Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO voltijd - duaal. De Haagse Hogeschool

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO voltijd - duaal De Haagse Hogeschool

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO voltijd - duaal CROHO nr De Haagse Hogeschool, Academie voor Sport studies Hobéon Certificering BV december 2008 auditteam: drs. W.G. van Raaijen Th.H.M. Joosten Msm drs. B. Brouwer Th. van Seggelen secretaris: ir. J.G.J. de Gooijer

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Visitatierapport Kwaliteit in beweging, Beschrijving belangrijkste conclusies en aandachtspunten van het Visitatierapport Beschrijving van het traject n.a.v. het Visitatierapport Oordeel auditteam over wat de opleiding na de visitatie heeft gedaan Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie 10 2 BEVINDINGEN EN BEOORDELING 11 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 11 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 11 Facet 1.2. Niveau Bachelor 14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 15 Onderwerp 2: Programma 17 Facet 2.1. Eisen HBO 17 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 19 Facet 2.3. Samenhang Programma 21 Facet 2.4. Studielast 23 Facet 2.5. Instroom 25 Facet 2.6. Duur 28 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 29 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 31 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 35 Facet 3.1. Eisen HBO 35 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 37 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 39 Onderwerp 4: Voorzieningen 42 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 42 Facet 4.2. Studiebegeleiding 44 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 47 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 47 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 50 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 52 Onderwerp 6: Resultaten 54 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 54 Facet 6.2. Onderwijsrendement 56 3 SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding HALO voltijd Oordeelschema HBO bachelor opleiding HALO duaal Integraal oordeel/ advies aan NVAO 61 BIJLAGE I BIJLAGE II Curricula Vitae en onafhankelijkheidsverklaring auditoren Programma accreditatie-audit De Haagse Hogeschool HALO

6

7 INLEIDING 1.1 Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding. 1.2 Bereik van de beoordeling De Hogeschool: De Haagse Hogeschool, in casu de Academie voor Sportstudies, verzorgt de HBO bachelor opleiding HALO en de HBO bachelor opleiding Sportmanagement. Het onderhavige rapport heeft betrekking op HALO, voltijd crohonummer HALO, duaal crohonummer Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de HALO, voltijd en HALO, duaal, in één rapport samengevat omdat beide varianten gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de twee varianten zichtbaar gemaakt. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review 2008 van de opleiding HALO, voltijd en duaal. De Management Review beschrijft de stand van zaken bij de HALO in het studiejaar en heeft zowel betrekking op de voltijd- als de duale tijdvariant. Voltijd en duaal leiden op voor hetzelfde competentieprofiel. Omdat studenten van de duale variant hun praktijkervaring inbrengen in de opleiding, zijn de programma s op onderdelen verschillend. De programma s verschillen echter alleen voor zover dit om deze reden noodzakelijk is. Bij verschillen tussen beide varianten wordt hier in deze rapportage expliciet op ingegaan. 1.3 Karakteristiek van de opleiding De Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding, de HALO, is met haar 97 jaar de oudste Academie voor Lichamelijke Opvoeding van Nederland. Sinds 1986 maakt zij onderdeel uit van De Haagse Hogeschool. De opleiding tot 1 e graads bevoegd leraar Lichamelijke Opvoeding maakt onderdeel uit van de Haagse Academie voor Sportstudies. Deze Academie kent twee opleidingen, nl. de opleiding Sportmanagement en de HALO. De HALO heeft om en nabij 700 studenten en 38 medewerkers. De HALO onderscheidt zich, naast de unieke locatie waar zij is gehuisvest, ten opzichte van de andere ALO s op een aantal aspecten. Ten eerste geeft de HALO, mede in het kader van de concretisering van de Ambitieverklaring van de Academie, een duidelijke invulling aan de maatschappelijke dienstverlening; Ten tweede speelt de HALO sterk in op regionale kenmerken en de grootstedelijke context waarbinnen studenten moeten functioneren; Ten derde investeert de HALO veel in de persoonlijke contacten tussen student en docent; Ten vierde geeft de HALO inhoud aan de Beroepskolom. De opleiding is gebaseerd op het door de Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) vastgestelde Beroepsprofiel uit 2004 Beroepscompetentieprofiel, Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 1

