Projectcode Jaarverantwoording Datum 28 mei Control & Compliance - Financieel Beheer

Transcriptie

1 JAARREKENING 2018

2

3 Projectcode Jrverntwoording 2018 Versie Goedgekeurd Dtum 28 mei 2019 Opsteller Control & Complince Beheerder Control & Complince - Finncieel Beheer Opdrchtgever Rd vn Bestuur, Ersmus MC

4

5 Ersmus MC Inhoudsopgve Pgin 1.1 Jrrekening 2018 Geconsolideerde jrrekening Geconsolideerde blns per 31 december Geconsolideerde resulttenrekening over Geconsolideerd ksstroomoverzicht over Grondslgen vn wrdering en resulttbepling vn de geconsolideerde jrrekening Toelichting op de geconsolideerde blns per 31 december Muttieoverzicht immteriële vste ctiv Muttieoverzicht mteriële vste ctiv Overzicht lnglopende schulden Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening over Enkelvoudige jrrekening Enkelvoudige blns per 31 december Enkelvoudige resulttenrekening over Grondslgen vn wrdering en resulttbepling enkelvoudige jrrekening Toelichting op de enkelvoudige blns per 31 december Muttieoverzicht immteriële vste ctiv Muttieoverzicht mteriële vste ctiv Overzicht lnglopende schulden Toelichting op de enkelvoudige resulttenrekening over Vststelling en goedkeuring jrrekening Overige gegevens Nevenvestigingen Controleverklring vn de onfhnkelijke ccountnt Bijlgen Verntwoording werkpltsfunctie xxxxxx Toelichting DHAZ Verntwoording DHAZ

6

7 Ersmus MC 1.1 Jrrekening 2018

8

9 Ersmus MC - geconsolideerd 1.1 JAARREKENING GECONSOLIDEERDE BALANS per 31 december 2018 (n resulttbestemming) Ref. 31-dec dec-17 ACTIVA Vste ctiv Immteriële vste ctiv Mteriële vste ctiv Finnciële vste ctiv Totl vste ctiv Vlottende ctiv Voorrden Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's / DBC-zorgproducten Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's-GGZ Overige vorderingen en overlopende ctiv Liquide middelen Totl vlottende ctiv Totl ctiv Ref. 31-dec dec-17 *) PASSIVA Groepsvermogen 10 Kpitl Bestemmingsreserves Algemene en overige reserves Eigen vermogen Andeel derden in groepsvermogen -3-3 Totl groepsvermogen Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Voorzieningen Lnglopende schulden Kortlopende schulden Onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten Overige kortlopende schulden en overlopende pssiv Totl pssiv

10 Ersmus MC - geconsolideerd GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING over 2018 BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten zorgprestties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Ref BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Honorriumkosten vrijgevestigd medisch specilisten die n de instelling voor medisch specilistische zorg declreren Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belstingen RESULTAAT NA BELASTINGEN Andeel derden in groepsresultt RESULTAAT BOEKJAAR

11 Ersmus MC - geconsolideerd GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref Ksstroom uit opertionele ctiviteiten Bedrijfsresultt Anpssingen voor: - fschrijvingen vergoedingen voor fschrijvingskosten bijzondere wrdeverminderingen/desinvesteringen 1, correctie boekverlies verkoop ctiv overige wrdevernderingen deelnemingen mutties voorzieningen 3, vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Vernderingen in vlottende middelen: - voorrden onderhnden werk uit hoofde vn DBC's/DBCzorgproducten onderhnden werk DBC's-GGZ onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten vorderingen en overlopende ctiv kortlopende schulden Ksstroom uit bedrijfsoperties Ontvngen interest Betlde interest Betlde belstingen Totl ksstroom uit opertionele ctiviteiten Ksstroom uit investeringsctiviteiten Investeringen immteriële vste ctiv Investeringen mteriële vste ctiv Opbrengst uit verkoop mteriële vste ctiv Ontvngsten uit verkoop deelnemingen Kpitlstortingen in deelnemingen Ontvngen dividenden uit deelnemingen Totl ksstroom uit investeringsctiviteiten Ksstroom uit finncieringsctiviteiten Verstrekte finncieringen leningen u/g Aflossingen op leningen u/g Nieuw opgenomen leningen Aflossing lnglopende schulden Vooruitontvngen investeringssubsidies Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Totl ksstroom uit finncieringsctiviteiten Muttie geldmiddelen Ansluiting met muttie geldmiddelen in de blns Sldo liquide middelen per 1 jnuri Sldo liquide middelen per 31 december

12 Ersmus MC - geconsolideerd GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen Algemene informtie Nm verslgleggende instelling: Ersmus MC Vestigingsplts: Rotterdm Adres: Dr. Molewterplein 40, Rotterdm Korte beschrijving hoofdctiviteiten: Leveren ptiëntenzorg, uitvoeren onderzoek en bieden vn onderwijs, opleiding en kennisvloristie De jrrekening wordt gepresenteerd in euro's, wt ook de functionele vlut is. Alle finnciële informtie in euro's is fgerond op het dichtstbijzijnde duizendtl. Groepsverhoudingen Het Ersmus MC vormt smen met Ersmus MC Holding BV, Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV, Hven Service BV (voorheen Hvenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV) en Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund de Ersmus MC groep. Het Ersmus MC stt n het hoofd vn deze groep. De enkelvoudige jrrekening vn het Ersmus MC is opgenomen in de geconsolideerde jrrekening vn de Ersmus MC groep te Rotterdm. Verslggevingsperiode Deze jrrekening heeft betrekking op het boekjr 2018, dt is geëindigd op blnsdtum 31 december Grondslgen voor het opstellen vn de jrrekening De jrrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslggeving WTZi (RvW). De grondslgen die worden toegepst voor de wrdering vn ctiv en pssiv en het resultt zijn gebseerd op historische kosten, tenzij nders vermeld in de verdere grondslgen. Continuïteitsveronderstelling Deze jrrekening is opgesteld uitgnde vn de continuïteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgnd jr De grondslgen vn wrdering en vn resulttbepling zijn ongewijzigd ten opzichte vn voorgnd jr. Verbonden prtijen Als verbonden prtij worden ngemerkt lle rechtspersonen, wrover overheersende zeggenschp, gezmenlijke zeggenschp of invloed vn betekenis kn worden uitgeoefend. Ook ntuurlijke personen die overwegende zeggenschp kunnen uitoefenen worden ngemerkt ls verbonden prtij. Trnscties vn betekenis met verbonden prtijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normle mrktvoorwrden zijn ngegn. Hiervn wordt toegelicht de rd en de omvng vn de trnsctie en ndere informtie die nodig is voor het verschffen vn het inzicht. Grondslgen voor consolidtie De geconsolideerde jrrekening omvt de finnciële gegevens vn het Ersmus MC en hr groepsmtschppijen en ndere rechtspersonen wrover overheersende zeggenschp kn worden uitgeoefend dn wel wrover de centrle leiding bestt. Groepsmtschppijen zijn rechtspersonen wrin het Ersmus MC een meerderheidsbelng heeft, of wrop op een ndere wijze een beleidsbeplende invloed kn worden uitgeoefend. Bij de bepling of beleidsbeplende invloed kn worden uitgeoefend, worden finnciële instrumenten, die potentiële stemrechten bevtten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. Prticipties die zijn verworven uitsluitend met het doel om ze binnen fzienbre termijn weer te vervreemden, worden niet geconsolideerd. Indien trnscties met een niet-geconsolideerde deelneming, die zich niet kwlificeert ls groepsmtschppij en wordt gewrdeerd volgens de vermogensmuttiemethode, pltsvinden wordt de winst of het verlies voortvloeiend uit deze overdrcht nr rto vn het reltieve belng dt derden hebben verwerkt (proportionele resulttbepling). Acquisities en desinvesteringen vn groepsmtschppijen Vnf de overnmedtum worden de resultten en de identificeerbre ctiv en pssiv vn de overgenomen vennootschp opgenomen in de geconsolideerde jrrekening. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidtie betrokken vnf het tijdstip wrop beleidsbeplende invloed kn worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidtie betrokken tot het tijdstip vn beëindiging vn deze invloed. 10

13 Ersmus MC - geconsolideerd In de geconsolideerde jrrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en trnscties geëlimineerd, evenls de binnen de groep gemkte resultten. De groepsmtschppijen zijn integrl geconsolideerd, wrbij het minderheidsbelng vn derden fzonderlijk tot uitdrukking is gebrcht. Joint ventures worden proportioneel meegeconsolideerd. In de geconsolideerde jrrekening zijn de volgende rechtspersonen opgenomen: Ersmus MC Holding BV, Rotterdm (100%) met de volgende dochtermtschppijen: - Ersmus MC O&O Holding BV, Rotterdm (100%) met de volgende dochtermtschppijen: - Ersmus MC Dibetessttion BV, Rotterdm (78,4%) - Ersmus MC Schiermonnikoog BV, Rotterdm (100%) - Ersmus Phrm BV, Rotterdm (100%) - Eurz Arbo BV, Rotterdm (100%) - MI&EUR BV, Rotterdm (100%) - Neursmus BV, Rotterdm (100%) - Sophi Reserch BV, Rotterdm (100%) - Thorxcentrum Reserch BV, Rotterdm (100%) - ViroNovtive BV, Rotterdm (100%) - Ersmus MC Zorg Holding BV, Rotterdm (100%) met de volgende dochtermtschppijen: - Apotheek A15 Holding BV, Rotterdm (50%) met de volgende dochtermtschppijen: - Apotheek A15 Vstgoed BV (100%) - Apotheek A15 BV, Rotterdm (100%); (voorheen: Ersmus MC Texel BV) - Centrum Bijzondere Tndheelkunde (CBT) Rijnmond BV (50%) - DermHven BV, Rotterdm (100%) - Ersmus MC Corporte Trvel Clinic Prticiptie BV, Rotterdm (100%) - Geboortecentrum Sophi Holding BV, Rotterdm (50%) - Poliklinische Apotheek Ersmus MC BV, Rotterdm (100%) - Trvelclinic Ersmus MC BV, Rotterdm (100%) Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV, Goes (100%) Hven Service BV, Rotterdm (100%) Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund (IMRF), Rotterdm met de volgende dochtermtschppij: - Cyclotron Rotterdm BV (100%) Apotheek A15 Holding BV, Geboortecentrum Sophi Holding BV en CBT Rijnmond BV zijn proportioneel meegeconsolideerd. Ersmus MC Zorg Holding BV is 50% ndeelhouder vn deze vennootschppen. De overige vennootschppen zijn volledig meegenomen in de consolidtie. In de blns zijn de niet geconsolideerde deelnemingen opgenomen tegen de netto vermogenswrde. Voor een overzicht vn de niet geconsolideerde deelnemingen wordt verwezen nr de toelichting op de geconsolideerde blns. In gevl vn smenwerking door het gezmenlijk uitvoeren vn ctiviteiten, gebruikmkend vn ctiv wrover de deelnemers gezmenlijk zeggenschp hebben, verwerkt de onderneming de gemeenschppelijke ctiv, verplichtingen, kosten en opbrengsten proportioneel. Trnscties in vreemde vlut Trnscties in vreemde vlut worden omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de trnsctiedtum. Monetire ctiv en verplichtingen die op de blnsdtum in vreemde vlut luiden, worden omgerekend nr de functionele vlut (Euro) tegen de op die dtum geldende wisselkoers. Vlutomrekenverschillen worden verntwoord in de resulttenrekening. Niet-monetire ctiv en verplichtingen die luiden in vreemde vlut en die tegen kostprijs zijn gewrdeerd, worden omgerekend nr de functionele vlut tegen de koers op trnsctiedtum Grondslgen vn wrdering vn ctiv en pssiv Activ en pssiv Activ en pssiv worden in het lgemeen gewrdeerd tegen de verkrijgings- of vervrdigingsprijs of de ctuele wrde. Indien geen specifieke wrderingsgrondslg is vermeld, vindt wrdering plts tegen de verkrijgingsprijs of nominle wrde. Een ctief wordt op de blns opgenomen wnneer het wrschijnlijk is dt de toekomstige economische voordelen nr Ersmus MC en/of de in de consolidtie betrokken dochtermtschppijen zullen toevloeien en de wrde drvn betrouwbr kn worden vstgesteld. Een verplichting wordt op de blns opgenomen wnneer het wrschijnlijk is dt de fwikkeling drvn geprd zl gn met een uitstroom vn middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvng vn het bedrg drvn betrouwbr kn worden vstgesteld. Activ die hier niet n voldoen, worden niet in de blns verwerkt, mr worden ngemerkt ls niet in de blns opgenomen ctiv. 11

14 Ersmus MC - geconsolideerd Een op de blns opgenomen ctief of verplichting blijft op de blns ls een trnsctie (met betrekking tot het ctief of de verplichting) niet leidt tot een belngrijke verndering in de economische reliteit met betrekking tot het ctief of de verplichting. Onder verplichtingen worden mede voorzieningen begrepen. Verplichtingen die hier niet n voldoen worden niet in de blns opgenomen, mr worden verntwoord ls niet in de blns opgenomen verplichtingen. Een ctief of verplichting wordt niet lnger in de blns opgenomen indien een trnsctie ertoe leidt dt lle of ngenoeg lle rechten op economische voordelen en lle of ngenoeg lle risico's met betrekking tot het ctief of de verplichting n een derde zijn overgedrgen. De resultten vn de trnsctie worden in dt gevl direct in de resulttenrekening opgenomen, rekening houdend met eventuele voorzieningen die dienen te worden getroffen in smenhng met de trnsctie. Indien de weergve vn de economische reliteit ertoe leidt dt het opnemen vn ctiv wrvn de rechtspersoon niet het juridisch eigendom bezit, wordt dit feit vermeld. Bij de beoordeling of er sprke is vn een belngrijke verndering in de economische reliteit wordt uitgegn vn de economische voordelen en risico's die zich nr lle wrschijnlijkheid in de prktijk zullen voordoen en niet op blns vn voordelen en risico's wrvn redelijkerwijze niet te verwchten is dt zij zich zullen voordoen. Schttingen De opstelling vn de jrrekening vereist dt het mngement oordelen vormt en schttingen en veronderstellingen mkt die vn invloed zijn op de toepssing vn grondslgen en de gerpporteerde wrde vn ctiv en verplichtingen, en vn bten en lsten. De ddwerkelijke uitkomsten kunnen fwijken vn deze schttingen. De schttingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen vn schttingen worden opgenomen in de periode wrin de schtting wordt herzien en in toekomstige perioden wrvoor de herziening gevolgen heeft. In de jrrekening zijn onder ndere schttingen opgenomen met betrekking tot omzet DBC's / DBC-zorgproducten, onderhnden werk DBC's / DBC-zorgproducten, mteriële vste ctiv, onderhnden werk EMF-projecten, voorziening debiteuren en overige voorzieningen. Voor de omzet DBC's / DBC-zorgproducten wordt specifiek verwezen nr prgrf onder Zorgopbrengsten. Finnciële instrumenten In de jrrekening zijn de volgende ctegorieën finnciële instrumenten opgenomen: finnciële vste ctiv, vorderingen en overlopende ctiv, liquide middelen, lnglopende schulden, kortlopende schulden en overlopende pssiv. Een finncieel ctief en een finnciële verplichting worden gesldeerd ls de onderneming beschikt over een deugdelijk juridisch instrument om het finnciële ctief en de finnciële verplichting gesldeerd f te wikkelen en de onderneming het stellige voornemen heeft om het sldo ls zodnig netto of simultn f te wikkelen. Als sprke is vn een overdrcht vn een finncieel ctief dt niet voor verwijdering uit de blns in nmerking komt, wordt het overgedrgen ctief en de drmee smenhngende verplichting niet gesldeerd. Een finncieel instrument wordt niet lnger in de blns opgenomen indien een trnsctie ertoe leidt dt lle of ngenoeg lle rechten op economische voordelen en lle of ngenoeg lle risico's met betrekking tot de positie n een derde zijn overgedrgen. Finnciële instrumenten (en fzonderlijke componenten vn finnciële instrumenten) worden in de geconsolideerde jrrekening gepresenteerd in overeenstemming met de economische reliteit vn de contrctuele beplingen. Presenttie vindt plts op bsis vn fzonderlijke componenten vn finnciële instrumenten ls finncieel ctief, finnciële verplichting of eigen vermogen. Reële wrde De reële wrde vn de in de blns verntwoorde finnciële instrumenten (leningen, vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden) en derivten is het bedrg wrvoor een ctief kn worden verhndeld of een pssief kn worden fgewikkeld tussen ter zke goed geïnformeerde prtijen, die tot een trnsctie bereid en vn elkr onfhnkelijk zijn. De reële wrde vn een lening is gelijk n de contnte wrde vn toekomstige ksstromen gebseerd op een rente die per blnsdtum zou gelden voor gelijksoortige leningen vermeerderd met een risicopremie voor iedere individuele lening. De reële wrde vn een rentederivt wordt bepld door het contnt mken vn de ksstromen n de hnd vn de relevnte swpcurve vermeerderd met krediet- en liquiditeitsopslgen. Voor de wrdering vn de hierboven benoemde finnciële instrumenten voor de vervolgjren n de eerste opnme wordt verwezen nr de fzonderlijke toelichtingen. Afgeleide finnciële instrumenten Finnciële instrumenten omvtten tevens in contrcten besloten fgeleide finnciële instrumenten (derivten). Deze worden door de instelling gescheiden vn de bsiscontrcten en prt verntwoord indien: - de economische kenmerken en risico's vn het bsiscontrct en het drin besloten derivt niet nuw verwnt zijn; - een prt instrument met dezelfde voorwrde ls het in het contrct besloten derivt n de definitie vn een derivt zou voldoen; en - het gecombineerde instrument niet wordt gewrdeerd tegen reële wrde met verwerking vn wrdevernderingen in de resulttenrekening. In contrcten besloten fgeleide instrumenten die niet worden gescheiden vn het bsiscontrct omdt niet n de hiervoor genoemde voorwrden is voldn, worden verwerkt in overeenstemming met het bsiscontrct. 12

15 Ersmus MC - geconsolideerd Ultimo 2018 beschikt Ersmus MC niet over dergelijke finnciële instrumenten. De fgeleide finnciële instrumenten omvtten cll opties. Cll-opties worden gewrdeerd tegen reële wrde dn wel de (niet beursgenoteerde) kostprijs. Bijzondere wrdeverminderingen finnciële ctiv Een finncieel ctief dt niet tegen reële wrde wordt verntwoord met wrdewijzigingen in de resulttenrekening wordt op iedere verslgdtum beoordeeld om te beplen of er objectieve nwijzingen bestn dt het ctief een bijzondere wrdevermindering heeft ondergn. Deze objectieve nwijzingen bestn ls zich, n de eerste opnme vn het ctief, een gebeurtenis heeft voorgedn die een negtief effect heeft gehd op de verwchte toekomstige ksstromen vn dt ctief en wrvn een betrouwbre schtting kn worden gemkt. Objectieve nwijzingen dt finnciële ctiv onderhevig zijn n een bijzondere wrdevermindering, omvtten het niet nkomen vn betlingsverplichtingen en chterstllige betling door een debiteur, of nwijzingen dt een debiteur filliet zl gn. Vn lle individueel significnte vorderingen wordt beoordeeld of deze specifiek onderhevig zijn n bijzondere wrdevermindering. Een bijzonder wrdeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen gemortiseerde kostprijs gewrdeerd finncieel ctief wordt berekend ls het verschil tussen de boekwrde en de contnte wrde vn de verwchte toekomstige ksstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente vn het ctief. Verliezen worden opgenomen in de resulttenrekening. Rente op het n een bijzondere wrdevermindering onderhevig ctief blijft verntwoord worden vi oprenting vn het ctief. Als in een ltere periode de wrde vn het ctief, onderhevig n een bijzondere wrdevermindering, stijgt en het herstel objectief in verbnd kn worden gebrcht met een gebeurtenis die pltsvond n de opnme vn het bijzondere wrdeverminderingsverlies wordt het bedrg uit hoofde vn het herstel opgenomen in de resulttenrekening. Immteriële vste ctiv De immteriële vste ctiv zijn gewrdeerd tegen verkrijgings- of vervrdigingsprijs, onder ftrek vn cumultieve fschrijvingen en cumultieve bijzondere wrdeverminderingen. De uitgven n eerste verwerking vn een gekocht of zelf vervrdig immterieel vst ctief worden toegevoegd n de verkrijgings- of vervrdigingsprijs ls het wrschijnlijk is dt de uitgven zullen leiden tot een toenme vn de verwchte toekomstige economische voordelen en de uitgven en de toerekening n het ctief op betrouwbre wijze kn worden vstgesteld. Als niet wordt voldn n de voorwrden voor ctivering worden de uitgven verntwoord ls kosten in de winst- en verliesrekening. Vooruitbetlingen op immteriële vste ctiv worden gewrdeerd tegen verkrijgings- of vervrdigingsprijs. De immteriële vste ctiv betreffen n medisch specilisten betlde goodwill en kosten voor ontwikkeling. De kosten voor onderzoek worden ten lste vn het resultt gebrcht in de periode wrin deze zijn gemkt. Het Ersmus MC heeft in het jr 2017 een Elektronisch Ptiënten Dossier geïmplementeerd. Het Ersmus MC heeft deze investering ls immterieel vst ctief verwerkt. De economische levensduur bedrgt 15 jr vnwege het grootschlige krkter vn het Elektronisch Ptiënten Dossier, de verwchte gebruiksduur vn het softwresysteem is lng, mr moet worden bezien in smenhng met periodieke updtes en upgrdes die voor dergelijke systemen regelmtig worden uitgevoerd. De fschrijvingen worden berekend ls een percentge over de nschffingsprijs volgens de lineire methode op bsis vn de economische levensduur, rekening houdend met de eventuele restwrde vn de individuele ctiv. Op immteriële vste ctiv in uitvoering en vooruitbetlingen op immteriële vste ctiv wordt niet fgeschreven. Afschrijving strt op het moment dt een ctief beschikbr is voor het beoogde gebruik en wordt beëindigd bij buitengebruikstelling of bij fstoting. De volgende fschrijvingspercentges worden hierbij in beginsel gehnteerd: Kosten vn intellectueel eigendom: 6,67%. Mteriële vste ctiv De mteriële vste ctiv zijn gewrdeerd tegen nschffings- of vervrdigingskosten minus cumultieve bijzondere wrdeverminderingen en minus jrlijkse fschrijvingen met vste percentges vn die kosten, dnwel berekend over de geschtte (kortere) economische levensduur. De kostprijs vn de ctiv bestt uit de verkrijgings- of vervrdigingsprijs en overige kosten om de ctiv op hun plts en in de stt te krijgen die noodzkelijk is voor het beoogde gebruik. De fschrijvingen worden berekend ls een percentge over de nschffingsprijs volgens de lineire methode op bsis vn de economische levensduur, rekening houdend met de eventuele restwrde vn de individuele ctiv. Op bedrijfsterreinen, mteriële vste ctiv in uitvoering en vooruitbetlingen op mteriële vste ctiv wordt niet fgeschreven. Afschrijving strt op het moment dt een ctief beschikbr is voor het beoogde gebruik en wordt beëindigd bij buitengebruikstelling of bij fstoting. De volgende fschrijvingspercentges worden hierbij in beginsel gehnteerd: Bedrijfsgebouwen: 2,5%, 3,33%, 5% en 10%. Mchines en instllties: 5%, 10% en 20%. Andere vste bedrijfsmiddelen, technische en dministrtieve uitrusting: 5% - 20%. 13

16 Ersmus MC - geconsolideerd De mteriële vste ctiv wrvn de tot de groep behorende rechtspersonen, krchtens een finnciële leseovereenkomst, de economische eigendom heeft, worden gectiveerd. De uit de finnciële leseovereenkomst voortkomende verplichting wordt ls schuld verntwoord. De in de toekomstige lesetermijnen begrepen interest wordt gedurende de looptijd vn de finnciële leseovereenkomst ten lste vn het resultt gebrcht. Voor zover subsidies of drn gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvngen ls éénmlige bijdrge in de fschrijvingskosten, zijn deze ls vooruitontvngen investeringssubsidies in mindering op de mteriële vste ctiv gepresenteerd. Deze subsidies worden conform de fschrijvingstermijn vn de desbetreffende ctiv in mindering gebrcht op de fschrijvingskosten. Onderhoudsuitgven worden slechts gectiveerd indien zij de gebruiksduur vn het object verlengen. Finnciële vste ctiv Deelnemingen in groepsmtschppijen en overige deelnemingen wrin invloed vn betekenis op het zkelijke en finnciële beleid kn worden uitgeoefend, worden opgenomen op de enkelvoudige blns en gewrdeerd volgens de vermogensmuttiemethode op bsis vn de nettovermogenswrde. Bij de vststelling of er sprke is vn een deelneming wrin de onderneming invloed vn betekenis uitoefent op het zkelijke en finnciële beleid, wordt het geheel vn feitelijke omstndigheden en contrctuele relties (wronder eventuele potentiële stemrechten) in nmerking genomen. De niet gereliseerde winst wordt geëlimineerd uit het resultt vn de onderneming. Deze correctie wordt verwerkt door elimintie op het resultt deelneming en deze elimintie in de blns in mindering te brengen op de wrde vn de deelneming. Deelnemingen wrin het Ersmus MC de zeggenschp gezmenlijk met ndere deelnemers uitoefent (joint ventures) worden gewrdeerd volgens dezelfde methode. De nettovermogenswrde wordt berekend volgens de grondslgen die gelden voor deze jrrekening: voor deelnemingen wrvn onvoldoende gegevens beschikbr zijn voor npssing n deze grondslgen, wordt uitgegn vn de wrderingsgrondslgen vn de desbetreffende deelneming. Indien de wrdering vn een deelneming volgens de nettovermogenswrde negtief is, wordt deze op nihil gewrdeerd. Indien en voor zover het Ersmus MC in deze situtie geheel of gedeeltelijk grnt stt voor de schulden vn de deelneming, dn wel de feitelijke verplichting heeft de deelneming in stt te stellen tot betling vn hr schulden, wordt een voorziening getroffen ter grootte vn de verwchte betlingen door de onderneming ten behoeve vn de deelneming. De voorziening wordt primir ten lste vn de vorderingen op de deelneming gevormd en voor het overige gepresenteerd onder de voorzieningen. De eerste wrdering vn gekochte deelnemingen is gebseerd op de reële wrde vn de identificeerbre ctiv en pssiv op het moment vn cquisitie. Voor de vervolgwrdering worden, uitgnde vn de wrden bij eerste wrdering, de grondslgen toegepst die gelden voor deze jrrekening. Deelnemingen wrin geen invloed vn betekenis wordt uitgeoefend, worden gewrdeerd tegen verkrijgingsprijs of lgere reliseerbre wrde. Indien sprke is vn een stellig voornemen tot fstoting vindt wrdering plts tegen de eventuele lgere verwchte verkoopwrde. Indien de onderneming een ctief of een pssief overdrgt n een deelneming die wordt gewrdeerd op verkrijgingsprijs of ctuele wrde, wordt de winst of het verlies voortvloeiend uit deze overdrcht direct en volledig in de geconsolideerde resulttenrekening verwerkt, tenzij de winst op de overdrcht in wezen niet is gereliseerd. De leningen n niet-geconsolideerde deelnemingen worden initieel opgenomen tegen reële wrde. Het ndeel in het resultt vn ondernemingen wrin wordt deelgenomen omvt het ndeel vn de onderneming in de resultten vn deze deelnemingen. Resultten op trnscties wrbij overdrcht vn ctiv en pssiv tussen de onderneming en hr deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft pltsgevonden, zijn geëlimineerd voor zover deze ls niet gereliseerd kunnen worden beschouwd. Dividenden worden verntwoord in de periode wrin zij betlbr worden gesteld. Rentebten worden verntwoord in de periode wrtoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet vn de desbetreffende post. Eventuele winsten of verliezen worden verntwoord onder de finnciële bten en lsten. Kpitlbelngen die niet worden ngemerkt ls deelneming worden onder de effecten gerubriceerd. De overige finnciële vste ctiv worden gewrdeerd op nominle wrde, verminderd met een eventuele voorziening voor oninbrheid. Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Voor mteriële en immteriële vste ctiv wordt op iedere blnsdtum beoordeeld of er nwijzingen zijn dt deze ctiv onderhevig zijn n bijzondere wrdeverminderingen. Als dergelijke indicties nwezig zijn, wordt de reliseerbre wrde vn het ctief gescht. De reliseerbre wrde is de hoogste vn de bedrijfswrde en de opbrengstwrde. Als het niet mogelijk is de reliseerbre wrde te beplen voor een individueel ctief, wordt de reliseerbre wrde bepld vn de ksstroom genererende eenheid wrtoe het ctief behoort. Wnneer de boekwrde vn een ctief (of een ksstroom genererende eenheid) hoger is dn de reliseerbre wrde, wordt een bijzonder wrdeverminderingsverlies verntwoord voor het verschil tussen de boekwrde en de reliseerbre wrde. Verder wordt op iedere blnsdtum beoordeeld of er enige indictie is dt een in eerdere jren verntwoord bijzonder wrdeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indictie nwezig is, wordt de reliseerbre wrde vn het betreffende ctief (of ksstroom genererende eenheid) gescht. 14

