Hogeschool van Amsterdam

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad in lichamelijke oefening voltijd Hogeschool van Amsterdam

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad in lichamelijke oefening voltijd CROHO nr Hogeschool van Amsterdam Hobéon Certificering BV december 2008 Auditteam: W.G. van Raaijen R.F.H.M. Stapert A.E. Knoppers J.J.M. Kusters H.H. Rotting S.G. Hosman Secretaris: D.P.M. de Koning

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Interne audit Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 7 oktober Bevindingen en beoordeling 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 16 Onderwerp 2: Programma 18 Facet 2.1. Eisen HBO 18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 25 Facet 2.3. Samenhang Programma 28 Facet 2.4. Studielast 32 Facet 2.5. Instroom 34 Facet 2.6. Duur 37 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 38 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 40 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 45 Facet 3.1. Eisen HBO 45 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 47 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 49 Onderwerp 4: Voorzieningen 51 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 57 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 57 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 59 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 61 Onderwerp 6: Resultaten 63 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding ALO voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 72 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 7 oktober 2008

6

7 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Amsterdam, in casu het domein Bewegen, Sport en Voeding verzorgt de HBO bacheloropleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad in lichamelijke oefening, de opleiding Voeding en Diëtetiek en de opleiding Sport, Management en Ondernemen. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de: HBO bacheloropleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad in lichamelijke oefening, voltijd, CROHO nr De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graag in lichamelijke oefening, verder genoemd Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) Karakteristiek van de opleiding De ALO was tot 1987 een zelfstandig opleidingsinstituut en maakt sindsdien deel uit van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De ALO is sinds medio 2007 onderdeel van het domein Bewegen, Sport en Voeding. Tot het domein behoren tevens de opleiding Sport, Management en Ondernemen en de opleiding Voeding en Diëtetiek. Verder zijn het Expertisecentrum Sport en Gezondheid (ESG) en de Topcoach 5 opleiding (i.s.m. NOC*NSF en Hanze Hogeschool te Groningen) bij het domein ondergebracht In de visie van het domein zijn bewegen, sport en voeding onlosmakelijk met elkaar verbonden. De kern van de missie is vervat in de lijfspreuk Inspirerend, Vitaal en Deskundig. Uitgangspunten van het domein zijn: de samenwerking tussen de opleidingen die het instituut vormen: Sport, Management en Ondernemen, Voeding en Diëtetiek en Docentenopleiding Lichamelijke Opvoeding (ALO); kernwoorden zijn: maatschappelijke verantwoordelijk, betrokken en inspirerend; in wisselwerking met het werkveld en de maatschappij; gekwalificeerd vanuit het beroepsprofiel en getoetst door Evidence Based Practice Landelijk heeft ALO Amsterdam vijf collega-opleidingen op HBO-niveau (Hanzehogescholen Groningen, Haagse Hogeschool, Fontys Hogescholen (Tilburg), Hogeschool Windesheim (Zwolle) en Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). Deze zijn verenigd in het landelijk overleg ALODO, waarvan ook de ALO van de HvA deel uitmaakt. Deze zes opleidingen vertrekken allen vanuit het Beroepscompetentieprofiel voor leraren lichamelijke opvoeding (2004) De opleiding kent een stabiele instroom: per jaar stromen 180 tot 200 studenten in de propedeuse. Dit is vergelijkbaar met de instroom in het eerste studiejaar bij de andere ALO-opleidingen (met enkele uitschieters naar boven). van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 1

