BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 5691 / 11 Betreft zaak: 5691/Brocacef Holding - Viafarma I. MELDING 1. Op 27 juni 2006 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Brocacef Holding N.V voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Viafarma B.V. 2. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 129 van 7 juli Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 3. Brocacef Holding N.V. (hierna: Brocacef) is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. Brocacef is actief in de groothandel in geneesmiddelen, medische producten en drogisterijartikelen, en in de detailhandel met betrekking tot de verstrekking van geneesmiddelen en medische producten aan de consument. 4. Viafarma B.V. (hierna: Viafarma) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Viafarma is een 100% dochter van Farmaceutisch Beheer B.V. Beide vennootschappen maken onderdeel uit van de Verenigde Nederlandse Apotheken Groep (VNA Groep). Viafarma is actief in de farmaceutische groothandel, de inkoop van farmaceutische producten en verkoop daarvan aan apotheken en industrie in Nederland. III. DE GEMELDE OPERATIE 5. De gemelde operatie is neergelegd in een door partijen overgelegd concept d.d. 13 juli 2006 van de "Samenwerkingsovereenkomst tussen Stichting Verenigde Nederlandse Apotheken en Brocacef Holding N.V.. Hierin is voorzien dat Brocacef met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006 alle aandelen zal verwerven in Viafarma. 1 Openbare versie

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 6. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 5, omschreven transactie leidt er toe dat Brocacef uitsluitende zeggenschap zal verwerven over Viafarma. 7. Betrokken ondernemingen zijn Brocacef en Viafarma. 8. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING RELEVANTE MARKTEN Rel evant e pr oduct mar kt en 9. De activiteiten van partijen overlappen op het gebied van de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten. Tevens zijn partijen actief op de inkoopmarkt(en) van genoemde producten. Op deze positie van partijen aan de inkoopzijde wordt in het navolgende echter niet afzonderlijk ingegaan. 1 Daarnaast is er sprake van een verticale relatie, aangezien Brocacef ook actief is op de markt voor detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken. (i) Groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke)diensten. 10. Brocacef en Viafarma zijn zogenaamde volgesorteerde groothandels hetgeen wil zeggen dat zij vrijwel het complete assortiment geneesmiddelen en aanverwante artikelen aan de afnemers kunnen aanbieden. Zij leveren medicijnen, verband en hulpmiddelen aan zowel openbare apotheken (extramurale markt) als aan apotheken in ziekenhuizen, verpleeghuizen en dergelijke (intramurale markt). In een eerder besluit 2 is voor wat betreft productie en verkoop van geneesmiddelen geconcludeerd dat er geen reden is om een onderscheid te maken tussen 1 De positie van partijen aan de vraagzijde wordt in het onderhavige geval bepaald door de positie van partijen aan de aanbodzijde (de groothandelsmarkt). Als er op de groothandelsmarkt na de voorgenomen concentratie voldoende concurrentie overblijft dan is het aannemelijk dat de diverse leveranciers van partijen ook na de concentratie voldoende keuze in afnemers zullen hebben. 2 Besluit op ontheffingsverzoek van 9 juli 2002 in zaak 2451/AstraZeneca e.a. ziekenhuiskorting geneesmiddelen, punt 70 tot en met 78 en punt Openbare versie

3 geneesmiddelen bestemd voor de intramurale markt en voor de extramurale markt. In dat besluit werd vastgesteld dat verschillen in gebruik en productkenmerken tussen de geneesmiddelen die in beide kanalen worden gevoerd mededingingsrechtelijk niet relevant zijn. Ook in dit besluit zal voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten niet worden uitgegaan van een onderscheid tussen de belevering van de intramurale en de extramurale markt. 11. Evenals in een eerder besluit 3 kan in het midden worden gelaten of er sprake is van één aparte markt voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten of dat er een onderscheid moet worden gemaakt naar mogelijke markten voor alle verschillende aangeboden productgroepen, aangezien dat de materiële beoordeling niet beïnvloedt. Voorts kan in het midden blijven of er aparte markten bestaan voor de volgesorteerde groothandel enerzijds en de niet-volgesorteerde groothandel anderzijds, aangezien ook dat de materiële beoordeling niet beïnvloedt (zie punten 15 en 16). (ii) Detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken 12. Evenals in een eerder besluit 4 kan in het midden worden gelaten of er sprake is van één aparte markt voor de detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken of dat er een onderscheid moet worden gemaakt naar mogelijke markten voor alle verschillende aangeboden productgroepen, aangezien dat de materiële beoordeling niet beïnvloedt. Eveneens kan in het midden worden gelaten of er een nader onderscheid dient te worden gemaakt naar type apotheek (b.v. tussen de reguliere openbare apotheek, de apotheekhoudende huisarts en de politheek) aangezien dat de materiële beoordeling niet beïnvloedt (zie punt 17). Rel evant e geogr af ische mar kt en (i) Groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke)diensten. 13. Evenals in een eerder besluit 5 wordt in onderhavige zaak uitgegaan van een landelijke markt voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten. (ii) Detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken 3 Besluit van 14 mei 2001 in zaak 2451/Mediveen - TPP en Coriopharma, punt Zaak 2451/Mediveen - TPP en Coriopharma, reeds aangehaald, punt 12 en 13 5 Zaak 2451/Mediveen - TPP en Coriopharma, reeds aangehaald, punt Openbare versie