8 De KVLO rekent het tot haar taak en verantwoordelijkheid om de ontwikkelingen binnen het domein Lichamelijke Opvoeding te volgen en op basis van belangwekkende veranderingen het Beroepsprofiel te herzien. Bij de totstandkoming van het beroepsprofiel is een klankbordgroep betrokken. De KVLO start in 2008 met het herschrijven van het beroepsprofiel Ontwikkelingen binnen de politiek en de maatschappij hebben consequenties voor het domein Lichamelijke Opvoeding; denk hierbij o.a. aan het ontstaan van combinatiefuncties in het kader van De Alliantie School en sport samen sterker (Ministeries van OC&W en VWS, NOC/NSF 2005), Tijd voor Sport (bewegen, meedoen en presteren) (Ministeries van OC&W en VWS) en De kracht van sport (Ministerie van VWS). De zes alo s nemen actief deel aan het ontwikkeltraject door hun visies op de ontwikkelingen binnen het domein LO expliciet in te brengen bij de KVLO. Zij nemen het beroepscompetentieprofiel 2004 als leidraad voor hun opleidingsprofiel. De HALO heeft op basis van het beroepsprofiel en de ontwikkelingen die in het werkveld plaatsvinden, haar opleidingsprofiel opgesteld. Voor het curriculum van de opleiding zijn de volgende uitgangspunten bepalend en richtinggevend voor het opleidingsprofiel. Samengevat: De HALO is primair een lerarenopleiding die opleidt tot een 1 e graads bevoegdheid docent Lichamelijke Opvoeding (LO); De HALO leidt op voor alle werkvelden; afgestudeerden zijn bevoegd om op alle niveaus en onderwijssoorten de lessen Lichamelijke Opvoeding te verzorgen; Leren lesgeven is bepalend bij de vormgeving van het curriculum; Het onderwijsaanbod kenmerkt zich door relevantie voor de beroepspraktijk en een integrale benadering van onderwijsvraagstukken; De HALO kiest nadrukkelijk voor de lerarenopleiding als primair aandachtsgebied, daarnaast wordt buiten curriculair aandacht besteed aan keuzeprogramma s, zijscholing en nascholing; De opleiding biedt een vierjarig traject aan waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de major en minor fase; De HALO profileert zich ten opzichte van andere alo s in haar curriculum sterk op de specifieke didactiek voor het Primair Onderwijs (PO); De opleiding kent inbreng van gastdocenten die bij diverse programma s ingezet worden; Het beroepsprofiel vermeldt binnen de competentie Het organiseren en begeleiden van een schoolsportprogramma als onderliggende beroepsopgave Het voeren van het beweegmanagement in de driehoek Buurt-Onderwijs-Sport ; De HALO richt zich in het kader van de dienstverlening aan de maatschappij op het ondersteunen bij en organiseren van (grootschalige) sportevenementen voor gemeentelijke overheden, opleidingsinstituten, buurtorganisaties en verenigingen; De opleiding heeft in het kader van de Beroepskolom een krachtig samenwerkingsverband met het MBO; In de minorfase biedt de opleiding de kans om de LIO-route te volgen; Oriëntatie op het brede spectrum van de bewegingscultuur; Studenten van de HALO nemen deel aan een viertal kampen: de introductieweek, het landkamp, het waterkamp en de wintersportweek. Studenten zijn echter niet alleen deelnemers maar ook verantwoordelijk voor de totale organisatie en programmatische invulling. De HALO is verbonden aan een tweetal lectoraten binnen de hogeschool. Te weten: Jeugd en Opvoeding van Prof. Dr. R. Diekstra en het lectoraat Leefstijlveranderingen bij jongeren van drs. R. Oudkerk. Op initiatief van de Academie voor Sportstudies is een lectoraat Innovatieve Beweegstimulering en Sport met TNO in oprichting. De opleiding heeft in het kader van de Beroepskolom een samenwerkingsverband met het MBO. Dit samenwerkingsverband is gericht op een drempelloze overgang van MBO naar HBO. Het aanbieden van oriëntatiedagen en doorstroomprogramma dragen daar aan bij. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 2