8 De instroom is afgestemd op de uitstroom van afgestudeerden en dekt de vraag vanuit het werkveld; dit in overleg met de Koninklijke Vereniging voor leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) Voor wat betreft de instroom bestaan er afspraken met het CIOS in Haarlem en de ROC's van Amsterdam en Midden Nederland. Om onze studenten soepel te laten doorstromen werkt de opleiding samen met de Vrije Universiteit, de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Utrecht In Domeinplan Bewegen, Sport & Voeding , versie 12 juni 2008 staan de ambities van het domein beschreven voor de komende vier jaar. De ALO zal haar opleidingsaanbod verbreden en verdiepen: belangrijk is de ontwikkeling en start van een deeltijdopleiding in 2009; de doorstroommogelijkheden naar universitaire studies zullen verder ontwikkeld worden; in samenwerking met de Haagse Hogeschool wordt een HBO - Master of Sports ontwikkeld De opleiding is sterk verankerd in het werkveld: via YBBP (Sportief Ondernemen), een veldadviesraad (VAR), een kenniskring, deelname aan overleg met de voedselindustrie in de Zaanstreek (Albert Heijn, e.a.) en via HvA-Sport, waaronder het HvA Volleybal. Dit team speelt in de hoogste regionen van de vaderlandse volleybalcompetitie. Het is een talentontwikkelingsproject dat samen met de NeVoBo (Nederlandse Volleybal Bond) is opgezet. Ook biedt het domein de landelijk hoogste trainersopleiding (TC5) aan: een samenwerking met de Hanze Hogeschool Groningen en het Nederlands Olympisch Comité. Daarnaast is de opleiding actief in de directe omgeving: Amsterdam West. Er is een samenwerkingsverband met de Stichting Openbaar Basisonderwijs Westelijke Tuinsteden, een stichting die zestien scholen onder haar hoede heeft met in totaal leerlingen. Daarin wordt onder meer samengewerkt met het Medisch Centrum van de Vrije Universiteit in (onderzoeks)programma's om overgewicht bij kinderen tegen te gaan en een actieve leefstijl te bevorderen. In de wijk zijn verder doelgroepprojecten gestart als Sport West en Gym City: beide gericht op het weer én meer in beweging krijgen van kinderen en jonge mensen. Samenwerkingsverbanden bestaan ook met Sportservice Noord Holland, de gemeente Amsterdam, een zorgverzekeraar en het Academisch Medisch Centrum Interne audit 2006 In 2006 is een interne audit uitgevoerd bij de ALO conform de kwaliteitszorgsystematiek van de HvA (Rapportage audit ALO, 8 mei 2006). Het auditteam was van mening dat de opleiding sterke punten heeft en goed op weg is om op accreditatieniveau te komen. Als sterke punten identificeerde het team: docenten en studenten zijn trots op de opleiding. Dit levert een positieve cultuur op waarin veel gedaan gekregen wordt; er is veel aandacht voor stagebegeleiding. Er is zelfs de mogelijkheid tot scholing van de stagebegeleider op de instelling. Van deze mogelijkheid wordt in ruime mate gebruik gemaakt; de verhouding tussen theorie en praktijk in het programma is goed geregeld. Ook de keuze voor de lintstage draagt bij aan de verbinding van het binnen- en buitenschoolse curriculum; andere sterke punten zijn: er is een hoog kwaliteitsbewustzijn bij docenten en management. De aansluiting op de behoefte van instroom vanuit het MBO is goed geregeld met convenantpartners. Ook de aansluiting voor doorstromers richting de universiteit is goed georganiseerd. Ten slotte: het lectoraat heeft een aantoonbaar positieve invloed op het lesprogramma en de kwaliteit van docenten. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 2

9 Naast een aantal aanbevelingen voor verbetering heeft het auditteam de opleiding ook een enkele aandachtspunten meegegeven die beschouwd konden worden als kritische succesfactoren om op accreditatieniveau te komen. In 2006 stelde het team het volgende vast: waarborging van het HBO-niveau van de afgestudeerde is onvoldoende. Belangrijke aandachtspunten zijn hierbij het ontbreken van een afstudeerprotocol op HBO-niveau en de gerealiseerde kwaliteit van de afstudeerproducten; de kennisbasis met betrekking tot het pedagogisch didactische handelen van de leraar is nog onvoldoende geëxpliciteerd; in kerncurriculumonderdelen (stage en minor) worden verschillende, ongelijke normen gehanteerd. Dit leidt tot een vak- of docentafhankelijke beoordeling; alhoewel de stage de spil van de opleiding is, ontbreekt op dit moment structurele evaluatie van stages bij de opdrachtgever. Er zijn diverse momenten waarop de opleiding overlegt met de opdrachtgevers; deze zijn echter niet geformaliseerd. Bovendien leidt de huidige interactie onvoldoende aantoonbaar tot verbeteringen in het curriculum. Om te kunnen volgen hoe de studenten en later afgestudeerden het in het veld doen, is het noodzakelijk dat de opleiding een bredere invulling geeft aan de bestaande kwaliteitscyclus voor het buitenschoolse deel van het curriculum; vanuit taakbeleid is een bewuste keus gemaakt om te streven naar de verdeling 40% lesgevende taken, 40% begeleidende taken en 20 % secundaire taken voor opleidingsdocenten. Positief is dat de docenten hierdoor een gevarieerd takenpakket hebben, zodat ze inzicht hebben en medeverantwoordelijk zijn voor het beleid van de opleiding. Een valkuil is dat de docent piekbelasting heeft en daardoor soms prioriteiten moet stellen bij de uitvoering van zijn taken. Dit wordt versterkt door het voornemen de inzet van docenten per studentgroep te beperken. Naar aanleiding van de auditrapportage is een verbeterplan opgesteld (R&A plan ALO , versie 27 september 2007). Dit heeft tot de volgende acties geleid: de beroepsrollen binnen de diverse onderwijs- en maatschappelijke contexten zijn uitgewerkt en worden gedekt door het competentieprofiel van de opleiding. Het curriculum is hierop aangepast (zie facet 1.1 en facet 2.2); het stageprogramma is herzien (zie facet 2.1); de uitvoering van het toetsbeleid is verstevigd (zie facet 2.8 en facet 6.1) Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de voltijdse opleidingsvariant van de ALO is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 3

