Market Timing 28 november 2014

Transcriptie

1 Market Timing 28 november 2014 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Onderliggende waarden steun koers weerstand trend K/V HK HV % 2W MSCI-World stijgend S&P stijgend Dow Jones Industrials stijgend NASDAQ Composite stijgend China Shanghai & Shenzhen stijgend TOKYO-Nikkei stijgend Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. DJ STOXX 600(P)-Euro stijgend Dow Jones Eurostoxx bodem? AEX-index stijgend DAX INDEX stijgend K Euro-Bund-Future stijgend NL 10 jaar rente dalend USA 10 jaar rente dalend V ZILVER dalend V GOUD dalend V BRENT OIL dalend EUR/USD dalend Samenvatting De aandelenbeleggers hebben de zorgen van de laatste maanden afgeschud en staan op het punt om de stijgende trend weer te hervatten. Amerikaanse beursstatistieken suggereren juist nu een gunstige uitgangspositie om aandelen vast te houden ondanks het feit dat menig weerstandlijn thans wordt beproefd. Amerikaans vastgoed alsmede de bedrijfssectoren Health Care en Technology zijn momenteel outperformers. In Europa trekken chemie, media, technologie en telecom de aandelenmarkten omhoog. Obligaties profiteren van de dalende rente die een nieuwe dalingsfase lijken in te luiden. De olieprijs bevindt zich in een neerwaartse overdrijvingsfase, de goudprijs loopt stuk tegen $ 1200 en de euro kan tijdelijk een technisch herstel inzetten. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 Koersperformance in 2014 ETF ASSET CLASSES (USD) SPDR Dow Jones Global Real Estate (RWO) bereikte deze week de hoogste stand van dit jaar ($ 48,08) en sluit daarmee fractioneel boven de koerstop uit mei 2013 ($ 48,03 niet getoond). Internationaal vastgoed blijkt dit jaar de andere asset classes ruimschoots te verslaan. In euro s omgerekend realiseert Amerikaans beursgenoteerd vastgoed outperformance (zie grafiek ishares vastgoed onder). ishares Property US blijkt een steengoede belegging ishares Property US vanaf 2009 op weekbasis (gele candles = overshooting) De opwaartse koersuitbraak boven het piekniveau uit 2013 is veelbelovend, echter de gele overdrijvingscandles wijzen thans (tijdelijk) op een (te) hoog optimisme. 2

3 AANDELEN MSCI World Index op maandbasis (log-schaal) vanaf MACD De MSCI World index (in USD) wijst via de neerwaartse knik op maandbasis in het MACD-histogram op dezelfde knik uit 2000 en 2007, wat een argument is om in te zoomen op de weekdata voor meer details. De positieve kruising in de MACD na de zwakte in de afgelopen maanden treedt op boven de 0-lijn, wat positiever oogt in relatie tot de MACD- kruising in het voorjaar van MSCI World Index op weekbasis vanaf 2007 ingezoomd. MACD draait positief MSCI World Index op dagbasis in /120-daags simpel gemiddelden Na de relatief sterke verzwakking in oktober volgde een opmerkelijke V-shape - herstelbeweging, waardoor het 20-daags koersgemiddelde weer bijna boven het 120-daags koersgemiddelde noteert (en de stijgende trend wordt geformaliseerd). 3

4 ishares World (in euro / unhedged) op weekbasis vanaf 2009 ishares World breekt uit het brede meerjarige stijgende trendkanaal en maakt zich op voor een opwaartse versnellingsfase. De enige kritische kanttekening is het actuele koersniveau aan de bovenzijde van het smalle trend-kanaal dat zich vanaf het dieptepunt in 2011 aftekent. Een opwaartse uitbraak zou daarentegen als een bewijs van kracht moeten worden beschouwd. Koersresultaten diverse regionale ishares (in euro / unhedged) vanaf 2009 Koersresultaten diverse regionale ishares (in euro / unhedged) in