17 Ersmus MC - geconsolideerd Terugneming vn een eerder verntwoord bijzonder wrdeverminderingsverlies vindt lleen plts ls sprke is vn een wijziging vn de gehnteerde schttingen bij het beplen vn de reliseerbre wrde sinds de verntwoording vn het ltste bijzonder wrdeverminderingsverlies. In dt gevl wordt de boekwrde vn het ctief (of ksstroom genererende eenheid) opgehoogd tot de geschtte reliseerbre wrde, mr niet hoger dn de boekwrde die bepld zou zijn (n fschrijvingen) ls in voorgnde jren geen bijzonder wrdeverminderingsverlies voor het ctief (of ksstroom genererende eenheid) zou zijn verntwoord. Indien sprke is vn een bijzonder wrdeverminderingsverlies vn een ksstroom genererende eenheid, wordt het verlies llereerst toegerekend n goodwill die is toegerekend n de ksstroom genererende eenheid. Een eventueel restnt verlies wordt toegerekend n de ndere ctiv vn de eenheid nr rto vn hun boekwrden. Voorrden De voorrden worden gewrdeerd tegen verrekenprijzen, welke gebseerd zijn op de ctuele inkoopprijzen, rekening houdend met eventuele incourntheid, of tegen verkrijgingsprijzen respectievelijk lgere opbrengstwrde. Bij de uitgifte vn de goederen wordt het FIFO-stelsel (First In First Out) toegepst. Zelf geproduceerde geneesmiddelen en hlffbricten worden gewrdeerd tegen verrekenprijzen, welke gebseerd zijn op de ctuele inkoopprijzen, rekening houdend met eventuele incourntheid. Onderhnden werk DBC's/DBC-zorgproducten Onder onderhnden werk worden de in uitvoering zijnde DBC s/dbc-zorgproducten verntwoord, die op de blnsdtum nog niet wren voltooid. De wrdering is op bsis vn de huidige opbrengstwrde, ofwel de wrde die het trject zou krijgen ls het per 31 december 2018 fgesloten zou worden. Vn zorgverzekerrs ontvngen voorschotten worden hierop in mindering gebrcht. Verliezen op onderhnden werk worden genomen zodr deze voorzienbr zijn. Het onderhnden werk uit hoofde vn DBC's/DBC-zorgproducten wordt in de blns gepresenteerd ls een gesldeerde post vn de per werk gereliseerde kosten en ontvngen voorschotten. Het sldo vn het onderhnden werk kn per blnsdtum een debetstnd of een creditstnd zijn, fhnkelijk vn de mte vn de gereliseerde kosten en toegerekende winst, verwerkte verliezen en ontvngen voorschotten. Er wordt een voorziening getroffen indien uit een interne controle of zelfonderzoek blijkt dt sprke is vn een onjuist of onrechtmtig DBC-zorgproduct welke per jreinde nog niet gecorrigeerd kon worden. Voorts wordt een voorziening getroffen voor de effecten vn schdelstprognoses boven plfondfsprken met zorgverzekerrs. Deze wrderingsgrondslg geldt zowel voor de MSZ-productie ls de GGZ-productie. Onderhnden werk uit hoofde vn EMF-projecten Het onderhnden werk uit hoofde vn EMF projecten wordt gewrdeerd tegen de vervrdigingprijs, zijnde directe mteril- en rbeidskosten, direct toerekenbr uitbesteed werk en overige externe kosten, inclusief een opslg voor n de projecten gerelteerde indirecte vste en vribele kosten. Op de post onderhnden projecten zijn de gedeclreerde termijnen en vooruitontvngen betlingen in mindering gebrcht. De resultten op projecten of deelprojecten worden, indien betrouwbr te schtten, verntwoord nr rto vn de voortgng vn het project. Indien de resultten niet betrouwbr te schtten zijn, worden de resultten op projecten of deelprojecten verntwoord in het jr vn oplevering. Voorzieningen voor verwchte verliezen worden genomen in de periode wrin vst komt te stn dt sprke is vn verliesgevende projecten en worden in mindering gebrcht op de post onderhnden projecten. Vorderingen Vorderingen worden n eerste verwerking gewrdeerd tegen de gemortiseerde kostprijs. Als de ontvngst vn de vordering is uitgesteld op grond vn een verlengde overeengekomen betlingstermijn, wordt de reële wrde bepld n de hnd vn de contnte wrde vn de verwchte ontvngsten. Ook worden op bsis vn de effectieve rente, renteinkomsten ten gunste gebrcht vn de resulttenrekening. Een vordering uit hoofde vn finncieringstekorten of een schuld uit hoofde vn finncieringsoverschotten is het n het einde vn het boekjr bestnde verschil tussen het wettelijk budget voor nvrdbre kosten en de ontvngen voorschotten en de in rekening gebrchte vergoedingen voor diensten en verrichtingen ter dekking vn het wettelijk budget (rtikel 6 Regeling verslggeving WTZi). De vorderingen hebben een looptijd korter dn één jr, tenzij nders vermeld. Voorzieningen wegens oninbrheid worden in mindering gebrcht op de boekwrde vn de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestn uit kssldi, bnktegoeden en deposito s met een looptijd korter dn twlf mnden, die direct of vervroegd opeisbr zijn. Rekening-cournt schulden bij bnken zijn opgenomen onder schulden n kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewrdeerd tegen de nominle wrde. Liquide middelen die nr verwchting lnger dn 12 mnden niet ter beschikking stn vn de onderneming, worden gerubriceerd ls finnciële vste ctiv. 15

18 Ersmus MC - geconsolideerd Eigen vermogen Conform Richtlijn 655 Zorginstellingen is met ingng vn 2014 het vermogen ingedeeld in kpitl, bestemmingsreserves, bestemmingsfondsen en lgemene of overige reserves. Finnciële instrumenten die op grond vn de economische reliteit worden ngemerkt ls eigenvermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen n houders vn deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebrcht n ftrek vn eventueel hiermee verbnd houdend voordeel uit hoofde vn belsting nr de winst. Finnciële instrumenten die op grond vn de economische reliteit worden ngemerkt ls een finnciële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividenden, bten en lsten met betrekking tot deze finnciële instrumenten worden in de resulttenrekening verntwoord ls kosten of opbrengsten. Andeel derden Het ndeel derden ls onderdeel vn het groepsvermogen wordt gewrdeerd tegen het bedrg vn het netto belng in de netto-ctiv vn de desbetreffende groepsmtschppijen. Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Het totl toegekende bedrg n schdevergoeding vn het Ministerie vn VWS is gepssiveerd in Deze schdevergoeding vlt lineir vrij in de resulttenrekening onder de overige bedrijfsopbrengsten in de jren 2015 tot en met 2024, rekening houdend met het rentendeel dt ook is opgenomen in het toegekende bedrg. De vooruitontvngen schdevergoeding is verwerkt conform de beplingen vn RJ 274 Overheidssubsidies met betrekking tot de verwerking vn exploittiesubsidies. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte fdwingbre of feitelijke verplichtingen die op de blnsdtum bestn, wrbij het wrschijnlijk is dt een uitstroom vn middelen noodzkelijk is en wrvn de omvng op betrouwbre wijze is in te schtten. De voorzieningen worden gewrdeerd tegen de beste schtting vn de bedrgen die noodzkelijk zijn om de verplichtingen per blnsdtum f te wikkelen. De voorzieningen voor personele regelingen worden gewrdeerd tegen de contnte wrde en de overige voorzieningen zijn gewrdeerd tegen nominle wrde vn de uitgven die nr verwchting noodzkelijk zijn om de verplichting en verliezen f te wikkelen. De rentemuttie vn voorzieningen gewrdeerd tegen contnte wrde is verntwoord ls dottie n de voorziening. Rechten en verplichtingen voortvloeiend uit eenzelfde overeenkomst worden niet de blns opgenomen en voorzover noch de onderneming noch de tegenprtij heeft gepresteerd. Opnme in de blns geschiedt wnneer de nog te ontvngen respectievelijk te leveren presttie en tegenpresttie niet (meer) met elkr in evenwicht zijn en dit voor de onderneming negtieve gevolgen heeft. Wchtgelden en rbeidsongeschiktheid Het Ersmus MC is voor de wchtgelden en de regeling werkhervtting gedeeltelijke rbeidsongeschiktheid eigen risicodrger. Deze voorzieningen hebben betrekking op toekomstige verplichtingen uit hoofde vn genoemde regelingen. De voorzieningen zijn berekend volgens de sttische methode. Het bedrg vn deze voorzieningen wordt bepld op bsis vn kennis en verwchtingen over hoogte en duur vn per blnsdtum lopende betlingsverplichtingen. Lifetimevrint Dit betreft een voorziening voor personeelsleden die gebruik gemkt hebben vn de lifetimeregeling. Reorgnistievoorziening Een reorgnistievoorziening wordt getroffen indien op blnsdtum een gedetilleerd reorgnistiepln is geformliseerd en uiterlijk op opmkdtum vn de jrrekening de gerechtvrdigde verwchting vn uitvoering vn het pln is gewekt bij hen voor wie de reorgnistie gevolgen zl hebben. Vn een gerechtvrdigde verwchting is sprke ls is gestrt met de uitvoering vn de reorgnistie, of ls de hoofdlijnen bekend zijn gemkt n hen voor wie de reorgnistie gevolgen zl hebben. In de reorgnistievoorziening worden de ls gevolg vn de reorgnistie noodzkelijke kosten opgenomen die niet in verbnd stn met de doorlopende ctiviteiten vn de onderneming. Voorziening jubileumverplichtingen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contnte wrde vn de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebseerd op gedne toezeggingen, blijfkns en leeftijd. Voorziening persoonlijk budget levensfse De voorziening persoonlijk budget levensfse (PBL) betreft een voorziening uit hoofde vn een CAO verplichting in het kder vn de overgngsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfse kwlificeert ls een beloning met opbouw vn rechten. De voorziening betreft de contnte wrde vn de in de toekomst eenmlig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebseerd op de CAO-beplingen, blijfkns en leeftijd. Voor ndere toelichting vn de specifieke berekeningsgrondslgen vn de specifieke voorzieningen wordt verwezen nr de toelichting op de geconsolideerde blns. 16

19 Ersmus MC - geconsolideerd Wnneer verplichtingen nr verwchting door een derde worden vergoed, wordt deze vergoeding ls een ctief in de blns opgenomen indien het wrschijnlijk is dt deze vergoeding wordt ontvngen bij de fwikkeling vn de verplichting. Lnglopende schulden Lnglopende leningen wrvn de onderneming de intentie heeft deze tot het einde vn de looptijd n te houden, en hiertoe ook in stt is, worden n eerste opnme gewrdeerd tegen gemortiseerde kostprijs op bsis vn de effectieve rentemethode. Het verschil tussen de beplde boekwrde en de uiteindelijke flossingswrde wordt smen met de verschuldigde rentevergoeding zodnig bepld dt de effectieve rente gedurende de looptijd vn de schulden in de resulttenrekening wordt verwerkt. De flossingsverplichtingen voor het komend jr vn de lnglopende schulden worden opgenomen onder de kortlopende schulden. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden n eerste verwerking gewrdeerd tegen gemortiseerde kostprijs op bsis vn de effectieve rentemethode Grondslgen vn resulttbepling Algemeen Bten worden in de resulttenrekening opgenomen wnneer een vermeerdering vn het economisch potentieel, smenhngend met een vermeerdering vn een ctief of een vermindering vn een verplichting, heeft pltsgevonden, wrvn de omvng betrouwbr kn worden vstgesteld. Lsten worden verwerkt wnneer een vermindering vn het economisch potentieel, smenhngend met een vermindering vn een ctief of een vermeerdering vn een verplichting, heeft pltsgevonden, wrvn de omvng betrouwbr kn worden vstgesteld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend n de periode wrop zij betrekking hebben. Bten worden verntwoord in het jr wrin de bten zijn gereliseerd. Zorgopbrengsten Algemeen Met ingng vn 2015 geldt het volledige model vn presttiebekostiging op bsis vn de DBC's Op weg nr Trnsprntie (DOT)-productstructuur, wrin zorgnbieders per geleverde presttie betld worden op bsis vn integrle trieven. Nst het vrije segment met volledig vrije prijzen resteert een gereguleerd segment met mximumtrieven voor zorg die niet geschikt is voor vrije prijsvorming. Drnst is er een vst segment voor zorg die met presttiebekostiging onvoldoende geborgd zou zijn. Specifieke ndchtspunten medisch specilistische zorg Inleiding De lndelijke onzekerheden voor instellingen voor medisch specilistische zorg (ziekenhuizen, UMC s en ZBO's) zijn de fgelopen jren verder verminderd. De resterende in de jrrekening 2018 vn toepssing zijnde (lndelijke) ndchtspunten voor het Ersmus MC hebben betrekking op: 1. Afwikkeling rechtmtigheidscontroles MSZ 2015, 2016 en 2017; 2. Rechtmtigheidscontroles MSZ 2018; 3. Toerekening vn de contrctfsprken met de zorgverzekerrs op schdejr n het boekjr. Bij de omzetbepling vn de DBC zorgproducten en overige zorgproducten heeft het Ersmus MC de grondslgen voor wrdering en resulttbepling gehnteerd zols opgenomen in prgrfen en vn deze jrrekening. Hierbij zijn de uitkomsten vn het nvullend omzetonderzoek 2014 meegenomen en is de Hndreiking Rechtmtigheidsonderzoek 2018 Medisch Specilistische Zorg gevolgd. Toelichting (lndelijke) onzekerheden jrrekening 2018 De vn toepssing zijnde (lndelijke) ndchtspunten in de jrrekening 2018 zijn (inclusief de sttus hiervn) hiern toegelicht voor het Ersmus MC: 1. Afwikkeling rechtmtigheidscontroles MSZ 2015, 2016 en 2017; De onderhndelingen met de zorgverzekerrs over de finle verrekening vn de uitkomsten vn het zelfonderzoek 2015, 2016 en 2017 zijn nog onderhnden. De verwchte uitkomsten vn deze onderhndelingen zijn verwerkt in de jrrekening Het Ersmus MC kent het mximle risico, zijnde de door de zorgverzekerrs vstgestelde uitkomst vn het zelfonderzoek. Het Ersmus MC gt er vn uit dt de door de zorgverzekerrs vstgestelde uitkomst een goede bsis is voor een betrouwbre schtting vn de uiteindelijke uitkomst vn de onderhndelingen met de zorgverzekerrs. 17

20 Ersmus MC - geconsolideerd 2. Rechtmtigheidscontroles MSZ 2018; Het Ersmus MC is één vn de Horizontl Toezicht koplopers. De kern vn Horizontl Toezicht is dt het gezmenlijke controlesysteem vn zorgverzekerrs en zorgnbieders rond registrtie, fcturtie en inning vn declrtie voor MSZ zorg wijzigt vn een gegevensgerichte controle chterf nr procesgerichte controle voorf. Op bsis vn een uitgevoerd Risk Assessment en een drop gebseerd Control Frmework voor de beheersing wordt hierover op een trnsprnte wijze verntwoording fgelegd n de representerend zorgverzekerr. Voor 2018 is het Ersmus MC over op Horizontl Toezicht. Ter bevestiging hiervn heeft het Ersmus MC vn de representerende zorgverzekerr op de bevestigingsbrief ontvngen. Het gevolg vn deze overgng nr fse E vn Horizontl Toezicht is dt het Ersmus MC over verntwoordingsjr 2018 geen Hndreiking 2018 hoeft uit te voeren. Hiermee komen de controles op correct registreren en declreren te vervllen. Hieronder wordt verstn: Formele controles (juiste registrtie en declrtie volgens de normen Wmg, presttie- en triefbeschikkingen en ndere regels NZ). Hieronder vlt ook de DCM. Mteriële controles specifiek voor het onderdeel voldoen n de (indictie)voorwrden Zvw. In de volgende situties kn het Ersmus MC nog steeds controles ontvngen: Mteriële controles specifiek voor gepst gebruik. Lndelijk is het doel om gepst gebruik in 2020 te includeren in Horizontl Toezicht. Tot die tijd zijn mteriële controles op twee onderdelen nog mogelijk: Effectieve zorg: de zorg voldoet n de stnd vn wetenschp en prktijk; Medische noodzk: de verzekerde moet redelijkerwijs zijn ngewezen op de zorg gezien zijn gezondheidssitutie. Het is nog steeds mogelijk dt het Ersmus MC voor de jren wrover geen Assurnce is verleend mteriële controles kn ontvngen. Vrgen vnuit verzekerden en signlen vn frude kunnen ten lle tijde worden onderzocht. Systeemcontroles door verzekerrs bij ontvngst declrtie blijven gehndhfd. Dit zijn voorf-controles en betreft de retourinformtie die het Ersmus MC ontvngt. Controles op correct registeren en declreren over schdejren 2016 en 2017 kunnen nog steeds worden uitgevoerd. Het gt hierbij ook om de ingediende schde welke gefctureerd is in 2018 welke betrekking heeft op de schdejren 2016 en Voor 2018 is het proces vn Horizontl Toezicht gevolgd, wrbij de Risk Assessment 2018 is uitgevoerd voor de registrtie- en fcturtieprocessen voor de vstgestelde controledoelstellingen. Op bsis vn het Risk Assessment is het Control Frmework gectuliseerd en ngepst. Dit Control Frmework is de bsis voor de juiste registrtie en fcturtie en de beheersing hiervn. Voor de beheersmtregelen op de hoge risico s die in dit Control Frmework zijn opgenomen zl door een extern ccountnt ssurnce worden verschft. Het doel vn deze ssurnce opdrcht vn de extern ccountnt is om zekerheid te verschffen dt deze beheersmtregelen op de hoge risico s uit het Control Frmework in opzet, bestn en werking betrouwbr hebben gefunctioneerd in de periode vn 1 jnuri 2018 tot en met 31 december De uitvoering hiervn is nu nog onderhnden en wordt eind mei verwcht en zl dn met de representerend zorgverzekerr worden gedeeld en besproken. De beheersmtregelen in dit Control Frmework die betrekking hebben op de midden risico s zullen door de internl udit fdeling vn het Ersmus MC worden beoordeeld wt betreft de opzet, bestn en werking. De NFU, NVZ en ZN hebben in februri 2019 de Hndreiking Rechtmtigheidsonderzoek MSZ 2018 gepubliceerd. De Hndreiking 2018 is gewijzigd ten opzichte vn vorig jr; diverse verbeterpunten zijn verwerkt nr nleiding vn de uitvoering en fwikkeling vn de Hndreiking 2016 en nr nleiding vn vrgen over de Hndreiking De hndreiking 2018 heeft onderstnde onderzoeksmss: - Gesloten DBC-zorgproducten en uitgevoerde overige zorgproducten in het jr 2017 en; - Gesloten DBC-zorgproducten en uitgevoerde overige zorgproducten in het jr Onder gefctureerd wordt verstn: declrties ngeleverd vi VECOZO of verstuurd n de verzekerde. Fcturtie n ndere instnties dn de zorgverzekerr/rechtstreeks nr de verzekerde vlt wel onder de gefctureerde omzet voor de jrrekening, mr vlt niet onder het zelfonderzoek. Fcturtie n ndere instnties dn de zorgverzekerr vllen wel onder de gefctureerde omzet voor de jrrekening mr vllen niet onder het Zelfonderzoek. De npk vn het zelfonderzoek 2018 kent overigens grote overeenkomsten met voorgnde zelfonderzoeken: - ziekenhuizen controleren op bsis vn de Hndreiking zelf de rechtmtigheid vn de declrties (ten lste vn de zorgverzekeringswet); - zorgverzekerrs beoordelen de door het ziekenhuis uitgevoerde werkzmheden en komen tot een gezmenlijke conclusie. De rechtmtigheidscontroles worden beoordeeld door de representerende zorgverzekerrs. Op bsis vn dit oordeel zullen lle verzekerrs gezmenlijk over de rechtmtigheid vn de fcturtie 2018 concluderen. Op enkele controlepunten is een verdere verduidelijking ngebrcht. Een tweetl controles is vervllen, omdt deze in de Dot Controle Module (DCM) zitten. 18

21 Ersmus MC - geconsolideerd Ersmus MC heeft op bsis vn een risiconlyse onderzoek verricht nr de risico s die voor Ersmus MC mterieel zijn. In deze risiconlyse zijn de uitkomsten vn eerder uitgevoerde nvullende omzetonderzoeken en beschikbre overige inen externe controles betrokken. Ook is een inschtting gemkt vn de DCM-controles over 2018 op bsis vn eigen tooling door middel vn schttingen. 3. Toerekening vn de contrctfsprken met de zorgverzekerrs op schdejr n het boekjr. Het Ersmus MC heeft met de zorgverzekerrs voor 2018 schdelstfsprken op bsis vn plfondfsprken gemkt. Toerekening vn de schdelstfsprken n het boekjr 2018 heeft pltsgevonden op bsis vn in 2018 toegerekende zorgprestties en een beste schtting vn het voortgngspercentge ultimo 2018 in lijn met de Hndreiking omzetverntwoording, rekening houdend met de verwchte effecten vn het rechtmtigheidsonderzoek. Deze correcties zijn conform de Hndreiking omzetverntwoording op de omzet 2018 in mindering gebrcht en wr nodig verwerkt in de wrdering vn het onderhnden werk ultimo De uiteindelijke uitkomsten, mede op bsis vn eventuele lter geregistreerde zorgprestties, zullen blijken uit de frekeningen met zorgverzekerrs. In deze jrrekening is de beste inschtting vn het finncieel effect op de omzet en drmee smenhngende posten verwerkt. Dit is vn toepssing voor zowel het schdejr 2018 ls de schdejren 2017, 2016 en Conclusie Rd vn Bestuur De Rd vn Bestuur heeft ten behoeve vn de bepling vn het resultt en de finnciële positie de best mogelijke schttingen gemkt op bsis vn de beschikbre informtie, onder ndere met betrekking tot bovenstnde specten vn de omzetverntwoording. De Rd vn Bestuur is vn mening dt, met voornoemde toelichting, de jrrekening het vereiste inzicht geeft in het resultt en de finnciële positie vn het Ersmus MC op bsis vn de ons nu bekende feiten en omstndigheden. Zorgcontrctering Het Ersmus MC heeft uit hoofde vn de zorgcontrctering vnf 2012 met zorgverzekerrs fsprken gemkt over de zorgverlening op schdelstjr. Drbij is een inschtting gemkt vn de verwchte relistie vn deze contrctfsprken. Met de uitkomsten vn deze nlyse is rekening gehouden bij de bepling vn de opbrengstverntwoording. De getekende contrcten met de zorgverzekerrs zijn drbij leidend. Het schdelstjr 2014 is definitief fgewikkeld met de zorgverzekerrs. Subsidies De verntwoorde subsidies betreffen de ontvngen Rijkssubsidies vn het Ministerie vn OCW en het Ministerie vn VWS. Subsidies ter compenstie vn door de groep gemkte kosten worden systemtisch ls opbrengsten in de resulttenrekening opgenomen in dezelfde periode ls de kosten worden gemkt. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten zijn gebseerd op n derden gefctureerde of doorberekende bedrgen voor geleverde goederen en diensten, onder ftrek vn eventuele omzetbelsting en kortingen. Tevens is hieronder opgenomen de muttie in het onderhnden werk EMF-onderzoek en de jrlijkse vrijvl vn de vooruitontvngen bijdrge vn het Ministerie vn VWS. Kosten De kosten worden bepld op historische bsis en toegerekend n het verslgjr wrop zij betrekking hebben. De fschrijvingen op mteriële vste ctiv worden gebseerd op de verkrijgings- of vervrdigingsprijs. Afschrijvingen vinden plts volgens de lineire methode op bsis vn de geschtte economische levensduur. Personeelsbeloningen Lonen, slrissen en socile lsten worden op grond vn de rbeidsvoorwrden verwerkt in de resulttenrekening voor zover ze verschuldigd zijn n werknemers. De beloningen vn het personeel worden ls lst in de resulttenrekening verntwoord in de periode wrin de rbeidspresttie wordt verricht en, voor zover nog niet uitbetld, ls verplichting op de blns opgenomen. Als de reeds betlde bedrgen de verschuldigde beloningen overtreffen, wordt het meerdere opgenomen ls een overlopend ctief voor zover er sprke zl zijn vn terugbetling door het personeel of vn verrekening met toekomstige betlingen door de instelling. Voor de beloningen met opbouw vn rechten (sbbticl leve, grtificties e.d.) worden de verwchte lsten gedurende het dienstverbnd in nmerking genomen. Een verwchte vergoeding ten gevolge vn grtificties wordt verntwoord indien de verplichting tot betling vn die vergoeding is ontstn op of vóór blnsdtum en een betrouwbre schtting vn de verplichtingen kn worden gemkt. Ontvngen bijdrgen voortvloeiend uit levensloopregelingen worden in nmerking genomen in de periode wrover deze bijdrgen zijn verschuldigd. Toevoegingen n en vrijvl vn verplichtingen worden ten lste respectievelijk ten gunste vn de resulttenrekening gebrcht. 19

