Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen)"

Transcriptie

1 Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum

2 Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering en reservecapaciteiten Dynamisch fenomeen Aard syndroom: fysiologisch of multifactorieel? (biologische of ook psychologische, sociale en omgevingsfactoren?)

3 Kwetsbaarheid (II) Verhoogde kans op negatieve uitkomsten (lichamelijke beperkingen, zorgafhankelijkheid, etc.) Wankel evenwicht (op drempel neerwaartse spiraal)

4 Wie is kwetsbaar? Voor wat? (relevante negatieve uitkomsten) Wanneer? (tijdvenster uitkomsten)

5 Wat hebben we te bieden?

6 Bestaande programma s (zelfredzaamheid ouderen) Veel initiatieven vanuit allerlei organisaties meestal weinig of geen effect soms is nut nog onbekend en anders: bescheiden effecten of van korte duur

7 Voorkómen neerwaartse spiraal Doelgroep

8 mate van kwetsbaarheid aanpak op maat Aanpak 1 Doelgroep 1 Doelgroep 2 Aanpak 2

9 Doelgroep * Wie? * Hoe op te sporen?

10 Screenen op kwetsbaarheid Voortbordurend op en in samenwerking met andere onderzoeksgroepen (m.n. Tranzo / Avans / UM) Accent: wat bieden beschikbare instrumenten? Screenen thuiswonende ouderen in vorm van zelfrapportage Onderdeel promotietraject Ramon Daniëls (H Zuyd)

11 Screeningsinstrumenten: feasibility & validiteit Groningen Frailty Indicator (GFI) (Steverink et al.) 15 items Tilburg Frailty Indicator (TFI) (Gobbens et al.) 10 en 15 items Sherbrooke Postal Questionnaire (SPQ) (Hébert et al.) 6 items Enkele vragen uit GFI: Welk rapportcijfer geeft u zichzelf voor uw lichamelijke fitheid? (1 staat voor heel slecht en 10 staat voor uitstekend) Cijfer: Bent u de afgelopen 6 maandenveel (6 kg) afgevallen zonder Ja Nee dit zelf te willen? (of 3 kg in één maand) Gebruikt u 4 of meer verschillende soorten medicijnen per dag? Ja Nee

12 Feasibility Beste opsporingsmethode? Combi vragenlijst (3 instrumenten + GARS) 200 ouderen benaderd (70-84 jaar): - per post - via thuiszorg - tijdens consult huisarts uitkomst: per post vanuit huisartspraktijk

13 Validiteit Welk instrument is beste voorspeller? Combi lijst uitgezet bij 687 ouderen (70+) in 3 huisartspraktijken Follow-up na 1 jaar: functionele status, institutionalisering en sterfte

14 Validiteit Response op baseline: 77,4% Bij follow-up: ruim boven 80% Proportie kwetsbare ouderen GFI ( 4): 46% TFI ( 5): 40% (erg) hoog

15 We weten het nog niet: Validiteit - analyses predictie volgen (rapportage eind 2010) - overigens: 70+ en 1 jaar follow-up: weinig events

16 Innovatief 1 e lijns interventieprogramma Multidisciplinair programma op maat, gericht op preventie van (verdere) achteruitgang in functioneren kwetsbare ouderen Samenwerking vele partijen Nationaal programma ouderenzorg

17 Uitgangspunten (o.a.) Goede inbedding in bestaande zorgpraktijk, Goede inbedding in bestaande zorgpraktijk, multidisciplinaire samenwerking Flexibel pakket aan interventies ( op maat ) Casemanagement (praktijkondersteuner) Aanhaken bij betekenisvolle activiteiten Ondersteuning zelfmanagement

18 Stappen: 1. Screening (70+ huisartspraktijk) 1. Screening (70+ huisartspraktijk) 2. Assessment (praktijkondersteuner + ) 3. Analyse & opstellen plan van aanpak 4. Vaststellen plan van aanpak 5. Uitvoeren plan (toolbox van interventies, flexibel naar inhoud en duur) 6. Evaluatie en follow-up

19 2008-9: ontwikkeld en uitgetest in 2 huisartspraktijken (n=60) (Ramon Daniëls et al.) : evaluatie in grootschalige RCT (n=360) (Silke Metzelthin et al.)

