To e d racht en afwikke l i n g van de ra m p

Transcriptie

1 B To e d racht en afwikke l i n g van de ra m p 89

2 90

3 Afra en Willem Schilder (1) Afra en Willem Schilder hebben twee zoons van 17 en 19 jaar. Beiden waren in t Hemeltje. De jongste heeft altijd honger en dat is zijn redding geworden. Hij was net op weg om wat te gaan eten en stond op de trap. De oudste heeft ook geluk gehad. Hij kon een raam intrappen en kwam er met schaafwonden vanaf. Afra en Willem behoorden tot degenen die voor de eerste opvang zorgden. Ze houden een pension vlakbij t Hemeltje met een aantal badkamers. Ze haalden slachtoffers naar binnen, zetten hen onder de douche tot zij werden opgehaald door ambulances en lieten de kinderen opbellen naar hun ouders. Hé, wat moet jij hier, ouwe lul?", had de oudste zoon halverwege oudejaarsavond nog tegen pa gezegd die even in de Wir War Bar ging kijken. "Biertje halen. Maar ik ben zo weer weg. Als je ons zoekt: wij zitten in de Pi a n o b a r. " Willem had aan zijn water gevoeld dat er eens iets zou gebeuren, maar had gedacht dat het in het Gat van Nederland zou zijn. Dat is veel hokke r i g e r. Willem was kort tevoren zelfs nog in het Hemeltje geweest. Zet onze voordeur open! 91 "De eerste keer dat ik er aan de bar zat. Ze waren aan het versieren. Ik vroeg nog: gaat dit nou wel goed? Ze zeiden dat het dit jaar nog zo mocht. Ik had het om kwart voor twaalf wel gezien in de Pianobar en wilde naar huis. En wat ik anders nooit deed, deed ik nu: ik zette de politiezender aan. Een ramp in t Hemeltje! Daar waren mijn twee kinderen! Ik liep terug naar de dijk en kwam onderweg een vriend van mijn zoon tegen. Ik gaf hem mijn huissleutel en zei: "Hier, zet onze voordeur open!" En ik liep door om mijn kinderen te zoeke n. N o rmaal ben ik heel nerveus, maar nu was ik heel kalm. Ik was bij t Hemeltje toen de brandweer kwam aanrijden. Er lagen kinderen op De Dijk te trillen en te schreeuwen als Michael Jackson." Ik heb niks, help hém nou maar " We hebben zes douches in huis en we hebben er in totaal zo n 25 kinderen onder het lauwe water gezet. Om de beurt. Vijf van hen waren zeer ernstig verbrand, anderen waren zwart, of licht verbrand. Hun ruggen zaten vol zwarte naalden. Ik trok bij een van hen het jasje uit en trok zó het hoofdhaar mee. Alles ging op de automatische piloot. Eén meisje vond het onzin. Geen idee wie zij was. Ik heb niks, help hém nou maar, zei ze steeds. Ze wist niet dat haar eigen rug compleet was verbrand. Ze voelde niks meer. Ze is in een shock geraakt. Ik had haar niet herkend, maar kende haar goed." (Deel 2 zie pagina 129) G e d a c h t e n c e n t rum in de Ark

4 1 B ra n d veiligheid: ve rg u n n i n g verlening en handhaving Inleiding Meer dan tweeho nde rd openbare gebouwen, waaro nder ho re c a ge l e ge n he den in Eda m - Vo l e nda m, b e ho ren vanaf 1993 een verg u n n i ng tot bra nd v e i l ig gebruik te hebben. Een ins t r u me nt w a a r mee specifie ke eisen gesteld kunnen worden, zoals het ma x i mum aantal toe te laten b e z o e ke r s. De ge me e nt e raad Eda m - Vo l e ndam heeft dit vastge l e gd in de Bouwvero rde n i ng Maar nie ma nd wordt belast met de afgifte van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen, de cont role en de h a nd h a v i ng. Cont role op het bra nd v e i l ig gebruik van ho re c a ge l e ge n he den vindt dus niet plaats. In het college van B&W is niet du idelijk welke wetho uder erover gaat. Desondanks is de v e rg u n n i ng bra nd v e i l ig gebruik wel voortdu re nd onderwerp van advies en overleg, zeven jaar l a ng, op ge me e ntelijk niveau en in re g io naal verband. In 2000 is er eindelijk een ambtena a r voor de bra nd p re v e nt ie aange s t e l d, hij begint met cont ro l e ren. Ook t He me l t j e. 1.2 Regelgeving en landelijke richtlijnen bra n d ve i l i g h e i d Regelgev i n g Woningwet De Wo n i ngwet re gelt onder meer het bra nd v e i l ig bouwen en gebruik van bouwwerke n, w a a ro nder gebouwen. Onder een gebouw verstaat de Wo n i ngwet niet alleen een woning, ma a r bijvoorbeeld ook een ho re c a - i n r ic ht i ng. De Wo n i ngwet bepaalt in artikel 2 onder meer dat bij of kra c ht e ns een alge me ne ma a t re gel van b e s t u u r, uit oogpunt van veilig he id, voorschriften worden ge geven voor het bouwen en de staat van gebouwen (bestaande bouw). Dit is het Bouwbesluit. In artikel 8 van de Wo n i ng w e t staat dat de ge me e nt e raad een Bouwvero rde n i ng vaststelt. Ook bepaalt dit artikel welke voorschriften in de Bouwvero rde n i ng moeten staan, waaro nder het bra nd v e i l ig gebruik van gebouwen en geeft het pro c e du rele voorschriften voor de bouwverg u n n i ng. De bouwverg u n n i ng is één van de cent rale ins t r u me nten van de Wo n i ngwet. Artikel 40 van de Wo n i ngwet bepaalt dat het verboden is te bouwen zonder of in afwijking van een b o u w v e rg u n n i ng van het college van Burge meester en We t ho ude r s. In artikel 42 zijn me l d i ng p l ic ht ige bouwwerken opge s o md, artikel 43 handelt over verg u n n i ngvrije bouwwerke n. Een ander cent raal ins t r u me nt is het bouw- en woning t o e z ic ht. Artikel 100 van de Wo n i ng w e t bepaalt dat het ge me e ntebestuur moet voorzien in bouw- en woning t o e z ic ht. Dit beteke nt da t Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

5 het college van Burge meester en We t ho uders is belast met het toezic ht op de na l e v i ng van de voorschriften die bij of kra c ht e ns de Wo n i ngwet (dus ook het Bouwbesluit en de Bouwv e ro rde n i ng) zijn ge geven. In het verlengde daarvan kan het college van Burge meester en We t ho uders hand h a v e nd optre den tegen overtre d i ngen van die voorschriften. Om deze taak te k u n nen uitvoeren kan het college van Burge meester en We t ho uders onder meer aans c h r i j v e n en, in spoede i s e nde gevallen, een dw a ngsom opleggen of bestuursdw a ng toepassen. He t c o l l e ge van Burge meester en We t ho uders is overige ns verplic ht aan te schrijven bij overtre d i ng van de bouwvoorschriften ten aanzien van woningen. Bij overtre d i ng van de bouwvoorschriften ten aanzien van niet tot bewoning bestemde gebouwen kan het college hiertoe beslissen. B o u w b e s l u i t In het Bouwbesluit staan (minimu m ) b o u w t e c h n i s c he voorschriften met het oog op b ra nd v e i l ig he id voor onder meer te bouwen gebouwen, dat wil zeggen voor nieuw- en verbouw en voor bestaande gebouwen. Hie raan moet men door middel van een bouwverg u n n i ng v o l doen. Het college van Burge meester en We t ho uders toetst bij de verlening van een b o u w v e rg u n n i ng aan de voorschriften uit het Bouwbesluit. De minimum bouwtechnische voorschriften voor bestaande bouw zijn lager dan voor nieuw- en verbouw. De bouwtechnische voorschriften uit het Bouwbesluit voor woningen, logies- en ka nt o o rgebouwen zijn conc reet ge fo r mu l e e rd als pre s t a t ie-eisen. Bijvoorbeeld een voorschrift o m t re nt het aantal en de uitvoering van de vluc ht routes (bijvoorbeeld no o du i t g a ngen). De b o u w t e c h n i s c he eisen voor ande re gebouwen, waaro nder ho re c a - i n r ic ht i ngen, zijn nu no g a l ge meen ge fo r mu l e e rd als func t io nele eisen. Bijvoorbeeld een voorschrift dat er voldo e nde v l uc ht mo ge l i j k he den die nen te zijn. Geme e nten kunnen deze func t io nele eisen zelf na de r invullen. Hiervoor bestaan lande l i j ke ric ht l i j nen. Overige ns zullen, in het ka der van de he r z ie n i ng van de bouwre ge l ge v i ng, de func t io nele eisen per 1 januari 2002 zijn omgezet in p re s t a t ie-eisen. 93 Het Bouwbesluit bie dt het college van Burge meester en We t ho uders de mo ge l i j k he id om af te w i j ken van de pre s t a t ie-eisen, bijvoorbeeld omdat de aard van het bouwwerk of de plaatselijke o ms t a nd ig he den daartoe aanleid i ng geven, dan wel omdat inno v a t ieve ma t e r ialen of c o ns t r uc t ies worden toegepast. Hiertoe is in het Bouwbesluit een zoge no e mde ge l i j k w a a rd ig he id s b e p a l i ng opge no men. De aanvra ger moet dan aan het college van B u rge meester en We t ho uders aant o nen dat zijn bouwplan voldoet aan de do e l s t e l l i ng en he t niveau van de pre s t a t ie-eisen waarvan hij afwijkt. De ge kozen oplossing moet ge l i j k w a a rd ig zijn aan het niveau van de de s b e t re f f e nde pre s t a t ie - e i s. Ve rder bie dt het Bouwbesluit de mo ge l i j k he id om in geval van verbouw of re no v a t ie van bestaande bouw vrijstelling te verlene n van de voorschriften die voor nieuwbouw ge l de n. M o d e l - b o u w v e r o r d e n i n g De ge me e nt e raad kan het bra nd v e i l ig gebruik van gebouwen in de Bouwvero rde n i ng re gelen. De Ve re n ig i ng Ne de r l a ndse Geme e nten (VNG) heeft een mo de l - b o u w v e ro rde n i ng opgesteld die b i j na alle ge me e nten hebben overge no men. In de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng zijn met betre k k i ng tot bra nd v e i l ig gebruik van gebouwen de volge nde onderwerpen opge no men. Voorschriften met betre k k i ng tot bra nd v e i l ig he id s i ns t a l l a t ie s, zoals een bra ndme l d i ns t a l l a t ie en een ont r u i m i ng s a l a r m i ns t a l l a t ie (art ). Een ho re c a - i n r ic ht i ng moet van deze ins t a l l a t ies zijn voorzien, ind ien de omvang en/of de bestemming hiertoe uit oogpunt van bra nd v e i l ig he id aanleid i ng ge v e n. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

6 A l ge me ne gebruiksvoorschriften (artt ). Deze alge me ne ge b r u i k s v o o r s c h r i f t e n zijn, los van een eventuele ge b r u i k s v e rg u n n i ng, van toepassing op gebouwen en dus ook op ho re c a - i n r ic ht i ngen. In bijlage 3 en 4 bij de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng staan conc re t e b ra nd v e i l ig he idsvoorschriften, bijvoorbeeld met betre k k i ng tot bra nd k ra nen, uitgange n, v l uc ht w e gen, vluc ht de u ren, no o d v e r l ic ht i ng en vluc ht w e g a a ndu id i ng, stof f e r i ng en v e r s ie r i ng, ro o ka f v o e r, verlic ht i ng, elektrische- en verwarming s i ns t a l l a t ie s, blusmidde l e n, ro o k v e r b o den, open vuur, opstelling van me u b i l a i r, afval, enzovoort. f ig. 1 Rege l ge v i ng 94 Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

7 De ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht (artt ) voor de catego r ie gebouwen waarvan he t gebruik in het lic ht van de bra nd v e i l ig he id bijzonder kritisch is. Hiervoor kunnen, in he t b e l a ng van de bra nd v e i l ig he id, in een ge b r u i k s v e rg u n n i ng aanvullende en specifie ke gebruikseisen worden opge no men. Bijvoorbeeld het ma x i mum aantal personen dat in he t gebouw mag worden toegelaten. In de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng zijn catego r ieën ge b o u w e n o p ge no men, die ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht ig zijn. Als één van de catego r ieën wordt ge no e md gebouwen waarin meer dan vijftig personen tegelijk aanw e z ig zullen zijn. Ho re c a - i n r ic ht i ngen vallen onder deze catego r ie. De VNG heeft in de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng ge me e nten ge a t t e nde e rd op de mo ge l i j k he id van een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng van de Bouwvero rde n i ng. De ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht zou per ge b o u w f u nc t ie ge fa s e e rd in werking kunnen tre den. Op deze wijze kunnen ge me e nten hu n a c ht e r s t a nd in het verlenen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen wegwerke n. Brandweerwet 1985 Op gro nd van artikel 1, vie rde lid, van de Bra ndweerwet 1985 heeft het college van Burge me e s t e r en We t ho uders de zorg voor het voorko men, beperken en bestrijden van bra nd, het beperke n van bra ndge v a a r, het voorko men en beperken van ongevallen bij bra nd en al he t geen da a r me e v e r b a nd ho udt en de zorg voor het beperken en bestrijden van gevaar voor me nsen en die re n bij ongevallen anders dan bij bra nd. Op basis van artikel 1, tweede lid, van de Bra ndweerwet 1985 moet de ge me e nt e raad bij v e ro rde n i ng de org a n i s a t ie, het beheer en de taak van de ge me e nt e l i j ke bra ndweer re gelen. Dit is de vero rde n i ng Bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng. Deze vero rde n i ng re gelt onder meer da t het college van Burge meester en We t ho uders jaarlijks een beleidsplan opstelt waarin is ne e rge l e gd op welke wijze aan de taken van de ge me e nt e l i j ke bra ndweer inho ud wordt ge ge v e n ( b e l e idsplan Bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng ). Dit plan omvat een oms c h r i j v i ng van de f i na nciële en personele middelen die beschikbaar zijn voor de uitvoering van de pre v e nt ieve en re p re s s ieve taken van de bra ndw e e r. 95 Op basis van artikel 12 van de Bra ndweerwet 1985 moet de ge me e nt e raad een vero rde n i ng vaststellen (de bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng) met re gels over het voorko men, beperken en b e s t r i j den van bra nd, het beperken van bra ndgevaar en het voorko men en beperken van o ngevallen bij bra nd, voorzover daarin niet bij of kra c ht e ns de Wo n i ngwet of een ande re wet is v o o r z ien. In de deze vero rde n i ng is onder meer het bra nd v e i l ig gebruik ge re geld van ande re c o ns t r uc t ies dan bouwwerken, zoals bijvoorbeeld feest- en circ u s t e nt e n. Model-verordening brandveiligheid en hulpverlening en model-brandbeveiligingsverordening De VNG heeft een mo de l - v e ro rde n i ng bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng opge s t e l d. Daarna a s t heeft de VNG een mo de l - b ra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng opge s t e l d. Deze laatste vero rde n i ng ke nt een ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht die overe e n komt met die uit de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng. Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit De Arbeid s o ms t a nd ig he de nwet re gelt de veilig he id van werkne me r s. We r kgevers moeten een a r b e id s o ms t a nd ig he de n b e l e id voeren. Bra nd v e i l ig he idsvoorschriften ma ken daarvan deel uit. De werkgever moet verder een bedr i j f s hu l p v e r l e n i ng s o rg a n i s a t ie instellen, die optre e dt bij calamiteiten zoals bra nd. De Arbeid s i ns p e c t ie ziet toe op de na l e v i ng van de A r b e id s o ms t a nd ig he de nwet. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

8 Wet Milieubeheer De Wet milie u b e heer stelt met het oog op de besche r m i ng van het milieu eisen aan de b e v e i l ig i ng van een bedrijf of een bedrijfsactiviteit. Bra nd v e i l ig he idsvoorschriften ma ke n daarvan deel uit. Besluit horeca-, sport- en recreatie-inrichtingen milieubeheer Het Besluit ho reca, sport- en re c re a t ie - i n r ic ht i ngen bevat re gels met betre k k i ng tot de opslag van stoffen en voorschriften met betre k k i ng tot bra nd p re v e nt ie en bestrijding, waaro nder he t gebruik van bra nd b l u s m iddelen en bra ndw e re nde cons t r uc t ie s. Ho re c a - i n r ic ht i ngen zijn op g ro nd van bovenge no e md besluit me l d i ng s p l ic ht ig Landelijke richtlijnen 96 B r a n d b e v e i l i g i n g s c o n c e p t e n Ten behoeve van het inzic ht in de same n h a ng tussen de verschillende wetge v i ng en de da a r u i t v o o r t v l o e ie nde bra nd v e i l ig he idseisen heeft het ministerie van Binne n l a ndse zaken en Ko n i n k r i j k s re l a t ies een serie bra nd v e i l ig he id s c o ncepten voor verschillende ge b o u w f u nc t ie s ge p u b l ic e e rd en toege z o nden aan ge me e nten en bra ndw e ren. Een van deze bra nd v e i l ig he id s - c o ncepten bie dt een ka der voor het beveiligen van gebouwen met een publie k s f u nc t ie, w a a ro nder de ho reca, tegen bra nd. Het verschaft een int e g rale bena de r i ng van de bra nd - v e i l ig he id, waarbij men onder ande re heeft ge ke ken naar pre v e nt ie, voorbere id i ng op de b ra nd b e s t r i j d i ng en de bra nd b e s t r i j d i ng zelf, dit alles in onde r l i nge same n h a ng. Het bra nd b e v e i l ig i ng s c o ncept heeft een tweeledig do e l : - het bie dt belang he b b e nden, zoals overhe id, verzeke r i ngswezen, ontwerpers en ge b r u i ke r s van een gebouw een inzic ht in de same n h a ng tussen de geëiste ma a t re gelen en voorzie n i nge n ; - het kan door de overhe id worden gebruikt voor het invullen van het aspect bra nd v e i l ig he id in de re ge l ge v i ng. Het bra nd b e v e i l ig i ng s c o ncept heeft geen wettelijke status. Het is te beschouwen als een r ic htlijn te ge b r u i ken door ge me e nten bij beleid s b e s l i s s i ngen voor de uitvoering van de ge me e nt e l i j ke bra ndweertaak. Daarbij geeft het inzic ht in de filosof ie en de uitgang s p u nt e n van de bra nd v e i l ig he id van onder meer gebouwen met een publie k s f u nc t ie. Voor het pand Haven in Vo l e ndam bie dt dit concept niet meer dan een acht e rg ro ndbeeld van de no o d z a ke l i j ke beveilig i ng. Er zijn geen conc rete eisen in opge no men. Preventie-activiteiten plan (PREVA P ) A l ge meen ge s p ro ken, zo leert de ervaring, is de beschikbare capaciteit voor de uitvoering van b ra nd p re v e nt ie t a ken beperkt. Voor een do e l ma t ig gebruik van de beperkte middelen heeft he t m i n i s t e r ie van Binne n l a ndse Za ken en Ko n i n k r i j k s re l a t ies (BZK) in 1989 een hand l e id i ng o nt w i k ke l d, het zoge heten Pre v e nt ie-activiteiten plan (PREVAP). Geme e nten kunnen hie r gebruik van ma ken bij de beleid s o nt w i k ke l i ng inc l u s ief het stellen van prioriteiten tot en me t de vaststelling van perio d ie ke cont ro l e s. De hand l e id i ng is in 1997 ge a c t ua l i s e e rd. Een do e l ma t ige aanpak vereist volge ns de hand l e id i ng : - i n z ic ht in wat de re i k w i j dte (resultaat, capaciteit, org a n i s a t ie) van de verschillende take n kan zijn, afhankelijk van de verschillende wijzen van uitvoering ; - het stellen van prioriteiten om tot een evenw ic ht ige verde l i ng van veelal begre ns de i ns p a n n i ng te ko me n ; Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