22 Ersmus MC - geconsolideerd Indien een beloning wordt betld, wrbij geen rechten worden opgebouwd (bijvoorbeeld doorbetling in gevl vn ziekte of rbeidsongeschiktheid) worden de verwchte lsten verntwoord in de periode wrover deze beloning is verschuldigd. Voor op blnsdtum bestnde verplichtingen tot het in de toekomst doorbetlen vn beloningen (inclusief ontslgvergoedingen) n personeelsleden die op blnsdtum nr verwchting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in stt zijn om werkzmheden te verrichten door ziekte of rbeidsongeschiktheid wordt een voorziening opgenomen. De verntwoorde verplichting betreft de beste schtting vn de bedrgen die noodzkelijk zijn om de desbetreffende verplichting op blnsdtum f te wikkelen. De beste schtting is gebseerd op contrctuele fsprken met personeelsleden (CAO en individuele rbeidsovereenkomsten). Toevoegingen n en vrijvl vn verplichtingen worden ten lste respectievelijk ten gunste vn de resulttenrekening gebrcht. Ontslgvergoedingen Ontslgvergoedingen zijn vergoedingen die worden toegekend in ruil voor de beëindiging vn het dienstverbnd. Een uitkering ls gevolg vn ontslg wordt ls verplichting en ls lst verwerkt ls de onderneming zich ntoonbr onvoorwrdelijk heeft verbonden tot betling vn een ontslgvergoeding. Als het ontslg onderdeel is vn een reorgnistie, worden de kosten vn de ontslgvergoeding opgenomen in een reorgnistievergoeding. Zie hiervoor de grondslg onder het hoofd Voorzieningen. Ontslgvergoedingen worden gewrdeerd met inchtneming vn de rd vn de vergoeding. Als de ontslgvergoeding een verbetering is vn de beloningen n floop vn het dienstverbnd, vindt wrdering plts volgens dezelfde grondslgen die worden toegepst voor pensioenregelingen. Andere ontslgvergoedingen worden gewrdeerd op bsis vn de beste schtting vn de bedrgen die noodzkelijk zijn om de verplichting f te wikkelen. Pensioenlsten Niet lle groepsmtschppijen hebben werknemers in dienst. De rechtspersonen wr dit wel het gevl is, zijn ngesloten bij de Stichting Pensioenfonds ABP (ABP) of Pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW). Deze pensioenregelingen betreffen een voorwrdelijk geïndexeerde middelloonregeling. Indextie (npssing met prijsstijging) vn de toegekende nsprken en rechten vindt uitsluitend plts indien en voor zover de middelen vn het pensioenfonds drtoe ruimte lten en het pensioenfonds drtoe heeft besloten. Indien de omstndigheden bij het pensioenfonds dr nleiding toe geven, kn het bestuur vn het pensioenfonds besluiten tot het korten vn nsprken. De pensioenregeling wordt volgens de Pensioenwet gekrkteriseerd ls uitkeringsovereenkomst. De belngrijkste fsprken die zijn opgenomen in deze uitvoeringsovereenkomst zijn de volgende: Indextie geeft geen nleiding tot premienpssingen; Er vindt geen premiereductie of -terugstorting plts; Bij onderdekking kn een extr premieopslg vn mximl 2,5% worden toegepst door PFZW. Het ABP kent geen mximum premieopslg bij onderdekking. De n het Stichting Pensioenfonds ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn te betlen premie wordt ls lst in de resulttenrekening verntwoord en, voor zover de n de Pensioenfondsen te betlen premie nog niet is voldn, wordt deze ls verplichting op de blns opgenomen. De ctuele dekkingsgrd vn het Pensioenfonds ABP per blnsdtum ws 97,0% (bron: en vn het Pensioenfonds Zorg & Welzijn 97,5% (bron: De miniml vereiste dekkingsgrd volgens DNB is 104,2%. Het Ersmus MC heeft geen verplichting tot het doen vn nvullende bijdrgen in het gevl vn een tekort bij de Pensioenfondsen, nders dn het voldoen vn toekomstig hogere premiebijdrgen. Om deze reden worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdrgen in die periode ten lste vn het resultt gebrcht. 20

23 Ersmus MC - geconsolideerd Uitgngspunt is dt de in de verslgperiode te verwerken pensioenlst gelijk is n de over die periode n de pensioenuitvoerder verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op blnsdtum nog niet zijn voldn, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op blnsdtum reeds betlde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende ctiefpost opgenomen voor zover sprke zl zijn vn terugbetling door het fonds of vn verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Indien op bsis vn de uitvoeringsovereenkomst met betrekking tot een ondernemingspensioen-/bedrijfstkpensioenregeling per blnsdtum een verplichting bestt, wordt een voorziening gevormd ls het wrschijnlijk is dt de nwending vn een mtregelenpkket, dt nodig is voor het herstel vn de per blnsdtum bestnde dekkingsgrd, zl leiden tot een uitstroom vn middelen en de omvng drvn betrouwbr kn worden gescht. Indien sprke is vn npssingen vn de per blnsdtum opgebouwde nsprken die voortvloeien uit toekomstige slrisverhogingen die per blnsdtum reeds zijn toegezegd en die voor rekening vn de vennootschp komen wordt hiervoor een voorziening gevormd. Verder wordt op blnsdtum een voorziening opgenomen voor bestnde dditionele verplichtingen ten opzichte vn het fonds en de werknemers, indien het wrschijnlijk is dt voor de fwikkeling vn die verplichtingen een uitstroom vn middelen zl pltsvinden en de omvng vn de verplichtingen betrouwbr kn worden gescht. Het l dn niet bestn vn dditionele verplichtingen wordt beoordeeld n de hnd vn de uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en ndere (expliciete of impliciete) toezeggingen n de werknemers. De voorziening wordt gewrdeerd tegen de beste schtting vn de contnte wrde vn de bedrgen die noodzkelijk zijn om de verplichtingen op blnsdtum f te wikkelen. De disconteringsvoet vóór belsting geeft de ctuele mrktrente per blnsdtum vn hoogwrdige ondernemingsobligties/rendement op sttleningen weer, de risico's wrmee bij het schtten vn de toekomstige uitgven reeds rekening is gehouden worden hierin niet betrokken. Voor een op blnsdtum bestnd overschot bij de pensioenuitvoerder wordt een vordering opgenomen ls de onderneming de beschikkingsmcht heeft over dit overschot, het wrschijnlijk is dt het overschot nr de onderneming zl toevloeien en de vordering betrouwbr kn worden vstgesteld. Leseverplichtingen Ersmus MC kn finnciële en opertionele lesecontcten fsluiten. Een leseovereenkomst wrbij de lessee voor- en ndelen verbonden n het eigendom vn het leseobject geheel of ngenoeg geheel drgt, wordt ngemerkt ls een finnciële lese. Alle ndere leseovereenkomsten clssificeren ls opertionele leses. Bij de leseclssifictie is de economische reliteit vn de trnsctie beplend en niet zozeer de juridische vorm. Finnciële lese Als de rechtspersoon optreedt ls lessee in een finnciële lese, wordt het leseobject (en de drmee smenhngende verplichting) bij de nvng vn de leseperiode in de blns verwerkt tegen de reële wrde vn het leseobject of, indien deze lger is, tegen de contnte wrde vn de minimle lesebetlingen. Beide wrdes worden bepld op het tijdstip vn het ngn vn de leseovereenkomst. De toegepste rentevoet bij de berekening vn de contnte wrde is de impliciete rentevoet. Indien deze rentevoet prktisch niet te beplen is, wordt de mrginle rentevoet gehnteerd. De initiële directe kosten worden opgenomen in de eerste wrdering vn het leseobject. De grondslgen voor de vervolgwrdering vn het leseobject zijn beschreven onder het hoofd Mteriële vste ctiv. Als geen redelijke zekerheid bestt dt de rechtspersoon eigenr vn een leseobject zl worden n het einde vn de leseperiode, wordt het object fgeschreven over de kortste termijn vn de leseperiode of de gebruiksduur vn het object. De minimle lesebetlingen worden gesplitst in rentelsten en flossing vn de uitstnde leseverplichting. De rentelsten worden gedurende de leseperiode zodnig toegerekend n elke periode dt dit resulteert in een constnte periodieke rentevoet over de resterende netto-verplichting met betrekking tot de finnciële lese. Voorwrdelijke lesebetlingen worden ls lst verwerkt in de periode dt n de voorwrden tot betling wordt voldn. Opertionele lese Als Ersmus MC optreedt ls lessee in een opertionele lese, wordt het leseobject niet gectiveerd. Lesebetlingen inzke de opertionele lese worden lineir over de leseperiode ten lste vn de resulttenrekening gebrcht. Finnciële bten en lsten Rentebten en rentelsten Rentebten en rentelsten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet vn de betreffende ctiv en pssiv. Bij de verwerking vn de rentelsten wordt rekening gehouden met de verntwoorde trnsctiekosten op de ontvngen leningen. Resultt deelnemingen Betreft het resultt vn de bedrijven wrin het Ersmus MC deelneemt. 21

24 Ersmus MC - geconsolideerd Belstingen Ersmus MC verricht ls cdemisch ziekenhuis ngenoeg uitsluitend ctiviteiten ls genoemd in rtikel 1.4, eerste lid, vn de Wet op het hoger onderwijs en wetenschppelijk onderzoek en is drom vrijgesteld vn vennootschpsbelsting. Alle overige in de consolidtie opgenomen rechtspersonen zijn onderworpen n de vennootschpsbelsting met uitzondering vn Geboortecentrum Sophi Holding BV, CBT Rijnmond BV, DermHven BV en Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV die lle vn de zorgvrijstelling gebruik mken. Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund drijft geen onderneming en is uit dien hoofde niet n de vennootschpsbelsting onderworpen. Belstingen omvtten de over de verslgperiode verschuldigde en verrekenbre winstbelstingen en ltente belstingen. De belstingen worden in de resulttenrekening opgenomen, behlve voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk gevl de belsting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjr verschuldigde en verrekenbre belsting is de nr verwchting te betlen belsting over de belstbre winst over het boekjr, berekend n de hnd vn belstingtrieven die zijn vstgesteld op verslgdtum, dn wel wrtoe mterieel l op verslgdtum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgnde jren verschuldigde belsting. Indien de boekwrdes vn ctiv en verplichtingen ten behoeve vn de finnciële verslggeving fwijken vn hun fiscle boekwrdes, is sprke vn tijdelijke verschillen. Voor belstbre tijdelijke verschillen wordt een voorziening ltente belstingverplichtingen getroffen. Voor verrekenbre tijdelijke verschillen, beschikbre voorwrtse verliescompenstie en nog niet gebruikte fiscle verrekeningsmogelijkheden wordt een ltente belstingvordering opgenomen, mr uitsluitend voor zover het wrschijnlijk is dt er in de toekomst fiscle winsten beschikbr zullen zijn voor verrekening respectievelijk compenstie. Ltente belstingvorderingen worden per iedere verslgdtum herzien en verlgd voor zover het niet lnger wrschijnlijk is dt het drmee smenhngende belstingvoordeel zl worden gereliseerd. Voor belstbre tijdelijke verschillen inzke groepsmtschppijen, deelnemingen en joint ventures wordt een ltente belstingverplichting opgenomen tenzij de instelling in stt is het tijdstip vn floop vn het tijdelijke verschil te beplen en het wrschijnlijk is dt het tijdelijke verschil in de voorzienbre toekomst niet zl flopen. Voor verrekenbre tijdelijke verschillen inzke groepsmtschppijen, deelnemingen en joint ventures wordt een ltente belstingvordering opgenomen uitsluitend voor zover het wrschijnlijk is dt het tijdelijke verschil in de voorzienbre toekomst floopt en er fiscle winst beschikbr zl zijn ter compenstie vn het tijdelijk verschil. De wrdering vn ltente belstingverplichtingen en ltente belstingvorderingen wordt gebseerd op de fiscle gevolgen vn de door de instelling op blnsdtum voorgenomen wijze vn relistie of fwikkeling vn hr ctiv, voorzieningen, schulden en overlopende pssiv. Ltente belstingvorderingen en -verplichtingen worden gewrdeerd tegen nominle wrde Grondslgen vn segmentering In de jrrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn Zorginstellingen een segmenttie vn de resulttenrekening gemkt in de volgende segmenten: Ersmus MC Zorg en Ersmus MC O&O. Bij de verdeling vn de resulttenrekening per opertioneel segment is ngesloten op de ctiviteiten vn het bedrijfsproces. Directe kosten worden direct toegerekend n betreffend segment. De indirecte kosten zijn verdeeld op bsis vn vste verdeelsleutels Grondslgen voor de opstelling vn het ksstroomoverzicht Het ksstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het ksstroomoverzicht bestn uit de liquide middelen. Ksstromen in vreemde vlut zijn omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzke geldmiddelen worden niet fzonderlijk in het ksstroomoverzicht getoond. Ontvngen en betlde rente, ontvngen dividenden en winstbelstingen zijn opgenomen onder de ksstroom uit opertionele ctiviteiten. Betlde dividenden zijn opgenomen onder de ksstroom uit finncieringsctiviteiten. Investeringen in groepsmtschppijen worden verwerkt tegen de verkrijgingsprijs onder ftrek vn, binnen de gecquireerde onderneming nwezige geldmiddelen. Trnscties wrbij geen ruil vn ksmiddelen pltsvindt, wronder finnciële lesing, zijn niet in het ksstroomoverzicht opgenomen. De betling vn de lesetermijnen uit hoofde vn het finnciële lesecontrct zijn voor het gedeelte dt betrekking heeft op de flossing ls een uitgve uit finncieringsctiviteiten ngemerkt en voor het gedeelte dt betrekking heeft op de interest ls een uitgve uit opertionele ctiviteiten. De belngrijkste non-csh mutties betreffen de nieuw fgesloten finncil lese contrcten ( 0,5 miljoen) en een correctie voor de in het crediteurensldo opgenomen fcturen met betrekking op investeringen in vste ctiv ( 4,2 miljoen). 22

25 Ersmus MC - geconsolideerd Grondslgen voor gebeurtenissen n blnsdtum Gebeurtenissen die ndere informtie geven over de feitelijke situtie per blnsdtum en die blijken tot n de dtum vn het opmken vn de jrrekening worden verwerkt in de jrrekening. Gebeurtenissen die geen ndere informtie geven over de feitelijke situtie per blnsdtum worden niet in de jrrekening verwerkt. Als dergelijke gebeurtenissen vn belng zijn voor de oordeelsvorming vn de gebruikers vn de jrrekening, worden de rd en de geschtte finnciële gevolgen ervn toegelicht in de jrrekening Wrderingsgrondslgen WNT Voor de uitvoering vn de Wet normering topinkomens (WNT) heeft de instelling zich gehouden n de wet- en regelgeving inzke de WNT, wronder de instellingsspecifieke (sectorle) regels. 23

26 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kosten vn intellectueel eigendom Vooruitbetlingen op immteriële ctiv Totl immteriële vste ctiv Het verloop vn de immteriële ctiv in het verslgjr is ls volgt weer te geven: Boekwrde per 1 jnuri Bij: investeringen Af: fschrijvingen Af: bijzondere wrdeverminderingen - - Boekwrde per 31 december Anschfwrde Cumultieve fschrijvingen Kosten vn intellectueel eigendom. Het Ersmus MC heeft in 2017 een Elektronisch Ptiënten Dossier geïmplementeerd. Het Ersmus MC verwerkt deze investering ls immterieel vst ctief. Het in 2018 geïnvesteerde bedrg ( 9,6 miljoen) heeft betrekking op het inrichten vn het Elektronisch Ptiënten Dossier voor de nieuwbouw. De economische levensduur bedrgt 15 jr vnwege het grootschlige krkter vn het Elektronisch Ptiënten Dossier, de verwchte gebruiksduur vn het softwresysteem is lng, mr moet worden bezien in smenhng met periodieke updtes en upgrdes die voor dergelijke systemen regelmtig worden uitgevoerd. Voor ndere specifictie vn het verloop vn de immteriële vste ctiv wordt verwezen nr het muttieoverzicht onder

27 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 2. Mteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Bedrijfsgebouwen en terreinen Mchines en instllties Andere vste bedrijfsmiddelen, technische en dministrtieve uitrusting Mteriële vste bedrijfsctiv in uitvoering en vooruitbetlingen op mteriële vste ctiv Niet n het bedrijfsproces dienstbre mteriële vste ctiv Boekwrde mteriële vste ctiv Vooruitontvngen investeringssubsidies Totl mteriële vste ctiv Het verloop vn de mteriële ctiv in het verslgjr is ls volgt weer te geven: Boekwrde per 1 jnuri Bij: investeringen Af: fschrijvingen Bij: correctie bijzondere wrdeverminderingen uit voorgnde jren Af: desinvesteringen Boekwrde per 31 december Anschfwrde Cumultieve fschrijvingen Investeringen Investeringen in het kder vn nieuwbouw, verbouwingen en instndhouding bedrgen in ,5 miljoen (2017: 142,9 miljoen). In het kder vn ndere vste bedrijfsmiddelen is in ,4 miljoen (2017: 60,3 miljoen) besteed. De investeringen met betrekking tot niet n het bedrijfsproces dienstbre mteriële vste ctiv bedrgen in ,2 miljoen (2017: 0,4 miljoen). Afschrijvingen De toenme vn de fschrijvingen is het gevolg vn de ingebruiknme vn de nieuwbouw vn Ersmus MC. Correctie bijzondere wrdeverminderingen Op bsis vn de beoordeling vn de reliseerbre wrde ultimo 2018 is geconstteerd dt de reliseerbre wrde vn de productieloctie Apotheek A15 7,7 miljoen hoger is dn de boekwrde. Voor dit bedrg is het in 2013 opgenomen bijzondere wrdverminderingsverlies teruggenomen. In de geconsolideerde blns vn Ersmus MC is dit voor 50% zichtbr. In het jr 2018 is het pnd vn Hven Service BV verkocht voor een bedrg vn 20,4 mln. In het jr 2016 is er bij de post bedrijfsgebouwen een bijzondere wrdevermindering verwerkt vn 15,8 mln. Rekening houdend met de huidige verkoopopbrengst in het jr 2018 is de bijzondere wrdevermindering deels teruggenomen in het jr 2018 voor een bedrg vn 11,3 miljoen. Begin 2018 is de BSL3 fciliteit in gebruik genomen. Het Ersmus MC heeft ultimo 2016 de wrde vn het Biosfety lbortorium 3 (BSL3 fciliteit) opnieuw bepld. De BSL3 fciliteit biedt hoogwrdige onderzoeksvoorzieningen nr verschillende infectieziekten en fundmenteel genetische reserch. In de fciliteit kunnen experimenten worden uitgevoerd die hoge eisen stellen n biologische veiligheid, wrbij proeven met dieren en micro-orgnismen de hoogste technische eisen met zich meebrengen. De vervrdigingskosten vn de BSL3 fciliteit bedroegen ultimo ,9 miljoen. De BSL3 fciliteit is niet verbonden n zorg of onderwijs en kn gezien worden ls zelfstndig ksstroom genererende eenheid. Op bsis hiervn is in 2016 een nieuwe inschtting gemkt vn de verwchte bedrijfswrde. Als gevolg hiervn is in 2016 een bijzondere wrdevermindering doorgevoerd in segment O&O vn 16,1 miljoen. Op bsis vn huidige ontwikkelingen is er geen nleiding om de in 2016 doorgevoerde bijzondere wrdevermindering te herzien. 25

28 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Vooruitontvngen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies à fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk n de boekwrde vn tot en met 1987 à fonds perdu-gefinncierde investeringen in gebouwen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwrde vn de gebouwen en terreinen die per 1 jnuri 2003 zijn overgekomen in het kder vn de integrtie tussen cdemisch ziekenhuis en medische fculteit. Dezelfde systemtiek geldt voor investeringen gefinncierd uit EMF, lsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinncierd. Teneinde een beter beeld vn de boekwrde vn de mteriële vste ctiv te tonen, wordt met ingng vn 2015 deze post gepresenteerd in mindering op de mteriële vste ctiv in plts vn ls lnglopende schuld. De mutties in 2018 betreffen de vrijgevllen fschrijving 4,8 miljoen en een dottie vn 0,6 miljoen. In 2017 betrof de vrijvl 6,0 miljoen en de dottie 1,2 miljoen. Het verloop vn de vooruitontvngen investeringssubsidies is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Dottie Onttrekking Stnd per 31 december Hypothecire zekerheden en verpnde mteriële vste ctiv De mteriële vste ctiv dienen voor een bedrg vn 69,9 miljoen ( ,7 miljoen) ls onderpnd voor een drietl leningen bij ABN-Amro Bnk (zie tevens prgrf ). Apotheek A15 Holding BV heeft in 2015 een hypothecire zekerheid verstrekt vn 10 miljoen. Door proportioneel consolideren zijn de desbetreffende ctiv mr voor 50% opgenomen. Juridisch eigendom Onder de mteriële vste ctiv is voor 56,8 miljoen n vste ctiv opgenomen wrvn het Ersmus MC niet het juridisch eigendom heeft. Voor een ndere specifictie vn het verloop vn de mteriële vste ctiv per ctivgroep wordt verwezen nr het muttieoverzicht onder

29 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Finnciële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Deelnemingen Leningen groepsmtschppijen Overige vorderingen Af: voorzieningen Totl finnciële vste ctiv Het verloop vn de finnciële vste ctiv is ls volgt: Boekwrde per 1 jnuri effect vn verkoop/nkoop deelnemingen kpitlstortingen resultt deelnemingen dividenduitkeringen verstrekte leningen flossingen/fwrdering muttie voorzieningen Boekwrde per 31 december Aflossingsverplichtingen komend boekjr Sldo per 31 december Deelnemingen Regionle Ontwikkelingsmtschppij InnovtionQurter BV (0,816%) bcdesim BV (41,9%) Cvdis BV (1,52%) Cergentis BV (2,75%) Coöpertie Ambulncezorg ZHZ U.A. (33,33%) Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV (51%) HollndPTC BV (33,33%) Ersmus Biomedicl Fund BV (27,63%) Quntib BV (25,5%) 2Move Implnts BV (5,0%) UNIIQ BV (0,962%) Swnbridge Cpitl BV (37,04%) HBM Holdings Ltd (7,984%) Interntionl Ptient Center BV (33,33%) Pthn BV (18,66%) Sldo per Kpitl- Resultt Ontvngen Sldo per 01-jn-18 stortingen deelnemingen dividend 31-dec-18 en overige wrdevernderingen x

30 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA bcdesim BV In december 2018 zijn lle door Ersmus MC O&O Holding BV gehouden ndelen vn bcdesim BV verkocht tegen een verkoopprijs vn 20. Cvdis BV In september 2018 is de deelneming Cvdis BV ontbonden. Cergentis BV In december 2018 is door Ersmus MC O&O Holding BV een ndelenbelng vn 2,75% verkregen in Cergentis BV tegen een nkoopbedrg vn 0. Coöpertie Ambulncezorg Zuid-Hollnd Zuid U.A. In december 2018 is door Ersmus MC Zorg Holding BV smen met Dienst Gezondheid & Jeugd Zuid Hollnd Zuid en Stichting Albert Schweitzer Ziekenhuis de Coöpertie Ambulncezorg Zuid-Hollnd Zuid U.A. opgericht. Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV In september 2018 is door Ersmus MC Corporte Trvel Clinic Prticiptie BV een 51% belng in Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV verkregen tegen een totle koopprijs vn Op bsis vn rtikel 407 lid 1 is Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV niet in de consolidtie opgenomen. Swnbridge Cpitl BV De kpitlstorting in het investeringsfonds Swnbridge Cpitl BV betreft drie kpitlstortingen vn totl 139 die door Ersmus MC worden gefinncierd. Interntionl Ptient Center BV In pril 2017 is Interntionl Ptient Center BV opgericht. Ersmus MC Zorg Holding BV houdt 33,33% vn de ndelen en heeft een ndelenkpitl vn 30 gestort. Pthn BV In 2017 heeft Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV een ndeel vn 18,66% in Pthn BV verworven. Leningen groepsmtschppijen Het verloop vn de leningen groepsmtschppijen is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuwe leningen - - Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd leningen groepsmtschppijen per 31 december Overzicht leningen groepsmtschppijen Apotheek A15 BV CBT Rijnmond BV Scheldezoom Frmcie BV Sldo per Verstrekte Aflossingen/ Sldo per Aflossing in 01-jn-18 leningen fwrdering 31-dec x Apotheek A15 BV Het Ersmus MC heeft op 21 juli 2014 een lening vn verstrekt n Apotheek A15 BV ten behoeve vn de productieloctie voor hr potheek. Het rentepercentge bedrgt 3,63% per jr. De lening heeft een looptijd vn vijf jr vnf de dtum inwerkingtreding vn deze overeenkomst, derhlve tot uiterlijk 21 juli Aflossingen zijn gestrt met ingng vn 21 juli 2015 in vijf jrlijkse termijnen vn 348. Vervroegde flossing is toegestn. In de geconsolideerde blns vn Ersmus MC is deze lening voor de wrde vn 50% zichtbr. 28

31 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA CBT Rijnmond BV Het Ersmus MC heeft op 15 december 2015 een lening met een hoofdsom vn mximl verstrekt n CBT Rijnmond BV. Optioneel kunnen huidige door CBT Rijnmond BV met externe finnciers ngegne lnglopende finncieringsovereenkomsten en/of rekening-courntfciliteiten worden ondergebrcht in de te verstrekken geldlening. De hoofdsom kn drtoe worden gewijzigd. Het rentepercentge bedrgt 3% per jr. De lening heeft een looptijd vn vijftien jr vnf de dtum inwerkingtreding vn deze overeenkomst, derhlve tot 15 december Aflossing vindt plts in jrlijkse termijnen vn 155. Vervroegde flossing is toegestn tot mximl 10% per jr zonder dt drvoor boeterente wordt berekend. Indien meer dn 10% per jr vervroegd wordt fgelost is Ersmus MC gerechtigd om over het meerdere een extr rente in rekening te brengen. In de geconsolideerde blns vn Ersmus MC is deze lening voor de wrde vn 50% zichtbr. Scheldezoom Frmcie BV Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft een chtergestelde lening verstrekt n Scheldezoom Frmcie BV. Onder invloed vn fsprken met bnken is er in de fgelopen jren niet fgelost op deze chtergestelde lening en zijn er ook geen rentebetlingen verricht. Er zijn op dit moment nog geen concrete ombuigingsplnnen en de geprognosticeerde ksstromen voor de komende jren bieden op bsis vn de huidige inzichten geen ruimte om de chtergestelde lening f te lossen. Het ontbreken vn concrete plnnen ter verbetering vn de concurrentiepositie en/of de kostenstructuur, lsmede het verbod om rentebetlingen en flossingen te doen, is voor Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV nleiding om de chtergestelde lening uit voorzichtigheid op nihil te wrderen. Overige vorderingen Quntib BV Apotheek A15 Holding BV Stichting ESOP Pre-seedleningen CrdioGenX BV Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV Interntionl Ptient Center BV Numeric Holding BV Sensius BV Overige vorderingen Muttie Sldo per Verstrekte bonus, rente Sldo per Aflossing in 01-jn-18 leningen en flossingen 31-dec x Lening Quntib BV Het betreft een niet-chtergestelde lening. Het rentepercentge bedrgt 4,21%. De lening heeft een looptijd vn zeven jr te rekenen vnf de dtum inwerkingtreding vn de overeenkomst. Aflossing vn de lening zl geschieden in termijnen. De volledige flossing vn de lening geschiedt uiterlijk op 31 oktober 2019 of direct ndt lle vorderingen in reltie tot het door het Ministerie vn Economische Zken en Klimt verstrekte innovtiekrediet zijn voldn. Vordering Apotheek A15 Holding BV Ersmus MC Zorg Holding BV heeft een vordering op Apotheek A15 Holding BV vn 4.382, ls gevolg vn het corrigeren vn een bijzondere wrdevermindering uit Lening Stichting ESOP Ersmus MC Holding BV heeft een lnglopende vordering op Stichting ESOP, die wordt terugbetld op het moment dt deelnemingen wr ook Ersmus MC Holding BV ndeelhouder vn is, worden verkocht. De termijn en de relistie vn verkoop is onzeker en om die reden is voor hetzelfde bedrg een voorziening gevormd. 29

