BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37 eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37 eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 6271 / 32 Betreft zaak: Laurens - Zorg Compas I. MELDING 1. Op 21 december 2007 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Stichting Laurens en Stichting Zorg Compas voornemens zijn te fuseren, in de zin van artikel 27, eerste lid, onder a, van de Mededingingswet. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 1 van 2 januari Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. In onderhavige zaak is geen zienswijze van de Nederlandse Zorgautoriteit ontvangen. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Stichting Laurens (hierna: Laurens) is een stichting naar Nederlands recht. Laurens verleent diensten op het gebied van intramurale en extramurale zorg in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (hierna: AWBZ). De extramurale AWBZ-zorg omvat activiteiten op het gebied van persoonlijke en gespecialiseerde verzorging, (gespecialiseerde) verpleging, advies, instructie en voorlichting, ondersteunende en activerende begeleiding en dagactiviteiten. De intramurale AWBZ-zorg omvat activiteiten op het gebied van verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg. Daarnaast is Laurens actief op het gebied van niet- AWBZ gefinancierde diensten, te weten thuisalarmering. Voorts is Laurens via de Evean Laurens Thuiszorg B.V. (een joint venture van Laurens en Stichting Evean) actief op het gebied van huishoudelijke verzorging Stichting Zorg Compas (hierna: Zorg Compas) is een stichting naar Nederlands recht. Zorg Compas verleent diensten op het gebied van intramurale en extramurale zorg in het kader van de AWBZ. De extramurale AWBZ-zorg omvat activiteiten op het gebied van persoonlijke en gespecialiseerde verzorging, (gespecialiseerde) verpleging, ondersteunende en activerende 1 Huishoudelijke verzorging wordt per 1 januari 2007 niet meer op grond van de AWBZ vergoed, maar valt sindsdien onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (hierna: WMO) die door de gemeenten wordt uitgevoerd. 1 Openbare versie

2 begeleiding en dagactiviteiten. De intramurale AWBZ-zorg omvat activiteiten op het gebied van verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg en ambulante psychiatrische zorg. Daarnaast is Zorg Compas actief op het gebied van niet-awbz gefinancierde diensten, te weten maaltijdvoorziening. Voorts is Zorg Compas actief op het gebied van huishoudelijke verzorging. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft een bestuurlijke fusie tussen Laurens en Zorg Compas. Laurens en Zorg Compas hebben daartoe op 30 oktober 2007 een intentieverklaring getekend waaruit blijkt dat zij voornemens zijn om per 1 mei 2008 een bestuurlijke fusie aan te gaan. De bestuurlijke fusie zal worden gerealiseerd door middel van de oprichting van een nieuwe stichting die zal gaan optreden als statutair bestuurder van Laurens en Zorg Compas. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, eerste lid, onder a, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat twee voorheen van elkaar onafhankelijke ondernemingen fuseren. 6. De betrokken ondernemingen zijn Laurens en Zorg Compas (hierna samen ook wel aangeduid als partijen). 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING 8. De activiteiten van partijen overlappen op het gebied van extramurale AWBZ-zorg, te weten persoonlijke verzorging en verpleging, dagactiviteiten en ondersteunende en activerende begeleiding. 2 Daarnaast bestaat er overlap op het gebied van niet-awbz gefinancierde zorg, te weten huishoudelijke verzorging. Tevens overlappen de activiteiten van partijen op het gebied van intramurale AWBZ-zorg, te weten verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg. 2 Op ondersteunende en activerende begeleiding wordt in navolging van eerdere besluiten (zie bijvoorbeeld het besluit van 21 oktober 2005 in zaak 5171/Antaris Amstelrade Fontis, punten 20-22, 30 en 31) niet nader ingegaan aangezien deze begeleiding zelden afzonderlijk wordt afgenomen, maar vrijwel altijd in combinatie met overige zorgdiensten (thuiszorg en intramurale zorg). 2 Openbare versie

