BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 6240 / 10 Betreft zaak: 6240/ BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH - Willem van Rijn Huishoud-elektro I. MELDING 1. Op 28 november 2007 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, van de Mededingingswet, over Willem van Rijn Huishoud-Elektro B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 235 van 4 december Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH (hierna: BSH-D) is een vennootschap naar Duits recht en is de moederonderneming binnen een groep van ondernemingen (hierna: BSH Groep). Zij staat onder gezamenlijke zeggenschap van Robert Bosch GmbH en Siemens AG. De BSH Groep is actief op het gebied van de wereldwijde productie, distributie en verkoop van witgoed aan de detailhandel. 3. Willem van Rijn Huishoud-Elektro B.V. (hierna: WVR) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. WVR is actief als exclusieve distributeur in Nederland voor al het witgoed van de merken Bosch, Neff en Solitaire. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft het verkrijgen van uitsluitende zeggenschap door BSH-D over WVR door de verwerving van alle aandelen in het kapitaal van WVR. De voorgenomen transactie is vastgelegd in een door partijen bij de melding overgelegde Offer letter van 24 oktober Openbare versie

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, eerste lid, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat BSH-D uitsluitende zeggenschap krijgt over WVR. 6. Betrokken ondernemingen zijn BSH-D en WVR. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. RELEVANTE MARKTEN Rel evant e pr oduct mar kt [en] a. Productie en levering van witgoed 8. Partijen zijn van oordeel dat de activiteiten van partijen niet overlappen op het gebied van de productie en levering van witgoed, omdat WVR niet actief is als producent van witgoed. WVR laat echter producten van het merk Solitaire [ ] en dat WVR om die redenen niet of nauwelijks als producent te beschouwen is *. De NMa beschouwt WVR met het oog op de onderhavige beoordeling wel als producent van het merk Solitaire voor de Nederlandse markt nu is gebleken dat [ ] van het merk Solitaire voor rekening van WVR komen. 9. Op productieniveau is in een eerdere beschikking van de Europese Commissie 1 en in verschillende beschikkingen van de NMa 2 overwogen of er op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed 3 een nader onderscheid gemaakt moet worden naar productsoort; (i) groot huishoudelijke apparatuur en (ii) klein huishoudelijke apparatuur. 4 * In deze openbare versie van het besluit zijn delen van de tekst vervangen of weggelaten om redenen van vertrouwelijkheid. Vervangen of weggelaten delen zijn met vierkante haken aangegeven. In het geval van getallen of percentages kan de vervanging hebben plaatsgevonden in de vorm van vermelding van bandbreedtes. 1 Zie onder meer het besluit van de Europese Commissie van 4 maart 2002 in zaak COMP/M.2703 Merloni/GE/GDA JV, punten 9 tot en met Zie het besluit van de NMa van 22 augustus 2000 in zaak 2015/Etna Atag, punt 12 en het besluit van de NMa van 24 augustus 2000 in zaak 2038/Samsung Electronics Amfo Electronics, punt In het besluit van de NMa van 9 augustus 2006 in zaak 5676/Monza Holding B.V. Hakor Oosterberg Nijkerk B.V. is ingegaan op de activiteiten op het gebied van consumentenelektronica. In dit besluit wordt gewezen op een mogelijk nader 2 Openbare versie