20 Screening 70+ in 12 huisartspraktijken: 3500 ouderen Screeningslijst: GFI + achtergrondkenmerken (en informed consent rct) Response 79% GFI 4+ 42% GFI 5+ 32% GFI 6+ 23%

21 Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) We krijgen er meer vat op (met dank aanrobbert e.a.!) Er resteren nog interessante vragen * opsporen (o.a. predictie, andere doelgroepen (ZH), etc.); * behandelen (aanpak meervoudige en complexe risico s en problemen)

KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING

KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid

Nadere informatie

DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)

DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid

Nadere informatie

FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN

FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten

Nadere informatie

KWETSBAARHEID VAN OUDEREN

KWETSBAARHEID VAN OUDEREN KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een

Nadere informatie

Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen

Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Hoe gaat het met ouderen? En met de zorg voor ouderen? Kwetsbaarheid Sleutelrol verpleegkundige

Nadere informatie

SCREENING KWETSBAARHEID

SCREENING KWETSBAARHEID SCREENING KWETSBAARHEID OUDEREN 20 november 2012 Robbert Gobbens Kees Grimbergen OPBOUW WORKSHOP Lezingen: - Wat is kwetsbaarheid? - Hoe kan kwetsbaarheid worden gemeten? Opdracht in kleine groepen DEFINITIE

Nadere informatie

EEN PROGRAMMA TER VOORKOMING VAN BEPERKINGEN IN ACTIVITEITEN BIJ KWETSBARE THUISWONENDE OUDEREN

EEN PROGRAMMA TER VOORKOMING VAN BEPERKINGEN IN ACTIVITEITEN BIJ KWETSBARE THUISWONENDE OUDEREN EEN PROGRAMMA TER VOORKOMING VAN BEPERKINGEN IN ACTIVITEITEN BIJ KWETSBARE THUISWONENDE OUDEREN Ramon Daniels MSc Hogeschool zuyd Kenniskring autonomie en participatie Aanleiding Beperkingen in activiteiten:

Nadere informatie

Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland

Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Disclosure belangen spreker Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid

Nadere informatie

onder ouderen in de huisartspraktijk door regelmatig de gezondheid van ouderen in kaart te brengen (screenen & monitoring)

onder ouderen in de huisartspraktijk door regelmatig de gezondheid van ouderen in kaart te brengen (screenen & monitoring) Anne van Houwelingen, Margot Heijmans, Wendy den Elzen, Jeanet Blom en Jacobijn Gussekloo Afdeling Public Health and Eerstelijnsgeneeskunde ISCOPE - doel Achteruitgang in zelfredzaamheid en kwaliteit van

Nadere informatie

De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld

De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld Wat is kwetsbaarheid? Het hebben van een sterk verhoogd risico op een neerwaartse spiraal van

Nadere informatie

Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg

Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Geachte huisarts, Zorggroep RCH Midden-Brabant heef het initiatief genomen om valpreventie te implementeren

Nadere informatie

Vergrijzing van de bevolking in België

Vergrijzing van de bevolking in België Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf

Nadere informatie

Workshop Kwetsbare Oudere

Workshop Kwetsbare Oudere Workshop Kwetsbare Oudere Carin Westphal, huisarts Leonie Snijders, praktijkverpleegkundige Huisartsenpraktijk Someren Nicole Hellings wijkverpleegkundige en teamleider Zorgboog Aandacht voor Ouderenzorg

Nadere informatie

HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen

HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen T.b.v. de pilot Wijkzorg Gevraagd! in Spijkenisse en Vlaardingen Robbert Gobbens

Nadere informatie

Vroegopsporing bij (kwetsbare) ouderen; bij wie en wanneer? Simone de Bruin Manon Lette Caroline Baan

Vroegopsporing bij (kwetsbare) ouderen; bij wie en wanneer? Simone de Bruin Manon Lette Caroline Baan Vroegopsporing bij (kwetsbare) ouderen; bij wie en wanneer? Simone de Bruin Manon Lette Caroline Baan Waarom vroegopsporing? In veel gevallen kan het winst opleveren als een gezondheidsrisico of (beginnende)

Nadere informatie

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Workshop TraZAG Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Opbouw Screenen van ouderen Zorgplan/proces TraZAG instrument Opbouw TraZAG

