Market Timing 9 mei 2016

Transcriptie

1 Market Timing 9 mei 2016 TECHNISCHE & KWANTITATIEVE ANALYSE Kwantitatief trendoverzicht Waarden steun koers weerstand trendfase K/V HK HV %2W MSCI USD World stijgend S&P 500 index stijgend Dow Jones Index stijgend Nasdaq top? Shanghai Composite dalend V Nikkei-225 index dalend V Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. DJ Eurostoxx dalend V DJ Stoxx 600 Europe dalend V AEX-Index top? V XETRA DAX top? Bund Future stijgend K USA 10yr rente dalend V Goud stijgend Zilver stijgend Brent Crude Oil stijgend K Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. EURUSD stijgend US Dollar index dalend Koersdata slotkoersen 6 mei 2016 Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Samenvatting Beurskoersen voorspellen is in de technische analyse een exercitie op basis van een studie van historisch marktgedrag. Het betreft hier patroonherkenning en de daaruit volgende aanname dat de koersgeschiedenis neigt zich te herhalen. De patroonherkenning is niet zelden in hoge mate subjectief. Het is omwille van de objectiviteit daarom aan te bevelen trendvolgende criteria consistent toe te passen, waarbij alle ogen kunnen zien wat alle vingers kunnen aanwijzen. De belangrijkste boodschap van deze editie vinden we terug in de Bulls, Bears & Shares Chartbook Special -editie van 7 mei 2008 (zie pagina 2). Destijds werd een dubbelzinnig plaatje van de MSCI USD World Index besproken die ook nu weer actueel is. Ook de condities in de Europese beurs van destijds zijn nu weer actueel. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 Terugblik 7 mei 2008 In de Chartbook Special van 7 mei 2008 werd destijds het volgende gepubliceerd: Het koersherstel in de MSCI USD World Index wordt ook nu nauwlettend en kritisch gevolgd, vooral ook omdat de (objectieve) relatieve sterkte index (RSI) vergelijkbare meterstanden vertoont als begin mei 2008 en Europa eng kopieergedrag toont. MSCI USD World Index bijgewerkt + RSI(14) op weekbasis DJ Stoxx 600 Europe index op maandbasis volgt nauwlettend de geschiedenis 2

3 We moeten dus alert zijn op het mogelijk falen in de beleggingscategorie aandelen om het ingezette koersherstel te continueren. Op basis van de combinatie van beurskoersen en afgeleide gemiddelden is de topvorming in diverse beursindices en regio s (zie volgende pagina) een reden om alert te zijn op de recente steunniveaus. ETF ASSET CLASSES Koersresultaten ETF s in USD in 2016 op dagbasis DXY = US dollar index / AGG = obligaties / ACWI = aandelen / RWO = vastgoed en GSG = grondstoffen Koersresultaten ETF s in EUR/USD in 2016 op dagbasis Tickersymbolen in euro (goud = PHAU, obligaties = IEAG, vastgoed = IWDP, aandelen = IWRD, grondstoffen = AIGCP) ishares regionaal (in euro/unhedged) in 2016 op dagbasis 3

4 Trendoverzicht diverse Exchange Traded Funds (in euro/unhedged) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISH US PPTY YLD 4.38 ISH MSCI NRTH AM ISH DEV MKT PPTY 2.01 ISH MSCI WORLD ISH EURO AGGR BD 0.53 ISH MSCI EUROPE Think iboxx Gov 0.40 ISH CHI LGCAP UC Think iboxx Corp 0.39 ISH MSCI EMG MKT ISHR EURO COV BD 0.32 ISH EURO CORP BD 0.31 ISH EUR PROP YLD 0.24 ETF/GOLD 0.11 ISH EURO HY CORP ETF/SILVE ISH ASIA PPTY YL ETFS ENER DJ UBS SRDR BEM LOCAL ETFS GRAINS DJ U ISH APAC DIV ETFS INDS METALS ISH EM LATAM BODEMVORMING % DALENDE TREND % ISH MSCI JAPAN 1.10 ISH $ TR BD US DOLLAR INDEX ishares MSCI World ETF (IWRD) afgelopen vier weken zwarte weekcandles Vanuit een traditioneel charttechnisch meerjarige perspectief beoordeeld is de daling begin dit jaar onder de (subjectief) ingetekende stijgende steunlijn een aanwijzing voor een verandering van richting. De ervaring leert dat gebroken trendlijnen vaak worden teruggetest. In ishares MSCI World ETF vond medio maart deze terugtest al plaats. Het handboek technische analyse is in die situatie alert op terugkerende zwakte. Deze zwakte deed zich voor, maar zette niet door. Een nieuwe herstelpoging faalde echter opnieuw om boven de stijgende steunlijn te klimmen. Daardoor wint de voormalige steunlijn in de rol van nieuwe weerstand aan betekenis. Vandaar dat het dieptepunt van vorige week (= 30,28) nu ook meer aandacht vereist. De aandelenmarkt zit in een schemerzone. 4