3 10. In het midden kan worden gelaten of ten aanzien van de productie en levering van witgoed afzonderlijke markten bestaan voor de productsoorten zoals in punt 9 genoemd aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punten 18 tot en met 24). b. Groothandel in witgoed 11. De activiteiten van partijen overlappen op het gebied van de groothandel in witgoed in Nederland: WVR distribueert witgoed van de merken Bosch, Neff en Solitaire en BSH Groep distribueert, via Siemens Nederland N.V., witgoed van de merken Siemens en Gaggenau in Nederland. Siemens Nederland N.V. is een 100%-dochteronderneming van Siemens AG, welke zoals vermeld onder punt 2 gezamenlijke zeggenschap heeft over BSH-D. Betwist zou kunnen worden of de groothandelsactiviteiten van Siemens Nederland N.V. aan BSG groep moeten worden toegerekend of dat Siemens Nederland N.V. juist als een derde moet worden gezien. In het onderhavige geval wordt ervan uitgegaan dat de activiteiten van Siemens Nederland N.V. aan BSH Groep worden toegerekend, aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punten 25 tot en met 26). 12. De Europese Commissie 5 heeft in een eerdere beschikking overwogen of er op de mogelijke markt voor de detailhandel van witgoed eveneens een nader onderscheid gemaakt moet worden naar productsoort; (i) groot huishoudelijke apparatuur en (ii) klein huishoudelijke apparatuur. De Europese Commissie heeft zich niet uitgelaten over een mogelijk onderscheid naar productsoort op de mogelijke markt voor de groothandel in witgoed, maar de NMa volgt partijen in hun overweging dat het mogelijke onderscheid naar productsoort ook op groothandelsniveau van belang kan zijn aangezien het inzicht geeft in de marktpositie van partijen op deze mogelijke deelmarkten. onderscheid naar (i) wit- en bruingoed, (ii) beeld en geluidsdragers, (iii) home office en stationary en (iv) telefonie. Partijen zijn echter alleen actief op het gebied van witgoed. 4 Groot huishoudelijke apparatuur wordt in genoemde besluiten aangehaald als major domestic appliances. Onder major domestic appliances wordt verstaan: vaatwassers, wasmachines, drogers, koelkasten, vriezers, magnetrons, fornuizen, kookplaten, afzuigkappen en ovens. Klein huishoudelijke apparatuur wordt in genoemde besluiten aangehaald als small domestic appliances. Onder small domestic appliances wordt verstaan: stofzuigers, broodroosters, koffiezetapparaten, mixers, waterkokers, strijkijzers, keukenmachines, haardrogers, etc. 5 Zie het besluit van de Europese Commissie van 29 juni 2006 in zaak COMP/M.4226 DSGI/Fotovista, punten 9 tot en met Openbare versie

4 13 In het midden kan verder worden gelaten of ten aanzien van de groothandel in witgoed afzonderlijke markten bestaan voor de productsoorten aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punten 25 tot en met 26). Rel evant e geogr af ische mar kt [en] a. Productie en levering van witgoed 14. Partijen geven in overweging dat de geografische markt(en) voor de productie en levering van witgoed mogelijk ruimer dan nationaal afgebakend moet(en) worden. 15. In overeenstemming met een eerder besluit 6 zal in onderhavige zaak worden uitgegaan van in ieder geval een nationale omvang van de mogelijke markt(en) voor de productie en levering van witgoed. Of deze markt(en) ruimer is/zijn dan nationaal kan in het midden blijven, aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punt 23). b. Groothandel in witgoed 16. WVR is hoofdzakelijk actief in Nederland 7. Partijen zijn van mening dat de geografische markt(en) voor de groothandel in witgoed nationaal is/zijn. 17. In overeenstemming met eerdere besluiten 8 zal in onderhavige zaak worden uitgegaan van een nationale omvang van de mogelijke markt(en) voor de groothandel in witgoed. B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE Horizontaal a. Productie en levering van witgoed 18. Partijen beschikken niet over marktaandelen op productie- of groothandelsniveau, maar zijn van mening dat de marktaandelen van de verschillende witgoedmerken in Nederland op detailhandelsniveau een goede parameter bieden voor het beoordelen van de marktpositie van BSH Groep, WVR en andere spelers op productie- en groothandelsniveau. 6 Zie het besluit van de NMa van 24 augustus 2000 in zaak 2038/Samsung Electronics Amfo Electronics, reeds aangehaald, punt WVR genereert in de Nederland omringende landen nauwelijks omzet. WVR behaalt 0,2% van haar omzet in de Nederland omringende landen (in waarde uitgedrukt is dit circa EUR ). 8 Zie het besluit van de NMa van 9 augustus 2006 in zaak 5676/Monza Holding B.V. Hakor Oosterberg Nijkerk B.V., punt 16, reeds aangehaald en het besluit van de NMa van 24 augustus 2000 in zaak 2038/Samsung Electronics Amfo Electronics, reeds aangehaald, punt Openbare versie