Nadere informatie

! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard

! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering

Nadere informatie

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging

Nadere informatie

Het integraal definiëren en meten van fragiliteit

Het integraal definiëren en meten van fragiliteit Het integraal definiëren en meten van fragiliteit Robbert Gobbens Inleiding Het concept fragiliteit (in het Engels frailty ) wordt steeds meer gebruikt in onderzoek naar het ouder worden en in de zorg

Nadere informatie

Het beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES

Het beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES Haarlem 6 maart 2014 Het beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES Mathieu de Greef www.galm.nl Menukaart sportimpuls Doelstelling en doelgroep Sociaal Vitaal Het bevorderen

Nadere informatie

Yvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde, master Vitality and Ageing

Yvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde, master Vitality and Ageing Effectiviteit en kosteneffectiviteit van proactieve, multidisciplinaire, geïntegreerde zorg voor ouderen met complexe problemen in de eerste lijn: IPD meta-analyse Yvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde,

Nadere informatie

Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)

Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent) Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom

Nadere informatie

Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak

Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak Inventarisatie Kwetsbaarheid bij Ouderen Preventie Persoonsgericht Proactief Passende zorg 1. Casefinding Stappenplan 2. Screening = Beoordelen kwetsbaarheid

Nadere informatie

Op weg naar de module ouderenzorg

Op weg naar de module ouderenzorg Op weg naar de module ouderenzorg Geïntegreerde zorg voor ouderen met multiproblematiek Stichting Gezondheidscentra Eindhoven Robert Vening Katinka Mijnheer 12 oktober Inhoud presentatie 1. Introductie

Nadere informatie

Prediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints

Prediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints Prediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints Dr. Saskia Duijts Dr. IJmert Kant Dr. Gerard Swaen Prof. dr. Piet van den Brandt Effectiviteit

Nadere informatie

Samen de goede koers varen

Samen de goede koers varen Home no. 3 Juni 2016 Themanummer Eerste lijn Eerdere edities Verenso.nl Samen de goede koers varen Op weg naar structurele samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Ronald van Nordennen, Vincent

Nadere informatie

Scholing - screening 2

Scholing - screening 2 Scholing - screening 2 Wat is het initiatief Langgezond.nl in? Hoe worden de ouderen ingedeeld in drie verschillende groepen dmv de eerste screening? Doorloop van de tweede screening. Tweede screening

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN. 16 juni Robbert Gobbens. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam

KWETSBARE OUDEREN. 16 juni Robbert Gobbens. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam KWETSBARE OUDEREN 16 juni 2014 Robbert Gobbens Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten van kwetsbaarheid INLEIDING Persbericht Den

Nadere informatie

Informatie screeningsinstrument Behoefte als kompas de oudere aan het roer

Informatie screeningsinstrument Behoefte als kompas de oudere aan het roer Informatie screeningsinstrument Behoefte als kompas de oudere aan het roer Project Analyse van zorgbehoefte en ontwikkelen van zorg en ondersteuning vanuit het perspectief van ouderen Ouderengeneeskunde,

Nadere informatie

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven

Nadere informatie

Zorg uit Voorzorg. Een preventief programma voor thuiswonende kwetsbare ouderen* Wetenschappelijk artikel. Verantwoording - de theorie.

Zorg uit Voorzorg. Een preventief programma voor thuiswonende kwetsbare ouderen* Wetenschappelijk artikel. Verantwoording - de theorie. Zorg uit Voorzorg Een preventief programma voor thuiswonende kwetsbare ouderen* Dr. Ramon Daniëls, senior-onderzoeker en senior-docent, Kenniskring Autonomie en Participatie, Zuyd Hogeschool Dr. Erik van

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Zoed (Zorgverleners Onder Eén Dak) Molenwijk

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Zoed (Zorgverleners Onder Eén Dak) Molenwijk Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Zoed (Zorgverleners Onder Eén Dak) Molenwijk ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting

Nadere informatie

Beoordeling van design** 1 (RCT) + Kwalitatieve analyse met behulp van een van te voren opgestelde codinglijst (inductive reasoning).