9 - i n z ic ht in org a n ie ke, behe e r s i ngs- en automa t i s e r i ng s mo ge l i j k he den om de uitvoering van t a ken effic i ë nt te laten verlopen. Project Versterking brandweer Ook in de voor het project Ve r s t e r k i ng bra ndweer ge maakte re f e re nt ie ka ders is het opstellen van een PREVAP opge no men. De voortgang s ra p p o r t a ge van de stuurg roep Project versterking b ra ndweer uit oktober 1997 me l dt over het bestaande zorgniveau van pre v e nt ie het volge nde : - een beperkte betro k ke n he id van de bra ndweer bij pre v e nt ieve ma a t re gelen bij bra nd en o ngevallen, inc l u s ief het vaak ont b re ken van een (bestuurlijk vastge s t e l de) inbre ng ; - een weinig planma t ige aanda c ht voor bra nd v e i l ig he idsaspecten bij de uitvoering van bouwen milie u re ge l ge v i ng en lokale vero rde n i nge n ; - het slechts in beperkte mate ge b r u i ken van pre v e nt ie ge ge v e ns voor de voorbere id i ng op da a dw e r kelijk optre de n. Het project Ve r s t e r k i ng bra ndweer is in 1999 fo r meel afge ro nd. Regio na l e b ra ndw e e ro rg a n i s a t ies en ge me e nten zijn nu bezig met de invulling en impleme nt a t ie van de p l a n nen op re g io naal en ge me e ntelijk niveau op basis van de landelijk ont w i k ke l de re f e re nt ie ka de r s. I n formatieverstrekking aan gemeenten Ve r s c he ide ne malen heeft het ministerie van Binne n l a ndse Za ken en Ko n i n k r i j k s re l a t ies in c i rc u l a i res ge me e nten gewezen op het belang van een ge me e ntelijk pre v e nt ieplan. Daarna a s t zijn ge me e nten in 1993 ge ï n fo r me e rd over de te volgen pro c e du re voor de afgifte van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. In 1994 heeft het Onderzoeks- en Ad v ie s b u reau SGBO van de VNG de resultaten van het in opdra c ht van het ministerie Binne n l a ndse Za ken en Ko n i n k r i j k s re l a t ie s u i t ge v o e rde onderzoek Bra nd v e i l ig he id gebouwen aan de ge me e nt e b e s t u ren me e ge de e l d. De a a n b e v e l i ngen van het rapport Bra nd v e i l ig he id gebouwen luiden same ngevat als volgt: - het verd ie nt sterk de voorkeur dat ge me e nten een beleidsplan bra nd v e i l ig he id laten vaststellen door de ge me e nt e raad en daarbij aanda c ht sche n ken aan bra nd p re v e nt ie. Pe r io d ie ke bijstelling is ge w e nst met het oog op nieuwe ont w i k ke l i nge n ; - bij het opstellen van een beleidsplan bra nd v e i l ig he id die nen alle re l e v a nte ge me e nt e l i j ke d ie ns t e n / a fde l i ngen te worden betro k ken. Uitera a rd ge l dt dat voor de bra ndweer en voor bouw- en woning t o e z ic ht. Afhankelijk van de plaatselijke situa t ie kunnen bijvoorbeeld ook m i l ie ude s k u nd igen en/of de secre t a r ie / b e s t u u r s d ie nst hierbij worden betro k ken. Daarna a s t k u n nen de re g io nale bra ndweer en/of ex t e r ne de s k u nd igen worden inge s c h a ke l d. 97 De Ne de r l a ndse Bra ndweer Fede ra t ie (NBF) heeft in 1994 (he rdruk 1998) een boek uitge ge v e n met daarin re gels voor verbouw en nieuwbouw Een bra nd v e i l ig gebouw bouwen. Voor de sector ho reca kan men met behulp van dit boek pre s t a t ie-eisen fo r mu l e ren. Dat bleek no d ig, omda t het Bouwbesluit 1992 alleen func t io nele eisen heeft opge no men voor de ho reca, zoals bijvoorbeeld de eis dat er voldo e nde vluc ht mo ge l i j k he den zijn. De na de re invulling da a r v a n w o rdt aan de ge me e nte als verg u n n i ng v e r l e ner overgelaten. In 2002 zullen ook pre s t a t ie - e i s e n in werking tre den voor de ho reca. De ge me e nten kunnen in de ge me e nt e l i j ke Bouwvero rde n i ng een verwijzing opne men naar de public a t ie met als doel er een meer fo r mele status aan te v e r l e nen. Een ander uitgave van de NBF is Een bra nd v e i l ig gebouw ins t a l l e ren met re gels voor de uitvoering van bra nd b e v e i l ig i ng s i ns t a l l a t ie s. Deze public a t ie heeft een wettelijke status, o mdat het onde rdeel is van de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng van de VNG. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

10 1.3 Ve rg u n n i n g verlening en handhaving bra n d veiligheid in Nederland Inleiding Op verzoek van de Commissie onderzoek cafébra nd nie u w j a a r s na c ht 2001 hebben verschillende i ns t e l l i ngen onderzoek verric ht naar de wijze waarop in Ne de r l a nd verg u n n i ng v e r l e n i ng, c o nt role en hand h a v i ng van bra nd v e i l ig he id plaatsvindt. Deze onde r z o e ken leveren een beeld op over de praktijk van de verg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en hand h a v i ng van de b ra nd v e i l ig he id in Ne de r l a nd Ve rg u n n i n g verlening bra n d ve i l i g h e i d De twee voor bra nd v e i l ig he id belangrijkste ge me e nt e l i j ke verg u n n i ngen zijn de bouw- en ge b r u i k s v e rg u n n i ng. In de Tu s s e n ra p p o r t a ge 2 c o nstateert de Commissie dat er ten aanzien van de bouwverg u n n i ng nauwelijks pro b l e men bestaan. Wa n neer er gebouwd gaat worden, is da t het ge ë ige nde mo me nt om bouwkund ige en ins t a l l a t ie t e c h n i s c he bra nd v e i l ig he idseisen te stellen. Dit doet de ge me e nte over het alge meen naar beho ren. De Commissie constateert dat het stelsel van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen voor bestaande ge b o u w e n met een publie k s f u nc t ie een punt van aanda c ht en zorg is. Vo l ge ns de Tu s s e n ra p p o r t a ge ka m p t 80% van de ge me e nten met een aanzie n l i j ke acht e r s t a nd in het verstre k ken van verg u n n i nge n. 98 Gemeenten Nieuwbouw Bestaande gebouwen 30% Ac t ief beleid Ac t ief beleid 20% Ac t ief beleid Pa s s ief beleid 50% Pa s s ief beleid Pa s s ief beleid In deze aan de Tu s s e n ra p p o r t a ge ont l e e nde tabel beteke nt actief beleid dat ge me e nten zelf he t i n i t ia t ief ne men om uitvoering te geven aan het verg u n n i nge nstelsel. Pa s s ief beleid ho udt in dat ge me e nten uitsluitend een verg u n n i ng verlenen wanneer de aanvra ger da a rom verzoekt. Pa s s ief beleid ho udt dus niet in dat er in het ge heel geen verg u n n i ngen worden verleend. Uit de tabel kan worden afge l e id dat 70% van de ge me e nten geen actie f ge b r u i k s v e rg u n n i nge n b e l e id he e f t. Al deze gebouwen zonder verg u n n i ng worden implic iet of ex p l ic iet ten aanzien van hun ge b r u i k ge do o gd. Uit twee NIPO-onde r z o e ken valt af te leiden dat ongeveer de helft van de eige na re n over een ge b r u i k s v e rg u n n i ng beschikt en dat de ande re helft (die deze verg u n n i ng zou mo e t e n hebben) niet of slecht beke nd is met deze verg u n n i ng. 3 De acht e r s t a nd valt niet alleen te v e r k l a ren uit het feit dat bij de inw e r k i ng t re d i ng van het verg u n n i nge nstelsel gestart werd me t een groot aantal gebouwen dat toen verg u n n i ng p l ic ht ig werd ge a c ht. G e me e nten ma ken nauwelijks gebruik van de mo ge l i j k he id die de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng bie dt voor een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng van het ge b r u i k s v e rg u n n i ngstelsel op gro nd van de ge me e nt e l i j ke Bouwvero rde n i ng. Zo zou, conform de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng, een fa s e r i ng k u n nen worden aange b ra c ht waardoor bijvoorbeeld eerst alle slaap- en zorg i ns t e l l i ngen en v e r v o l ge ns alle scholen aan bod ko men. Veel ge me e nten bre ngen echter wel op een ande re ma n ier een fa s e r i ng aan. Op gro nd van de Bouwvero rde n i ng worden alle daarvoor in aanme r k i ng Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

11 ko me nde gebouwen direct ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht ig ge s t e l d. Maar bij de afgifte van v e rg u n n i ngen wordt vervolge ns prioriteit ge geven aan bepaalde soorten gebouwen. Het ge b r u i k van gebouwen met een lage prioriteit wordt dan feitelijk ge do o gd. Uit de quick scan komt na a r v o ren dat de eerste prioriteit door ge me e nten vaak ge l e gd wordt bij slaap- en zorg i ns t e l l i nge n. 4 Dit impliceert dat in die gevallen ho re c a ge l e ge n he den pas later aan bod ko me n. De beschikbare capaciteit wordt vooral ingezet voor bouwverg u n n i ng - p ro c e du res (die op z ichzelf inge w i k ke l der worden, na a r mate de gebouwen complexer worden en da a rdoor ook me e r tijd vergen). Dit kan ten koste gaan van de bra nd v e i l ig he id omdat de grootste risico s juist de b e s t a a nde bouw betreffen. De Tu s s e n ra p p o r t a ge laat zien dat in éénde rde van de ge me e nt e n het ma x i maal aantal toe te laten personen niet is opge no men in de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Dit beperkt de mo ge l i j k he id om bij te grote aantallen me nsen op te tre den. Meestal ma ndateert de ge me e nte verlening van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng aan de bra ndweer (voor de bouwverg u n n i ng is dat de die nst Bouw- en Wo n i ng t o e z ic ht). Bij de bra ndweer is me e s t a l wel voldo e nde kennis van bra nd p re v e nt ie aanw e z ig, maar ont b reekt het vaak aan jurid i s c he kennis om de ma ndaatbesluiten goed uit te voeren. De bra ndweer werkt (nog) onvoldo e nde s a men met jurid i s c he ins t e l l i ngen in tege ns t e l l i ng tot de same nw e r k i ng met Bouw- en Wo n i ng - t o e z ic ht, die over het alge meen wel goed is. Vrijwel alle ge me e nten ge b r u i ken voor het opstellen van de Bouwvero rde n i ng de mo de l - b o u w - v e ro rde n i ng van de Ve re n ig i ng van Ne de r l a ndse Geme e nten (VNG). Dit bevordert, zo merkt de C o m m i s s ie in haar Tu s s e n ra p p o r t a ge op, lande l i j ke uniformiteit. Maar ook is ge b l e ken dat he t gebruik van mo de l - v e ro rde n i ngen door het ge mak van het onge w i j z igd overne men da a r v a n ertoe leidt dat ge me e nten zich niet verd iepen in de ont w i k ke l i ng van een beleid afge s t e md op hun lokale situa t ie. De bouwkund ige situa t ie in die ge me e nten strookt da a rom lang niet altijd met de re gels in de ge me e nt e l i j ke Bouwvero rde n i ng. Geen enkele ge me e nte uit de quick scan maakt bijvoorbeeld gebruik van de vrijhe id om in hun Bouwvero rde n i ng de eisen voor he t b ra nd v e i l ig gebruik van bouwwerken ho ger te leggen dan die in de mo de l - b o u w v e ro rde n i ng. Dit b e t e ke nt niet dat ge me e nten in specifie ke ge b r u i k s v e rg u n n i ngen geen aanvullende eisen stellen S l e c hts tweede rde van de ge me e nten heeft een beleidsplan bra nd v e i l ig he id. Onde r l i ng verschillen deze sterk qua vorm, inho ud en struc t u u r. T i j de ns twee door de Commissie ge o rg a n i s e e rde de b a t t e n 6 w e rd onde r s c h reven dat het beeld uit de quick scan van de verg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en hand h a v i ng van de b ra nd v e i l ig he idsvoorschriften een he r ke n b a re weergave is van de werke l i j ke situa t ie. Er is s p ra ke van een bestuurscultuur waarin cont role en hand h a v i ng van verg u n n i ngen niet de hoogste prioriteit krijgen Controle bra n d ve i l i g h e i d Het uitvoeren van cont roles is één van de belangrijkste middelen om de bra nd v e i l ig he id op he t niveau te ho uden waar de verg u n n i ng van uitgaat. Uit de realiteit van alledag blijkt da t ge me e nten aan die cont role te weinig aanda c ht sche n ken. Er bestaat een onde r s c he id tussen p re v e nt ieve en re p re s s ieve cont ro l e s. De eerste vinden plaats tijde ns de bouw, de ge b r u i k s du u r van een gebouw of bij evene me nten. Repre s s ieve cont roles hebben betre k k i ng op cont roles die naar aanleid i ng van klachten of sig nalen over misstanden worden uitge v o e rd. Uit de quick scan kan afge l e id worden dat deze tweede catego r ie nauwelijks pro b l e men oplevert. In vrijwel alle B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

12 ge me e nten geeft de bra ndweer de hoogste prioriteit aan het re a ge ren op sig nalen over bra nd - ge v a a r l i j ke situa t ie s. Alleen vervolgactie s, zowel in de sfeer van info r ma t ie v o o r z ie n i ng ( re g i s t ra t ie van klachten en/of info r me ren ge me e ntebestuur bij erns t ige gevallen) als in de sfeer van het pas op termijn oplossen van de bra ndge v a a r l i j ke situa t ie, laten re l a t ief vaak te w e nsen over. In deze para g raaf gaat het vooral om de pre v e nt ieve cont ro l e s. NIPO Consult constateert in b e ide onde r z o e ken dat ho re c a - ex p l o i t a nten het positief waarde ren wanneer de ge me e nt e re ge l ma t ig cont roleert en deze cont roles ertoe leiden dat de bra nd v e i l ig he id en de ke n n i s da a rover wordt verg root. P re v e nt ieve cont roles leiden, zo is de ervaring, tot meer aanda c ht voor de bra nd v e i l ig he id. E ige na ren en ex p l o i t a nten me r ken dat de bra nd v e i l ig he id serieus wordt ge no men letten zelf meer op hun eigen situa t ie. Bedrijven die tegen het NIPO zeiden niet ge c o nt ro l e e rd te zijn b l i j ken de bra nd v e i l ig he id in hun onde r ne m i ng ge m iddeld een paar pro c e nt p u nten lager te w a a rde ren dan bedrijven die wel werden ge c o nt ro l e e rd. Uit de NIPO-onde r z o e ken blijkt verde r dat re ge l ma t ige cont role een positief effect heeft op het oordeel van behe e rders en bedr i j f s - l e iders over de bra nd v e i l ig he id in hun eigen ge b o u w. Eénvijfde van de ho re c a - o nde r ne m i nge n w e rd sinds 1996 in het ge heel niet ge c o nt ro l e e rd. Driekwart geeft aan één keer in de afge l o p e n vijf jaar ( ) te zijn ge c o nt ro l e e rd, dat is inc l u s ief de int e ns i v e r i ng van cont roles die na 1 januari dit jaar hebben plaatsge v o nden naar aanleid i ng van de bra nd in Vo l e nda m. 100 Naar eigen oordeel van eige na ren en ex p l o i t a nten voldoet 91% van de ho re c a - o nde r ne m i nge n aan de bra nd v e i l ig he idsvoorschriften. Dat wil niet zeggen dat er nog maar weinig te v e r b e t e re n zou zijn. De FNV-enquête was ge r ic ht op déze vraag en constateert dat bra nd v e i l ig he id s - v o o r z ie n i ngen in veel ho re c a ge l e ge n he den niet de u ge n. 7 Een greep uit de bevind i ngen: slecht s in de helft van de gevallen waar dat verplic ht is, zijn er bedr i j f s hu l p v e r l e ners; niet meer da n t w e e de rde van de no o du i t g a ngen func t io ne ren, veel zitten op slot; hoewel er over he t a l ge meen voldo e nde bra nd b l u s a p p a ratuur aanw e z ig is, is deze vaak aan het zic ht ont t ro k ke n ; p e r s o neel is niet of slecht op de hoogte van het gebruik of de mo ge l i j k he den van bra nd - w e re nde ma t e r ialen; in de helft van de bedrijven is niet re ge l ma t ig aanda c ht voor bra nd v e i l ig he id en in amper 15% van de bedrijven wordt überhaupt wel eens een ont r u i m i ng s o e f e n i ng ge ho uden. Va nw e ge de ho ge no n - re s p o ns van het FNV-onderzoek (94,1%) en het feit dat de w e r k ne mers van deze bedrijven niet zijn bena de rd, moeten deze bevind i ngen echter met de no d ige voorzic ht ig he id worden beoorde e l d. Ook bij de beide NIPO-onde r z o e ken is v o o r z ic ht ig he id op zijn plaats, omdat alleen de me n i ng van eige na ren en ex p l o i t a nten of b e he e rders is weerge ge v e n. Het is moeilijk om van een voldo e nde of onvoldo e nde aantal cont roles te spre ken, omdat de no r men daarvoor niet bij wet zijn vastge l e gd. Anders dan bijvoorbeeld in Zweden, waar de f re q u e nt ie wel is vastge l e gd, hebben ge me e nten in Ne de r l a nd een eigen vera nt w o o rde l i j k he id in het bepalen daarvan. Het aantal perio d ie ke cont roles wordt vaak opge no men in ge me e nt e l i j ke P re v e nt ie Activiteiten Plannen (PREVAPS). Er is eigenlijk maar één vuistre gel om vast te stellen of die voldo e nde zijn. Dat is het aantal onveilige situa t ies dat bij cont roles ge c o ns t a t e e rd w o rdt. Zijn dat er veel, dan zou er meer ge c o nt ro l e e rd moeten worden. De bevind i ngen van de F N V - b o nd sugge re ren dat er in de ho reca onvoldo e nde cont roles plaatsvinden. Het NIPO stelt vast op gro nd van de opgave van ex p l o i t a nten dat bij 22% van de ho re c a - o nde r ne m i ngen bij de laatste cont role onre ge l ma t ig he den zijn aange t roffen. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