9 EVC wordt beschikbaar gesteld in het kader van MBO-HBO doorstroomprogramma maar ook instromers vanuit HAVO en VWO kunnen er gebruik van maken. Internationale oriëntatie is er zowel vanuit de HALO naar buiten toe, als ook binnen de opleiding, onder andere door buitenland stages. Internationale oriëntatie heeft overigens een lage prioriteit Minoren beleid: De opleiding biedt een vierjarig traject aan waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de major en minor fase. Tijdens de majorfase, die de eerste drie studiejaren omvat, wordt de basisopleiding aangeboden. In de Minorfase (het vierde studiejaar) kunnen studenten voor 45 studiepunten individuele keuzes binnen of buiten de opleiding maken. De doelstellingen van de minors moeten passen binnen de beroepscompetenties. De Examencommissie is het toetsende orgaan. Vanuit het oogpunt van talentontwikkeling kunnen studenten eigen interesses volgen en antwoord vinden op hun individuele leervragen. De verantwoording voor de keuzes verwoorden studenten in hun portfolio. Kwaliteitsborging van minoren die niet door de opleiding zelve worden uitgevoerd, verdient extra aandacht. 1.4 Visitatierapport Kwaliteit in beweging, 2003 Ter voorbereiding op het traject leidend tot een accreditatiebeslissing door de NVAO met betrekking tot de beide opleidingsvarianten, heeft een visitatie plaatsgevonden in Bij de voorlaatste visitatie, in 1997, heeft de vorige visitatiecommissie geconstateerd dat het meeste werk verzet moest worden door de opleiding in Den Haag. In 2003 heeft de visitatiecommissie geconstateerd dat de opleiding in de laatste jaren in diverse opzichten grote vorderingen heeft gemaakt. De wijze waarop deze vorderingen tot stand zijn gekomen, heeft een keerzijde. Op beide aspecten wordt in het rapport nader ingaan Beschrijving belangrijkste conclusies en aandachtspunten van het Visitatierapport 2003 De HALO heeft zes goede, veertien voldoende en vijf onvoldoende beoordelingen behaald in deze visitatie. Deze zijn in onderstaande beschouwing verwoord. Beroepsvoorbereidingsperspectief De visitatiecommissie heeft een grondige curriculumherziening aangetroffen. Het is evenwel nauwelijks vast te stellen in hoeverre het beschikbaar gestelde visiedocument de basis vormt voor deze herziening. De commissie vraagt zich af in hoeverre de opleiding zich deze visie heeft eigen gemaakt; in de gesprekken met de commissie werd deze in ieder geval niet overtuigend uitgedragen; daarbij wekt het document een gedateerde indruk. De wijziging die het curriculum van de opleiding Lichamelijke Opvoeding, Sport, Bewegen en Management heeft ondergaan, is groot: het heeft zich getransformeerd van vakgerichtheid naar een hoge mate van beroepsgerichtheid. Het binnenschools curriculum is thematisch ingericht en met behulp van het buitenschools curriculum en projecten heeft de opleiding vier afstudeerrichtingen opgezet die vele facetten van het brede eerstegraads werkveld afdekken. Deze curriculumherziening heeft binnen een beperkte periode en binnen moeilijke omstandigheden plaatsgevonden. Als gevolg daarvan is een aantal zaken nog niet of onvoldoende uitgewerkt. Dat heeft een aantal bezwaren met zich meegebracht. Enkele daarvan zijn: de relatie van de leerdoelen met de beoogde eindkwalificaties is niet altijd helder, de vraagstukken of problemen waarmee studenten werken zijn meestal niet complex; de kwaliteit van de afstudeeropdrachten vindt de commissie niet voldoende. Ten aanzien van de bewaking van de kwalificaties is de opleiding bezig in samenwerking met de werkveldcommissie een onderzoek op te zetten dat gericht is op de kwaliteit van curriculum. De visitatiecommissie adviseert de opleiding een eigentijdse expliciete visie te ontwikkelen en schriftelijk vast te leggen. Tevens adviseert zij de opleiding strategisch beleid te ontwikkelen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 3

10 De commissie constateert namelijk dat de opleiding veel op de agenda heeft staan en dat zij ambitieus is. De commissie beveelt de opleiding aan duidelijke standpunten in te nemen, keuzes te maken en daarop te sturen. Bij de verdere verbetering van het curriculum heeft de opleiding het voornemen het aantal thema s c.q. blokken per studiejaar te verminderen. De commissie ondersteunt dit voornemen, daar zij hierin een kans ziet meer diepgang in het studieprogramma aan te brengen. Tevens beveelt de commissie de opleiding aan het onderdeel van de afstudeeropdrachten grondig te herzien. Naar het oordeel van de commissie heeft de opleiding daarbij de keuze tussen (a) dit onderdeel goed en grondig uit te voeren en (b) het onderdeel afstudeeropdracht afschaffen en via andere studieonderdelen de doelstellingen realiseren. Tenslotte adviseert de commissie er goed op toe te zien dat bij het bewaken van de kwalificaties het onderzoek zich richt op de bewaking van de kwalificaties in plaats van op het curriculum. Studeerbaarheidsperspectief Met de ontwikkeling en invoering van het PGO (probleem gestuurd onderwijs), de werkcolleges en het projectonderwijs heeft de HALO werkvormen geïntroduceerd die in voldoende mate tegemoetkomen aan de leerdoelen van de opleiding en de efficiëntie van het leerproces van de student. Voor een goede uitvoering van het PGO is evenwel de bibliotheek mede als gevolg van het vertrek van de collectie van het NOC*NSF niet toereikend. De opleiding werkt ook met hoorcolleges, waar studenten niet tevreden over zijn. Bij de uitvoering van het studieprogramma worden de studenten geconfronteerd met een studiebelasting die bestaat uit pieken en dalen. Het toetsen wordt onvoldoende beoordeeld. Deze beoordeling komt vooral voort uit het volgende: het veelvuldige gebruik van multiple choice toetsen, het nauwelijks of niet beoordelen van collectief gemaakte werkstukken, het nauwelijks of niet geven van feedback, het niet voldoende controleren van meelopers of meelifters, de afwezigheid van criteria of de onderlinge inconsistentie van aanwezige criteria, het niet voldoende communiceren van criteria en het niet consequent toepassen van criteria. Ten aanzien van de instroom ontwikkelt de opleiding beleid om de instroom te vergoten. Dit beleid is gericht op MBO - abituriënten en studenten die een andere HBO - studie hebben voltooid; verder biedt de HALO deficiëntiecursussen aan. Aan de poort van deze lerarenopleiding hanteert de opleiding een selectietest die hoofdzakelijk gericht is op de motorische vaardigheden van de student. Aan de wijze waarop het PGO is ingevoerd, is een aantal bezwaren verbonden. De wijze waarop de HALO invulling geeft aan haar toetsen, is niet voldoende. De visitatiecommissie beveelt de opleiding aan om in het verlengde van de herziening van het PGO de verbetering van de toetsing, eventueel met externe expertise ter hand te nemen. Bij de herziening van het PGO beveelt de commissie de opleiding verder aan zorg te dragen voor een betere spreiding van de studielast. Voorts adviseert de visitatiecommissie de opleiding aan haar bibliotheekfaciliteiten zodanig te verbeteren dat een goede uitvoering van PGO mogelijk is. Vervolgens beveelt zij de opleiding aan de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de hoorcolleges te herzien. Tenslotte heeft de opleiding het voornemen haar selectietest aan het begin van de opleiding meer in overeenstemming te brengen met de doelstellingen van de opleiding voor leraar lichamelijke opvoeding. De visitatiecommissie ondersteunt dit voornemen. Het organisatieontwikkelingsperspectief De werkveldcommissie heeft een belangrijke rol gespeeld bij de vernieuwingen die de HALO heeft ingevoerd. De werkveldcommissie heeft een sturende en stimulerende werking gehad bij de innovatieve aspiraties. Sinds de vorige visitatie heeft de HALO goede voortgang geboekt. Gelijktijdig wordt terecht vastgesteld dat de innovaties verbetering behoeven. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 4