32 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Pre-seedleningen Lening vertrekt in jr - looptijd - einddtum Rente Hoofdsom Lening Bonus (gehele looptijd) Opgebouwde bonus + rente Aflossing en/of kwijtschelding Sldo per 31-dec-18 x ; 6 jr; ,30% ; 7 jr; ,90% Ersmus MC Holding BV heeft pre-seedleningen n wetenschppers verstrekt. Pre-seedleningen worden verstrekt in het kder vn het project Rotterdm Werkt, dt Ersmus MC Holding BV uitvoert. De pre-seedleningen hebben tot doel de wetenschpper in stt te stellen een uitvinding te vlideren of een onderneming te vestigen. De looptijd vn deze leningen is in beginsel 6 jr. Eventuele verzoeken tot uitstel vn betling worden behndeld door de SKE commissie, de (ngepste) einddt zijn hierboven vermeld. De eerste 2 jr zijn de leningen flossingsvrij. Als voorwrde is in deze leningovereenkomsten opgenomen dt n het flossen vn de lening, bij een succesvolle bedrijfsstrt, een bonusbetling wordt betld. Het totl vn de in de leningovereenkomsten opgenomen bonussen bedrgt 240. An deze vorderingen wordt jrlijks 1/6e vn de bonussen en de rente toegevoegd ( 278). Aflossingen en kwijtscheldingen worden op dit sldo in mindering gebrcht. Omdt er sprke is vn leningen met een hoog risicoprofiel, is een volledige voorziening voor mogelijke oninbrheid gevormd. Cll-opties: dit betreft cll opties op 60% vn de door de uitvinder nog te verkrijgen ndelen in twee nog op te richten vennootschppen. De wrde vn de cll opties is gelijk n de niet-beursgenoteerde kostprijs, nihil. De verkregen opties hngen smen met de verstrekte pre-seedleningen. Lening CrdioGenX BV Ersmus MC Holding BV heeft een lnglopende vordering op CrdioGenX BV. Het betreft een chtergestelde lening. Over de hoofdsom is geen rente verschuldigd. De hoofdsom wordt jrlijks gecorrigeerd voor infltie. De hoofdsom wordt fgelost in 16 kwrtltermijnen voor het eerst per 31 mrt Schuldenr is verplicht tot lgehele flossing vn de hoofdsom uiterlijk 31 december 2018 (einde looptijd). De lening is te llen tijde zowel geheel ls gedeeltelijk vervroegd boetevrij flosbr. Lening Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV Ersmus MC Zorg Holding BV heeft een lening verstrekt n Corporte Trvel Clinic Ersmus MC BV vn 117. De rente over de lening is 5% per jr. Lening Interntionl Ptient Center BV Ersmus MC Zorg Holding BV heeft smen met Schiphol Nederlnd BV en KLM Helth Services BV een lening verstrekt n Interntionl Ptient Center BV vn totl 540 (ndeel Ersmus MC Zorg Holding BV bedrgt 180). De eerste trnche vn 60 is in 2017 verstrekt, de tweede en ltste trnche vn totl 120 zijn in 2018 verstrekt. De rente over de lening is 3,5% per jr. Lening Numeric Holding BV Ersmus MC O&O Holding BV heeft nr nleiding vn de investering in Numeric Holding BV smen met UNIIQ BV een lening verstrekt vn in totl 300 (ndeel Ersmus MC Holding BV bedrgt 150). In 2018 is de eerste trnche vn 50 verstrekt. Lening Sensius BV Ersmus MC Holding BV heeft nr nleiding vn de investering in Sensius BV smen met UNIIQ BV een lening verstrekt vn in totl 300 (deel Ersmus MC Holding BV 150). In 2017 zijn de eerste en tweede trnche vn totl 100 verstrekt. In 2018 is de ltste trnche vn 50 verstrekt. Ersmus MC Holding BV heeft het recht om de uitstnde lening te converteren in ndelen, indien Sensius BV op enig moment niet volledig en tijdig kn voldoen n hr verplichtingen jegens Ersmus MC Holding BV, of indien 36 mnden zijn verstreken n 14 juni 2017 en er geen gekwlificeerde finnciering is ngetrokken. Overige vorderingen De overige lnglopende vorderingen betreft ultimo 2018 het door het Hven Service BV ngehouden ledenkpitl vn de Onderlinge Wrborgmtschppij Centrmed BA. De wrde vn dit ledenkpitl bedrgt ultimo ( ). Centrmed verzekert medische nsprkelijkheidsrisico's vn zorginstellingen. Zekerheidshlve heeft Hven Service BV in het jr 2018 een voorziening gevormd op het wrborgkpitl vn Centrmed, omdt onzeker is of bij beëindiging vn de verzekeringsctiviteiten dit wrborgkpitl wordt terugontvngen. 30

33 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA Voorzieningen op leningen groepsmtschppijen en overige vorderingen Voorziening inzke Stichting ESOP Voorziening inzke pre-seedleningen Scheldezoom Frmcie BV Overige vorderingen Sldo per Muttie Sldo per 01-jn dec-18 x Voorrden De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Apotheek Medische en hulpmiddelen Af: voorziening voorrden Totl voorrden Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's / DBC-zorgproducten De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Onderhnden werk DBC's / DBC-zorgproducten Af: ontvngen voorschotten Af: voorziening onderhnden werk Totl onderhnden werk uit DBC's / DBC-zorgproducten De totle post onderhnden werk stnd ultimo 2018 is 0,9 miljoen lger ten opzichte vn de stnd ultimo Deze dling wordt enerzijds verklrd door hogere ontvngen voorschotten vn zorgverzekerrs en nderzijds door verbeterde registrtie in het Electronisch Ptiënten Dossier. De specifictie per ctegorie DBC's / DBC-zorgproducten is ls volgt weer te geven: Gereliseerde project- Stroom DBC's en zorgverzekerr kosten en Af: Af: Sldo per toegerekende verwerkte ontvngen 31-dec-18 winst verliezen voorschotten Zilveren Kruis VGZ CZ Multizorg Menzis DSW ASR Cresq Pssnten Totl (onderhnden projecten) De in het boekjr in de winst-en-verliesrekening verwerkte opbrengsten uit onderhnden DBC's bedrgen 2,4 miljoen (2017: - 4,5 miljoen). 31

34 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 6. Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's-GGZ De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Onderhnden zorgproducten DBC's-GGZ Af: ontvngen voorschotten Totl onderhnden werk DBC's-GGZ De specifictie per ctegorie DBC's-GGZ is ls volgt weer te geven: Gereliseerde project- Stroom DBC's en zorgverzekerr kosten en Af: Af: Sldo per toegerekende verwerkte ontvngen 31-dec-18 winst verliezen voorschotten Zilveren Kruis VGZ CZ Multizorg Menzis DSW ASR Cresq Overig Totl (onderhnden projecten) De onderhnden werk positie ultimo 2018 is in lijn met De in het boekjr in de winst-en-verliesrekening verwerkte opbrengsten uit onderhnden DBC's bedrgen -1,0 miljoen (2017: -1,9 miljoen). 7. Onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kostprijs onderhnden projecten Af: gefctureerde bedrgen Af: voorziening onderhnden projecten Totl onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten De schuldpositie vn het onderhnden werk uit hoofde vn EMF-projecten is gestegen doordt in 2018 projecten zijn gestrt, wrvoor l wel voorschotten zijn ontvngen mr geen sprke is vn gemkte kosten. De voorziening op onderhnden projecten is gedld doordt in 2018 een ntl verliesltende projecten definitief is fgewikkeld. De onderhnden projecten bestn uit vooruitontvngen bedrgen vn subsidieverstrekkers en uitgven gedn in het kder vn deze projecten. Ersmus MC heeft er conform de fgelopen jren voor gekozen deze bedrgen gesldeerd op te nemen in de jrrekening. De omvng vn de debetpositie in deze onderhnden projecten bedrgt 20,8 miljoen en de creditpositie 99,4 miljoen. 32

35 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 8. Overige vorderingen en overlopende ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Vorderingen op debiteuren Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten Nog te fctureren omzet GGZ Overige nog te fctureren bedrgen Overige vorderingen: - vorderingen op groepsmtschppijen vooruitbetlde bedrgen nog te ontvngen bedrgen overige overlopende ctiv Totl overige vorderingen en overlopende ctiv Vorderingen op debiteuren en Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten In juni 2017 heeft het Ersmus MC een nieuw Elektronisch Ptiënten Dossier geïmplementeerd. Als gevolg vn deze implementtie heeft de fcturtie over het schdelstjr 2017 ps in het ltste kwrtl 2017 pltsgevonden. In 2018 heeft de fcturtie vn het schdelstjr 2018 veel sneller pltsgevonden. Het debiteurensldo per ultimo 2018 is reltief hoog doordt in de mnd december veel is gefctureerd. De fnme vn de post Nog te fctureren omzet DBC s/dbc-zorgproducten ultimo 2018 is het resultt vn de verbeterde registrtie. Op de post Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten is een voorziening ter wrde vn 13,8 miljoen (2017: 24,5 miljoen) in mindering gebrcht in verbnd met mogelijke onjuistheden in de productieregistrtie. Voorziening dubieuze posten An het eind vn het boekjr is wegens germde oninbrheid vn debiteuren een voorziening gevormd vn 17,2 miljoen, wrvn 15,8 miljoen betrekking heeft op debiteuren ptiëntenzorg en 1,4 miljoen op overige debiteuren. In 2017 wren deze bedrgen ls volgt: smengesteld 20,1 miljoen in totl, wrvn 17,7 miljoen betrekking heeft op debiteuren ptiëntenzorg en 2,4 miljoen op overige debiteuren. De voorziening is bepld op bsis vn de sttische methode. De fnme vn de voorziening dubieuze posten is het resultt vn het definitief fboeken vn oude openstnde not's vn individuele ptiënten. Onder de overige vorderingen zijn geringe bedrgen opgenomen met een looptijd vn lnger dn een jr. 9. Liquide middelen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Bnkrekeningen Deposito's Kssen Totl liquide middelen In de liquide middelen zijn ultimo mnds deposito's voor totl 31,8 miljoen begrepen. Deze deposito's worden mndelijks utomtisch verlengd. De overige liquide middelen zijn vrij beschikbr met uitzondering vn het hiern benoemde rrngement tot sldocompenstie. Ersmus MC heeft vi ABN-Amro Bnk n een tweetl dochtermtschppijen de fciliteit geboden om middels sldocompenstie debetsldi n te houden op hun bnkrekeningen. Hierbij heeft Ersmus MC zich verplicht om ter compenstie creditsldi n te houden. Het mximumbedrg vn de geboden fciliteit is 2,1 miljoen. Per 31 december 2018 hdden deze twee dochters een positief bnksldo. Hierdoor stond een extr bedrg vn 1,6 miljoen n liquide middelen ter vrije beschikking vn het Ersmus MC. 33

36 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 10. Groepsvermogen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kpitl Bestemmingsreserves Algemene en overige reserves Totl eigen vermogen Andeel derden -3-3 Totl groepsvermogen Kpitl Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Kpitl Totl kpitl Bestemmingsreserves Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Vooruitontvngen kpitlslsten Ersmus MC - revolving fund Ersmus MC - fundmenteel onderzoek Totl bestemmingsreserves Vooruitontvngen kpitllsten Eglistiereserves worden toegepst in situties wrbij ten behoeve vn investeringen bedrgen worden ontvngen in een nder tempo en ritme dn het betreffende fschrijvingsregime. Ook komt het voor dt bedrgen ten behoeve vn het betreffende investeringskder op grond vn plnning vooruit worden ontvngen in reltie tot het moment vn ddwerkelijk investeren en ctiveren (bijvoorbeeld bouwmiddelen). Ersmus MC - revolving fund Jrlijks wordt een bedrg gereserveerd ter stimulering vn ptiëntgebonden onderzoek, onder meer ter voorbereiding op de nvrg vn extern gefinncierde ontwikkelingsgeneeskundeprojecten. Tevens wordt uit deze bestemmingsreserve het Ersmus MC-ndeel in doelmtigheidsonderzoeken bekostigd. Ook wordt vi deze reserve zorgonderzoek bekostigd. Het gehele sldo vn het revolving fund heeft vi de Commissie Ptiëntgebonden Onderzoek reeds volledig bestemming verkregen. Ersmus MC - fundmenteel onderzoek Er is besloten om een reserve voor fundmenteel onderzoek te vormen om zodoende deze onderzoeken een extr impuls te geven. 34

37 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Algemene en overige reserves Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Algemene reserve Reserve nvrdbre kosten Totl lgemene en overige reserves Andeel derden in groepsvermogen Het verloop vn het ndeel is ls volgt weer te geven: 2018 x Andeel derden per 1 jnuri -3 Ersmus MC Dibetessttion: ndeel derden in resultt (21,6% vn 0) - Totl ndeel derden per 31 december Overzicht vn het totlresultt vn de instelling 31-dec dec-17 Geconsolideerd nettoresultt (n belstingen) toekomend n de instelling Herwrdering mteriële vste ctiv - - Af: Gereliseerde herwrdering ten lste vn het eigen vermogen - - Totl vn de rechtstreekse mutties in het eigen vermogen vn de instelling ls onderdeel vn het groepsvermogen - - Totlresultt vn de instelling

38 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 11. Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Totl vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Het verloop vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Ontvngen vn het Ministerie vn VWS Vrijvl Stnd per 31 december Af: vrijvl komend boekjr Stnd vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS (< 1 jr) Lnglopend deel vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS (> 1 jr) hiervn > 5 jr In oktober 2015 heeft het Ersmus MC een schdevergoeding vn het Ministerie vn VWS toegekend gekregen vn 251 miljoen ter compenstie vn het niet nkomen door dit ministerie vn een toezegde bijzondere kpitllstenregeling in Deze schdevergoeding is bedoeld ter compenstie vn toekomstige (fschrijvings)lsten vn de nieuwbouw. Het kortlopende deel ter wrde vn 25,6 miljoen is opgenomen onder de overige kortlopende schulden en overlopende pssiv. 36

39 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 12. Voorzieningen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Personele regelingen Overige voorzieningen Totl voorzieningen Sldo per Dottie Onttrekking Vrijvl Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn dec-18 x Personele regelingen Overige voorzieningen Totl voorzieningen Toelichting in welke mte (het totl vn) de voorzieningen ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec-18 x Kortlopend deel vn de voorzieningen (< 1 jr) Lnglopend deel vn de voorzieningen (> 1 jr) hiervn > 5 jr Toelichting voorzieningen personele regelingen De specifictie is ls volgt: Sldo per Dottie Onttrekking Vrijvl Sldo per 01-jn dec-18 x Wchtgelden Lifetimevrint Reorgnistievoorziening Jubileumvoorziening Voorziening voor PLB-uren Arbeidsongeschiktheid en overige Toelichting per ctegorie voorziening: Toelichting voorzieningen personele regelingen Algemeen De voorziening voor personele regelingen is bedoeld ter dekking vn lopende verplichtingen in het kder vn wchtgelden, reorgnistie, VUT-uitkeringen 60-jrigen, jubile en rbeidsongeschiktheid. De voorzieningen voor personele regelingen worden gewrdeerd tegen de contnte wrde, wrbij de gehnteerde disconteringsvoet gebseerd is op het rendement vn high-qulity corporte bonds in de Eurozone. Wchtgelden Het Ersmus MC is eigenrisicodrger voor WW. De voorziening voor wchtgelden is bepld volgens de sttische methode, wrbij de omvng wordt bepld door het berekenen vn de verplichtingen inzke lopende wchtgelden op de blnsdtum. De uitvoering vn deze regeling is extern belegd. Lifetimevrint Dit betreft een voorziening voor personeelsleden die gebruik mken vn de lifetime regeling. De komende jren is lleen sprke vn uitstroom in verbnd met pensionering vn de betreffende personen. 37

40 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Reorgnistie In 2018 zijn diverse fdelingen geherstructureerd en heeft fvloeiing vn personeel pltsgevonden. Voorts is ultimo 2018 sprke vn nvullende plnnen tot reorgnistie. Voor opmk vn de jrrekening is de gerede verwchting dt deze plnnen tot uitvoering worden gebrcht. In deze voorziening zijn opgenomen de (verwchte) kosten vn uitstroom vn personeel, zols doorbetlingsverplichtingen, fkoopsommen en kosten vn outplcement. Jubileumvoorziening Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileum-grtificties n het personeel op grond vn de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening is rekening gehouden met een blijfkns en de leeftijd vn het personeel. Voorziening voor PLB-uren (Persoonlijk Levensfse Budget) Deze voorziening omvt de toekomstige verplichtingen die het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft inzke het persoonlijk levensfse budget uit hoofde vn de CAO voor ziekenhuizen. Arbeidsongeschiktheid en overige Onder dit hoofd is ook opgenomen de voorziening voor rbeidsongeschiktheid voor bestnde verplichtingen. Dit is voor het in de toekomst doorbetlen vn slris n personeelsleden die op de blnsdtum rbeidsongeschikt zijn, voor zover deze kosten niet verzekerd zijn. Vnf 1 juli 2004 is het Ersmus MC eigenrisicodrger WGA. De voorziening hiervoor is op de vereiste hoogte gebrcht en bepld volgens de sttische methode. Overige voorzieningen Hieronder is onder ndere opgenomen de voorziening voor sbestsnering ter wrde vn 34,5 miljoen op bsis vn RJ 252. Op bsis vn ervringscijfers heeft een inschtting vn de sneringskosten pltsgevonden per gebouw. Onttrekking vn de voorziening vindt in de toekomst plts op bsis vn de werkelijke uitgven in de jren wrin de sneringsprojecten worden uitgevoerd. Jrlijks vindt een beoordeling plts vn de toereikendheid vn de voorziening op bsis vn de ctuele sbestgegevens en kengetllen voor de complexiteit vn de sneringen. In 2018 is 0,6 miljoen vrijgevllen uit deze voorziening (2017: dottie 1,9 miljoen). 38

41 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 13. Lnglopende schulden De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Schulden n bnken en kredietinstellingen Schulden uit hoofde vn finncil lese Totl lnglopende schulden Schulden n bnken en kredietinstellingen Het verloop vn de schulden n bnken en kredietinstellingen is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuwe leningen Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd schulden n bnken en kredietinstellingen per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de schulden n bnken en kredietinstellingen ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de schulden n bnken en kredietinstellingen, (< 1 jr) Lnglopend deel vn de schulden n bnken en kredietinstellingen, blnspost (> 1 jr) hiervn > 5 jr Leningen en rentevoet De ltste leningen voor de nieuwbouw werden conform de contrctfsprken voor eind mrt 2018 opgenomen. De rentevoet vn de schulden n kredietinstellingen is voor het overgrote deel vst. In 2018 zijn vier leningen voor een totlbedrg vn 188,2 miljoen opgenomen. De rentepercentges vn twee leningen (in totl 173,0 miljoen) zijn l in 2015 fgesproken en gelden tot het eind vn de looptijd vn deze leningen. Zekerheden inzke schulden n kredietinstellingen Er is een intercreditor overeenkomst opgesteld tussen BNG Bnk, EIB, AG insurnce, ING Bnk en Ersmus MC en BNG Bnk is ls Security Agent ngesteld. Als zekerheid voor de fgesloten leningen met betrekking tot de nieuwbouw Ersmus MC centrumloctie en het RG gebouw zijn de volgende zekerheden/verplichtingen gesteld: - Pri-pssu zekerheidsverstrekking; toestemming voorf om een zekerheid te verstrekken; - Positieve en negtieve hypotheekverklring ten nzien vn het vestigen vn een hypotheek (eerste in rng); - Pndrecht, eerste in rng, op de roerende goederen die het Object vn Zekerheid duurzm dienen. De BNG, EIB, AG-Insurnce en de ING hebben de mogelijkheid tot directe opeisbrheid bij het Ersmus MC: - bij het geheel of gedeeltelijk niet flossen vn de hoofdsom of nltigheid in de betling vn de rente; - ontbinding of liquidtie, dn wel een geheel of gedeeltelijk stken vn een of meer vn de kernctiviteiten; - verslechtering vn de finnciële situtie dt de betling vn de flossing en rente in gevr komt; - een ingrijpende wijziging in de regelgeving vn het Ministerie vn Volksgezondheid, Welzijn en Sport of het Ministerie vn Onderwijs met betrekking tot de finnciering en exploittie vn de instelling; - een dling in het solvbiliteitspercentge in 2018 beneden de 15% tot 18% fhnkelijk vn de kredietinstelling. Dit solvbiliteitspercentge stijgt de komende jren. Vnf 2020 dient het solvbiliteitspercentge miniml 20% te zijn; - een DSCR die lger is dn 1,2; - indien het Ersmus MC zich niet lnger kwlificeert ls een publiekrechtelijke rechtspersoon onder de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschppelijk Onderzoek; - verplichte informtie: jrrekening voorzien vn een goedkeurende controleverklring, blns, winst & verlies rekening en ksstroomoverzicht. 39

42 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA Ultimo 2018 voldoet het Ersmus MC n de door kredietinstellingen gestelde eisen, met uitzondering vn de ICR vn 1,3 ten behoeve vn de ABN-Amro Bnk. ABN-Amro Bnk heeft in pril 2019 een wiver fgeven voor de ICR per 2018 en zl vnf 2019 dezelfde DSCR- en Solvbiliteitsrtio's hnteren ls BNG Bnk, EIB en ING Bnk. De Security Agent heeft het recht tot vestigen vn een hypotheek ls het Ersmus MC niet meer n zijn flossing- en rentebetling verplichting kn voldoen of zijn rpportge verplichtingen niet nkomt die in de intercreditor overeenkomst zijn genoemd. Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft de volgende zekerheden verstrekt n de Rbobnk: - een eerste hypotheekrecht vn 33,75 miljoen op l het vstgoed in bezit vn Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV; - een eerste pndrecht op lle huidige en toekomstige inventris vn Admirl de Ruyter ziekenhuis BV; - een eerste pndrecht op lle huidige en toekomstige rechten en vorderingen vn Admirl de Ruyter ziekenhuis BV, lsmede de zekerheden die drmee smenhngen. Voor een ndere toelichting op de lnglopende schulden wordt verwezen nr bijlge Overzicht lnglopende schulden. De flossingsverplichtingen zijn verntwoord onder de kortlopende schulden Schulden uit hoofde vn finncil lese Het verloop vn de schulden uit hoofde vn finncil lese is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuw fgesloten contrcten Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd schulden uit hoofde vn finncil lese per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de schulden uit hoofde vn finncil lese ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de schulden uit hoofde vn finncil lese, (< 1 jr) Lnglopend deel vn de schulden uit hoofde vn finncil lese, blnspost (> 1 jr) hiervn > 5 jr Ersmus MC heeft diverse lnglopende verplichtingen die zich kwlificeren ls finncil lese. De in het boekjr 2018 in de exploittie verwerkte rentelsten finncil lese bedrgen 3,0 miljoen. De toekomstige minimle lesebetlingen (exclusief rente) zijn voor de volgende perioden ls volgt: 2018 x Perioden niet lnger dn 1 jr n blnsdtum Perioden lnger dn 1 jr en niet lnger dn 5 jr n blnsdtum Perioden lnger dn 5 jr n blnsdtum De finncil lese betreft diverse pprtuur, onroerende goederen gelegen n de Koudekerkseweg 88 te Vlissingen, lsmede de tijdelijke huisvesting vn het in 2016 in gebruik genomen Nucleir Centrum te Goes. Voor een ndere toelichting op de lnglopende schulden wordt verwezen nr bijlge Overzicht lnglopende schulden. De flossingsverplichtingen zijn verntwoord onder de kortlopende schulden. 40

43 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 14. Overige kortlopende schulden en overlopende pssiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Crediteuren Aflossingsverplichtingen lnglopende leningen Kortlopend deel vooruitontvngen bijdrge Ministerie vn VWS Belstingen en socile premies Schulden ter zke pensioenen Nog te betlen slrissen en overige personeelskosten Vkntiegeld Vkntiedgen Overige schulden: - nog te betlen kosten fwikkeling oude schdelstjren nog te betlen rente vooruitontvngen bedrgen overige overlopende pssiv Totl overige kortlopende schulden en overlopende pssiv Looptijd kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dn 1 jr. Belstingen en socile premies De dling vn deze post betreft de betling vn de BTW integrtieheffing ( 43,4 miljoen) met betrekking tot de nieuwbouw. Nog te betlen slrissen en overige personeelskosten In de positie vn 2017 is de éénmlige grtifictie voor het personeel opgenomen. Kredietlimieten en gestelde zekerheden De kredietlimiet bij bnkinstellingen in rekeningcournt bedrgt in totl 130 miljoen. Hiervn is 70 miljoen werkkpitl fciliteit bij ABN-Amro Bnk en 60 miljoen bij de Rbobnk. Hiervoor zijn er door het Ersmus MC geen zekerheden gesteld. Wel is er bij lle finnciers sprke vn convennten. -Voor de finnciële convennten vn de EIB, BNG, ING en AG Insurnce wordt verwezen nr prgrf Lnglopende schulden. -Voor de overige kredietinstellingen (ABN-Amro Bnk en Rbobnk) geldt dt de solvbiliteitsrtio en het grntievermogen ten minste 15% vn het gecorrigeerde blnstotl dient te bedrgen en de interest coverge rtio ten minste 1,3 dient te zijn. Als nietfinnciële convennten gelden: cross defult, mteril dverse chnge, no chnge of ownership, no chnge of structure, negtive pledge en pri pssu. 41

