Market Timing 17 oktober 2013

Transcriptie

1 Market Timing 17 oktober 2013 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Onderliggende assets TRENDS 2e ST 1e ST koers 1e W 2e W W/V% W/V% KT LT 1 W 2 W AEX INDEX DAX INDEX DJ STOXX 600 INDEX DOW JONES INDEX S&P 500 INDEX NASDAQ COMPOSITE NIKKEI-225 INDEX EUR/USD BUND FUTURE GOUDPRIJS ZILVER BRENT CRUDE NYMEX CRUDE Samenvatting In de laatst verschenen publicatie van vier weken geleden (vrijdag 20 september) overheerste de indruk van topvorming in de beleggingscategorie aandelen. In de hierop volgende drie weken overheerste de verkoopdruk, waarna opnieuw de vraag terugkeerde en tot een hogere koersbodem in de MSCI USD World index leidde. Het proces van hogere bodems en toppen is in de weekgrafiek intact gebleven ondanks het aanhoudende verlies in de momentumindicatoren. Dit betekent dat aandelen in technische zin favoriet blijven, totdat voornoemd proces afbreekt. De opkomende markten zijn bezig met een inhaalslag. Noord-Amerika behoort momenteel tot de zwakste regio. Nog een reden derhalve om met name de V.S. kritisch te blijven volgen. Obligatiebeleggingen bewegen zich nog in dalende trends, hoewel high yield aanstalten maakt om een positieve uitzondering te vormen. Internationaal vastgoed en grondstoffen ontwikkelen zich thans constructief. Edele metalen zijn begonnen aan een nieuwe dalingsfase. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 ASSET ALLOCATE (INSTRUMENTEN / INDICES) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISHARES WORLD 3.89 ISHARES E GOV ISHARES EM MARKETS 3.82 ISHARES EUROPE 3.40 ISHARES BRIC ISHARES JAPAN 2.64 ISHARES CHINA ISHARES E GOV LYXOR EURO CORP BD BODEMVORMING % DALENDE TREND % LYXOR PAN AFRICA 4.64 ISHARES PROP US 4.19 ISHARES MSCI LATAM 4.58 ISHARES PROP GLO 3.55 ISHARES N-AMERICA 4.31 ISHARES PROP ASIA 1.95 ISHARES PROP EURO 3.11 SPDR Barclays EM Local Bond 1.48 ISHARES ASIA PACIF 3.04 LYXOR ETF CRB 0.96 ISHARES E GOV Lyxor ETF iboxx Liqu 0.50 ISHARES E COV BOND 0.00 ISHARES MARKIT IBOXX USD 0.35 ISHARES B E CORP ISHARES E CORP BD ISHARES B E AGG ISHARES US T ISHARES US TIPS Think iboxx Gvt Bd UCITS ETF ISHARES E INF-LINK Think iboxx Corp.Bd UCITS ETF Op basis van de slotkoersen van woensdag 16 oktober jl. wordt duidelijk waarom de asset-class aandelen favoriet zijn. ishares World (in euro s genoteerd en unhedged) noteert in het kwadrant stijgende trend en de recent ondermaats presterende regio Noord-Amerika, Asia-Pacific en Latijns-Amerika vertonen een bodemproces. MSCI World (USD) op weekbasis vanaf RSI De lagere toppen in de RSI in de MSCI USD World index worden geacht een voorbode te zijn voor een serieuze consolidatie/correctie. Een dead cross in de voortschrijdende gemiddelden, zoals in juni 2011, is tot nu toe uitgebleven. De hogere bodem vorige week in de beursgraadmeter kwam tot stand rond de voorgaande top van begin augustus. Oude weerstand vormt de nieuwe steun. 2

3 Dow Jones Industrials Average op dagbasis vanaf november 2012 De triple top in de Dow Jones Industrials Average gevormd door de pieken in mei, augustus en september dit jaar staan te boek als trendomkeerpatroon. Zolang de Dow Jones Industrials Average onder de koerstoppen van augustus en september noteert en de Dow Jones Transportation Average wel nieuwe hoogtepunten bereikt is er sprake van een Dow Theory non-confirmation. Dow Jones Transportation Average vanaf 2011 op dagbasis + RSI + MACD Beide Dow-indices dienen elkaars richting te bevestigen via nieuwe recordniveaus op basis van slotkoersen. De non-confirmation dwingt beleggers de dieptepunten in de beursindices van vorige week als verhoogde risicogrens te gaan hanteren. NYSE Composite + RSI op weekbasis het laatste signaal buy & hold -alert 3