13 Gebouwen worden vrijwel uitsluitend ge c o nt ro l e e rd als er spra ke is van een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Er bestaat (nog) een grote acht e r s t a nd in het afgeven van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. Zo blijkt uit de Tu s s e n ra p p o r t a ge. Deze acht e r s t a nd is in de eerste plaats het gevolg van de re ge l ge v i ng. D a a r naast ko men er ande re re de nen naar voren. Ve rder is er op ge me e ntelijk niveau een c a p a c i t e i t s t e kort en een toena me van de ho e v e e l he id bureauwerk als gevolg van een complexe re re ge l ge v i ng en gebouwen. Deze acht e r s t a nd heeft tot gevolg dat panden die in principe wel v e rg u n n i ng p l ic ht ig zijn, maar waarvoor nog geen verg u n n i ng is afge geven, in het ge heel nie t ge c o nt ro l e e rd worden. Het cont ro l e t e kort is veel erns t iger bij bestaande gebouwen. Ook tijde ns de bouwfase zou er al vaker ge c o nt ro l e e rd moeten worden. Er zijn zelfs ge me e nten, zo blijkt uit de analyse van vra gen aan de He l p desk Bra nd v e i l ig he id Ho reca, waar het onbeke nd is da t gebouwen zonder ge b r u i k s v e rg u n n i ng ook ge c o nt ro l e e rd kunnen worde n. 8 O n b e ke nd he id met de e igen bevoegd he den is dus mo gelijk ook nog een verklaring voor het ge b rek aan zeke r he id over de bra nd v e i l ig he id van gebouwen. Van cre a t ieve oplossingen, zoals de inzet van stadswacht e n voor eenvoud ige cont ro l e t a ken om capaciteitspro b l e men op te vangen, is nauwelijks spra ke. Ook is er geen du idelijk verband tussen ge me e nt e g rootte en het cont ro l e b e l e id. 9 He t c a p a c i t e i t s t e kort bij de bra ndweer heeft tot gevolg dat wanneer eige na ren zelf om een c o nt role vra gen, zij da a rop soms lang moeten wacht e n. Het Quick scan onderzoek bra c ht onder ande re naar voren dat bij veel ge me e nten onvoldo e nde i n z ic ht bestaat in potentiële ge v a ren, dat het lang niet altijd du idelijk is of voorzie n i ngen - al dan niet vereist op gro nd van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng - zijn aange b ra c ht en dat geen van de onde r z o c hte ge me e nten een specifiek beleid heeft vastgesteld voor cont roles op technische aspecten. Er is spra ke van verschil in optre den: de ene cont roleur stelt alleen de aanw e z ig he id van voorzie n i ngen vast, de ande re cont roleert of voorzie n i ngen naar beho ren func t io ne ren. In de meeste ge me e nten is er (nog) geen kwaliteitsbeleid voor bra nd v e i l ig he id en wordt nie t getoetst of de cont roles goed worden uitge v o e rd. Zo zouden ambtena ren die de verg u n n i ng - v e r l e n i ng re gelen niet ook de cont roles moeten uitvoeren (omdat ze da a r mee ook een oorde e l over hun eigen werk geven) en zo zouden ho re c a ge l e ge n he den die s na c hts hun kland i z ie hebben ook s na c hts ge c o nt ro l e e rd moeten worden en niet overdag. Onder ho re c a - o nde r ne me r s w o rdt ook wel twijfel geuit over de kwaliteit van de cont ro l e u r s. 101 De ka ns dat hu l p d ie nsten bij calamiteiten voor verra s s i ngen ko men te staan, wordt door he t c o nt ro l e t e kort in het alge meen verg root. Vo l ge ns de twee NIPO-onde r z o e ken neemt de w a a rde r i ng voor het ge me e ntelijk beleid toe na a r mate bedrijven vaker ge c o nt ro l e e rd worde n. Zo geven behe e rders van gebouwen die naar eigen zeggen sinds 1996 nog nooit zijn ge c o nt ro l e e rd een onvoldo e nde voor het bra nd v e i l ig he id s b e l e id van de ge me e nt e Handhaving bra n d veiligheid Wat doet een ge me e nte wanneer een overtre d i ng wordt vastgesteld van het niet naleven van b ra nd v e i l ig he idseisen? Veel ge me e nten uit de Quick scan blijken langdu r ig te overleggen over het oplossen van overtre d i ngen. De helft van alle ho re c a - o nde r ne m i ngen waar onre ge l ma t ig - he den werden ge c o ns t a t e e rd, zijn met geen enkele ma a t re gel in aanra k i ng ge ko men. Het bleef in die gevallen bij een (mo nde l i ng) verslag van de cont ro l e re nde ins t a nt ie. In plaats van he t l a ngs jurid i s c he weg afdw i ngen van bepaalde ma a t re gelen of voorzie n i ngen kiezen ge me e nt e n in eerste ins t a nt ie voor het versturen van een brief met eisen en voor het voeren van overleg. In de meeste gevallen is dit een effectieve aanpak, omdat eige na ren van gebouwen hie ra a n r u i ms c hoots ge hoor blijken te geven. Het probleem ligt vooral bij de ma n ier van handelen van ge me e nten wanneer de eisenbrie f B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

14 e n / of het overleg niets oplevert. Dan wordt bijna altijd ge kozen voor vervolgoverleg en weinig voor de inzet van jurid i s c he ins t r u me nten die de ge me e nten ter beschikking staan. Ook ma a k t men re l a t ief weinig gebruik van de mo ge l i j k he id de ge b r u i k s v e rg u n n i ng in te tre k ken of een v e rg u n n i ng te verruimen als verbeteringen worden aange b ra c ht. Het is deze cultuur van overleg en vervolgoverleg die het risico met zich me e b re ngt dat bra ndge v a a r l i j ke situa t ies nie t e f f e c t ief worden aangepakt. De fo r mele vera nt w o o rde l i j k he id voor bra nd v e i l ig he id ligt bij he t ge me e nt e b e s t u u r, maar hand h a v i ng van bra nd v e i l ig he id heeft zelden een ho ge prio r i t e i t. G e me e nten beschikken over diverse ins t r u me nten om bra nd v e i l ig he idseisen af te dw i ngen. De Wo n i ngwet geeft het college van Burge meester en We t ho uders de bevoegd he id a a ns c h r i j v i ngen te versturen om de vereiste voorzie n i ngen te treffen. Dit is, re l a t ief ge s p ro ke n, het meest gebruikte ins t r u me nt. Daarnaast staat het college alge me ne bestuursdw a ng ter b e s c h i k k i ng om bra nd v e i l ig he idseisen op gro nd van de Bouwvero rde n i ng af te dw i ngen en de mo ge l i j k he id tot het opleggen van een dw a ngsom. Vo l ge ns het Nibra - o nderzoek ma ke n ge me e nten echter nauwelijks gebruik van deze dr ie ins t r u me nten. 102 J u r id i s c he ins t r u me nten worden weinig ingezet. De bra ndweer heeft zelf weinig jurid i s c he kennis in hu i s, is re l a t ief slecht beke nd met de re ge l ge v i ng en heeft weinig ervaring opge da a n met pro c e du re s. Dit blijkt onder ande re uit de vele verzoeken aan de ge no e mde he l p desk om s t a nda a rdc o r re s p o nde nt ie en overzic hten van jurid i s c he hand h a v i ng s i ns t r u me nten. Er blijkt voorts weinig onde r s t e u n i ng te zijn van jurid i s c he afde l i ngen van ge me e nten. De bra ndw e e r v raagt daar niet om. Same nw e r k i ng tussen deze ge me e nt e l i j ke die nsten laat te wensen over. Aan de he l p desk hebben vooral kleine re ge me e nten vra gen over hand h a v i ng ge s t e l d. Deze ge me e nten zouden hu i v e r ig zijn jurid i s c he ins t r u me nten in te zetten, omdat ie de reen elka a r ke nt in zo n plaats. Bij gro t e re ge me e nten, en in het geval van op re g io naal niveau hand h a v e n door de bra ndw e e r, is dat minder het geval. Maar er zijn guns t ige uitzonde r i ngen, zo blijkt uit de invent a r i s a t ie van de best pra c t ices uit het Nibra - o nde r z o e k. 1 0 Een grote ge me e nte heeft ruim du i z e nd panden aange s c h reven en in een evalua t ie ge c o nc l ude e rd dat dit ins t r u me nt goed aan de verwacht i ngen voldoet. Me t a a ns c h r i j v i ngen is de bra nd v e i l ig he id van gebouwen re l a t ief snel op het ge w e nste niveau te k r i j gen. En wanneer men niet voldoet aan de eisen bie dt dit ins t r u me nt de mo ge l i j k he id om d i rect ma a t re gelen te ne men, zoals sluiting of beperkt gebruik. Een ande re grote ge me e nt e v e r s t rekt direct ge b r u i k s v e rg u n n i ngen, maar verbindt daar beperke nde voorwaarden aan totda t de (onge w e nste) situa t ie is verbeterd. De beide onde r z o e ken van het Nibra geven overige ns aan dat eige na ren en ex p l o i t a nten ook zelf van me n i ng zijn met ondu ide l i j ke en tege ns t r i j d ige re ge l ge v i ng ge c o n f ro nt e e rd te worde n. Vo l ge ns hen ont b reekt het de ge me e nt e l i j ke ins t a nt ies aan voldo e nde kennis om ade q ua a t a d v ies te ge v e n. Te gen de meeste besluiten over verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng kunnen eige na ren van gebouwen in beroep gaan bij de re c htbank. Er zijn echter weinig re c ht e r l i j ke uitspra ken over b ra nd v e i l ig he id van gebouwen met een publie k s f u nc t ie. Ook hieruit kan, zij het met het no d ige v o o r b e ho ud, worden afge l e id dat jurid i s c he ins t r u me nten weinig worden ingezet. In ne ge nt ie n van 28 door de Rijksuniversiteit Ut re c ht ge a na l y s e e rde uitspra ken blijkt dat ge me e nt e b e s t u ren Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

15 door de re c hter in het gelijk worden ge s t e l d. 1 1 Het optre den van het ge me e ntebestuur werd in deze gevallen dus ge ho no re e rd. In de ne gen uitspra ken waarin ge me e nten in het onge l i j k w e rden ge s t e l d, is dat overwege nd op gro nd van de strijdig he id met wettelijke voorschriften op basis waarvan de ge me e nt e l i j ke bevoegd he den worden uitge o e f e nd en/of wege ns strijd me t h a rde materiële beginselen van behoorlijk bestuur. Dit onderzoek heeft echter geen du ide l i j ke aanw i j z i ngen opge l e v e rd over de vraag of de re c ht e r de toepassing van de wettelijke bevoegd he den in positieve dan wel ne g a t ieve zin beïnvloedt. De Quick scan stelt echter dat een vijfde van de ge me e nten aangeeft dat het Openbaar M i n i s t e r ie onw i l l ig zou zijn de bra nd v e i l ig he id stra f re c htelijk te toetsen, omdat ge me e nt e n over voldo e nde bestuursre c ht e l i j ke hand h a v i ng s i ns t r u me nten beschikken. Ve rder is het he b b e n van een du idelijk hand h a v i ng s b e l e id van ge me e nten van belang. Rechters zullen in die gevallen eerder ge ne igd zijn ge me e nt e l i j ke eisen toe te ke n nen. Eén van de twee debatten conc e nt re e rde zich op oorzaken van het ge r i nge gebruik van h a nd h a v i ng s i ns t r u me nten. Het in de Quick scan ge s c hetste beeld dat voor ge me e nten he t b ra nd v e i l ig he id s b e l e id over het alge meen geen ho ge prioriteit heeft, en dat er een bestuurscultuur is waarin hand h a v i ng vooral wordt na ge s t re e fd door overleg, werd door de de e l ne me r s he r ke nd Conclusies over de praktijk van ve rg u n n i n g verlening, controle en handhaving bra n d veiligheid in Nederland De Commissie komt me de op basis van de in dit ho ofdstuk ge no e mde onde r z o e ken tot de v o l ge nde bevind i ngen. 1. De Commissie is van me n i ng dat de (jurid i s c he) ins t r u me nten voor ge me e nten om de b ra nd v e i l ig he id te handhaven in principe voldo e nde zijn, maar in de praktijk onvoldo e nde w o rden gebruikt. In het Ac t ie p ro g ra m ma Bra nd v e i l ig he id beveelt de Commissie een v e rg u n n i ng -, c o nt role en hand h a v i ng s b e l e id aan. 2. De Commissie stelt vast dat er geen du ide l i j ke verschillen zijn tussen de onde r z o c ht e ge me e nten en de ge me e nten die qua grote vergelijkbaar zijn met Eda m - Vo l e nda m. 3. De Commissie constateert dat de uitvoering van verg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en h a nd h a v i ng van de bra nd v e i l ig he id in ge me e nten door ma nda t e r i ng aan verschillende d ie nsten wordt opge dra ge n. 4. De Commissie stelt vast dat er een grote acht e r s t a nd bestaat in het afgeven van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. Dit kan ten koste gaan van de bra nd v e i l ig he id van vooral de B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

16 b e s t a a nde bouw. De beschikbare capaciteit van de bra ndweer wordt met na me ingezet voor b o u w v e rg u n n i ng - p ro c e du re s. 5. De Commissie is van me n i ng dat er spra ke is van een bestuurscultuur waarin cont role en h a nd h a v i ng van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen nauwelijks prioriteit krijgen omdat bra nd v e i l ig he id geen onderwerp is dat veel aanda c ht krijgt. 6. De Commissie constateert dat pre v e nt ieve cont roles tot een gro t e re aanda c ht voor b ra nd v e i l ig he id leiden, maar in de praktijk van alledag veel te weinig plaatsvinde n. 7. De Commissie stelt vast dat in veel gevallen overleg leidt tot het opheffen van onge w e ns t e s i t ua t ie s. Ind ien dat niet het geval is, ma ken ge me e nten nauwelijks gebruik van jurid i s c he i ns t r u me nten om het naleven van bra nd v e i l ig he idseisen af te dw i ngen. De cultuur van overleg en vervolgoverleg bre ngt het risico met zich mee dat bra ndge v a a r l i j ke situa t ies nie t e f f e c t ief worden aangepakt. 8. De Commissie stelt vast dat ge me e nten over de mo ge l i j k he id beschikken verg u n n i ngen me t een beperkt gebruik af te geven. Van deze mo ge l i j k he id wordt nauwelijks gebruik ge ma a k t De Commissie stelt vast dat ge me e nten weinig gebruik ma ken van de mo ge l i j k he id die de mo de l b o u w v e ro rde n i ng bie dt voor een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng van he t ge b r u i k s v e rg u n n i ngstelsel op gro nd van de ge me e nt e l i j ke bouwvero rde n i ng. 10 De Commissie constateert dat een beperkt aantal ge me e nten gebruik maakt van de mo ge l i j k he id om in hun bouwvero rde n i ng de eisen voor de bra nd v e i l ig he id ho ger te legge n dan het niveau waar de mo de l b o u w v e ro rde n i ng van de Ve re n ig i ng van Ne de r l a nd s e G e me e nten van uitgaat. 1.4 Ve rg u n n i n g verlening en handhaving bra n d veiligheid in de gemeente Edam-Vo l e n d a m Overzicht van de feiten Bra n d veiligheidsbeleid Geldende regelgeving Va naf 28 augustus 1986 tot 1993 is in Vo l e ndam de Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng 1986 van kra c ht, ge b a s e e rd op de nieuwe Bra ndweerwet 1985 en op de mo de l v e ro rde n i ng van de VNG. Op gro nd van de artikelen 51 en 58, lid 1 is het verboden een inric ht i ng in gebruik te ne men of te ho uden als café, re s t a u ra nt of bar voor tenminste 25 personen zonder een ge l d ige verklaring van het college Burge meester en We t ho ude r s, waarin toestemming is ge geven tot zoda n ig ge b r u i k, of in strijd met de bij die verklaring ge s t e l de eisen. Voorschriften voor bra nd v e i l ig gebruik zijn n iet opge no men in de Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng zelf, maar zijn onde rdeel van de door he t c o l l e ge van Burge meester en We t ho uders af te geven ge b r u i k s - t o e s t e m m i ng van een inric ht i ng. In deze bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng zijn de brandweercommandanten te Edam en Volendam, en de ambtenaren van Bouw- en Woningtoezicht belast met het toezicht op de naleving van de verordening. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