10 Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een ALO-opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de ALO aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten drie externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Sport en Lichamelijke Oefening, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. 1 Visitatie heeft op 7 oktober 2008 plaatsgevonden. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 4

11 Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten; contourenplan inzake het lectoraat; lijst van maatschappelijke nevenactiviteiten van docenten; toetsingssystematiek. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 5

12 Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Drs. W.G. van Raaijen Prof. Dr. A.E. Knoppers vakdeskundige Dhr. J.J.M. Kusters MSm vak- en werkvelddeskundige Dhr. H.H. Rotting werkvelddeskundige Drs. R.F.H.M. Stapert auditor onderwijs dhr. S.G. Hosman studentlid Mevr. D.P.M. de Koning MSc Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de ALO-opleiding noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer W.G. van Raaijen is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen de verschillende domeinen in het hoger onderwijs. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 6

13 Mevrouw Knoppers en de heren Rotting en Kusters hebben zich in hun beoordeling, vanuit werkveld en vakgebied, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Mevrouw Knoppers heeft op grond van haar kennis van het vakgebied goed zicht op recente ontwikkelingen in het vakgebied. Zij is als universitair hoofddocent verbonden aan de Utrechtse school voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap en bijzonder hoogleraar pedagogiek en didactiek van de lichamelijke opvoeding en de sport aan de Universiteit Utrecht. De heren Rotting en Kusters hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van Sport en Bewegen op HBO-niveau. De heer Kusters heeft ervaring in diverse managementfuncties bij Fontys hogescholen, was van 2001 tot 2005 algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Zwembond en vanaf 2005 programmadirecteur School & Sport bij de ministeries OCW en VWS en sportkoepel NOC*NSF. De heer Rotting is sectieleider Lichamelijke Opvoeding bij het Stedelijk Lyceum te Enschede en daarnaast o.a. voorzitter van de KVLO, afdeling Twente. De 'deskundige onderwijs, de heer Stapert, heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Stapert heeft een grote onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. De heer Hosman was ten tijde van de audit vierdejaars student aan de ALO-opleiding van De Haagse Hogeschool. Hij is daarnaast docent-assistent Projectbegeleiding aan de HALO en zwemonderwijzer. Mevrouw De Koning heeft tijdens haar studie Cultuur, Organisatie en Management aan de VU ervaring opgedaan met bestuurlijke vraagstukken, organisatieverandering en strategisch management. Tevens heeft zij in haar huidige functie ervaring in kwaliteitsmanagement opgebouwd. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 7 oktober 2008 Zie Bijlage II. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 7

14 van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 8

15 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Nb. Overal waar hij of hem staat, kan de lezer ook zij of haar lezen. Landelijk beroeps- en opleidingsprofiel Het competentieprofiel van de ALO-opleidingen is afgestemd op het Beroepsprofiel voor leraren lichamelijke opvoeding, dat in april 2004 verscheen. Het beroepscompetentieprofiel is opgesteld door de Koninklijke Vereniging voor leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) i.s.m. het werkveld en de vijf ALO s (Nb. de ALO van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen is per 1 september 2006 gestart) De ALO-opleiding in Amsterdam heeft vijf collega opleidingen op HBO-niveau. Deze zijn verenigd in het landelijk overleg ALODO, ALO Directie Overleg). In 2005 hebben de ALO s met elkaar afgesproken dat ze zich in hun programma s voor 100% richten op de gezamenlijk afgesproken opleidingskwalificaties. Bovendien sluiten ze nauw aan bij de kerntaken uit het Beroepscompetentieprofiel voor leraren lichamelijke opvoeding van de KVLO (2004). Buiten het ALODO maakt de ALO Amsterdam ook deel uit van het ALOCO (ALO Coördinatoren Overleg). In dit overkoepeld orgaan wordt overleg gevoerd tussen de coördinatoren van de vijf ALO s. Alle onderwerpen die van belang zijn voor de gezamenlijke ALO s kunnen aan de orde komen in het ALODO en/of het ALOCO. Beschrijving landelijk opleidingsprofiel In de gemeenschappelijke opleidingskwalificaties worden vier niveaus van professionaliteit onderkend. Te weten: A. De leraar lichamelijke opvoeding in de les en bij de begeleiding van leerlingen. B. De leraar lichamelijke opvoeding als collega in de vaksectie, in een netwerk, in een team en in de school. C. De leraar lichamelijke opvoeding in het brede maatschappelijke veld van bewegen en sport in verschillende sectoren van de samenleving. D. De leraar lichamelijke opvoeding en zijn eigen persoonlijke groei en ontwikkeling binnen zijn beroepsrol. Vervolgens zijn er zeven opleidingskwalificaties geformuleerd: 1. Onderwijsvoorbereiding: alle activiteiten en beslissingen van de leraar die leiden tot een ontwerp van een uit te voeren les of onderwijsleerpakket in alle onderwijstypen en educatieve situaties buitenschools. 2. Lesuitvoering: alle activiteiten en beslissingen van de leraar die leiden tot de realisatie van de geplande lessen of onderwijsleerpakketten. 3. Onderwijsevaluatie: alle activiteiten en beslissingen van de leraar die gericht zijn op een waardebepaling en/of beoordeling van onderwijsleerprocessen en leerresultaten. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 9

