HANDLEIDING. Het ontwerpen en maken van VEILIG ONDERHOUDBARE GEBOUWEN

Transcriptie

1 DeiftTpTech HANDLEDNG Het ntwerpen en maken van VELG ONDERHOUDBARE GEBOUWEN Wat is de invled van het Buwbesluit p de rllen en taken van betrkkenen bij de integratie van veilig nderhud aan gebuwen in het ntwerpprces? Opdrachtgever: HBA Delft TpTech B.V. Dhr. Jan de Kreij Pstbus AP Delft Datum : Auteurs : Dr.ir. S.. Suddie (SSCM BV) & A.C.P. Frijters MSHE (ARBOUW) TU Delft. ARBO

2 Handleiding veilig nderhudbare gebuwen maken Delft TpTech BV Alle rechten vrbehuden. De prducten, infrmatie, tekst, afbeeldingen, ft's, illustraties, lay-ut, grafische vrmgeving, technische vrzieningen en verige werken van Delft TpTech BV ("de werken"),-waarin substantieel is geïnvesteerd, zijn beschermd nder de Auteurswet, de Benelux Merkenwet, de Databankenwet en andere tepasselijke wet- en regelgeving. Behudens wettelijke uitznderingen mag niets daarvan wrden verveelvudigd, aan derden ter beschikking gesteld f penbaar gemaakt, znder vrafgaande testemming van Delft TpTech BV. Het bekijken van de werken en het maken van kpieën vr eigen individueel gebruik is tegestaan vr zver binnen de tepasselijke wet- en regelgeving aangegeven grenzen. De wrd- en beeldmerken p de werken zijn van Delft TpTech BV en/f haar licentiegever(s). Het is niet tegestaan één f meerdere van deze merken en lg's te gebruiken znder vrafgaande testemming van Delft TpTech BVf betrkken licentiegever(s). Delft TpTech BV is niet aansprakelijk vr (de inhud van) haar (infrmatie) prducten, sftware daarnder mede begrepen, nch vr het (her) gebruik daarvan dr derden. DelftTpTech

3 Handleiding veilig nderhudbare gebuwen maken ij nhudspgave 1. NLEDNG AANLEDNG ACHTERGROND VERANTWOORDELJKHED: VASTLEGGEN OF BESPREEKBAAR MAKEN? DOEL VAN HET BASSDOCUMENT VELG ONDERHOUD AAN GEBOUWEN ORGANSATE VAN HET BASSDOCUMENT OPZET VAN HET DOCUMENT EN LEESWJZER 3 2. DE LEVENSCYCLUS VAN EEN GEBOUW NDELNG VAN FASES DE NTATEFFASE DE ONTWERPFASE DE REALSATEFASE DE GEBRUKSFASE EEN SCHEMATSCH OVERZCHT VAN HET ONTWERPPROCES (RESUME) 7 3. VERWACHTNGEN VAN PARTJEN VOOR VELG ONDERHOUD AAN GEBOUWEN N HET PROCES VERANTWOORDNGSPROCES VOOR VELG ONDERHOUD AAN GEBOUWEN N HET ONTWERPPROCES DE OPDRACHTGEVER, UTENDELJK EGENAAR EN EVENTUELE GEBRUKER DE ARCHTECT / ONTWERPER DE ADVSEUR VAN CONSTRUCTES EN DEADVSEUR VAN GEBOUWNSTALLATES DE AANNEMER DE NSTALLATEADVSEUR, PRODUCENTEN, DE NSTALLATEUREN ONDERHOUDSBEDRJF HET BEVOEGD GEZAG (Buw- ENWONNGTOEZCHT) TOETSNGSKADER VELG ONDERHOUDBAARHElD GEBOUW NTRODUCTE VAN HET TOETSNGSKADER VERDELNG VAN TAKEN TUSSEN PARTJEN N DE VERSCHLLENDE FASEN BEOORDELNG ATRUM BEOORDELNG GLAZEN LFTSCHACHT BEOORDELNG TRAPPENHUZEN BEOORDELNG BUTENZJDE GEVEL BEOORDELNG GLAZENDAK BEOORDELNG HELLEND DAK BEOORDELNGPLATDAK 29 TECHNSCHE EN ORGANSATORSCHE RANDVOORWAARDEN NZET HULPMDDELEN LTERATUUR 35 OelftTpTech

4 Handleiding veilig nderhudbare gebuwen maken iii DelftTpTech

5 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 1. nleiding 1.1 Aanleiding Het Buwbesluit 2012 stelt in Afdeling 6.12 art en 6.54 dat "nderhud aan een gebuw veilig kan wrden uitgeverd". Uit de artikelsgewijze telichting blijkt he de aanvrager van een mgevingsvergunning te werk met gaan in het vlden aan dit artikel en he deze dat bij de aanvraag aannemelijk met maken dr middel van een ingevulde checklist. 1.2 Achtergrnd ntegrale veiligheid is een belangrijk aspect vr alle fasen van de levenscyclus van gebuwen. Dit betekent dat alle srten gevaren integraal meten wrden berdeeld en gemanaged tijdens de ntwikkeling, het ntwerp, de buw, het beheer en de slp. De berdeling en management van deze veiligheidsrisic's heeft betrekking p alle betrkkenen (nderhudspersneel, buwvakkers, mwnenden en derden in de mgeving). Het veilig nderhuden aan gebuwen, nderdeel van integrale veiligheid, is eveneens van levensbelang, maar nieuw in het ntwerpprces. n het Buwbesluit van 2012 (Bb2012) wrdt hierp ingespeeld. Afdeling 6.12 (artike6.53 en 6.54) gaat ver het (verplicht) treffen van de vrzieningen vr het nderhud van nieuw te buwen gebuwen en dus impliciet ver het bij de vergunningaanvraag aannemelijk maken dat aan deze eis wrdt vldaan. n het ntwerpprces met derhalve k wrden vrzien in adequate plssingen vr het nderhud. Maatregelen vr het veilig nderhud aan gebuwen meten wrden geïntegreerd in het ntwerp: veiligheidsgeïntegreerd ntwerpen [1]. Dit is van tepassing vr gebuwen, gebuwdelen en / f buwwerken waarvr een mgevingsvergunning ndzakelijk is. Daarnaast is in de Eurpese richtlijn 2001/45/EG gesteld dat de verbetering van de veiligheid, de hygiëne en de gezndheid van werknemers p het werk een del is dat niet aan zuiver ecnmische verwegingen ndergeschikt mag wrden gemaakt. ntermezz: Cnceptteksten Buwbesluit Artikel 6.53 Aansturingsartikel 1. Een te buwen gebuw is zdanig dat nderhud aan het gebuw veilig kan wrden uitgeverd. 2. Aan de in het eerste lid gestelde eis wrdt vldaan dr tepassing van de vrschriften in deze afdeling. Artikel 6.54 Veiligheidsvrzieningen vr nderhud 1. ndien nderhud niet veilig kan wrden uitgeverd znder gebuwgebnden veiligheidsvrzieningen, heeft een te buwen gebuw daarvr vldende gebuwgebnden veiligheidsvrzieningen. 2. Bij ministeriële regeling kunnen vrschriften wrden gegeven ver het in het eerste lid bepaalde. Het nieuwe wettelijk kader vraagt een zrgvuldig ntwerpprces. De taken en verantwrdelijkheden van de betrkkenen meten p elkaar wrden afgestemd, zdat pdrachtgever en ntwerper aan hun verplichtingen kunnen vlden: een gebuwntwerpen dat veilig en geznd kan wrden gebuwd en nderhuden. Dit dcument legt uit he de nieuwe verplichting in het Buwbesluit het beste kan wrden ingevuld. DeiftTpTech