17 De Bouwvero rde n i ng van vóór 1993 re gelt onder ande re dat een bouwwerk zich niet in een t o e s t a nd mag bevinden die gevaar oplevert voor de veilig he id of hinder voor de ge b r u i ker of a nde ren ten ge v o l ge van bra nd b a a r he id of onvoldo e nde bra ndw e re nd he id en onvoldo e nde v l uc ht w e gen bij bra nd. De inric ht i ngseisen, gesteld in de Drank- en ho recawet bevatten ge e n voorschriften voor het bra nd v e i l ig gebruik van een ho re c a ge l e ge n he id. Controles horeca De ge me e nt e raad geeft, na de vaststelling van de Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng op 28 augustus 1986, geen invulling aan het stelsel van me l d i ng s p l ic ht en ge b r u i k s t o e s t e m m i ng. Er zijn geen a a nw i j z i ngen dat eige na ren en behe e rders van ho re c a ge l e ge n he den voor meer da n 25 persone n zijn gewezen op de nieuwe re ge l ge v i ng. Er zijn ook geen toestemming s - v e r k l a r i ngen tot gebruik afge geven door het college van B&W. Evenmin zijn stukke n a a nge t roffen die er op wijzen dat er een poging is onde r no men om tot een beleid s p l a n b ra nd v e i l ig he id te ko men. Wel vinden tussen december 1988 en maart 1992 cont roles op bra nd v e i l ig he id in de ho re c a p l a a t s. Op 25 juni 1991 schrijft de re g io nale bra ndw e e rc o m ma nda nt het college dat alle ho re c a - i n r ic ht i ngen zijn ge ï ns p e c t e e rd op na l e v i ng van de bra nd v e i l ig he idsvoorschriften en dat er plannen zijn opgesteld voor een do o r t a s t e nde aanpak door betro k ke nen. De comma nda nt adviseert: struc t u reel cont roles te laten ho uden, opdat het opge b o u w de v e i l ig he idsniveau ook in de toeko mst ge h a nd h a a fd blijft. In februari 1992 gaat nog een aantal brieven na me ns het college van B&W uit naar ho re c a - o nde r ne mers om binnen een ma a nd voorzie n i ngen te treffen op gro nd van artikel 307 onder e en f van de Bouwvero rde n i ng. De Commissie heeft niet kunnen vaststellen of er na d ien in het ka der van deze cont ro l e c y c l u s nog activiteiten zijn onde r no me n Bra n d veiligheidsbeleid Nieuwe gemeentelijke regelgeving De comma nda nt van de re g io nale bra ndw e e r 1 2 a t t e ndeert het college van B&W per brief van 19 november 1992 op de ge w i j z igde bouwre ge l ge v i ng 1992 en de cons e q u e nt ies ervan voor de ge me e nt e l i j ke re ge l ge v i ng: de overhe v e l i ng van de gebruiksvoorschriften voor bouwwerken van de Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng naar de Bouwvero rde n i ng. De comma nda nt adviseert voor he t opstellen van de nieuwe vero rde n i ngen gebruik te ma ken van de VNG-mo dellen, zij het met een w i j z ig i ng voor wat betreft de mo de l b o u w v e ro rde n i ng. De voorge s t e l de wijzig i ng betreft een v e r l a g i ng van de gre ns waarboven voor een bouwwerk een ge b r u i k s v e rg u n n i ng verplic ht is: - er kunnen meer dan vijfent w i nt ig personen aanw e z ig (mo del: 50); - na c htverblijf wordt verschaft, bedr i j f s ma t ig of in ka der van verzorg i ng (mo del: voor me e r dan tien persone n ) ; - dagverblijf voor kinde ren jonger dan 12 jaar, of lic h a melijk en/of geestelijk ge h a nd ic a p t e p e r s o nen wordt ge b o den (mo del: meer dan tie n ). Ve rder verzoekt de bra ndw e e rc o m ma nda nt het college na dr u k kelijk de plaatselijke of re g io na l e b ra ndweer te belasten met de uitvoering van ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng: de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. En hij wijst op de personele en fina nciële cons e q u e nt ies van he t vaststellen van de Bouwvero rde n i ng en Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng : B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

18 Overigens zult u begrijpen dat met de uitvoering van zowel de Bouwverordening, hoofdstuk 6, als de Brandbeveiligingsverordening personeelscapaciteit gemoeid is. Aan de hand van een activiteitenplan zou een inschatting gemaakt moeten worden, waarna ook lokaal de middelen beschikbaar gesteld moeten worden. De ge me e nt e raad stelt op 25 maart 1993 een nieuwe Bouwvero rde n i ng en een nie u w e B ra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng vast. In het collegevoorstel zijn de adviezen van de bra ndw e e r verwerkt wat betreft het overne men van de VNG-mo de l v e ro rde n i ngen en de wijzig i ng tot v e r l a g i ng van de gre ns waarvoor een ge b r u i k v e rg u n n i ng no d ig is. Het college wijst in de t o e l ic ht i ng op deze wijzig i ng, op aans l u i t i ng met de re g io waar Eda m - Vo l e ndam deel van uit ma a k t : Gemeenten als Purmerend en Waterland hebben de bovenstaande wijzigingen op dezelfd e wijze in de Bouwverordening opgenomen. Ik wil dan ook adviseren deze wijzigingen in de Bouwverordening op te nemen, zodat de regeling van het brandveilig gebruik van bouwwerke n aansluit op hetgeen in de regio daaromtrent is bepaald. 106 Tijdens de behandeling in de raadsvergadering van 25 maart 1993 maken de woordvoerders van de f ra c t ies opme r k i ngen over het ont b re ken van milie uaspecten en over een nieuw te fo r mu l e re n w e l s t a nd b e l e id. N iet aan de orde komt - er wordt ook niets over vastgesteld - wie of welke die nst belast wordt met het toezic ht op de na l e v i ng van de nieuwe voorschriften voor het bra nd v e i l ig gebruik en wat de fina nciële cons e q u e nt ies zijn. Noch het college, noch de raad bespreekt het advies van de re g io nale bra ndweer om een activiteitenplan op stellen en de bra ndweer te belasten me t het uitgeven van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. In de Bouwvero rde n i ng staan overige ns geen specifie ke b e p a l i ngen met een opdra c ht tot toezic ht op de na l e v i ng. Daarin voorziet artikel 100 van de Wo n i ngwet, die het college van Burge meester en We t ho uders verplic ht ambtena ren aan te wijzen en te belasten met toezic ht op de na l e v i ng van de Bouwvero rde n i ng. Ook onbespro ken blijft verder de cons e q u e nt ie van de re ge l ge v i ng: van het ene mo me nt op he t a nde re zijn onder ande re ho re c a - i n r ic ht i ngen voor meer dan 25 personen in overtre d i ng omda t ze niet beschikken over een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. De VNG heeft in de mo de l b o u w v e ro rde n i ng in a r t i kel 12.6 voorstellen ge daan tot een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng. In de vastge s t e l de Bouwv e ro rde n i ng is niet voorzien in deze mo ge l i j k he id. Op 5 september 1996 stuurt de VNG de ge me e nten een mo de l v e ro rde n i ng bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng. Dit mo del, bie dt volge ns de bege l e ide nde brief, de mo ge l i j k he id om aan de re g io opge dra ge n t a ken vast te leggen in een vero rde n i ng, zodat du ide l i j k he id ontstaat welke taken bij de ge me e nt e b ra ndweer beho ren en welke bij de re g io. De vero rde n i ng legt de zorg voor bra nd - p re v e nt ie vast, zodat de bra ndweer een door de ge me e nt e raad ge dra gen beleid kan v o e ren. Ook b ra ndre p re s s ie en bra nd p re v e nt ie zijn opge no men in de mo de l v e ro rde n i ng. Artikel 4 van de mo de l v e ro rde n i ng stelt dat het college van Burge meester en We t ho uders de ge me e nt e raad een b e l e idsplan bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng moet voorlegge n. De VNG ko nd igt voorlic ht i ng s b i j e e n ko msten aan en adviseert de voorbere id i ng van het vaststellen van de vero rde n i ng parallel aan het project Ve r s t e r k i ng bra ndweer te laten lopen. Het college van B&W heeft deze vero rde n i ng niet aan de ge me e nt e raad ter vaststelling voorge l e gd. Niet te achterhalen is waarom dat niet is ge b e u rd. De comma nda nt van de re g io na l e Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

19 b ra ndweer heeft geen advies uitge b ra c ht aan de ge me e nte Eda m - Vo l e ndam over de z e v e ro rde n i ng. De brief van de VNG van 5 september 1996 met de mo de l v e ro rde n i ng is nie t t e r u g ge v o nden in het arc h ief van de ge me e nte Eda m - Vo l e nda m. 1 3 Besluitvorming tot invoering gebruiks v e r g u n n i n g e n Het duurt zeven jaar tot het college van Burge meester en We t ho uders op 11 april 2000 een plan van aanpak ge b r u i k s v e rg u n n i ngen go e d keurt. Dit plan is opgesteld door de bra nd - p re v e nt ie me de w e r ker die op 1 september 1999 is aangesteld bij de ge me e nte Eda m - Vo l e nda m. In de zeven jaren tussen de vaststelling van de Bouwvero rde n i ng en de vaststelling van een u i t v o e r i ngsplan heeft zeer veel overleg plaatsge v o nden, zowel naar aanleid i ng van advie z e n van de re g io nale bra ndw e e r, als over brieven en no t i t ies van verschillende ambtelijke a fde l i ngen en die nsten. Hie ro nder volgt een chro nologisch overzic ht van de ge b e u r t e n i s s e n. 1 4 Discussie over de invoering van de gebruiksvergunning Op 5 oktober 1993 deelt het college een aantal zaken uit de Bouwvero rde n i ng ro ndom nie u w - en verbouw toe aan een niet na der ge no e mde portefeuilleho ude r. Over de ge b r u i k s v e rg u n n i ng voor bestaande bouwwerken is in het ma nda t e r i ngsbesluit niets opge no me n. Op 31 mei 1994 besluit het college dat de sectie Bestuurlijke Za ken Ruimtelijk Orde n i ng (BZRO) van de afde l i ng Bestuurszaken een voorstel zal ma ken over ho ofdstuk 6 van de B o u w v e ro rde n i ng, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. De wetho uder Ruimtelijke Orde n i ng (RO) geeft, na v ra gen van de afde l i ng Openbare We r ken en Ruimtelijke Orde n i ng van de die ns t G e me e nt e w e r ken (OWRO), op 17 november 1994 de afde l i ng OWRO opdra c ht de objecten waarvoor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng is vereist te catego r i s e ren en overleg te arra nge ren. Op 20 j a nuari 1995 stuurt de afde l i ng OWRO de invent a r i s a t ie met de verde re implic a t ies naar sectie BZRO van de afde l i ng Bestuurszaken voor jurid i s c he uitwerking. Er is uitvoerig overleg met de b ra ndw e e r, die er wede rom op wijst dat er afspra ken ge maakt die nen te worden als o nde r s t e u n i ng van de bra ndweer ge w e nst is. De afde l i ng OWRO me l dt in april 1995 aan de commissie Plano l o g ie, bestaande uit de w e t ho uder RO en de chefs van de afde l i ngen OWRO en BZRO, dat de afde l i ng BZRO ge e n v o o r t g a ng maakt met de no t i t ie wege ns eno r me werkdruk en schrijft: 107 Gezien de lange voorgeschiedenis en het tot op heden magere resultaat vraagt de afd e l i n g Bouw- en Woningtoezicht uw commissie of er in de nabije toekomst nog een en ander zal gebeuren op dit gebied, mede gelet op de steeds terugkomende vragen van de regionale b r a n d w e e r. De me l d i ng wordt niet bespro ken in de commissie Plano l o g ie en een ant w o o rd blijft uit. Op 28 maart 1996 staat de door de afde l i ng BZRO ge l e v e rde discussie no t i t ie over ge b r u i k s v e rg u n n i ngen op de age nda van de verg a de r i ng van de Commissie Plano l o g ie. In de no t i t ie staat een aantal vra gen, op basis van een bere ke n i ng van 267 af te ge v e n v e rg u n n i ngen met een ge m iddeld tijdsbeslag van 7 uur: Wo rden alle inric ht i ngen aange s c h reven tot het ind ie nen van een aanvraag voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng? Tot welk niveau die nt een inric ht i ng te voldoen aan de ge l de nde re ge l ge v i ng? We l ke inric ht i ngen hebben de hoogste prio r i t e i t? De no t i t ie wijst op de beno d igde ambtelijke capaciteit: het kost anderhalf jaar de acht e r s t a nd B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

20 in te lopen bij een volledige werkweek en ruim zeven jaar bij een dag per week en er is tijd no d ig voor cont role en hand h a v i ng. B e s p re e k p u nten zijn de toede l i ng van taken en de prio r i t e i t s s t e l l i ng. Het voorlopig ambtelijk a d v ies luidt dat er uitvoering ge geven moet worden aan ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng, dat de lege s v e ro rde n i ng aangepast die nt te worden en dat taken moeten worden toebede e l d aan func t io na r i s s e n. 108 N iets wijst er op dat de no t i t ie ge b r u i k s v e rg u n n i ngen da a dw e r kelijk is bespro ken in het overleg van 28 maart 1996 van de commissie Plano l o g ie. V ra gen van ambtena ren in verband met vra gen van de rden over het bra nd v e i l ig gebruik van b o u w w e r ken ko men ondertussen steeds bij de re g io nale bra ndweer tere c ht. Op 29 april 1997 schrijft de re g io nale comma nda nt aan het college dat het niet tot de wettelijke taken van de b ra ndweer behoort om dit soort adviezen te geven. Hij stelt voor dat de ge me e nte een f u nc t io naris bra nd p re v e nt ie in bero e p s d ie nst aans t e l t. De directeur van de die nst Geme e nt e w e r ken constateert in een brief van 25 juni 1997 aan B u rge meester en We t ho uders dat de ge b r u i k s v e rg u n n i ngen niet worden verleend, dat de do o r zijn dienst opgestelde inventarisaties en notities niet in bespreking genomen worden. Hij verzoekt het college op korte termijn stappen te onde r ne men om te ko men tot verlenen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen op basis van een urge nt ie score en stappenplan. De directeur schrijft ex p l ic iet dat het niet verlenen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen bij calamiteiten op zijn minst ka n l e iden tot het ter vera nt w o o rd i ng roepen van de vera nt w o o rde l i j ke persone n Aanstelling bra n d p reve n t i e f u n c t i o n a r i s B e ide brieven zijn aanleid i ng voor de afde l i ng Bestuurszaken een nieuwe no t i t ie ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen op te stellen, ge a ge nde e rd voor de college v e rg a de r i ng van 18 november In de no t i t ie staat ex p l ic iet vermeld dat de re ge l i ng betre f f e nde ge b r u i k s v e rg u n n i ngen een do de letter is omdat hand h a v i ng acht e r w e ge blijft. Gewezen wordt op de cons e q u e nt ie s : Z e ker indien het een keer verkeerd gaat zal men zich afvragen waarom deze regelgeving niet werd gehandhaafd. De ambtelijke opstellers van de no t i t ie me r ken daarbij op dat in geen van de omringe nde ge me e nten, behalve in Purme re nd, het ge b r u i k s v e rg u n n i nge n b e l e id goed ge re geld is. Echt e r, zo w o rdt vervolgd :..dat het verbod om een bouwwerk in gebruik te hebben zonder gebruiksvergunning wel in de Bouwverordening is opgenomen. Vo l ge ns de no t i t ie is ex t ra struc t u rele capaciteit no d ig voor de afg i f t e, cont role en hand h a v i ng van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. Ook de kosten voor het aanvra gen van een ge b r u i k s v e rg u n n i ng ko men aan bod: lege s, teke n i ngen en het re a l i s e ren van bouwkund ige aanpassingen. De no t i t ie Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

21 s u g ge reert de ho re c a - i n r ic ht i ngen een lage prioriteit te geven omdat deze in 1989 zijn ge c o nt ro l e e rd. Ook het belang van re g io nale same nw e r k i ng komt aan bod: Er is geen consensus om dit in regionaal verband op te pakken, ook niet in de sfeer van het Project Versterking Brandweer. Gebleken is dat andere gemeenten deze materie ook niet regelen. Indien hier in ISW-verband 15 aandacht geschonken zou worden betekent dit waarschijnlijk dat de participerende gemeenten relatief minder kosten hoeven te make n. De no t i t ie wordt in de B&W verg a de r i ng van 18 november 1997 aange ho uden. In de v e rg a de r i ng van de week da a r na op 25 november 1997 besluit het college tot het inw i n nen van na der advies over conc rete mo ge l i j k he den tot inhu ren van de s k u nd ige capaciteit en mo ge l i j k he den voor een ma x i male lege s he f f i ng Ontwikkelingen in regionaal verband De discussie over de ge b r u i k s v e rg u n n i ng, de hierboven ge no e mde no t i t ie verwijst er na a r, vindt ook plaats in het Int e rge me e ntelijk Same nw e r k i ng s v e r b a nd Wa t e r l a nd (ISW). De de e l ne me nde ge me e nten zijn Purme re nd als cent r u mge me e nt e, Eda m - Vo l e ndam, Ze e v a ng, Wa t e r l a nd, L a nd s me e r, en Beemster en Wo r me r l a nd. De door Burge meester en We t ho uders ge v ra a gde advisering tot inhu ren van de s k u nd ige capaciteit is verbonden met discussies binnen het Project Ve r s t e r k i ng Bra ndweer in de re g io Wa t e r l a nd - Za a ns t re e k. B e ide ont w i k ke l i ngen ko men hier eerst aan de orde, da a r na de besluitvorming van het college van B&W over het inhu ren van capaciteit. 109 In november 1993 heeft de behe e r s c o m m i s s ie van de Regio nale Bra ndweer Wa t e r l a nd 1 6 de no t i t ie Bra nd p re v e nt ie in de re g io Wa t e r l a nd vastge s t e l d. In de no t i t ie zijn de taken en v e ra nt w o o rde l i j k he den op het ge b ied van de bra nd p re v e nt ie oms c h reven. Er staat verder da t de uitvoering van ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng en de Bra nd - b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng een vera nt w o o rde l i j k he id is van het lokale bestuur. De lokale besturen van de de e l ne me nde ge me e nten ISW verschillen echter van me n i ng over de u i t v o e r i ng van met na me de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Dat blijkt op het ambtelijk Milie u - O v e r l e g ISW van 2 december 1996 waar wordt voorgesteld de verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng uit te b e s t e den aan de bra ndweer en te kiezen of voor een alge hele verg u n n i ng a fgifte of een beperkte aan de meest urge nte inric ht i ngen. Purme re nd heeft dan al ge r u i me tijd de ge me e nt e l i j ke b ra ndweer belast met het verlenen en cont ro l e ren van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen. De ande re ge me e nten, met uitzonde r i ng van Eda m - Vo l e ndam, geven aan het zelf te willen doen, in na u w overleg met de plaatselijke bra ndw e e r, waarbij alleen hoog ge p r io r i t e e rde bedrijven voor v e rg u n n i ng v e r l e n i ng in aanme r k i ng ko me n. E da m - Vo l e ndam merkt op dat er geen capaciteit beschikbaar is en geen uitvoering aan he t v e r l e nen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen zal worden ge ge v e n. T i j de ns het da a rop volge nde portefeuilleho udersoverleg Milieu van het ISW op 13 de c e m b e r 1996, dat voorgezeten wordt door de burge meester van Eda m - Vo l e ndam, neemt deze ge me e nt e het stand p u nt in dat het afgeven van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen niet no d ig wordt ge a c ht omdat de b ra ndvoorschriften ge c o nt ro l e e rd worden in het ka der van de Wet milie u b e heer en de b o u w v e rg u n n i nge n. De behe e r s c o m m i s s ie wordt door de re g io nale bra ndw e e rc o m ma nda nt schriftelijk op de ho o g t e gesteld van de discussie in de re g io nale milie u - o v e r l e g gen. Hij constateert dat de ge me e nt e n, B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