Beoordeling van design** 1 (RCT) + Kwalitatieve analyse met behulp van een van te voren opgestelde codinglijst (inductive reasoning). Zorg uit Voorzorg Proactieve zorg op maat voor ouderen in een kwetsbare positie Wetenschappelijke beschrijving De onderzoeksprojecten binnen het NPO zijn ook langs de wetenschappelijke meetlat gehouden,

Nadere informatie

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht Petra Cornelis OmU in de praktijk Petra Cornelis, praktijkverpleegkundige ouderen en operationeel manager 2014 Introductie Inhoud

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen?

Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen? Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen? Hoeveel procent van Nederland is ouder dan 65 jaar? A 11 % B 5 % C 42% Hoeveel wonen er zelfstandig A. 50% van de 70 jaar en ouder B. 83 % van de 70 jaar

Nadere informatie

Ouderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde

Ouderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Ouderengeneeskunde Volumebeheersing door kwaliteit en samenwerking Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Vergrijzing Dubbele vergrijzing Bevolking veroudert Daling van de sterfte en toename

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage gezondheidscentrum Noord

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage gezondheidscentrum Noord Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage gezondheidscentrum Noord ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting als onderdeel

Nadere informatie

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Els Bremer, senior adviseur projectbureau MAAT, sociaal wijkteam Janneke van Kempen, arts-onderzoeker, Geriatrie Marieke Perry,

Nadere informatie

Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte

Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte Inhoud 1. Achtergrond 2. Psychische kwetsbaarheid: sociodemografisch profiel 3. Kwetsbaarheid i.d.

Nadere informatie

Symposium Onderzoeksresultaten

Symposium Onderzoeksresultaten Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie

Nadere informatie

Vitaal ouder worden resultaten GROSSO project in Noord west Utrecht

Vitaal ouder worden resultaten GROSSO project in Noord west Utrecht r Vitaal ouder worden resultaten GROSSO project in Noord west Utrecht Mathieu de Greef, Yldau Dijkstra, Bewegingswetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen 79 jaar 84 jaar 5 jaar ouder in periode van 35

Nadere informatie

Ouderengeneeskunde: (ook) in de eerste lijn?

Ouderengeneeskunde: (ook) in de eerste lijn? Ouderengeneeskunde: (ook) in de eerste lijn? Prof. dr. Cees Hertogh Ouderengeneeskunde & Ethiek van de Zorg VUmc Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde 2 1 Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde &

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

FRAILTY : DEFINIËREN EN METEN

FRAILTY : DEFINIËREN EN METEN FRAILTY : DEFINIËREN EN METEN 20 november 2014 Robbert Gobbens INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een kwart van de 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Expertiseteam Geriatrie Twente

Expertiseteam Geriatrie Twente Samen verbeteren we de ouderenzorg in Twente Expertiseteam Geriatrie Twente 28 februari 2017 Pilot Expertiseteam Geriatrie Twente - Aanleiding - Achtergrond - Doel Demografische ontwikkelingen Sterke eerste

Nadere informatie

De kwetsbare oudere aan dialyse

De kwetsbare oudere aan dialyse De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty

Nadere informatie

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst

Nadere informatie

Soepele samenwerking voor ouderen thuis. Symposium 8 oktober 2014

Soepele samenwerking voor ouderen thuis. Symposium 8 oktober 2014 Soepele samenwerking voor ouderen thuis Symposium 8 oktober 2014 Disclosure belangen sprekers: Nieske Heerema :geen Dr Hester ten Dam :geen Leonie Bosch :geen Annemieke van Oostveen:geen Dr Hester ten

Nadere informatie

Houd ouderen op de been:

Houd ouderen op de been: Houd ouderen op de been: wijkgerichte aanpak valpreventie Suzanne Polinder Erasmus MC Letsels door valongevallen Kosten vallen Directe medische kosten: Per letsel gemiddeld 8.800 o Heupfractuur 19.700

Nadere informatie

Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016

Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016 Cliëntervaringsonderzoek Wmo & Jeugd 2016 Inleiding Zowel in de Wmo als in de Jeugdwet is opgenomen dat gemeenten jaarlijks de ervaringen van cliënten moeten onderzoeken. Daarbij wordt vanaf 2016 voor

