (iedereen is welkm, maar alle sectren en beleidsniveaus wrden swies uitgendigd) wrden alle actren structureel betrkken; hier wrdt iedereen p de hgte gebracht van de stand van zaken en de aanpak van het prject, p basis daarvan kunnen mensen beslissen in welke werkgrepen ze deelnemen; daarnaast is dit the place t be m aan kennisdeling te den Werkgrepen per actie en/f per deelgebied: alle belanghebbenden vr een bepaalde actie in een bepaald deelgebied f p niveau van het vlledige prjectgebied kmen tt afspraken ter vrbereiding van cncrete uitveringen Uiteraard gebeurt bilaterale afstemming met de Vlaamse, prvinciale en lkale administraties ad hc in het kader van cncrete acties Een aantal verlegrganen kent dus geen vervlg. Expertengrepen kmen enkel ad hc samen ter vrbereiding van cncrete acties. De adviesgrep wrdt geschrapt mdat de rl daarvan wrdt pgevangen dr de ad hc expertengrepen; bvendien is de fase van visievrming afgernd. Een prvinciale werkgrep wrdt samengerepen wanneer afstemming is vereist in het kader van cncrete acties. De prjectgrepen per deelgebied wrden vervangen dr de werkgrepen (deze bijkmende prjectgrepen per deelgebied bleken in de praktijk niet haalbaar mdat er geen cncrete uitveringen aan gekppeld waren en dus te tijdsintensief).

12 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt Gebiedsprgramma De Frtengrdels rnd Antwerpen als gebiedsprgramma bestaat eruit binnen een afgebakend gebied prjecten/acties te realiseren die vanuit de prgrammacördinatie p elkaar wrden afgestemd. Het gebied betreft de beide frtengrdels rnd Antwerpen: de frten en hun mgeving alsk de verbindingen tussen de frten en de relatie met de vestingstad. De acties dienen ter realisatie van de vier strategische delstellingen. De afstemming tussen lpende en nieuwe prjecten binnen het gebied gebeurt via de prjectcördinatr en het actieplan. De cördinatr maakt een verzicht van de verschillende initiatieven en brengt partners samen indien samenwerking pprtuun is. Dit kan p schaal van de frten en schansen, p deelgebiedniveau f p niveau van de frtengrdels als geheel. De cördinatr bewaakt bij de afstemming vertegenwrdiging dr de verschillende sectren m in de uitvering het evenwicht te behuden tussen de vier thema s: cultuur, eclgie, bereikbaarheid, en benutting. Indien uitvering plaatsvindt in het kader van het strategisch prject, wrdt dit pgenmen in het actieplan. De vrmgeving van het actieplan is daarm dynamisch. Om het actieplan p te buwen en te actualiseren, is de prcesstructuur ndig. Deze met wrden drlpen alvrens acties kunnen wrden uitgeverd. Bij nieuwe pprtuniteiten wrdt de prcesstructuur pnieuw drlpen. Het gebiedsprgramma is z een cyclisch prces:

13 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt 1 13 Lerend netwerk: alle frtenpartners en belanghebbenden zijn hier welkm. Vanuit dit netwerk kmt de input vr het actieplan. De prjectcördinatr licht k de stand van zaken van het strategisch prject te. Op basis van de vragen van de partners brengen we kennis bijeen ver het beheer en nderhud van frten. Plangrep: hier wrden de ideeën vr het actieplan verzameld. De plangrep bereidt de stuurgrep vr dr de acties te rangschikken vlgens pririteiten en de beslissingen vr te bereiden. De plangrep bestaat uit de ambtelijke vertegenwrdigers van de drie bestuursniveaus (lkaal, prvinciaal, Vlaams). Stuurgrep: de beslissingen wrden hier genmen, dus in de stuurgrep wrdt het actieplan gefinaliseerd en geactualiseerd, dat daarna dr de deputatie wrdt gedgekeurd. De stuurgrep bestaat uit de beleidsvertegenwrdigers, dus schepenen, gedeputeerde, en Vlaamse administraties. Werkgrepen per actie en/f per deelgebied: als is beslist welke acties kunnen wrden uitgeverd, kunnen de werkgrepen aan de slag vr de uitvering, deze werkgrepen eindigen als een actie is afgernd. Vrbeelden van werkgrepen ver cncrete acties zijn bv. brden Brialmntfrten, de Frtengrdel 2015, zektcht Eurpese subsidies, In die werkgrepen kmen verschillende actren samen en kunnen er in grep plssingen vr uitdagingen van frtbeheerders, -eigenaars, en gemeenten wrden gevnden.

14 Strategisch prject Frtengrdels rnd Antwerpen Vrtgangsrapprt Uitdagingen In het laatste werkingsverslag van het vrgaande strategisch prject werd de aandacht gevestigd p een aantal uitdagingen. Daar gaan we als vlgt mee m: De schaal van het prjectgebied is buitengewn grt; wat niet enkel zijn weerslag kent p de prjectrganisatie en de prgrammacördinatie. Ok de diversiteit van actren maakt dat cmmunicatie en afstemming p verschillende manieren en met een andere taal geverd met wrden. Dat gezcht met wrden naar het juiste instrumentarium p de juiste schaal: maatwerk blijkt ndzakelijk. Aan de hand van de werkgrepen per actie en/f per deelgebied wrdt het prject bevattelijk gemaakt. Elke werkgrep is zeer afgebakend in tijd en qua inhud. In het geval van de realisatie van een actie (bv. infbrden) wrdt er een deadline vrpgesteld; na de deadline eindigt de werkgrep. In het geval van kennispbuw (bv. subsidiewijzer) wrdt er een bepaald prduct vrpgesteld; als het prduct gerealiseerd is, eindigt de werkgrep. Het bewaken van de prgrammatische samenhang tussen de verschillende prjecten binnen het prjectgebied, het afstemmen van visies p verschillende niveaus, p deelprjecten en acties, het zeken naar de ndzakelijke financiële middelen, het inhudelijk ndersteunen, het pbuwen van kennis, de kwaliteitstets, enz. zijn de grte uitdagingen die zullen bepalen f de frtengrdels een tekmst als geheel, als sm der delen, tegemet kunnen gaan. Dr de vrtdurende afstemming via het cyclisch prces dat eigen is aan het gebiedsprgramma wrden afstemming en samenhang maximaal bewaakt. Beleidsmatige verankering dr middel van samenwerkingsvereenkmsten, een gedragen kaderplan, samenwerken m uitverings- en beheersplannen te realiseren, acties uit te veren, vrmen de basis van (rechts)zekerheid waarbinnen de investeringen gerealiseerd meten wrden. De gestarte samenwerkingen met het Agentschap vr Natuur en Bs (managementplan natuurdelen), met het Agentschap Onrerend Erfged (geïntegreerde beheerplannen frten), en met de Vlaamse Landmaatschappij (landinrichting Defensieve Dijk en Westelijke Flank) verzekeren beleidsmatige verankering en gedragen, bvenlkale realisaties p het terrein.