22 met uitzonde r i ng van Purme re nd, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng zelf zullen gaan verlenen in na u w overleg met hun eigen bra ndw e e r. De lokale bra ndw e e rc o m ma nda nten betre u ren dat de ISW ge me e nten niet hebben besloten he n te belasten met de verg u n n i ng v e r l e n i ng en vra gen de behe e r s c o m m i s s ie om steun voor hu n s t a nd p u nt. In januari 1997 besluit de behe e r s c o m m i s s ie dat de kwestie me e ge no men wordt bij het Project Ve r s t e r k i ng Bra ndw e e r. Het Project Versterking Brandweer Op 6 juni 1996 stuurt de behe e r s c o m m i s s ie in het ka der van het Project Ve r s t e r k i ng B ra ndweer een invent a r i s a t ie van het bestaande zorgniveau naar de IS W - ge me e nten. Voor Eda m - Vo l e ndam staat in het rapport dat er nog geen uitvoering is ge geven aan he t ge b r u i k s v e rg u n n i nge nstelsel, dat er geen gebruik wordt ge maakt van Prevap en dat de b ra ndweer niet betro k ken is bij de beoorde l i ng van ge b r u i k s v e rg u n n i ng s a a n v ra gen voorzover de b ra nd v e i l ig he id een rol speelt. De bra ndweer is evenmin betro k ken bij de Drank- en ho re c a w e t, het Vuurwerkbesluit en het ontwerpen van de bluswatervoorzie n i ng. De bra ndweer is wel weer b e t ro k ken bij de beoorde l i ng van bouwplannen en van de ins t a l l a t ie s, maar weer niet bij de c o nt role en het testen da a r v a n. Op 2 juli 1996 neemt het college van B&W Eda m - Vo l e ndam dit rapport voor ke n n i s ge v i ng aan. 110 De behe e r s c o m m i s s ie stuurt op 22 december 1997 aan de colleges van B&W van de IS W - ge me e nten een brief met als bijlage twee ra p p o r t e n. Het eerste rapport Oplossingen no t i t ie project Ve r s t e r k i ng bra ndweer in de re g io s Za a ns t a d en Wa t e r l a nd van Me de org a n i s a t ie a d v i s e u r s, ge da t e e rd 26 juni 1997 bevat voor de pre v e nt ie taak een dr ietal aanbevelinge n. 1. Organiseer overleg tussen de brandweer en de diverse gemeentelijke diensten, zodat p r e v e n t i e t a ken goed kunnen worden uitgevoerd. Deze overleggen zullen -indien n o o d z a kelijk gestructureerd plaatsvinden en bestuurlijk worden veranke r d ; 2. Stel personeel aan om de preventieactiviteiten in alle gemeenten vorm te kunnen geven en de inhaalslag te kunnen realiseren. De termijn waarop dat gerealiseerd kan worden is a f h a n kelijk van de prioriteiten die worden gesteld; 3. Voer preventie-activiteiten zoveel mogelijk op regionaal niveau uit. Het tweede rapport Visie op de org a n i s a t ie van de behe e r s c o m m i s s ie van de re g io na l e b ra ndweer Wa t e r l a nd bevat een aantal punten ter verbetering van de bra ndw e e ro rg a n i s a t ie in E da m - Vo l e nda m 1 7 : Versterking van het management onder andere door opleiding van officieren en het ter hand nemen van de preventiecontroles. Dit betreft het verstrekken van gebruiksvergunningen op grond van hoofdstuk 6 van de Bouwverordening en de Brandbeveiligingsverordening alsmede de controle daarop. In 1998 zou een brandmeester preventie aangesteld moeten worden (full time) en in 1999 een officier preparatie. Op de langere termijn ontkomt de gemeente er niet aan een algemeen commandant (Hoofdbrandmeester) in beroepsdienst aan te stellen. De ko r p s c o m m a n d a n t e n kunnen dan doorfunctioneren met beperkte opleidingseisen. Het college zal zich op 3 maart 1998 buigen over deze rapporten (zie hie ro nder B ). Maar eerst komt de zaak aan de orde in de commissie Alge me ne Za ken, een commissie van de ge me e nt e ra a d, waarin de burge meester en woord v o e rders van de verschillende fra c t ie s Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

23 z i t t i ng hebben. De re g io nale bra ndw e e rc o m ma nda nt geeft op 8 januari 1998 tijde ns een o p e n b a re verg a de r i ng van deze advie s c o m m i s s ie een pre s e nt a t ie over het het Project Ve r s t e r k i ng B ra ndw e e r Za a ns t re e k - Wa t e r l a nd. De burge meester onderschrijft tijde ns de verg a de r i ng de noodzaak van twee ge k w a l i f ic e e rde bero e p s f u nc t io narissen, zoals voorgesteld in het ra p p o r t V i s ie op org a n i s a t ie. De aans t e l l i ng van een bero e p s c o m ma nda nt in Eda m - Vo l e ndam heeft nie t de voorkeur van de burge me e s t e r, liever ziet hij een prof e s s io nele bero e p s k ra c ht ter onde r - s t e u n i ng van de beide (vrijwillige) comma nda nten, en die tevens een en ander kan cont ro l e re n Aanstelling bra n d p reve n t i e f u n c t i o n a r i s, ve r vo l g De directeur die nst Geme e nt e w e r ken adviseert op 15 januari 1998 het college ne g a t ief over he t i n hu ren van capaciteit en de mo ge l i j ke verho g i ng van de lege s. Het gaat bij ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen om een cont i nue zaak en da a rom vindt de directeur de voorstellen uit he t rapport van Me de org a n i s a t ie - a d v ies en uit het rapporten Visie op org a n i s a t ie een betere o p l o s s i ng. Op 3 maart 1998 bespreekt het college dit advies en de beide bovenge no e mde rapporten. De a fde l i ng Bestuurszaken adviseert het college een func t ie te cre ë ren -en liefst meteen open te stellen, ge z ien de urge nt ie - voor een bra ndmeester pre v e nt ie in schaal 8, toe te voegen aan de afde l i ng Bouw- en Wo n i ng t o e z ic ht van de die nst Geme e nt e w e r ken. De of f ic ier pre p a ra t ie zou een half jaar later aangesteld kunnen worden. De burge meester wordt verzocht zich hie ro v e r uit te spre ken. Het college besluit tot aanho ud i ng van het age nda p u nt en vraagt advies aan de Ko n i n k l i j ke Ne de r l a ndse Bra ndw e e r v e re n ig i ng. Op 12 april 1998 komt de zaak opnieuw aan de orde, nu door middel van een brief van de re g io naal comma nda nt, die he t z e l fde adviseert als de afde l i ng Bestuurszaken. Het college besluit ditmaal tot aanho ud i ng om na de re inlic ht i ngen in te winnen bij de Regio na l e B ra ndweer Wa t e r l a nd. 111 Op 28 april 1998 verg a dert het college over een nieuwe no t i t ie over he t z e l fde onderwerp en besluit opnieuw tot aanho uden. Op 12 mei 1998 besluiten burge meester en wetho uders over de ge b r u i k s v e rg u n n i ng : Het resultaat van het organisatieonderzoek afwachten. Daarbij deze taak (inzake g e b r u i ksvergunningen) inbrengen; Combinatie met de gemeente Waterland bezien; Een (met name genoemde )brandweercommandant benaderen of hij bereid is voorlopig deze zaak op zich te nemen. 1 8 In oktober 1998 vinden twee gebeurtenissen plaats. Een lid van de vrijwillige bra ndweer in Vo l e ndam schrijft het college over de bevind i ngen uit zijn scriptie, ge maakt in het ka der van de opleid i ng tot adjunc t - ho ofd b ra ndmeester bij het Nibra in Arnhem. Hij bie dt tevens zijn de s k u nd ig he id aan voor de pre p a ra t ieve taak. Een onde r ne mer van een plaatselijk hotel belt de afde l i ng Bestuurszaken en vraagt waar hij he t o nt r u i m i ngs- en calamiteitenplan van het hotel voor akko o rd kan aanbie den. Een Enge l s e re i s o rg a n i s a t ie wil zijn gasten slechts in het hotel onde r b re ngen als er een de rge l i j k go e dge ke u rd plan aanw e z ig is. De afde l i ng Bestuurszaken verme l dt beide gebeurtenissen in een no t i t ie aan het college van B& W en dr i ngt, re f e re re nd aan eerde re no t i t ie s, erop aan minimaal een fulltime func t io naris in B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

24 d ie nst te ne men die zich met de hand h a v i ng van het stelsel van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen mo e t gaan bezig ho uden. Ook de mo ge l i j k he id aans l u i t i ng te zoeken bij een re g io naal pre v e nt ie - b u reau van de bra ndweer komt weer aan de orde, maar ge z ien de voorkeur van Wa t e r l a nd, Ze e v a ng en Beemster voor een lokale oplossing, lijkt dit geen ge ma k ke l i j ke optie. Daaro m adviseert de afde l i ng Bestuurszaken een van de twee leden van de vrijwillige bandw e e r, die de o p l e id i ng voor adjunc t ho ofd b ra ndmeester hebben afge ro nd, waaro nder de sollic i t a nt, aan te stellen als me de w e r ker bra nd p re v e nt ie en bra nd p re p a ra t ie. Op 10 november 1998 neemt het college het volge nde besluit: het lid van de vrijwillige brandweer uit te nodigen voor een gesprek met de p o r t e f e u i l l e h o u d e r ; aan gebruiksvergunningen een termijn te verbinden; organisatieadviseur en gemeente Purmerend om nadere informatie vragen; zodra mogelijk de legesverordening aan te passen. 112 E n kele ma a nden da a r na, op 4 februari 1999, maakt het college de vacature van me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie beke nd bij de bra ndw e e rc o m ma nda nten van Edam en Vo l e nda m. In de tussenlig ge nde tijd is aan de hand van no t i t ies van de afde l i ng Bestuurszaken van december 1998 en februari 1999 overleg geweest in het college over adviezen van bra ndweer en VB/Deloitte en To uc he over de positio ne r i ng van de me de w e r ker in de ge me e nt e l i j ke org a n i s a t ie. De re g io nale comma nda nt adviseert de nieuwe me de w e r ker aan te stellen bij de a fde l i ng B e s t u u r s z a ken, me de aange s t u u rd door de lokale bra ndw e e rc o m ma nda nten. Burge meester en We t ho uders ne men echter het advies van VB/Deloitte en To uc he over en plaatsen de me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie bij de sectie Bouw- en Milie u z a ken van de nieuwe afde l i ng Vo l k s hu i s v e s t i ng, R u i m t e l i j ke Orde n i ng en Milieu (VROM), die per juni 2000 een feit zal zijn. Tot die datum is de me de w e r ker onde rge b ra c ht bij de afde l i ng Openbare We r ken en Ruimtelijke O rde n i ng (OWRO) van de die nst Geme e nt e w e r ke n. Plan van aanpak gebruiks v e r g u n n i n g e n De nieuwe me de w e r ker bra nd p re v e nt ie komt per 1 september 1999 in die nst bij de ge me e nt e E da m - Vo l e ndam en loopt eerst stage tot het eind van het jaar bij de Regio nale Bra ndw e e r Wa t e r l a nd en bij de bra ndweer van Purme re nd. Een voorstel met een eerste aanzet tot i n v o e r i ng van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen, stuurt hij in oktober 1999 naar het toeko ms t ige ho ofd van de afde l i ng VROM, de chef van het ka b i net van de burge meester en de b ra ndw e e r - c o m ma nda nten. Op 1 januari 2000 tre e dt de me de w e r ker in die nst bij de die nst Geme e nt e - w e r ken, afde l i ng OWRO. Op 28 maart 2000 is zijn no t i t ie inzake werkwijze en prio r i t e i t e ns t e l l i ng ge b r u i k s v e rg u n n i nge n 2000 in Eda m - Vo l e ndam klaar voor behande l i ng in het college van B&W. Op de no t i t ie zit een b r iefje geplakt van de wetho uder Ruimtelijke Orde n i ng met da a rop de volge nde 1 9 t e k s t : SVP bij de prioriteiten horecabedrijven te starten bij de gelegenheden waar de meeste mensen ko m e n. Het college keurt het voorstel van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie goed op 11 april Vast staat nu dat 215 bouwwerken voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng in aanme r k i ng ko men. In he t voorstel is met behulp van de Prevap bere ke nd dat in 2007 aan deze gebouwen ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen kunnen zijn verleend, uitgaande van één me nsjaar met een ge m idde l de netto tijd van 1400 uur. Voor de afgifte van een ge b r u i k s v e rg u n n i ng staat ge m iddeld twint ig uur, voor Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

25 de hand h a v i ng ge m iddeld zes uur. Ind ien echter ook aanda c ht wordt besteed aan ins t r uc t ie, v o o r l ic ht i ng en het ma ken van aanvalsplannen ligt spre id i ng van de verg u n n i ng v e r l e n i ng over een lange re tijdsperio de, ongeveer tien jaar, voor de hand. In zijn func t ie b e s c h r i j v i ng staat dat de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie is belast met advisere nde t a ken voor de bra nd p re v e nt ie en met het cont ro l e ren van afge geven ge b r u i k s v e rg u n n i ngen in o v e re e ns t e m m i ng met de Bouw- en Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng en verder dat hij optre e dt als t o e z ic ht ho ude nd ambtenaar met opsporing s b e v o e gd he id. 2 0 Va naf 11 april 2000 begint de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie met de da a dw e r ke l i j ke uitvoering van ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng en gaan de eerste brieven uit naar openbare i n r ic ht i ngen. Op die datum wordt ook de eige naar van de Wir War bar schriftelijk gewezen op de verplic ht i ng een ge b r u i k s v e rg u n n i ng aan te vra gen (zie verder para g raaf B verlening en hand h a v i ng ge b r u i k s v e rg u n n i ng ) Analyse Vaststelling gemeentelijke re g e l g eving bra n d veilig gebruik in 1986 en in 1993 Een ge me e nte is in principe vrij het bra nd v e i l ig gebruik van gebouwen naar eigen inzic ht in de B o u w v e ro rde n i ng te re gelen. De ge me e nt e raad van Eda m - Vo l e ndam heeft zich voor de ge me e nt e l i j ke re ge l ge v i ng voor het bra nd v e i l ig gebruik van openbare inric ht i ngen, waaro nde r de ho reca, ge b a s e e rd op de mo de l v e ro rde n i ngen van de VNG. In 1986 heeft de ge me e nt e ra a d de mo de l - B ra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng overge no men. Het valt op dat in deze vero rde n i ng de a m b t e na ren die belast zijn met het toezic ht op de na l e v i ng ex p l ic iet ge no e md worden als de l o kale bra ndw e e rc o m ma nda nten en de ambtena ren van bouw-en woning t o e z ic ht. In de z e p e r io de wordt de ho reca uitvoerig ge c o nt ro l e e rd, zonder dat het vastge s t e l de ins t r u me nt van me l d i ng s p l ic ht en ge b r u i k s t o e s t e m m i ng wordt gebruikt. De cont rolecyclus stopt in De door de re g io nale bra ndw e e rc o m ma nda nt ge a d v i s e e rde struc t u rele na c o nt roles worde n, voorzover is na te gaan, niet uitge v o e rd. In 1993 neemt de ge me e nt e raad de mo de l - B o u w v e ro rde r i ng, met enige aanpassingen, over op voorstel van de re g io nale bra ndw e e rc o m ma nda nt. De ge me e nt e raad heeft niet ge z o c ht na a r a nde re mo ge l i j k he den, maar welbewust de last van een verplic ht ge b r u i k s v e rg u n n i ngstelsel (tot 1993 ge b r u i k s t o e s t e m m i ng) op zich ge no men. De raad heeft verzuimd een afweging te ma ken in ho e v e r re de mo de l v e ro rde n i ng uitvoerbaar is voor Eda m - Vo l e ndam. De mo ge l i j k he id uit de mo de l - B o u w v e ro rde n i ng (artikel 12.6) om tot een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng over te gaan heeft men niet overwogen. De re g io na l e b ra ndw e e r - c o m ma nda nt heeft er in zijn advies ook niet op gewezen. De ge me e nt e raad he e f t z ich evenmin ge re a l i s e e rd wat de cons e q u e nt ies zijn van de eigen re ge l ge v i ng, na melijk da t v a naf 1986 openbare gebouwen voor meer dan 25 personen in overtre d i ng zijn wege ns he t o nt b re ken van een toestemming s v e r k l a r i ng voor bra nd v e i l ig gebruik, en vanaf 1993 in o v e r t re d i ng wege ns het ont b re ken van een verg u n n i ng voor bra nd v e i l ig gebruik. De opme r k i ng van een wetho uder tijde ns de ra a d s b e h a nde l i ng van de nieuwe Bouwvero rde n i ng in 1993, "da t het hier gaat om een mo de l v e ro rde n i ng die wordt overge no men", is wellic ht illustra t ief voor het ge b rek aan belang s t e l l i ng voor de uitvoering van de re ge l ge v i ng. Evenals het ne ge ren van de adviezen van de re g io nale bra ndweer om een uitvoeringsplan op te stellen voor he t v e r l e nen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen en de afgifte uit te besteden aan de bra ndw e e r. 113 B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

