Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)

Transcriptie

1 Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent)

2

3 Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom screenen op kwetsbaarheid? Kwetsbaarheid Dilemma s en consensus Hoe screenen op kwetsbaarheid?

4 Frailty Verschillende definities persons, usually but not always, over the age of 75, who because of an accumulation of various continuing problems often require one or several supportive services in order to cope with daily live (Federal Council on Aging, 1979).

5 Interesse in het concept

6 Waarom screenen op kwetsbaarheid? Vergrijzing

7 56,44 km 2 Knokke-Heist

8

9

10 34000 inhabitants Knokke-Heist

11 Knokke-Heist 2003 bron: statbel.fgov.be, 2015 Vlaanderen

12 Knokke-Heist 2013 bron: statbel.fgov.be, 2015 Vlaanderen

13 Knokke-Heist 2030 bron: statbel.fgov.be, 2015 Vlaanderen

14

15 Waarom screenen op kwetsbaarheid? Vergrijzing Ageing in place

16 Ageing in place Ouderen wonen zolang als mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving Woonzorgcentrum: enkel als echt noodzakelijk >> Desinstitutionaliseringsbeweging

17 Ageing in place KATZ Ouderen wonen zolang als mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving O, A Woonzorgcentrum: enkel als echt noodzakelijk B, C, Cd, D >> Desinstitutionaliseringsbeweging

18 Uitdagingen

19 Uitdagingen Ageing in Place Mbt huisvesting

20

21 Uitdagingen Ageing in Place Mbt huisvesting Mbt directe woonomgeving

22

23 Waarom screenen op kwetsbaarheid? Vergrijzing Ageing in place Vermaatschappelijking van de zorg

24 Vermaatschappelijking van de zorg Zorgzame maatschappij Combinatie formele en informele zorg, buurtzorg, Vertrekken vanuit cliënt, niet de organisatie Toenemende verantwoordelijkheid gemeenten

25 Waarom screenen op kwetsbaarheid? Vergrijzing Ageing in place Vermaatschappelijking van de zorg Preventie

26 Kwetsbaarheid Preventie

27 Preventiebudget België

28 Inhoud Waarom screenen op kwetsbaarheid? Kwetsbaarheid Dilemma Consensus

29 Holistisch of niet? Dilemmas

30 Holistisch of niet? Uni dimensionele aanpak Enkel bio-medische indicatoren Bv tellen van fysieke problemen en tekorten

31 Kwetsbaarheid Fried Rockwood Frailty Index Toegenomen kwetsbaarheid Functionele beperkingen Nadelige gezondheidseffecten Klinisch Meten van GH s-status Accumulatie v. tekorten Beperkingen, handicaps, ziekte - Lage fysieke activiteit - Zwakke grijpkracht - Langzaam stappen - Uitputting - Gewichtsverlies (niet intentioneel)

32 Holistisch of niet? Uni dimensionele aanpak Enkel bio-medische indicatoren Bv tellen van fysieke problemen en tekorten Multidimensionale holistische aanpak Gebaseerd op alle domeinen van het menselijk functioneren Fysisch Psychologisch Sociaal

33 Dilemmas Holistisch of niet? Individueel of maatschappelijk?

34 Individueel of maatschappelijk? Kwetsbaarheid als individueel probleem Depolitisering van kwetsbaarheid Sociale constructie van kwetsbaarheid Gecreëerde afhankelijkheid Omgeving Gouden kooi

35 Dilemmas Holistisch of niet? Individueel of maatschappelijk? Statisch of dynamisch?

36 Statisch of dynamisch? Dynamic concept involving changes over time (Puts et al., 2005) Dynamic state affecting an individual who experiences losses in one or more domains of human functioning (Gobbens et al., 2010) Dynamisch afremmen omkeren

37 Dilemmas Holistisch of niet? Individueel of maatschappelijk? Statisch of dynamisch? Opinie van experten of ervaringen ouderen zelf?

38 Opinie van experten of ervaringen ouderen zelf? Quote van een82 jarigeouderedame: Ja, de dokter zei me dat ik kwetsbaar ben, omdat ik te traag wandel. Maar weet je, ik heb tijd genoeg, dus waarom moet ik mij haasten?

39 Dilemmas Holistisch of niet? Individueel of maatschappelijk? Statisch of dynamisch? Opinie van experten of ervaringen ouderen zelf? Waar ga je screenen?

40 Waar ga je screenen?

41 Waar ga je screenen? Ziekenhuis/G-dienst Smalle detectie Weinig individuen Kostprijs? Thuis Bredere detectie, Vroegtijdige detectie Veel individuen Goedkoper

42 Consensus Kwetsbaarheid is een uitdaging Demografische evoluties Ageing in place Desinstitutionalisering Vroegtijdige detectie nodig ter preventie van negatieve gevolgen

43 Hoe ga je screenen op kwetsbaarheid?

44 BelgianAgeingStudies Ontwikkeling van een detectie-instrument

45 Methodologie BAS (Belgian Ageing Studies) Dataverzameling Vragenlijst: zelfbeoordeling Grote dataset (n=80.000) 180 gemeenten (België, Nederland, Italië) Respondenten; thuiswonende ouderen vanaf 60-jaar Adressen; gerandomiseerde proportioneel gestratificeerde steekproef uit bevolkingsregisters

46 BAS-Vragenlijst

47 BAS-Vragenlijst

48 Comprehensive FrailtyAssessment 4 domeinen: Fysisch Psychisch Sociaal Instrument (CFAI) + Omgeving Screeningsinstrument om zelf in te vullen: 23 items

49 Fysisch

50 Psychisch

51 Psychisch

52 Sociaal

53 Sociaal

54 Omgeving

55 Resultaten CFAI CFAI CFAI CFAI CFAI totaal fysisch psychisch sociaal omgeving niet/laag 43,4% 65,1% 62,7% 31,9% 54,6% matig 33,9% 18,4% 28,3% 47,5% 30,6% hoog 22,9% 16,5% 9,0% 20,6% 14,8% 2,6% is hoog kwetsbaar op alle domeinen 5,0% is enkel hoog sociaal kwetsbaar

56 Leeftijd?

57 Regio? BAS Er zijn gemeenten waar de kwetsbaarheid in globo opvallend lager is Er zijn gemeenten waar de kwetsbaarheid in globo opvallend hoger is Ook grote verschillen in subdomeinen Sociale kwetsbaarheid > kust

58 Applicatie

59

60 Praktisch D-scope: internat onderzoeksconsortium West-Vlaanderen Diverse gemeenten CFAI + ouder worden in je buurt Diverse populaties: 60+, 70+, 80+

61 Resultaten Validiteit instrument herbewezen Detectie doet gemeenten en zorgaanbieders nadenken en samenwerken Praktische lowbudget projecten Plezier ip t plankier

62 Voordelen Niet te lang (23 items) Zelf in te vullen (hulp laag geschoold personeel) Goedkoop Brede screening Holistisch Active ageing Vroegdetectie Zorg op maat

63 Dank u nico.dewitte@hogent.be ndewitte@vub.ac.be