4 Nasdaq Composite op maandbasis vanaf RSI De negatieve divergenties in the New York Stock Exchange Composite zijn mede gelet op de overbought -waardering van de RSI in de Nasdaq Composite op maandbasis (zie grafiek) boven een argument om de beurshausse op Wall Street als kwetsbaar te bestempelen. S&P 500 index op dagbasis vanaf november stoploss long tip: 1650 De rising wedge in de S&P 500 index is een bearish eindpatroon. Desondanks is de opgaande trend intact (zie ook kleuren & toelichting legenda). In het kader van let your profits run & cut your losses short -gezegde is het consistent om de opgaande trend te respecteren en tegelijkertijd het laatste dieptepunt als stoploss grens te hanteren onder hausseposities. Hanteer voor de Nikkei-225 index Nikkei-225 index op dagbasis vanaf november stoploss long tip:

5 ishares Emerging Markets op dagbasis in relatieve sterkte t.o.v. China De dubbele bodem in ishares Emerging Markets eind juni en eind augustus vormen de basis van een bodempatroon, beter wel bekend als het W -patroon. Sinds eind augustus zien we ishares Emerging Markets relatief beter gaan presteren dan ishares China 25. ishares China 25 op weekbasis in relatieve sterkte vs ishares Europe Bron: Financieele Dagblad relatieve sterkte koopsignaal begin augustus Niet alleen is via de MACD afgeleid van de relatieve sterktelijn zichtbaar hoe de opkomende markten zich sinds begin augustus dit jaar sterker opkomen dan ishares China 25, maar tegelijkertijd zien we China ten opzichte van Europa weer relatief sterk opveren (zie weekgrafiek). De golden cross in het 4-weeks gemiddelde boven het 24-weeks gemiddelde zet het sein voor beleggen in China en de opkomende landen op groen. De herstelbeweging boven het 20-daags gemiddelde (= ca. 4 weeks gemiddelde) levert in ishares China 25 een buy & hold -alert op. 5

6 ishares Asia-Pacific op weekbasis + relatieve sterkte vs ishares Europe In ishares Asia-Pacific is sprake van een stijging boven het 24-weeks gemiddelde, terwijl het 4-weeks gemiddelde nog nipt onder het 24-weeks gemiddelde noteert. Hierdoor is er sprake van een bodemproces. Dit bodemproces zal afhankelijk van het weekslot spoedig kunnen resulteren in een wijziging van de trendfase. Dat wil zeggen van bodemvorming naar uptrend. In relatieve zin is het herstel dusdanig krachtig dat er deze maand begonnen is aan een periode van outperformance ten opzichte van ishares Europe (maar ook ten opzichte van ishares Japan, zie onder). Regionaal blijkt ishares N-America het zwakst (na Japan, zie onder). Relatieve sterkte ishares Asia-Pacific versus ishares Japan in 2013 ishares Japan in 2013 op weekbasis + relatieve sterkte vs ishares N-America 6

7 Sectorperformance Europa + V.S. in de afgelopen week 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ STOXX Basic Resr DJ STOXX Pers&House 0.77 S&P 500 Energy 5.56 DJ STOXX Insurance 5.39 S&P 500 Financials 5.33 DJ STOXX Telecom 5.14 DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Bank Index 4.96 DJ STOXX Media 4.70 DJ STOXX Constr&Mat 4.36 S&P 500 HealthCare 4.08 S&P 500 INDEX 3.93 DJ STOXX Auto&Parts 3.81 S&P EWI Consumer Staples 3.80 DJ STOXX Trav&Leisur 3.60 S&P EWI Consumer Discretionary 3.51 DJ STOXX Oil & Gas 3.44 DJ STOXX 600(P)-Euro 3.41 S&P 500 Materials 3.41 DJ STOXX Chemical 3.35 DJ STOXX Retail 2.96 S&P 500 Industrials 2.90 DJ STOXX Technology 2.80 S&P 500 Info Tech 2.65 DJ STOXX Utility 2.16 DJ STOXX Industrial 2.15 BODEMVORMING % DALENDE TREND % S&P 500 Telecom Serv 3.33 DJ STOXX Health Care 2.42 DJ STOXX Food&Bev S&P 500 Utilities 1.04 De defensieve sectoren telecom en nutssector zijn in de Verenigde Staten hekkensluiter, terwijl in Europa de defensieve health care en food & beverage achterblijven bij de brede marktindices. Dit gedrag duidt op een meer offensieve houding onder aandelenbeleggers. De sterke performance in de DJ Stoxx 600 Basic Resources is in het licht van de getoonde regionale trends congruent. DJ Stoxx 600 Basic Resources op maandbasis + relatieve sterkte vs Stoxx 600 7