6 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen Verantwrdelijkheid: vastleggen f bespreekbaar maken? Het waarbrgen van nderhudsveilige gebuwen kent vele verantwrdelijken. Dat brengt het risic met zich mee dat partijen niet vlden aan het wettelijke kader (Buwbesluit 2012). Dr veranderende wetgeving. bestaat de kans dat de betrkkenen hun verantwrdelijkheden en de invulling daarvan niet aanpassen. De cmmissie Dekker, die in mei 2008 met haar advies "privaat wat kan, publiek wat met" kwam, bevestigde dit beeld vr de buwwereld. Er is aan de zijde van de buwers en aan de zijde van het lkaal bestuur de ndige prfessinaliteit te winnen. Beter integraal management en tijdig inspelen p wettelijke eisen zijn ndzakelijk. De cmmissie stelde dat betrkken buwpartijen vaak reactief pereren mdat de verantwrdelijkheden tussen het lkaal bestuur en de buwpartners en buwpartners nderling niet altijd duidelijk zijn. Willen we veilig nderhud aan gebuwen (z veel mgelijk) meenemen in het ntwerpprces, dan is een helder beeld van de verantwrdelijkheid van de betrkkenen van het ntwerpprces ndig. Uit het nieuwe Buwbesluit 2012 en de Arbeidsmstandighedenwet blijkt nder meer dat tijdens de buwfase de vergunninghuder (pdrachtgever) en tijdens de gebruiksfase de eigenaar en f de gebruiker verantwrdelijkheid zijn vr het vlden aan nderhudsveilige gebuwen. n de praktijk is de verantwrdelijkheidsverdeling niet in alle gevallen helder: het buwen en gebruiken zelf is cmplex drdat gedurende het prces veel prfessinals (verschillende ntwerpers, buwbegeleiders, prducenten, aannemers, gebruikers- en nderhudsbedrijven) wrden ingeschakeld, waarbij de pdrachtgever (vergunninghuder) en de eigenaar gebruiker f de gebruiker taken delegeert [2,3]. Men is zich er nvldende van bewust dat de vergunninghuder en eigenaar gebruiker nit zijn verantwrdelijkheid in publiekrechtelijke zin kan delegeren. Met andere wrden het uitbesteden van taken verandert niet de verantwrdelijkheid zals in de wet vastgelegd (strafrecht). Vlgens het privaatrecht kan hij echter wel de uitverende partijen aansprakelijk stellen indien de gedelegeerde taken leiden tt een aansprakelijkheid-stelling f vertreding. De hiervr gestelde nduidelijkheid ntstaat drdat partijen niet expliciet maken wat ze van elkaar verwachten en geen f nduidelijke afspraken maken ver de te realiseren resultaten. Ok het feit dat partijen al tezicht huden p de juiste uitvering van taken en bereikte resultaten vrdat het prject vergaat in een nieuwe fase, draagt bij aan deze nduidelijkheid. 1.4 Del van het basisdcument veilig nderhud aan gebuwen n dit basisdcument is in kaart gebracht welk gedrag van een ieder mag wrden verwacht die deelneemt in het ntwerp- en buwprces. Dit basisdcument schetst de cnturen van de integratie van veilig nderhud aan gebuwen in het ntwerpprces. Het del van dcument is het analyseren en vaststellen van taken, bevegdheden en resultaten vr de betrkkenen vr een nderhudsveilig buwwerk. De resultaten kunnen uitg.edrukt wrden p delstellingsniveau (hierbij wrdt aangegeven welk resultaat met wrden behaald) maar zijn in smmige gevallen uitgewerkt in plssingen. Het dcument presenteert de te vlgen stappen met de betrkkenen in het ntwerpprces. Het dcument is een glbale handleiding leidraad vr de betrkkenen bij de levenscyclus van buwwerken, van waaruit de brancherganisaties hun eigen dcumenten (leidraden) ten beheve van veilig nderhud kunnen schrijven. DelftTpTech

7 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen Organisatie van het basisdcument Bij de ntwikkeling van het stuk is vanuit diverse partijen, het Hfd Bedrijfschap Ambachten (HBA), Stichting Arbuw, de Stichting Bedrijfstakregeling vr de Dakbedekkingsbranche (SBD), AEDES, de Kninklijke Maatschappij tt bevrdering der Buwkunst Bnd van Nederlandse Architecten BNA (BNA) en de Vereniging Buwen Wning Tezicht Nederland (VBWT) expertise ingebracht. 1.6 Opzet van het dcument en leeswijzer Als eerste wrdt ingegaan p de levenscyclus van een gebuw (hfdstuk 2). Vervlgens is aangegeven he de aanbevlen werkwijze gedurende de levenslp van een gebuw met zijn m het ntwerp-, buw- en gebruiksprces ged te kunnen laten verlpen en de vergunninghuder, eigenaar en gebruiker zijn verantwrdelijkheid te laten invullen. Aan de hand van de levenscyclus wrdt aangegeven welke actie van welke participant p welk mment wrdt verwacht. (hfdstuk 3). n hfdstuk 4 wrden schema's gepresenteerd die de ntwerper meeneemt tijdens de ntwerpfase in het kader van veilig nderhud. DelftTpTech

8 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 4 DelftTpTech

9 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 5 2. De levenscyclus van een gebuw 2.1 ndeling van fases De levenscyclus van een gebuw bestaat uit een aantal fases waarbij de verantwrdelijkheden en verdrachtsmmenten aan elkaar verbnden zijn. Bij het drlpen van de fasen van de levenscyclus wrdt de plssing van het veilig nderhud aan gebuwen van grf naar fijn benaderd. Gaandeweg kmt steeds meer van het prject vast te liggen waardr de beïnvledbaarheid van het prces afneemt. n figuur 1 is dit in beeld gebracht en in relatie gebracht met het kstenaspect. Naar mate het ntwerpprces vrdert, neemt de mgelijkheid het prces te sturen af, terwijl de ksten van het prject naar het einde te sterk tenemen. lnqenieurabureau Aannemer Opdracht ntwerp Bestek + aanbesteding Oplevering Figuur 1: De beïnvledbaarheid van het prject. De figuur tnt duidelijk het dilemma van het ntwerpprces: Waar de ksten van de buwinvestering sterk tenemen, wrden de mgelijkheden m het ntwerp en prces te sturen minder. De ndzaak van het vldende aandacht schenken aan het integreren van veiligheidsmaatregelen ten beheve van veilig nderhud aan buwwerken in de eerste fasen van het ntwerpprces is daarmee vldende aangetnd. Dit wrdt bereikt dr de juiste disciplines in een vreg stadium bij het prject te betrekken. De genemde artikelen van het nieuwe Buwbesluit (pagina 1) hebben direct invled p de gebruiksfase, die vast wrdt gelegd in de ntwerpfase en weergegeven in een zgenaamde dssier. Hierin wrden zaken vastgelegd zals vrzieningen die ingeval van nderhud f slp gebruikt kunnen wrden maar k gevaren waarmee bij nderhud en slp rekening gehuden met wrden (Arbbesluit artikel 2.30, 2.31). De vlgende paragrafen geven een beeld van de fasen van de levenscyclus van het buwwerk vr de betrkken partijen (pdrachtgever, ntwerper / architect, buw- en wningtezicht, Arbeidsinspectie, aannemer). n het vlgend hfdstuk zijn taken en verantwrdelijkheden van betrkkenen in dit prces verder uitgewerkt. DelftTpTech