3 A. RELEVANTE MARKTEN Rel evant e pr oduct mar kt en 9. Evenals in eerdere besluiten 3 zal in onderhavige zaak worden uitgegaan van een onderscheid tussen extramurale (AWBZ-)zorg en intramurale AWBZ-zorg. Extramurale (AWBZ-)zorg Huishoudelijke verzorging en persoonlijke verzorging en verpleging 10. Net als in eerdere besluiten 4 wordt in het onderhavige geval uitgegaan van afzonderlijke markten voor huishoudelijke verzorging enerzijds en persoonlijke verzorging en verpleging anderzijds. Dagactiviteiten 11. Laurens en Zorg Compas bieden beide diensten aan op het gebied van dagactiviteiten basis en dagactiviteiten speciaal. In een eerder besluit 5 is aangegeven dat een mogelijk onderscheid kan worden gemaakt tussen dagactiviteiten basis en dagactiviteiten speciaal Dagactiviteiten worden bekostigd vanuit het extramurale AWBZ-budget, voor zover ze worden geleverd aan cliënten die niet woonachtig zijn in een intramurale instelling. Aangezien dagactiviteiten veelal worden aangeboden op intramurale locaties hebben deze activiteiten doorgaans een verband met de intramurale activiteiten van de betreffende instellingen. Uit onderzoek in het kader van een eerdere zaak 7 is gebleken dat dagactiviteiten basis veelal binnen verzorgingshuizen worden aangeboden en dagactiviteiten speciaal binnen verpleeghuizen. In 3 Zie bijvoorbeeld het besluit van 13 mei 2005 in zaak 4267/Zorg en Welzijngroep Thuiszorg Nieuwe Waterweg Noord Maatzorg De Werven Kraamzorg Delfland, punt 15, het besluit van 9 maart 2005 in zaak 3244/Thuiszorg Den Haag Stichting GDVV Groep, punt 8, en het besluit van 31 december 2004 in zaak 4295/Stichting Icare Sensire Thuiszorg Groningen, punt Zie bijvoorbeeld het besluit van 4 november 2005 in zaak 4212/De Basis Thuiszorg Gooi en Vechtstreek Vivium, punten 14 en 16, en het besluit van 18 augustus 2005 in zaak 4988/Oosterlengte Thuiszorg Groningen Sensire, punten 16 en Zie het besluit van 16 november 2005 in zaak 5186/Carint Reggeland, punten Dagactiviteiten basis hebben betrekking op het in groepsverband begeleiden van ouderen c.q. chronisch zieken, gericht op bezigheid, sociaal-recreatieve activiteiten en het bijhouden van vaardigheden, eventueel aangevuld met assistentie en persoonlijke zorg. Dagactiviteiten speciaal is een activiteit in groepsverband, waarbij ondersteunende en activerende begeleiding in samenhang staat met enige persoonlijke verzorging en met behandeling tijdens het dagprogramma. Het betreft een multidisciplinaire benadering. 7 Zie het besluit in zaak 5186/Carint Reggeland, reeds aangehaald, punten Openbare versie

4 navolging van eerdere besluiten 8 zullen om die reden in onderhavige zaak de gevolgen van de voorgenomen fusie op de mogelijke markt voor dagactiviteiten basis en de mogelijke markt voor dagactiviteiten speciaal worden besproken bij de beoordeling van de gevolgen op het gebied van verzorgingshuiszorg respectievelijk verpleeghuiszorg. Intramurale AWBZ-zorg Verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg 13. Net als in eerdere besluiten 9 wordt in het onderhavige geval uitgegaan van afzonderlijke markten voor verzorgingshuiszorg enerzijds en verpleeghuiszorg anderzijds. 14. In eerdere besluiten 10 is op het gebied van verpleeghuiszorg een nader onderscheid gemaakt tussen somatische verpleeghuiszorg en psychogeriatrische verpleeghuiszorg. In onderhavige zaak blijkt uit de gegevens van partijen dat de vijf grootste concurrenten van partijen 11 in de gemeente Rotterdam een combinatie aanbieden van zowel psychogeriatrische als somatische verpleeghuiszorg. Genoemde concurrenten hebben bevestigd dat zij op beide gebieden actief zijn. Tevens wijken de marktposities van partijen op het gebied van somatische verpleeghuiszorg en psychogeriatrische verpleeghuiszorg nauwelijks af van de posities op de totale verpleeghuiszorgmarkt. Omdat de totale verpleeghuismarkt echter een optelling is van psychogeriatrische en somatische verpleeghuiszorg zal in het hiernavolgende alleen worden ingegaan op afzonderlijke markten voor psychogeriatrische verpleeghuiszorg en somatische verpleeghuiszorg. Rel evant e geogr af ische mar kt en Extramurale (AWBZ-)zorg 15. Partijen zijn op het gebied van huishoudelijke verzorging en persoonlijke verzorging en verpleging beide actief in de zorgkantoorregio Rotterdam 12. Daarnaast is Laurens tevens actief in 8 Zie het besluit van 13 oktober 2006 in zaak 5777/Stichting Aveant Stichting Zuwe, punt 14, en het besluit van 7 augustus 2006 in zaak 5705/Stichting Zorggroep Amsterdam Stichting Tabitha Stichting de Kleine Johannes, punt Zie bijvoorbeeld het besluit van 11 augustus 2005 in zaak 4198/Proteion TML LvGG, punten Zie bijvoorbeeld het besluit in zaak 4212/De Basis Thuiszorg Gooi en Vechtstreek Vivium, reeds aangehaald, punten Deze concurrenten zijn De Stromen Opmaat Groep, Stichting Humanitas, Zorggroep Rijnmond, Stichting Sonneburgh en Argos Zorggroep. 12 Dit betreft de gemeenten Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Rotterdam. 4 Openbare versie