16 4. Functioneren als lid van een vaksectie, een netwerk, een bewegingsteam. 5. Functioneren als lid van een docententeam. 6. Kunnen ontwikkelen, hanteren van een visie op het beroep en dat kunnen expliciteren vanuit vakconceptuele kaders, zowel in geschreven als in gesproken vorm. 7. Zichzelf verder kunnen ontwikkelen en professionaliseren. In een schema zijn ten slotte de beroepsrollen binnen de vier contexten gecombineerd met de zeven opleidingskwalificaties. De beschrijving van de taken en bekwaamheden van de beginnende beroepsbeoefenaar zijn geplaatst binnen de contexten waarin ze op de voorgrond treden. Dit betekent overigens allerminst dat deze beroepsopgaven niet voorkomen in andere situaties. Missie van de ALO Amsterdam De ALO Amsterdam heeft de volgende missie geformuleerd: zij wil bewegingsdeskundigen opleiden die hun leerlingen/sporters leren om eigen verantwoordelijkheid te dragen voor hun (bewegings/sportieve) ontwikkeling. De opleiding ziet het als haar kerntaak docenten lichamelijke opvoeding/bewegingsdeskundigen op te leiden die zich onderscheiden door betrokkenheid, bezieling, verantwoordelijkheidszin en een gedisciplineerde manier van werken. De afgestudeerden van de opleiding zijn optimaal voorbereid op de arbeidsmarkt en zijn zich bewust van de maatschappelijke betekenis van hun beroep en kunnen en willen deze betekenis vormgeven. Functies waartoe de opleiding opleidt Het werkveld van de academies voor lichamelijke opvoeding (ALO) bestaat uit het brede eerstegraads onderwijsveld. Daartoe behoort een scala van schooltypen, te weten het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs, het speciaal onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Tot het werkveld van de opleidingen behoren ook de activiteiten uit de zogenoemde BOS-driehoek: de driehoek buurt, onderwijs en sport. In het opleidingsprofiel heeft de opleiding beroepsrollen in verschillende beroepscontexten benoemd (zie onderstaand schema). Deze rollen zijn tot stand gekomen door een analyse van de werkvelden en van de beroepen van alumni. Als beroepsrollen en contexten tegen elkaar afgezet worden, geeft dit een beeld van mogelijke functies die een ALO er kan vervullen. Context Binnen de school Buiten de school Rollen Docent; opleider; coach PO VO SO MBO (Spw/SB) HBO LO1 Cursus sport stimulering Sportbuurtwerken Bonden Training geven binnen verenigingen Sportinstuiven Evenementen Bureaus Leerlingbegeleider; mentor Klassenmentor Leerlingen verwijzen en begeleiden bij het verbeteren van bewegingsvaardigheden binnen de school Teamleiders aansturen Vakantiekampen Leerlingen verwijzen en begeleiden naar buitenschools aanbod om bewegingsvaardigheden te verbeteren Cöordinator; manager Onderbouw Bovenbouw Vaksectie Roosteraar Stadsdeelraad Sportconsulent Sportservice centrum Commissies Onderzoeker; ontwikkelaar Stafmedewerker Stafmedewerker van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 10