10 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen De initiatieffase Tijdens de initiatieffase nderzekt de pdrachtgever / initiatiefnemer zijn wensen en geeft hij de pdracht tt ntwerpen. Hij stelt het prgramma van eisen en de randvrwaarden p, mede p basis van wetgeving. Hij met hierbij de cnsequenties van het prgramma van eisen en zijn randvrwaarden verzien. Ok zal de pdrachtgever in deze fase na meten gaan welke rllen en taken hij neerlegt bij in te schakelen partijen en p welke wijze hij het prces vrm wil geven. Wrdt er bijvrbeeld gewerkt met een buwteam? De ntwerpende partij zal een heldere pdracht meten hebben, waarin wrdt aangegeven dat veilig nderhud aan gebuwen met wrden meegenmen in het ntwerp. De ntwerpende partij zalk aan meten geven wat de randvrwaarden zullen betekenen vr de pdracht. Eventueel zal hij aanvullende vragen meten stellen m de pdracht en randvrwaarden helder te krijgen. -+ Veiligheidsgeïntegreerd rganiseren is het mtt vr de initiatieffase. 2.3 De ntwerpfase Tijdens de ntwerpfase gaat de ntwerper aan de slag met het prgramma van eisen en de gestelde randvrwaarden. De ntwerper stelt in beginsel een schetsntwerp p, gevlgd dr een vrntwerp en een definitief ntwerp. Daarbij gaat het vaak m een aantal "ntwerpers", te weten de architect, cnstructeur, installatieadviseur, etc. Materialen wrden grtendeels bepaald en het ntwerp wrdt van grf naar fijn gespecificeerd en uitgewerkt, waarin de keuzes dr de ntwerper wrden nderbuwd. De pdrachtgever zal meten bewaken dat er vldaan wrdt aan de dr hem (privaat) en dr de wet (publiek) gestelde eisen. n deze fase met de pdrachtgever randvrwaarden scheppen m een ged ntwerpprces mgelijk te maken en heeft de pdrachtgever een tetsende rl. Ok zal de pdrachtgever meten eisen dat hij een uitverbaar ntwerp krijgt dat veilig en geznd te realiseren is, en dat k p nderhudsvriendelijke en -veilige wijze kan wrden gebruikt. Hij zal in deze fase ged meten nagaan f alle aspecten (bijvrbeeld de installaties en het kunnen reinigen) vldende in het ntwerp zijn meegenmen en f deze aspecten integraal zijn bezien vanuit nderhudsveilig gpunt. Hij zal zrg meten dragen vr cördinatie (cördinatr ntwerpfase, Arbeidsmstandighedenbesluit,.a. artikel 2.26, 2.29, 2.30). Zie bijvrbeeld de methde uitgewerkt in het rapprt "veiligheid in het ntwerp- en vrbereidingsprces" [4]. De vastlegging van de wijze waarp het veilig en geznd nderhuden met plaatsvinden is het dssier (Arbeidsmstandighedenbesluit art c). -+ Veiligheidsgerntegreerd ntwerpen is het mtt vr de ntwerpfase. 2.4 De realisatiefase Tijdens de realisatiefase (vereenkmstig met de uitveringsfase van het Arbbesluit, afdeling 5) wrdt een mgevingsvergunning aangevraagd vr het ntwerp, gevlgd dr de uitvering. n de praktijk blijkt dat er gedurende de realisatiefase ng veelvuldig zaken veranderen. Dit als gevlg van vrtschrijdend inzicht, kstenverwegingen f het niet vr handen zijn van bepaalde materialen. Ok kunnen uitverende partijen na aanbesteding alternatieve plssingen. Belangrijk is dat de verleende vergunning en wettelijke verplichtingen gerespecteerd wrden. De pdrachtgever zal dus zrg meten dragen vr het bijhuden van deze wijzigingen en terugkppeling aan zwel de ntwerpers (m te bezien f dit leidt tt vermindering van het kwaliteitsniveau) als aan het bevegde gezag (vertegenwrdigd dr Buw- en Wningtezicht). Anders weet hij aan het einde van deze fase niet wat vr een gebuw hij feitelijk heeft. Dit is niet per se een taak van de pdrachtgever zelf: hij met het echter welrganiseren. -+ Veiligheidsgerntegreerd uitveren is het mtt vr de realisatiefase. Derftfpfech

11 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen De gebruiksfase Tijdens deze fase is veel afhankelijk van wie de gebruiker is van het gebuwen f hij zijn eigen medewerkers ged geïnstrueerd heeft, f hij de nderhudsbedrijven vlledig heeft geïnfrmeerd en f hij k cntinu waarbrgen rganiseert vr een nderhudsveilig gebruik. De gebruiker is gehuden aan de wettelijke eisen vr nderhudsveilig gebruik. Bij een aanpassing en / f verbuwing van het gebuw, is de gebruiker pdrachtgever. Een prcesgang als eerder beschreven vindt dan plaats. Gedurende de gebruiksfase vindt nderhud plaats waarbij alle functies van het gebuw in tact blijven ( reinigen, verhelpen stringen, ptimaliseren installaties) en grt nderhud waarbij niet alle functies van het gebuw beschikbaar zijn (aanpassen van de functies, restauratie, renvatie, vernieuwbuw). Vr grt nderhud is vaak een mgevingsvergunning ndig. Dit grt nderhud wrdt gezien als een eigen realisatiefase vrafgegaan dr een ntwerpfase en een initiatief-fase met alle cnsequenties zals veilig en geznd ntwerpen vr realisatie, nderhud en slp. De gebuweigenaar en/f gebruiker laten zich vaak adviseren dr externe deskundigen. Het is ged m hier p te merken dat deze adviseurs slechts (vaak beperkt) aan te spreken zijn p de inhudelijke kwaliteit van hun advies. De implementatie en tepassing is geheel de verantwrding van de rganisatie die het advies heeft gevraagd. -+ Veilig(-heidsgeïntegreerd) nderhuden is het mtt vr de gebruiksfase. 2.6 Een schematisch verzicht van het ntwerpprces (resume) De rlverdeling met betrekking tt nderhudsveilige gebuwen vr de fasen van de levenscyclus is weergegeven in figuur 2. n het vlgend hfdstuk is per fase uitgewerkt wat van betrkken prfessinals mag wrden verwacht en f er instrumenten beschikbaar zijn die hen daarbij kunnen helpen. l.mtnl.d; BlaUW' ::;OOfdprces Grijs::; deelprces Rd ::;veiligheid als nderdeel van hfdprces crcen= primaire rllen Lieht gren = secundaire rllen l Figuur 2: Rlverdeling met betrekking tt nderhudsveilige gebuwen gedurende initiatief-, ntwerp-, realisatie- en gebruiksfase. DelftTpTech

12 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 8 Verbuwen (grt)nderhud in de gebruiksfase kent een gelijk prces. n die gevallen gelden gelijke taken, rllen, bevegdheden en wettelijke eisen vlgend uit de Arbwet en het Buwbesluit. De slpfase en realisatiefase wrdt in figuur 2 vlledigheidshalve genemd. Deze zijn echter niet verder uitgewerkt in dit dcument, mdat deze fasen buiten de werkingssfeer van het Buwbesluit vallen (Arbeidsmstandigheden besluit afdeling 5, Buwprces). Dei ftt ptech

