Market Timing 7 mei 2012

Transcriptie

1 Market Timing 7 mei 2012 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Diverse markten TRENDS 2e ST 1e ST koers 1e W 2e W W/V% W/V% KT LT 5D 20D AEX INDEX BRENT CRUDE NYMEX CRUDE DAX INDEX DJ STOXX 600 INDEX DOW JONES INDEX EUR/USD BUND FUTURE n.a GOUDPRIJS NASDAQ COMPOSITE NIKKEI-225 INDEX S&P 500 INDEX ZILVER Samenvatting De aanblik van het technisch marktbeeld hierboven toont aan dat beleggers nu hun heil zoeken in de Bund future, het termijncontract op de fictieve 10-jarige 6% Duitse staatslening. De vlucht in Duits staatspapier is zo krachtig, dat de relatieve sterkte analyse ten opzichte van de DAX-index voor het eerst sinds eind oktober vorig jaar weer in het voordeel Duitse (en Nederlandse) obligaties spreekt. De draai naar staatsobligaties is een fenomeen dat zich wereldwijd voordoet afgaande op de charts van enkele Exchange Traded Funds. Obligaties uitgegeven door opkomende landen zijn zelfs bijzonder in trek. Onroerend goed in de V.S. zit in de lift en zelfs de S&P 500 Homebuilding index vertoont een langgerekt bodemproces. Een stijgingsfase kan worden ingezet, maar pas eerst na een terugval. Edele metalen hebben afgedaan als veilige haven. Een schrale troost is dat is het feit dat de lange termijn trends in aandelen nog overwegend plussen vertonen. De Chinese aandelenmarkt vertoont opmerkelijk positieve veerkracht. Zulks geldt eigenlijk voor de hele regio Pacific. Brazilië, Rusland en India vertonen topvorming. De verwachte verkoopdruk in de AEX naar de 300-puntengrens komt niet onverwacht. De AEX volgt de dalende trend in de Griekse, Franse, Spaanse, en Italiaanse beurzen. De euro test momenteel de psychologische $ 1,30-grens. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 Bund future versus DAX-index op weekbasis vanaf april 2011 De Duitse bund future breekt uit naar nieuwe all-time highs (zie grafiek boven). Sinds medio maart is de roze relatieve sterktelijn ten opzichte van de DAX-index naar boven gericht, waarna eind vorige week ook de trendvolgende Moving Average Convergence Divergence (MACD) een positieve kruising liet zien. Deze kruising is voor asset managers en actieve beleggers reden om in het kader van een dynamische asset allocatie het technisch signaal op de agenda te zetten. ishares MSCI ACWI (vanaf 2009) versus ishares Barcl.Int.Gov.Credit Bond F. Op weekbasis (en dagbasis, niet getoond) kruist de groen/zwarte MACD-indicator eind vorige week in negatieve zin. Deze neerwaartse kruisingen bleken eind 2009, medio 2010 en vorig jaar de inleiding te vormen van correctiefases in de aandelenkoersen. In het trendoverzicht op de volgende pagina wordt topvorming in de Europese DJ Stoxx 600 index gesignaleerd. De scherpe daling in de olieprijs (Nymex Crude) eind vorige week draagt extra bij aan de verkoopdruk in de dalende trend van de RJ/CRB-grondstoffen-index. De suggestie wordt daardoor gewekt dat het recente glorende economische herstel in de kiem wordt gesmoord. De gevestigde hoop op (financiële) hulp afkomstig van de opkomende landen wordt discutabel gelet op de negatieve koerspatronen die zich beginnen aftekenen in een aantal BRIC-indices. 2