8 IShares S&P GSCI Commodity-Index Trust vanaf 2009 op weekbasis Op basis van klassieke technische analyse is afgelopen jaren buitengewoon lastig gebleken om een duidelijke trend in de vraag naar grondstoffen te traceren. De recent hogere bodem (zie aansluitend buy & hold -alert) is gevormd boven de koerstoppen van mei en juni dit jaar en na een vooralsnog mislukte opwaartse uitbraakpoging. De actuele situatie doet denken aan het koersgedrag in het laatste kwartaal van 2010, hetgeen zou duiden op een aanstaande stijgingsfase. DJ-UBS commodity-(sub)indices in 2013 DJ-UBS Petroleum index DJ-UBS Precious Metals index DJ-UBS Agricultural index DJ-UBS Grains index DJ-UBS Industrial Metals index DJ-UBS Softs index index DJ-UBS Energy index DJ-UBS Livestock index DJ-UBS Commodity index In de afgelopen vier weken zijn vooral de softs, industrial metals en livestock relatief sterk in de belangstelling teruggekomen. De precious metals geraken juist uit de gratie. De prijs van goud en zilver zijn een nieuwe dalingsfase gestart. 8

9 Grondstoffen / edele metalen 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % NY-DJ-AIG Petroleum Index 1.66 NY-DJ-AIG Livestock Index 1.59 NY-DJ-AIG Softs Index 1.25 ETFS Sugar 0.37 ETFS Livestock DJ-AIGSM 0.15 BODEMVORMING % DALENDE TREND % NY-DJ-AIG Industrial Metals Idx 1.65 ETFS NATURAL GAS 3.57 NY-DJ-AIG Energy Index 1.60 ETFS Gasoline 3.41 ETFS COPPER 3.26 ETFS Soybean Oil 3.05 ETFS Energy DJ-AIGSM 2.43 ETFS Coffee 1.39 ETFS Industrial Metals DJ-AIGSM 1.19 ETFS Cotton 0.99 ETFS Heating Oil 0.98 ETFSPHYSIPLATINUM 0.79 ETFS Nickel 0.72 NY-DJ-AIG Commodity Index 0.67 NY-DJ-AIG Agriculture Sub-Index ETFS Corn NY-DJ-AIG Grains Index ETFS Grains DJ-AIGSM ETFS Soybeans ETFS PHYSPM BASKET ETFS WHEAT ETFS PHYSICALGOLD NY-DJ-AIG Precious Metals Index ETFS PHYSIC SILVER Goudprijs vanaf 2012 daling onder de neklijn van hoofdschouderpatroon De daling onder de (gele) neklijn van een hoofdschoudercontinuatiepatroon en de paarsgekleurde candles (zie legenda) wijzen op een nieuwe dalingsfase binnen het langetermijn dalende trendkanaal. De onderkant van dit kanaal is indicatief voor de ruimte van het neerwaarts risico van de goudprijs (richting $ 1100). De prijs van zilver kan wegzakken naar $ 16 (zie grafiek op de volgende pagina). 9

10 Zilverprijs vanaf 2002 recent op weekbasis een exit -alert Vastrentende waarden 30-jaars US T-Bonds vanaf 2010 op weekbasis De positieve divergentie in de relatieve sterkte index (RSI) heeft de basis gelegd voor een technisch herstel in de afgelopen in de 30-jarige Amerikaanse staatslening. Het proces van lagere toppen binnen een langetermijn stijgend trendkanaal is intact, waardoor het handhaven van een exit -strategie nog steeds actueel is. Er zijn momenteel weinig concrete aanwijzingen voor het koersverloop in de zeer nabije toekomst. Een hervatting van de daling lijkt binnenkort waarschijnlijk. 10-jaars US T-Bonds vanaf 2012 op dagbasis 10

11 ishares iboxx $ High Yield (HYG) + relatieve sterkte versus ishares US-T 20+ High yield obligaties presteren sterker dan de tracker op langlopend Amerikaans staatspapier. Momenteel is sprake van een bodemproces, zij het dat de technische conditie thans identiek is als halverwege juli dit jaar. Bund future vanaf 2011 Gebroken steunniveaus acteren doorgaans als nieuwe weerstand. In de afgelopen weken is na een technisch herstel een lagere koerstop gevormd rond 140,50. De paarsgekleurde weekcandles wijzen daarnaast weer op toenemende verkoopdruk, waardoor een daling richting de bodemniveaus van het vierde kwartaal 2010 (rond 133) de denkrichting gaat beheersen. 11

12 Valuta EUR/USD in 2013 De euro bevindt zich boven de koerstoppen van juni en augustus (> $ 1,3450). De hogere bodem in september en de uitbraak boven genoemde koerstoppen geven de opwaartse uitbraakkansen een extra impuls. US Dollar index chart vanaf 2011 op weekbasis De US Dollar index heeft richting gekozen. De opgaande trend van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de belangrijkste overige valuta in de afgelopen twee jaar is neerwaarts verlaten. Een technisch herstel behoort nadrukkelijk tot de mogelijkheden, echter het 24-weeks gemiddelde is dalend en illustreert meer aanbod dan vraag naar US dollars. 12

13 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 13

14 TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) Geel (= overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 14