44 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 15. Risico s vn finnciële instrumenten Algemeen Het Ersmus MC mkt in de normle bedrijfsuitoefening gebruik vn uiteenlopende finnciële instrumenten die het Ersmus MC blootstelt n kredietrisico, renterisico, ksstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico s te beheersen is een beleid inclusief een stelsel vn limieten en procedures opgesteld om de risico s vn onvoorspelbre ongunstige ontwikkelingen op de finnciële mrkten en drmee de finnciële prestties te beperken. Kredietrisico Het Ersmus MC loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder finnciële vste ctiv, onderhnden werken, overige vorderingen, vorderingen uit hoofde vn finncieringstekort en liquide middelen. Het mximle kredietrisico bedrgt 624,4 miljoen. Het kredietrisico is geconcentreerd bij een ntl tegenprtijen of economisch verbonden tegenprtijen en dit betreft het volgende: - Finnciële vste ctiv: 5,6 miljoen (leningen groepsmtschppijen 2,9 miljoen, overige lnglopende vorderingen 5,3 miljoen en voorzieningen -2,5 miljoen). - Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's/DBC-zorgproducten 22,7 miljoen. - Vorderingen en overlopende ctiv: 319,7 miljoen (bestnde uit: vorderingen op debiteuren en nog te fctureren bedrgen n zorgverzekerrs, prticulieren en derden ( 298,5 miljoen) en nog te ontvngen bedrgen en overige overlopende ctiv ( 19,5 miljoen). In de post vorderingen op debiteuren is rekening gehouden met een mogelijke oninbrheid vn 17,2 miljoen) en in de post nog te fctureren omzet DBC's/DBC-zorgproducten vn 13,8 miljoen. - Liquide middelen: 276,4 miljoen bij diverse bnken. De blootstelling n kredietrisico vn het Ersmus MC wordt hoofdzkelijk bepld door de individuele kenmerken vn de fzonderlijke fnemers. Rente- en ksstroomrisico Het beleid vn het Ersmus MC is om l hr finncieringen n te trekken met leningen die een vste looptijd, een vste rente en geen renteherziening gedurende de looptijd hebben. Het renterisico kn worden weergegeven door de volgende rentetypische vervlklender die fwijkt vn het flossingsschem: Uitstnd bedrg per 31 dec jr > 1 en 5 jr > 5 en 10 jr > 10 jr x Opgenomen vstrentende leningen Opgenomen vribel rentende leningen Finncil lese contrcten Indien de rente per 31 december 2018 met 1% zou stijgen wrbij lle ndere vribelen constnt blijven, zl de rentelst vn het Ersmus MC in het jr 2019 met een bedrg vn 0,2 miljoen stijgen. Reden hiervn is dt het Ersmus MC voornmelijk vstrentende lnglopende finncieringen heeft. Liquiditeitsrisico Het Ersmus MC bewkt de liquiditeitspositie dgelijks door middel vn opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het mngement ziet er op toe dt steeds voldoende liquiditeiten beschikbr zijn om n de verplichtingen vn het Ersmus MC te kunnen voldoen en dt tevens voldoende finnciële ruimte onder de beschikbre fciliteiten beschikbr blijft, zodt steeds wordt voldn n de gestelde leningconvennten (zols beschreven in de toelichting op de geconsolideerde blns in prgrf ). Per 31 december 2018 bedrgen de contrctuele flossingsverplichtingen: 1 jr > 1 en 2 jr > 2 en 5 jr > 5 jr Lnglopende leningen Finncil lese contrcten Totl per 31 december

45 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Toelichting vn de reële wrde De reële wrde vn in de blns opgenomen finnciële instrumenten verntwoord onder ksmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke bendert de boekwrde drvn. De reële wrde en boekwrde (inclusief lopende rente) vn de overige in de blns verntwoorde finnciële instrumenten kn ls volgt worden weergegeven: Boekwrde Mrktwrde ultimo ultimo dec 2018 dec 2018 Lnglopende schulden Lnglopende verplichten uit hoofde vn finncil lese Totl De reële wrde (mrktwrde) is gelijkgesteld n de boekwrde ultimo lnglopende schulden: het gemiddelde rentepercentge vn deze leningen is 3,10%. Gewrdeerd tegen mrktwrde komen de leningen uit op een wrde vn 900 miljoen. 43

46 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 16. Niet in de blns opgenomen regelingen Grnties, lnglopende contrcten en fiscl Ronld McDonld Huis. Het Ersmus MC heeft zich contrctueel verplicht gesteld het Ronld McDonld Huis bij Ersmus MC- Sophi over te nemen tegen de dn geldende mrktwrde, indien de exploittie door de Ronld McDonld Stichting niet meer kn worden uitgeoefend. Het moment wrop dit zich voordoet is niet te voorspellen en drmee ook de mrktwrde niet. Mteriële vste ctiv. Met betrekking tot nieuwbouw- en instndhoudingsprojecten is op de blnsdtum voor 35,3 miljoen (2017: 48,0 miljoen) opgedrgen wrvoor nog werkzmheden moeten worden gedn en fcturen moeten worden ontvngen. Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft uit hoofde vn lopende bouwprojecten op de blnsdtum voor 2,2 miljoen (2017: 4,9 miljoen) investeringsverplichtingen. Fiscle eenheid. Ersmus MC is opgenomen in de fiscle eenheid voor de omzetbelsting smen met de volgende rechtspersonen: Acdemisch Ziekenhuis behorende bij de openbre universiteit Rotterdm (Ersmus MC) Ersmus MC Holding BV en de volgende dochtermtschppijen: - Ersmus MC O&O Holding BV - Ersmus MC Dibetessttion BV - Ersmus Phrm BV - MI&EUR Implementtion nd Exploittion BV - Neursmus BV - Sophi Reserch BV - Thorxcentrum Reserch BV - ViroNovtive BV - Ersmus MC Zorg Holding BV - Poliklinische Apotheek Ersmus MC BV - DermHven BV - Trvelclinic Ersmus MC BV Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Hven Service BV Ersmus MC Foundtion Op grond vn de invorderingswet is Ersmus MC hoofdelijk nsprkelijk voor het totl vn de verschuldigde omzetbelsting vn de fiscle eenheid. De totle positie vn de fiscle eenheid bedrgt 1,0 miljoen schuld. De fiscle eenheid voor de omzetbelsting Apotheek A15 Holding BV bestt uit de volgende rechtspersonen: Apotheek A15 Holding BV Apotheek A15 Vstgoed BV Apotheek A15 BV Op grond vn de invorderingswet is Apotheek A15 Holding BV hoofdelijk nsprkelijk voor het totl vn de verschuldigde omzetbelsting vn de fiscle eenheid. De totle positie vn de fiscle eenheid bedrgt een vordering 0,04 miljoen. Voor de volgende rechtspersonen bestt vnf 1 jnuri 2015 een fiscle eenheid voor de vennootschpsbelsting: Apotheek A15 Holding BV Apotheek A15 Vstgoed BV Apotheek A15 BV Op grond vn de invorderingswet is Apotheek A15 Holding BV hoofdelijk nsprkelijk voor het totl vn de verschuldigde vennootschpsbelsting vn de fiscle eenheid. De totle positie vn de fiscle eenheid is nihil. Apotheek A15 Holding BV is proportioneel meegeconsolideerd. Ersmus MC Holding BV is 50% ndeelhouder vn deze vennootschp. Leseuto's. Alle lopende lesecontrcten zijn op bsis vn opertionl lese fgesloten. In het kder vn personeelsbeloning is n een beperkte groep personen binnen het Ersmus MC een leseuto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel vn 0,06 miljoen en een deel met een looptijd lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr vn 0,02 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde vn ngegne huurcontrcten heeft het Ersmus MC lnglopende verplichtingen uitstn vn 28,6 miljoen. Het kortlopende deel vn deze verplichtingen bedrgt 6,0 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 11,3 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 11,3 miljoen. De huurverplichtingen hebben betrekking op kntoorruimte, dtcentr, lbortoriumruimte, opslgruimte en prkeerruimte. Hven Service BV is voor hr locties n het Hringvliet te Rotterdm huurovereenkomsten ngegn. Voor de loctie Hringvliet 2 is een huurovereenkomst ngegn. vn 0,9 miljoen per jr. Deze overeenkomst loopt tot en met De verplichting bedrgt in totl 1,8 miljoen. 44

47 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Ten nzien vn deze verplichting heeft Ersmus MC een concerngrntie verstrekt n de verhuurder. De verplichtingen vn Ersmus MC uit hoofde vn deze concerngrntie worden beperkt tot een mximumbedrg vn het totl vn de bedrgen vn drie mnden huur, met dien verstnde dt bij niet-nkoming vn huurder de gehele concerngrntie kn worden geclimd. Voor de loctie Hringvliet 72 is een huurovereenkomst ngegn. vn 0,4 miljoen per jr. Deze overeenkomst loopt tot en met ugustus De verplichting bedrgt in totl 3,6 miljoen (exclusief indexeringen). De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 1,6 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 1,5 miljoen. Dienstverlening bedden. Ersmus MC heeft een overeenkomst gesloten met betrekking tot de levering vn bedden. In tegenstelling tot het verleden worden de bedden niet ngeschft mr worden deze op bsis vn een dienstverleningsovereenkomst fgenomen vn de leverncier. In het contrct is het rekening gehouden met totl cost of ownership. Dit houdt in dt lle te verwchten kosten zols fschrijving, vervnging en onderhoud worden meegenomen in het contrct. In dit contrct zijn lle bedgerelteerde kosten opgenomen. Het kortlopende deel vn deze verplichting bedrgt 0,8 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 3,2 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 9,5 miljoen. Dit contrct is in 2018 fgesloten, levering gt pltsvinden vnf Onderhoudscontrcten. Uit hoofde vn ngegne onderhoudscontrcten heeft het Ersmus MC lnglopende verplichtingen uitstn vn 15,3 miljoen. Het kortlopende deel vn deze verplichtingen bedrgt 9,7 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 4,0 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 1,6 miljoen. De onderhoudscontrcten hebben betrekking op terreinen, gebouwen en instllties. Apotheek A15 Holding BV heeft een ntl meerjrige contrcten fgesloten met betrekking tot onderhoud, schoonmk en kntoorutomtisering. De kortlopende termijnverplichting vn deze contrcten bedrgt 0,1 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 0,2 miljoen. Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft meerjrige onderhoudscontrcten uitstn vn 9,8 miljoen. Het kortlopende deel vn deze verplichtingen bedrgt 2,1 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 7,1 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 0,6 miljoen. Energiekosten. Het Ersmus MC heeft ten behoeve vn de levering vn elektriciteit en gs een tweejrig contrct fgesloten. De kortlopende termijnverplichting is fhnkelijk vn het f te nemen volume in Roylty's. Ersmus MC Holding BV heeft op bsis vn een licentie recht op roylty's vn een vennootschp. Vn 1 september 2009 tot en met 31 december 2029 bedrgen deze roylty's 4,25% vn de jrlijkse omzet die is gegenereerd op bsis vn de licentie, vn 1 jnuri 2030 tot en met 31 december ,50% vn die jrlijkse omzet en vnf 1 jnuri % vn die jrlijkse omzet. UNIIQ. Ersmus MC heeft, smen met TU Delft en Universiteit Leiden, hr steun uitgesproken voor een EFRO nvrg om te komen tot een regionl Proof of Concept (PoC) fonds voor de provincie Zuid-Hollnd onder de nm UNIIQ. Dit fonds zl een belngrijke bijdrge leveren n het verbeteren vn het regionle investeringsklimt. Ersmus MC heeft drbij gecommitteerd n de gevrgde bijdrge vn 2,0 miljoen. Dit bedrg zl worden ingezet voor de Proof of Concept cofinnciering vn spin-offs vnuit of gelieerd n Ersmus MC. De EFRO heeft een dditioneel bedrg vn 2,0 miljoen beschikbr gesteld voor funding vn spin-offs vnuit of gelieerd n Ersmus MC. In 2017 is een leningovereenkomst gesloten tussen Sensius BV en Ersmus MC Holding BV voor totl 0,2 miljoen. De eerste twee trnches (totl 0,1 miljoen) zijn verstrekt in In 2018 is de derde (ltste) trnche uitgekeerd. In december 2018 is de lening overgedrgen n Ersmus MC O&O Holding BV. Swnbridge Cpitl. Ersmus MC heeft smen met vn Herk Investment, de Gemeente Rotterdm en dhr. Chhl goedkeuring gegeven n het oprichten vn Swnbridge Cpitl BV. Swnbridge Cpitl BV is een nieuw investeringsfonds dt zich richt op prticipties in jonge Life Science ondernemingen die zich in een vroege fse vn productontwikkeling begeven. Deze ondernemingen hebben vk nog geen Proof of Concept (PoC) bereikt voor hun technologie, mr bieden hoog potentieel. Ersmus MC Holding BV heeft 1,5 miljoen toegezegd bij te zullen drgen n het eigen vermogen vn Swnbridge Cpitl BV. Ersmus MC heeft 1,5 miljoen toegezegd om bij te zullen drgen n het eigen vermogen vn Ersmus MC Holding BV om dit mogelijk te mken. Nst de finnciële steun zl het Ersmus MC ook bijdrgen n de ondersteuning en begeleiding vn de prticipties vn Swnbridge Cpitl BV zols in het fondspln omschreven. In 2018 hebben drie kpitlstortingen n Swnbridge Cpitl BV pltsgevonden vn in totl 0,1 miljoen. Grntie op toezicht. Ersmus MC Holding BV heeft verklrd, om gedurende de looptijd vn de subsidieverlening door het Ministerie vn Economische Zken, Lndbouw en Innovtie n Quntib BV, toezicht te houden op deze vennootschp. Deze grntie kent geen finnciële consequenties. Grntie inzke Hollnd PTC BV. Ersmus MC heeft smen met Leids Universitir Medisch Centrum en Technische Universiteit Delft een grntieverklring verstrekt n de EIB te Luxemburg. "EIB Individuele Grnt Mximumbedrg": met betrekking tot elke Grnt, 33,3 procent vn de Gegrndeerde Verplichtingen, vermeerderd met intresten drop, evenls eventuele onderbrekingskosten, schdevergoedingen, onkosten of ndere kosten krchtens Clusule 20 (Kosten) (op voorwrde dt de mximumbedrg vn de hoofdsom vn het gewrborgde krediet (hoofdsom) per individuele Grnt onder deze grntie is 30,0 miljoen). 45

48 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS HollndPTC BV. Ersmus MC Zorg Holding BV heeft een chtergestelde lening vertrekt n HollndPTC BV vn 2,5 miljoen. De rente over de lening is 3-mnds EURIBOR plus 5,5%. In 2018 is de lening door HollndPTC BV niet fgeroepen. Grnties HBM Holdings Ltd. Ersmus MC Holding BV is voor hr pro rt deel nsprkelijk voor het schdeloosstellen vn de koper voor verliezen met betrekking tot: Inbreuk op door verkopers gegeven grnties en/of inbreuk op convennten wr de verkoper, de onderneming of een vn hr deelnemingen onderdeel vn is; Rechten en verplichtingen vn de onderneming en/of zijn deelnemingen vn iedere rd voortvloeiend UIT: schending voor de sluitingsdtum - vn de wet en/of contrctuele fsprken, door de verkopers, hr vertegenwoordigers, de onderneming en/of hr deelnemingen; Iedere hndeling of nltigheid vn de verkoper of zijn vertegenwoordiger. Verkopers hebben geen recht op het vorderen vn een schdevergoeding vn de onderneming, hr deelnemingen of hr vertegenwoordigers met betrekking tot vertegenwoordiging, grntie, convennt of overeenkomst. De verkoper ziet f vn hr rechten drop. De fgegeven grnties kennen de volgende looptijd vn 10 jr n 8 december Verrekening vn grnties zl pltsvinden met de cquisition considertion. Met betrekking tot iedere individuele clim of een serie vn clims geldt dt de verkopers de kopers schdeloos stellen indien deze clim $ 10,000 overstijgt. De verkopers dienen de koper schdeloos te stellen voor de zken zols hierboven benoemd. In het gevl dt een (totle) clim uit hoofde vn commerciële grnties $ 1,000,000 overstijgt zl de koper mximl nsprkelijk zijn voor het bedrg boven de $ 500,000 en niet voor het volledige bedrg. De mximle nsprkelijkheid voor fundmentele grnties is vstgesteld op het pro rt deel vn de totle cquisition considertion; Bnkgrnties Hven Service BV. In opdrcht vn het Hven service BV is ten behoeve vn derden de volgende bnkgrntie fgegeven: Grntienummer Bedrg Begunstigde Betreft x K ,0 NSI Kntoren BV Huur loctie Hringvliet 72 Onderlinge Wrborgmtschppij Centrmed BA. Met ingng vn 1 jnuri 2015 is het Ersmus MC lid vn de Onderlinge Wrborgmtschppij Centrmed BA. Ersmus MC heeft een storting in het ndelenkpitl en ledenkpitl gedn voor een gering bedrg. Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft grnties fgegeven n Onderlinge Wrborgmtschppij Centrmed BA voor in totl 0,2 miljoen. Obligo verplichting richting Wrborgfonds voor de Zorgsector. De derde zekerheidslg voor het Wrborgfonds voor de Zorgsector (WfZ) is dt lle WfZ-deelnemers mederisicodrgend zijn. Als het WfZ niet n hr grntieverplichtingen kn voldoen, kn het WfZ een beroep doen op hr deelnemers. Dit gt in de vorm vn renteloze leningen. De hoogte vn deze leningen is gemximeerd tot 3% vn de restschuld vn de leningen vn de deelnemer. Voor het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV bedrgt deze verplichting ultimo ,6 miljoen. Grnties en borgstellingen Helth Estte Center BV. Door het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV zijn grnties fgegeven voor in totl 0,1 miljoen. Ansprkelijkheidsstellingen inzke groepsmtschppijen en overige verbonden prtijen. Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft n Scheldezoom Frmcie BV een chtergestelde lening vn 2,1 miljoen verstrekt. Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV is gezmenlijk met Stichting ZorgSm Zeeuws-Vlnderen nsprkelijk voor lle schulden vn Scheldezoom Frmcie BV jegens de bnk. PBL-overgngsregeling. Het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV heeft uit hoofde vn de PBL-overgngsregeling voor 50+'ers een verplichting uitstn vn 2,0 miljoen. 46

49 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Verplichtingen uit hoofde vn het mcrobeheersinstrument Het mcrobeheersinstrument kn door de minister vn VWS ingezet worden om overschrijdingen vn het mcrokder zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specilistische zorg en bij instellingen voor curtieve geestelijke gezondheidszorg. Het mcrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Anwijzing mcrobeheersmodel instellingen voor medisch specilistische zorg, respectievelijk Anwijzing Mcrobeheersinstrument curtieve geestelijke gezondheidszorg. Jrlijks wordt door de Nederlndse Zorgutoriteit (NZ) mbtshlve een mbi-omzetplfond vstgesteld. Tevens wordt door de NZ jrlijks een omzetplfond per instelling vstgesteld, welke fhnkelijk is vn de relistie vn het mbi-omzetplfond vn lle instellingen gezmenlijk. Deze vststelling vindt plts ndt door de Minister vn VWS de overschrijding vn het mbiomzetplfond uiterlijk vóór 1 december vn het opvolgend jr is gecommuniceerd. Voor 2018 is het MBI-omzetplfond door de NZ vstgesteld op miljoen (prijsniveu 2018). Bij het opstellen vn de jrrekening 2018 bestt nog geen inzicht in relistie vn het mbi-omzetplfond over Ersmus MC is niet in stt een betrouwbre inschtting te mken vn de uit het mcrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwntificeren. Als gevolg drvn is deze verplichting niet tot uitdrukking gebrcht in de blns vn het Ersmus MC per 31 december De heffingsgrondslg Mcrobeheersinstrument is ls volgt opgebouwd: Triefopbrengst vn DBC's, DBC-zorgproducten, overige zorgproducten in zowel het gereguleerde ls het vrije segment Totl heffingsgrondslg

50 Ersmus MC - geconsolideerd MUTATIEOVERZICHT IMMATERIELE VASTE ACTIVA Kosten vn concessies, Kosten op- vergunningen Kosten vn Vooruitrichting en en rechten vn goodwill die betlingen op uitgifte vn Kosten vn intellectueel vn derden is immteriële Totl ndelen ontwikkeling eigendom verkregen ctiv Stnd per 1 jnuri nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 1 jnuri Mutties in het boekjr - investeringen fschrijvingen bijzondere wrdeverminderingen terugnme geheel fgeschreven ctiv nschfwrde cumultieve fschrijvingen desinvesteringen nschfwrde cumultieve fschrijvingen per sldo Mutties in boekwrde (per sldo) Stnd per 31 december nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 31 december

51 Ersmus MC - geconsolideerd MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA Andere vste Mteriële vste bedrijfs- bedrijfsctiv in middelen, uitvoering en Niet n het Bedrijfs- technische en vooruitbetlingen bedrijfsproces gebouwen en Mchines en dministrtieve op mteriële dienstbre Totl terreinen instllties uitrusting vste ctiv mteriële ctiv Stnd per 1 jnuri nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 1 jnuri Mutties in het boekjr - investeringen fschrijvingen bijzondere wrdeverminderingen terugnme geheel fgeschreven ctiv nschfwrde cumultieve fschrijvingen desinvesteringen nschfwrde cumultieve fschrijvingen per sldo Mutties in boekwrde (per sldo) Stnd per 31 december nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 31 december

52 Ersmus MC - geconsolideerd OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN per 31 december Schulden n bnken en kredietinstellingen Leninggever Dtum Hoofdsom Soort lening Totle looptijd Werkelijke rente Restschuld 31 december 2017 Nieuwe leningen in 2018 Aflossing in 2018 Restschuld per 31 december 2018 Restschuld over 5 jr Resterende looptijd in jren eind 2018 Aflossingswijze Aflossing 2019 Gestelde zekerheden x % NV BNG Onderhnds 4,534% lineir 900 recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 4,695% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 4,028% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,243% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,711% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,470% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,112% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,200% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,585% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 2,820% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 1,980% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 1,698% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,850% lineir recht op hypotheek ING Groenbnk NV Onderhnds 1,180% lineir 417 geen ING Bnk NV Onderhnds 1,790% lineir 160 geen AG Insurnce NV Onderhnds 2,370% lineir - recht op hypotheek AG Insurnce NV Onderhnds 2,370% lineir - recht op hypotheek ABN-Amro NV Onderhnds 4,645% lineir geen RON Onderhnds 0,000% lineir - geen BV NEA Onderhnds 3,200% einde looptijd - geen ING Bnk NV Onderhnds 1,000% lineir 515 geen ING Bnk NV Onderhnds 1,000% lineir 917 geen NV BNG Onderhnds 2,030% lineir 45 rijksgrntie VWS NV BNG Onderhnds 1,820% lineir 64 rijksgrntie VWS Rbobnk Onderhnds 3,030% lineir 157 geen UMC Groningen Onderhnds 3,500% lineir 167 recht op hypotheek Levensverz. Ersmus NV Onderhnds 5,400% lineir 170 rijksgrntie NV BNG Onderhnds 4,790% lineir 113 rijksgrntie NV BNG Onderhnds 2,400% lineir 216 rijksgrntie ING Onderhnds 3,810% lineir - geen NV BNG Onderhnds 4,270% lineir 113 rijksgrntie 50

53 Ersmus MC - geconsolideerd OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN per 31 december Schulden n bnken en kredietinstellingen Leninggever Dtum Hoofdsom Soort lening Totle looptijd Werkelijke rente Restschuld 31 december 2017 Nieuwe leningen in 2018 Aflossing in 2018 Restschuld per 31 december 2018 Restschuld over 5 jr Resterende looptijd in jren eind 2018 Aflossingswijze Aflossing 2019 Gestelde zekerheden x % NV BNG Onderhnds 8,125% lineir 26 gemeentegrntie gemeente Schouwen - Duivelnd NWB Onderhnds 4,474% lineir 221 rijksgrntie NV BNG Onderhnds 4,180% lineir 170 rijksgrntie NV BNG W/Z borging 3,420% lineir 76 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,630% lineir 151 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,680% lineir 151 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,570% lineir 151 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,574% lineir 151 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,740% lineir 194 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,790% lineir 151 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 6,200% lineir 76 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 6,030% lineir 121 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 5,930% lineir 76 wrborgfonds Z. NV BNG W/Z borging 3,060% lineir 227 rijksgrntie ING ,980% lineir - geen ING ,930% lineir - geen Rbobnk W/Z borging 1,200% lineir wrborgfonds Z. Rbobnk W/Z borging 2,100% lineir wrborgfonds Z

54 Ersmus MC - geconsolideerd OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN per 31 december Schulden uit hoofde vn finncil lese Leninggever Dtum Hoofdsom Soort lening Totle looptijd Werkelijke rente Restschuld 31 december 2017 Nieuwe leningen in 2018 Aflossing in 2018 Restschuld per 31 december 2018 Restschuld over 5 jr Resterende looptijd in jren eind 2018 Aflossingswijze Aflossing 2019 Gestelde zekerheden x % ABN-Amro NV Lese 3,070% nnuïteit pndrecht ABN-Amro NV Lese 3,230% nnuïteit pndrecht ABN-Amro NV ,5 Lese 2,000% nnuïteit pndrecht Zorgvstgoed Zeelnd BV Lese 5,771% nnuïteit 610 geen ABN-Amro NV Finncil lese 6,040% nnuïteit 22 geen ABN-Amro NV Finncil lese 6,040% nnuïteit 21 geen ABN-Amro NV Finncil lese 6,040% nnuïteit 22 geen Siemens Huurkoop NB lineir - geen Siemens Huurkoop NB lineir 6 geen Siemens Finncil lese 4,520% nnuïteit geen Siemens Finncil lese 3,200% nnuïteit 270 geen Lge Lnden Vendorlese 3,400% lineir - geen Lese DELL Finncil lese 0,000% nnuïteit 37 geen Siemens Finncil lese 5,960% nnuïteit 353 geen Siemens Finncil lese 4,460% nnuïteit 204 geen Siemens Finncil lese 3,480% nnuïteit 847 geen

55 Ersmus MC - geconsolideerd TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Geconsolideerde gesegmenteerde resulttenrekening Segment - Ersmus MC Zorg BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten zorgprestties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Ref BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Honorriumkosten vrijgevestigd medisch specilisten die n de instelling voor medisch specilistische zorg declreren Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belstingen RESULTAAT NA BELASTINGEN Andeel derden in groepsresultt - - RESULTAAT BOEKJAAR

56 Ersmus MC - geconsolideerd Geconsolideerde gesegmenteerde resulttenrekening Segment - Ersmus MC O&O BEDRIJFSOPBRENGSTEN Ref Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Belstingen RESULTAAT NA BELASTINGEN Andeel derden in groepsresultt RESULTAAT BOEKJAAR Ansluiting totl resultt met resultten segmenten Segment - Ersmus MC Zorg Segment - Ersmus MC O&O Resultt volgens geconsolideerde resulttenrekening