Nadere informatie

Workshop Kwetsbaarheid

Workshop Kwetsbaarheid Workshop Kwetsbaarheid werkconferentie KOMPLEET Integrale ondersteuning van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers 10 oktober 2013 Rob Beumer, huisarts Mary Timmermans, Specialist Ouderengeneeskunde Harmke

Nadere informatie

Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen

Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Persoonsgerichte en geïntegreerde ouderenzorg: Kenmerken, uitkomsten en borging Dr. Klaske Wynia, onderzoeker persoonsgerichte

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen en activiteiten Geriatrisch netwerk 2011

Kwetsbare ouderen en activiteiten Geriatrisch netwerk 2011 Kwetsbare ouderen en activiteiten Geriatrisch netwerk 2011 Doel Geriatrisch netwerk De kwaliteit van de zorgverlening voor de geriatrische zorgvrager en kwetsbare oudere verbeteren op het terrein van preventie,

Nadere informatie

Tijdens deze workshop vindt een interactief gedeelte plaats. Hiervoor kunt u uw laptop/ tablet/ smart phone gebruiken.

Tijdens deze workshop vindt een interactief gedeelte plaats. Hiervoor kunt u uw laptop/ tablet/ smart phone gebruiken. Tijdens deze workshop vindt een interactief gedeelte plaats. Hiervoor kunt u uw laptop/ tablet/ smart phone gebruiken. Zet alvast uw wifi aan: MediaPlaza Supernova hotspot (geen wachtwoord nodig) Ga alvast

Nadere informatie

Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen

Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen S.F. Metzelthin a, R. Daniels b, E. van Rossum c, L.P. de Witte d, W.J.A. van den Heuvel e, G.I.J.M.

Nadere informatie

De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde

De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Home no. 5 Congresnummer Kiezen voor delen November 2016 Eerdere edities Verenso.nl De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Monique Bogaerts mbogaerts@verenso.nl De nieuwe

Nadere informatie

GEÏNTEGREERDE THUISZORG

GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG Instituut voor Zorgprofessionals biedt de cursus Geïntegreerde Thuiszorg aan. In de cursus staat het opzetten en onderhouden van een samenwerking tussen

Nadere informatie

Tilburg Frailty Indicator

Tilburg Frailty Indicator Onderzoek & Praktijk Trefwoorden Fragiliteit Gerontologie Geriatrie Meetinstrument Tilburg Frailty Indicator In een eerder artikel in TvZ (Gobbens e.a., 2009) werd aangetoond dat er behoefte is aan een

Nadere informatie

Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver

Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver Rachel van Knippenberg, klinisch geriater Chantal van het Zandt en Raymond Kersten, huisartsen Inhoud Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Rapportage voor: Groepspraktijk Huizen Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK

Nadere informatie

Onbekend maakt onbemind

Onbekend maakt onbemind Onbekend maakt onbemind Huisarts en preventie Pim Assendelft, hoogleraar Huisartsgeneeskunde Hoofd afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc, Nijmegen 9 april 2015 Generalisme is ons specialisme NHG

Nadere informatie

Kwetsbaarheid en slapen

Kwetsbaarheid en slapen Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met

Nadere informatie

De effectiviteit van case management bij ouderen met dementiesymptomen

De effectiviteit van case management bij ouderen met dementiesymptomen De effectiviteit van case management bij ouderen met dementiesymptomen en hun mantelzorgers Dit proefschrift gaat over de effectiviteit van case management gegeven door wijkverpleegkundigen aan thuiswonende

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten

Nadere informatie

Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014

Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Riet ten Hoeve Friesland Voorop Het zorgpad is ontwikkeld door een Projectgroep in het kader van Friesland Voorop en vastgesteld september

Nadere informatie

Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen

Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Integraal willen we allemaal maar hoe? 1. Klaske Wynia, onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)

Nadere informatie

Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg

Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg 1. Achtergrond Ziektegerelateerde ondervoeding komt voor in alle sectoren van de gezondheidszorg en heeft grote gevolgen voor een patiënt.