17 Combinatiefunctionaris/ BOSdriehoek Beleidsmedewerker Contactpersoon tussen school en alle sportverenigingen Naschools sportaanbod in schoolverband Beleidsmedewerker Leerlingen verwijzen en begeleiden bij de vereniging Naschools sportaanbod binnen de jeugdafdeling van een sportvereniging Trainingen bij de vereniging In het onderwijsveld ontstaat steeds meer differentiatie. Er is behoefte aan medewerkers die de bruggenbouwers worden tussen onderwijs, sport, cultuur, kinderopvang en welzijn. Dit heeft ertoe geleid dat de taken van de leraar LO zijn uitgebreid en verdiept. In het werkveld wordt deze uitbreiding van de bestaande taken betiteld met de term combinatiefunctie. Dit is een functie op kwalificatieniveau 5/6, met één werkgever en taken in ten minste twee van de bovengenoemde sectoren. In 2008 starten de G31 met combinatiefuncties. In de eindrapportage van de Taskforce Combinatiefuncties zijn rolbeschrijvingen voor combinatiefuncties opgenomen. De rolbeschrijvingen 3 en 4 zijn relevant voor de leraar lichamelijke opvoeding en zijn terug te vinden in de opleidingcompetenties van de ALO Amsterdam (Aan het Werk met Combinatiefuncties! Eindrapportage van de Taskforce Combinatiefuncties, 20 maart 2008). Opleidingscompetenties De eindtermen van de ALO Amsterdam zijn afgeleid van de landelijke opleidingskwalificaties en geformuleerd in competenties. De competenties zijn geordend onder 7 oneliners: 1. Een ALO er kan lesgeven. 2. Een ALO er kan begeleiden en coachen. 3. Een ALO er kan methodisch handelen vanuit een visie. 4. Een ALO er is sociaal communicatief en kan samenwerken. 5. Een ALO er kan coördineren en organiseren. 6. Een ALO er kan beleid ontwikkelen op basis van wetenschappelijk onderzoek. 7. Een ALO er kan reflecteren en aan zijn eigen professionaliteit werken. De opleiding heeft bovenstaande competenties vertaald in beroepstaken en bijbehorende deeltaken. Hieronder geven wij een voorbeeld hoe een van de competenties is uitgewerkt. Competentie 2: Een ALO er kan begeleiden en coachen Beroepstaak: Een ALO er kan leerprocessen organiseren en begeleiden Deeltaken: - leerlingen in de meest brede zin begeleiden in hun weg naar volwassen deelname aan de samenleving, waarin bewegen en sport voor hen betekenisvol is; - sociale interactie met leerlingen aangaan: (actief) luisteren, een gesprek aangaan; informatie geven; feedback geven; motiveren; - de bedoeling van de leersituaties uitleggen én voordoen op het niveau van de leerlingen; - het oefenen van leerlingen ondersteunen en beveiligen door passende hulpverleningstechnieken aan te leggen en uit te voeren; - interactiepatronen tussen de leerlingen in de groep signaleren en maatregelen nemen om de leersituatie zowel organisatorisch als op pedagogisch vlak veilig te laten verlopen; - eerste hulp verlenen bij ongelukken; - zorgverbredend handelen ten behoeve van leerlingen met (specifieke) belemmeringen bij het leren oplossen van bewegingsproblemen. leer- en/of gedragsproblemen bij leerlingen signaleren, vaststellen, doen verminderen of oplossen door middel van het treffen van maatregelen en het kiezen van vervolgactiviteiten; constructief overleggen met deskundigen; leerlingen zonodig adequaat doorverwijzen naar relevante deskundigen. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 11