13 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 9 3. Verwachtingen van partijen vr veilig nderhud aan gebuwen in het prces Vanuit ervaringen en gesprekken in de praktijk is gebleken dat de nderstaande taken bij de beschreven rllen behren. De beschrijving is een interpretatie van de wettelijke verplichtingen. De taken zals beschreven zijn niet wettelijk verplicht maar lijken de meest praktische manier m de wet in te vullen en veiligheid en gezndheid tijdens nderhud te brgen. 3.1 Verantwrdingsprces vr veilig nderhud aan gebuwen in het ntwerpprces Essentieel in de samenwerking tussen mensen en rganisaties zijn duidelijke en vraf afgesprken verwachtingen van betrkkenen. Duidelijke verwachtingen betekent in ieder geval helder, lgisch en p het juiste mment inschakelen van de bendigde disciplines. ln dit hfdstuk is per fase uitgewerkt wat van betrkkenen mag wrden verwacht, zdat met name gedurende het ntwerp veilig nderhud aan gebuwen standaard in de levenscyclus wrdt meegenmen. Deze instrumenten en verwachtingen vrmen het verantwrdingsprces vr veilig nderhud aan gebuwen. Het gaat bij de beschrijving vralm de rllen en niet m benamingen van functies. Z is er altijd een ntwerper, maar niet altijd een architect. De definities en rllen van het prces zijn als vlgt:.:. De pdrachtgever is de partij die een pdracht geeft vr het realiseren van een buwplan,.:. De eigenaar / gebruiker is degene die het gebuw gaat gebruiken. :. De ntwerper is meestal de partij die het architectnisch ntwerp van een gebuw maakt. n de meeste gevallen is dat de architect..:. De adviseur van cnstructies en de adviseur van gebuwinstallaties zijn verschillende disciplines in het prces die specifiek advies leveren per discipline. Dit kan respectievelijk de cnstructeur en de buwfysicus zijn. :. De aannemer is de partij die het gebuw buwt gedurende de uitveringsfase. :. nstallatieadviseurs, prducenten en installateurs ndersteunen ntwerpers en / f de (hfd-)aannemer in specifieke buwelementen. :. Het nderhudsbedrijf is verantwrdelijk vr de nderhud van het gebuw tijdens gebruik. :. Het Bevegd Gezag, Buw- en Wningtezicht is het publieke rgaan die de naleving van vergunningen handhaaft. n het prces kunnen meerdere betrkkenen dezelfde rl hebben, bijvrbeeld tijdens gebruik zullen er één f meerdere reinigingsbedrijven zijn en meerdere bedrijven die nderhud plegen aan installaties. Deze vallen in dit dcument allen nder de titel "nderhudsbedrijr'. Dssier n de richtlijn 92/57 (buwprcesbesluit) is een verplichting pgenmen tt het pstellen van een dssier. Deze verplichting wrdt genemd in het Arbbesluit artikel Het dssier is bedeld m tijdens de gebruiksfase en tijdens de slp te kunnen weten welke de zichtbare en niet zichtbare risic's zijn in het bject. Ok zichtbare en niet zichtbare vrzieningen zijn beschreven. Daarnaast is van vrzienbaar nderhud beschreven welke gevaren dit kan pleveren. Te denken valt aan de plaatsen waar risicvlle materialen zijn verwerkt met de bijbehrende maatregelen, gedacht kan wrden aan dè aanwezigheid van ankerpunten bruikbaar vr het nderhud. Het dssier is bedeld als levend dcument dat tijdens de buwen tijdens het gebruik wrdt bijgewerkt en vervlmaakt. Niet vanuit de wettelijke verplichting maar vanuit de praktijk is het ged denkbaar dat het dssier k nderhudsadviezen en vrschriften bevat die een minder sterke relatie hebben met veilig en geznd nderhud f slp. Denk hierbij aan nderhud van schilderwerk, garantieverklaringen, revisietekeningen en beschrijvingen van installaties. Samenvattend is het dssier te zien als de handleiding van het bject. De verantwrdelijkheid vr het pstellen van een dssier is in het Arbbesluit neergelegd bij de cördinatr ntwerpfase en de cördinatr uitveringsfase (artikel 2.30 e.v.) DelftTpTech

14 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen De pdrachtgever, uiteindelijk eigenaar en eventuele gebruiker Aangegeven is dat de pdrachtgever tijdens de buwen tijdens het gebruik de eigenaar dan wel gebruiker primair verantwrdelijk zijn vr het veilig nderhuden van het gebuw. Deze partijen kunnen verhelpen dat er niet cnfrm eisen vr veilig nderhud wrdt gewerkt. Het gaat hier m publiekrecht en vanuit dat gpunt is eenieder aan te spreken p strijdigheden met regelgeving indien hij f zij dit kan "verhelpen". De mgelijkheid bestaat dat de eigenaar de eerste is die wrdt aangesprken. Tijdens de realisatiefase zal bevegd gezag de pdrachtgever verantwrdelijk stellen. Tijdens de gebruiksfase zal dit ver het algemeen in eerste instantie de eigenaar f gebruiker zijn. Als er zwel een eigenaar als een gebruiker is en er is sprake van een vertreding, dan zal het bevegd gezag afhankelijk van de situatie meten berdelen: wie "kan" de vertreding pheffen. Daarm zal de eigenaar als eerste wrden aangesprken. Om deze rl ged te kunnen vervullen wrdt de vlgende werkwijze aanbevlen vr het juist meenemen van veilig nderhud aan gebuwen:.:. Tijdens de initiatief-fase: (Laten) pstellen van een ged drdacht en cmpleet prgramma van eisen. Hierin wrdt expliciet stilgestaan bij veilig nderhud aan gebuwen - in ieder geval p grnd van wet- en regelgeving (Buwbesluit 2012) - en de te maken keuzes ten aanzien van ambitie. Aanstellen van een architect die aandacht heeft vr nderhudsveilige gebuwen f een veiligheidsexpert ten beheve van nderhud betrekken Afspraken maken ver de wijze waarp deskundigheid aangaande nderhudsveiligheid gedurende het gehele traject kan wrden gebrgd. :. Tijdens de ntwerpfase: De pdrachtgever vraagt naar de mate waarin wrdt vldaan aan de eisen vr veilig nderhud. De pdrachtgever stelt een cördinatr ntwerpfase (CO) aan (Arbbesluit, afdeling 5) die nder zijn verantwrding k aandacht schenkt aan de veilig en geznde nderhudbaarheid. De pdrachtgever f namens hem de CO verzekert zich ervan dat de architect hetzelfde veiligheidsniveau nastreeft als hijzelf. Z vraagt hij m een risicanalyse ten aanzien van veilig nderhud aan gebuwen, en zal indien ndig wijzigingen laten aanbrengen in het ntwerp. Dit det hij p basis van de in hfdstuk 4 beschreven methdiek. Diezelfde zekerstelling vraagt hij k van de in te schakelen ntwerpers van cnstructies en gebuwinstallaties. Ten sltte tetst hij cncrete maatregelen ten beheve van veilig nderhud aan gebuwen. Bij risicvlle gebuwen is aan te raden m te kiezen vr extra waarbrgen. Bijvrbeeld dr het laten uitveren van een nafhankelijk rdeel (secnd pinin) p het ntwerp ten aanzien van veilig nderhud. De pdrachtgever vraagt aan het einde van deze fase een mgevingsvergunning aan. De pdrachtgever is dus k aanvrager van de vergunning, al kan hij daarte een ander (bijv. de architect) machtigen. Na het verkrijgen van de vergunning is en blijft hij als vergunninghuder de eindverantwrdelijkheid huden vr het vlden aan de eisen uit de vergunning en de regelgeving De pdrachtgever levert een ntwerpbeschrijving p met tekeningen en een 'Veiligheids- en Gezndheidsplan Ontwerp' met een dssier zals bedeld in het Arbbesluit. DelftTpTech