3 Trendoverzicht Asset Allocatie (instrumenten) 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % PowerShares Emrgng Mkt Sovereign DbtPtfl 0.99 DJ STOXX 600 EUR Price iboxx EU Sov. Netherl. Index Overall PR Crude Oil Light Sweet Continuous iboxx EU Sov. Germany Index 7-10 Yr. PR Ishares Ftse Epra Nareit US Prop 0.36 ishares Barclays Credit Bond Fund 0.34 IShares Brclys 7-10 Yr Treasury Bnd Fnd 0.32 ishares Barclays Inter Govt Credit Bd Fd 0.04 ishares Barclays Aggregate Bond Fund 0.03 ishares Barclays TIPS Bond Fd Vanguard REIT Ishares FTSE Epra Nareit Asia SPDR Dow Jones Global Real Estate ishares FTSE/EPRA European Property Fund ishares MSCI Emerging Markets Index Fund S&P 500 Index ishares MSCI Pacific ex-japan Index Fund Vanguard Total Stock Market ishares MSCI ACWI Indx Fund BODEMVORMING % DALENDE TREND % IShares Brclys 20+ Yr Treasury Bnd Fnd 0.72 SPDR Gold Trust BrclysiPth DJUBSCommodtyIdxTtl RJ/CRB Index ishares Silver Trust De zwarte candles in de Europese DJ Stoxx 600 index waarschuwen voor een trendomslag. De recente (lagere) dubbele top is gevormd rond de bodem van maart dit jaar. Deze lagere toppen wijzen op een distributieproces (= afbouwen van aandelenbelangen). Momenteel steunt de Europese beursgraadmeter nog op de voormalige top (= weerstand) van eind oktober 2011 en het (rode) 120-daags stijgende gemiddelde. Het vlagpatroon wijst in de richting van een spoedige test van de stijgende stippellijn die de bodems van september en november met elkaar verbindt. Er moet gevreesd worden voor een escalerende crisis, omdat de herstelbeweging tussen september 2011 en maart 2012 nu als een zgn. ABC-zigzag kan worden beschouwd. Nieuwe dieptepunten zijn dan t.z.t. te verwachten. Europese DJ Stoxx 600 index vanaf

4 De verzwakking in de aandelenmarkten blijkt ook uit het trendoverzicht van de landenindices (zie onder). De Canadese S&P/TSX-Composite heeft zich gevoegd bij de vijf Europese beursindices in een dalende trend. Daarnaast zijn er 7 beursgraadmeters doorgeschakeld van een stijgende trendfase naar een fase van topvorming als gevolg van koersdalingen onder hun 120-daags gemiddelden. Trendoverzicht Landenindices 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % CHINA-Shanghai & Shenzhen POLEN-WIG Index 1.18 INDONESIE-JCI 1.44 DJ STOXX 600 EUR Price Hang Seng Index 1.33 INDIA-Sensex MALEISIE-KLCI 0.72 Bel Sydney-All Ordinaries Index 0.59 FTSE 100 INDEX MEXICO-IPC 0.21 Bovespa TOKYO/NIKKEI 225/DOW JONES INDEX RUSLAND-RTS SWISS MARKET INDEX Dow Jones Industrials TURKIJE-National S&P 500 Index DAX INDEX NASDAQ COMPOSITE INDEX BODEMVORMING % DALENDE TREND % ATHENE-ASE General CAC MADRID-IBEX TORONTO-S&P/TSX Composite AEX Amsterdam Index MILAAN-FTSE/MIB Als gevolg van de scherpe koersdaling in de Russische RTS-index tekent zich een alarmerend groot (H)oofd(S)chouderpatroon af. De stijgende steunlijn dient in de komende tijd bijzondere aandacht. Boven deze trendlijn kan het omkeerpatroon nog een halt worden toegeroepen. Bij een verdere daling is het onvermijdelijk dat beleggingsinstrumenten, waarin Rusland is vertegenwoordigd, onder druk komen. Rusland RTS-index vanaf laat

5 ishares BRIC 50 Waar de Russische beursgraadmeter via zwarte candles in een transitiefase is beland, duiken de ishares BRIC 50 in het rood na de dead cross van het 20- daags gemiddelde onder het 120-daags gemiddelde. Deze verontrustende ontwikkeling is te begrijpen met het oog op de transitiefase in de beursindex van Bombay in combinatie met de vorming van een rechterschouder van een meerjarig (H)oofd(S)chouderpatroon. Deze ontwikkeling wijst op het belang van de betekenis van de dubbele top die in de laatste jaren is gevormd in de lange termijn koersgrafiek (zie onder). Bombay Sensex-30 index vanaf 1990 In de Braziliaanse Bovespa (zie volgende pagina) is momenteel ook sprake van een transitiefase. De koersontwikkelingen in de opkomende landen dienen dan ook met een kritische blik te worden gevolgd. Die kritische blik is vooral ook nodig met het oog op het (H)oofd(S)chouderpatroon in de ishares MSCI Emerging Markets index en de relatieve sterkte ten opzichte van de ishares MSCI All Countries World Index. Sinds eind 2010 blijven de prestaties van de opkomende landenindices achter bij de ontwikkelingen op wereldschaal. Hoewel het 20-daags gemiddelde nog altijd boven het 120-daags gemiddelde noteert is er weing nieuwe verkoopdruk voor nodig om ook hier geconfronteerd te gaan worden met roodgekleurde candles. 5