18 Validatie door het werkveld Op regionaal niveau raadpleegt de opleiding het beroepenveld via de veldadviesraad (VAR). De VAR bestaat uit acht leden, die werkzaam zijn op het gebied van Sport, Bewegen en Gezondheid binnen verschillende schooltypen (PO, VO en SO) of buiten de school. De raad komt vier keer per jaar bijeen. In dit overleg wordt de VAR advies gevraagd over bijvoorbeeld ontwikkelingen rondom het onderwijs, positionering van de ALO en nieuwe competenties. De VAR van de ALO heeft in juni 2006 het competentieprofiel gevalideerd. Ook de uitwerking van de opleidingscompetenties in beroepstaken en deeltaken is met de VAR (en met docenten en opleidingscommissie) besproken en officieel vastgesteld. Internationale vergelijking opleidingskwalificaties en beroepsrollen Op curriculumniveau heeft een vergelijkend onderzoek plaatsgevonden door het Erasmus thematisch netwerkproject AEHESIS (Aligning a European Higher Education Structure in Sport Science). De gemeenschappelijke ALO opleidingskwalificaties zijn op Europees niveau in dit onderzoek op niveau IV gevalideerd. Niveau V opleidingen leiden volgens AEHESIS op tot een master in Sport Science (de ALO is in Nederland een niveau V opleiding, de MBO-opleiding Sport en Bewegen leidt op voor niveau II t/m IV). In wil de opleiding een vergelijkend onderzoek uitvoeren naar de wijze waarop opleidingen in binnen- en buitenland een bijdrage leveren aan de beroepsrollen van de leraar lichamelijke opvoeding. Dit onderzoek zal in eerste instantie plaatsvinden bij die opleidingen waar de ALO een convenant mee heeft afgesloten (zie hieronder) om helder te krijgen hoe het niveau IV op Europees niveau zich verhoudt tot het niveau V in Nederland. Hiermee kan de opleiding haar rol en positie in het Europese speelveld beter bepalen De ALO maakt deel uit van het European network for sportsciences in higher education. Dit is een samenwerkingsverband tussen de opleidingen voor lichamelijke opvoeding en sport in Europa. Vanuit Nederland maken daar behalve de ALO s ook de Faculteiten voor Bewegingswetenschappen, de CIOS-sen, NOC*NSF en de NFWS (Nederlandse Federatie van Werkers in de Sport) deel van uit. Binnen het netwerk van de European Association of Sportmanagement (EASM) neemt de ALO deel aan congressen en symposia op het gebied van sportmanagement. In 2009 wordt het EASM in Amsterdam georganiseerd, o.a. door het Domein BSV. Internationale oriëntatie Het beleidsplan Internationalisering ALO , versie 2008 beschrijft de doelstellingen en activiteiten van de ALO op het gebied van internationalisering. Het plan is in 2008 bijgesteld op basis van een tussentijdse evaluatie van de bereikte doelen en aangepast aan het Domeinplan Bewegen, Sport & Voeding (versie 12 juni 2008). In dit domeinplan worden de te behalen resultaten ten aanzien van internationalisering als volgt ingevuld: bezoek aan partnerinstituten: iedere opleiding heeft één kernpartner die minimaal 1x per jaar bezocht wordt, de overige (actieve) partners worden minimaal 1x in de drie jaar bezocht, zo veel mogelijk in combinatie met studentenbezoek en/of congresbezoek. De ALO heeft samenwerkingscontracten met tien partneruniversiteiten (zeven binnen en drie buiten Europa); jaarlijks zullen minimaal twee docenten per opleiding een internationaal congres bezoeken (voor docentmobiliteit, zie verder facet 3.1); jaarlijks mogen per opleiding maximaal twee studenten mee met een congres/studiereis. Hiervoor is een budget beschikbaar; ontvangst gastdocenten: jaarlijks een gastdocent vanuit de kernpartners. Vanuit de overige partners minimaal eens in de drie jaar ontvangst van een gastdocent; organisatie internationale congressen: minimaal eens in de zes jaar een groot internationaal congres; stimuleren studentenuitwisseling uitgaand: 15 % van de derde- en vierdejaars studenten; stimuleren studentenuitwisseling inkomend: speerpunt is het vergroten van het aanbod van Engelstalig onderwijs; van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 12

19 Engelstalige instituutsminor (2009); opzetten verschillende internationale minoren (minimaal drie in 2010). Het domein wil de Engelstalige minoren The Art of Agression Management, Health & Lifestyle en Sport as a Global Language opzetten; opzetten van een engelstalige (international) Master of Sports (optioneel); inrichten international classroom(s). De opleiding heeft de volgende ambities geformuleerd: borging van het curriculum in de internationale context van opleidingen Physical Education; borging van de kwaliteit van buitenlandse stages (te beginnen bij de kernpartner); het aanbieden van een internationale leerroute voor excellente studenten. Hiertoe wordt in studiejaar gestart met de vorming van een Engelstalige klas. Een aantal activiteiten omtrent internationalisering wordt op domein uitgevoerd en bewaakt. Dit gebeurt door het Bureau Buitenland waar twee medewerkers internationalisering werkzaam zijn. Deze medewerkers werken nauw samen met de coördinator internationalisering van de opleiding. Het opleidingsmanagement faciliteert de coördinator en het team van docenten voor hun taken inzake internationalisering, en bewaakt de opleidingsbegroting in deze. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De ALO-opleiding sluit aan bij landelijk vastgestelde kwalificaties, welke met collega-opleidingen zijn afgesproken en door het beroepenveld zijn gevalideerd. De ALO heeft een duidelijk zicht op het beroep of het werkveld waarop de opleiding voorbereidt: zij leidt voor zowel beroepscontexten binnen de school (primair, voortgezet en speciaal onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs) als buiten de school (driehoek buurt, onderwijs en sport). Binnen deze beroepscontexten kunnen afgestudeerden verschillen rollen vervullen. De opleiding heeft de landelijk vastgestelde eindkwalificaties vertaald in zeven competenties en deze verder geconcretiseerd in beroeptaken en bijbehorende deeltaken. Een Veldadviesraad (VAR) heeft het competentieprofiel van de opleiding gevalideerd. Ook de uitwerking van de opleidingscompetenties in beroepstaken en deeltaken is met de VAR besproken en officieel vastgesteld. De opleiding kent hiermee een werkend mechanisme voor periodieke updating van haar eindkwalificaties. Er is op landelijk niveau een vergelijking gemaakt tussen de ALO opleidingskwalificaties en internationale referentiekaders. De opleiding wil daarnaast zelf de door haar geformuleerde beroepsrollen op Europees niveau vergelijken met partnerinstituten om haar positie in het Europese speelveld te kunnen bepalen. Binnen het internationale netwerk neemt de ALO deel aan congressen en symposia op het gebied van Sport, Bewegen en Onderwijs. Internationalisering speelt op drie verschillende niveaus: dat van het domein en de opleiding zelf, van de medewerkers en van de studenten. De opleiding heeft met 10 partnerinstituten en sportontwikkelingsorganisaties een infrastructuur ingericht om de studenten te faciliteren in internationale stages en studies. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 13