4 14. Evenals in een eerder besluit 6 kan in onderhavige zaak in het midden worden gelaten of er sprake is van een lokale, regionale of landelijke markt voor de detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken, aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punt 17). B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE Horizontale relatie (i) Groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke)diensten. 15. Partijen hebben gegevens over de totale marktomvang op basis van de Apotheek Inkoopprijs (AIP) verstrekt. De AIP, ook wel lijstprijs genoemd, is de officiële inkoopprijs voor de apotheek. Het is echter in deze branche gebruikelijk dat groothandels kortingen op de lijstprijs bieden. Na aftrek van kortingen aan de apotheek ligt de netto-omzet van de groothandel naar schatting 15%-20% lager. 7 Op basis van AIP bedroeg de omvang van de markt voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante logistieke diensten in Nederland in 2005 circa EUR 450o miljoen. 8 Het gezamenlijk marktaandeel van partijen in 2005 bedroeg circa [10-20% ] (Brocacef [10-20%]; Viafarma [0-10%]). Naast partijen zijn er in Nederland tenminste vier volgesorteerde groothandels actief, te weten OPG (marktaandeel volgens OPG jaarverslag 2005: 29%), Interpharm [20%-30%], Mosadex [10%-20%] en Regifarm (onbekend). Op basis van deze gegevens bedienen de volgesorteerde groothandels naar schatting 77%-97% van de totale markt voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante logistieke diensten in Nederland. Indien dus wordt uitgegaan van een afzonderlijke markt voor de volgesorteerde groothandel neemt het marktaandeel van Brocacef toe, maar blijft haar marktpositie in verhouding tot haar belangrijkste 6 Zaak 2451/Mediveen - TPP en Coriopharma, reeds aangehaald, punt Partijen hebben gekozen voor berekening van de marktpositie op AIP-niveau omdat hiervoor gegevens over markttotalen beschikbaar zijn. Aangezien de kortingspercentages van de diverse groothandelaren verschillen zou een berekening op basis van netto-omzet in principe een zuiverder beeld opleveren. Een vergelijking van de netto-omzet van partijen met die van hun belangrijkste concurrenten die in het kader van onderhavige zaak zijn bevraagd, leidt echter tot de conclusie dat het niet aannemelijk is dat de marktaandelen van partijen op basis van AIP wezenlijk verschillen van de marktaandelen op basis van netto-omzet. In verband met de beschikbaarheid van markttotalen zijn daarom de marktaandelen van partijen en hun concurrenten in dit besluit berekend op basis van AIP. 8 Bron: Farminform, SFK, aangevuld met een (conservatieve) schatting van de intramurale omzet op het gebied van medische kunst- en hulpmiddelen, op basis van de beschikbare gegevens over de extramurale omzet op dit gebied. Om redenen van vertrouwelijkheid zijn de berekende marktaandelen in dit besluit vervangen door vermeldingen in bandbreedtes. 4 Openbare versie

5 concurrenten gelijk. Indien binnen de markt voor de (volgesorteerde) groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante logistieke diensten wordt uitgegaan van een nader onderscheid naar productgroep is niet aannemelijk dat de marktpositie van Brocacef wezenlijk verschilt van haar positie op de totale markt, aangezien Brocacef en haar belangrijkste concurrenten zich niet in (een) bepaalde productgroep specialiseren, maar een (vrijwel) compleet assortiment leveren. 16. Gezien de marktaandelen van partijen en hun belangrijkste concurrenten is er geen reden om aan te nemen dat er als gevolg van onderhavige concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt voor de groothandel in geneesmiddelen, medische kunsten hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten, of op (een) mogelijk nader te onderscheiden markt(en) daarbinnen, op significante wijze wordt belemmerd. Verticale relatie (ii) Detailhandel in producten en diensten door openbare apotheken 17. De omzet van openbare apotheken op AIP-niveau bedroeg in 2005 circa EUR 3500 miljoen. Gemeten naar omzet heeft Brocacef een marktaandeel in Nederland van 2,5% 9. Gezien dit marktaandeel en het marktaandeel op het gebied van de groothandel in geneesmiddelen, medische kunst- en hulpmiddelen en aanverwante (logistieke) diensten is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van onderhavige concentratie marktafsluitende effecten optreden. Dit geldt ook in het geval dat het marktaandeel van Brocacef op een of meerdere mogelijke locale of regionale markten, dan wel op een of meerdere mogelijk te onderscheiden productmarkten binnen de detailhandel hoger zou liggen, omdat bij marktafsluitend gedrag door partijen de concurrerende apotheken in elk geval over voldoende alternatieve leveranciers, en de concurrerende groothandels over voldoende alternatieve afzetmogelijkheden beschikken. VII. CONCLUSIE 18. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een 9 Dit marktaandeel is berekend op basis van de omzetten van apotheken waarin Brocacef een meerderheidsbelang heeft en die geconsolideerd worden in de jaarrekening. Indien zowel de apotheken waarin Brocacef een meerderheidsbelang heeft als de apotheken waarin zij een minderheidsbelang heeft worden meegenomen, dan bedraagt het marktaandeel op basis van aantal vestigingen circa 5%. 5 Openbare versie

6 daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 19. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 31 juli 2006 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: w.g. mr. J. Schönau Directeur Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 6 Openbare versie