Vergrijzing van de bevolking in België
|
|
- Ine Sterre Geerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België 1
2 Profiel van de oudere persoon Fitness concept Frailty Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty opsporen? Conclusie Frailty? Gedaalde reservecapaciteit Fysiologische basis, leeftijdsgebonden Vatbaar voor stressoren en veranderingen in de omgeving Verhoogd risico op functionele achteruitgang en negatieve outcome Campbell and Buchner. Age and Ageing
3 Frailty? Frailty: Phenotype model Moleculaire Oorzaak veranderingen -genetisch bepaald -oxidatieve stress -telomeren -... Acute Chronische Aandoeningen Veranderde fysiologische functies Klinische symptomen Sarcopenie Klinische Gewichtsverlies Vermoeidheid Vertraagd functioneren Lage activiteitsgraad Geriatrisch syndroom Disabiliteit Afhankelijkheid Overlijden Fried 1994 en 2001; Bergman 2004 Frailty: phenotype model Parameters Grijpkracht Snelheid van stappen (walking speed) Gewichtsverlies (> 4.5 kg/laatste jaar) Vermoeidheid/uitputting Fysieke activiteit Criteria Frail: 3 of meer symptomen Intermediate: 1 of 2 symptomen Fried
4 Frailty: multipele deficit model Gobbens R J Nutr Health Ageing 2010;14: Frailty wordt bepaald door risico s op meerdere niveaus Socio-economic & psychosogial Functional & cognitive Physiological Molecular Genetic Dapp et al. BMC Geriatrics 2014;14:141 4
5 Klinisch syndroom met biologische basis Moleculaire Oorzaak veranderingen -genetisch bepaald -oxidatieve stress -telomeren -... Acute Chronische Aandoeningen Veranderde fysiologische functies Sarcopenie Klinische Gewichtsverlies Vermoeidheid Vertraagd functioneren Lage activiteitsgraad Geriatrisch syndroom Disabiliteit Afhankelijkheid Overlijden Fried 1994 en 2001; Bergman 2004 Klinisch syndroom met biologische basis Moleculaire Oorzaak veranderingen -genetisch bepaald -oxidatieve stress -telomeren -... Acute Chronische Aandoeningen Veranderde fysiologische functies Sarcopenie Klinische Gewichtsverlies Vermoeidheid Vertraagd functioneren Lage activiteitsgraad Geriatrisch syndroom Disabiliteit Afhankelijkheid Overlijden Fried 1994 en 2001; Bergman 2004 Frailty en chronisch nierlijden Reese et al. Am J Nephrol. 2013;38:
6 Klinisch syndroom met biologische basis Moleculaire Oorzaak veranderingen -genetisch bepaald -oxidatieve stress -telomeren -... Acute Chronische Aandoeningen Veranderde fysiologische functies Sarcopenie Klinische Gewichtsverlies Vermoeidheid Vertraagd functioneren Lage activiteitsgraad Geriatrisch syndroom Disabiliteit Afhankelijkheid Overlijden Fried 1994 en 2001; Bergman 2004 Klinisch syndroom met biologische basis: physical frailty Moleculaire Oorzaak veranderingen -genetisch bepaald -oxidatieve stress -telomeren -... Acute Chronische Aandoeningen Veranderde fysiologische functies Sarcopenie Klinische Gewichtsverlies Vermoeidheid Vertraagd functioneren Lage activiteitsgraad Geriatrisch syndroom Disabiliteit Afhankelijkheid Overlijden Fried 1994 en 2001; Bergman
7 Age-associated relative increases in plasma levels of proinflammatory cytokines 3 2,5 2 1,5 1 0, y y >80 y 100 y 0 NFalpha IL-6 Bruunsgaard,J.Infect.Dis.1999, 180, Inflammatie en frailty Leng et al. JAGS 2007;55: Fried et al. J Gerontol A Biol Sci Med Sci Mar;59(3):
8 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty opsporen? Conclusie Clegg et al. lancet 2013;381: Levensverwachting Age men healthy frail women healthy frail Walter LC. JAMA 2001;285:
9 Clegg et al. lancet 2013;381: Waarom kwetsbare ouderen identificeren? Belangrijke gevolgen Mortaliteit Hospitalisatie opname in WZC Geriatrische syndromen Preventie en behandeling is mogelijk Frailty is dynamisch 51.5% 11.9% 40.1% 4.2% 0% 25% 58.3% 4.9% FU 18 month 24.9% 63.9% 4.2% 13.1% Gill TM et al. Arch Intern Med 2006;166:
10 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty opsporen? Conclusie Frailty: phenotype model = Sarcopenia Clegg et al. lancet 2013;381:
11 Frailty phenotype model Frailty: phenotype model Short Physical Performance Battery Fried et al. J Gerontol 2001;56A:M
