Market Timing 4 juni 2012

Transcriptie

1 Market Timing 4 juni 2012 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Diverse markten TRENDS 2e ST 1e ST koers 1e W 2e W W/V% W/V% KT LT 5D 20D AEX INDEX BRENT CRUDE NYMEX CRUDE DAX INDEX DJ STOXX 600 INDEX DOW JONES INDEX EUR/USD BUND FUTURE GOUDPRIJS NASDAQ COMPOSITE NIKKEI-225 INDEX S&P 500 INDEX ZILVER Samenvatting De verkoopdruk in de aandelenmarkten heeft nu ook Wall Street in haar greep. In de Dow Jones Industrial Average, Nasdaq Composite en de S&P 500 index zijn vorige week de 20-daags koersgemiddelden onder de 120-daags gemiddelden getrokken, waardoor de lange termijn trend in Amerikaanse aandelen volgens deze kwantitatieve benadering als dalend zijn aan te merken. Dit is slecht nieuws voor de lange termijn. Voor de korte termijn is er ruimte voor positief nieuws. Het positieve nieuws is drieledig. In de eerste plaats lijkt in een aantal beursindices hetzelfde pad te worden gevolgd als vorig jaar eind juni. Hierop volgde destijds een veelbelovende rally. In de tweede plaats wordt in de dalende structuur vanaf de top dit jaar in de S&P 500 index een vijfde Elliott Wave golf herkent. Hierdoor groeit de kans op een technisch herstel. In de derde plaats wordt er op wereldschaal een positieve divergentie waargenomen in de relatieve sterkte index (RSI). Dit is een set-up voor een tegengestelde reactie. Een tegengestelde reactie wordt met de dag waarschijnlijker gelet op enkele overdrijvingsfasen in o.a. de Japanse Nikkei-225 index, de EUR/USD-wisselkoers, de prijs van Brent Oil en de RJ/CRB-grondstoffenindex. Naar verwachting is een korte reactie voldoende om vervolgens de recente ingezette trends te vervolgen. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 Trendoverzicht Asset Allocatie (instrumenten) 5 D 5 D STIJGENDE TREND TOPVORMING % IShares Brclys 20+ Yr Treasury Bnd F 6.04 PowerShares Emrgng Mkt Sovereign Dbt IShares Brclys 7-10 Yr Treasury Bnd F 2.26 SPDR Dow Jones Global Real Estate iboxx EU Sov. Netherl. Index Overall 1.86 Vanguard REIT iboxx EU Sov. Germany Index 7-10 Yr ishares Barclays Credit Bond Fund 1.01 ishares Barclays Aggregate Bond Fund 0.77 ishares Barclays TIPS Bond Fd 0.62 ishares Barclays Inter Govt Credit Bd F 0.56 Ishares Ftse Epra Nareit US Prop BODEMOVRMING % DALENDE TREND % SPDR Gold Trust 4.02 Ishares FTSE Epra Nareit Asia 1.59 Silver 5000 Oz. COMEX Continuous 0.30 ishares MSCI Emerging Markets Index F ishares FTSE/EPRA European Property F Ishares MSCI Latin America (USD) ishares MSCI Pacific ex-japan Index Fund ishares MSCI Japan Index Fd DJ STOXX 600 EUR Price S&P 500 Index ishares MSCI ACWI Indx Fund Vanguard Total Stock Market BrclysiPth DJUBSCommodtyIdxTtlRtrn RJ/CRB Index United States Oil Fund LP Het langlopende segment in de Amerikaanse staatsleningen fungeert momenteel als ultieme veiligheidshaven. De onroerend goedsector in Azië en Europa bevindt zich in dalende trends. Alleen de Amerikaanse vastgoedsector weet zich (nog) aan de malaise te onttrekken, maar in Vanguard REIT is een (H)oofd(Schouder)- patroon afgerond, waardoor de risico s op koersdalingen duidelijk toenemen (zie grafiek onder). Vanquard REIT vanaf