11 Deze hebben betrekking op de wetenschappelijke oriëntatie en het personeelsbeleid. De wetenschappelijke input in het studieprogramma is te beperkt. Dit houdt onder meer verband met het niet systematisch verspreiden van wetenschappelijke input, de bibliotheek die niet toereikend is en de gastdocenten die meestal afkomstig zijn uit de wereld van de sport en niet uit de wetenschap. In de laatste jaren heeft een complete curriculumherziening plaatsgevonden, terwijl de docenten daar nauwelijks voor gefaciliteerd waren. Bovendien voltrokken deze vernieuwingen zich in een periode waarin driemaal managementwisselingen plaatsvonden. Mede als gevolg hiervan is een aantal elementen niet goed uitgewerkt, zoals het bijscholingsbeleid, de wijze van toetsen, de wijze van het geven van feedback etc. En er is roofbouw gepleegd. PGO is een werkvorm die veel intercollegiaal overleg vergt over inhoud, voortgang, begeleiding, beoordeling e.d. Daar is tijd voor nodig. De visitatiecommissie steunt de opleiding in haar voornemen een lector te benoemen. Deze kan een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de verdere innovatieve aspiraties van de opleiding. De commissie is van oordeel dat bij de HALO goed personeelsbeleid moet worden opgezet en ingevoerd, waarbij aandacht is voor bijscholingsbeleid en faciliteiten als financiële middelen en tijd om kwalitatief goede invulling te geven aan de beoogde verbeteringen. De visitatiecommissie is verheugd met de mededeling van het College van Bestuur dat middelen zijn vrijgemaakt voor het faciliteren van het verbeterproces Beschrijving van het traject n.a.v. het Visitatierapport 2003 Stand van zaken ten aanzien van aanbevelingen visitatie 2003 De opleiding geeft aan dat zij naar aanleiding van eerdere opmerkingen een gedragen visiedocument Passie voor Bewegen heeft ontwikkeld dat leidend is voor het curriculum. Daarin staan de volgende aspecten vermeld: 1. De opleiding heeft een duidelijk opleidingsprofiel opgesteld. 2. De relatie competenties, beroepsopgaven en leerdoelen is helder in kaart gebracht en in de onderwijsbeschrijvingen opgenomen. De competenties zijn in verband met de ontwikkeling van het beroepsbeeld opgenomen in het Studieloopbaanbegeleidingsprogramma (SLB programma). 3. Het SLB programma is zowel inhoudelijk als qua werkwijze volledig herzien 4. Het SLB programma richt zich in de stageperiodes op de concrete invulling van de terugkomdagen; Reflecteren Op Stages (ROS) is daarbij een essentieel onderdeel van het programma. De invulling van de terugkomdagen is vanuit diverse leerlijnen sterk verbeterd 5. Binnen de beroepspraktijk zijn de stagedoelstellingen herschreven, herordend en mede afgeleid van de doelstellingen van de overige curriculumonderdelen; hiermee is de samenhang tussen het binnen- en buitenschoolse curriculum geactualiseerd 6. De stagegidsen zijn herzien en worden via Blackboard beschikbaar gesteld aan studenten en externe stagebegeleiders. De communicatie verloopt goed 7. Ten einde meer zicht te krijgen op de behaalde kwalificaties van afgestudeerden heeft de HALO, in samenspraak met Werkveldcommissie, onderzoek verricht bij werkgevers en alumni. Tevens verkrijgt de opleiding gedurende enige jaren informatie vanuit HBO-monitor. De resultaten zijn positief 8. In samenhang met de curriculumherziening heeft de opleiding haar toetsbeleid aangepast. Dit heeft geleid tot andere toetsvormen en expliciteren van beoordelingscriteria in relatie tot leerdoelen. Het toetsbeleid omvat zowel de toetsuitgangspunten, procedurele aspecten en het toetsplan. De opleiding is gestart met digitaliseren van toetsen; dit traject verloopt vanwege ict-aspecten op hogeschoolniveau moeizaam. Het toetsbeleid is een volgende ontwikkelingsfase ingegaan. Met de aanstelling van de Toetscommissie is een voorzichtige start gemaakt 9. De aandacht voor de verwetenschappelijking binnen de HALO heeft door diverse oorzaken een impuls gekregen: a) deelname aan de lectoraten Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 5

