Actief ouder worden: meer dan sportelen. Prof. Dr. Anja Declercq UDL Kortrijk, 27 februari 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Actief ouder worden: meer dan sportelen. Prof. Dr. Anja Declercq UDL Kortrijk, 27 februari 2014"

Transcriptie

1 Actief ouder worden: meer dan sportelen Prof. Dr. Anja Declercq UDL Kortrijk, 27 februari 2014

2 De vergrijzing wordt vaak en vooral geproblematiseerd

3 Maar is de vergrijzing iets dat louter negatief is? Is iets waar we naar streven Succes van gezondheidszorg en verbeterde levensomstandigheden

4 Bovendien We worden niet alleen ouder Ook de leeftijd waarop beperkingen beginnen, verschuift De groep met de meeste gezondheidsproblemen = oudste ouderen 65 jaar is een erg willekeurige grens 4

5 Niettemin Uitdaging voor de samenleving en voor de overheid 5

6 Pensioenlast 6

7 7

8 Zorglast 8

9 Eenzaamheid Evolutie van eenzaamheid bij thuiswonende 65-plussers in Vlaanderen, (in %). Indeling op basis van directe, enkelvoudige vraag 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% dikwijls eenzaam 10% 8% 7% soms eenzaam 24% 21% 29% nooit eenzaam 65% 71% 64% 7% voelt zich dikwijls eenzaam, 29% is soms eenzaam Ouderen zijn de afgelopen decennia niet eenzamer geworden 9

10 Schatting aantal eenzame 65-plussers in de totale bevolking van België ( ) 10

11 Dus Zoeken naar oplossingen 11

12 Wat zijn oplossingen? Zorg anders organiseren Pensioenen anders organiseren... Maar: 12

13 Wat kunnen we zelf doen? Langer gezond blijven Zorgen dat we blijven participeren Inter- en intragenerationele solidariteit... 13

14 Active Ageing 14

15 Active Ageing 15

16 Heel veel definities over wat actief ouder worden dan precies is Gaat vaak over langer aan het werk Maar steeds vaker wordt het breder gezien: participatie aan de maatschappij + preventie om beperkingen te voorkomen of minstens uit te stellen Oud, maar niet out 16

17 Waarom was een dergelijk Europees jaar nodig? Zijn ouderen dan niet actief? Beeldvorming: En (in de achtergrond) altijd ook wel economische motieven: Economisch potentieel: arbeidsmarkt + zorgverlening Preventie van gezondheidsproblemen = daling kosten gezondheids- en welzijnszorg 17

18 18

19 Niettemin Deze aandacht is positief en leidt hopelijk ook tot positieve veranderingen Er wordt op zijn minst over de noden/kansen gesproken. 19

20 20

21 Hoe actief zijn onze ouderen momenteel? 21

22

23 1. Deelname aan verenigingsleven Belangrijk: veel positieve effecten Maar: 23

24 En 24

25 25

26 2. Vrijwilligerswerk LOVO-onderzoek: 1 op 10 ouderen doet regelmatig vrijwilligerswerk Behoeftenonderzoek VUB (Prof. Verté): meer dan 16% van de 60-plussers doen vrijwilligerswerk + nog eens zoveel zouden dat eventueel wel willen doen 26

27 Vrijwilligerswerk moet wel op maat ouderen zijn... Ook de organisaties moeten zich aanpassen... 27

28 28

29 En vaak is dat vrijwilligerswerk voor andere ouderen Die wel zorg kunnen gebruiken 29

30 Vrijwilligerswerk : wordt, zoals de vergrijzing, wel eens geproblematiseerd Het is moeilijker om vrijwilligers te vinden. Vrijwilligers engageren zich veel minder voor langere tijd. Vrijwilligers (s)hoppen meer van één organisatie naar een andere. Klopt dit allemaal? En zo ja, hoe komt dat? 30

31 Moet eigenlijk verder kijken Ruimer dan de klassieke definitie van vrijwilligerswerk Kijken naar vrijwillige inzet Daarin zit ook mantelzorg 31

32 Ouderen geven zeer veel mantelzorg Vlaanderen, 2003: meeste geregistreerde mantelzorgers tussen 40 en 75 jaar; 3 op 10 met vervroegd pensioen (Jacobs & Lodewijckx, 2004) Nederland, 2008: 50% tussen de 45 en 65 jaar; groep van 65+ groeit (Oudijk et al., 2009) 32

33 Ouderen geven vaak meer dan ze krijgen 33

34 Age UK Berekende hoeveel de overheid per jaar spendeert aan de zorg voor 65-plussers: 7,5 miljard pond in 2010 Uit een bevraging bleek: 8% van de 65-plussers geven minstens 20u zorg per week 75 jaar en ouder: 15% geeft minstens 20u zorg per week Als je dat zou omrekenen, tegen een prijs van 6,08 pond per uur, dan kom je tot 6,3 miljard pond vrijwillige, informele zorg (=84% van wat de overheid spendeert) 34