Nadere informatie

Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen

Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen Annemieke Spijkerman GGD NOG 18 mei 2017 Werkconferentie gezond ouder worden GGD Noord- en Oost-Gelderland 2 Doetinchem Cohort Studie, al 30 jaar! Doetinchem

Nadere informatie

Bijlage: Bepalingenclusters ouderenzorg, versie 10

Bijlage: Bepalingenclusters ouderenzorg, versie 10 Bijlage: Bepalingenclusters ouderenzorg, versie 10 Voor de meest actuele versie: raadpleeg de online viewer diagnostische bepalingen, vul bij ICPC A49 Andere preventieve verrichting in en zoek het gewenste

Nadere informatie

Naam. Datum. Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze.

Naam. Datum. Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze. Inventarisatie (A) Naam Datum Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze. A Sociale aspecten (wonen, werken, zelfstandigheid) Ervaart u op onderstaande onderwerpen problemen?

Nadere informatie

Programma. Programma 8u45-9u15 Ontvangst met koffie 9u15-9u30 Welkom en inleiding - Prof. Dr. P. De Vriendt Groep

Programma. Programma 8u45-9u15 Ontvangst met koffie 9u15-9u30 Welkom en inleiding - Prof. Dr. P. De Vriendt Groep Het functionele oefenprogramma ACTIEF@thuis h ttp s://stu d en tartevel d eh sb e- my.sh arep o i n t.co m/p erso n al /an d egr _ art ev el d eh s _b e/ _l ayo u ts/1 5 /o n ed ri v e. asp x?i d =%2 Fp

Nadere informatie

APOP op de opnameafdeling

APOP op de opnameafdeling APOP op de opnameafdeling Ouderen op de SEH Toename van ouderen op de spoedeisende hulp Ouderen hebben een grotere kans op ongewenste uitkomsten zoals functionele achteruitgang tijdens opname of het ontwikkelen

Nadere informatie

Rapportage pilot Preventief seniorenonderzoek 2.0 Anna Paulowna e.o.

Rapportage pilot Preventief seniorenonderzoek 2.0 Anna Paulowna e.o. 1 Inleiding Wonen Plus Welzijn heeft in samenwerking met de LSBO-Hollands Kroon en met medewerking van de gemeente Hollands Kroon en Incluzio een pilot Preventief seniorenonderzoek 2.0 in de regio Anna

Nadere informatie

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit

Nadere informatie

Het geriatrisch spreekuur in de huisartsenpraktijk Out off the box

Het geriatrisch spreekuur in de huisartsenpraktijk Out off the box Het geriatrisch spreekuur in de huisartsenpraktijk Out off the box Een opstap naar een 1,5 lijns centrum Door Coert Koenen, SO en opleider VOSON Van maatschap GeriCare AWBZ en intramuraal grootschalig

Nadere informatie

Voorstellen. Fitheid van ouderen met een verstandelijke beperking: De VB-fitscan. GOUD onderzoek. Inhoud workshop. GOUD onderzoek.

Voorstellen. Fitheid van ouderen met een verstandelijke beperking: De VB-fitscan. GOUD onderzoek. Inhoud workshop. GOUD onderzoek. Voorstellen Bewegingswetenschapper Fitheid van ouderen met een verstandelijke beperking: De VB-fitscan Onderzoek Gezond Ouder met een verstandelijke beperking Thema: lichamelijke activiteit en fitheid

Nadere informatie

Meten is weten. ook. bij collum care

Meten is weten. ook. bij collum care Meten is weten ook bij collum care Presentatie door Leny Blonk nurse practitioner orthopedie Alysis zorggroep 1 Meten een dagelijkse bezigheid Leveren van maatwerk 2 Meten een dagelijkse bezigheid Om ons

Nadere informatie

Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen

Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen Prof Dr Heleen Evenhuis Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten Afd Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

uitdagingen en ambities

uitdagingen en ambities Ouderenzorg van de toekomst; uitdagingen en ambities Prof. dr. Niek J de Wit, huisarts Julius Centrum voor Eerstelijns Geneeskunde UMC Utrecht Achtergrond Agenda Oud worden ; trends en feiten Maatschappelijk

Nadere informatie

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Inhoud Context prenatale screening NIPT: 3 scenario s Dubbele doelstelling prenatale screening De

Nadere informatie

Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC

Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC Resultaten monitor proeftuinen SINGER Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC Inhoud presentatie Organisatie proeftuinen Vraagstelling SINGER Conclusies uit eerder onderzoek

Nadere informatie

ONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie

ONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie ONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie 21-11-2014 INHOUDSOPGAVE Introductie Relevantie Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie Conclusie Aanbeveling