20 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding getoetst teneinde te kunnen bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden vijf dimensies (Kennis en Inzicht Toepassen Kennis en Inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden) onderscheiden Bij het formuleren van de landelijke opleidingskwalificaties heeft reeds toetsing plaatsgevonden aan de generieke kernkwalificaties voor het HBO en aan de bekwaamheidseisen, zoals die door SBL (Stichting Beroepskwaliteit Leraren) zijn voorgesteld aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Het auditteam heeft vastgesteld, dat de opleiding met betrekking tot het opleidingsprofiel aansluiting heeft gezocht met de Dublin Descriptoren. In een competentiematrix heeft zij de relatie inzichtelijk gemaakt tussen de Dublin Descriptoren, de generieke HBO-kwalificaties, de opleidingscompetenties, de gemeenschappelijke opleidingskwalificaties voor de lerarenopleidingen aan de ALO s en Sporthogescholen in Nederland en de SBL Competenties. Hieronder geven wij de relatie tussen de Dublin Descriptoren en de opleidingscompetenties weer, zoals vastgelegd in de competentiematrix. Dublin Descriptoren Opleidingscompetenties ALO Kennis en inzicht 1, 2 en 3 Toepassen van kennis en inzicht 2, 5 en 6 Oordeelsvorming 1, 2, 6 en 7 Communicatie 4 en 5 Leervaardigheden 7 Beheersing van de Dublin Descriptor Kennis en inzicht wordt onder andere aangetoond met competentie 3. Met de volgende opdracht toont de student in het derde studiejaar aan dat hij bovenstaande competentie en Dublin Descriptor beheerst: Schrijf een vakconcept in de vorm van een essay. Hierin moet de student o.a. aantonen dat hij de opgedane kennis en ervaring met betrekking tot opvoeding en onderwijs (kinderen, samenleving en onderwijs) op systematische manier toepast in zijn vakconcept en de lessen bewegingsonderwijs. Tevens moet de student zijn vakconcept verduidelijken aan twee assessoren in een assessment (criterium gericht interview). In dit interview wordt vooral ingegaan op de verantwoording van de gemaakte keuzes in zijn professionele handelen. Deze verantwoording wordt getoetst aan de criteria: methodisch werken, effectief communiceren, persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke ontwikkelingen en trends De Dublin Descriptoren zijn inhoudelijk terug te vinden in de beschrijvingen van de opleidingslijnen Theorie, Praktijk, Stage en Reflectie/begeleiding (zie facet 2.2). In de nota Toetsbeleid staat aangegeven hoe de competenties op bachelorniveau worden getoetst. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 14

21 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: Bij het formuleren van de landelijke opleidingskwalificaties heeft reeds toetsing plaatsgevonden aan de generieke kernkwalificaties voor het HBO en aan de SBL Competenties. De Dublin Descriptoren zijn hierin impliciet verwerkt. Dit is een eerste waarborg van het bachelorniveau van de opleiding. De ALO-opleiding heeft met betrekking tot het opleidingsprofiel aansluiting gezocht met de Dublin Descriptoren. In een matrix heeft zij de relatie gelegd tussen deze descriptoren en de opleidingscompetenties. Het auditteam is van oordeel dat de opleiding er adequaat in geslaagd is elke dimensie van de Dublin Descriptoren een herkenbare plaats te geven in de door haar geformuleerde eindcompetenties. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 15