12 Frailty: cumulative deficit model Morley et al. JAMDA 2013; 14: Frailty: cumulative deficit model Theou et al. JAGS 2013; 61: Stappenplan STAP 1: CASE-finding screening tools STAP 2: BASISASSESSMENT a.d.h.v. screeningsinstrumenten - zelfredzaamheid - continentie - valrisico - preventie decubitus - cognitie - pijn - depressie - zintuigen - voeding - andere STAP 3: MULTIDISCIPLINAIRE aanpak verdere diagnostiek interventie opvolging 12
13 Screening Tools voor frailty sens spec PPV NPV ISAR (>=2) 0.71 (0.81) 0.57 (0.36) (33) (83) TRST (>=2) TRST (>=1) VIP (>=2) SHERPA VES-13 (oncologie) G8 (oncologie) GFI Fried crit Hoogerduijn et alj Clin Nurs 2007;16:46-57 Braes et al, Age Ageing 2009; 38:600-3 Hamaker et al. Lancet oncol 2012;13:e Pepersack et al. JNHA 2008;118: LUCAS en pyxima instituut KuLeuven
14 14
15 Stuck et al. JAMA 2002; 287: Stuck et al. JAMA 2002; 287: THOM s Frailty is meer en meer een duidelijke entiteit binnen de ouderenzorg Verschillende modellen van frailty Phenotype cumulative deficit model ( robuust model) Deze meten niet volledig zelfde; dus zijn ook niet uitwisselbaar Frailty is een belangrijk begrip in outcome van de oudere patiënt Preventie en behandeling van frailty is mogelijk Rol van multidisciplinair assessment en interventies 15
16 ISAR G8 16
De kwetsbare oudere aan dialyse
De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty
Nadere informatieDe bruikbaarheid van geriatrisch assessments
De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieVallen en liefst niet breken! Joris Meeuwissen Algemeen interne geneeskunde en geriatrie Zaterdag 21 september 2013
Vallen en liefst niet breken! Joris Meeuwissen Algemeen interne geneeskunde en geriatrie Zaterdag 21 september 2013 Inhoudstafel 1. Sarcopenie, frailty en vallen 2. Osteoporose? 3. Hoe stellen we dit
Nadere informatie2/2/2016. De oudere patiënt Darmkanker op leeftijd Delft, Veroudering
Disclosure belangen De oudere patiënt Darmkanker op leeftijd Delft, 19-01-2016 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieFrailty en ondervoeding doet (veel) vallen
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst
Nadere informatieKlassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie
Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int
Nadere informatieGeriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige
Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric
Nadere informatieDE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart
DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING Ingeborg Kuper Klinisch Geriater AVL/MC Slotervaart PERSONALIZED MEDICINE Tumorspecifieke kenmerken Patient kenmerken
Nadere informatieComprehensive Geriatric Assessment
Comprehensive Geriatric Assessment Joris Vlaemynck, geriatrisch verpleegkundige Comprehensive Geriatric Assessment (CGA) Definitie multidisciplinair onderzoek waarbij de multipele problemen van een oudere
Nadere informatieGezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland
Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Disclosure belangen spreker Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid
Nadere informatieSymposium Onderzoeksresultaten
Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie
Nadere informatiePraktische bruikbaarheid van frailty(schalen)
Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering
Nadere informatieMANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID
MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID B E H A N D E L B E S L I S S I N G E N B I J O U D E R E N Hanneke Joosten, internist-ouderengeneeskunde & nefroloog Maastricht Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING
KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid
Nadere informatie1/04/2015 FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? INHOUD INLEIDING. Inleiding Frailty en voeding Model Risico
FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? 1 INHOUD Inleiding Frailty en voeding Model Risico Traject Onderzoeksindicatie Discussie Besluit 2 INLEIDING 3 1 FRAILTY EN VOEDING Klinisch syndroom? Geen
Nadere informatiePsychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte
Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte Inhoud 1. Achtergrond 2. Psychische kwetsbaarheid: sociodemografisch profiel 3. Kwetsbaarheid i.d.