3 ishares MSCI ACWI Index fund vanaf 2009 positieve divergentie in de RSI Wereldwijd staan de aandelenmarkten op de richel van een trendbreuk. Zodra de stijgende steunlijn breekt nemen de koersrisico s in een versneld tempo toe. Een positieve divergentie in de relatieve sterkte index (RSI) hint op een technisch herstel dat nu elk moment kan gaan inzetten. Vorig jaar in juni 2011 (zie grafiek onder) volgde kort na de neerwaartse kruising van het 20-daags gemiddelde onder het 120-daags gemiddelde een opleving van enige procenten. Deze opleving bood destijds tactische kansen om zich alsnog te positioneren op flinke koersdalingen. Nu geldt hetzelfde, omdat er sprake is van een enorm bearish (H)oofd(S)choudertopformatie. In samenhang met de bearish structuur van de koersdaling vorig jaar en het a-b-c-herstel tot medio maart dit jaar wijst wel heel erg sterk op een nieuwe bearmarkt in ontwikkeling. De stijging vanaf de bodem in 2009 naar de top in 2011 in de vorm van een A-B-C-zigzag is de grotere variant van de stijging vanaf de bodem in 2011 naar de top dit jaar. Na deze twee golven (1) en (2) is nu waarschijnlijk de derde golf ingezet. Third waves worden in de technische analyse ook wel aangeduid als wonders to behold, omdat deze beweging het meest dynamisch zijn! MSCI USD World Index vanaf

4 S&P 500 index in 2012 De recente dalende (Elliott Wave) golf die wordt opgebouwd uit vijf bewegingen (zie grafiek boven) legt in theorie nu de basis voor een bear marktrally. Deze rally kan mogelijk de helft van de daling repareren, maar laat u zich daardoor niet misleiden. Er is een zeer fors herstel nodig om het 20-daags gemiddelde weer boven het 120-daags gemiddelde te stuwen en het beleid van verkopen op sterkte te herzien. S&P 500 index vanaf 1994 Hoewel van harte wordt gehoopt dat de stijgende steunlijn in de S&P 500 index de aandelenkoersen op Wall Street overeind houdt, signaleert elke doorzettende daling onder de (groene) steunlijn een verandering van richting. Gelet op de veelbesproken hoofdschouderpatronen neemt dan de urgentie dan toe om alternatieve beleggingsmogelijkheden te onderzoeken. 4

5 AEX vanaf 1985 De trendlijnen in de meerjarige grafiek in de AEX signaleren sinds de eeuwwisseling toenemende verkoopdruk. Idealiter veert de AEX vandaag of morgen op (zie test oranje trendlijn). Met enige bezorgdheid wordt met een schuin oog gekeken naar de CBOE VIX index (zie onder) die afgelopen vrijdag naar het hoogste (onrust)niveau van 2012 steeg. Het proces van hogere bodems en hogere toppen is de meest simpele illustratie om de stijgende trend in de volatiliteit waar te nemen. Zolang dit proces niet wordt verstoord, zal het onrustig blijven op de aandelenmarkt(en). CBOE VIX vanaf

6 Trendoverzicht Landenindices 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % CHINA-Shanghai & Shenzhen INDONESIE-JCI MALEISIE-KLCI 1.45 BODEMVORMING % DALENDE TREND % POLEN-WIG Index 1.22 TURKIJE-National Sydney-All Ordinaries Index 0.87 MEXICO-IPC Hang Seng Index SWISS MARKET INDEX INDIA-Sensex TOKYO/NIKKEI 225/DOW JONES INDEX FTSE 100 INDEX TORONTO-S&P/TSX Composite Bovespa AEX-index Bel MILAAN-FTSE/MIB CAC S&P 500 INDEX NASDAQ COMPOSITE INDEX Dow Jones Industrials DAX INDEX RUSLAND-RTS MADRID-IBEX Een positieve uitzondering is de Chinese aandelenbeurs. Terwijl de meeste aandelenindices vorige week verloren, boekte de Shanghai & Shenzhen 300 (zie onder) vorige week winst. Shanghai & Shenzhen 300 vanaf