26 O p me r kelijk is evene e ns dat de door de VNG voorge s t e l de zeven series wijzig i ngen in de B o u w v e ro rde n i ng blijkbaar klakkeloos zijn overge no men: in de Bouwvero rde n i ng van 1998 is o p e e ns de eerder vastge s t e l de, afwijke nde gre ns voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng van 25 persone n o p ge ho o gd naar de VNG gre ns van 50, zonder advisering van de bra ndweer en zonder debat in de ra a d. Modelverordening brandveiligheid en hulpverlening De VNG mo de l v e ro rde n i ng bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng is in Eda m - Vo l e ndam nie t o v e rge no men, in Purme re nd wel. Gebleken is dat de re g io nale comma nda nt in zijn ho e da n ig he id van comma nda nt van de bra ndweer Purme re nd die ge me e nte wél he e f t ge a d v i s e e rd de vero rde n i ng over te ne men, he t geen ge s c h ie dde in De Regio na l e B ra ndweer Wa t e r l a nd heeft de brief met de mo de l v e ro rde n i ng van de VNG van 5 september 1996 niet ont v a ngen. Deze is na melijk uitsluitend naar de leden de afzonde r l i j ke ge me e nten - ge s t u u rd. Om deze re den zag de re g io nale comma nda nt geen aanleid i ng de ge me e nten in zijn re g io te attende ren op de mo de l v e ro rde n i ng Bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng Pogingen tot beleidsuitvoering De uitvoering van ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng is vanaf 1993 een steeds terugke re nd o nderwerp in zowel het college als in re g io naal verband en geeft aanleid i ng tot discussie en c o m p e t e nt ie c o n f l icten. Effectieve besluitvorming blijft tot 2000 acht e r w e ge. Ondu idelijk is tot dat jaar welke portefeuilleho uder vera nt w o o rdelijk is. Het meest logisch is te vero nderstellen dat de Bouwvero rde n i ng, inc l u s ief ho ofdstuk 6, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng, stoelend op de Wo n i ngwet 1992, onder de portefeuille van de wetho ude r Vo l k s hu i s v e s t i ng en Ruimtelijke Orde n i ng valt. 22 Een ande re aanw i j z i ng hiervoor is da t me de w e r kers van OWRO en BZRO zich bezig hie l den met de ma t e r ie en de commissie Plano l o g ie ( w e t ho uder Vo l k s hu i s v e s t i ng en Ruimtelijke Orde n i ng met de chefs van beide afde l i ngen) ter z a ke bevoegd waren verklaard. Dat blijkt uit de age nde r i ng van de eerste no t i t ie ge b r u i k s v e rg u n n i ngen op 28 maart 1996 voor deze commissie. De no t i t ie van 18 no v e m b e r 1997 van Bestuurszaken aan het college versterkt deze indruk, evenals de brief van de d i recteur van de Die nst Geme e nt e w e r ken aan het college van 25 juni Er zijn echter ge e n s t u k ken aange t roffen waaruit blijkt dat de commissie Plano l o g ie de no t i t ie over de ge b r u i k s v e rg u n n i ngen op 28 maart 1996 werkelijk heeft bespro ken. Aan het einde van dat jaar, op 13 december 1996, vindt de wetho uder Milieu blijkbaar dat hij erover gaat, ge z ien zijn s t a nd p u nt op het portefeuilleho uders-overleg Milieu van het Int e rge me e nt e l i j k S a me nw e r k i ng s v e r b a nd Wa t e r l a nd dat "het afgeven van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen niet no d ig is o mdat de bra ndvoorschriften ge c o nt ro l e e rd worden in het ka der van de Wet Milie u b e heer en de b o u w v e rg u n n i ngen". We e r s p ro ken is de wetho uder niet in het college. In het ambtelijk v o o roverleg van 2 december 1996 bra c ht Eda m - Vo l e ndam ook al het stand p u nt in dat "er ge e n capaciteit beschikbaar is en derhalve geen uitvoering aan het verlenen van ge b r u i k s v e rg u n n i ngen ge geven zal worden". Ve rde re aanw i j z i ngen dat de wetho uder Milie u p o r t e f e u i l l e ho uder ge b r u i k s v e rg u n n i ngen zou zijn, zijn overige ns niet ge v o nden. De burge meester van Eda m - Vo l e ndam heeft de zorg voor de portefeuille bra ndw e e r. Daartoe b e ho ren de pre v e nt ieve taken van de bra ndweer (lokaal en re g io naal). Of de burge meester als uitvloeisel van zijn portefeuille de vera nt w o o rde l i j k he id heeft voor de Bra nd b e v e i l ig i ng s - v e ro rde n i ng1993 (ge b r u i k s v e rg u n n i ng voor nie t - b o u w w e r ken) is niet du idelijk. Het college Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

27 heeft zich hie rover niet uitge s p ro ken. Evenmin is aanne melijk dat de burge meester de ge b r u i k s v e rg u n n i ng in zijn portefeuille zou hebben, me de gelet op het feit dat de ge b r u i k s - v e rg u n n i ng ambtelijk niet bij de bra ndweer is onde rge b ra c ht. De bestuurlijke en ambtelijke toede l i ng van taken en bevoegd he den inzake ho ofdstuk 6 van de B o u w v e ro rde n i ng en de Bra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng levert geen eendu id ig beeld op. Binne n het college bestaat geen he l de re taakverde l i ng op dit punt. Beleid omtre nt het bra nd v e i l ig gebruik van bouwwerken voor meer dan 25 personen komt niet vóór 2000 tot stand, ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen worden niet verleend, toezic ht op en hand h a v i ng van de bra nd v e i l ig he id bij gebruik blijft tot het jaar 2000 acht e r w e ge. Va naf 1997 wordt de ambtelijke druk op het college opge v o e rd. De re g io nale bra ndw e e r - c o m ma nda nt, die al voortdu re nd aan de bel trekt, wendt zich schriftelijk tot het college, en de d i recteur van de die nst Geme e nt e w e r ken uit zijn onge no e gen over het uitblijven van beleid voor de ge b r u i k s v e rg u n n i ng v e r l e n i ng en schrijft "dat het niet verlenen van ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen bij calamiteiten op zijn minst kan leiden tot het ter vera nt w o o rd i ng roepen van de vera nt w o o rde l i j ke persone n ". Ook de nieuwe no t i t ie van de afde l i ng BZRO voor het college als vervolg op deze brieven is h a rder van toon: "zeker ind ien het een keer verke e rd gaat zal men zich afvra gen waarom de z e re ge l ge v i ng niet werd ge h a nd h a a fd ". De behe e r s c o m m i s s ie van de Regio nale Bra ndw e e r, waarin de burge meesters van Eda m - Vo l e ndam en de ande re ISW ge me e nten zitting hebben, me ngt zich in de discussie over ex t ra capaciteit voor de bra nd p re v e nt ie in het alge meen en de ge b r u i k s v e rg u n n i ng in het bijzonde r. Va naf eind 1997 in het ka der van het het Project Ve r s t e r k i ng Bra ndw e e r. De burge meester van E da m - Vo l e ndam probeert vanuit die positie het aanstellen van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie door het college ge ho no re e rd te krijgen. In 1998 staat het punt tot vier keer toe ge a ge nde e rd voor het college van B&W. Tot besluitvorming komt het echter niet, omdat één van de w e t ho uders steeds opnieuw adviezen wil in winnen, een wens waaraan het college telke ns t e ge moet komt. Er zijn twee gebeurtenissen van buitenaf voor no d ig om het college u i t e i nde l i j ke over de streep te tre k ken. Een plaatselijke ho t e l b e he e rder vraagt waar zijn o nt r u i m i ngs-en calamiteitenplan voor akko o rd kan worden aange b o den. Een Enge l s e re i s o rg a n i s a t ie, die gasten in zijn hotel onde r b re ngt, stelt die eis. En een vrijwilliger van de b ra ndweer met een net afge ro nde opleid i ng tot adjunc t - ho ofd b ra ndmeester doet een open s o l l ic i t a t ie. Op 10 november 1998 beslist het college de sollic i t a nt uit te no d igen voor een ge s p rek. Een echt besluit om een me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie aan te stellen wordt nie t ge no men, hoewel het wel als zoda n ig ge ï nt e r p re t e e rd wordt. De vacature wordt opengesteld in f e b r uari 1999 en uiteindelijk wordt de adjunc t - b ra ndmeester per 1 september 1999 aange s t e l d als ambtenaar in de func t ie van me de w e r ker bra nd p re v e nt ie bij de ge me e nte Eda m - Vo l e nda m De ambtelijke inbedding De ind ie ns t t re d i ng van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie valt samen met het do o r v o e ren van een i ng r i j p e nde re o rg a n i s a t ie van het ambtelijk apparaat onder nieuwe leid i ng ge v e nden. De nie u w e a fde l i ng Vo l k s hu i s v e s t i ng, Ruimtelijke Orde n i ng en Milieu (VROM), waar de me de w e r ker bra nd - p re v e nt ie is onde rge b ra c ht, bestaat uit een fo r mele same n v o e g i ng van voorma l ige afde l i nge n, d ie zich in de praktijk nog moet bewijzen. Een du ide l i j ke aans t u r i ng van de nieuwe me de w e r ke r blijft acht e r w e ge. Hij opereert alleen. Rugge s p raak is er met de re g io nale pre v e nt ie of f ic ier en i n fo r meel contact met de beide lokale comma nda nten. De re g io nale comma nda nt adviseert tevergeefs de medewerker brandpreventie bij of in de buurt van het kabinet van de burgemeester t e plaatsen, om de aans t u r i ng van de beide lokale bra ndw e e rc o m ma nda nten te gara nde ren. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

28 O ndanks het ge b rek aan leid i ng en ambtelijke inbedd i ng slaagt de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie erin om binnen dr ie ma a nden na aant re den bij de ge me e nte een plan van aanpak ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen op te stellen, waarna hij begint met de uitvoering. A r t i kel 1 lid 5 van de Bra ndweerwet 1985 schrijft voor dat Burge meester en We t ho uders belast zijn met het beno e men, schorsen en ontslaan van het personeel van de ge me e nt e l i j ke bra ndw e e r. In Eda m - Vo l e ndam zijn de bra ndw e e r korpsen twee separa t e, lokale vere n ig i ngen met elk een e igen bestuur en een eigen persone e l s b e l e id. De beide comma nda nten van Edam en Vo l e nda m b e s c h i k ken niet over alle diploma s om onder alle oms t a nd ig he den het comma ndo te mo ge n v o e ren. Het feitelijk comma ndo zal om die re den soms bij een ande re comma nda nt mo e t e n l ig gen die wel over de vereiste kwalific a t ies beschikt. Dit is een kwetsbare cons t r uc t ie Beheers c o m m i s s i e De Regio nale Bra ndweer Wa t e r l a nd is een die nst van het Int e rge me e ntelijk Same nw e r k i ng s - v e r b a nd Wa t e r l a nd (ISW). De behe e r s c o m m i s s ie, het da gelijks bestuur van de Regio nale Bra ndw e e r Wa t e r l a nd, bestaande uit alle burge meesters van de de e l ne me nde ge me e nten, maakt op de C o m m i s s ie geen kra c ht da d ige indruk. Ook hier sleept zich de discussie voort over een re g io na l e dan wel lokale aanpak van de ge b r u i k s v e rg u n n i ngen, zonder dat er knopen worden do o rge h a k t. B o v e nd ien kunnen de burge meesters in de behe e r s c o m m i s s ie als da gelijks bestuur van de R e g io nale Bra ndweer het ene stand p u nt inne men en na me ns het college van B&W in hun eige n gemeenten een ander standpunt. Ter illustratie: in de notitie Visie op Organisatie die de beheersc o m m i s s ie op 22 december 1997 aan het bestuur van de de e l ne me nde ge me e nten stuurt staat 2 3 : Op langere termijn ontkomt de gemeente Edam-Volendam er niet aan een algemeen commandant (hoofdbrandmeester) in beroepsdienst aan te stellen. De ko r p s c o m m a n d a n t e n kunnen dan doorfunctioneren met minimale opleidingseisen. Op 8 januari 1998 blijkt in de commissie v e rg a de r i ng Alge me ne Za ken dat de burge me e s t e r t e r u g komt op dat stand p u nt inge no men in de behe e r s c o m m i s s ie. De re g io nale comma nda nt bepleit het aanstellen van een bero e p s c o m ma nda nt in Eda m - Vo l e ndam. De burge meester stelt na me ns burge meester en wetho uders Eda m - Vo l e ndam dat evenwel de voorkeur uitgaat naar een b e ro e p s k ra c ht ter onde r s t e u n i ng van de beide lokale comma nda nten. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

29 1.4.3 Conclusies Ve rg u n n i n g verlening en handhaving bra n d veiligheid in de gemeente Edam-Vo l e n d a m De Commissie heeft kennis ge no men van de conc l u s ies van de Ins p e c t ie voor de Bra ndw e e r z o rg en Rampenbestrijding in same nw e r k i ng met de Ins p e c t ie No o rd - Ho l l a nd en Flevoland inzake he t v e r l e nen van verg u n n i ngen. Me de op basis daarvan trekt de Commissie de volge nde conc l u s ie s : 1. De Commissie stelt vast dat het college van Burge meester en We t ho uders van Eda m - Vo l e ndam wettelijk voorge s c h reven taken uit de Bouwre ge l ge v i ng fo r meel heeft vastge l e gd, maar niet heeft voorzien van ade q uate uitvoering s ma a t re gelen. Er is geen impleme nt a t ie - plan vastgesteld met de persone l e, org a n i s a t o r i s c he en fina nciële cons e q u e nt ie s, noch een p r io r i t e i t s t e l l i ng voor de inric ht i ngen, die voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng in aanme r k i ng k w a me n. 2. De Commissie constateert dat de ho re c a ge l e ge n he den in Eda m - Vo l e ndam ge du re nde de p e r io de actief zijn ge c o nt ro l e e rd. De me l d i ng s p l ic ht inzake bra nd v e i l ig ge b r u i k is niet inge v o e rd en verklaringen tot ge b r u i k s t o e s t e m m i ng zijn niet door het college van b u rge meester en wetho uders afge geven. Hiertoe was wél besloten in de B ra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng De Commissie constateert dat de ge me e nt e raad van Eda m - Vo l e ndam in maart 1993 de do o r de VNG aange reikte mo de l - b o u w v e ro rde n i ng heeft overge no men, aange s c herpt en v a s t ge s t e l d. De ge me e nt e raad heeft zich er echter geen re ke nschap van ge geven dat op he t mo me nt van vaststelling meer dan 200 bouwwerken in strijd met de bouwvero rde n i ng in gebruik zijn. De Commissie is van me n i ng dat een ge fa s e e rde inw e r k i ng t re d i ng of een op de l o kale situa t ie toegespitste overg a ng s re ge l i ng in de re de had ge l e ge n De Commissie stelt voorts vast dat de ge me e nt e raad van Eda m - Vo l e ndam in maart 1993 de door VNG aange reikte mo de l - b ra nd b e v e i l ig i ng s v e ro rde n i ng heeft vastge s t e l d, waarin he t b ra nd v e i l ig gebruik is ge re geld van ande re cons t r uc t ies dan bouwwerken, zoals feest- en c i rc u s t e nt e n. De Commissie constateert dat de vero rde n i ng Bra nd v e i l ig he id en hu l p v e r l e n i ng niet is v a s t gesteld door de ge me e nt e ra a d. De VNG heeft in 1996 daartoe wel een Mo de l - v e ro rde n i ng aange reikt. In deze vero rde n i ng is ge re geld dat ge me e nten jaarlijks een b e l e idsplan vaststellen met daarin de taken van de ge me e nt e l i j ke bra ndweer en de b e s c h i k b a re personele capaciteit en fina nciële middelen. De Commissie conc l udeert dat de ge me e nte Eda m - Vo l e ndam niet beschikte over een de rgelijk beleid s p l a n. 5. De Commissie stelt vast dat het ge me e ntebestuur in de perio de bewust he e f t a fge z ien van het ne men van uitvoering s ma a t re gelen voor wat betreft het bra nd v e i l ig gebruik van openbare gebouwen. Pas in september 1999 is met de aans t e l l i ng van een b ra nd p re v e nt ie me de w e r ker een aanvang ge maakt met de uitvoering van ho ofdstuk 6 van de B o u w v e ro rde n i ng 1993, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. 6. De Commissie is van me n i ng dat er geen misverstand over kan bestaan, uitgaande van de l a nde l i j ke re ge l ge v i ng en van de besluiten van de ge me e nt e raad zelve, dat de uitvoering van de Bouwvero rde n i ng, inc l u s ief ho ofdstuk 6, de verg u n n i ng voor bra nd v e i l ig ge b r u i k, een ge me e nt e l i j ke taak is. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