5 19. De NMa ziet na onderzoek geen reden om af te wijken van bovenstaande benadering van partijen. 20. Op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed, mogelijk nader te onderscheiden naar groot huishoudelijke apparatuur, blijkt uit cijfers van het onderzoeksbureau GfK Retail and Technology 9 (hierna: GfK RT) dat de marktaandelen in Nederland in 2006 van BSH Groep en WVR op productieniveau respectievelijk [30-40]% en [minder dan 5]% zijn op basis van omzet. De marktaandelen in Nederland op basis van volume vallen lager uit, respectievelijk [20-30]% en [minder dan 5]%. 21. Het is aannemelijk dat er op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed, mogelijk nader te onderscheiden naar groot huishoudelijke apparatuur, voldoende concurrentie is, (i) gelet op het marktaandeel van partijen (maximaal [30-40]% gezamenlijk), (ii) aangezien er meerdere concurrenten zijn met significante marktaandelen 10, en (iii) omdat er relatief veel kleinere concurrenten actief zijn. De toevoeging van het marktaandeel van WVR aan BSH Groep is bovendien beperkt te noemen. 22. Partijen beschikken met betrekking tot klein huishoudelijke apparatuur niet over cijfers van de individuele marktaandelen in 2006 op productieniveau. Op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed, mogelijk nader te onderscheiden naar klein huishoudelijke apparatuur, blijkt uit cijfers van GfK RT dat het gezamenlijke marktaandeel in 2006 van BSH Groep en WVR [0-10]% is op basis van omzet en [0-10]% op basis van volume. 23. Indien wordt uitgegaan van een geografische markt die groter is dan nationaal is het niet aannemelijk dat op de mogelijke markt(en) voor de productie van witgoed een significante belemmering van de mededinging optreedt, aangezien (i) ook in andere landen dan Nederland meerdere andere grote spelers actief zijn, (ii) WVR nauwelijks actief is buiten Nederland en (iii) het toe te voegen marktaandeel van WVR op een ruimer dan nationale markt zeer gering zal zijn. 24. Op grond van het bovenstaande is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt voor de productie en levering van witgoed of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 9 GfK Retail and Technology, GfK Panelmarket Europe NL (januari 2007). 10 Op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed, mogelijk nader onderscheiden naar groot huishoudelijke apparatuur hebben de Elektrolux Groep, de Miele Groep en de Whirlpool Groep een marktaandeel op basis van omzet van respectievelijk [10-20]%, [10-20]% en [10-20]%. 5 Openbare versie

6 b. Groothandel in witgoed 25. Op de mogelijke markt voor de groothandel in witgoed, mogelijk nader te onderscheiden naar groot huishoudelijke apparatuur, blijkt uit cijfers van GfK RT dat de marktaandelen in Nederland op basis van omzet in 2006 van BSH Groep en WVR op productieniveau respectievelijk [10-20]% en [10-20]% zijn. De marktaandelen in Nederland op basis van volume vallen lager uit, respectievelijk [10-20]% en [10-20]%. 26. Op de mogelijke markt voor de groothandel in witgoed, mogelijk nader te onderscheiden naar klein huishoudelijke apparatuur, blijkt uit cijfers van GfK RT dat het gezamenlijke marktaandeel van BSH Groep en WVR [0-10]% is op basis van omzet en [0-10]% op basis van volume (zie punt 22). c. Conclusie horizontaal 27. Uit de door partijen verstrekte gegevens blijkt tevens dat andere producenten, zoals Miele en Whirlpool, een significante aanwezigheid hebben op de mogelijke markt voor de productie en levering van witgoed en op de mogelijke markt voor de groothandel in witgoed met marktaandelen van ongeveer 10% of meer in Nederland. Daarnaast is een groot aantal kleinere spelers actief, zoals Candy en Indesit. 28. Gezien de marktposities van partijen (maximaal [30-40]% gezamenlijk), het aantal concurrenten met significante marktaandelen en de hoeveelheid kleinere concurrenten is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de onderhavige concentratie de daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. Verticaal 29. Partijen geven aan dat de concentratie een verticale integratie betreft aangezien BSH Groep producent is van witgoed van de merken Bosch en Neff, en WVR de exclusieve distributeur is van deze producten in Nederland. 30. Feitelijk betreft de voorgenomen concentratie de verticale integratie van de groothandelsactiviteiten op het gebied van witgoed door BSH Groep. Het is niet aannemelijk dat zich uitsluitingseffecten zullen voordoen ten gevolge van de voorgenomen concentratie, aangezien (i) de marktaandelen van beide partijen op de mogelijke markt voor de productie van witgoed en de mogelijke markt voor de groothandel in witgoed in Nederland onder de [30-40]% blijven, (ii) BSH Groep op dit moment reeds gebruik maakt van WVR als exclusieve distributeur van een deel van haar productportfolio in Nederland, (iii) WVR geen andere witgoedmerken 6 Openbare versie

7 distribueert en (iv) de overige grote witgoed producenten over het algemeen reeds verticaal zijn geïntegreerd. VI. CONCLUSIE 31. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat die concentratie de daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan significant zou kunnen belemmeren. 32. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 21 december 2007 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: w.g. Drs. A.J.M. Kleijweg Wnd. directeur Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de Rechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 7 Openbare versie