12 Jeugd en opvoeding, Leefstijlverandering bij jongeren van De Haagse Hogeschool en het lectoraat Bewegingswetenschappen Hogeschool van Amsterdam b) uitvoering van promotieonderzoek; c) deelname van docenten en studenten aan de onderzoekslijnen van het W.J.H. Mulier Instituut; d) mutaties in personeelsbestand (wetenschappelijk geschoolde docenten deden hun intrede) en e) inhoudelijke herziening van curriculum in relatie tot invoering van wetenschappelijke literatuur 10. De opleiding heeft een herziening doorgevoerd ten aanzien van de afstudeerfase. De scriptie is vervangen door het afstudeerwerkstuk; wat meer recht doet aan de inspanning die binnen de beschikbare studietijd geleverd kan worden. De opleiding heeft door een lector van buiten de hogeschool een onderzoek laten doen naar het niveau van de afstudeerwerkstukken. 11. De afgelopen jaren zijn convenanten met een viertal Regionale Opleidingscentra (ROC) afgesloten. De doelstellingen in het kader van de beroepskolom zijn uitgewerkt en worden succesvol uitgevoerd. In 2008 wordt dit netwerk met twee ROC s uitgebreid. 12. De opzet en uitvoering van het thema Kwaliteitszorg is de afgelopen jaren opgepakt. Een planmatige en systematische werkwijze is ingevoerd. De opleiding maakt gebruik van diverse evaluatiebronnen; al of niet zelf geïnitieerd. Actualisering van het kwaliteitszorgbeleid in het kader van het Basiskwaliteitszorgsysteem van de hogeschool is een actie voor Vanaf 2003 is binnen de opleiding een organisatiewijziging doorgevoerd. Het formeren van de Onderwijscommissie, met omschrijving van taken en bevoegdheden, als beleidsbepalend orgaan is een belangrijke factor geweest voor de vernieuwingsslag. Leden van de Onderwijscommissie zijn de coördinatoren van de vier leerlijnen; zij hebben een duidelijke relatie met betrokken docenten vanuit de leerlijnen. De Onderwijscommissie wordt geleid door de teamleider Oordeel auditteam over wat de opleiding na de visitatie heeft gedaan. Het auditteam constateert dat er sinds de vorige audit veel in beweging is gezet, veel is bereikt, maar constateert tevens dat op een aantal punten nog niet het gestelde doel is bereikt. Zo is er nog geen sprake van een helder, integraal kwaliteitsbeleid en is er nog het een en ander te verbeteren betreffende de toetsing en de relatie met het werkveld via de werkveldcommissie. 1.5 Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvarianten HALO voltijds en HALO duaal is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleidingen HALO voltijds en HALO duaal hebben zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 6

13 Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een docent Lichamelijke Opvoeding opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de Haagse Hogeschool, Academie voor Sportstudies, aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review -MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Visitatierapport 2003 LOSBM (zie ook 1.4); 4 plannen van aanpak Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door De Haagse Hogeschool, Academie voor Sportstudies, aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van twee opleidingsvarianten. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Lichamelijke Opvoeding, één student, één lead auditor en één secretaris vanuit Hobéon Certificering. 1 Visitatie heeft op 11 september 2008 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 7

14 Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam, met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 8

15 B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Dhr. drs. W.G. van Raaijen Dhr. Th.H.M. Joosten MSM Dhr. drs. B. Brouwer Dhr. Th. van Seggelen (studentlid) Dhr. ir. J.G.J. de Gooijer Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding HALO noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De werkvelddeskundigen dhr. Joosten en dhr. Brouwer hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formeel vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool 1.1 9

16 Dhr. Joosten en dhr. Brouwer hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals docenten lichamelijke opvoeding op HBO-niveau. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Zie Bijlage II voor het audit programma. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