35 3. Vorming en onderwijs Ouderen moeten kans blijven krijgen om bij te leren Uw aanwezigheid hier is een voorbeeld! Google: vind wel meer vormingen OVER ouderen dan vormingen VOOR ouderen 35

36 36

37 4. Culturele activiteiten Ouderenbehoeftenonderzoek van Prof. Verté (VUB) 37

38 Redenen om niet te participeren 38

39 En afstappen van clichés 39

40 5. Sport en beweging

41 41

42 Veel aandacht voor preventieve gezondheidszorg Vroegdetectie Valpreventie Gezond eten Niet roken... 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 6. Betaalde arbeid Bron: OVER.WERK Tijdschrift van het Steunpunt WSE / Uitgeverij Acco l 4/

49 49

50 Moeten langer werken... maar dan misschien ook minder beschikbaar voor vrijwilligerswerk en voor mantelzorg? 50

51 51

52 Het ene bevorderen zou wel eens kunnen betekenen dat het andere daalt... Langer werken, dan minder tijd voor vrijwilligerswerk en mantelzorg Meer mantelzorg, dan sneller minder werken of uitstappen uit de arbeidsmarkt en minder vrijwilligerswerk Te veel mantelzorg kan samengaan met slechtere gezondheid en meer nood aan gezondheidszorg 52

53 Nog iets om over na te denken Meer autonomie, meer zelf zorgen Keerzijde: ook zelf verantwoordelijk 53

54 En waar kan het nog beter? 54

55 Vroegtijdige zorgplanning En dan heb ik het niet enkel over de allerlaatste maanden of jaren Je voorbereiden op wat komen kan en zorgen dat je daar een stem in houdt

56 Co-creatie en co-productie Ouderen moeten mee vorm geven aan ouderenzorg = cocreatie Ouderen produceren mee zorg = coproductie 56

57 Co-creatie: de klant bouwt mee 57

58 In de ouderenzorg 58

59 59

60 Co-productie Ouderen als volwaardige partner in de productie van de zorg Bijvoorbeeld als mantelzorger of als organisator van de eigen zorg 60

61 Beleidsparticipatie van ouderen: paradox Bron: 61

62 Beleidparticipatie van ouderen moet omhoog Ouderenpartij? Lijkt nergens echt te lukken 62

63 In de feiten is er een totaalbeleid nodig, dat de bevoegdheden van één minister overstijgt en dat inpikt op verschillende aspecten van het leven: werken, zorgen, professionele ondersteuning, pensioenen,... Uiteindelijk moet het beleid keuzes durven maken en moeten wij allemaal onze verantwoordelijkheid opnemen. De zorg voor ouderen is een verantwoordelijkheid van iedereen, niet alleen van de naaste familieleden of van de overheid. (Declercq, Alert, mei 2013). 63

Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven

Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven Wat is gezondheid? Definities veranderen Gezondheid als

Nadere informatie

Innovatie in de ouderenzorg in België. Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven

Innovatie in de ouderenzorg in België. Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven Innovatie in de ouderenzorg in België Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven Ouderen in België De vergrijzing wordt vaak en vooral geproblematiseerd Maar is in de eerste plaats een succes! 4 Beelden

Nadere informatie

Geachte Dames en Heren,

Geachte Dames en Heren, Trefdag 'Patiënt en professional, samen sterker' UZ Gent 1 december 2016 19u Bijdrage gedeputeerde Couckuyt, met als titel: Vermaatschappelijking van zorg: het belang van zelfzorg en gebruikersparticipatie

Nadere informatie

Actieve ouderen: feiten, mogelijkheden en belemmeringen

Actieve ouderen: feiten, mogelijkheden en belemmeringen Actieve ouderen: feiten, mogelijkheden en belemmeringen Symposium: Senioren in actie!? 11 oktober 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol Leerstoelhouder Active Ageing Vrije Universiteit Brussel 1. Waarom is het

Nadere informatie

Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg

Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg Uitdagingen bij de vermaatschappelijking van de zorg Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy Centrum voor sociologisch onderzoek Professionele zorg in Vlaanderen is succesverhaal

Nadere informatie

Vermaatschappelijking van de zorg: nieuwe verhoudingen tussen staat, markt en gemeenschap?