Nadere informatieDE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid
Nadere informatieTaste the rainbow 5/13/2019. Prof. dr. R.C. Oude Voshaar en drs. A. Lugtenburg, UMCG. De vele kleuren van depressie bij ouderen
De vele kleuren van depressie bij ouderen Taste the rainbow Dag voorzitters Richard Oude Voshaar & Astrid Lugtenburg RGOc symposium Netwerk Ouderen, 07 05 2019 2 Is het depressie of veroudering? Richard
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016
De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten
Nadere informatieDilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater
Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieLast, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen
Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit
Nadere informatieLevenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning
symposium Vroegtijdige Zorgplanning 9 juni 2016 Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning dr. Anne Beyen Geriater RZ Heilig Hart Tienen Cure model : gevolgen voor (oudere)
Nadere informatieKwetsbaarheid en slapen
Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met
Nadere informatieOuderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper
Ouderen en kanker Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper Wat ga ik bespreken? Relatie kanker en ouderdom Kwetsbaarheid/frailty Comprehensive Geriatric Assessment Intermezzo
Nadere informatieRust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn
Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering
Nadere informatieGeriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?
Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten Beter beslissen? Beter behandelen? Prof. Dr. Kees Punt Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieCGA als doel of middel? LOAG 20 maart Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriater
CGA als doel of middel? LOAG 20 maart Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriater Opdracht 1: negatieve punten CGA Kost veel tijd: moeten we het wel bij iedereen doen? Wat is de juiste doelgroep? Is
Nadere informatie11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60
11/6/006 Screening in de Geriatrie Prof Dr M.Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Ondervoeding is frequent Dienst BMI Albumine
Nadere informatieMASTERCLASS 10&11 APRIL
OUDEREN MET GEMETASTASEERDE ZIEKTE MASTERCLASS 10&11 APRIL INGEBORG KUPER KLINISCH GERIATER MC SLOTERVAART/AVL TEKST Subsidie onderzoeks- en beleidsprojecten Guidelines Journal of Geriatric Oncology Jaarlijks
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieKwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater
Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017
De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?
Nadere informatieKwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij
Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet
Nadere informatieKWETSBAARHEID VAN OUDEREN
KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een
Nadere informatieWAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN Studiedag werkgroep PST 08 februari 2019 Mathias Demuynck (geriater) Aurélie Van Lancker (geriatrisch verpleegkundige) WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE
Nadere informatieEffect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'
Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Stany Perkisas 30/04/2019 Wat moet je straks wijzer zijn? Waarom sarcopenie op een voedingssymposium?