5 de zorgkantoorregio Zuid-Hollandse Eilanden 13 en is Zorg Compas tevens actief in de zorgkantoorregio Delft Westland Oostland 14. Huishoudelijke verzorging 16. In eerdere besluiten 15 is uitgegaan van een geografische markt voor huishoudelijke verzorging die ten minste het werkgebied van een gevestigde speler en ten hoogste de zorgkantoorregio omvat omdat huishoudelijke verzorging toentertijd nog via de AWBZ geregeld was. 17. In een aantal recente besluiten 16 is aangetekend dat door de invoering van de WMO de markt voor huishoudelijke verzorging mogelijk ruimer wordt dan de zorgkantoorregio. Als gevolg van de invoering van de WMO kopen gemeenten huishoudelijke verzorging in via een aanbestedingsproces en trachten gevestigde aanbieders van thuiszorg hun werkgebied op het gebied van huishoudelijke verzorging uit te breiden naar gemeenten die van oudsher buiten hun werkgebied vallen. 17 Dit kan tot gevolg hebben dat onder specifieke omstandigheden de geografische markt ruimer of nauwer is dan de zorgkantoorregio. 18. Het is mogelijk dat de geografische markt voor huishoudelijke verzorging, als gevolg van de aanbestedingsmethodiek van de WMO, een andere omvang zal hebben dan de zorgkantoorregio Rotterdam en bijvoorbeeld bestaat uit de gemeente Rotterdam. Een uitspraak hierover is in onderhavige zaak evenwel niet noodzakelijk (zie de punten 27 en 28). 13 Dit betreft de gemeenten Albrandswaard, Barendrecht, Bernisse, Binnenmaas, Brielle, Cromstrijen, Dirksland, Goedereede, Hellevoetsluis, Korendijk, Middelharnis, Oostflakkee, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rozenburg, s-gravendeel, Spijkenisse, Strijen en Westvoorne. 14 Dit betreft de gemeenten Lansingerland (Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk), Delft, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland. 15 Zie bijvoorbeeld het besluit van 8 januari 2007 in zaak 5924/Vivre GroeneKruisDomicura, punten 13 en 14, en het besluit van 7 november 2006 in zaak 5740/Laak & Eemhoven Amant, punten Zie onder meer het besluit in zaak 5740/Laak & Eemhoven Amant, reeds aangehaald, punt 36, het besluit van 29 januari 2007 in zaak 5882/SVRZ - Allévo, punt 16, en het besluit van 7 maart 2007 in zaak 5990/De Omring - Corbis Plus, punten Zie het besluit van 20 augustus 2007 in zaak 6140/Evean Groep Thuiszorg Midden-Gelderland, punt Openbare versie