15 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 11.:. Tijdens de realisatiefase: Dit is het mment dat er een verdracht plaatsvindt van de architect en adviseurs van cnstructies gebuwinstallaties naar de hfduitverder en installateur. De rl van de architect is in deze fase vaak adviserend in plaats van initiërend. Hierdr wrdt het lastig m aanpassingen vr veilig nderhud in het ntwerp dr te veren. Dit verbetert als de architect tijdens deze fase namens de pdrachtgever directie vert. De pdrachtgever ziet te p een gede infrmatieverdracht van architect en adviseurs van cnstructies gebuwinstallaties naar uitverders. Dit geldt vral als er wrdt gewerkt vlgens het zgenaamde klassieke mdel. Als vanaf de initiatief-fase wrdt gewerkt met een integraal buwteam waarbij alle buwdisciplines van begin af aan zijn betrkken, kan de verdracht sepeler verlpen. Dit is echter geen garantie dat het denken aan veilig nderhud autmatisch ged gaat k al blijft de verantwrdelijkheid vr het ntwerp bij de pdrachtgever. De pdrachtgever zal maatregelen meten treffen m zijn eigen tezicht tijdens de buw te rganiseren: wrdt er gebuwd cnfrm vergunning en cnfrm zijn eisen? Er kan vr wrden gekzen m de architect een steviger rl te geven, waarbij hij via een hfdpzichter de kwaliteit cntrleert. Vraag is f de desbetreffende ntwerper de vaardigheden heeft m deze rl ged te kunnen uitveren. Het is aan te bevelen te werken met een dr de pdrachtgever architect aan te stellen hfdpzichter f directieverder. Zijn taak is m zrg te dragen vr de uitvering van ntwerp, cnfrm vergunning en cntrastukken waarnder het V&G-Plan en het dssier. De pdrachtgever zal duidelijk meten maken wie hij waarvr aansprakelijkheid stelt en waar mgelijke nduidelijkheden kunnen zitten. Het pnemen in de cntracten van aandacht vr veilig nderhud is nuttig. Ok met hij afdwingen m in het dssier en V&G-plan bij te huden waar de veranderingen, met bijbehrende cnsequenties, aan het ntwerp tt aan feitelijke realisatie wrden bijgehuden. De pdrachtgever zrgt vr deskundigheid m te cntrleren f het gebuw dat aan het einde van deze fase wrdt pgeleverd vldet aan de afspraken die zijn gemaakt. Hij kan zich in deze fase laten adviseren. Daarbij gaat het ten aanzien van veilig nderhud aan het gebuw m buwkundige eisen aan de gevel en de installatietechniek. Dit mment is immers cruciaal in zijn rl als verantwrdelijke: p het mment dat hij het gebuwaccepteert en hier te weinig energie in steekt, is het meilijk m in een later stadium ng partijen aansprakelijk te stellen. :. Tijdens de gebruiksfase: Op dit mment verandert de rl van de pdrachtgever: hij is niet meer pdrachtgever maar eigenaar, f draagt het gebuwver aan een derde. Deze derde, de gebruiker zal bij ndergeschikte buwkundige werkzaamheden en bij schnmaakwerkzaamheden veelal in de rl van pdrachtgever zitten. Om invulling te geven aan de verantwrdelijkheid als gebuweigenaar, is het vlgende gedrag wenselijk: De eigenaar zrgt vr deskundigheid m te cntrleren f het gebuw vldet aan de afspraken die zijn gemaakt. Hij kan zich aan het begin van de gebruiksfase laten adviseren. Daarbij gaat het ten aanzien van veilig nderhud m buwkundige eisen en de installatietechniek. De eigenaar gaat het gebruik van een dssier ( Arbbesluit afd. 5 art. 2.30) hanteren. n dit dssier wrden buw- en installatietechnische veranderingen en nderhudswerkzaamheden bijgehuden. Als het gaat m een bestaand gebuw, dat van eigenaar wisselt, met de tekmstige eigenaar verzeken m een dssier van de huidige eigenaar. Ok is het raadzaam m een risicanalyse (R&E) te laten uitveren, zdat duidelijk wrdt welke investeringen ndig zijn m het gebuw gereed te maken vr veilig nderhud. Deze R&E wrdt tegevegd aan het dssier. ndien de eigenaar het gebuw verhuurt aan derden, wrdt de verantwrdelijkheid bij verbuwingen en wijzigingen aan installaties en gebuw ten aanzien van veilig nderhud vastgelegd. Als dit achterwege blijft ntstaan in de praktijk misverstanden. Wie is immers eindverantwrdelijk vr veilig nderhud bij een kleine verbuwing die dr een huurder wrdt uitgeverd in relatie tt het ttale (veilig) nderhud aan het gebuw. Elke aanpassing wrdt aangetekend in het dssier en de cnsequenties vr veilig en geznd nderhud wrden vastgelegd. DelftTpTech

16 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 12 Gebruiker specifiek Vr een nderhudsveilig gebuw zijn buwkundige, installatietechnische en rganisatrische maatregelen van belang. Deze drie elementen zijn cmplementair aan elkaar en zullen dus in samenhang meten wrden bezien. Zals aangegeven is in de gebruiksfase zwel de eigenaar als de gebruiker verantwrdelijk vr veilig nderhud. Om die verantwrdelijkheid ged in te vullen, dient de gebruiker zrg te dragen vr de vlgende gedragingen:.:. De gebruiker is eindverantwrdelijk vr een veilig nderhud, beheer en gebruik. Cncreet betekent dit dat de gebruiker: Zich verzekert van de aanwezigheid van een gedegen plan vr veilig nderhud, dit wrdt in het dssier ingevegd. Zrg draagt vr invulling randvrwaarden ten beheve van het uitveringsplan en het wegnemen van hiaten gedurende de uitvering. De gebuweigenaar ziet erp te dat bij verbuwingen het niveau vr veilig nderhud integraal wrdt berdeeld. :. De gebruiker draagt zrg vr het pstellen en uitveren van het plan vr veilig nderhud en indien ndzakelijk draagt deze zrg vr een gebruiksvergunning f een melding. De gebruiker: Hudt nder verantwrding van de gebuweigenaar het dssier actueel. Maakt risic's inzichtelijk en zrgt vr invulling hiaten. Draagt zrg vr de registratie van klachten en neemt z ndig maatregelen. Bevrdert nderhudsbewustzijn bij persneel en bezekers (nieuw persneel). Geeft vrlichting aan persneel en bezekers / gebruikers. Regelt nderhud (checkt ndzaak tt) installatie en buwtechnische maatregelen. Organiseert dat bij verbuwingen cnsequent aandacht is vr veilig nderhud. Draagt zrg vr de instelling van een interne hulpverleningsrganisatie. Deze rganisatie: Wijst persnen aan als vaste cntactpersn vr de hulpverlening. Zrgt vr ntruimingsmgelijkheden in geval van calamiteiten. Regelt vldende efeningen. :. Het persneel is cruciaal bij het uitveren van de rganisatrische maatregelen. Van het persneel wrdt verlangd dat het: Kennisneemt van de instructies. Bereid is bewustzijn ten aanzien v.an veilig nderhud te ntwikkelen. Oefent met instructie. Zich hudt aan preventieve maatregelen. nitiatief neemt bij mgelijke risic's dr ze te melden f er zelf actie p te ndernemen. :. Evenals het persneel heeft k de bezeker f de individuele gebruiker een verantwrdelijkheid als hij in een gebuw verblijft. Dit is mede in het belang van zijn eigen veiligheid, maar k in het belang van de veiligheid van anderen. Wanneer hij niet vldet aan dat gedrag kan hij pzettelijk anderen in gevaar brengen. Van hem wrdt verlangd dat hij: nstructies pvlgt. Onveilige situaties meldt. Zich bewust is van (veilig) nderhud(-swerkzaamheden). DelftTpTech