17 BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De opleiding is gebaseerd op het door de Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) vastgestelde Beroepsprofiel uit 2004 Beroepscompetentieprofiel, De KVLO rekent het tot haar taak en verantwoordelijkheid om de ontwikkelingen binnen het domein Lichamelijke Opvoeding te volgen en op basis van belangwekkende veranderingen het Beroepsprofiel te herzien. Bij de totstandkoming van het beroepsprofiel is een klankbordgroep betrokken. De klankbordgroep, waarin onder andere een lid van het ALOCO participeert, heeft gedurende het ontwikkeltraject inhoudelijk feedback gegeven op het document. De deelnemende vertegenwoordiger van het ALOCO heeft de stand van zaken gerapporteerd naar het ALOCO. De KVLO heeft zich bij het opstellen van het beroepsprofiel georiënteerd op de Nederlandse situatie. De wijze waarop het beroepsprofiel in gezamenlijkheid tot stand komt en de inbreng van diverse directe betrokkenen, zoals werkveldvertegenwoordigers en opleidingen, garandeert de actualiteit en het draagvlak van het beroepsprofiel. De KVLO start in 2008 met het herschrijven van het beroepsprofiel Ontwikkelingen binnen de politiek en de maatschappij hebben consequenties voor het domein Lichamelijke Opvoeding; denk hierbij o.a. aan het ontstaan van combinatiefuncties in het kader van De Alliantie School en sport samen sterker (Ministeries van OC&W en VWS, NOC/NSF 2005), Tijd voor Sport (bewegen, meedoen en presteren) (Ministeries van OC&W en VWS) en De kracht van sport (Ministerie van VWS). De zes alo s nemen actief deel aan het ontwikkeltraject door hun visies op de ontwikkelingen binnen het domein LO expliciet in te brengen bij de KVLO. De zes Academies voor Lichamelijke Opvoeding (alo s) nemen het beroepscompetentieprofiel 2004 als leidraad voor hun opleidingsprofiel. De beroepscompetenties zijn in het beroepsprofiel verder uitgewerkt in competenties, kerntaken en beroepsopgaven. Deze beroepsopgaven zijn richtinggevend voor de inhoudelijke invulling van het curriculum. De opleiding heeft de screening van haar curriculum op veranderingen binnen het herziene beroepsprofiel ter hand genomen. In schematische overzichten zijn de competenties en de daarvan afgeleide beroepsopgaven per leerlijn in kaart gebracht. Tevens is een opbouw in het bereiken van deze competenties en beroepsopgaven aangegeven. De opleiding constateert dat het beroepsprofiel door het curriculum gedekt wordt. Het programma is na de visitatie van 2003 grondig inhoudelijk en didactisch herzien. Er ligt een integratief, samenhangend curriculum dat sterk gericht is op de beroepspraktijk. De HALO heeft haar visie verwoord in HALO is passie voor bewegen. De HALO heeft op basis van het beroepsprofiel en de ontwikkelingen die in het werkveld plaatsvinden, haar opleidingsprofiel opgesteld. Voor het curriculum van de opleiding zijn de volgende uitgangspunten bepalend en richtinggevend voor het opleidingsprofiel. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

18 Samengevat: De HALO is primair een lerarenopleiding die opleidt tot een 1 e graads bevoegdheid docent Lichamelijke Opvoeding (LO). De HALO leidt op voor alle werkvelden; afgestudeerden zijn bevoegd om op alle niveaus en onderwijssoorten de lessen Lichamelijke Opvoeding te verzorgen. Leren lesgeven is bepalend bij de vormgeving van het curriculum Het onderwijsaanbod kenmerkt zich door relevantie voor de beroepspraktijk en een integrale benadering van onderwijsvraagstukken De HALO kiest nadrukkelijk voor de lerarenopleiding als primair aandachtsgebied, daarnaast wordt buiten curriculair aandacht besteed aan keuzeprogramma s, zijscholing en nascholing De opleiding biedt een vierjarig traject aan waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de major en minor fase De HALO profileert zich ten opzichte van andere alo s in haar curriculum sterk op de specifieke didactiek voor het Primair Onderwijs (PO). De opleiding kent inbreng van gastdocenten die bij diverse programma s ingezet worden Het beroepsprofiel vermeldt binnen de competentie Het organiseren en begeleiden van een schoolsportprogramma als onderliggende beroepsopgave Het voeren van het beweegmanagement in de driehoek Buurt-Onderwijs-Sport De HALO richt zich in het kader van de dienstverlening aan de maatschappij op het ondersteunen bij en organiseren van (grootschalige) sportevenementen voor gemeentelijke overheden, opleidingsinstituten, buurtorganisaties en verenigingen. De opleiding heeft in het kader van de Beroepskolom een krachtig samenwerkingsverband met het MBO In de minorfase biedt de opleiding de kans om de LIO-route te volgen Oriëntatie op het brede spectrum van de bewegingscultuur Studenten van de HALO nemen deel aan een viertal kampen: de introductieweek, het landkamp, het waterkamp en de wintersportweek. Studenten zijn echter niet alleen deelnemers maar ook verantwoordelijk voor de totale organisatie en programmatische invulling Het profiel wordt actueel gehouden door overleg met de werkveldcommissie (WVC). Het auditteam constateert dat het resultaat van het overleg met de WVC onvoldoende zichtbaar is in de verslagen. Ook blijkt dat de opkomst regelmatig vrij laag is. In het Plan van aanpak Borging inbreng werkveld HALO wordt het beleid ten aanzien van het formeren van een Academiebrede Adviesraad en de inbreng van de werkvloer beschreven en worden stappen beschreven om hier uitvoering aan te geven met als laatste stap het opheffen van de huidige werkveldcommissie. Het auditteam constateert dat in het voornoemde Plan van aanpak voldoende garanties zitten om de inbreng vanuit de praktijk voelbaar te maken. De aandacht voor internationalisering is bij de HALO gericht op een aantal aspecten: Ten eerste op wetenschappelijk niveau: De HALO is lid van AIESEP (International Association for Physical Education in Higher Education). Ten tweede richt de internationalisering zich op continuering van de buitenlandstages. In het vierde studiejaar krijgen studenten de gelegenheid om een keuzestage (minor) in het buitenland te lopen Ten derde heeft de opleiding in cursusjaar 2007 een Internationaliseringmarkt georganiseerd Ten vierde is de internationalisering een aandachtspunt binnen het ALOCO. Een van de acties voor cursusjaar is de internationalisering. De intentie is om contacten met Vlaamse en Duitse opleidingsinstituten te leggen. Ten vijfde is in het voorjaar van 2008 deelgenomen aan een congres van de American Educational Research Association (AERA) te New York Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