30 7. De Commissie stelt vast dat zowel de comma nda nt van de Regio nale Bra ndweer als he t ambtelijk apparaat het college van Burge meester en We t ho uders ge du re nde zeven jaar t e v e rgeefs van adviezen heeft voorzien over de uitvoering van ho ofdstuk 6 van de B o u w v e ro rde n i ng, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. 8. De Commissie stelt vast dat binnen het college van Burge meester en We t ho uders ge e n s p ra ke was van een he l de re portefeuilletoede l i ng op het punt van ho ofdstuk 6 van de B o u w v e ro rde n i ng, de ge b r u i k s v e rg u n n i ng. 9. De Commissie stelt vast dat op een portefeuilleho udersoverleg Milieu van he t I nt e rge me e ntelijk Same nw e r k i ng s v e r b a nd Wa t e r l a nd in december 1996 Eda m - Vo l e ndam als e n ige ge me e nte het stand p u nt inneemt dat geen aparte ge b r u i k s v e rg u n n i ngen worde n v e r l e e nd omdat de bra ndvoorschriften in het ka der van de Wet milie u b e heer en de b o u w v e rg u n n i ng worden ge c o nt ro l e e rd De Commissie stelt vast dat het college van Burge meester en We t ho uders zijn taken op he t ge b ied van het bra nd v e i l ig he id gebruik van openbare gebouwen nauwelijks heeft inge v u l d. Daaruit vloeit voort dat de ge me e nte Eda m - Vo l e ndam in haar vera nt w o o rde l i j k he id erns t ig t e ko r t ge s c hoten is De Commissie constateert dat de ambtelijke inbedd i ng van de bra nd p re v e nt ie me de w e r ker in de ge me e nt e l i j ke org a n i s a t ie niet optimaal was en de aans t u r i ng ge b re k k ig. De Commissie stelt vast dat de bra nd p re v e nt ie me de w e r ker er de s o ndanks in is ge s l a a gd in korte tijd een plan van aanpak ge b r u i k s v e rg u n n i ngen op te stellen en een begin te ma ken met de u i t v o e r i ng. 1 2.De Commissie is van me n i ng dat de leden van de behe e r s c o m m i s s ie van de Regio na l e B ra ndweer zichzelf, voor wat betreft de advisering over de uitvoering van ho ofdstuk 6 van de Bouwvero rde n i ng, eerder zien als belange n b e h a r t iger van de ind i v iduele ge me e nten da n als da gelijks bestuur van de Regio nale Bra ndw e e r. 1.5 Ve rg u n n i n g verlening en handhaving tav pand Haven Overzicht van de feiten De voor bra n d veiligheid re l evante ve rgunningen en de handhaving daarva n Verlening bouwvergunningen Va naf 1992 is er voor de panden Haven tweemaal een bouwverg u n n i ng afge geven. Op 1 januari 2001 was een aanvraag voor een de rde bouwverg u n n i ng in behande l i ng. Op 13 juli 1993 verleent het college van Burge meester en We t ho uders een bouwverg u n n i ng voor de same n v o e g i ng en int e r ne verbouwing van de panden Haven De pro c e du re voor de verlening van deze verg u n n i ng vangt in het voorjaar van 1992 aan, na dat bleek dat de e ige naar van bovenge no e mde panden deze zonder bouwverg u n n i ng had same nge v o e gd. Dit is in strijd met artikel 40 van de Wo n i ngwet. Het college van Burge meester en We t ho ude r s a t t e ndeert de eige naar hie rop in een brief van 13 mei Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

31 Naar aanleid i ng van deze brief die nt de eige naar op 22 september 1992 een bouwaanvraag in. In een brief van 10 november 1992 geeft het college van Burge meester en We t ho uders aan deze aanvraag buiten behande l i ng te laten, omdat in een ge s p rek op 28 oktober 1992 tussen de eige naar en de voor bouwzaken vera nt w o o rde l i j ke wetho uder is ge b l e ken dat de eige na a r ook nog plannen heeft om de ke l der en de eerste verd ie p i ng van de panden te verbouwen. De eige naar die nt vervolge ns op 28 januari 1993 een nieuwe bouwaanvraag in die op 2 februari 1993 door de ge me e nte wordt ont v a ngen. Een func t io naris van de Regio na l e B ra ndweer Wa t e r l a nd beoordeelt op 16 februari 1993 het bouwplan op bra nd v e i l ig he id. Op 4 mei 1993 die nt de architect zijn bouwteke n i ngen in bij de ge me e nt e. Op 8 juni 1993 behandelt het college van Burge meester en We t ho uders de aanvraag met een p o s i t ief advies van de directeur Geme e nt e w e r ken. In verband met de wettelijke no o d z a a k b i n nen de r t ien weken op een bouwaanvraag te beslissen, wordt de datum van aanvra a g v e ra nde rd van 2 februari 1993 (datum aanvra a g fo r mu l ier) in 4 mei 1993 (datum ind ie n i ng complete bouwplan met teke n i ngen). Het college van Burge meester en We t ho uders verleent op 13 juli 1993 de bouwverg u n n i ng. Op 25 januari 1994 verleent het college van Burge meester en We t ho uders een bouwverg u n n i ng voor de uitbre id i ng van de eerste verd ie p i ng met opslagruimte. De eige naar die nt daarvoor op 18 november 1993 een bouwaanvraag in. De Regio nale Bra ndweer Wa t e r l a nd geeft op 8 december 1993 advies over dit bouwplan. Dit advies wordt ook op de bouwteke n i ng a a nge geven. 119 Op 21 december 2000 die nt de eige naar van de panden Haven een bouwaanvraag in voor het aanbre ngen van bra nd p re v e nt ieve voorzie n i ngen. Aanleid i ng hiervoor was de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p ro c e du re (zie hie r na). Deze bouwaanvraag was op 1 januari 2001 nog in b e h a nde l i ng. Handhaving bouwvergunningen Het college van Burge meester en We t ho uders cont roleert en handhaaft in de perio de begin 1989 begin 1994 de bouwverg u n n i ng p l ic ht en -voorschriften. Zo laat in die perio de he t c o l l e ge van Burge meester en We t ho uders de eige naar weten dat met bestuursdw a ng een einde zal worden ge maakt aan de ho reca-opslag (onder meer biertanks) in het pand Haven 148. Ook v i nden er in deze perio de re ge l ma t ig cont roles plaats op de na l e v i ng van bra nd v e i l ig he id s - voorschriften. Tijde ns één van deze cont roles blijkt de same n v o e g i ng van de panden Haven , zonder dat daarvoor een bouwverg u n n i ng was verstrekt. Er wordt vervolge ns een verg u n n i ng p ro c e du re in gang gezet tene i nde de situa t ie te legaliseren. In de perio de eind 1994 begin 2000 vindt geen hand h a v i ng plaats vanw e ge een tekort aan p e r s o nele capaciteit. De beschikbare tijd wordt ho ofd z a kelijk besteed aan automa t i s e r i ng en het beheer van de ge me e nt e l i j ke gebouwen. In april 2000 wordt het beleid ge ï nt ro duc e e rd om de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht actief te handhaven. In het ka der van dit beleid bre ngt de me de - w e r ker bra nd p re v e nt ie op 28 april 2000 een cont rolebezoek aan de panden Haven Hij constateert dat de verbouwingen niet conform de bouwverg u n n i ng van 1993 en 1994 zijn u i t ge v o e rd. Er zijn onder meer onvoldo e nde vluc ht mo ge l i j k he den. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

32 Verlening en handhaving gebruiks v e r g u n n i n g De eige naar van de panden Haven beschikt niet over een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Dit is in strijd met artikel van de ge me e nt e l i j ke Bouwvero rde n i ng. Het college van Burge me e s t e r en We t ho uders wijst hem hie rop in een brief van 11 april De eige naar die nt me de na a r a a n l e id i ng hiervan op 28 april 2000 een aanvraag in voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Het college van Burge meester en We t ho uders cont roleert en handhaaft in de perio de eind 1994 begin 2000 de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht niet. Op 10 maart 2000 stelt de me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie een plan van aanpak op waarin hij aangeeft hoe het verlenen van ge b r u i k s - v e rg u n n i ngen aan alle (ruim 200) daarvoor in aanme r k i ng ko me nde inric ht i ngen ka n ge s c h ie den. Het college van Burge meester en We t ho uders keurt op 11 april 2000 dit plan go e d en geeft aan dat prioriteit moet worden ge l e gd bij ho re c a - i n r ic ht i ngen waar veel bezoeke r s ko men. Ambtelijk wordt deze prio r i t e i t s t e l l i ng nog verder aange s c herpt: hoogste prio r i t e i t moet worden ge geven aan bedrijven die nieuw worden gebouwd of verbouwd, bedrijven die e ige ner beweging een ge b r u i k s v e rg u n n i ng aanvra gen en bedrijven die bijzonde re aanda c ht v ra gen. 120 In het ka der van dit beleid attendeert het college van Burge meester en We t ho uders de eige na a r van de panden Haven er in een brief van 11 april 2000 op dat hij inge v o l ge artike l van de ge me e nt e l i j ke Bouwvero rde n i ng moet beschikken over een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. In het verlengde hiervan voert de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie op 28 april 2000 een cont role uit in de panden Haven Hij constateert dat de bra nd v e i l ig he idsvoorschriften op een gro o t a a ntal punten niet worden na ge l e e fd. Een aantal van de alge me ne gebruiksvoorschriften wordt o v e r t re den (ont b re ken bra nd s l a ng h a s p e l s, mo nt a ge van de bra nd b l u s s e r s, ont b re ke n p ic t o g ra m men, aanbre ngen sleutelkast). Daarnaast zijn de vluc ht mo ge l i j k he den onvoldo e nde. De eige naar van de panden Haven die nt op 28 april 2000 een aanvraag in voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Hij geeft op het aanvra a g fo r mu l ier aan dat het ma x i mum aantal toe te laten personen 600 is. Het college van Burge meester en We t ho uders stuurt op 29 mei 2000 een b r ief aan de eige naar waarin zij onder meer aangeven dat er op basis van de ge c o ns t a t e e rde ge b re ken bij een inc ide nt een levens ge v a a r l i j ke situa t ie kan ontstaan en dat geen ge b r u i k s - v e rg u n n i ng kan worden afge geven voordat de ge c o ns t a t e e rde ge b re ken zijn wegge no men. De e ige naar moet direct een aantal ma a t re gelen ne men, bouwkund ige ma a t re gelen kunnen pas w o rden ge no men na afgifte van een bouwverg u n n i ng. Bovenge no e mde brief sluit af met he t voorstel om in overleg te tre den met de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie over de uitvoering van de no o d z a ke l i j ke ma a t re gelen en de termijn waarbinnen dit die nt te ge b e u ren. Wat het college b e t reft kunnen de nie t - b o u w k u nd ige ma a t re gelen in oktober 2000 worden uitge v o e rd. Voor de b o u w k u nd ige ma a t re gelen die nt eerst een bouwverg u n n i ng te worden aange v ra a gd. Het college van Burge meester en We t ho uders bevestigt in een brief van 12 juli 2000 na de re a f s p ra ken over de te treffen bouwkund ige voorzie n i ngen die op 20 juni 2000 tussen de e ige naar en de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie zijn ge maakt. De me de w e r ker bra nd p re v e nt ie voert in september 2000 nog twee ge s p re k ken met de eige naar over de voortgang van de uitvoering van de werkzaamhe den, waarna de architect op 31 oktober 2000 een teke n i ng ind ie nt. In de z e t e ke n i ng zijn de opme r k i ngen van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie verwerkt. De me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie voert op 14 december 2000 opnieuw overleg met de architect, waarin hij dre ig t met bestuursdw a ng. Op 21 december 2000 volgt de bouwaanvraag. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

33 121 Naleving en handhaving algemene gebruiksvoorschriften Op initia t ief van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie wijst het college van Burge meester en We t ho uders de ho re c a o nde r ne mers in de ge me e nte Eda m - Vo l e ndam in een brief van 30 november 2000 op het gevaar van bra nd b a re ke r s t v e r s ie r i ng. De me de w e r ker bra nd p re v e nt ie cont roleert de ho re c a - i n r ic ht i ngen die hij bezoekt in het ka de r van de cont role op de na l e v i ng van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht (een viertal) ook op he t gebruik van bra ndge v a a r l i j ke ke r s t v e r s ie r i ng. De panden Haven vielen buiten de z e c o nt ro l e. Na de bra nd is ge b l e ken dat de no o du i t g a ngen niet goed func t io ne e rden. Van de no o ddeur aan de zijka nt van t He meltje was de panie k s l u i t i ng ondersteboven ge mo nt e e rd en boven de p a n ie k s l u i t i ng was een houten plank aange b ra c ht. B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

34 Overige voor de bra n d veiligheid re l evante re g e l g eving en de handhaving daarva n A r b e i d s o m s t a n d i g h e d e n w e t Er is voor de ho re c a - i n r ic ht i ngen in de panden Haven geen plan van aanpak opge s t e l d met ma a t re gelen op het ge b ied van de arbeid s o ms t a nd ig he den (op basis van een risic o - a nalyse en invent a r i s a t ie) en ook geen bedr i j f s hu l p v e r l e n i ngsplan. Voor het opstellen van de r i s ic o - a nalyse die nt de werkgever zich te laten bijstaan door een Arbodie nst. Eén en ander is v o l ge ns de Arbeid s o ms t a nd ig he de nwet voorge s c h reven. Wel waren, op aandr i ngen van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie, zes me de w e r kers opge l e id tot bedr i j f s hu l p v e r l e ner en als zoda n ig a a nge s t e l d. De ho re c a - i n r ic ht i ng had een Arbodie nst inge s c h a ke l d. Besluit horeca, sport- en recreatie-inrichtingen milieubeheer De eige naar van de panden Haven die nt op basis van het Besluit ho reca, sport- en re c re a t ie - i n r ic ht i ngen milie u b e heer te me l den aan het college van Burge meester en We t ho ude r s dat hij een inric ht i ng in werking heeft. Hij heeft dat op 28 april 1993 ge daan. 122 Op 28 april 1993 legt een me de w e r ker van de ge me e nte op een cont rolelijst vast dat de ho re c a - i n r ic ht i ng in de panden Haven onder de werkingssfeer valt van het Besluit ho reca, sport- en re c re a t ie - i n r ic ht i ngen milie u b e he e r. Hij verme l dt op deze lijst ook da t b ra nd b l u s m iddelen niet voor onmiddellijk gebruik geschikt zijn. De ge me e nte wijst de ho re c a o nde r ne mer hie rop in een brief van 18 augustus 1993 en spreekt daarin het vertro u w e n uit dat dit per 1 december 1993 in orde zal zijn. Het is niet beke nd of later is ge c o nt ro l e e rd of één en ander in orde was Analyse De eigenaar van het pand Haven Men mag van een prof e s s io nele ho re c a - o nde r ne mer verwachten dat hij zich bij de ge me e nte of zijn bra nc he - o rg a n i s a t ie op de hoogte stelt van de bra nd v e i l ig he idsvoorschriften voor zijn o nde r ne m i ng. Van een ho re c a - o nde r ne mer mag men verwachten dat hij in ie der geval op de hoogte is van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht en de alge me ne gebruiksvoorschriften uit de B o u w v e ro rde n i ng. De eige naar van de panden Haven beschikte sinds 1993 niet over de voorge s c h re v e n ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Hij heeft deze pas aange v ra a gd op 28 april 2000 na dat hij da a rop, in he t ka der van een cont ro l e, was ge a t t e nde e rd door de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie van de ge me e nt e. Hij heeft een ge b r u i k s v e rg u n n i ng aange v ra a gd voor ma x i maal 200 bezoekers per v e rd ie p i ng (600 in totaal). De eige naar van de panden Haven had, gelet op bovens t a a nde, beho ren te weten dat in zijn panden een aantal alge me ne gebruiksvoorschriften werden overtre den. Tijde ns de c o nt role op 28 april 2000 kwam onder meer aan het lic ht dat de bra nd s l a nghaspel niet go e d was aange du id met een pic t o g ram, dat deze moeilijk te ge b r u i ken was door onde u gde l i j ke mo nt a ge, dat de bra ndblussers moesten zijn voorzien van ophang b e u gels en dat er een s l e u t e l kast die nde te hangen. Na de bra nd bleek bovend ien dat de panie k s l u i t i ng van de no o du i t g a ngdeur aan de zijka nt van het He meltje ondersteboven was ge mo nt e e rd en da t daarboven een houten balk was aange b ra c ht. Ook de no o du i t g a ng aan de acht e r z i j de, een dra a i ka nt e l de u r, func t io ne e rde niet goed en kwam uit op een plat dak, waar een trap ont b rak. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

35 T i j de ns de bedo e l de cont role bleek ook al dat de vluc ht w e gen gelet op het aantal bezoeke r s t e ko r t s c hoten. De bouwkund ige situa t ie in zijn panden week af van die van de oorspro n ke l i j ke b o u w v e rg u n n i ngen. De eige naar van de panden Haven is erop gewezen dat hij ten b e hoeve van het verg roten van de bra nd v e i l ig he id van zijn pand in same n h a ng met het aant a l b e z o e kers de no d ige bouwkund ige voorzie n i ngen die nde te treffen. Eén en ander is later van ge me e nt e w e ge schriftelijk bevestigd. Hij die nde deze bouwkund ige voorzie n i ngen te treffen om voor een ge b r u i k s v e rg u n n i ng voor 600 bezoekers in aanme r k i ng te kunnen ko men. Hie rdo o r wist de eige naar of had hij re de l i j kerwijs kunnen weten dat hij in ie der geval teveel bezoeke r s in zijn panden toeliet. De eige naar van de panden Haven had naar aanleid i ng van sig nalen van de ge me e nt e ma a t re gelen moeten treffen om een bra nd v e i l iger gebruik van zijn panden te bewerkstellinge n. Hij heeft het aantal bezoekers aan zijn panden niet beperkt. Hij kwam pas na aandr i ngen van de ge me e nte in beweging door een bouwaanvraag in te die nen. Ook aan de bra ndge v a a r l i j ke ke r s t v e r s ie r i ng heeft hij niets ge daan Verlening en handhaving bouwve rg u n n i n g e n Het college van Burge meester en We t ho uders hanteert een pra g ma t i s c he werkwijze in de b o u w v e rg u n n i ng p ro c e du re. Het komt de eige naar van de panden Haven tege moet. Als een me de w e r ker van de ge me e nte in het voorjaar 1992 heeft vastgesteld dat de pande n Haven zijn same nge v o e gd zonder dat de daarvoor vereiste bouwverg u n n i ng is v e r l e e nd, volgt op 13 mei 1992 een brief waarmee een begin wordt ge maakt met legalisering van de situa t ie. Het college van Burge meester en We t ho uders is in een eerder stadium (tijde ns de verbouwing) niet hand h a v e nd opge t re den. 123 Het buiten behande l i ng laten van de bouwaanvraag van 22 september 1992 in verband me t a a n v u l l e nde bouwplannen en het wijzigen van de datum van ind ie n i ng van de bouwaanvra a g van 2 februari 1993 in 4 mei 1993 moet evene e ns worden ge z ien in het lic ht van de z e p ra g ma t i s c he werkwijze. De same n v o e g i ng van de panden, zonder bouwverg u n n i ng, is geen aanleid i ng geweest voor een i nt e ns ie v e re cont role op na l e v i ng van de bouwverg u n n i ng p l ic ht ten aanzien van de eige na a r van de panden Haven Er is ook geen ge me e ntelijk beleid met betre k k i ng tot de h a nd h a v i ng van de bouwverg u n n i ng p l ic ht tijde ns of direct na de bouw. Later, bij de cont role in het ka der van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng, blijkt dan ook dat de bouwkund ige situa t ie in de pande n Haven afwijkt van de bouwverg u n n i ngen uit 1993 en De situa t ie wijkt wat b e t reft de vluc ht w e gen af van die in de verleende bouwverg u n n i ngen Verlening en handhaving gebruiks ve rg u n n i n g De eige naar van de panden Haven beschikt niet over een ge b r u i k s v e rg u n n i ng, he t ge e n in strijd is met artikel van de Bouwvero rde n i ng van de ge me e nt e. De eige naar heeft de v e rg u n n i ng ook niet uit eigen beweging aange v ra a gd. Tot 11 april 2000 heeft de ge me e nt e hem da a rop ook niet gewezen. Sinds de inw e r k i ng t re d i ng op 23 juni 1994 van de nie u w e B o u w v e ro rde n i ng heeft het college van Burge meester en We t ho uders niets ge daan aan de na l e v i ng van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht. Er is hiervoor pas sinds april 2000 ge me e nt e l i j k b e l e id ge fo r mu l e e rd. De me de w e r ker bra nd p re v e nt ie heeft op 28 april 2000 één van de eerste cont ro l e b e z o e ke n B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

