DE TECHNICIAN *SPECIAL*

Transcriptie

1 DE TECHNICIAN *SPECIAL* 12 januari 2015 We study the past, to understand the future door Edward Loef CFTe 2015 is nog jong maar u kent het oerhollandse spreekwoord: de eerste klap is een daalder waard. Bron: IEX ONE MONITOR d.d. 10 januari 2014 De Nederlandse AEX-index is samengesteld uit 25 individuele aandelen. Het beursjaar 2015 is nog maar net begonnen en Het Financieele Dagblad meldde zaterdag jl.: Damrak gaat somber de week uit. De AEX noteerde -2,09% onder de slotstand van 31 december Gelukkig zijn er wel een paar positieve uitzonderingen. Raadpleeg hierboven de performance-overzichten eind vorige week. Op 29 december jl. gaf ik u enkele tips, w.o. het advies Focus op winnaars. En om u - gratis en geheel vrijblijvend - van dienst te zijn nodigde ik uit voor deelname aan een webinar in het kader van rendabel beleggen in Favoriete Nederlandse aandelen in De selectie van genoemde favoriete Nederlandse aandelen werd afgelopen donderdag gepubliceerd in de rubriek grafiek van de dag. Check link: De geselecteerde AEX-favorieten/winnaars bleven beperkt tot de volgende acht aandelen: Corio, Ahold, Akzo Nobel, Unibail-Rodamco, Unilever, Wolters Kluwer, Reed Elsevier en ASML Holding. Uit dit mandje van 8 favorieten presteerde alleen het aandeel ASML Holding slechter dan de AEX. 1

2 STATISTIEK In termen van statistiek is uiteraard een langere reeks van koersdata, tijd en transacties nodig om een enigszins betrouwbare indruk te krijgen van de ratio winnaars/verliezers enerzijds en de ratio van de omvang tussen de gerealiseerde winsten en verliezen anderzijds. Immers, deze combinatie bepaalt uiteindelijk het succes van het eindresultaat. De ratio winnaars/verliezers (7:8) wekt uiteraard meer vertrouwen dan de (casino)ratio 4:4 maar dan nog kan de omvang van die ene verliesgevende positie de totale winst van de zeven positieve beleggingskeuze volledig wegvagen! De vraag die nu mogelijk gesteld wordt: Is de gekozen beleggingsstijl, de wijze van selectie en/of gekozen strategie of tactiek dan verkeerd? POSITION SIZING De technische analyse is weliswaar hét geëigende hulpmiddel voor selectie en timing, maar dit betekent nog geen garantie op succes. De omvang van een beleggingspositie op de totale beleggingsportefeuille is vele malen belangrijker. Position Sizing en de mate van onderlinge koerscorrelaties tussen de verschillende beleggingsinstrumenten mag niet worden onderschat: SIZE MATTERS!. In het algemeen kan men zeggen dat het aanhouden van één enkele beleggingspositie te risicovol wordt geacht vanwege de kwade kans van een onverwachte tegenslag. Opportunistische beleggers met een rotsvast vertrouwen in Amerikaanse aandelen die 100% van hun vermogen hebben belegd in de SPDR S&P 500 ETF Trust ( SPY ) om zo het individuele aandelenrisico te spreiden kunnen ook in luttele minuten 10% van het vermogen in rook zien opgaan (zie SPY -grafiek flashcrash 6 mei 2010). SPDR S&P 500 ETF Trust ( SPY ) flashcrash 6 mei 2010: high $ 117 / low $ 105 / medium $ 111 De daling van $ 117 naar $ 105 was een beweging groter dan 10% in de intraday dagrange op 6 mei 2010 in SPY, terwijl het markt risico kleiner wordt geacht dan het specifieke risico van gemaakte individuele fondskeuzes. De flashcrash in 2010 maakt ondanks de vele technieken die de beleggers, beurshandelaren en analisten ter beschikking staan, duidelijk moge zijn dat er altijd onvoorspelbare en/of onbeheersbare risico s kunnen voordoen. Vroeg of laat komt die bekende meneer met de hamer langs met de hamer die een einde maakt aan de gewekte illusies van visies (en backtests). 2