19 Tenslotte heeft de chancellor van de Lahaye International University, Dr. K.A. Katab het curriculum van de HALO geanalyseerd en daarin aanknopingspunten voor toekomstige samenwerking gevonden. De HALO merkt zelf op: internationale oriëntatie heeft een lage prioriteit. Het is het auditteam niet duidelijk wat bedoeld wordt: gaat het dan om de oriëntatie van de opleiders (bij het inrichten van de opleiding) of om de opleiding zelf? Het auditteam constateert dat in de lopende cohorten de aandacht voor internationalisering vrij beperkt is. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor beide varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: visies en actiepunten zijn duidelijk verwoord en op elkaar afgestemd; de competenties sluiten rechtstreeks aan bij de eisen die op landelijk niveau door de beroepspraktijk op het terrein van lichamelijke opvoeding worden gesteld; de op landelijk niveau overeengekomen en door het werkveld gevalideerde competenties zijn, naar het oordeel van het auditteam, een goede en volledige weergave van de ontwikkelingen binnen het domein lichamelijke opvoeding. Van belang is wel dat internationalisering binnen de opleiding meer aandacht krijgt; er is voldoende overleg met het werkveld en andere alo s. De HALO geeft hierbij aan de werking en de bemensing van de werkveldcommissie te heroverwegen; aandacht voor internationalisering binnen het curriculum is beperkt, maar er zijn voldoende initiatieven ontplooid om dit verder uit te bouwen; de lectoraten sluiten vakinhoudelijk voldoende aan op de opleiding. De (deelname aan de) lectoraten blijken bij de studenten echter niet of nauwelijks bekend. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

20 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De opleiding heeft in cursusjaar de te verwerven competenties in matrijzen afgezet tegen de Dublin Descriptoren. De informatiewaarde van deze matrijzen is naar het oordeel van de opleiding niet groot, vandaar dat als aanvulling op de matrijzen per leerlijn een verantwoording van de Dublin Descriptoren is opgesteld. De onderlinge samenhang van de leerlijnen zijn in dat overzicht ook zichtbaar. De aan de competenties gerelateerde beroepsopgaven zijn geformuleerd voor een volwaardig functionerende docent LO. De ontwikkeling van de voorwaardelijke houding om deze beroepsopgaven aan te kunnen is geborgd in het programma. De student richt zich, vooral aan het einde van de opleiding, binnen de stages ook op andere dan aan het lesgeven gerelateerde beroepsopgaven. De relatie tussen de competenties en de Dublin Descriptoren zijn door de opleiding in een matrix samengevat met daarin de relaties tussen competenties en Dublin Descriptoren enerzijds en de uitwerking naar Studieloopbaanbegeleiding, Theorie Bewegingsonderwijs, Didactiek Bewegingsonderwijs en Beroepspraktijk anderzijds. In vier documenten Competenties en kernopgaven matrix XXX worden per leerlijn de competenties/kernopgaven in matrices voor de verschillende studiejaren in beeld gebracht. Het auditteam constateert dat in twee van deze documenten, die voor de leerlijnen Beroepspraktijk en SLB, Hoofdfase 3 ontbreekt. Hiervoor blijkt aanvullende documentatie te bestaan die de Hoofdfase 3 nader beschrijven. Verder zijn per leerlijn en per fase de competenties beschreven en gelegitimeerd aan de hand van de Dublin Descriptoren. De opleiding is in het kader van haar toetsbeleid recentelijk gestart met het opstellen van toetsmatrijzen. De relatie tussen deze toetsmatrijzen en de Dublin Descriptoren kan hiermee gecontroleerd worden. Zie hoofdstuk 2 facet 2.8. Toetsen en beoordelen. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor beide varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Vanuit de vier lijnen zijn de Dublin Descriptoren in een overzicht verantwoord, de Dublin Descriptoren zijn in het curriculum in voldoende mate gedekt De opleiding heeft de competenties en de beroepsopgaven uit het beroepsprofiel afgezet tegen de doelstellingen van de vier leerlijnen van het curriculum en deze zijn voldoende afgedekt. De opleiding heeft aangetoond dat het onderscheid ten opzichte van niveau 4 ( startbekwaam beroepsbeoefenaar) zichtbaar is in haar curriculum. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