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Huisartsenpraktijk Medistate - Huisarts Naber

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Huisartsenpraktijk Medistate - Huisarts Naber Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Samenvatting rapportage voor: Huisartsenpraktijk Medistate - Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl SAMENVATTING

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Medisch Centrum 't Sant - Huisarts van Sichem

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Medisch Centrum 't Sant - Huisarts van Sichem Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Samenvatting rapportage voor: Medisch Centrum 't Sant - Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl SAMENVATTING

Nadere informatie

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck Cognitieve screeningsinstrumenten Ellen De Roeck Een dementie epidemie Bron: Expertisecentrum dementie Vlaanderen en Alzheimerliga, cijfers van 27/8/2018 3 Vroeg opsporen? Reversibele vormen behandelen

Nadere informatie

Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg

Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg Opbouw kennis, vaardigheden en attitude Het CGS project heeft zich het volgende doel gesteld: aandacht voor ouderenzorg in alle medische vervolgopleidingen.

Nadere informatie

1/04/2015 FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? INHOUD INLEIDING. Inleiding Frailty en voeding Model Risico

1/04/2015 FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? INHOUD INLEIDING. Inleiding Frailty en voeding Model Risico FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? 1 INHOUD Inleiding Frailty en voeding Model Risico Traject Onderzoeksindicatie Discussie Besluit 2 INLEIDING 3 1 FRAILTY EN VOEDING Klinisch syndroom? Geen

Nadere informatie

INTEGRALE OUDERENZORG DRENTHE & CONGRES SAMENWERKING EERSTELIJNSZORG EN WIJKTEAMS 4 OKTOBER 2018

INTEGRALE OUDERENZORG DRENTHE & CONGRES SAMENWERKING EERSTELIJNSZORG EN WIJKTEAMS 4 OKTOBER 2018 INTEGRALE OUDERENZORG DRENTHE & CONGRES SAMENWERKING EERSTELIJNSZORG EN WIJKTEAMS 4 OKTOBER 2018 ONS PROGRAMMA Welkom o Welkom en voorstellen; wie is wie? o Integrale Ouderenzorg Drenthe en persoonsgerichte

Nadere informatie

Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk

Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk Congres NVFVG 9 april 2015 Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk Dr. Aly Waninge, Lector Hanzehogeschool Groningen Fysiotherapeut Koninklijke Visio 1 Inhoud

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen: thuis bij de huisarts

Kwetsbare ouderen: thuis bij de huisarts Kwetsbare ouderen: thuis bij de huisarts Dr. Annet Wind Coordinator NHG-kaderopleiding ouderengeneeskunde LUMC Annet Wind huisarts Hoorn kaderhuisarts ouderengeneeskunde coördinator NHG-kaderopleiding

Nadere informatie

Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg

Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg Beschrijving van de prestatie De module gestructureerde complexe ouderenzorg richt zich op de zorg aan ouderen van 75 jaar en ouder in de eerste

Nadere informatie

BESCHRIJVING ZORGPROCES

BESCHRIJVING ZORGPROCES BESCHRIJVING ZORGPROCES Transmurale Zorgbrug Vechtdal (TZB) van order naar tot en met de nazorg na ontslag door thuiszorg Versie 12-09-2017 V0.2 Inleiding Door de transmurale zorg brug Vechtdal het zorgproces

Nadere informatie

Vragenlijst. De vragenlijst kunt u ook op het internet invullen. Bezoekt u hiervoor de website: www.langgezond.nl

Vragenlijst. De vragenlijst kunt u ook op het internet invullen. Bezoekt u hiervoor de website: www.langgezond.nl Vragenlijst De vragenlijst kunt u ook op het internet invullen. Bezoekt u hiervoor de website: www.langgezond.nl 2 Naam: Adres: Tel: Email: Datum: - - Huisarts: Invulinstructie Volg de instructies bij

Nadere informatie

Introductie voor zorgverlener

Introductie voor zorgverlener Introductie voor zorgverlener Je hebt een patiënt gevraagd om de PAM in te vullen. Op de volgende pagina is voorbeeld tekst ter verduidelijking voor de patiënt. Let op: De mogelijkheid n.v.t. kan maar

Nadere informatie