Nadere informatieGeriatriefysiotherapie: Frailty:
Geriatriefysiotherapie: Frailty: Risicofactoren voor Frailty: Vrouwelijk geslacht Hoge leeftijd Lage opleiding Het aantal chronische ziekten Lage BMI < 23 Hoge BMI >30 MMSE
Nadere informatieKwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Kwetsbaarheid bij 65-plussers Het verouderingsproces
Nadere informatieFRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten
Nadere informatie10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen
10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds
Nadere informatieMYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid)
MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid) 9 8 7 6 Levensverwachting vanaf geboorte sterk gestegen sinds 187 leeftijd 5 4 3 Prof.dr. Dorly J.H. Deeg 2 1 Afdeling Psychiatrie en EMGO-Instituut voor Onderzoek
Nadere informatieFrailty: bruikbaar kader in de palliatieve zorg? Prof Jan De Lepeleire Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven
Frailty: bruikbaar kader in de palliatieve zorg? Prof Jan De Lepeleire Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven M Desmedt 1929-2013 - Inleiding - Wat is frailty? - Wat heeft frailty aan palliatieve
Nadere informatieBorstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium
Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium Lancet Oncol 2007 Wildiers et al; Lancet Oncol 2012 Biganzoli et al. Ann Oncol 2015 Wildiers and Brain Ouderen
Nadere informatieStudies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio
Studies bij ouderen Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Disclosures Geen Veroudering maakt een mens uniek Agenda Achtergronden Overwegingen studie bij ouderen Geriatrisch Assessment
Nadere informatieProgramma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatieWorkshop Kwetsbaarheid
Workshop Kwetsbaarheid werkconferentie KOMPLEET Integrale ondersteuning van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers 10 oktober 2013 Rob Beumer, huisarts Mary Timmermans, Specialist Ouderengeneeskunde Harmke
Nadere informatieFrailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis
Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Clin J Am Soc Nephrol sept 2017 09-02-2018 Drs. Ismay van Loon, aios Interne, Drs. Namiko Goto, aios geriatrie UMCU/Dianet Dr. M. Hamaker,
Nadere informatieSelectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies
Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit
Nadere informatieDe Oudere Patiënt op de SEH. Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016
De Oudere Patiënt op de SEH Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016 Agenda Epidemiologie/ dubbele vergrijzing SEH Radboudumc Huidige problematiek
Nadere informatieGOEDEMORGEN LOAG ONDERVOEDING EN SARCOPENIE
GOEDEMORGEN LOAG ONDERVOEDING EN SARCOPENIE 24 04 13 Welkom + toelichting 09.30 Programma leerdoelen Ondervoeding bij de geriatrische patient MNA EEVR Sarcopenie Consensus Gevolgen diagnostiek Therapie
Nadere informatieChapter 11 Samenvatting (Dutch summary)
Chapter 11 Samenvatting (Dutch summary) Door de toenemende levensverwachting en de vergrijzing veroudert de Nederlandse bevolking. Huisartsen krijgen daardoor steeds meer te maken met oudere patiënten.
Nadere informatieOuderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde
Ouderengeneeskunde Volumebeheersing door kwaliteit en samenwerking Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Vergrijzing Dubbele vergrijzing Bevolking veroudert Daling van de sterfte en toename
Nadere informatieTransmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver
Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver Rachel van Knippenberg, klinisch geriater Chantal van het Zandt en Raymond Kersten, huisartsen Inhoud Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen
Nadere informatieIemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis
Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht Petra Cornelis OmU in de praktijk Petra Cornelis, praktijkverpleegkundige ouderen en operationeel manager 2014 Introductie Inhoud
Nadere informatieWhy do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven
Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven 1. Introductie (1) 1. Introductie (2) Comprehensive Geriatric Assessment
Nadere informatieMulti dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)
Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent) Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom
Nadere informatieHypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest!
Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten Biology speaks loudest! 1 VITAAL Versus KWETSBAAR Bevolkingsopbouw Suriname en Nederland verschilt (nu) 20.000 > 65 jaar hebben hypertensie HYPERTENSIE PREVALENTIE
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018
De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?