21 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Zoals aangegeven in facet 1.1 is het werkveld bij de ontwikkeling van het competentieprofiel betrokken geweest. De competenties zijn gericht op het uitoefenen van een beroep op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties en de doelstellingen van de opleiding beschrijven een voldoende niveau van beroepsuitoefening en sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding HALO gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, is onder facet 1.2. beschreven. De major- en minorcompetenties krijgen invulling in het curriculum aan de hand van het door de Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) vastgestelde Beroepsprofiel uit 2004 Beroepscompetentieprofiel, De eindkwalificaties zijn conform de Dublin Descriptoren voor de bachelor. De opleidingscompetenties zijn een concrete invulling van de door de HBO-raad opgestelde tien generieke bachelor HBO-kwalificaties. Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding HALO zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. De opleiding doet een beroep op haar netwerk van relaties (organisaties en personen) in uiteenlopende situaties/rollen. Er is sprake van deelname in een groot aantal lokale, regionale en landelijke netwerken, verschillende gremia en niveau s, van VO tot WO. Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van beide opleidingensvarianten. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor beide varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft de landelijk overeengekomen competenties uitgewerkt tot op het niveau van doelstellingen. De opleiding houdt actuele ontwikkelingen in het beroepenveld bij en verwerkt deze in het studieprogramma; de opleiding heeft goed zicht op de functies waarvoor studenten opgeleid worden; in de van het beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke competenties wordt uitdrukkelijk ook het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar geformuleerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

22 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor beide opleidingsvarianten als voldoende uitgaande van de volgende overwegingen: de opleiding heeft goed zicht op de ontwikkelingen in het werkveld. Zij betrekt het werkveld bij de opleiding, i.c. de verschillende profielen; de competenties van de verschillende profielen zijn afgeleid van de eisen die vanuit het beroepenveld worden gesteld aan afgestudeerden van deze opleiding. Studenten vinden mede daarom gemakkelijk een baan. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool

23 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Het onderwijs bij de HALO is competentiegericht opgezet waarbij kennisontwikkeling plaats vindt binnen de opleiding door integratie van kennis, vaardigheden en context binnen het kader van de generieke HBO kwalificaties. Studenten ontwikkelen hun (theoretische) kennis, als onderdeel van een competentie, met behulp van voorgeschreven literatuur (die altijd ook beschikbaar is via de mediatheek) en via door de docent aangereikte dictaten, readers en artikelen (boekenlijst). De toepassing van de theorie vindt plaats in opdrachten zoals de verschillende projecten met (externe) opdrachtgevers omdat deze werkvorm aansluit bij de manier van werken in het beroepenveld. De opleiding houdt haar vakliteratuur zo actueel mogelijk. Recente onderwijsherziening heeft geleid tot aanpassing van literatuurlijst. Ook de inbreng van Engelstalige literatuur is gerealiseerd. In cursusjaar 2007 is in opdracht van de HALO literatuuronderzoek verricht ten einde de wetenschappelijke onderbouwing van enkele theorieprogramma s (TBD) inhoud te geven. Dit heeft geleid tot aanpassing van literatuur in readers. Ook vanuit het lectoraat Jeugd en opvoeding komen bijdragen die leiden tot een actualisering van literatuur en wetenschappelijke onderbouwing. Binnen het programma Pedagogisch Klimaat en Onderzoek is deze inbreng herkenbaar. Vanuit diverse programma s sturen de docenten op het gebruik van digitale bronnen via Blackboard. Studenten gebruiken de hieraan gekoppelde zoekmachines. De keuzes voor andere literatuur is geen individuele actie van een docent, maar vindt in overleg tussen betrokken docenten plaats. Het werkveld is op diverse wijzen betrokken bij het programma: 1. De opleiding maakt veelvuldig gebruik van gastdocenten, die vanuit de dagelijkse praktijk van een docent LO een bijdrage leveren aan programma s. 2. De opleiding vraagt de werkveldcommissie regelmatig om adviezen met betrekking tot het leerplan van de opleiding. Adviezen die zijn gestoeld op ervaringen die leden van de werkveldcommissie in de praktijk hebben opgedaan. 3. De opleiding organiseert jaarlijks de studiedag voor externe stagebegeleiders. Deze studiedagen hebben zowel een vaardigheidsdeel als een algemeen onderwijskundig deel. Tijdens de jaarlijkse stagebegeleidersdagen worden workshops gehouden waarbij het werkveld nadrukkelijk bevraagd wordt. 4. De opleiding heeft in het kader onderwijsinnovatie een samenwerkingsverband met enkele scholen van voortgezet onderwijs ten einde programma s te ontwikkelen en te implementeren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HALO, De Haagse Hogeschool