36 ge b ra c ht aan de panden Haven Dit past in het op 11 april 2000 vastge s t e l de beleid van het college van Burge meester en We t ho uders om ge b r u i k s v e rg u n n i ngen te gaan verlene n. De me de w e r ker bra nd p re v e nt ie heeft vervolge ns tere c ht vastgesteld dat de vluc ht w e ge n t e ko r t s c h ieten, omdat de bouwkund ige situa t ie niet meer in overe e ns t e m m i ng is met die van de bouwverg u n n i ng uit 1993 en Uit het rapport van de Ins p e c t ie voor de Bra ndw e e r z o rg en Rampenbestrijding kan worde n a fge l e id dat er op basis van de feitelijk beschikbare vluc ht mo ge l i j k he den ma x i maal 225 persone n tot de ho re c a - i n r ic ht i ng zouden mo gen worden toegelaten, terwijl er, als er conform de v e r l e e nde bouwverg u n n i ngen gebouwd zou zijn, er een ge b r u i k s v e rg u n n i ng voor ma x i maal 432 personen afge geven had kunnen worde n. Waar het college van Burge meester en We t ho uders in haar brief van 29 mei 2000 nog spre e k t van een levens ge v a a r l i j ke situa t ie en de eige naar sommeert om ma a t re gelen te ne men, is de toon van latere brieven veel milde r. Het college van Burge meester en We t ho uders geeft in zijn b r ieven niet aan dat het gebruik van de ho re c a ge l e ge n he id onder deze oms t a nd ig he den niet is t o e gestaan. Ondanks de cons t a t e r i ng van de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie dat bij een inc ide nt een levens ge v a a r l i j ke situa t ie kan ontstaan in de panden Haven , is het college van B u rge meester en We t ho uders niet hand h a v e nd opge t re den. Het is de ex p l o i t a nt blijven a a ns p o ren om een bouwverg u n n i ng in te die nen om de uit oogpunt van bra nd v e i l ig he id v e reiste bouwkund ige voorzie n i ngen te treffen. 124 Het had voor de hand ge l e gen actief op te tre den tegen die overtre d i ngen van de bra nd - v e i l ig he idsvoorschriften die, onder oms t a nd ig he den, een levens ge v a a r l i j ke situa t ie met zic h mee ko nden bre ngen. Gelet op het bovens t a a nde had het college van Burge meester en We t ho uders de volge nde ma a t re gelen kunnen treffen. Het college van Burge meester en We t ho uders had bestuursdw a ng k u n nen toepassen (door sluiting van de panden Haven ) in verband met overtre d i ng van het ge b r u i k s v e rg u n n i ng s v e re i s t e. Een ande re mo ge l i j k he id was het afgeven van een t i j de l i j ke ge do o g v e r k l a r i ng. Deze verklaring zou kunnen inho uden dat het gebruik van de p a nden Haven onder voorwaarden (onder meer het toelaten van een beperkt aant a l b e z o e kers) wordt ge do o gd in afwacht i ng van de verlening van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng (na he t t reffen van de vereiste bouwkund ige voorzie n i ngen). Tot slot had het college van Burge me e s t e r en We t ho uders een ge b r u i k s v e rg u n n i ng kunnen afgeven met een ma x i mum aantal bezoeke r s van 225, in combina t ie met een aans c h r i j v i ng de bouwkund ige situa t ie aan te passen. Deze laatste mo ge l i j k he id lag, gelet op de lokale oms t a nd ig he den en de voorge s c h ie de n i s, het me e s t voor de hand. Het college van Burge meester en We t ho uders heeft, hoewel het daartoe strikt ge no men niet verplic ht is, geen van bovenge no e mde ma a t re gelen ge t roffen Naleving en handhaving algemene gebruiks vo o rs c h r i f t e n De brief van 30 november 2000, waarin ho re c a - o nde r ne mers in de ge me e nte Eda m - Vo l e nda m w e rden ge a t t e nde e rd op het gebruik van bra ndge v a a r l i j ke ke r s t v e r s ie r i ng, geeft aan dat he t c o l l e ge van Burge meester en We t ho uders op zichzelf wel oog heeft gehad voor de bra nd - v e i l ig he id in ho re c a - i n r ic ht i ngen ro nd de Kerst. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

37 In het pand Haven overtrad men een aantal alge me ne gebruiksvoorschriften. Een de e l van die overtre d i ngen is opge merkt tijde ns de cont role op 28 april De me de w e r ke r b ra nd p re v e nt ie heeft de eige naar da a rop ge a t t e nde e rd Overige voor de bra n d veiligheid re l evante re g e l g eving en de handhaving daarva n Arbeidsomstandighedenwet De ho re c a - i n r ic ht i ng in de panden Haven beschikt niet over een plan van aanpak me t ma a t re gelen op het ge b ied van de arbeid s o ms t a nd ig he den. Er is geen bedr i j f s hu l p v e r l e n i ng s - plan opge s t e l d. Een en ander is in strijd met de Arbeid s o ms t a nd ig he de nwet. Tijde ns de bra nd w a ren vijf van de zes opge l e ide bedr i j f s hu l p v e r l e ners in het pand aanw e z ig, van wie twee in t He me l t j e Conclusies over de ve rg u n n i n g verlening en handhaving ten aanzien van het pand Haven De Commissie heeft kennis ge no men van het onderzoek en de conc l u s ies van de Ins p e c t ie voor de Bra ndw e e r z o rg en Rampenbestrijding in same nw e r k i ng met de Ins p e c t ie Vo l k s hu i s v e s t i ng No o rd - Ho l l a nd en Flevoland. Me de op basis daarvan trekt de Commissie de volge nde conc l u s ie s De Commissie stelt vast dat de eige naar van de pand Haven deze in ex p l o i t a t ie heeft zonder dat de bouwkund ige staat in overe e ns t e m m i ng is met de afge ge v e n b o u w v e rg u n n i ng. Hij heeft na gelaten zelf het initia t ief te ne men een nie u w e b o u w v e rg u n n i ng aan te vra gen. Daarmee heeft hij bewust de situa t ie laten voortbestaan dat de vluc ht w e gen tekort schoten. 2. De Commissie stelt vast dat de eige naar van de pand Haven niet beschikte over de v o o rge s c h reven ge b r u i k s v e rg u n n i ng. Hij had deze al vanaf begin 1993 kunnen aanvra ge n. Hij deed dit pas toen hij hie rop in het ka der van een cont rolebezoek in april 2000 was ge a t t e nde e rd. 3. De Commissie is van me n i ng dat van een prof e s s io nele ho re c a - o nde r ne mer verwacht ma g w o rden dat hij zich op de hoogte stelt van de voor zijn inric ht i ng ge l de nde b ra nd v e i l ig he idsvoorschriften, zoals opge no men in de ge me e nt e l i j ke bouwvero rde n i ng, die s i nds 1993 van kra c ht is. De eige naar van de pand Haven had dan ook beho ren te weten dat hij zich niet hield aan een aantal alge me ne gebruiksvoorschriften. Tijde ns de c o nt role in april 2000 bleek dat de bra nd s l a nghaspel niet goed was aange du id met een p ic t o g ram, dat deze moeilijk te ge b r u i ken was door onde u gde l i j ke mo nt a ge, dat de b ra ndblussers moesten zijn voorzien van ophang b e u gels en dat er een sleutelkast die nde te B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

38 h a ngen. Na de bra nd bleek bovend ien dat de panie k s l u i t i ng van de no o du i t g a ngdeur aan de z i j ka nt van het He meltje ondersteboven was ge mo nt e e rd en dat daarboven een houten balk was aange b ra c ht. Ook de no o du i t g a ng aan de acht e r z i j de, een dra a ide u r, func t io ne e rde nie t goed en kwam uit op een plat dak, waar een trap ont b rak. 4. De Commissie is van me n i ng dat de eige naar van de pand Haven op basis van de b ra nd v e i l ig he idsvoorschriften had beho ren te weten dat hij teveel bezoekers in zijn pand t o e l iet. Na de cont role in april 2000 is hij er op gewezen dat de no o du i t g a nge n o n v o l do e nde waren gelet op de bezoekerscapaciteit. Het had dan ook voor de hand ge l e ge n dat de eige naar ma a t re gelen had ge t roffen om een bra nd v e i l iger gebruik van zijn pand te b e w e r k s t e l l igen. Hij kwam pas na lang aandr i ngen van de ge me e nte in beweging door een b o u w a a n v raag in te die nen en beperkte in de tussentijd niet het aantal bezoekers in zijn p a nd. 5. De Commissie constateert dat de eigenaar van de pand Haven heeft in strijd met de brandveiligheidsvoorschriften brandbare kerstversiering in zijn pand heeft opgehangen De Commissie stelt vast dat het college van Burge meester en We t ho ude r s, ook ten aanzie n van de eige naar van de pand Haven , heeft na gelaten uitvoering te geven aan de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht, die begin 1993 met de ge w i j z igde Bouwvero rde n i ng in het leven is ge roepen. Het in het leven roepen van een de rge l i j ke verg u n n i ng p l ic ht, als ins t r u me nt om de bra nd v e i l ig he id in gebouwen in de ge me e nte te bevorde ren, impliceert da t v e rg u n n i ngen worden verleend, dat wordt toege z ien op de na l e v i ng van die verg u n n i ng en dat zono d ig, na afweging van betro k ken belangen, hand h a v e nd wordt opge t re den. Ande r s heeft het ins t r u me nt van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng geen zin. 7. De Commissie stelt vast dat het college van Burge meester en We t ho uders pas in april 2000, op basis van een door hen go e dge ke u rd beleidsplan, een begin maakt met de hand h a v i ng van de ge b r u i k s v e rg u n n i ng p l ic ht. In dit ka der bre ngt de me de w e r ker bra nd p re v e nt ie in april 2000 een cont rolebezoek aan de pand Haven De me de w e r ker bra nd p re v e nt ie c o nstateert vervolge ns tere c ht dat een aantal alge me ne gebruiksvoorschriften wordt o v e r t re den en dat de vluc ht w e gen in same n h a ng met het bezoeke r s a a ntal teko r t s c h ie t e n, o mdat de bouwkund ige situa t ie niet meer in overe e ns t e m m i ng is met die van de o o r s p ro n ke l i j ke bouwverg u n n i ngen. 8. De Commissie is van me n i ng dat het voor de hand had ge l e gen dat het college van B u rge meester en We t ho uders zelf actief hand h a v e nd was opge t re den tegen de ge c o ns t a t e e rde overtre d i ngen van de bra nd v e i l ig he idsvoorschriften do o r, in de ge ge v e n o ms t a nd ig he den en gelet op de voorge s c h ie de n i s, het aantal toe te laten personen te b e p e r ken in combina t ie met een aans c h r i j v i ng de bouwkund ige situa t ie aan te passen. Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p

39 1 Naar deze onde r z o e ken wordt in de voetnoten verwezen. 2 C o m m i s s ie onderzoek cafébra nd nie u w j a a r s na c ht 2001, Tu s s e n ra p p o r t a ge, Hilversum 23 april E. He r ma ns, M. Daniëls, S. Mu l de r, Bra nd v e i l ig he idsbesef bij ho reca- en aanverwante bedrijven. Onderzoek naar de e r v a r i ngen van ho re c a o nde r ne mers met voorschriften en ge me e nt e b e l e id, NIPO Consult, Ams t e rdam, 28 mei 2001; E. He r ma ns, M. Daniëls, S. Mu l de r, J. Visser, Bra nd v e i l ig he idsbesef in overige openbare gebouwen en ins t e l l i nge n. O nderzoek naar de ervaringen van behe e rders en eige na ren van verschillende openbare gebouwen en ins t e l l i nge n, NIPO Consult, Ams t e rdam 5 juni De twee onde r z o e ken zijn verric ht in opdra c ht van de Commissie om een beeld te verkrijgen van de ervaringen en me n i ngen van eige na ren, ex p l o i t a nten en behe e rders ten aanzien van b ra nd v e i l ig he id in de ho reca en in gebouwen met een publie k s f u nc t ie. Voor het eerste onderzoek werden ruim 400 t e l e fo n i s c he int e r v iews ge ho uden en vier gro e p s d i s c u s s ie s. De re s p o ns was 66%. Voor het tweede 667 ge s p re k ke n en twee gro e p s d i s c u s s ie s. In dit geval was de re s p o ns 57%. 4 N i b ra, Ve rg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en hand h a v i ng bra nd v e i l ig he id. Eindra p p o r t a ge van de quick scan, Arnhe m 15 april N i b ra, Ve rg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en hand h a v i ng bra nd v e i l ig he id. Eindra p p o r t a ge van de quick scan, Arnhe m 15 april De Commissie heeft op 2 en 3 mei twee debatten ge o rg a n i s e e rd met bestuurde r s, uitvoerders en de s k u nd ige n. 7 FNV Ho re c a b o nd, Resultaten enquête bra nd v e i l ig he id, Alme re, 25 april De re s p o ns van 5,9% vertege nw o o r- d igt 1410 leden (alle leden werden aange s c h reven). Het onderzoek van de FNV-bond werd op eigen initiat ief uitge v o e rd en de resultaten zijn door de bond aan de Commissie ter beschikking ge s t e l d. 8 N i b ra, Na der onderzoek hand h a v i ng bra nd v e i l ig he id. Eindra p p o r t a ge de e l o nde r z o e ken, deel III ( A nalyse vra ge n He l p desk Bra nd v e i l ig he id Ho reca ), Arnhem 31 mei De he l p desk werd naar aanleid i ng van de bra nd in Vo l e ndam door het Nibra in same nw e r k i ng met het College Comma nda nten Regio nale Bra ndw e ren (CCRB) en de Ne de r l a ndse Ve re n ig i ng van Bra ndw e e r korpsen (NVBK) opge r ic ht. De he l p desk func t io ne e rde van 15 januari tot en met 31 maart van dit jaar en werd 375 maal ge ra a d p l e e gd. Alleen de 264 vra gen met betre k k i ng tot ge b o u w e n waarin zich veel me nsen bevinden zijn ge a na l y s e e rd. 9 N i b ra, Na der onderzoek hand h a v i ng bra nd v e i l ig he id. Eindra p p o r t a ge de e l o nde r z o e ken, deel I ( To e s p i t s i ng quic k scan op ge me e nt e g rootte ), Arnhem 31 mei N i b ra, Na der onderzoek hand h a v i ng bra nd v e i l ig he id. Eindra p p o r t a ge de e l o nde r z o e ken, deel II ( Invent a r i s a t ie van best pra c t ices ), Arnhem 31 mei Dit de e l o nderzoek betreft een invent a r i s a t ie van een aantal opvallende best p ra c t ices inzake verg u n n i ng v e r l e n i ng, cont role en hand h a v i ng van de bra nd v e i l ig he id die bruikbaar kunnen zijn als voorbeeld voor ande re ge me e nt e n. 11 A. P. W. Duijkersloot, F.C.M.A. Mic h ie l s, R.J.G.M. Widde r s hoven, Een onderzoek van re c ht s p raak betre f f e nde besluiten van ge me e nt e b e s t u ren inzake verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng in het ka der van openbare inric ht i nge n, I nstituut voor Staats- en bestuursre c ht van de Rijksuniversiteit Ut re c ht, Ut re c ht, maart Op gro nd van artikel 3 van de Bra ndweerwet 1985 wordt door middel van een ge me e ns c h a p p e l i j ke re ge l i ng de re g io nale bra ndweer inge s t e l d. De re g io nale bra ndweer heeft onder ande re tot taak het adviseren van ge me e nt e b e- s t u ren op het ge b ied van de bra nd p re v e nt ie. 13 Z ie Ins p e c t ie rapport Ve rg u n n i ngen, p. 17 en Z ie voor een volledig overzic ht het Onderzoek naar de verg u n n i ngen van de Wir Warbar en het bra nd v e i l ig he id s b e- l e id van de ge me e nte Eda m - Vo l e ndam van de Ins p e c t ie Bra ndw e e r z o rg en Rampenbestrijding, opge no men in de B i j l a ge n. 15 I nt e rge me e ntelijk Same nw e r k i ng s v e r b a nd Wa t e r l a nd 16 De Regio nale Bra ndweer Wa t e r l a nd is een die nst van het Int e rge me e ntelijk Same nw e r k i ng s v e r b a nd Wa t e r l a nd ( ISW). De behe e r s c o m m i s s ie van de re g io nale bra ndweer bestaat uit de burge meesters van de de e l ne me nde ge me e nten Eda m - Vo l e ndam, Ze e v a ng, Wa t e r l a nd, Beems t e r, Purme re nd (cent r u mge me e nte), Land s meer en vormt het da gelijks bestuur van de Regio nale Bra ndweer Wa t e r l a nd. Wo r me r l a nd zit niet in de Regio nale Bra ndw e e r Wa t e r l a nd. 17 i ns p e c t ie rapport Ve rg u n n i ngen par i ns p e c t ie rapport Ve rg u n n i ngen, par Z ie J.M. Polak en C.N. Ve r s t e den, De cafébra nd in Vo l e ndam, 26 maart 2001, p Z ie J.M. Polak en C.N. Ve r s t e den, De cafébra nd in Vo l e ndam, 26 maart 2001, p Z ie Ins p e c t ie rapport verg u n n i ngen, para g raaf 2.4.3, noot Z ie Po l a k / Ve r s t e den, De cafébra nd in Vo l e ndam, p. 17 en Z ie ins p e c t ie rapport Ve rg u n n i ngen, para g raaf B ra nd v e i l ig he id: verg u n n i ng v e r l e n i ng en hand h a v i ng

40 128 Deel B To e dra c ht en afwikke l i ng van de ra m p