7 Trendoverzicht bedrijfssectoren 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % S&P 500 Utilities Sector DJ STOXX Trav&Leisur S&P 500 Telecom Services Sector S&P 500 Consumer Staples Sector DJ STOXX Food&Bev S&P 500 Health Care Sector DJ STOXX Pers&House S&P 500 Consumer Discretionary Sector BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ STOXX Technology DJ STOXX Health Care DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Telecom DJ STOXX Basic Resr S&P 500 Information Technology Sector DJ STOXX Chemical S&P 500 Materials Sector DJ STOXX 600(P)-Euro DJ STOXX Industrial S&P 500 Index DJ STOXX Retail DJ STOXX Media DJ STOXX Oil & Gas DJ STOXX Bank Index S&P 500 Industrials Sector S&P 500 Financials Sector DJ STOXX Utility DJ STOXX Auto&Parts DJ STOXX Constr&Mat DJ STOXX Insurance S&P 500 Energy Sector S&P 500 Automobile & Components De Europese DJ Stoxx 600 Food & Beverage (zie boven) was t/m eind vorige week in een stijgende trend ingedeeld. Intraday wordt heden een (bearish) overgangsfase betreden (zie onder kruising beurskoers onder 120-daags gemiddelde). DJ Stoxx 600 Food & Beverage sector in

8 Obligaties & rentecontracten De ontwikkelingen op de rentemarkten zijn van historische betekenis (zie onder). De Amerikaanse 30-jaars staatslening neigt opwaarts te versnellen. Amerikaanse 30-jaars obligatielening (vanaf 1977) Een opwaartse versnelling wordt in Europa al gesignaleerd in de Duitse Bund future (zie onder). Er lijkt nog voldoende opwaarts potentieel op basis van trendextrapolatie. De Nederlandse 10-jaars rente vertoont het spiegelbeeld (zie onder). Bund future vanaf 1990 Nederlandse rente 7-10 jaar (vanaf 1990) 8

9 Commodities Trendoverzicht grondstoffencontracten 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % Soybean Meal Pit CBOT C NY-DJ-AIG Grains Index Rough Rice Pit CBOT Continuous Wheat Pit CBOT Continuous Gas Natural NYMEX Continuous D 5 D BODEMVORMING % DALENDE TREND % Palladium NYMEX Continuous 4.22 Gold 100 Troy Oz. COMEX Continuous 3.74 NY-DJ-AIG Livestock Index 2.31 Platinum NYMEX Continuous 1.63 Silver 5000 Oz. COMEX Continuous 0.30 Orange Juice (FCOJ-1) ICE FUT US Continuous Soybean Oil Pit CBOT Continuous Sugar World No.11 Continuous Cocoa ICE FUT US Continuous NY-DJ-AIG Industrial Metals Index Copper High Grade COMEX Continuous Coffee Continuous NY-DJ-AIG Commodity Index NY-DJ-AIG Softs Index Corn Pit CBOT Continuous RJ/CRB Index Goldman Sach Commodity Indx Comp C Cotton No. 2 ICE FUT US Continuous Brent Crude Oil Continuous NY-DJ-AIG Petroleum Index Crude Oil Light Sweet Continuous NY-DJ-AIG Energy Index De grondstoffenprijzen zijn in een vrije val geraakt vergelijkbaar met de koersdalingen in Deze daling impliceert een forse vraaguitval die momenteel overdreven vormen aanneemt. Oplevingen zijn waarschijnlijk tijdelijk van aard. RJ/CRB index naar een nieuw dieptepunt in een neerwaartse overdrijving 9

10 De goudprijs is vorige week opgeveerd vanaf een cruciaal horizontaal steunniveau. Per definitie zou de goudprijs vanaf het huidige niveau (zie grafiek) weer moeten terugvallen, omdat de oude steunniveaus als nieuwe weerstand zouden moeten acteren. Goudprijs vanaf technisch beeld zorgelijk tussen $ 1530 en $ 1630 VALUTA De diverse hoofdschouderpatronen in de EUR/USD wijzen op een distributieproces in de euro. De gele overdrijvingscandles wijzen op een mogelijke kortstondige reactie naar $ 1,26 / $ 1,27. De dalende trend wordt naar verwachting in de komende weken/maanden in versneld tempo voortgezet. Vanuit technisch oogpunt geniet de Amerikaanse dollar (zie volgende pagina) de voorkeur met een stijgingpotentieel de komende jaren van bijna +50%. EUR/USD vanaf

11 US Dollar index vanaf 1986 de uitbraak is een lange termijn koopsignaal 11

12 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 12

13 TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw - sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend Paars - sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend Geel - overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend (geen positie) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 13