57 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening BATEN 17. Opbrengsten zorgprestties De specifictie is ls volgt: Opbrengsten zorgverzekeringswet (exclusief subsidies) Beschikbrheidsbijdrgen Zorg Overige zorgprestties De opbrengsten zorgverzekeringswet zijn ten opzichte vn ,6 miljoen hoger dn in het voorgnde boekjr. In 2018 zijn deze opbrengsten enerzijds met 60,6 miljoen gestegen ls gevolg vn toenemende productie en betere fsprken met zorgverzekerrs en nderzijds fgenomen met 48,0 miljoen ls gevolg vn het beëindigen vn de zorgctivititeiten vn het voormlige Hvenziekenhuis. De toenme vn de beschikbrheidsbijdrgen Zorg in 2018 wordt verklrd door prijsindextie en frekeningen uit oude jren. 18. Subsidies De specifictie is ls volgt: Rijksbijdrge werkpltsfunctie en medische fculteit vn UMC's Beschikbrheidsbijdrgen opleidingen Overige subsidies, wronder loonkostensubsidies en EU-subsidies Totl Rijksbijdrge werkpltsfunctie en medische fculteit vn UMC's. De hogere opbrengsten in 2018 betreft prijsindextie ten opzichte vn Beschikbrheidsbijdrgen opleidingen. Hieronder zijn opgenomen de subsidies ten behoeve vn de medische vervolgopleidingen, het Fonds Zorgopleidingen (FZO) en de subsidies kwliteitsimpuls. 19. Overige bedrijfsopbrengsten De specifictie is ls volgt: Overige dienstverlening (wronder 2e-4e geldstroom UMC's voor onderzoek): - opbrengsten uit EMF, projectmtig opbrengsten uit opleidingen, prkeren, resturnts en overige diensten Overige opbrengsten (wronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): - doorberekende personeelskosten, niet-projectmtig ndere opbrengsten, subsidies en bijdrgen Totl Andere opbrengsten, subsidies en bijdrgen. De stijging in deze opbrengsten wordt met nme veroorzkt door de toenme vn ctiviteiten met derden. Hieronder is ook opgenomen de vrijvl uit de vooruitontvngen schdevergoeding vn het Ministerie vn VWS vn 27,0 miljoen (2017: 25,1 miljoen). Drnst is sprke vn omzetstijging bij Ersmus MC Holding BV ls gevolg vn nieuwe ctiviteiten (DermHven BV en Trvelclinic Ersmus MC BV) en toenme vn de omzet Poliklinische Apotheek Ersmus MC BV. 55

58 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening LASTEN 20. Personeelskosten De specifictie is ls volgt: Lonen en slrissen Socile lsten Pensioenpremie Dotties voorzieningen personele regelingen Andere personeelskosten Subtotl Personeel niet in loondienst Totl personeelskosten Specifictie gemiddeld ntl personeelsleden (in fte's) per segment: -Zorg O&O Gemiddeld ntl personeelsleden op bsis vn fulltime-eenheden De toenme vn de personeelskosten met 25 miljoen is ls volgt te verklren: x 1 mln. Toenme vn de bezetting 3,4 Stijging door schldoorloop, eenmlige uitkering en co-mtregelen 12,8 Muttie eenmlige lonen en slrissen -5,4 Effect muttie sldo nog te betlen verlofuren -3,8 Totl muttie lonen en slrissen 7,0 Hoger ndeel premies werknemersverzekeringen 2,9 Hogere suppleties bij rbeidsongeschiktheid (zwngerschpsuitkeringen) -1,2 Hogere pensioenpremie door toenme vn de bezetting en hogere bijdrge werkgever 6,7 Lgere dotties n voorzieningen voor personele regelingen. Hogere ndere personeelskosten door met nme stijging vn de kosten vn opleiding -5,4 2,2 Hogere kosten personeel niet in loondienst 12,8 25,0 De gemiddelde personeelssterkte over 2018, omgerekend nr volledige formtiepltsen, bedrgt fte (2017: fte). Deze ntllen zijn inclusief uurloners en exclusief personeel niet in loondienst. 21. Honorriumkosten vrijgevestigd medisch specilisten die n de instelling voor medisch specilistische zorg declreren Honorriumkosten vrijgevestigd medisch specilisten

59 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening LASTEN 22. Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: Afschrijvingen vste ctiv: - immteriële vste ctiv mteriële vste ctiv Subtotl fschrijvingen Vrijvl uit vooruitontvngen investeringssubsidies Totl fschrijvingen in resulttenrekening Afschrijving mteriële vste ctiv. Voor een toelichting op de fschrijvingen vste ctiv wordt verwezen nr de toelichting op de mteriële vste ctiv bij de geconsolideerde blns. Vrijvl uit vooruitontvngen investeringssubsidies. Voor een toelichting op de vooruitontvngen investeringssubsidies wordt verwezen nr de toelichting bij de geconsolideerde blns. 23. Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv De specifictie is ls volgt: Bijzondere wrdeverminderingen vn: - mteriële vste ctiv Totl Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv. Voor een toelichting op de bijzondere wrdeverminderingen wordt verwezen nr de toelichting op de immteriële en mteriële vste ctiv bij de geconsolideerde blns. 57

60 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening LASTEN 24. Overige bedrijfskosten De specifictie is ls volgt: Voedingsmiddelen en hotelmtige kosten Algemene kosten Ptiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en lesing Dotties en vrijvl voorzieningen Totl overige bedrijfskosten Voedingsmiddelen en hotelmtige kosten. De stijging vn deze kosten wordt met nme veroorzkt doordt onder de hotelmtige kosten eenmlige kosten met betrekking tot inrichting en inhuizing vn de nieuwbouw zijn opgenomen ( 7,5 miljoen). Algemene kosten. De toenme vn deze kosten worden voornmelijk veroorzkt door de snerings- en sloopkosten vn het oude Dijkzigt ziekenhuis ( 7,5 miljoen). Ptiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten. De stijging vn deze kosten wordt voornmelijk veroorzkt door hogere kosten onderzoeksfuncties ( 1,5 miljoen), hogere kosten geneesmiddelen ( 25,5 miljoen), hogere kosten prothesen en implntten ( 1,5 miljoen), hogere kosten behndelingsmiddelen ( 1,6 miljoen), hogere kosten instrumentrium en pprtuur ( 1,9 miljoen) en hogere overige ptiënt- en onderzoekgebonden kosten ( 1,7 miljoen). Drnst is sprke vn lgere kosten bloedproducten ( -3,8 miljoen). Als gevolg vn het beëindigen vn de zorgctiviteiten vn het voormlige Hvenziekenhuis zijn deze kosten met 8,4 miljoen fgenomen. Dotties en vrijvl voorzieningen. In 2018 bestt deze post met nme uit de vrijvl uit de voorziening voor EMF-projecten ( 3,3 miljoen (2017: 0,5 miljoen), vrijvl voorziening sbestsnering vn 0,6 miljoen (2017: dottie 1,9 miljoen). De dottie n de voorziening voor dubieuze debiteuren bedrgt in ,2 miljoen (2017: 7,5 miljoen). De overige voorzieningen kennen in 2018 en vrijvl vn 1,9 miljoen (2017: dottie vn 1,1 miljoen). In 2017 ws hieronder ook opgenomen de dottie n de voorziening op leningen u/g vn 2,1 miljoen. 58

61 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 25. Finnciële bten en lsten De specifictie is ls volgt: Rentebten Rentelsten Subtotl rentebten en -lsten Resultt uit deelnemingen Totl finnciële bten en lsten Resultt uit deelnemingen: Regionle Ontwikkelingsmtschppij InnovtionQurter BV (0,816%) - - bcdesim BV (41,9%) Cvdis BV (1,52%) - - HollndPTC BV (33,33%) Ersmus Biomedicl Fund BV (27,63%) Quntib BV (25,5%) - - 2Move Implnts BV (5,0%) - - UNIIQ BV (0,962%) - - Swnbridge Cpitl BV (37,04%) HBM Holdings Ltd (7,984%) - - Interntionl Ptient Center BV (33,33%) Resultt deelnemingen conform toelichting finnciële vste ctiv Overige wrdevernderingen: AgenD BV (100%), liquidtie - 58 Zeelnd Cre BV (49,0%) - - Overige wrdevernderingen (Apotheek 15 Holding BV, Geboortecentrum Sophi BV, CBT Rijnmond BV) Correctie resultt voorgnd boekjr Hvenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV Verkoopresultt Hrbour Antibodies BV (35,17%) De post Overige wrdevernderingen (Apotheek 15 Holding BV, Geboortecentrum Sophi BV, CBT Rijnmond BV) betreft voornmelijk het corrigeren vn de bijzondere wrdevermindering uit 2013 vn Apotheek A15 BV ( 7,7 miljoen), welke voor 50% zichtbr is in de geconsolideerde resulttenrekening. 59

62 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening 26. Wet normering bezoldiging topfunctionrissen publieke en semipublieke sector (WNT) (in deze tbellen zijn lle bedrgen in euro's vermeld) Per 1 jnuri 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionrissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegn. Deze verntwoording is opgesteld op bsis vn de volgende op Ersmus MC vn toepssing zijnde regelgeving: het WNTmximum voor de zorg, totlscore 14 en klsse V. Het bezoldigingsmximum in 2018 voor Ersmus MC is Het weergegeven toepsselijke WNT-mximum per persoon of functie is berekend nr rto vn de omvng vn het dienstverbnd, wrbij voor de berekening de omvng vn het dienstverbnd nooit groter kn zijn dn 1,0 fte. Uitzondering hierop is het WNT-mximum voor de leden vn de Rd vn Bestuur; wrvoor een overgngsregeling vn toepssing is. Voor de leden vn de Rd vn Toezicht geldt het voor de instelling geldende bezoldigingsmximum ( ). Voor de voorzitter bedrgt het 15% en voor de overige leden 10% vn het bezoldigingsmximum Bezoldiging topfunctionrissen Functiegegevens Anvng en einde functievervulling in 2018 Omvng dienstverbnd (ls deeltijdfctor in fte) Dienstbetrekking? E.J. Kuipers Voorzitter Rd vn Bestuur D.W. Voetelink Vice-voorzitter Rd vn Bestuur J.P.T. M vn Leeuwen Decn J.G. Boonstr Lid Rd vn Bestuur 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1,0 1,0 1,0 1,0 j j j j Bezoldiging Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Subtotl Individueel toepsselijk bezoldigingsmximum -/- Onverschuldigd betld bedrg Totle bezoldiging Reden wrom de overschrijding l dn niet is toegestn Gegevens 2017 Anvng en einde functievervulling in 2017 Deeltijdfctor 2017 in fte Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Totle bezoldiging ) 1) n.v.t. n.v.t. 1/1-31/12 1/1-31/12 1/9-31/12 1/9-31/12 1,0 1,0 1,0 1, ) De overschrijding wordt veroorzkt door het overgngsrecht wt vn toepssing is op de bestuurders. 60

63 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening 26.2 Bezoldiging toezichthoudende topfunctionrissen Functiegegevens Anvng en einde functievervulling in 2018 Bezoldiging Totle bezoldiging Individueel toepsselijk bezoldigingsmximum -/- Onverschuldigd betld bedrg Totle bezoldiging Reden wrom de overschrijding l dn niet is toegestn Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betling is toegestn P.G. de Vries Voorzitter Rd vn Toezicht G.A. vn Albd-Kuipers Vice-voorzitter Rd vn Toezicht A.C. Hendriks Lid Rd vn Toezicht C.M. Hooymns Lid Rd vn Toezicht 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/ n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. Gegevens 2017 Anvng en einde functievervulling in /1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Bezoldiging Totle bezoldiging Individueel toepsselijk bezoldigingsmximum J. Turkesteen Functiegegevens Anvng en einde functievervulling in 2018 Bezoldiging Totle bezoldiging Individueel toepsselijk bezoldigingsmximum -/- Onverschuldigd betld bedrg Totle bezoldiging Reden wrom de overschrijding l dn niet is toegestn Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betling is toegestn Gegevens 2017 Anvng en einde functievervulling in 2017 Bezoldiging Totle bezoldiging Individueel toepsselijk bezoldigingsmximum Lid Rd vn Toezicht 1/1-31/12 n.v.t. n.v.t /1-31/

64 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening 26.3 Bezoldiging of ontslguitkeringen niet-topfunctionrissen Verwijzing Functiegegevens Hooglerr Adviseur onderzoek Adviseur onderzoek Hooglerr Anvng en einde functievervulling in 2018 Omvng dienstverbnd in fte Bezoldiging Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Subtotl Individueel toepsselijk drempelbedrg bezoldiging Verplichte motivering 1/1-31/12 1/1-07/11 1/1-31/12 1/1-31/12 1,0 1,0 0,2 1, ) 2) 2) 2) Gegevens 2017 Functie(s) in 2017 Anvng en einde functievervulling in 2017 Omvng dienstverbnd 2017 in fte Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Totle bezoldiging 2017 Hooglerr Adviseur onderzoek Hooglerr 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1,0 1,0 1, Verwijzing Functiegegevens Hooglerr Hooglerr Hooglerr Hooglerr Anvng en einde functievervulling in 2018 Omvng dienstverbnd in fte Bezoldiging Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Subtotl Individueel toepsselijk drempelbedrg bezoldiging Verplichte motivering 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1,0 0,9 0,4 1, ) 2) 2) 2) Gegevens 2017 Functie(s) in 2017 Anvng en einde functievervulling in 2017 Omvng dienstverbnd 2017 in fte Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Totle bezoldiging 2017 Hooglerr Hooglerr 1/1-31/12 1/1-31/12 1,0 0, ) Voor hooglerren en overige functionrissen gelden de slrisschlen vn de CAO-UMC. In uitzonderlijke gevllen wordt hiervn fgeweken. Dit kn bijvoorbeeld in situties dt vergelijkbre functies elders hoger worden gewrdeerd of vnwege de individuele kwliteiten vn voor het Ersmus MC beeldbeplende medewerkers. In die gevllen kn, door middel vn toelgen, een hoger slris worden verstrekt. 62

65 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening Verwijzing Functiegegevens Anvng en einde functievervulling in 2018 Omvng dienstverbnd in fte Bezoldiging Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Subtotl Individueel toepsselijk drempelbedrg bezoldiging Verplichte motivering Directeur Weten- Hooglerr schppelijk Hooglerr docent 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 0,7 1,0 0,03 0, ) 2) 2) 2) Gegevens 2017 Functie(s) in 2017 Anvng en einde functievervulling in 2017 Omvng dienstverbnd 2017 in fte Beloning plus belstbre onkostenvergoeding Beloningen betlbr op termijn Totle bezoldiging 2017 Directeur Hooglerr Hooglerr 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 0,9 1,0 0,

66 Ersmus MC - geconsolideerd Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening 27. Honorri ccountnt De honorri vn de ccountnt over 2018 zijn ls volgt: Controle vn de jrrekening Overige controlewerkzmheden Fiscle dvisering Niet-controlediensten De niet-controlediensten betreffen dvisering op het gebied vn utomtisering en hlbrheidsonderzoeken. Bovenstnd overzicht is opgesteld op bsis vn de lsten in de resulttenrekening. 28. Trnscties met verbonden prtijen Vn trnscties met verbonden prtijen is sprke wnneer een reltie bestt tussen de instelling, hr deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionrissen. Trnscties met verbonden prtijen hebben op zkelijke grondslg pltsgevonden. 29. Resulttbestemming RESULTAAT BOEKJAAR Het resultt is ls volgt verdeeld: Toevoeging/onttrekking n: Bestemmingsreserves - vooruitontvngen kpitlslsten Ersmus MC - revolving fund Ersmus MC - fundmenteel onderzoek deelnemingen Algemene en overige reserves - lgemene reserve reserve nvrdbre kosten Gebeurtenissen n blnsdtum Tot n de dtum vn vststelling vn deze jrrekening hebben zich geen mteriële gebeurtenissen n blnsdtum voorgedn. 64

67 Ersmus MC Enkelvoudige jrrekening

68

69 Ersmus MC - enkelvoudig ENKELVOUDIGE BALANS per 31 december 2018 (n resulttbestemming) Ref. 31-dec dec-17 ACTIVA Vste ctiv Immteriële vste ctiv Mteriële vste ctiv Finnciële vste ctiv Totl vste ctiv Vlottende ctiv Voorrden Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's / DBC-zorgproducten Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's-GGZ Overige vorderingen en overlopende ctiv Liquide middelen Totl vlottende ctiv Totl ctiv Ref. 31-dec dec-17 PASSIVA Eigen vermogen 10 Kpitl Bestemmingsreserves Algemene en overige reserves Totl eigen vermogen Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Voorzieningen Lnglopende schulden Kortlopende schulden Onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten Overige kortlopende schulden en overlopende pssiv Totl pssiv

70 Ersmus MC - enkelvoudig ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING over 2018 BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten zorgprestties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Ref BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT BOEKJAAR

71 Ersmus MC - enkelvoudig GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING Voor de grondslgen vn de wrdering en resulttbepling wordt verwezen nr hoofdstuk Grondslgen vn wrdering en resulttbepling vn de geconsolideerde jrrekening op pgin 10 met uitzondering vn het volgende: in de enkelvoudige jrrekening worden finnciële instrumenten gepresenteerd op bsis vn hun juridische vorm. 69

72 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 1. Immteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kosten vn intellectueel eigendom Vooruitbetlingen op immteriële ctiv Totl immteriële vste ctiv Het verloop vn de immteriële ctiv in het verslgjr is ls volgt weer te geven: 31-dec dec-17 Boekwrde per 1 jnuri Bij: investeringen Af: fschrijvingen Boekwrde per 31 december Anschfwrde Cumultieve fschrijvingen Voor het verloop vn de mteriële vste ctiv per ctivgroep wordt verwezen nr het muttieoverzicht onder prgrf Investeringen Het Ersmus MC heeft in het jr 2017 een Elektronisch Ptiënten Dossier geïmplementeerd. Het Ersmus MC heeft deze investering ls immterieel vst ctief verwerkt. Het in 2018 geïnvesteerde bedrg ( 9,6 miljoen) heeft betrekking op het inrichten vn het Elektronisch Ptiënten Dossier voor de nieuwbouw. De economische levensduur bedrgt 15 jr vnwege het grootschlige krkter vn het Elektronisch Ptiënten Dossier, de verwchte gebruiksduur vn het softwresysteem is lng, mr moet worden bezien in smenhng met periodieke updtes en upgrdes die voor dergelijke systemen regelmtig worden uitgevoerd. 2. Mteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Bedrijfsgebouwen en terreinen Mchines en instllties Andere vste bedrijfsmiddelen, technische en dministrtieve uitrusting Mteriële vste bedrijfsctiv in uitvoering en vooruitbetlingen op mteriële vste ctiv Boekwrde mteriële vste ctiv Vooruitontvngen investeringssubsidies Totl mteriële vste ctiv Het verloop vn de mteriële ctiv in het verslgjr is ls volgt weer te geven: Boekwrde per 1 jnuri Bij: investeringen Af: fschrijvingen Af: versnelde fschrijvingen - - Af: bijzondere wrdeverminderingen - - Af: desinvesteringen Boekwrde per 31 december Anschfwrde Cumultieve fschrijvingen Voor het verloop vn de mteriële vste ctiv per ctivgroep wordt verwezen nr het muttieoverzicht onder prgrf

73 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Investeringen Investeringen in het kder vn nieuwbouw, verbouwingen en instndhoudingsinvesteringen bedrgen in ,3 miljoen (2017: 126,8 miljoen). De investeringen met betrekking tot ndere vste bedrijfsmiddelen bedrgen in ,0 miljoen (2017: 48,6 miljoen). Afschrijvingen De toenme vn de fschrijvingen is het gevolg vn de ingebruiknme vn de nieuwbouw. Bijzondere wrdeverminderingen Begin 2018 is de BSL3 fciliteit in gebruik genomen. Het Ersmus MC heeft ultimo 2016 de wrde vn het Biosfety lbortorium 3 (BSL3 fciliteit) opnieuw bepld. De BSL3 fciliteit biedt hoogwrdige onderzoeksvoorzieningen nr verschillende infectieziekten en fundmenteel genetische reserch. In de fciliteit kunnen experimenten worden uitgevoerd die hoge eisen stellen n biologische veiligheid, wrbij proeven met dieren en micro-orgnismen de hoogste technische eisen met zich meebrengen. De vervrdigingskosten vn de BSL3 fciliteit bedroegen ultimo ,9 miljoen. De BSL3 fciliteit is niet verbonden n zorg of onderwijs en kn gezien worden ls zelfstndig ksstroom genererende eenheid. Op bsis hiervn is in 2016 een nieuwe inschtting gemkt vn de verwchte bedrijfswrde. Als gevolg hiervn is in 2016 een bijzondere wrdevermindering doorgevoerd in segment O&O vn 16,1 miljoen. Op bsis vn huidige ontwikkelingen is er geen nleiding om de in 2016 doorgevoerde bijzondere wrdevermindering te herzien. Vooruitontvngen investeringssubsidies (voorheen: investeringssubsidies à fonds perdu) Dit betreft een fonds in hoogte gelijk n de boekwrde vn tot en met 1987 à fonds perdu-gefinncierde investeringen in gebouwen. Hieronder is ook opgenomen de tegenwrde vn de gebouwen en terreinen die per 1 jnuri 2003 zijn overgekomen in het kder vn de integrtie tussen cdemisch ziekenhuis en medische fculteit. Dezelfde systemtiek geldt voor investeringen gefinncierd uit EMF, lsmede investeringen die uit eigen vermogen zijn gefinncierd. Teneinde een beter beeld vn de boekwrde vn de mteriële vste ctiv te tonen, wordt met ingng vn 2015 deze post gepresenteerd in mindering op de mteriële vste ctiv in plts vn ls lnglopende schuld. De mutties in 2018 betreffen de vrijgevllen fschrijving 4,8 miljoen en een dottie vn 0,6 miljoen. In 2017 betrof de vrijvl 6,0 miljoen en de dottie 1,2 miljoen. Het verloop vn de vooruitontvngen investeringssubsidies is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Dottie Onttrekking Stnd per 31 december Voor een ndere toelichting op de mteriële vste ctiv en de vooruitontvngen investeringssubsidies wordt verwezen nr de toelichting op de geconsolideerde blns onder prgrf Verpnde mteriële vste ctiv De mteriële vste ctiv dienen voor een bedrg vn 69,9 miljoen ( ,7 miljoen) ls onderpnd voor een drietl leningen bij ABN-Amro Bnk (zie tevens prgrf ). Juridisch eigendom Onder de mteriële vste ctiv is voor 20,6 miljoen n vste ctiv opgenomen wrvn het Ersmus MC niet het juridisch eigendom heeft. 71

74 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 3. Finnciële vste ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Deelnemingen Leningen groepsmtschppijen Overige vorderingen Totl finnciële vste ctiv Het verloop vn de finnciële vste ctiv is ls volgt: Boekwrde per 1 jnuri kpitlstortingen resultt deelnemingen dividenduitkeringen ontvngen flossing leningen muttie voorziening deelnemingen Boekwrde per 31 december flossingen in volgend boekjr Sldo finnciële vste ctiv per 31 december Deelnemingen Dit betreft het zichtbre intrinsieke vermogen conform de geconsolideerde blnsen vn Ersmus MC Holding BV, Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV en Hven Service BV. De specifictie is ls volgt: Sldo per Kpitl- Resultt Ontvngen Sldo per 01-jn-18 stortingen en deelnemingen dividend 31-dec-18 overige wrdevernderingen x Ersmus MC Holding BV Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Hven Service BV Anpssing presenttie negtieve wrde deelneming Kpitlstortingen Het Ersmus MC heeft in 2017 voor 10,6 miljoen n dividend ontvngen vn Ersmus MC Holding BV. De hierin opgenomen verkoopopbrengst vn Hrbour Antibodies BV ter wrde vn 9,8 miljoen is vervolgens ls kpitlstorting verstrekt n Ersmus MC Holding BV. Anpssing presenttie negtieve wrde deelneming De npssing presenttie negtieve wrde deelneming heeft betrekking op de negtieve nettovermogenswrde vn Hven Service BV ultimo Deze post is nder toegelicht onder prgrf 12. Voorzieningen. 72

75 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Toelichting op belngen in ndere rechtspersonen of vennootschppen: Nm en rechtsvorm Kernctiviteit Verschft Kpitlbelng Eigen Resultt kpitl (in %) vermogen (per 31 dec 18) over 2018 x Rechtstreekse kpitlbelngen >= 20%: Ersmus MC Holding BV Onderzoek ,0% Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Ziekenhuis 1 100,0% Hven Service BV Ziekenhuis ,0% Zeggenschpsbelngen: Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund Onderzoek Belngen smen met dochtermtschppijen: Nm en rechtsvorm Kernctiviteit Verschft Kpitlbelng Eigen Resultt kpitl (in %) vermogen (per 31 dec-17) over 2017 x Ersmus MC Amelnd BV Geen ,0% 17 - Ersmus MC Dibetessttion BV Onderzoek 14 78,4% Ersmus MC Schiermonnikoog BV Geen ,0% 17 - Ersmus MC O&O Holding BV Onderzoek 1 100,0% Ersmus MC Zorg Holding BV Zorg ,0% Apotheek A15 Holding BV Zorg - 50,0% CBT Rijnmond BV Zorg 47 50,0% Geboortecentrum Sophi Holding BV Zorg 9 50,0% Poliklinische Apotheek Ersmus MC BV Zorg ,0% Ersmus Phrm BV Onderzoek ,0% Eurz Arbo BV Geen ,0% 18 - MI&EUR BV Onderzoek ,0% Nno4Therpy BV Onderzoek 12 64,0% Neursmus BV Onderzoek ,0% 6-22 Sophi Reserch BV Onderzoek ,0% Thorxcentrum Reserch BV Onderzoek ,0% ViroNovtive BV Onderzoek ,0% Move Imoplnts BV Onderzoek - 5,0% - - bcdesim BV Onderzoek 8 41,9% Cvdis BV Onderzoek 1 1,5% HollndPTC BV Zorg 3 33,3% Ersmus Biomedicl Fund BV Onderzoek 50 32,6% Quntib BV Onderzoek 8 25,5% Regionle Ontwikkelingsmtschppij Innovtion Qurter BV Onderzoek 500 0,8% Swnbridge Cpitl BV Onderzoek 30 37,0% UNIIQ BV Onderzoek 20 1,0% HBM Holdings Ltd. Onderzoek - 9,7% - - DermHven BV Zorg - 100,0% - - Trvelclinic Ersmus MC BV Zorg - 100,0% - - Interntionl Ptient Center BV Zorg 30 33,3% Pthn BV Zorg ,7%