6 Bovespa vanaf 1998 De grote stijgende driehoek in de Bovespa geeft nog hoop op te zijner tijd nieuwe koersstijgingen. De lagere top dit jaar dwingt de focus naar de stijgende steunlijn. Dit is iets voor de komende weken/maanden om te blijven volgen. ishares MSCI Emerging Markets index De verzwakkende relatieve sterkte (zie roze lijn) van de opkomende markten beweegt zich aan de onderkant van de afgelopen maanden. Het is te hopen dat er snel een positieve wending wordt gemaakt. Een positieve wending lijkt welhaast niet langer waarschijnlijk, echter een blik op de Chinese CSI-300 index geeft onvermoede hoop. Waar momenteel veel (H)oofd(S)chouderpatronen wijzen op topvorming, vertoont de koersontwikkeling in de Chinese beursgraadmeter de bodemvariant van dit trendomkeerpatroon (zie volgende pagina). De komende paar dagen zijn cruciaal, omdat de opwaartse koersuitbraak in de CSI-300 index boven de neklijn volgens het TA-theorieboek nu slechts een kortstondige terugval zou moeten laten zien in de vorm van een hertest. De CSI-300 index mag feitelijk niet te ver onder de neklijn terugvallen, anders vervliegen de kansen op een koersherstel van ca. +15% in de komende weken/maanden. 6

7 De CSI-300 index breekt uit boven de neklijn van een HS-bodempatroon De Europese defensieve sectoren Health Care en Food & Beverage weten samen met de Amerikaanse Telecom Services vorige week nog de stijgende lijn vast te houden (zie trendoverzicht onder). Laatstgenoemde sector test een weerstand! De koersverliezen echter domineren in andere sectoren, waarbij de noodzaak tot adequaat risicomanagement toeneemt. Bedenk dat het mentaal makkelijker is om verliezen tijdig te beperken, wanneer deze nog enkelcijferig zijn. Trendoverzicht bedrijfssectoren 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ STOXX Health Care 0.76 DJ STOXX Retail S&P 500 Telecom Services Sector 0.18 DJ STOXX 600(P)-Euro DJ STOXX Food&Bev DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Trav&Leisur S&P 500 Materials Sector DJ STOXX Pers&House DJ STOXX Insurance S&P 500 Utilities Sector DJ STOXX Technology S&P 500 Consumer Staples Sector S&P 500 Automobile & Components S&P 500 Health Care Sector DJ STOXX Media S&P 500 Consumer Discretionary Sector STOXX Europe 600 REITS S&P 500 Index S&P 500 Industrials Sector S&P 500 Financials Sector DJ STOXX Industrial S&P 500 Information Technology Sector DJ STOXX Chemical DJ STOXX Auto&Parts BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ STOXX Telecom DJ STOXX Utility DJ STOXX Constr&Mat S&P 500 Energy Sector DJ STOXX Bank Index DJ STOXX Oil & Gas DJ STOXX Basic Resr

8 Beleggers die in aandelen moeten beleggen hebben altijd een keuze. De Europese DJ Stoxx 600 Food & Beverage vertoont nog altijd een proces van hogere toppen en hogere bodems en relatief presteert deze sector sterker dan de Europese aandelenmarkt als geheel (zie stijgende roze relatieve sterktelijn en afgeleide positieve MACD). DJ Stoxx 600 Food & Beverage sector ligt er technisch sterk bij Sectoren waarin de groen/zwarte MACD van de relatieve sterktelijn neerwaarts bewegen op weekbasis (= indicatie middellange termijn) zijn de Europese technologiesector (sinds een week), de automobiel/parts sector, de banken en de verzekeraars (alle drie sinds twee weken) en de constructie & materialen. Deze sectoren blijken bovengemiddeld kwetsbaar voor verkoopdruk. Het betere alternatief is een draai ten gunste van bovengenoemde defensieve sectoren en de sector Personal Care & Household (sinds vijf weken). De weekgrafiek hieronder vertoont een stijgende relatieve sterktelijn ten opzichte van de DJ Stoxx 600 index. Cosmetisch beschouwd een beautiful picture voor aandelenbeleggers die enige verzorging wel kunnen gebruiken of op prijs stellen. DJ Stoxx 600 Personal Care & Household op weekbasis vanaf

9 Obligaties & rentecontracten De koersuitbraak in de bund future vindt thans plaats boven de meerjarige weerstandlijn die ca. 20 jaar oud is (zie weekgrafiek onder). Werd recent nog rekening gehouden met winstnemingen zie hiervoor het cluster van koersbewegingen tegen de weerstandlijn aan de uitbraak zou volgens het technische analyse theorieboek het startschot kunnen zijn voor een explosieve rally. Bund future op weekbasis vanaf 1992 Opwaartse uitbraken uit een stijgende trend zijn immers een teken van kracht. Met een strakke stop loss grens iets onder het uitbraakniveau kan bij een beheersbaar risico geanticipeerd worden op een te verwachten vlucht in Duits staatspapier. Bund future op dagbasis let op de DMI-indicatoren wijzend op een rally De directional movement indicator signaleert een aansterkende trendmatige beweging (zie stijgende blauwe lijn in de onderste helft van de grafiek hierboven). De koersbeweging voldoet aan de condities zoals eerder waargenomen twee jaar geleden. Destijds steeg de Bund future van ca. 126 naar bijna 135, hetgeen resulteerde in een koersstijging van +7% in vier maanden tijd. 9