3 ABNORMALE BEWEGINGEN Afgelopen weekend ging Het Financieele Dagblad in op de vraag waar het precies misging met de geautomatiseerde computermodellen van wonderboy Alex. Er wordt naar verluidt bij Alex Vermogensbeheer gebruik gemaakt van 48 modellen op basis van technische analyse. Als verklaring wordt aangevoerd dat 2014 een abnormaal jaar was, waarin de scherpe V-vormen in de beurskoersen bij herhaling tot verliesgevende transacties leidden. COMPUTERMODELLEN & WOESTE MARKTEN De ontwerpers van Alex computermodellen geven toe dat bij woeste markten het model niet (goed) werkt. De aanpak van Alex is gebaseerd op de aanname dat aandelen en obligaties elkaars tegenpolen zijn, maar die visie blijkt achterhaald. Vandaar dat een oplossing zou kunnen zijn op meerdere markten actief te worden zo adviseert een expert die pleit voor meer diversificatie. Alex is in september 2014 begonnen om naast Europese aandelen ook Amerikaanse aandelen toe te voegen aan het beleggingsuniversum, maar de vermogensbeheerder ziet grenzen aan de mogelijkheid om op nog meer markten actief te worden. Het systeem moet begrijpelijk blijven zegt Alex-directeur Hagel Franco. Vooralsnog wordt gekozen wordt voor alleen een long only -benadering, omdat short selling te risicovol zou zijn, omdat de particuliere beleggers hier niet goed mee kunnen omgaan. Bron: Het Financieele Dagblad 12 januari 2015 In een terugblik op het beursjaar 2014 in cijfers schreef Het Financieele Dagblad recentelijk: De volatiliteit op de Amsterdamse Effectenbeurs was ongekend groot. De grootste procentuele mutatie in de AEX-index (het verschil hoogste en laagste intradaykoers) was 4,6% op 16 oktober en De AEX-index bewoog dit jaar tussen 380 en 430 punten. De index ging maar liefst 25 keer door de 400-puntengrens. Woeste dagelijkse bewegingen in de Nederlandse AEX vanaf

4 De hoogste stand van dit jaar in de AEX werd op 2 januari bereikt bij een intraday notering op 428,89. De laagste stand van dit jaar in de AEX werd een paar dagen later op 6 januari opgemaakt op 406,30. Het verschil tussen de hoogste en laagste notering in drie handelsdagen tijd bedroeg meer dan 5%. Deze mate van beweeglijkheid deed zich sinds begin december jl. (= 27 handelsdagen) maar liefst vijf keer voor. Let op: de AEX-index had in maanden nodig om in totaal met 5,6% te stijgen! AEX op basis van slotkoersen + 20-daags Average True Range (ATR) LONG ONLY AANDELEN VERSUS OBLIGATIES Aan de woestheid van de bewegingen in de AEX-index lijkt volgens de 20-daags ATR nog geen einde te komen. De 20-daags ATR illustreert een actuele volatility van 7,5 indexpunt in de AEX-index en de koersgrafiek markeert rond deze waardering kantelpunten in de koershistorie. Op pagina 5 van de recente weekpublicatie LOEF Timing, Trends & Tactics krijgt u in dit kader aanvullende informatie om de boodschap achter de toegenomen beweeglijkheid in een specifieke context te plaatsen. De vraag die dan voor long only -belegger opdoemt krijgt dan mogelijk een heel eigen dynamiek. Indien u geen idee heeft wat de Average True Range nu precies inhoudt, dan is het misschien goed om te weten dat elke individuele beursnotering (van een aandeel, sector, index, etc.) haar eigen persoonlijke volatiliteit heeft. Conclusie: de ATR-formule (zie onder) illustreert dat de omvang van de beleggingsposities met kennis van de beweeglijkheid tot kritische (her)overweging kan dwingen. AVERAGE TRUE RANGE Bron: Metastock (technische analyse) beleggingssoftware 4

5 DYNAMISCHE ASSET ALLOCATIE DE OPLOSSING? Simulatie LOEF Dynamische Asset Allocatie o.b.v. wekelijkse ETF Asset Allocatie in USD Bron: LOEF Timing, Trends & Tactics 12 januari 2015 Wat betreft de tekortkomingen van computermodellen is het uiteraard makkelijk oordelen over de gekozen aanpak van trendvolgende systemen van derden. Uit de simulatie afgebeeld hierboven blijkt dat ook de gemaakte dynamische asset allocatie keuzes gepubliceerd door LOEF Technische Analyse in 2014 overigens ook geen rechte lijn omhoog zijn, maar ook de gebruikelijke drawdowns kent. Het koersverloop lijkt in grote lijnen zelfs wel wat op het voorbeeld van de koop- en verkooptransacties in het aandeel Renault (zie onder) op basis van de geautomatiseerde transacties van Alex Vermogensbeheer (volgens opgave van een gedupeerde klant). Realiseert deze klant de filosofie? Bron: Het Financieele Dagblad 10 januari