5 De regio Noord-Amerika neemt de leiding in de beursrally. Een versnellingsfase behoort daardoor ook nadrukkelijk tot de mogelijkheden gelet op de entree van The Best Six Months -periode (november t/m april). Volgens de Amerikaanse Stock Trader s Almanac 2015 (STA) worden de maanden november, december en januari omschreven als de year s best three-month span waarbij uit onderzoek van STA blijkt dat sinds 1950 de maand december de beste maand is voor de S&P 500 index en de op-één-na beste maand voor de Dow Jones Industrials Average. Het kalenderjaar 2015 is volgens STA een pre-election year en by far and away het beste kalenderjaar in de bekende vierjarige Amerikaanse presidentscyclus. Kalenderjaren die eindigen op het getal 5 blijken het beste jaar in de decenniumcyclus (slechts één negatief jaar in de afgelopen 13 decennia). S&P 500 index op dagbasis + 20/120-daags BollingerBands + RSI(14) De overbought -conditie in de RSI en de notering van de S&P 500 index aan de buitenzijde van de 120-daags BollingerBands geeft na de indrukwekkende beursrally van de laatste zes weken ruimte en een excuus voor een adempauze. Dow Jones Transportation Average op dagbasis in RSI De laatste dagcandle kleurt geel in de Dow Jones Transportation Average en wijst op de stijgende weerstandlijn dit jaar op de mogelijkheid van enige winstnemingen. In de Dow Jones Composite Average (welke is opgebouwd uit de 30 DJIA-stocks, 20 DJTA-stocks en 15 DJ Utilities) kleurt de laatste dagcandle (niet getoond) ook geel wat volgens de kwantitatieve criteria duidt op een overdrijvingsfase. Het enige lastige hieraan is de onvoorspelbaarheid van de rek die zich in een overdrijvingsfase kan voordoen. Het illustreert slechts momenten (zie ook tijdens de bodemfase in 2009 op de vorige pagina in ishares World) waarop beleggers voorbereid dienen te zijn op een onverwachte tegengestelde reactie, hoewel deze soms lang uitblijft. 5

6 Dow Jones Composite op maandbasis vanaf 1994 De bullmarkt in de tweede helft van de jaren negentig werd langdurig opgepompt, voordat de lucht er weer grotendeels in de eerste helft van deze eeuw uitliep. Na deze normalisering functioneerde de overdrijvingssignalering aan het einde van de bullmarkt in 2007 en einde van de bearmarkt begin 2009 weer naar behoren. Dow Jones Composite op jaarbasis + RSI + twee actuele gele jaarcandles De analyse met betrekking tot de gele overdrijvingscandles wordt in deze publicatie bewust onder de aandacht gebracht. In de Dow Jones Composite op jaarbasis (zie grafiek boven) werd eind vorige eeuw een overbought RSI-meting op 93 gedaan. Een dergelijk hoge uitslag is uitzonderlijk, maar nog uitzonderlijker wellicht is het feit dat genoemde index nadien toch nog veel hogere toppen wist te produceren in weerwil van de lagere toppen in de 14-jaars relatieve sterkte index (RSI). Deze negatieve divergentie in combinatie met de twee laatste geelgekleurde jaarcandles is een kwantitatieve waarschuwing voor uitzonderlijke jaren in het verschiet. De gele candles op jaarbasis kunnen als teken aan de wand worden beschouwd na het zien van de film The Forecaster (zie documentairefestival IDFA afgelopen week). Neem er kennis van, maar wees ook gezond sceptisch. Bron: 6

7 Trendfasen diverse beleggingsinstrumenten 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISHARES CHINA ISHARES EM MARKETS 2.34 ISHARES US T ISHARES US TIPS 1.39 ISHARES WORLD 1.23 ISHARES E GOV ISHARES E INF-LINK 1.11 ISHARES MARKIT IBOXX USD 1.01 Think iboxx Gvt Bd UCITS ETF 1.01 SPDR Barclays EM Local Bond 0.92 ISHARES N-AMERICA 0.79 ISHARES B E AGG 0.75 Think iboxx Corp.Bd UCITS ETF 0.38 ISHARES JAPAN 0.38 ISHARES PROP GLO 0.32 ISHARES B E CORP 0.29 LYXOR EURO CORP BD 0.19 ISHARES E COV BOND 0.17 ISHARES PROP US 0.17 ISHARES PROP ASIA 0.05 ISHARES E CORP BD BODEMVORMING % DALENDE TREND % ISHARES BRIC ISHARES MSCI LATAM 2.67 ISHARES EUROPE 2.65 ISHARES PROP EURO 1.08 Lyxor ETF iboxx Liqu 0.92 LYXOR PAN AFRICA 0.91 ISHARES E GOV ETFS PHYSICALGOLD 0.47 ISHARES E GOV LYXOR ETF CRB ISHARES ASIA PACIF China Shanghai & Shenzhen 300 index vanaf 2013 op dagbasis + RSI In de grafiek van de Chinese CSI-300 index op dagbasis verschijnt deze week ook na lange tijd weer een gele candle in het zicht van een horizontale weerstandlijn (= piek 2013). De rek kan soms langer aanhouden dan rationeel voor mogelijk wordt gehouden. Desondanks is de gele dagcandle in het zicht van een voormalige significante top belangrijk genoeg om de outperformance in het trendoverzicht hierboven enigszins te nuanceren. De trend is dus opwaarts, maar raakt uitgerekt. 7