6 Persoonlijke verzorging en verpleging 19. In eerdere besluiten 18 is uitgegaan van een geografische markt voor persoonlijke verzorging en verpleging die ten minste het werkgebied van een gevestigde speler en ten hoogste de zorgkantoorregio omvat. 20. Er zijn geen aanwijzingen dat in de zorgkantoorregio Rotterdam wezenlijke belemmeringen bestaan die gevestigde spelers er van kunnen weerhouden om toe te treden tot het werkgebied van een andere gevestigde speler. 21. Gelet op het bovenstaande zal in onderhavige zaak worden uitgegaan van een geografische markt voor persoonlijke verzorging en verpleging die de zorgkantoorregio Rotterdam omvat. Intramurale AWBZ-zorg 22. Laurens heeft verzorgingshuizen en verpleeghuizen in de gemeente Rotterdam en de aan Rotterdam grenzende gemeente Barendrecht. Zorg Compas heeft verzorgingshuizen en verpleeghuizen in de gemeente Rotterdam en de aan Rotterdam grenzende gemeente Lansingerland. Verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg 23. Uit onderzoek in eerdere zaken 19 is gebleken dat de geografische reikwijdte van de markten voor verzorgings- en verpleeghuiszorg veelal beperkt is. Cliënten op het gebied van verzorgings- en verpleeghuiszorg zijn veelal afkomstig uit de gemeente waar de betreffende instelling is gevestigd. Dit beeld wordt in onderhavige zaak bevestigd door marktpartijen. 24. Uit onderzoek in een eerdere zaak 20 is tevens gebleken dat er geen aanwijzingen zijn om uit te gaan van een geografisch gebied dat kleiner is dan de gemeente Rotterdam, bijvoorbeeld een onderverdeling naar Rotterdam-Noord en Rotterdam-Zuid of een onderverdeling op wijkniveau. Uit onderzoek in onderhavige zaak is bovendien gebleken dat de grote en middelgrote marktpartijen in Rotterdam op het gebied van verzorgings- en verpleeghuiszorg vrijwel allemaal verspreid over de gemeente Rotterdam actief zijn. 18 Zie bijvoorbeeld het besluit van 17 januari 2005 in zaak 4161/De Runne Kruiswerk Mark en Maas Thebe, punt 25, en het besluit in zaak 4295/Stichting Icare Sensire Thuiszorg Groningen, reeds aangehaald, punt Zie onder meer het besluit in zaak 4198/Proteion TML LvGG, reeds aangehaald, punten 30-34, het besluit van 10 augustus 2006 in zaak 5574/Amstelring Zonnehuisgroep Amstelland, punten 20 en 28, en het besluit in zaak 5186/Carint Reggeland, reeds aangehaald, punten Zie het besluit van 21 oktober 2005 in zaak 5178/KVV NZR, punt Openbare versie

7 25. Gelet op het bovenstaande is het aannemelijk dat de geografische omvang van de markten voor verzorgings- en verpleeghuiszorg beperkt is en tenminste de gemeente Rotterdam omvat. De exacte marktafbakening (gemeente Rotterdam of ruimer) kan evenwel in het midden blijven aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie de punten 31 tot en met 34 en 36 tot en met 39). Dagactiviteiten 26. In aansluiting op eerdere besluiten 21 kan in het onderhavige zaak in het midden worden gelaten of op het gebied van dagactiviteiten moet worden uitgegaan van lokale markten of ruimer dan lokale markten aangezien de materiële beoordeling hier niet door wordt beïnvloed (zie de punten 35 en 40). B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE Extramurale (AWBZ-)zorg Huishoudelijke verzorging 27. Laurens en Zorg Compas bieden beide huishoudelijke verzorging aan in de zorgkantoorregio Rotterdam. Uitgaande van een geografische markt die de zorgkantoorregio Rotterdam zou omvatten, behalen partijen in 2006 op de markt voor huishoudelijke verzorging een gezamenlijk marktaandeel van [0-10%](Laurens circa [0-10%] en Zorg Compas circa [0-10%]). 22 Indien de gemeente Rotterdam de relevante geografische markt zou zijn, zou de positie van partijen niet veel anders zijn. 28. Gelet op het gezamenlijke marktaandeel van partijen is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op het gebied van huishoudelijke verzorging in de zorgkantoorregio Rotterdam op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. Persoonlijke verzorging en verpleging 29. Laurens en Zorg Compas bieden beide persoonlijke verzorging en verpleging aan in de zorgkantoorregio Rotterdam. Uitgaande van een geografische markt die de zorgkantoorregio Rotterdam omvat, behalen partijen in 2006 op de markt voor persoonlijke verzorging en 21 Zie onder meer het besluit in zaak 5186/Carint Reggeland, reeds aangehaald, punt Bron: gegevens van partijen. 7 Openbare versie