76 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Leningen groepsmtschppijen Het verloop vn de leningen groepsmtschppijen is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuwe leningen - - Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd leningen groepsmtschppijen per 31 december Overzicht leningen groepsmtschppijen: Apotheek A15 BV CBT Rijnmond BV Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund Sldo per Verstrekte Aflossingen Sldo per Aflossing in 01-jn-18 leningen 31-dec x Dit betreft leningen n de volgende groepsmtschppijen: Apotheek A15 BV Het Ersmus MC heeft op 21 juli 2014 een lening vn verstrekt n Apotheek A15 BV ten behoeve vn de productieloctie voor hr potheek. Het rentepercentge bedrgt 3,63% per jr. De lening heeft een looptijd vn vijf jr vnf de dtum inwerkingtreding vn deze overeenkomst, derhlve tot uiterlijk 21 juli Aflossingen zijn gestrt met ingng vn 21 juli 2015 in vijf jrlijkse termijnen vn 348. Vervroegde flossing is toegestn. CBT Rijnmond BV Het Ersmus MC heeft op 15 december 2015 een lening met een hoofdsom vn mximl verstrekt n CBT Rijnmond BV. Optioneel kunnen huidige door CBT Rijnmond BV met externe finnciers ngegne lnglopende finncieringsovereenkomsten en/of rekening-courntfciliteiten worden ondergebrcht in de te verstrekken geldlening. De hoofdsom kn drtoe worden gewijzigd. Het rentepercentge bedrgt 3% per jr. De lening heeft een looptijd vn vijftien jr vnf de dtum inwerkingtreding vn deze overeenkomst, derhlve tot 15 december Aflossing vindt plts in jrlijkse termijnen vn 155. Vervroegde flossing is toegestn tot mximl 10% per jr zonder dt drvoor boeterente wordt berekend. Indien meer dn 10% per jr vervroegd wordt fgelost is Ersmus MC gerechtigd om over het meerdere een extr rente in rekening te brengen. Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Dit betreft de lnglopende vordering inzke de met het Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV fgesloten huurovereenkomst voor de loctie Koudekerkseweg 88 te Vlissingen. Deze overeenkomst heeft een looptijd vn 17 jr en kent een rentepercentge vn 5,74%. Aflossing en rentebetling worden hlfjrlijks voldn op bsis vn een nnuïteit. Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund Ersmus MC heeft op 27 november 2013 n de Stichting IMRF, gevestigd te Rotterdm, een lening verstrekt ten behoeve vn de finnciering vn de ctiviteiten vn de besloten vennootschp Cyclotron Rotterdm BV. Stichting IMRF heeft op hr beurt kpitl verstrekt n Cyclotron BV. De lening heeft een looptijd vn 10 jr en kent een rentepercentge vn 5% op jrbsis. Aflossing en rentebetling worden jrlijks voldn op bsis vn een tienjrige nnuïteit. 74

77 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA Overige vorderingen Quntib BV Sldo per Verstrekte Aflossingen/ Sldo per Aflossing in 01-jn-18 leningen fwrdering 31-dec x Quntib BV Het betreft een niet-chtergestelde lening. Het rentepercentge bedrgt 4,21%. De lening heeft een looptijd vn zeven jr te rekenen vnf de dtum inwerkingtreding vn de overeenkomst. Aflossing vn de lening zl geschieden in termijnen. De volledige flossing vn de lening geschiedt uiterlijk op 31 oktober 2019 of direct ndt lle vorderingen in reltie tot het door het Ministerie vn Economische Zken en Klimt verstrekte innovtiekrediet zijn voldn. 4. Voorrden De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Apotheek Medische en hulpmiddelen Af: voorziening voorrden Totl voorrden Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's / DBC-zorgproducten De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Onderhnden werk DBC's / DBC-zorgproducten Af: ontvngen voorschotten Af: voorziening onderhnden werk - - Totl onderhnden werk uit DBC's / DBC-zorgproducten De specifictie per ctegorie DBC's / DBC-zorgproducten is ls volgt weer te geven: Gereliseerde project- Stroom DBC's en zorgverzekerr kosten en Af: Af: Sldo per toegerekende verwerkte ontvngen 31-dec-18 winst verliezen voorschotten Zilveren Kruis VGZ CZ Multizorg Menzis DSW ASR Cresq Pssnten Totl (onderhnden projecten)

78 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA De totle post onderhnden werk stnd ultimo 2018 is 1,1 miljoen lger ten opzichte vn de stnd ultimo Deze dling wordt enerzijds verklrd door hogere ontvngen voorschotten vn zorgverzekerrs en nderzijds door verbeterde registrtie in het Electronisch Ptiënten Dossier. De in het boekjr in de winst-en-verliesrekening verwerkte opbrengsten uit onderhnden DBC's bedrgen 0,7 miljoen (2017: 4,3 miljoen). 6. Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's-GGZ De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Onderhnden zorgproducten DBC's-GGZ gereguleerd-segment Af: ontvngen voorschotten Totl onderhnden werk DBC's-GGZ De specifictie per ctegorie DBC's-GGZ is ls volgt weer te geven: Gereliseerde project- Stroom DBC's en zorgverzekerr kosten en Af: Af: Sldo per toegerekende verwerkte ontvngen 31-dec-18 winst verliezen voorschotten Zilveren Kruis VGZ CZ Multizorg Menzis DSW ASR Cresq Overig Totl (onderhnden projecten) De onderhnden werk positie ultimo 2018 is in lijn met De in het boekjr in de winst-en-verliesrekening verwerkte opbrengsten uit onderhnden DBC's bedrgen -1,0 miljoen (2017: -1,9 miljoen). 7. Onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kostprijs onderhnden projecten Af: gefctureerde bedrgen Af: voorziening onderhnden projecten Totl onderhnden werk/gefctureerde bedrgen uit hoofde vn EMF-projecten De schuldpositie vn het onderhnden werk uit hoofde vn EMF-projecten is gestegen doordt in 2018 projecten zijn gestrt, wrvoor l wel voorschotten zijn ontvngen mr geen sprke is vn gemkte kosten. De voorziening op onderhnden projecten is gedld doordt in 2018 een ntl verliesltende projecten definitief is fgewikkeld. De onderhnden projecten bestn uit vooruitontvngen bedrgen vn subsidieverstrekkers en uitgven gedn in het kder vn projecten, Ersmus MC heeft er conform de fgelopen jren voor gekozen deze bedrgen gesldeerd op te nemen in de jrrekening. De omvng vn de debetpositie in deze onderhnden projecten bedrgt 19,5 miljoen en de creditpositie 79,0 miljoen. 76

79 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 8. Overige vorderingen en overlopende ctiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Vorderingen op debiteuren Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten Nog te fctureren omzet GGZ Overige nog te fctureren bedrgen Overige vorderingen: - vorderingen op groepsmtschppijen vooruitbetlde bedrgen nog te ontvngen bedrgen overige overlopende ctiv Totl overige vorderingen en overlopende ctiv Vorderingen op debiteuren en Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten In juni 2017 heeft het Ersmus MC een nieuw Elektronisch Ptiënten Dossier geïmplementeerd. Als gevolg vn deze implementtie heeft de fcturtie over het schdelstjr 2017 ps in het ltste kwrtl 2017 pltsgevonden. In 2018 heeft de fcturtie vn het schdelstjr 2018 veel sneller pltsgevonden. Het debiteurensldo per ultimo 2018 is reltief hoog doordt in de mnd december veel is gefctureerd. De fnme vn de post Nog te fctureren omzet DBC s/dbc-zorgproducten ultimo 2018 is het resultt vn de verbeterde registrtie. Op de post Nog te fctureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten is een voorziening ter wrde vn 13,8 miljoen (2017: 24,5 miljoen) in mindering gebrcht in verbnd met mogelijke onjuistheden in de productieregistrtie. Voorziening dubieuze posten An het eind vn het boekjr is wegens germde oninbrheid vn debiteuren een voorziening gevormd vn 12,9 miljoen, wrvn 11,7 miljoen betrekking heeft op debiteuren ptiëntenzorg en 1,3 miljoen op overige debiteuren. In 2017 wren deze bedrgen ls volgt smengesteld: 16,8 miljoen in totl, wrvn 14,5 miljoen betrekking hd op debiteuren ptiëntenzorg en 2,3 miljoen op overige debiteuren. De voorziening is bepld op bsis vn de sttische methode. De fnme vn de voorziening dubieuze posten is het resultt vn het definitief fboeken vn oude openstnde not's vn individuele ptiënten. Onder de overige vorderingen zijn geringe bedrgen opgenomen met een looptijd vn lnger dn een jr. 9. Liquide middelen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Bnkrekeningen Deposito's Kssen 14 6 Totl liquide middelen In de liquide middelen is ultimo 2018 een 1-mnds deposito vn 25,0 miljoen begrepen. Dit deposito wordt mndelijks utomtisch verlengd. De overige liquide middelen zijn vrij beschikbr met uitzondering vn het hiern benoemde rrngement tot sldocompenstie. Ersmus MC heeft vi ABN-Amro Bnk n een tweetl dochtermtschppijen de fciliteit geboden om middels sldocompenstie debetsldi n te houden op hun bnkrekeningen. Hierbij heeft Ersmus MC zich verplicht om ter compenstie creditsldi n te houden. Het mximumbedrg vn de geboden fciliteit is 2,1 miljoen. Per 31 december 2018 hdden deze twee dochters een positief bnksldo. Hierdoor stond een extr bedrg vn 1,6 miljoen n liquide middelen ter vrije beschikking vn het Ersmus MC. 77

80 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 10. Eigen vermogen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Kpitl Bestemmingsreserves Algemene en overige reserves Totl eigen vermogen Kpitl Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Kpitl Totl kpitl Bestemmingsreserves Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Vooruitontvngen kpitlslsten Ersmus MC - revolving fund Ersmus MC - fundmenteel onderzoek Totl bestemmingsreserves Algemene en overige reserves Sldo per Resultt- Overige Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 bestemming mutties 31-dec-18 Algemene reserve Reserve nvrdbre kosten Totl lgemene en overige reserves Voor de toelichting wordt verwezen nr de toelichting op de geconsolideerde blns Specifictie nsluiting geconsolideerd vermogen met enkelvoudig vermogen per 31 december 2018 en resultt over 2018 Eigen De specifictie is ls volgt : vermogen Resultt Enkelvoudig eigen vermogen en resultt Stichting Innovtive Moleculr Reserch Fund Totl geconsolideerd eigen vermogen en resultt

81 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 11. Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Totl vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Het verloop vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Ontvngen vn het Ministerie vn VWS Vrijvl Stnd per 31 december Af: vrijvl komend boekjr Stnd vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS (< 1 jr) Lnglopend deel vn de vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS (> 1 jr) hiervn > 5 jr In oktober 2015 heeft het Ersmus MC een schdevergoeding vn het Ministerie vn VWS toegekend gekregen vn 251 miljoen ter compenstie vn het niet nkomen door dit ministerie vn een toezegde bijzondere kpitllstenregeling in Deze schdevergoeding is bedoeld ter compenstie vn toekomstige (fschrijvings)lsten vn de nieuwbouw. In december 2018 heeft het Ministerie vn VWS een nvullende betling gedn vn 4,7 miljoen op grond vn het bindend dvies in de vststellingsovereenkomst met betrekking tot de in de vststellingsovereenkomst genoemde Grntieregeling vn de Nederlndse Zorgutoriteit (NZ). In 2018 is 27,0 miljoen vrijgevllen ten gunste vn het resultt over 2018, opgenomen in de overige bedrijfsopbrengsten (ndere opbrengsten, subsidies en bijdrgen). Het resterende bedrg vlt vrij in de periode Het kortlopende deel ter wrde vn 25,6 miljoen is opgenomen onder de overige kortlopende schulden en overlopende pssiv. 79

82 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 12. Voorzieningen De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Socil beleid Deelnemingen Overige voorzieningen Totl voorzieningen Sldo per Dottie Onttrekking Presenttie Sldo per Het verloop is ls volgt weer te geven: 01-jn-18 en/of vrijvl wijziging 31-dec-18 x Personele regelingen Deelnemingen Overige voorzieningen Totl voorzieningen Toelichting in welke mte (het totl vn) de voorzieningen ls lnglopend moeten worden beschouwd: 31-dec-18 x Kortlopend deel vn de voorzieningen (< 1 jr) Lnglopend deel vn de voorzieningen (> 1 jr) hiervn > 5 jr Toelichting voorzieningen personele regelingen Sldo per Dottie Onttrekking Vrijvl Sldo per 01-jn dec-18 x Wchtgelden Lifetimevrint Reorgnistievoorziening Jubileumvoorziening Arbeidsongeschiktheid en overige Voorzieningen personele regelingen De toelichting op de voorzieningen personele regelingen is beschreven bij de toelichting op de geconsolideerde blns. Voorziening deelnemingen De voorziening deelnemingen (ter grootte vn 15,1 miljoen) heeft betrekking op de negtieve nettovermogenswrde vn Hven Service BV. Deze voorziening is voor 13,4 miljoen in mindering gebrcht op de vordering op Hven Service BV (ultimo 2017 bedroeg deze voorziening 25,4 miljoen). Overige voorzieningen De toelichting op de overige voorzieningen is beschreven bij de toelichting op de geconsolideerde blns. 80

83 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 13. Lnglopende schulden De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Schulden n bnken en kredietinstellingen Schulden uit hoofde vn finncil lese Totl lnglopende schulden (nog voor meer dn één jr) Schulden n bnken en kredietinstellingen Het verloop vn de schulden n bnken en kredietinstellingen is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuwe leningen Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd schulden n bnken en kredietinstellingen per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de schulden n bnken en kredietinstellingen ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de schulden n bnken en kredietinstellingen, (< 1 jr) Lnglopend deel vn de schulden n bnken en kredietinstellingen, blnspost (> 1 jr) hiervn > 5 jr Schulden uit hoofde vn finncil lese Het verloop vn de schulden uit hoofde vn finncil lese is ls volgt weer te geven: Stnd per 1 jnuri Bij: nieuw fgesloten contrcten - - Af: flossingen Stnd per 31 december Af: flossingsverplichting komend boekjr Stnd schulden uit hoofde vn finncil lese per 31 december Toelichting in welke mte (het totl vn) de schulden uit hoofde vn finncil lese ls lnglopend moet worden beschouwd: 31-dec dec-17 Kortlopend deel vn de schulden uit hoofde vn finncil lese, (< 1 jr) Lnglopend deel vn de schulden uit hoofde vn finncil lese, blnspost (> 1 jr) hiervn > 5 jr Ersmus MC heeft diverse lnglopende verplichtingen die zich kwlificeren ls finncil lese. De in het boekjr 2018 in de exploittie verwerkte rentelsten finncil lese bedrgen 1,9 miljoen. Voor een ndere toelichting op de lnglopende schulden wordt verwezen nr de toelichting bij de geconsolideerde blns. Voor het verloopoverzicht vn de lnglopende schulden wordt verwezen nr bijlge Overzicht lnglopende schulden. De flossingsverplichtingen zijn verntwoord onder de kortlopende schulden. 81

84 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 14. Overige kortlopende schulden en overlopende pssiv De specifictie is ls volgt: 31-dec dec-17 Crediteuren Schulden n groepsmtschppijen Aflossingsverplichtingen lnglopende leningen Kortlopend deel vooruitontvngen schdevergoeding Ministerie vn VWS Belstingen en socile premies Schulden ter zke pensioenen Nog te betlen slrissen en overige personeelskosten Vkntiegeld Vkntiedgen Overige schulden: - nog te betlen kosten fwikkeling oude schdelstjren nog te betlen rente vooruitontvngen bedrgen overige overlopende pssiv Totl overige kortlopende schulden en overlopende pssiv Looptijd kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dn 1 jr. Belstingen en socile premies De dling vn deze post betreft de betling vn de BTW integrtieheffing ( 43,4 miljoen) met betrekking tot de nieuwbouw. Nog te betlen slrissen en overige personeelskosten In de positie vn 2017 is de éénmlige grtifictie voor het personeel opgenomen. Kredietlimiet De kredietlimiet bij bnkinstellingen in rekeningcournt bedrgt in totl 120 miljoen. Voor een ndere toelichting op de gestelde zekerheden en/of convennten wordt verwezen nr de toelichting bij de geconsolideerde blns. 82

85 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS 15. Risico s vn finnciële instrumenten Algemeen Het Ersmus MC mkt in de normle bedrijfsuitoefening gebruik vn uiteenlopende finnciële instrumenten die het Ersmus MC blootstelt n kredietrisico, renterisico, ksstroomrisico en liquiditeitsrisico. Om deze risico s te beheersen is een beleid inclusief een stelsel vn limieten en procedures opgesteld om de risico s vn onvoorspelbre ongunstige ontwikkelingen op de finnciële mrkten en drmee de finnciële prestties te beperken. Kredietrisico Het Ersmus MC loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder finnciële vste ctiv, onderhnden werken, overige vorderingen en liquide middelen. Het mximle kredietrisico bedrgt 547,7 miljoen. Het kredietrisico is geconcentreerd bij een ntl tegenprtijen of economisch verbonden tegenprtijen en dit betreft het volgende: - Finnciële vste ctiv: 19,0 miljoen (leningen u/g 19,0 miljoen). - Onderhnden werk uit hoofde vn DBC's/DBC-zorgproducten: 21,5 miljoen. Vorderingen en overlopende ctiv: 307,9 miljoen (bestnde uit: vorderingen op debiteuren en nog te fctureren bedrgen n zorgverzekerrs, prticulieren en derden ( 293,1 miljoen) en nog te ontvngen bedrgen en overige overlopende ctiv ( 14,8 miljoen). In de post vorderingen op debiteuren is rekening gehouden met een mogelijke oninbrheid vn 26,3 miljoen (Voorziening dubieuze debiteuren 12,9 miljoen en npssing presenttie negtieve wrde deelneming 13,4 miljoen) en in de post nog te fctureren omzet DBC's/DBC-zorgproducten vn 13,8 miljoen. - Liquide middelen: 199,3 miljoen bij diverse bnken. De blootstelling n kredietrisico vn het Ersmus MC wordt hoofdzkelijk bepld door de individuele kenmerken vn de fzonderlijke fnemers. Rente- en ksstroomrisico Het beleid vn het Ersmus MC is om hr finncieringen n te trekken met leningen die een vste looptijd, een vste rente en geen renteherziening gedurende de looptijd hebben. Uitzondering hierop zijn twee ING-leningen, die eind 2017 zijn overgenomen vn Hven Service BV en die een vribele rente hebben. Het Ersmus MC loopt renterisico over de rentedrgende vorderingen, schulden en de twee ING-leningen, mr niet over het overgrote deel vn de leningenportefeuille. Het renterisico kn worden weergegeven door de volgende rentetypische vervlklender die fwijkt vn het flossingsschem: Uitstnd bedrg per 31 dec jr > 1 en 5 jr > 5 en 10 jr > 10 jr x Opgenomen vstrentende leningen Opgenomen vribel rentende leningen Finncil lese contrcten Indien de rente per 31 december 2018 met 1% zou stijgen wrbij lle ndere vribelen constnt blijven, zl de rentelst vn het Ersmus MC in het jr 2019 met een bedrg vn 0,2 miljoen stijgen. Reden hiervn is dt het Ersmus MC voornmelijk vstrentende lnglopende finncieringen heeft. Liquiditeitsrisico Het Ersmus MC bewkt de liquiditeitspositie dgelijks door middel vn opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het mngement ziet er op toe dt steeds voldoende liquiditeiten beschikbr zijn om n de verplichtingen vn het Ersmus MC te kunnen voldoen en dt tevens voldoende finnciële ruimte onder de beschikbre fciliteiten beschikbr blijft, zodt steeds wordt voldn n de gestelde leningconvennten (zols beschreven in de toelichting op de geconsolideerde blns in prgrf ). Per 31 december 2018 bedrgen de contrctuele flossingsverplichtingen: 1 jr > 1 en 2 jr > 2 en 5 jr > 5 jr Lnglopende leningen Finncil lese contrcten Totl per 31 december

86 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS Toelichting vn de reële wrde De reële wrde vn in de blns opgenomen finnciële instrumenten verntwoord onder ksmiddelen, kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke bendert de boekwrde drvn. De reële wrde en boekwrde (inclusief lopende rente) vn de overige in de blns verntwoorde finnciële instrumenten kn ls volgt worden weergegeven: Boekwrde Mrktwrde ultimo ultimo dec 2018 dec 2018 Lnglopende schulden Lnglopende verplichten uit hoofde vn finncil lese Totl De reële wrde (mrktwrde) is gelijkgesteld n de boekwrde ultimo lnglopende schulden (regulier): het gemiddelde rentepercentge vn deze leningen is 3,10%. Gewrdeerd tegen mrktwrde komen de leningen uit op een wrde vn 868 miljoen. 16. Niet in de blns opgenomen regelingen Ronld McDonld Huis. Het Ersmus MC heeft zich contrctueel verplicht gesteld het Ronld McDonld Huis bij Ersmus MC- Sophi over te nemen tegen de dn geldende mrktwrde, indien de exploittie door de Ronld McDonld Stichting niet meer kn worden uitgeoefend. Het moment wrop dit zich voordoet is niet te voorspellen en drmee ook de mrktwrde niet. Mteriële vste ctiv. Met betrekking tot nieuwbouw- en instndhoudingsprojecten is op de blnsdtum voor 35,3 miljoen (2017: 48,0 miljoen) opgedrgen wrvoor nog werkzmheden moeten worden gedn en fcturen moeten worden ontvngen. Fiscle eenheid. De fiscle eenheid voor de omzetbelsting Ersmus MC, Ersmus MC Holding BV, c.s. omvt ultimo 2018 de volgende rechtspersonen: Acdemisch Ziekenhuis behorende bij de openbre universiteit Rotterdm (Ersmus MC) Ersmus MC Holding BV en de volgende dochtermtschppijen: - Ersmus MC O&O Holding BV - Ersmus MC Dibetessttion BV - Ersmus Phrm BV - MI&EUR Implementtion nd Exploittion BV - Neursmus BV - Sophi Reserch BV - Thorxcentrum Reserch BV - ViroNovtive BV - Ersmus MC Zorg Holding BV - Poliklinische Apotheek Ersmus MC BV - DermHven BV - Trvelclinic Ersmus MC BV Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV Hven Service BV Ersmus MC Foundtion Op grond vn de invorderingswet is Ersmus MC hoofdelijk nsprkelijk voor het totl vn de verschuldigde omzetbelsting vn de fiscle eenheid. De totle positie vn de fiscle eenheid bedrgt 1,0 miljoen schuld. Leseuto's. Alle lopende lesecontrcten zijn op bsis vn opertionl lese fgesloten. In het kder vn personeelsbeloning is n een beperkte groep personen binnen het Ersmus MC een leseuto ter beschikking gesteld. Deze verplichting is te splitsen in een kortlopend deel vn 0,06 miljoen en een deel met een looptijd lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr vn 0,02 miljoen. Drnst heeft het Ersmus MC vervoersmiddelen gelesed. De kortlopende verplichting bedrgt 0,007 miljoen. De verplichting lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgt 0,01 miljoen. Huurverplichtingen. Uit hoofde vn ngegne huurcontrcten heeft het Ersmus MC lnglopende verplichtingen uitstn vn 28,6 miljoen. Het kortlopende deel vn deze verplichtingen bedrgt 6,0 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 11,3 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 11,3 miljoen. De huurverplichtingen hebben betrekking op kntoorruimte, dtcentr, lbortoriumruimte, opslgruimte en prkeerruimte. Hven Service BV is voor hr loctie n het Hringvliet 2 te Rotterdm een huurovereenkomst ngegn. Deze overeenkomst loopt tot en met De verplichting bedrgt in totl 1,8 miljoen. 84

87 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS Ten nzien vn deze verplichting heeft Ersmus MC een concerngrntie verstrekt n de verhuurder. De verplichtingen vn Ersmus MC uit hoofde vn deze concerngrntie worden beperkt tot een mximumbedrg vn het totl vn de bedrgen vn drie mnden huur, met dien verstnde dt bij niet-nkoming vn huurder de gehele concerngrntie kn worden geclimd. Dienstverlening bedden. Ersmus MC heeft een overeenkomst gesloten met betrekking tot de levering vn bedden. In tegenstelling tot het verleden worden de bedden niet ngeschft mr worden deze op bsis vn een dienstverleningsovereenkomst fgenomen vn de leverncier. In het contrct is het rekening gehouden met totl cost of ownership. Dit houdt in dt lle te verwchten kosten zols fschrijving, vervnging en onderhoud worden meegenomen in het contrct. In dit contrct zijn lle bedgerelteerde kosten opgenomen. Het kortlopende deel vn deze verplichting bedrgt 0,8 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 3,2 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 9,5 miljoen. Dit contrct is in 2018 fgesloten, levering gt pltsvinden vnf Onderhoudscontrcten. Uit hoofde vn ngegne onderhoudscontrcten heeft het Ersmus MC lnglopende verplichtingen uitstn vn 15,3 miljoen. Het kortlopende deel vn deze verplichtingen bedrgt 9,7 miljoen. De verplichtingen lnger dn één jr en niet lnger dn vijf jr bedrgen 4,0 miljoen. De verplichtingen lnger dn vijf jr bedrgen 1,6 miljoen. De onderhoudscontrcten hebben betrekking op terreinen, gebouwen en instllties. Energiekosten. Het Ersmus MC heeft ten behoeve vn de levering vn elektriciteit en gs een tweejrig contrct fgesloten. De kortlopende termijnverplichting is fhnkelijk vn het f te nemen volume in Swnbridge Cpitl. Ersmus MC heeft smen met vn Herk Investment, de Gemeente Rotterdm en dhr. Chhl goedkeuring gegeven n het oprichten vn Swnbridge Cpitl BV. Swnbridge Cpitl BV is een nieuw investeringsfonds dt zich richt op prticipties in jonge Life Science ondernemingen die zich in een vroege fse vn productontwikkeling begeven. Deze ondernemingen hebben vk nog geen Proof of Concept (PoC) bereikt voor hun technologie, mr bieden hoog potentieel. Ersmus MC Holding BV heeft 1,5 miljoen toegezegd bij te zullen drgen n het eigen vermogen vn Swnbridge Cpitl BV. Ersmus MC heeft 1,5 miljoen toegezegd om bij te zullen drgen n het eigen vermogen vn Ersmus MC Holding BV om dit mogelijk te mken. Nst de finnciële steun zl het Ersmus MC ook bijdrgen n de ondersteuning en begeleiding vn de prticipties vn Swnbridge Cpitl BV zols in het fondspln omschreven. Grntie inzke Hollnd PTC BV. Ersmus MC heeft smen met Leids Universitir Medisch Centrum en Technische Universiteit Delft een grntieverklring verstrekt n de EIB te Luxemburg. "EIB Individuele Grnt Mximumbedrg": met betrekking tot elke Grnt, 33,3 procent vn de Gegrndeerde Verplichtingen, vermeerderd met intresten drop, evenls eventuele onderbrekingskosten, schdevergoedingen, onkosten of ndere kosten krchtens Clusule 20 (Kosten) (op voorwrde dt de mximumbedrg vn de hoofdsom vn het gewrborgde krediet (hoofdsom) per individuele Grnt onder deze grntie is 30,0 miljoen). Ersmus MC Zorg Holding BV. Op 24 juli 2018 is door Ersmus MC een leningsovereenkomst ngegn met Ersmus MC Zorg Holding BV vn 2,5 miljoen, tegen een rente vn 5,5%. In 2018 is de lening door Ersmus MC Zorg Holding BV niet fgeroepen. 85