6 Renault vanaf 2013 op basis van wekelijkse Long/Short -strategie LOEF Timing, Trends & Tactics Op basis de mechanische entry long/exit long en entry short/exit short alerts blijkt de toegevoegde waarde van LOEF Timing, Trends & Tactics vanaf 2013 ook minimaal te zijn. De kleuren in de grafiek (raadpleeg legenda) illustreren evenwel duidelijk wat de status is van de trendfasen op basis waarvan overeenkomstig persoonlijke voorkeuren besloten kan worden of en wanneer een long only - filosofie in praktijk wordt gebracht. Misschien zijn er wel alternatieve en betere keuzes te maken? Renault vanaf 2000 op basis van wekelijkse Long/Short -strategie LOEF Timing, Trends & Tactics Het doel van deze special is een bewustzijn activeren omtrent de vraag of computermodellen nu een zegening zijn of een vloek. De langetermijn reeks van koop- en verkoopalerts in Renault levert in elk geval een winst op van bijna 80 punten, waardoor de buy & hold -strategie op de langetermijn wordt verslagen. De buy & hold -strategie werd in de periode 2007 t/m 2009 met een drawdown van -91,7% geconfronteerd, terwijl de dynamische benadering van LOEF Technische Analyse slechts -60,8% voor de kiezen kreeg. De dynamische trendvolgende technische trendvolgende werkt, echter de vraag is in hoeverre beleggers bereid zijn om dergelijke grote koersverliezen te accepteren? 6

7 In de weekpublicatie LOEF Timing, Trends & Tactics worden wekelijks vijf ETF s (in USD) getoond die elk een beleggingscategorie volgen. Het betreft de bekende hieronder getoonde tickersymbolen voor obligaties (AGG), aandelen (ACWI), grondstoffen (GSG), vastgoed (RWO) en goud (GLD). datum bonds R stocks R comdty R reits R gold R AGG ACWI GSG RWO GLD S 1 D 4 D 5 D 3 D S 1 D 3 D 5 B 2 D S 1 D 3 D 5 B 2 D S 2 D 3 D 5 S 1 D S 2 S 3 D 5 S 1 D S 3 S 2 D 5 S 1 D S 3 S 2 D 5 S 1 D S 2 T 4 D 5 S 1 D S 3 D 4 D 5 S 1 D S 3 D 4 D 5 S 1 D S 3 D 4 D 5 S 1 D 2 Indien de long only -belegger moet kiezen uit genoemde vijf Exchange Traded Funds, dan mijdt hij/zij aandelen, grondstoffen en goud, omdat deze trackers volgens de laatste weekdata en trendvolgende criteria van LOEF Technische Analyse in dalende (D) trends bewegen. Blijven over de ETF s met betrekking tot obligaties en vastgoed, omdat deze thans in stijgende (S) trends bewegen. BEHOEDZAAM, NEUTRAAL OF OFFENSIEF RISICOPROFIEL Indien de belegger een neutraal risicoprofiel heeft, dan kan hij/zij ervoor kiezen om 50% in AGG en 50% in RWO te investeren. Indien de belegger een offensief risicoprofiel heeft, en ook heel goed weet hoe hij/zij zelfstandig de koersrisico s moet managen (denk aan genoemde flashcrash ), dan kan op basis van de relatieve (R) sterkte zelfs 100% worden belegd in de vastgoedtracker RWO. De offensieve belegger die uitsluitend in 2014 op basis van een long only -strategie kan/mag kiezen uit bovengenoemde vijf ETF s, zal overgaan tot kopen indien de trend stijgend wordt gekwalificeerd en overgaan tot verkopen zodra de trend als dalend wordt aangemerkt. Daarna geeft de relatieve sterkte rangschikking de definitieve doorslag. Indien deze offensieve strategie wekelijks wordt toegepast dan kunnen hieruit in 2014 de volgende handelingen (excl.provisie) worden afgeleid: ETF datun ENTRY datum EXIT aantal W/V ACWI AGG GLD RWO GLD AGG AGG RWO transacties waren in 2014 voor de offensieve belegger genoeg voor een rendement boven 11%. 7