8 verpleging een gezamenlijk marktaandeel van circa [0-10%] (Laurens circa [0-10%] en Zorg Compas circa [0-10%]) Gelet op het gezamenlijke marktaandeel van partijen is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op het gebied van persoonlijke verzorging en verpleging in de zorgkantoorregio Rotterdam op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. Intramurale AWBZ-zorg Verzorgingshuiszorg 31. Laurens en Zorg Compas bieden beide verzorgingshuiszorg aan in de gemeente Rotterdam. Uitgaande van een geografische markt die de gemeente Rotterdam omvat, behalen partijen in 2006 op de markt voor verzorgingshuiszorg een gezamenlijk marktaandeel van circa [30-40%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [10-20%]) In de gemeente Rotterdam bevinden zich in totaal 49 verzorgingshuizen. Veertien van deze huizen worden geëxploiteerd door partijen. Laurens heeft in de gemeente Rotterdam negen verzorgingshuizen 25 met in totaal 1050 verzorgingshuisplaatsen. Zorg Compas heeft in de gemeente Rotterdam vijf verzorgingshuizen 26 met in totaal 563 verzorgingshuisplaatsen. De verzorgingshuizen van grote concurrenten, zoals De Stromen Opmaat Groep, Stichting Humanitas, Zorggroep Rijnmond, Stichting Sonneburgh en Stichting De Singels, 27 bevinden zich in de nabijheid van de verzorgingshuizen van partijen en zijn qua omvang vergelijkbaar met die van partijen Bron: gegevens van partijen. Deze gegevens worden bevestigd door de realisatiecijfers voor 2006 van het zorgkantoor Rotterdam en de door partijen met dit kantoor gemaakte productieafspraken voor Bron: gegevens van partijen. Deze gegevens komen overeen met de gegevens die worden opgegeven door het zorgkantoor Rotterdam. 25 Dit betreft de verzorgingshuizen Borgsate, De Schutse, Dorpsveld, Joachim & Anna, Liduina, Maasveld, Nijeveld, Simeon en Anna en Dijkveld. 26 Dit betreft de verzorgingshuizen De Aarhof, Arcadia, Blijdorp/Boekholt, Den Hoogenban en De Schans. 27 De Stromen Opmaat Groep heeft zeven verzorgingshuizen, Stichting Humanitas heeft vijf verzorgingshuizen, Zorggroep Rijnmond heeft vijf verzorgingshuizen, Stichting Sonneburgh heeft twee verzorgingshuizen en Stichting De Singels heeft twee verzorgingshuizen. 28 Bron: gegevens van partijen. 8 Openbare versie

9 33. In de gemeente Lansingerland zijn twee verzorgingshuizen. Beide huizen worden geëxploiteerd door Zorg Compas. In de gemeente Barendrecht staat één verzorgingshuis. Dit huis wordt geëxploiteerd door Laurens. In de gemeenten Lansingerland en Barendrecht is geen sprake van overlap van de activiteiten van partijen. Indien een markt voor verzorgingshuiszorg in aanmerking zou worden genomen die enkel de gemeenten omvat waarin partijen actief zijn, namelijk Rotterdam, Lansingerland en Barendrecht, behalen partijen in 2006 een gezamenlijk marktaandeel van circa [40-50%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [10-20%]). 29 In onderhavige zaak is echter niet gebleken dat cliënten uit andere omliggende gemeenten dan Lansingerland en Barendrecht belemmeringen zouden ondervinden om voor verzorgingshuiszorg naar de gemeente Rotterdam te gaan en vice versa. Derhalve bestaat er geen reden om uit te gaan van een geografische markt die de gemeente Rotterdam en enkel de gemeenten Lansingerland en Barendrecht omvat. Indien andere omliggende gemeenten worden meegenomen, daalt het marktaandeel van partijen aanzienlijk. 34. Gelet op het bovenstaande is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op het gebied van verzorgingshuiszorg op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. Dagactiviteiten basis 35. De verzorgingshuizen van Laurens en Zorg Compas bieden beide dagactiviteiten basis aan. In aansluiting op de beoordeling van de gevolgen op het gebied van verzorgingshuiszorg is het vanwege de aanwezigheid van voldoende alternatieven 30 niet aannemelijk dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op de mogelijke markt voor dagactiviteiten basis op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. Verpleeghuiszorg 36. Laurens en Zorg Compas bieden beide verpleeghuiszorg aan in de gemeente Rotterdam. Uitgaande van een geografische markt die de gemeente Rotterdam omvat, behalen partijen in 2006 op de markt voor somatische verpleeghuiszorg een gezamenlijk marktaandeel van circa [30-40%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [0-10%]) en op de markt voor 29 Bron: adresboek VVZS 2006 en gegevens van partijen. 30 Concurrenten bieden tevens dagactiviteiten basis aan. 9 Openbare versie