17 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen De architect / ntwerper De architect lntwerper staat aan de basis van een kwalitatief en ged nderhudsveilig gebuw. Vr hem geldt de vlgende aanbevlen werkwijze:.:. Tijdens de initiatief-fase: Tijdens de initiatief-fase draagt hij zrg vr een transparante pdracht. Dit betekent: Dat hij alert is p de gestelde ambitie, de randvrwaarden in cmbinatie met de wettelijke vereisten. Dat vergt een kritische huding richting pdrachtgever. Dat hij zijn pdrachtgever adviseert aanvullende kennis in te schakelen m mee te kunnen denken m de pdracht k met de veilig-nderhudsbril te bekijken indien de aard van de pdracht hierm vraagt. Dat hij zijn pdrachtgever adviseert in een vreg stadium een integraalntwerpteam samen te stellen. :. Tijdens de ntwerpfase: De architect cmmuniceert duidelijk met de pdrachtgever ver de mgelijke risic's van bepaalde ntwerpkeuzes (bijvrbeeld als gevlg van te krappe budgetten). De besluiten kunnen het beste schriftelijk wrden vastgelegd m nduidelijkheden in latere fases te vrkmen. Hij ntwerpt cnfrm het Buwbesluit. Hij hudt rekening met het Arbbesluit afdeling 5. Hij ntwerpt integraal met aandacht vr veilig realiseren (buwen), gebruiken, nderhuden en slpen. Dat geldt zwel vr het gebuwals de installaties. Daarver heeft hij nauw cntact met de installatieadviseur en cnstructieadviseur cnstructeur. Hij verziet en signaleert knelpunten daar waar disciplines samenkmen. :. Tijdens de realisatiefase: Het is niet altijd (meer) gebruikelijk dat de architect dicht betrkken is bij de realisatie. Zijn betrkkenheid ligt, afhankelijk van de gemaakte afspraken, sms alleen bij het esthetisch berdelen en gedkeuren van wijzigingen. Hierbij weegt hij de cnsequenties vr veiligheid en gezndheid mee. Eventueel adviseert hij een deskundige in te schakelen. :. Tijdens de gebruiksfase: Tijdens deze fase is de rl van de rsprnkelijke architect zeer beperkt. Afhankelijk van de gemaakte afspraken kan hij ng betrkken zijn bij esthetische wijzigingen en kan hij als randvrwaarden hebben afgedwngen dat hij zijn testemming hiervr met verlenen. Als het gaat m een verbuwing waarvr een nieuwntwerp ndig is geldt dezelfde aanbevlen werkwijze zals is aangegeven bij de initiatief- en ntwerpfase. 3.4 De adviseur van cnstructies en de adviseur van gebuwinstallaties De adviseurs van cnstructies en de adviseurs van gebuwinstallaties hebben een belangrijke rl bij het ntwerpen van een nderhudsveilig gebuw. Vr hen geldt de vlgende aanbevlen werkwijze:.:. Tijdens de initiatief-fase: Tijdens de initiatief-fase draagt hij zrg vr een transparante pdracht. Dit betekent: Dat hij alert is p de gestelde ambitie, de randvrwaarden in cmbinatie met de wettelijke vereisten. Dat vergt een kritische huding richting pdrachtgever. Hij zal ged meten weten wanneer hij aanvullende kennis zal meten inschakelen m mee te kunnen denken m de pdracht k met de veilig-nderhudsbril te bekijken. De fttptech

18 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 14.:. Tijdens de ntwerpfase: De adviseur maakt duidelijk wat de mgelijke risic's kunnen zijn als gevlg van bepaalde keuzes, bijvrbeeld van te krappe budgetten. Hij ntwerpt cnfrm de Buwbesluiteisen. Hij ntwerpt cnfrm het Arbeidsmstandighedenbesluit met name afdeling 5. Hij werkt actief mee aan het tt stand kmen van het dssier. Hij draagt actief bij aan het integrale ntwerp met betrekking tt veiligheid en gezndheid tijdens de realisatie, het gebruik, het nderhud en de slp zwel vr wat betreft het gebuwals de installaties. Hij zal dus vldende expertise meten hebben m met de andere disciplines mee te kijken naar het ttaalcncept..:. Tijdens de realisatiefase: Zijn betrkkenheid ligt in deze fase veelal alleen ng bij het berdelen en gedkeuren van wijzigingen. Cncreet kan er in die gevallen van hem wrden verlangd dat hij het integrale nderhud verziet. Ok hiervr geldt als hij deze kennis zelf niet in huis heeft. hij de pdrachtgever adviseert deze kennis in te schakelen. De aspecten die relevant zijn vr gebruik, nderhud en slp wrden p zijn advies, vastgelegd in het dssier. :. Tijdens de gebruiksfase: Tijdens deze fase is de rl van de rsprnkelijke adviseur zeer beperkt. Bij een verbuwing waarvr een nieuwntwerp ndig is, geldt dezelfde aanbevlen werkwijze zals is aangegeven bij de initiatief- en ntwerpfase. De aspecten die relevant zijn vr het verdere gebruik, nderhud en de slp levert hij aan de beheerder van het dssier aan. 3.5 De aannemer De aannemer is de partij die het gebuw realiseert gedurende de uitveringsfase. Vr de aannemer geldt de vlgende aanbevlen werkwijze:.:. Tijdens de initiatief-fase: De aannemer heeft alleen een rl in de initiatieffase als er wrdt gewerkt met een buwteam f als er sprake is van een geïntegreerde pdracht. Deze rl is in dat geval als vlgt: Hij zal alert meten zijn p de gestelde ambitie, de randvrwaarden in cmbinatie met de wettelijke vereisten. Dat vergt een kritische huding richting pdrachtgever. :. Tijdens de ntwerpfase: Ok gedurende deze fase heeft de aannemer alleen een rl als er sprake is van een buwteam f een geïntegreerde pdracht. Deze rl ziet er als vlgt uit: Het berdelen van de uitvering- en kstentechnische aspecten van de in het buw- en f ntwerpteam vrgestelde plannen en aanbiedingen, evenals (indien zinvl) het vrstellen van één f meer alternatieven vr de in het buwteam vrgestelde plannen en aanbiedingen. Het adviseren met betrekking tt het veilig en geznd kunnen realiseren, nderhuden en slpen zals bedeld in het Arbeidsmstandighedenbesluit. Ok hudt hij hierbij rekening met de eisen in de diverse arbcatalgi. DelftTpTech