8 Op maandag 5 januari jl. werd in het weekbericht LOEF Timing, Trends & Tactics een simpele momentum-strategie onder de aandacht gebracht met als doel een goede balans te vinden tussen de passieve op de langetermijn gerichte buy & hold -strategie door beleggers enerzijds en de (veel) meer actieve benadering van de kortetermijn dynamiek in de beurskoersen door speculanten of traders anderzijds. Indien u de koersrisico s van individuele aandelen te groot acht, dan zou u uit hoofde van spreiding kunnen nadenken over een investering in specifieke sectoren(trackers), waarin maximaal 10% van het beschikbare kapitaal wordt belegd. De koop en verkoopcondities luiden als volgt: WEKEN MOMENTUM STRATEGIE De beurskoers is hoger dan de beurskoers van 13 weken, 26 weken en 52 weken geleden. De verkoopconditie wordt van kracht bij een koersdaling onder de beursnotering van 52 weken geleden. Het resultaat van deze simpele momentumstrategie wordt hieronder in de winst/verliesgrafiek weergegeven op basis van een handelssimulatie over de afgelopen 785 handelsweken (zie date range ). TECHNISCHE ANALYSE WERKT De strekking van de simulatie van bovengenoemde simpele long only -momentumstrategie is overduidelijk. De trade profit/loss -ratio s en Average Profit/Average Loss -ratio s voldoen aan alle eisen om de technische analyse of momentumbeleggen als waardevolle beleggingsfilosofie te omarmen. De gemiddelde winst/verlies -ratio van de 18 Europese aandelensectoren bedraagt 7.4! Nu alleen nog iemand vinden die dit wekelijks voor u bijhoudt. Laat maar weten welke informatie u dit jaar graag van ondergetekende verneemt. 8

9 LOEF Technische Analyse Filter op basis van positieve 13-/26-/52-weeks (ROC) momentumstrategie NB: vergelijk de beleggingsresultaten van de sectoren met de brede markt. U heeft de outperformers nu op uw netvlies! 10 van de 18 Europese DJ Stoxx sectoren bevinden zich in stijgende trends. De actuele twee koopsignalen volgens de methode LOEF op weekbasis ziet u in de grafieken hieronder: DJ Stoxx 600 Chemicals + relatieve sterkte t.o.v. DJ Stoxx 600 index DJ Stoxx 600 Food & Beverage + relatieve sterkte t.o.v. DJ Stoxx 600 index 9

10 UW EIGEN EXPERTSYSTEEM OP MAAT? Bent u op zoek naar software die u ondersteunt bij uw zoektocht naar patronen die u zelf belangrijk vindt? LOEF Technische Analyse gebruikt het Amerikaanse softwarepakket Metastock. Dit pakket biedt (ook de particuliere belegger) tal van mogelijkheden om de technische analyse passend te krijgen overeenkomstig uw persoonlijke inzichten en voorkeuren. Voor meer informatie kunt u terecht op met de aantekening dat ondergetekende graag bereid is u verder in het spreekwoordelijke zadel te helpen op basis van nadere consultancy afspraken. Maar u kunt ook geheel vrijblijvend uw licht opsteken tijdens de educatieve webinars en seminars die frequent worden georganiseerd (in samenwerking met brokers, (private) banken, financiële websites, etc.) SEMINARS WINNEN OP DE BEURS MET TECHNISCHE ANALYSE In samenwerking met worden begin februari een drietal seminar georganiseerd, waarin het thema Winnen op de beurs met technische analyse centraal staat. U wordt in de gelegenheid gesteld om op 5 februari (Antwerpen), 6 februari (Amsterdam) of 7 februari (Rotterdam) gratis aan de educatieve seminars deel te nemen. Indien u interesse heeft dan a.u.b. hier aanmelden 10