10 psychogeriatrische verpleeghuiszorg een gezamenlijk marktaandeel van [20-30%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [0-10%]) In de gemeente Rotterdam bevinden zich in totaal 28 verpleeghuizen. Zeven van deze huizen worden geëxploiteerd door partijen. Laurens heeft in de gemeente Rotterdam vijf verpleeghuizen 32 met in totaal 873 verpleeghuisbedden. Zorg Compas heeft in de gemeente Rotterdam twee verpleeghuizen 33 met in totaal 162 verpleeghuisbedden. De verpleeghuizen van grote concurrenten, zoals De Stromen Opmaat Groep, Stichting Humanitas, Zorggroep Rijnmond en Stichting Sonneburgh, 34 bevinden zich in de nabijheid van de verpleeghuizen van partijen en zijn qua omvang vergelijkbaar met die van partijen In de gemeente Lansingerland staat één verpleeghuis dat door Zorg Compas wordt geëxploiteerd. In de gemeente Barendrecht staat één verpleeghuis. Dit huis wordt geëxploiteerd door Laurens. Indien markten voor verpleeghuiszorg in aanmerking zouden worden genomen die enkel de gemeenten waarin partijen actief zijn omvatten, namelijk Rotterdam, Lansingerland en Barendrecht, behalen partijen in 2006 op het gebied van somatische verpleeghuiszorg een gezamenlijk marktaandeel van circa [30-40%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [0-10%]) en op het gebied van psychogeriatrische verpleeghuiszorg een gezamenlijk marktaandeel van [30-40%] (Laurens circa [20-30%] en Zorg Compas circa [0-10%]). 36 In onderhavige zaak is echter niet gebleken dat patiënten uit andere omliggende gemeenten dan Lansingerland en Barendrecht belemmeringen zouden ondervinden om voor verpleeghuiszorg naar de gemeente Rotterdam te gaan en vice versa. Derhalve bestaat er geen reden om uit te gaan van een geografische markt die de gemeente Rotterdam en enkel de gemeenten Lansingerland en Barendrecht omvat. Indien andere omliggende gemeenten worden meegenomen, daalt het marktaandeel van partijen aanzienlijk. 39. Gelet op het bovenstaande is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op het gebied van verpleeghuiszorg op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. 31 Bron: gegevens van partijen. Deze gegevens komen overeen met de gegevens die worden opgegeven door het zorgkantoor Rotterdam. 32 Dit betreft de verpleeghuizen Stadzicht, De Hofstee, Antonius Binnenweg, Antonius IJsselmonde en Aesopus. 33 Dit betreft de verpleeghuizen Blijdorp/Boekholt en Delfshaven. 34 De Stromen Opmaat Groep heeft vijf verpleeghuizen, Stichting Humanitas heeft twee verpleeghuizen, Zorggroep Rijnmond heeft vier verpleeghuizen en Stichting Sonneburgh heeft één verpleeghuis. 35 Bron: gegevens van partijen. 36 Bron: cijfers zorgkantoor Rotterdam, adresboek VVZS 2006, gegevens van partijen en 10 Openbare versie

11 Dagactiviteiten speciaal 40. De verpleeghuizen van Laurens en Zorg Compas bieden beide dagactiviteiten speciaal aan. In aansluiting op de beoordeling van de gevolgen op het gebied van verpleeghuiszorg is het vanwege de aanwezigheid van voldoende alternatieven 37 niet aannemelijk dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op de mogelijke markt voor dagactiviteiten speciaal op significante wijze zou kunnen worden belemmerd, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. VI. CONCLUSIE 41. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat de concentratie de daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze zou kunnen belemmeren, met name als het resultaat van het in het leven roepen of het versterken van een economische machtspositie. 42. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 8 februari 2008 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: w.g. drs. A.J.M. Kleijweg Wnd. directeur Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de Rechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 37 Concurrenten bieden tevens dagactiviteiten speciaal aan. 11 Openbare versie

12 12 Openbare versie