Nadere informatieHypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM
Hypertensie bij de alleroudsten MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM BLOEDDRUK EN VEROUDERING VITAAL VS KWETSBAAR SPRINT TARGETS
Nadere informatieVoedingsadviezen bij orthopedische ingrepen. Dr. D Souza Ranjini
Voedingsadviezen bij orthopedische ingrepen Dr. D Souza Ranjini Dag van de Geriatrie: orthogeriatrie 02.10.14 13.10.14 20.10.14 Wat staat patiënt te doen wat betreft voeding pre- en postoperatief Pre-operatief
Nadere informatieCARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE
CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD in onze regio. Karin Janssen-van Hemmen Jeroen Verheul
Palliatieve zorg bij COPD in onze regio Karin Janssen-van Hemmen Jeroen Verheul Inhoud Stellingen Wie zijn we? Wat is ons doel? En waarom? Wat hebben we tot nu toe gedaan? Toekomst? Antwoorden op stellingen
Nadere informatieDe kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld
De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld Wat is kwetsbaarheid? Het hebben van een sterk verhoogd risico op een neerwaartse spiraal van
Nadere informatieMultidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten
Multidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten S. Festen en P. de Graeff, internist ouderengeneeskunde Symposium waardegedreven zorg in de praktijk 10-01-2019 Vergrijzing Besluitvorming
Nadere informatieDecompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater
Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud
Nadere informatieGRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde
GRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde Arend Arends, klinisch geriater Topzorg voor ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieKwetsbaar naar het levenseinde: ervaringen uit de praktijk
Kwetsbaar naar het levenseinde: ervaringen uit de praktijk Jo Lisaerde Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven Maartje Wils Geriatrisch support team UZ Leuven 10de Vlaams Congres Palliatieve Zorg
Nadere informatieNiek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater
Gezekerd klimmen met de jaren Niek Jaspers Arts maatschappij en gezondheid Sociaal geriater Themamiddag Public Health en senioren Inleiding Tendensen Demografie Huidige preventie en zorg Geriatrisch paradigma
Nadere informatieHET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN
HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER
Nadere informatie! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard
An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering
Nadere informatieProf.dr. R.C. Oude Voshaar (UMCG) & dr. R. Risselada (GGZ Friesland) Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie
Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie Perceived age-difference Christensen et al, BMJ 2009 Prof. dr. R.C. Oude Voshaar Dr. R. Risselada Wie van de drie is frail? Frailty as predictor of nursing
Nadere informatieNutrition Platform for Chronic Care
i Nutrition Platform for Chronic Care Nutrition Platform for Chronic Care woensdag 15 juni 2016 2 Nutrition Platform for Chronic Care woensdag 15 juni 2016 3 Nutrition Platform for Chronic Care woensdag
Nadere informatieDienst geriatrie Interne liaison. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Interne liaison Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Een ziekenhuisopname is voor kwetsbare oudere patiënten risicovol vanwege hun verhoogde kans op complicaties
Nadere informatieAfstudeerrichting Geriatrische Revalidatie
Prof. dr. Ivan BAUTMANS Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie I Bautmans http://www.who.int/ageing VERGRIJZING Levensverwachting in jaren op verschillende leeftijden, Vlaams Gewest, 2003. Mannen Vrouwen
Nadere informatieExamenvragen Geriatrie. Prof. dr. Steven Boonen
Examenvragen 2008-2009 Geriatrie Prof. dr. Steven Boonen Academiejaar 2008-2009 20 Geriatrie prof. dr. Steven Boonen, prof. dr. Etienne Joosten, prof. dr. Eddy Dejaeger, prof. dr. Johan Flamaing en prof.
Nadere informatieManaging the unique needs of older adults with cancer. Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland
Managing the unique needs of older adults with cancer Suzan Ras van Spijk Verpleegkundig specialist Franciscus Gasthuis & Vlietland Disclosure belangen Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieHuidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Shared care en frailty, een mistig concept?
Shared care Shared care Frailty en borstkanker behandeling Huisarts en ziekenhuis-specialisten voeren planmatig en in samenhang zorgactiviteiten uit; hierbij is veelal sprake van een intensivering van
Nadere informatieStress, depressie en cognitie gedurende de levensloop
SAMENVATTING Stress, depressie en cognitie gedurende de levensloop Inleiding Cognitief functioneren omvat verschillende processen zoals informatieverwerkingssnelheid, geheugen en executief functioneren,
Nadere informatieWorkshop sociale kwetsbaarheid van ouderen. Symposium Geriatrie - Gezond ouder worden of ouder gezond worden 17 november 2015 Drs.