10 Commodities Trendoverzicht grondstoffencontracten 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % Soybean Meal Pit CBOT C 0.98 Goldman Sach Commodity Indx Comp C Rough Rice Pit CBOT Continuous Brent Crude Oil Continuous DJ UBS Agriculture subindex Crude Oil Light Sweet Continuous DJ UBS Petroleum Copper High Grade COMEX C Soybean Oil Pit CBOT Continuous DJ UBS Grains D 5 D BODEMVORMING % DALENDE TREND % Cocoa ICE FUT US Continuous Gas Natural NYMEX Continuous 4.44 DJ UBS energy subindex 0.00 RJ/CRB Index ICE FUT US Continuous DJ UBS Livestock Corn Pit CBOT Continuous Coffee C ICE FUT US Continuous Gold 100 Troy Oz. COMEX Continuous DJ UBS Industrial metals subindex Sugar World No.11 Continuous DJ UBS Precious Metals DJ UBS Softs DJ UBS Commodity index Platinum NYMEX Continuous Silver 5000 Oz. COMEX Continuous Cotton No. 2 ICE FUT US Continuous Palladium NYMEX Continuous Wheat Pit CBOT Continuous Orange Juice (FCOJ-1) ICE FUT US Continuous DJ UBS Commodity index vanaf 2011 een proces van lagere toppen en bodems 10

11 BRENT Crude Oil vanaf 2010 De forse prijsdaling in de olieprijzen heeft geleid tot een trendlijnbreuk in Brent Oil (zie grafiek boven) en Crude Oil (niet getoond). De zwartgeblakerde candles illustreren een overgangsfase naar een zijwaartse of dalende trend. Het 20-daags gemiddelde noteert nog boven het 120-daags gemiddelde dus oplevingen zijn bepaald niet uitgesloten. De gap die is ontstaan tussen $ 116 en $ 117 per vat is een prijsniveau waar weerstand mag worden verwacht bij een technisch herstel. VALUTA EUR/USD valt terug in het dalende trendkanaal De euro is uit de bearish rising wedge gevallen, waardoor er dit jaar een proces van lagere toppen zichbaar wordt boven een horizontale steun rond $ 1,30. Als gevolg van de recente prijsbeweging zijn de risico s voor de euro dus aan het toenemen, omdat de verkopers per saldo meer haast tonen (zie lagere toppen). De verwachting is dan ook dat de derde fan lijn vanaf de bodem in 2010 binnenkort wordt getest (rond $ 1,28). Deze test is de laatste strohalm voor de euro in technische zin. Bij een daling onder de derde fan lijn mag een waardedaling worden verwacht naar ca. $ 1,19. Er lijkt niet veel tijd meer over om adequate maatregelen te treffen voor dit scenario. 11

12 Overzicht trendfasen valutaparen 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % Euro-Australian Dollar 0.80 Euro - US Dollar UK Pound Sterling - US Dollar Euro-Japanese Yen US Dollar - Japanese Yen D 5 D BODEMVORMING % DALENDE TREND % US Dollar - Swiss Franc 1.73 US Dollar- Canadian Dollar 0.95 US Dollar Index ICE FUT US Continuous 1.30 Euro-Swiss Franc 0.01 Euro-UK Pound Sterling Euro-Canadian Dollar CONCLUSIE De topvorming respectievelijk verkoopdruk/daling van de euro en het bodemproces in de US-dollarindex wijzen op spanningen. De Amerikaanse dollar en de Duitse bund future acteren momenteel als veilige ankers voor hen die houvast zoeken en/of bezorgd zijn omtrent de verkoopdruk in de aandelen, commodities en edele metalen. Onroerend goed wordt geconfronteerd met een correctiefase. De opgaande trend gekwantificeerd aan de hand van de beurskoers en het afgeleide 20-daags en 120-daags gemiddelde in de Europese vastgoedsector (zie grafiek hieronder) is nog niet negatief, maar het 120-daags gemiddelde dreigt vandaag nog neerwaarts te worden gebroken. Daardoor zou ook in deze sector de koersrisico s toenemen. ishares FTSE/EPRA European Property Fund 12

13 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 13

14 TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw - sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend Paars - sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend Geel - overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend (geen positie) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 14