11 Dynamische modelportefeuille met individuele namen (let op wijzigingen vandaag) LOEF Timing, Trends & Tactics Modelport. miv Resultaten Startkapitaal begin vermogen Bruto resultaat 1.61% Transactiekosten totaal koersresultaat AEX-index 1.13% actueel vermogen Verschil 0.47% Gerealiseerd resultaat 0.00 totaal transactiekosten vermogen na kosten AEX-index 1.13% Investeringen totaal resultaat netto Netto resultaat 1.45% KAS / Liquiditeiten 1.37 OPEN POSITIES datum aantal opname aktuele rendement W/V investering koers koers Stop loss Stop loss provisie openen koers koers in euro % in euro MA-20 MA-120 LONG ALERT kosten AALBERTS INDUSTRIES % Ackermans & van Haaren % Air France-KLM % stop Deutsche Boerse % ishares 20+ Year Treasury Bond ET % ISHARES CHINA % ishares US Property Yield UCITS ET % SPDR S&P Biotech ETF % SPEEDWAY MOTORSPORT % Veolia Environnement % WASTE MANAGEMENT INC % LOPENDE INVESTERINGEN OPEN POSITIES WINS/VERLIES GESLOTEN POSITIES 0.00 NB: De vermelde beleggingsposities in de modelportefeuille zijn nadrukkelijk geen persoonlijke uitnodiging, aansporing en/of advies om genoemde effecten te kopen of te verkopen! Raadpleeg de disclaimer op die ook voor deze publicatie geldt. AIR FRANCE-KLM op weekbasis vanaf relatieve sterkte tov AMX-index (verkoop, zie stop ) ETFS COTTON een long -alert opname tegen slotkoers vandaag (ten laste van Air France-KLM) 11

12 Informatie & contact Edward Loef, CFTe W LOEF Technische Analyse BV E mail@edwardloef.com DISCLAIMER LOEF TECHNISCHE ANALYSE B.V. (hierna: LTA) LTA levert onafhankelijke beleggingsresearch gebaseerd op methodieken die bekend staan als technische analyse. Op deze publicatie is de disclaimer van van toepassing. Voor nadere informatie en/of het maken van een vrijblijvende afspraak kunt u contact opnemen via mail@edwardloef.com of direct bellen: KOERSDATA & KOERSGRAFIEKEN Koersdata: beurskoersen afkomstig van Reuters QuoteCentre for Metastock en VWD Groep Grafieken: gemaakt door Edward Loef CFTe KLEUREN IN DE GRAFIEK Donkergroen Lichtgroen Rood Oranje Blauw Lichtblauw Paars Geel Zwart Rode lijn Blauwe lijn Roze lijn Groen/zwarte lijn onderin grafiek TECHNISCHE ANALYSE INTERPRETATIE - stijgende trend (long of positief of bullish) - technische correctie binnen stijgende trend (correctiefase) - dalende trend (short of negatief of bearish) - technisch koersherstel binnen dalende trend (herstelfase) - sterk opwaarts momentum tijdens stijgende trend - correctie tijdens sterk opwaarts momentum in stijgende trend - sterk neerwaarts momentum tijdens dalende trend - overdrijvingsfase (= overspannen situatie, hoog risico trendomslag) - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend en vice versa daags simpel gemiddelde (tenzij anders vermeld) - 20 daags simpel gemiddelde (tenzij anders vermeld) - relatieve sterkte ten opzichte van een nader toegelichte benchmark - MACD afgeleid van relatieve sterkte Toelichting op het trendoverzicht FASE = stadium trendcyclus vier fasen: stijgend, topvorming, dalend, bodemvorming KT = Kortetermijn Trend afhankelijk van beurskoers t.o.v. 20-daags gemiddelde (SMA) LT = Langetermijn Trend afhankelijk van 20-daags SMA t.o.v. 120-daags SMA K/V = Koop- of Verkoop signaal/alert op basis van diverse tactische criteria TA = Technische Analyse denkrichting overeenkomstig de toelichting bij de afkorting L/S L/S = Long of Short positie op basis van het laatste koop- of verkoopsignaal ST LT = Steun langetermijn gebaseeerd op 20-daags dieptepunt (laagste notering) ST KT = Steun kortetermijn gebaseerd op 5 daags dieptepunt (laagste notering) Koers = Beursnotering gebaseerd op laatst bekende koersinformatie W KT = Weerstand kortetermijn gebaseerd op 5-daags hoogtepunt (hoogste notering) W LT = Weerstand langetermijn gebaseerd op 20-daags hoogtepunt (hoogste notering) RS = Relatieve Sterkte indicator meet out- of underperformance RSI = Relatieve Sterkte Index indicator voor overbought (> 70) of oversold (< 30) = koersdaling onder de genoemde korte of langetermijn steun = koersstijging boven de korte of langetermijn weerstand HK = historie koop aantal verstreken perioden sinds het laatste koopsignaal HV = historie verkoop aantal verstreken perioden sinds het laatste verkoopsignaal RSK = historie relatieve koop aantal verstreken perioden sinds het laatste relatieve koopsignaal RSV = historie relatieve verkoop aantal verstreken perioden sinds het laatste relatieve verkoopsignaal M = momentum kracht van de beweging Behaalde rendementen in het verleden zijn geen garantie voor toekomstige resultaten 12