19 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 15.:. Tijdens de realisatiefase: Zwel in het klassieke mdel als in de cnstructie van het bauwteam (dat in feite in deze fase niet meer bestaat) zal de aannemer zrg meten dragen vr een gede uitvering waarbij hij het belang van veilig nderhud aan het gebuw niet uit het g verliest. Dit betekent dat: De aannemer een deskundig team samenstelt, dat nder meer de getrffen maatregelen in het ntwerp ten beheve van veilig nderhud cntinu bewaakt. Hij eventuele veranderingen tetst p mgelijke cnsequenties vr veilig nderhud aan het gebuwals wrdt afgeweken van het buwplan, f hiervr een deskundige inschakelt. De aannemer initiatief neemt / aangeeft als het buwplan bij nader inzien nvldende waarbrgen biedt vr veilig nderhud aan het gebuw Hij zrgdraagt vr een dssier, waarin wijzigingen wrden pgenmen en waarin tevens bevindingen van anderen (installateur, tezichthuder et cetera) zijn geregistreerd. n geval van afwijking van de vergunning en/f de buwregelgeving, met name Buwbesluit, het Bevegd Gezag tijdig wrdt geïnfrmeerd, c.q. m testemming wrdt gevraagd al dan niet in de vrm van wijziging p de vergunning. De aannemer zrgdraagt vr een gede verdracht aan eigenaar / pdrachtgever bij plevering van het buwwerk middels het dssier. :. Tijdens de gebruiksfase: Tijdens deze fase is de rl van de rsprnkelijke aannemer beperkt. Als het gaat m een verbuwing waarvr een nieuwntwerp ndig is geldt dezelfde aanbevlen werkwijze zals is aangegeven bij de initiatief- en ntwerpfase. 3.6 De installatieadviseur, prducenten, de installateur en nderhudsbedrijf nstallatieadviseurs, prducenten en installateurs ndersteunen ntwerpers en / f de (hfd-)aannemer. Zij hebben tijdens het ntwerp een ntwerpende rl en gedurende de uitvering vrzien zij de (hfd-) aannemer van specifieke buwelementen. Zij kmen nauwelijks aan bd bij de initiatief-fase, terwijl dit grte vrdelen biedt vr een nderhudsveilig ntwerp. Tijdens de ntwerpfase: Tijdens de ntwerpfase wrdt vaak gebruik gemaakt van een installatieadviseur. Hij adviseert de ntwerper m te kmen tt een integraal veilig ntwerp: hij zal het ntwerp in cmbinatie met de buwtechnische- en installatiemaatregelen meten kunnen berdelen p veilig nderhud van het gebuwen aan meten geven wat dat vr cnsequenties heeft vr de aan te schaffen installaties en buwtechnische maatregelen. Denk hierbij aan het plannen van leidingschachten maar k aan de tegankelijkheid van technischeruimten, leidingkkers en dakvlakken. Van prducenten / imprteurs wrdt verlangd dat ze gede specificaties van de prducten geven en dat ze gede vrlichting geven rndm de installaties en buwmaterialen. :. Tijdens de realisaliefase: Van de installateur wrdt verwacht dat hij: De installatie installeert cnfrm de vrschriften van de fabrikant. Als hij enstateert dat er anders is gebuwd dan het bauwtechnische ntwerp aangeeft, dan geeft hij dit dr aan de pdrachtgever (f directieverder). Hij beziet de relatie van de installatie en het gebuwen bespreekt met de directieverder / zijn pdrachtgever mgelijke cnsequenties p het veilig nderhud van gebuwen. Denk aan tegankelijkheid en nderhudbaarheid van technische ruimten, gevels en dakvlakken. Deze pmerkingen wrden pgenmen in het dssier. DelftTpTech

20 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 16.:. Tijdens de gebruiksfase: De installateur bekijkt als hij een installatie met aanbrengen bij een gebuw in gebruik integraal naar de relatie van de installatie en het gebuwen de cnsequenties p veilig nderhud van gebuwen. Het nderhudsbedrijf nderhudt cnfrm de richtlijnen van de imprteur / prducent en het gebuwprtfli dat vastgesteld is in de ntwerpfase. Het nderhudsbedrijf infrmeert de eigenaar van het gebuwals nderhud niet cnfrm de vrschriften en / f het gebuwprtfli kan wrden uitgeverd. 3.7 Het bevegd gezag (Buw- en Wningtezicht) Het bevegd gezag (Buw- en Wningtezicht) is verantwrdelijk vr zwel preventief als repressief tezicht. Preventief tezicht mvat de berdeling van de vergunningsaanvraag en repressief tezicht de handhaving van de. vergunning. Eventueellaat het bevegd gezag zich hierin adviseren dr veiligheidsadviseurs met affiniteit vr veilig nderhud aan het gebuw. Primair blijft de vergunninghuder, de eigenaar / gebruiker verantwrdelijk vr veilig nderhud van het gebuw. :. Tijdens de ntwerpfase: Het bevegd gezag berdeelt de aanvraag p basis van het Buwbesluit en het tetsingskader van hfdstuk 4. Wanneer er sprake is van een gelijkwaardige plssing kan het raadzaam zijn dat het bevegd gezag in een vrverleg deze plssing met de pdrachtgever bespreekt en telicht. Het al dan niet aanbieden van een vrverleg kan verschillen per gemeente en per situatie. Bevegd gezag is er alert p dat dr de invulling van haar rl geen misverstanden ntstaan ver de verantwrdelijkheden p het gebied van veilig nderhud aan gebuwen. Het bevegd gezag tetst de aanvraag mgevingsvergunning aan de wettelijke kaders, waarnder het Buwbesluit, en draagt zrg vr het verlenen van de mgevingsvergunning. :. Tijdens de realisatiefase: Het bevegd gezag cntrleert tijdens de buw f cnfrm vergunning en Buwbesluiteisen (waarnder buwkundige eisen vr veilig nderhud) wrdt gebuwd. :. Tijdens de gebruiksfase: Een eventuele aanvraag vr een gebruiksvergunning wrdt dr het bevegd gezag getetst aan de vrschriften vr het nderhudsveilig gebruik. Daarnaast kan bevegd gezag aan de hand van een gebruiksvergunningaanvraag f een gebruiksmelding nadere eisen stellen vr het veilig nderhud van het buwwerk. Bevegd gezag cntrleert tijdens gebruik f de rganisatrische maatregelen wrden nageleefd en f de installatiemaatregelen en de buwkundige maatregelen in tact zijn. DeiftTpTech