22 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Bij het formuleren van de landelijke opleidingskwalificaties heeft toetsing plaatsgevonden aan de generieke kernkwalificaties voor het HBO en aan de SBL Competenties. De Dublin Descriptoren zijn hierin impliciet verwerkt. Dit is een eerste waarborg van het bachelorniveau van de opleiding. De opleiding heeft vervolgens zelf expliciet de relatie gelegd tussen haar opleidingscompetenties en de Dublin Descriptoren. De opleiding sluit hiermee aan bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor, i.c. de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, beoordeelde het auditteam reeds als goed (zie daarvoor facet 1.2) Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1.) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd (via de veldadviesraad). Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor een ALO-opleiding relevante werkveld geborgd. Het ALOCO (zie 1.1.2) zal in het studiejaar de geformuleerde opleidingscompetenties met elkaar vergelijken en toetsen aan de nieuwe ontwikkelingen in het werkveld, zoals het ontstaan van de combinatiefuncties. De opleiding beschikt behalve de Veldadviesraad (VAR) over verschillende contacten met het werkveld (zie facet 2.1 voor concrete voorbeelden). Door middel van deze contacten met het werkveld toetst de opleiding het competentieprofiel aan de beroepspraktijk. Het werkveld bevestigt de opleiding in de gemaakte keuzes ten aanzien van het competentieprofiel. De wijze waarop de opleiding de beroepscompetenties in samenspraak met het (landelijke en regionale ) beroepenveld heeft uitgewerkt, beoordeelde het auditteam reeds als goed (zie 1.1.) Om te meten of de gerealiseerde competenties qua inhoud en niveau aansluiten bij de door het beroepenveld gewenste kwalificaties, voert de opleiding een enquête uit onder alumni (jaarlijks) en werkgevers (eenmaal in de vier jaar). De ALO-alumni zijn tevreden over de voorbereiding op de arbeidsmarkt en het belang van de kwalificaties voor de huidige baan. Zij geven de opleiding achteraf het rapportcijfer 7,6 en een hoog percentage geeft aan opnieuw voor de opleiding te zullen kiezen (89% in 2007). van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 16

23 De Werkveld Tevredenheids Monitor (WTM) is afgenomen in juni De opleiding heeft een vergelijking gemaakt tussen de relevantie van de beroepscompetenties voor een goede uitoefening van de huidige functie van de afgestudeerden en de ontwikkeling van deze competenties tijdens de opleiding (de beheersing van deze competenties door de afgestudeerde). Werkgevers zijn het minst tevreden over de beheersing van competenties 2 en 3 (daarbij rekening houdend met de hoge relevantie van deze competenties). Bij de invoering van het vernieuwde onderwijs voor zal bekeken worden in hoeverre de opleiding hier in voldoende mate aandacht aan heeft besteed en hoe deze competenties voor de student explicieter aan de orde kunnen komen. Opdrachtgevers van afstudeeropdrachten en bedrijfsbegeleiders van stages (stagedocenten) worden ook structureel bevraagd over de aansluiting van de eindkwalificaties bij het niveau van een beginnende beroepsbeoefenaar. Tijdens stagebezoeken en netwerkbijeenkomsten met stagedocenten uit het werkveld vindt altijd uitwisseling plaats over de relevantie van het competentieprofiel Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De eindcompetenties van de ALO-opleiding voldoen aan het niveau Bachelor, zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren en de HBO-generieke eindkwalificaties. De eindkwalificaties van de opleiding zijn aantoonbaar door het voor de ALO er relevante beroepenveld gevalideerd. De eindcompetenties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. De opleiding heeft op basis van het landelijk vastgestelde beroeps- en opleidingsprofiel eigen opleidingscompetenties uitgewerkt. Aan deze competenties heeft zij specifieke beroepstaken- en deeltaken gekoppeld. De eindcompetenties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor en corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. De opleiding volgt de actuele ontwikkelingen in het beroepenveld, o.a. via nauw contact met de veldadviesraad. De VAR adviseert de opleiding onder andere aangaande het opleidingsprofiel en programma en de profilering van de opleiding. Binnen het HBO volgt de opleiding actuele ontwikkelingen o.a. via verschillende landelijke overleggen. Internationale ontwikkelingen en trends volgt de opleiding via de European network for sportsciences in higher education. Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding als goed. Dit rechtvaardigt (zie Beslisregels onder E) een kwalificatie goed voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam de kwalificatie goed als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. van de eerste graad in lichamelijke oefening, Hogeschool van Amsterdam 17