8 ishares Asia Pacific vanaf 2009 op weekbasis met ABCDE-patroon De recente opmerkelijke verzwakking in het Verre Oosten (zie lagere top) vraagt aandacht voor de stijgende steunlijn in ishares Asia Pacific. Het A-B-C-D-Epatroon is een bekende variant binnen het complex van Elliott Wave driehoekformaties (zie illustratie rechtsonder expanding in bear market -cluster): Turkije National 100 index vanaf 2005 in theorie onderweg naar de top De Ending Diagonal in de Turkse aandelenmarkt wijst op een ingezette laatste fase in de bull markt, waarna een daling naar golf (4) een crash/crisis voorspelt. Thans bevindt de National 100 index zich in het peloton van winnaars in het kwadrant van stijgende trends (zie overzicht volgende pagina). 8

9 Trendfasen lokale beursindices 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % CHINA-Shanghai & Shenzhen ARGENT.-Merval 3.46 Bel TURKIJE-National AEX-index 2.14 ISRAEL-Tel Aviv MEXICO-IPC 1.61 INDIA-Sensex PHILIPPIJNEN-PSEi 1.20 S&P 500 INDEX 1.18 POLEN-WIG Index 1.07 INDONESIE-JCI 1.02 SINGAPORE-Straits Times 0.88 THAILAND-SET 0.85 JOHANN.-JSE Ind SWISS MARKET INDEX 0.54 TOKYO/NIKKEI 225 INDEX NIEUW ZEELAND-NZSX BODEMVORMING % DALENDE TREND % DAX INDEX 5.18 MILAAN-FTSE/MIB 4.64 MADRID-IBEX Bovespa 3.18 CAC PSI TSJECHIE-PX 3.19 Sydney-All Ordinaries Index 1.49 Hang Seng Index 2.80 ZUID KOREA-KOSPI 1.23 FTSE 100 INDEX 0.67 TAIWAN-TWSE 0.95 HONGARIJE-BUX 0.22 MALEISIE-KLCI 0.42 TORONTO-S&P/TSX Comp ATHENE-ASE General RUSLAND-RTS Argentinië Merval Index op maandbasis vanaf medio 2000 De Argentijnse aandelenmarkt is in september afgeketst tegen de bovenkant van het meerjarige stijgende trendkanaal en valt in de afgelopen twee maanden terug. Argentinië ging in juli van dit jaar voor de tweede keer in 13 jaar tijd failliet, maar de lokale beursgraadmeter acteert ondanks de opwaartse overdrijvingsfase opvallend laconiek. 9

10 Het bodemvormingsproces in de DAX, IBEX-35 en CAC-40 vestigt het vizier nu op de herstelkansen in Europa. Hoofdsectoren Europa & V.S 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Chemical 3.57 DJ STOXX Telecom 3.49 DJ STOXX Media 3.43 DJ STOXX Technology 2.94 DJ STOXX 600(P)-Euro 2.72 DJ STOXX Insurance 2.64 S&P 500 Info Tech 2.60 DJ STOXX Pers&House 2.29 DJ STOXX Food&Bev S&P 500 HealthCare 1.91 DJ STOXX Trav&Leisur 1.90 S&P EWI Consumer Discret DJ STOXX Health Care 1.71 S&P 500 Industrials 1.57 S&P 500 Financials 1.37 S&P 500 INDEX 1.18 S&P 500 Telecom Serv 0.18 S&P EWI Consumer Staples 0.14 S&P 500 Utilities BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ STOXX Auto&Parts 6.29 DJ STOXX Basic Resr DJ STOXX Bank Index 4.93 S&P 500 Energy DJ STOXX Utility 4.31 DJ STOXX Oil & Gas DJ STOXX Constr&Mat 3.49 DJ STOXX Industrial 3.37 DJ STOXX Retail 1.28 S&P 500 Materials 1.09 Een aantal Europese sectoren presteerden afgelopen week beter dan de brede Europese DJ Stoxx 600 index, waarbij enkele sectoren op slotkoersbasis zelfs nieuwe highs wisten te boeken. Deze sectoren nemen Europa op sleeptouw. Chemical Media Technology Telecom 10

11 Europese DJ Stoxx 600 index + relatieve sterkte t.o.v. S&P 500 index Valuta-effecten buiten beschouwing gelaten blijft de Europese aandelenmarkt achter bij de prestaties van de Amerikaanse S&P 500 index. Mede gelet op de langetermijn verzwakking van de euro ten opzichte van de US dollar wordt de aandacht gevestigd op Amerikaanse bedrijfssectoren. XLV op weekbasis vanaf relatieve sterkte t.o.v. SPY Health Care Select SPDR Fund (tickersymbool XLV, zie boven) toont een stabiele outperformance ten opzichte van SPDR S&P 500 ( SPY ). Thans geldt dit ook voor Technology Select Sector SPDR Fund (tickersymbool XLK, zie onder). XLK op weekbasis vanaf relatieve sterkte t.o.v. SPY 11