21 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen Tetsingskader veilig nderhudbaarheid gebuw 4.1 ntrductie van het tetsingskader Bij het ntwerp van gebuwen dient de ntwerper in het ntwerp te vrzien in het veilig en geznd kunnen nderhuden van de schil (tetsingskader Buwbesluit). De aanvrager van de mgevingsvergunning heeft de plicht m bij de mgevingsvergunningaanvraag m dr middel van de in te dienen stukken (.a. de checklist) aannemelijk te maken, dat het gebuwaan deze verplichting zal vlden. n dit hfdstuk is het tetsingskader tegelicht. Hierbij gaat het m zwel de tepassing in het ntwerp als de tetsing en tezicht dr buw- en wningtezicht te ndersteunen. n de telichting p het tetsingskader zijn eerste keus plssingen per buwdeel aangedragen. Deze dienen geïntegreerd te wrden in het ntwerp. Binnen het tetsingskader wrden alleen de genemde buwdelen berdeeld p veilige nderhudbaarheid. ndien dit in het ntwerp niet vrzien is, meten ten beheve van het nderhud van het gebuwde bject vrzieningen getrffen wrden waarmee de in het tetsingskader mschreven delen van het gebuw veilig bereikbaar zijn. n dit deel van de telichting wrdt een handreiking gedaan m het gebuw, in de uitznderingssituatie dat er geen geïntegreerde plssing is in het ntwerp, bereikbaar te maken met additinele arbeidsmiddelen. Het is de pdrachtgever die met aantnen dat in het ntwerp is vrzien in het veilig kunnen reinigen en nderhuden. Dit hfdstuk presenteert een intrductie van het tetsingskader, waarin het nderscheid is aangebracht tussen de functies binnen én buiten het functinele ntwerp van het gebuw. De indeling is als vlgt:.:. Omschrijvingen van functies binnen het gebuw: Atrium Binnenruimte in een gebuw drgaand ver meer dan een buwlaag (verdieping), aan meerdere zijden mslten dr andere ruimten en eventueel (een deel van) een buitengevel, drgaans afgedekt met een dak, geheel f gedeeltelijk bestaand uit glas. Binnenkant gebuw Hier wrden de verschillende nderdelen bedeld waar naar gekeken met wrden, te weten: atrium, glazen liftschacht, trappenhuizen. Glazen liftschacht Buwkundige bekleding van de cnstructie, waarbinnen een liftki beweegt, gemaakt van glas f een vergelijkbaar (semi-)transparant materiaal. Trappenhuis Buitenkant gevel Verkeersruimte waarin een trap ligt De buitenkant van de gevel is het raakvlak van deze scheidingscnstructie en de buitenruimte rnd het gebuw. Glazen dak Vlak f hellend dak dat verwegend bestaat uit glas f daarmee vergelijkbaar (semi-)transparant materiaal, met inbegrip van in dat dak aanwezige dakdrbrekingen als ventilatiepijpen, nt- en beluchtingskanalen, rkgasafveren, vlucht- en ventilatieluiken, etc. Hellend dak Scheidingscnstructie aan de bvenkant van een gebuw tussen de binnenruimte van een gebuwen de mringende buitenruimte, nder een hek van 15 0 f meer ten pzichte van het hrizntale vlak met inbegrip van de nder 6 genemde dakdrbrekingen. Plat dak Scheidingscnstructie aan de bvenkant van een gebuw tussen de binnenruimte van een gebuwen de mringende buitenruimte, nder een hek van ten hgste 15 0 ten pzichte van het hrizntale vlak met inbegrip van de nder 6 genemde dakdrbrekingen. DelftTpTech

22 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 18 Bij het ntwerpen van veilig nderhud bare buwdelen met wrden uitgegaan van integratie van veilige werkplekken en de veilige bereikbaarheid van deze werkplekken. Dit wrdt gerealiseerd dr uit te gaan van het principe: 1. Het z veel mgelijk vrkmen van p hgte f in een gevaarlijke situatie werken (practief handelen) (Brnaanpak). 2. Vrzieningen die deel uit maken van het gebuw waarbij de kwaliteit van de vrzieningen gebrgd en nder de verantwrdelijkheid van de gebuweigenaar valt (preventief handelen) (Gebuw-gebnden Cllectief). 3. Vrzieningen die additineel zijn (rlsteigers bijvrbeeld) waarbij de eisen die gesteld wrden aan de mgeving f het gebuwnder de verantwrdelijkheid van de gebuweigenaar vallen (preparatief handelen) (Additineel Cllectief). 4. Vrzieningen bedeld vr gebruik dr één persn (Additineel ndividueel). 5. Vrzieningen p het niveau van PBM, denk aan lijnen harnassen etc (Effect beperkend, ndividueel). :. De vrzieningen die geschikt zijn vr veilig nderhud (in willekeurige vlgrde); Permanent werkbrdes Verrijdbare hangbrug Gndelinstallatie gevelnderhudsinstallatie Rbtinstallatie Hgwerker Rlsteiger Safes it Ophangpunten vr werkplatfrms Permanente hangladder mastinstallatie Hefsteiger Glazenwasbalkn Permanente trap/laddercnstructie (in cmbinatie met integraal valbeveiligingssysteem) Verrijdbare bruggen/hellingbanen Vaste dakrandl brdes Tijdelijke dakrandbeveiliging Uitkragend deel van een vler f een zelfstandig vlerniveau (al dan niet uitgeverd als rstervler.d.) en vrzien van randbeveiliging. Tijdelijk werkplatfrm (dat kan wrden pgebuwd uit lsse mdules) hangend aan kabels welke statinair / verrijdbaar is langs rails f andere geleiding Permanent werkplatfrm hangend aan kabels en verrijdbaar langs rails f andere geleiding ten beheve van persnen Een vlautmatische / bestuurbare reinigingsmachine, waarmee vlakke geveldelen kunnen wrden gereinigd. Een mbiele werkplek waarmee het mgelijk is m p hgte te werken. Een verrijdbare demntabele stelling pgebuwd uit aluminium frames Een verbeterde btsmanstel (afdaalapparaat) met één verankeringspunt en 1 hangkabel en 1 vangkabel. Een cnstructie p dakniveau, bedeld vr de phanging van een werkplatfrm Permanente hangladder: Op gebuwmaat gemaakte en verrijdbare hangladder vr 1 persn vrzien van pklapbare werkplateaus die aan de bven- en/f nderzijde betreden wrdt. Mastinstallatie: Op gebuwmaat gemaakte en verrijdbare mast, waarlangs een éénpersnswerkbak p en neer bewgen kan wrden. Wrdt aan de bven en/f nderzijde betreden. Tijdelijk werkplatfrm welke verticaal bewgen wrdt langs een f meer masten. Permanent en vast aan gebuwaangebracht lpbrdes vr het nderhuden van de gevel(s) Tegangsweg in cmbinatie met integraal valbeveiligingssysteem Verrijdbare werkplatfrms die vral hrizntaalf langs een helling verplaatsbaar zijn via een rail f andere geleiding. Hekwerk f balustrade / brdes Demntabele valbeveiliging (hekwerk) DeiftTpTech

23 Basisdcument veilig nderhud aan gebuwen 19 Permanente aanhaakvrzieningen vr nk en dak Demntabele gtbeveiliging Steigers Permanente dakrandbeveiliging Rails met aanklikmechanisme Vaste direct zichtbare gebuwgebnden ankerpunten met mgelijkheid aanbrengen van lijnen, ladders f hekken Tijdelijk hekwerk p het dakvlak gekppeld aan daarvr bestemde ankerpunten f via gtcnstructie afsteunend p de gevel Stalen cnstructie, pgebuwd uit pijpen, kppelingen f systeemnderdelen aan de hand van tekeningen en berekeningen. Vaste valbeveiliging; buwkundige brstwering, hekwerk f balustrade Ankerpunten in cmbinatie met een lijnsysteem ten beheve van individuele valbeveiliging. DelftTpTech