88 Ersmus MC - enkelvoudig MUTATIEOVERZICHT IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Kosten vn concessies, Kosten op- vergunningen Kosten vn Vooruitrichting en en rechten vn goodwill die betlingen op uitgifte vn Kosten vn intellectueel vn derden is immteriële Totl ndelen ontwikkeling eigendom verkregen ctiv Stnd per 1 jnuri nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 1 jnuri Mutties in het boekjr - investeringen fschrijvingen bijzondere wrdeverminderingen terugnme geheel fgeschreven ctiv.nschfwrde cumultieve fschrijvingen desinvesteringen nschfwrde cumultieve fschrijvingen per sldo Mutties in boekwrde (per sldo) Stnd per 31 december nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 31 december

89 Ersmus MC - enkelvoudig MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA Andere vste Mteriële vste bedrijfs- bedrijfsctiv in middelen, uitvoering en Niet n het Bedrijfs- technische en vooruitbetlingen bedrijfsproces gebouwen en Mchines en dministrtieve op mteriële dienstbre Totl terreinen instllties uitrusting vste ctiv mteriële ctiv Stnd per 1 jnuri nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 1 jnuri Mutties in het boekjr - investeringen fschrijvingen bijzondere wrdeverminderingen terugnme geheel fgeschreven ctiv.nschfwrde cumultieve fschrijvingen desinvesteringen nschfwrde cumultieve fschrijvingen per sldo Mutties in boekwrde (per sldo) Stnd per 31 december nschfwrde cumultieve fschrijvingen Boekwrde per 31 december

90 Ersmus MC - enkelvoudig OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN per 31 december Schulden n bnken en kredietinstellingen Leninggever Dtum Hoofdsom Soort lening Totle looptijd Werkelijke rente Restschuld 31 december 2017 Nieuwe leningen in 2018 Aflossing in 2018 Restschuld per 31 december 2018 Restschuld over 5 jr Resterende looptijd in jren eind 2018 Aflossingswijze Aflossing 2019 x % Gestelde zekerheden NV BNG Onderhnds 4,534% lineir 900 recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 4,695% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 4,028% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,243% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,711% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,470% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,112% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 3,200% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,585% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 2,820% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 1,980% lineir recht op hypotheek EIB Onderhnds 1,698% lineir recht op hypotheek NV BNG Onderhnds 3,850% lineir recht op hypotheek ING Groenbnk NV Onderhnds 1,180% lineir 417 geen ING Bnk NV Onderhnds 1,790% lineir 160 geen AG Insurnce NV Onderhnds 2,370% lineir - recht op hypotheek AG Insurnce NV Onderhnds 2,370% lineir - recht op hypotheek ABN-Amro NV Onderhnds 4,645% lineir geen RON Onderhnds 0,000% lineir - geen BV NEA Onderhnds 3,200% einde looptijd - geen ING Bnk NV Onderhnds 1,000% lineir 515 geen ING Bnk NV Onderhnds 1,000% lineir 917 geen NV BNG Onderhnds 2,030% lineir 45 rijksgrntie VWS NV BNG Onderhnds 1,820% lineir 64 rijksgrntie VWS Rbobnk Onderhnds 3,030% lineir 157 geen

91 Ersmus MC - enkelvoudig OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN per 31 december Schulden uit hoofde vn finncil lese Leninggever Dtum Hoofdsom Soort lening Totle looptijd Werkelijke rente Restschuld 31 december 2017 Nieuwe leningen in 2018 Aflossing in 2018 Restschuld per 31 december 2018 Restschuld over 5 jr Resterende looptijd in jren eind Aflossingswijze Aflossing 2019 x % Gestelde zekerheden ABN-Amro NV Lese 3,070% nnuïteit pndrecht ABN-Amro NV Lese 3,230% nnuïteit pndrecht ABN-Amro NV ,5 Lese 2,000% nnuïteit pndrecht Zorgvstgoed Zeelnd BV Lese 5,771% nnuïteit 610 geen

92 Ersmus MC - enkelvoudig TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING Gesegmenteerde enkelvoudige resulttenrekening Segment - Ersmus MC Zorg Ref BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT BOEKJAAR

93 Ersmus MC - enkelvoudig Gesegmenteerde enkelvoudige resulttenrekening Segment - Ersmus MC O&O Ref BEDRIJFSOPBRENGSTEN Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv Bijzondere wrdeverminderingen vn vste ctiv Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslsten BEDRIJFSRESULTAAT Finnciële bten en lsten RESULTAAT BOEKJAAR Ansluiting totl resultt met resultten segmenten Segment - Ersmus MC Zorg Segment - Ersmus MC O&O Resultt volgens enkelvoudige resulttenrekening

94 Ersmus MC - enkelvoudig Toelichting op de enkelvoudige resulttenrekening BATEN 17. Opbrengsten zorgprestties De specifictie is ls volgt: Opbrengsten zorgverzekeringswet (exclusief subsidies) Beschikbrheidsbijdrgen Zorg Overige zorgprestties De opbrengsten zorgverzekeringswet zijn in het jr ,0 miljoen hoger dn in het voorgnde jr, ls gevolg vn toenemende productie en betere fsprken met zorgverzekerrs. De toenme vn de beschikbrheidsbijdrgen Zorg in 2018 wordt verklrd door prijsindextie en frekeningen uit oude jren. 18. Subsidies De specifictie is ls volgt: Rijksbijdrge werkpltsfunctie en medische fculteit vn UMC's Beschikbrheidsbijdrgen opleidingen Overige subsidies, wronder loonkostensubsidies en EU-subsidies Totl Rijksbijdrge werkpltsfunctie en medische fculteit vn UMC's. De hogere opbrengsten in 2018 betreft prijsindextie ten opzichte vn Beschikbrheidsbijdrgen opleidingen. Hieronder zijn opgenomen de subsidies ten behoeve vn de medische vervolgopleidingen, het Fonds Zorgopleidingen (FZO) en de subsidies kwliteitsimpuls. 19. Overige bedrijfsopbrengsten De specifictie is ls volgt: Overige dienstverlening (wronder 2e-4e geldstroom UMC's voor onderzoek): - opbrengsten uit EMF, projectmtig opbrengsten uit opleidingen, prkeren, resturnts en overige diensten Overige opbrengsten (wronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): - doorberekende personeelskosten, niet-projectmtig ndere opbrengsten, subsidies en bijdrgen Totl Andere opbrengsten, subsidies en bijdrgen. De stijging in deze opbrengsten wordt met nme veroorzkt door de toenme vn ctiviteiten met derden. Hieronder is ook opgenomen de vrijvl uit de vooruitontvngen schdevergoeding vn het Ministerie vn VWS vn 27,0 miljoen (2017: 25,1 miljoen). 92

95 Ersmus MC - enkelvoudig Toelichting op de enkelvoudige resulttenrekening LASTEN 20. Personeelskosten De specifictie is ls volgt: Lonen en slrissen Socile lsten Pensioenpremie Dotties voorzieningen personele regelingen Andere personeelskosten Subtotl Personeel niet in loondienst Totl personeelskosten Specifictie gemiddeld ntl personeelsleden (in fte's) per segment: -Zorg O&O Gemiddeld ntl personeelsleden op bsis vn fulltime-eenheden De toenme vn de personeelskosten met 50,1 miljoen is ls volgt te verklren: Toenme vn de bezetting Stijging door schldoorloop, eenmlige uitkering en co-mtregelen Muttie eenmlige lonen en slrissen Effect muttie sldo nog te betlen verlofuren Totl muttie lonen en slrissen Hoger ndeel premies werknemersverzekeringen Lgere suppleties bij rbeidsongeschiktheid (zwngerschpsuitkeringen) Hogere pensioenpremie door toenme vn de bezetting en hogere premie Lgere dotties n voorzieningen voor personele regelingen. Dit betreft met nme de lgere dottie n de voorziening voor rbeidsongeschiktheid ( -2,3 miljoen), jubileumvoorziening ( -0,6 miljoen), reorgnistievoorziening ( -0,5 miljoen), en de hogere dottie n de voorziening voor wchtgeld ( 0,6 miljoen) Hogere ndere personeelskosten door met nme stijging vn de reiskosten en ook de overige personeelskosten ls gevolg vn de opening vn de nieuwbouw Hogere kosten personeel niet in loondienst x 1 mln. 19,7 12,1-5,4-3,8 22,6 5,0-1,2 8,0-2,8 1,2 17,3 50,1 De gemiddelde personeelssterkte over 2018, omgerekend nr volledige formtiepltsen, bedrgt fte (2017: fte). Deze ntllen zijn inclusief uurloners en exclusief personeel niet in loondienst. Personeel niet in loondienst De hogere kosten personeel niet in loondienst betreft voor circ 10,0 miljoen inhuur personeel welke smenhngt met de overgng nr de nieuwbouw. 93

96 Ersmus MC - enkelvoudig Toelichting op de enkelvoudige resulttenrekening LASTEN 21. Afschrijvingen op immteriële en mteriële vste ctiv De specifictie is ls volgt: Afschrijvingen vste ctiv: - immteriële vste ctiv mteriële vste ctiv Subtotl fschrijvingen vste ctiv Vrijvl uit vooruitontvngen investeringssubsidies Totl fschrijvingen in resulttenrekening Afschrijving vste ctiv. Voor een toelichting op de fschrijvingen vste ctiv wordt verwezen nr de toelichting op de immteriële en mteriële vste ctiv bij de enkelvoudige blns. Vrijvl uit vooruitontvngen investeringssubsidies. Voor een toelichting op de vooruitontvngen investeringssubsidies wordt verwezen nr de toelichting op de mteriële vste ctiv bij de enkelvoudige blns. 22. Overige bedrijfskosten De specifictie is ls volgt: Voedingsmiddelen en hotelmtige kosten Algemene kosten Ptiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en lesing Dotties en vrijvl voorzieningen Totl overige bedrijfskosten Voedingsmiddelen en hotelmtige kosten. De stijging vn deze kosten wordt met nme veroorzkt doordt onder de hotelmtige kosten eenmlige kosten met betrekking tot inrichting en inhuizing vn de nieuwbouw zijn opgenomen ( 7,5 miljoen). Algemene kosten. De toenme vn deze kosten worden voornmelijk veroorzkt door de snerings- en sloopkosten vn het oude Dijkzigt ziekenhuis ( 7,5 miljoen). Ptiënt-, onderwijs- en onderzoekgebonden kosten. De stijging vn deze kosten wordt voornmelijk veroorzkt door hogere kosten onderzoeksfuncties ( 1,5 miljoen), hogere kosten geneesmiddelen ( 17,6 miljoen), hogere kosten prothesen en implntten ( 1,5 miljoen), hogere kosten behndelingsmiddelen ( 1,6 miljoen), hogere kosten instrumentrium en pprtuur ( 1,9 miljoen) en hogere overige ptiënt- en onderzoekgebonden kosten ( 1,7 miljoen). Drnst is sprke vn lgere kosten bloedproducten ( -3,8 miljoen). Onderhoud en energiekosten. De kosten vn energie zijn in ,0 miljoen hoger dn in Door de ingebruiknme vn de nieuwbouw is het energieverbruik gedld. Echter ls gevolg vn hogere trieven voor verbruik en netbeheer zijn de kosten per sldo hoger. Ook de kosten vn stdsverwrming zijn ondnks de fnme in gebruik vn wrmte (-9,5%) gestegen ten opzichte vn 2017 ls gevolg vn de stijging vn de trieven. Dotties en vrijvl voorzieningen. In 2018 bestt deze post met nme uit de vrijvl uit de voorziening voor EMF-projecten vn - 3,3 miljoen (2017: -0,5 miljoen), de voorziening sbestsnering vn -0,6 miljoen (2017: 1,9 miljoen), de voorziening dubieuze debiteuren vn -0,9 miljoen (2017: 5,9 miljoen) en de overige voorzieningen vn -1,9 miljoen (2017: 1,1 miljoen). 94

97 Ersmus MC - enkelvoudig Toelichting op de enkelvoudige resulttenrekening FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 23. Finnciële bten en lsten De specifictie is ls volgt: Rentebten Rentelsten Subtotl rentebten en -lsten Resultt uit deelnemingen Totl finnciële bten en lsten De toenme vn de rentelsten wordt grotendeels veroorzkt doordt in 2018 leningen ( 173 miljoen) zijn opgenomen voor de finnciering vn de nieuwbouw. In 2017 zijn leningen voor een bedrg vn 60 miljoen opgenomen, wrvn de rentelsten in 2017 slechts voor een gedeelte vn het boekjr in de resulttenrekening wren opgenomen en in 2018 voor het volledige jr. Resultt uit deelnemingen: Ersmus MC Holding BV (100%) Admirl de Ruyter Ziekenhuis BV (100%) Hven Service BV (100%) Hvenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV (100%) Correctie resultt voorgnd boekjr Hvenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten BV

98 Ersmus MC Vststelling en goedkeuring jrrekening De Rd vn Bestuur heeft de jrrekening 2018 vstgesteld in de vergdering vn 20 mei De Rd vn Toezicht heeft de jrrekening 2018 goedgekeurd en bekrchtigd in de vergdering vn 28 mei Resulttbestemming Het resultt wordt verdeeld volgens de resulttbestemming in prgrf Toelichting op de geconsolideerde resulttenrekening. 96

99 Ersmus MC Ondertekening door bestuurders en toezichthouders prof. dr. E.J. Kuipers Voorzitter Rd vn Bestuur mr. P.G. de Vries Voorzitter Rd vn Toezicht drs. D.W. Voetelink RA Vice-voorzitter Rd vn Bestuur drs. G.A. vn Albd-Kuipers Vice-voorzitter Rd vn Toezicht prof. dr. J.P.T.M. vn Leeuwen Lid Rd vn Bestuur / Decn prof. mr. A.C. Hendriks Lid Rd vn Toezicht dr. J.G. Boonstr Lid Rd vn Bestuur dr. C.M. Hooymns Lid Rd vn Toezicht J. Turkesteen RA Lid Rd vn Toezicht Origineel getekend door Rd vn Bestuur en Rd vn Toezicht op 28 mei

100

101 Ersmus MC 1.2 Overige gegevens

102

103 Ersmus MC 1.2 OVERIGE GEGEVENS Nevenvestigingen Rotterdm Science Tower (RST): De Ersmus MC Incubtor is gevestigd op de 18 e verdieping vn de Rotterdm Science Tower. RST is een multifunctioneel bedrijfsverzmelgebouw: een unieke mix vn lbortoriumruimte, kntoorruimte en fciliteiten voor lbortorium onderwijs. RST is één vn de inititieven binnen Rotterdm, wrmee de std innovtie op het gebied vn Life & Helth Sciences stimuleert. Als centrum voor deze ctiviteiten is RST optiml uitgerust om een belngrijke rol te spelen in deze sector. In RST zijn onder meer bedrijven gehuisvest die ctief zijn in life sciences: medische strt-ups en spin-offs vn het Ersmus MC. Verder is de opleiding lbortoriumtechniek (onderdeel vn ROC Zdkine) in RST gevestigd. KinderHven: KinderHven is een polikliniek voor kinderen vn 0 tot 18 jr met stm, llergie/eczeem of neurologische problemen, zols gedrgsproblemen of hoofdpijn. Dit poliklinische centrum is opgezet door het Ersmus MC-Sophi en is gevestigd in Hvenpolikliniek Rotterdm. De fdeling Epidemiologie heeft tevens een vestiging op de Brindplts 15 te Rotterdm. De fdeling Rdiotherpie heeft tevens een vestiging nst het Albert Schweitzer Ziekenhuis, loctie Dordwijk te Dordrecht Controleverklring vn de onfhnkelijke ccountnt De controleverklring is opgenomen op de volgende pgin. 101

104 102

105 Controleverklring vn de onfhnkelijke ccountnt An: de rd vn toezicht en de rd vn bestuur vn Ersmus MC Verklring over de in het jrverslg opgenomen jrrekening Ons oordeel Wij hebben de jrrekening 2018 vn Ersmus MC te Rotterdm (hiern de jrrekening') gecontroleerd. Nr ons oordeel geeft de in het jrverslg opgenomen jrrekening een getrouw beeld vn de grootte en smenstelling vn het vermogen vn Ersmus MC per 31 december 2018 en vn het resultt over 2018 in overeenstemming met de Regeling verslggeving WTZi (RvW). De jrrekening bestt uit: 1 de geconsolideerde en enkelvoudige blns per 31 december 2018; 2 de geconsolideerde en enkelvoudige resulttenrekening over 2018; en 3 de toelichting met een overzicht vn de gehnteerde grondslgen voor finnciële verslggeving en ndere toelichtingen. De bsis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlnds recht, wronder ook de Nederlndse controlestndrden en het Controleprotocol Wet normering topinkomens (WNT) 2018 vllen. Onze verntwoordelijkheden op grond hiervn zijn beschreven in de sectie Onze verntwoordelijkheden voor de controle vn de jrrekening. Wij zijn onfhnkelijk vn Ersmus MC zols vereist in de Verordening inzke de onfhnkelijkheid vn ccountnts bij ssurnce-opdrchten (ViO) en ndere voor de opdrcht relevnte onfhnkelijkheidsregels in Nederlnd. Verder hebben wij voldn n de Verordening gedrgs- en beroepsregels ccountnts (VGBA). Wij vinden dt de door ons verkregen controle-informtie voldoende en geschikt is ls bsis voor ons oordeel. Nleving nticumultiebepling WNT niet gecontroleerd In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2018 hebben wij de nticumultiebepling, bedoeld in rtikel 1.6 WNT en rtikel 5, lid 1, sub j Uitvoeringsregeling WNT, niet gecontroleerd. Dit betekent dt wij niet hebben gecontroleerd of er wel of niet sprke is vn een normoverschrijding door een leidinggevende topfunctionris vnwege eventuele dienstbetrekkingen ls leidinggevende topfunctionris bij ndere WNTplichtige instellingen, lsmede of de in dit kder vereiste toelichting juist en volledig is. Geen controlewerkzmheden verricht ten nzien vn de klssenindeling bezoldigingsmximum In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2018 hebben wij het bezoldigingsmximum WNT 2015/2014 zols bepld en verntwoord door Ersmus MC ls uitgngspunt gehnteerd voor onze controle en hebben wij geen werkzmheden verricht op de totstndkoming vn dit bezoldigingsmximum 2015/2014. Verklring over de in het jrverslg opgenomen ndere informtie Nst de jrrekening en onze controleverklring drbij, omvt het jrverslg ndere informtie, die bestt uit: - het bestuursverslg; - de overige gegevens; - bijlge verntwoording werkpltsfunctie. Op grond vn onderstnde werkzmheden zijn wij vn mening dt de ndere informtie: - met de jrrekening verenigbr is en geen mteriële fwijkingen bevt. - lle informtie bevt die op grond vn de RvW is vereist. Wij hebben de ndere informtie gelezen en hebben op bsis vn onze kennis en ons begrip, verkregen vnuit de controle vn de jrrekening of nderszins, overwogen of de ndere informtie mteriële fwijkingen bevt. 103

106 Met onze werkzmheden hebben wij voldn n de vereisten vn de RvW en de Nederlndse Stndrd 720. Deze werkzmheden hebben niet dezelfde diepgng ls onze controlewerkzmheden bij de jrrekening. De rd vn bestuur is verntwoordelijk voor het opstellen vn de ndere informtie, wronder de informtie die op grond vn de RvW wordt vereist. Beschrijving vn verntwoordelijkheden met betrekking tot de jrrekening Verntwoordelijkheden vn de rd vn bestuur en de rd vn toezicht voor de jrrekening De rd vn bestuur is verntwoordelijk voor het opmken en getrouw weergeven vn de jrrekening in overeenstemming met de RvW. In dit kder is de rd vn bestuur tevens verntwoordelijk voor een zodnige interne beheersing die de rd vn bestuur noodzkelijk cht om het opmken vn de jrrekening mogelijk te mken zonder fwijkingen vn mterieel belng ls gevolg vn fouten of frude. Bij het opmken vn de jrrekening moet de rd vn bestuur fwegen of Ersmus MC in stt is om hr werkzmheden in continuïteit voort te zetten. Op grond vn genoemd verslggevingsstelsel moet de rd vn bestuur de jrrekening opmken op bsis vn de continuïteitsveronderstelling, tenzij de rd vn bestuur het voornemen heeft om Ersmus MC te liquideren of de ctiviteiten te beëindigen of ls beëindiging het enige relistische lterntief is. De rd vn bestuur moet gebeurtenissen en omstndigheden wrdoor gerede twijfel zou kunnen bestn of Ersmus MC hr ctiviteiten in continuïteit kn voortzetten, toelichten in de jrrekening. De rd vn toezicht is verntwoordelijk voor het uitoefenen vn toezicht op het proces vn finnciële verslggeving vn Ersmus MC. Onze verntwoordelijkheden voor de controle vn de jrrekening Onze verntwoordelijkheid is het zodnig plnnen en uitvoeren vn een controleopdrcht dt wij drmee voldoende en geschikte controle-informtie verkrijgen voor het door ons f te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mte mr geen bsolute mte vn zekerheid, wrdoor het mogelijk is dt wij tijdens onze controle niet lle mteriële fouten en frude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstn ls gevolg vn frude of fouten en zijn mterieel indien redelijkerwijs kn worden verwcht dt deze, fzonderlijk of gezmenlijk, vn invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op bsis vn de jrrekening nemen. De mteriliteit beïnvloedt de rd, timing en omvng vn onze controlewerkzmheden en de evlutie vn het effect vn onderkende fwijkingen op ons oordeel. Wij hebben deze ccountntscontrole professioneel-kritisch uitgevoerd en hebben wr relevnt professionele oordeelsvorming toegepst in overeenstemming met de Nederlndse controlestndrden, het Controleprotocol WNT 2018, ethische voorschriften en de onfhnkelijkheidseisen. Onze controle bestond onder ndere uit: - het identificeren en inschtten vn de risico s dt de jrrekening fwijkingen vn mterieel belng bevt ls gevolg vn fouten of frude, het in rectie op deze risico s beplen en uitvoeren vn controlewerkzmheden en het verkrijgen vn controle-informtie die voldoende en geschikt is ls bsis voor ons oordeel. Bij frude is het risico dt een fwijking vn mterieel belng niet ontdekt wordt groter dn bij fouten. Bij frude kn sprke zijn vn smenspnning, vlsheid in geschrifte, het opzettelijk nlten trnscties vst te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen vn zken of het doorbreken vn de interne beheersing; - het verkrijgen vn inzicht in de interne beheersing die relevnt is voor de controle met ls doel controlewerkzmheden te selecteren die pssend zijn in de omstndigheden. Deze werkzmheden hebben niet ls doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit vn de interne beheersing vn Ersmus MC; - het evlueren vn de geschiktheid vn de gebruikte grondslgen voor finnciële verslggeving en het evlueren vn de redelijkheid vn schttingen door de rd vn bestuur en de toelichtingen die drover in de jrrekening stn; 104

107 - het vststellen dt de door de rd vn bestuur gehnteerde continuïteitsveronderstelling nvrdbr is. Tevens het op bsis vn de verkregen controle-informtie vststellen of er gebeurtenissen en omstndigheden zijn wrdoor gerede twijfel zou kunnen bestn of Ersmus MC hr ctiviteiten in continuïteit kn voortzetten. Als wij concluderen dt er een onzekerheid vn mterieel belng bestt, zijn wij verplicht om in onze controleverklring de ndcht te vestigen op de relevnte gerelteerde toelichtingen in de jrrekening. Als de toelichtingen indequt zijn, moeten wij onze verklring npssen. Onze conclusies zijn gebseerd op de controle-informtie die verkregen is tot de dtum vn onze controleverklring. Toekomstige gebeurtenissen of omstndigheden kunnen er echter toe leiden dt Ersmus MC hr continuïteit niet lnger kn hndhven; - het evlueren vn de presenttie, structuur en inhoud vn de jrrekening en de drin opgenomen toelichtingen; en - het evlueren of de jrrekening een getrouw beeld geeft vn de onderliggende trnscties en gebeurtenissen. Gegeven onze eindverntwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verntwoordelijk voor de nsturing vn, het toezicht op en de uitvoering vn de groepscontrole. In dit kder hebben wij de rd en omvng bepld vn de uit te voeren werkzmheden voor de groepsonderdelen. Beplend hierbij zijn de omvng en/of het risicoprofiel vn de groepsonderdelen of de ctiviteiten. Op grond hiervn hebben wij de groepsonderdelen of de ctiviteiten geselecteerd wrbij een controle of beoordeling vn de volledige finnciële informtie of specifieke posten noodzkelijk ws. Wij communiceren met de rd vn toezicht onder ndere over de geplnde reikwijdte en timing vn de controle en over de significnte bevindingen die uit onze controle nr voren zijn gekomen, wronder eventuele significnte tekortkomingen in de interne beheersing. Amstelveen, 28 mei 2019 KPMG Accountnts N.V. M.W.J. vn de Luur RA 105

108

109 Ersmus MC 1.3 Bijlgen

110

111 Ersmus MC Verntwoording werkpltsfunctie De verntwoording over de besteding vn de Rijksbijdrge Werkpltsfunctie 2018 is opgesteld n de hnd vn het CpGemini model wrover met het Ministerie vn Onderwijs, Cultuur en Wetenschp (OCW) is fgesproken dt het voor de verntwoording gebruikt kn worden. Het model is eind 2017 geëvlueerd. Er hebben nr nleiding hiervn mrginle npssingen plts gevonden, welke zijn fgestemd binnen de NFU en met de VSNU. Het Ministerie vn Onderwijs, Cultuur en Wetenschp is hierover geïnformeerd. Het Ersmus MC heeft het fgesproken model conform toegepst. Kostentoerekening Werkpltsfunctie Grondslg % WPF WPF Andeel vn huidig Werkpltsbudget Kosten gebouwen en terreinen % ,2% Genormeerde rente en fschrijvingen cf. DHAZ (Bron: OCW) % ,4% Stnd Augustus 2008 (in ) Mutties december 2008 (in 1.000) Overige gebouwgebonden kosten % ,9% Indirecte kosten (20% vn directe kosten) % ,0% Kosten medische en overige inventris % ,0% Afschrijvingen % ,7% Kosten vn kpitl % ,4% Huur, Lese % ,3% Verbruik, onderhoud en reprtie % ,9% Indirecte kosten (20% vn directe kosten) % ,8% Kosten personeel % ,2% Medisch specilisten & ondersteuning Slris medisch specilisten % ,3% Slris niet-wetenschppelijk personeel tbv medisch specilisten % ,1% Indirecte kosten (20% vn directe kosten) % ,5% Overige wetenschppelijke stf & ondersteuning Slris wetenschppelijke stf % ,7% Slris niet-wetenschppelijk personeel tbv wetenschppelijke stf % ,7% Indirecte kosten (20% vn directe kosten) % ,9% Totle vertrgingskosten ,5% Wrvn intern ,9% Wrvn extern (ffilitie) ,6% Affilitie % ,2% Affilitievergoedingen Indirecte kosten (10% vn directe kosten) Overige kosten % ,6% Wchtgeld % ,6% TOTAAL BEREKEND ,5% RIJKSBIJDRAGE WERKPLAATSFUNCTIE 2018 (BRON: OCW) ,0% VERSCHIL ,5% 109

112 Jrrekening 2018