12 Vastrentende waarden / kapitaalmarktrente Amerikaanse 10-jaars rente op weekbasis vanaf 2013 De Amerikaanse kapitaalmarktrente vertoonde in oktober een kortstondige flashcrash, waarna de rente opliep tot het bodemniveau in augustus van dit jaar. De lagere top en nieuwe daling onder het 4-weeks gemiddelde wijst conform de paarsgekleurde candle weer op een nieuwe dalingsfase (zie ook dalende hellingshoek koersgemiddelden). ishares Core US Aggregate Bond ( AGG ) op weekbasis vanaf 2006 Regelmatig wordt vanuit diverse invalshoeken gewezen op het risico van een zeepbel in de obligatiemarkt. Die mogelijkheid kan niet worden uitgesloten na het dieptepunt in de 10-jaars rente in 2012 (zie grijze waarde in de grafiek van AGG). Dit dieptepunt vormde het hoofd van een hoofdschoudertop in de obligatietracker AGG, welke potentieel onderdeel is van een grotere trendomkeerformatie. De rechterschouder is vooralsnog met een vraagteken vergezeld, omdat de stijgende steunlijn vanaf de crashbodem in 2008 de koersnotering van AGG omhoog stuwt. Het 24-weeks (rode) koersgemiddelde fungeert momenteel als slepende vangrail onder de stijgende trend van AGG. Obligatiebeleggers die zich zorgen maken over rentestijgingen noteren $ 108 als kritische ondergrens, omdat onder genoemd niveau de contouren van een groter hoofdschouderpatroon op de voorgrond treedt. 12

13 Grondstoffen / edele metalen 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ETFS Soybean Oil 4.08 ETFS COPPER BODEMVORMING % DALENDE TREND % ETFS Corn 4.02 ETFS Cotton 1.83 ETFS Grains DJ-AIGSM 3.44 ETFSPHYSIPLATINUM 1.53 ETFS Soybeans 3.40 ETFS Nickel 1.53 ETFS WHEAT 2.93 ETFS PHYSPM BASKET 1.43 ETFS Industrial Metals DJ-AIGSM 0.10 ETFS PHYSIC SILVER 0.72 ETFS Livestock DJ-AIGSM ETFS PHYSICALGOLD 0.47 ETFS Coffee ETFS Sugar ETFS NATURAL GAS ETFS Gasoline ETFS Heating Oil ETFS Energy DJ-AIGSM ETFS Coffee in een bodemproces nabij een opgaande steunlijn Binnen de dalende grondstoffenprijzen biedt de stijgende trend van ETFS Coffee perspectieven voor een hervatting van de stijgende langetermijn trend. Een trendbreuk en/of daling onder het 24-weeks gemiddelde zou dit scenario ontkrachten. Feitelijk betekent dit dat het winstpotentieel thans relatief groot is afgezet tegen het koersrisico tot het 24-weeks gemiddelde (want voorspellen doen grafieken niet). Goudprijs vanaf 2013 noteer $ 1200 als belangrijkste weerstandniveau ETFS Physical Gold bevindt zich een dalende trendfase (idem goudprijs grafiek). 13

14 Brent Oil vanaf 204 op weekbasis + RSI De daling in de olieprijzen leiden tot de meest diepe oversold -waardering sinds het dieptepunt in 2008 (zie boven) en ten tijde van het uitbreken van de golfcrisis (niet getoond). Deze meting veronderstelt een overdreven verkoopgedrag, waarbij het speculeren is waar en wanneer deze sell off eindigt. VALUTA EUR/USD vanaf 2014 op dagbasis + RSI Een koersdaling van de euro naar $ 1,20 lijkt een kwestie van tijd zolang het proces van lagere toppen en lagere bodems continueert. Er is gelet op de dalende hellingshoeken van het 20-daags en 120-daags koersgemiddelde ook geen andere conclusie te trekken dat de trend voor de euro dalend is. Koersnoteringen onder het 20-daags koersgemiddelde geven hier blijk van. Toch zijn de hogere bodems in de 14-daags RSI een aandachtsgebied, omdat dit wijst op een onderhuids verbeterende technische conditie. De kracht van de dalende impulsen nemen per saldo af, waardoor deze positieve divergentie de valutabelegger alert maakt op de kans van een plotselinge opleving van de euro. Indien juist ingeschat zal deze opleving niet veel verder reiken in de komende weken dan tot ca. $ 1,2850. De koersdata op weekbasis en maandbasis (niet getoond) hinten uiteindelijk in 2015 op koersniveaus onder $ 1,20. 14

15 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 15

16 TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) Geel (= overdrijvingsfase, hoog risico van een trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht t.o.v. van een andere belegging Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 16