5 Trendoverzicht lokale beursindices 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % AT COM SHR PR ID 3.76 HANG SENG INDEX 0.40.WIL NASDAQ S&P SENSEX 1.41 NASDAQ COMPOSITE DJ UTIL AVERAGE 0.74 PSI 20 INDEX VN Index 0.31 XETRA DAX PF ALL ORDINARIES 0.21 AEX-Index DJ INDU AVERAGE EURONEXT 100 ID S&P 100 INDEX CAC 40 INDEX S&P 500 INDEX SET Index KOSPI NYSE COMPOSITE RUSSELL 2000 IND DJ TRANS AVERAGE FTSE 100 INDEX BUSE MERVAL INDX PHILIPPINE-PSEi MICEX INDEX RTS INDEX BODEMVORMING % DALENDE TREND % NIKKEI 225 INDEX 0.72 US DOLLAR INDEX TAIWAN WEIGHTED FTSE BURSA KLCI BEL SSE COMPOSITE SMI PR STXE 600 PR STXE 50 PR IBEX 35 INDEX FTSE MIB MKT VOLTLTY NDX AEX-index onder 120-daags SMA in topvormingsfase na daling uit wig Van stijgende wigpatronen is bekend dat deze bearish betekenis hebben. Dit betekent dat de bodem voorafgaand aan de top van het rising wedge -patroon (= AEX 426,75) de vangrailfunctie voor de bulls inneemt. Van stijgende wigformaties is bekend dat de basis van het patroon vaak naderhand weer wordt opgezocht. 5

6 Trendoverzicht sectoren(trackers) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % SPDR CONS STPL 1.80 SPDR TECH SELECT 0.28 SPDR UTIL SELECT 0.85 STXE 600 P&HOP SPDR CONS DISCR 0.10 STXE 600 CHEM PR GBLX SOCL MEDIA 0.01 STXE 600 UTIL PR SPDR S&P SPDR S&P HM BLDR SPDR FINANCL SEL SPDR HLTH CARE SPDR INDL SELECT STXE 600 IG&S PR SPDR MTRLS SELCT VNCK VCTR GLD MN SPDR S&P TELECOM SPDR ENERGY SEL STXE 600 O&GP STXE 600 CN&MT P SPDR GLB NAT RES STXE 600 BSRS PR BODEMVORMING % DALENDE TREND % STXE 600 FD&BV P STXE 600 MDA PR STXE 600 TR&LS P STXE 600 TEL PR STXE 600 TECH PR STXE 600 PR STXE 600 HECR PR STXE 600 A&PP STXE 600 RTL PR STXE 600 INS PR STXE 600 FNSV PR STXE 600 BNK PR SPDR S&P BIOTECH SPDR Consumer Staples Select Sector ETF (XL) + relatieve sterkte versus SPY Tijdens de recente rally bleven de Amerikaanse consumer staples achter bij SPY (= SPDR S&P 500 Trust ETF). De recente relatieve verbetering suggeert onder beleggers een defensieve insteek. Vanuit een trendvolgende benadering geldt voor deze sector een buy & hold -benadering (zolang boven het 120-daags gemiddelde). 6

7 VASTRENTENDE WAARDEN Bund future op weekbasis vanaf 2007 herstel boven 4-weeks gemiddelde Bund future op weekbasis Directional Movement + Relatieve sterkte tov DAX De gedragskenmerken van de Duitse bundfuture vertonen via de objectieve DMI (= Directional Movement Indicator en relatieve sterkte ten opzichte van de Duitse DAXindex een setup voor een nieuwe rallyfase in de loop van 2016 (zie ook analogie met mei 2008). 10-jaars rente V.S. toont een mini (H)oofd(S)choudercontinuatiepatroon Het HS-continuatiepatroon duidt op een voorzetting van de dalende trend in de Amerikaanse kapitaalmarktrente. Dat zou gevolgen kunnen hebben voor het koersverloop van de US dollar (index) en de dollargevoelige assets in grondstoffen. 7

8 GRONDSTOFFEN Thomas Reuters CRB index (grondstoffen) vanaf 1996 Een mega hoofdschoudertoppatroon in de CRB-grondstoffenindex wijst na de trendbreuk onder de neklijn eind 2014 op een daling onder het dieptepunt van De geelgekleurde maandcandles (= periode december 2015 t/m maart 2016) illustreren een neerwaartse overdrijvingsfase. Een technisch herstel naar het bodemniveau van eind 2008/begin 2009 lijkt ingezet, maar veel hangt waarschijnlijk af van hoe de Amerikaanse dollar zich zal gedragen. Brent Crude Oil een technisch herstel vanuit de (gele) overdrijvingsfase Zilverprijs vanaf 2015 dagbasis Goudprijs vanaf mei 2011 dagbasis 8

9 VALUTA US dollar index op weekbasis + 4/24-weeks SMA + DMI(14) In juli/augustus 2014 brak de US dollar uit een tradingrange als gevolg van toenemende vraagkrachten. De Directional Movement Indicator (DMI) toont nu toenemende verkoopdruk, waardoor de horizontale steun rond 92 in de US dollar index extra aandacht verdient. US dollar index op dagbasis + 20/120-daags SMA + DMI(14) vanaf oktober 2015 Het proces van lagere toppen en lagere bodems continueert. EUR/USD vanaf 2015 alertheid is geboden nu terugval vooralsnog correctief 9

10 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde SMA = afkorting voor simpel gemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging 10

11 DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. Legenda betekenis kleuren getoonde grafieken + criteria t.b.v. trendstatus: Stijgend beurskoers (week slotnotering) > 24 weeks SMA en 4 weeks SMA > 24 weeks SMA Topvorming beurskoers (week slotnotering) < 24 weeks SMA en 4 weeks SMA > 24 weeks SMA Dalend beurskoers (week slotnotering) < 24 weeks SMA en 4 weeks SMA < 24 weeks SMA Bodemvorming beurskoers (week slotnotering) > 24 weeks SMA en 4 weeks SMA < 24 weeks SMA Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags simpel gemiddelde & 120 daags simpel gemiddelde) (= koers > 4 weeks SMA & 4-weeks SMA > 24-weeks SMA) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) (= koers > 24 weeks SMA en koers < 4-weeks SMA) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) (= koers < 4 weeks SMA & 24-weeks SMA) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) (= koers < 24 weeks SMA en koers > 4 weeks SMA) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) 11

12 Geel (= overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere belegging 12