Workshop sociale kwetsbaarheid van ouderen Symposium Geriatrie - Gezond ouder worden of ouder gezond worden 17 november 2015 Drs. Steven Bunt Even voorstellen Steven Bunt Bachelor Fysiotherapie, Hanzehogeschool
Nadere informatieMeten is weten. ook. bij collum care
Meten is weten ook bij collum care Presentatie door Leny Blonk nurse practitioner orthopedie Alysis zorggroep 1 Meten een dagelijkse bezigheid Leveren van maatwerk 2 Meten een dagelijkse bezigheid Om ons
Nadere informatieMASTERCLASS 20 MAART 2018
OUDEREN MET GEMETASTASEERDE ZIEKTE MASTERCLASS 20 MAART 2018 INGEBORG KUPER KLINISCH GERIATER MC SLOTERVAART/AVL INGEBORG.KUPER@SLZ.NL TEKST Subsidie onderzoeks- en beleidsprojecten Guidelines Journal
Nadere informatieZorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014
Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Riet ten Hoeve Friesland Voorop Het zorgpad is ontwikkeld door een Projectgroep in het kader van Friesland Voorop en vastgesteld september
Nadere informatieUMC Utrecht in Beweging op de afdeling Geriatrie
UMC Utrecht in Beweging op de afdeling Geriatrie K. Valkenet, Dr. (Karin), Projectleider C. Drent- van Maanen, Dr. (Clara), Geriater T. Mandersloot (Tim), Seniorverpleegkundige S. Bakker, MSc (Susan),
Nadere informatieSCREENING KWETSBAARHEID
SCREENING KWETSBAARHEID OUDEREN 20 november 2012 Robbert Gobbens Kees Grimbergen OPBOUW WORKSHOP Lezingen: - Wat is kwetsbaarheid? - Hoe kan kwetsbaarheid worden gemeten? Opdracht in kleine groepen DEFINITIE
Nadere informatieFRAILTY : DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : DEFINIËREN EN METEN 20 november 2014 Robbert Gobbens INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een kwart van de 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige
Nadere informatieVoorkomen en beheersen van ondervoeding: Nuttig en haalbaar?
Voorkomen en beheersen van ondervoeding: Nuttig en haalbaar? oprof. Dr. T. Defloor oprof. Dr. M. Grypdonck odr. K. Vanderwee olic. I. Bocquaert olic. M. Lardennois olic. B. Folens Opbouw Inleiding Definiëring
Nadere informatieComorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen
Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen Huub Maas, klinisch geriater TweeSteden ziekenhuis Tilburg IKZ Eindhoven Rotterdam 19-11-2008 Definities Comorbiditeit: bijkomende ziekte(n) naast de index
Nadere informatieWat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts
Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts Wat is er anders? Presentatie Leeftijd specifieke ziekten /co-morbiditeit Minder fysiologische
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans
1 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname
Nadere informatiePARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING. Brochure
2017 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN KWETSBARE OUDEREN & TRAINING Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat 9 / Postbus
Nadere informatieGoede geriatrische zorg
Prof.Dr.J.P.Baeyens Goede geriatrische zorg Geriatrisch Profiel omvat: hogere leeftijd polypathologie ( polyfarmacie) zwakke homeostase neiging tot inactiviteit en bedlegerigheid psycho sociale problematiek
Nadere informatieInleiding in de Klinische Geriatrie. Leereenheid. Vervolgopleiding tot Geriatrie Verpleegkundige
Inleiding in de Klinische Geriatrie Leereenheid Vervolgopleiding tot Geriatrie Verpleegkundige Augustus 2013 2 Leereenheid Inleiding in de Klinische Geriatrie VUmc Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081
Nadere informatieBesluitvorming bij ouderen met kanker
Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieIdentification of senior at risk (ISAR)
Identification of senior at risk (ISAR) McCusker, J., Bellavance, F., Cardin, S., Trepanier, S., Verdon, J., and Ardman, O. (1999) "Detection of Older People at Increased Risk of Adverse Health Outcomes
Nadere informatie9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners
VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico Julie Creyf & Evelyn Van Cleynenbreugel Valnet-project Initatiefnemers en partners Dept. Maatschappelijke Gezondheidszorg
Nadere informatieLENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE
LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE Brussel, 15.03.2014 Mevr. Renée Jacobs +32 2 891 09 35 rjacobs@klstjan.be Staging the Aging Symposium, 15.03.2014 Mvr. Renée Jacobs Aantal nieuwe kankerregistraties in België in
Nadere informatie