Vermaatschappelijking van de zorg: nieuwe verhoudingen tussen staat, markt en gemeenschap? Vermaatschappelijking van de zorg: nieuwe verhoudingen tussen staat, markt en gemeenschap? Prof. dr. Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy CeSO KU Leuven Welfare mix : vier aanbieders

Nadere informatie

Doe mee! 3 maart 2011

Doe mee! 3 maart 2011 Over ouderen en maatschappelijke participatie 3 maart 2011 Dominique Verté, Sarah Dury, Liesbeth De Donder, Tine Buffel, Nico De Witte In samenwerking met 2 Inleiding 3 1. Inleiding Doel De mate en de

Nadere informatie

Dementievriendelijke gemeente/stad. Ilse Masselis Expertisecentrum dementie Sophia

Dementievriendelijke gemeente/stad. Ilse Masselis Expertisecentrum dementie Sophia Dementievriendelijke gemeente/stad Ilse Masselis Expertisecentrum dementie Sophia WAAROM? Belang van een dementievriendelijke gemeente Door de ogen van personen met dementie Door de ogen van personen met

Nadere informatie

participatiesamenleving

participatiesamenleving Tussen verzorgingsstaat en participatiesamenleving De feiten en fabels over informele zorg Prof. dr. Kim Putters Mezzo, 14 mei 2014 Inhoud 1. SCP en Mezzo 2. De Sociale Staatt van Nederland d 2013 3. De

Nadere informatie

ACTIEF OUDER WORDEN. Visie van de Vlaamse Ouderenraad

ACTIEF OUDER WORDEN. Visie van de Vlaamse Ouderenraad VISIENOTA ACTIEF OUDER WORDEN Visie van de Vlaamse Ouderenraad ACTUEEL-Informatieblad 1 15 ACTIEF OUDER WORDEN Visie van de Vlaamse Ouderenraad Inleiding In alle Europese landen leven mensen langer en

Nadere informatie

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016 Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners

Nadere informatie

Manifest. van de mantelzorger

Manifest. van de mantelzorger Manifest van de mantelzorger Manifest van de Mantelzorger Mantelzorgers zijn mensen die onbetaald en vanuit een persoonlijke band zorgen voor een hulpbehoevende oudere, chronische zieke of gehandicapte

Nadere informatie

Mantelzorg en vrijwilligerswerk. Servanda 7 mei 2018 Kim

Mantelzorg en vrijwilligerswerk. Servanda 7 mei 2018 Kim Mantelzorg en vrijwilligerswerk Servanda 7 mei 2018 Kim Putters @SCPonderzoek 25 jaar veranderingen in enkele cijfers Inwoners +2 miljoen 65-plussers 13% 18% Mensen met migratie-achtergrond +1 miljoen

Nadere informatie

Besluit(en): 1. Instemmen met het verlengen van de ouderennota 2007-2010 voor de periode 2011-2012. Secretaris Burgemeester Wethouder Jan van der Laag

Besluit(en): 1. Instemmen met het verlengen van de ouderennota 2007-2010 voor de periode 2011-2012. Secretaris Burgemeester Wethouder Jan van der Laag Besluit van burgemeester en wethouders Datum B&W-vergadering 19 oktober 2010 Behandelend ambtenaar Wendy Snijders Afdeling Strategie, Beleid en Projecten Portefeuillehouder Jan Burger Paraaf afdelingshoofd

Nadere informatie

Sociaal kapitaal en gezondheid. Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer

Sociaal kapitaal en gezondheid. Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Sociaal kapitaal en gezondheid Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Inhoudstafel Sociaal kapitaal: definitie Sociaal kapitaal bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers

Nadere informatie

De beroepsbevolking in de grensregio s van Nederland en Vlaanderen: grote verschillen aan weerszijden van de grens

De beroepsbevolking in de grensregio s van Nederland en Vlaanderen: grote verschillen aan weerszijden van de grens De beroepsbevolking in de grensregio s van Nederland en Vlaanderen: grote verschillen aan weerszijden van de grens Bierings, H., Schmitt, J., van der Valk, J., Vanderbiesen, W., & Goutsmet, D. (2017).

Nadere informatie

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier

Nadere informatie

Deze tijd vraagt om creativiteit

Deze tijd vraagt om creativiteit 12 april 2012 Werkplaats Onderneem met zin! Deze tijd vraagt om creativiteit Participeren/ Meedoen naar vermogen Schakelen en verbinden Wim Roelofs Integrale aanpak en noodzaak om te schakelen en te verbinden

Nadere informatie

Een meer gelijke verdeling van beroepsarbeid en beroepsinkomen tussen mannen en vrouwen in Vlaanderen, maar...

Een meer gelijke verdeling van beroepsarbeid en beroepsinkomen tussen mannen en vrouwen in Vlaanderen, maar... Een meer gelijke verdeling van beroepsarbeid en beroepsinkomen tussen mannen en vrouwen in Vlaanderen, maar... Van Dongen, W. 2010. Naar een meer democratische verdeling van beroepsarbeid en beroepsinkomen

Nadere informatie

Welkom. Met het invullen en terugsturen van deze vragenlijst geeft u ons toestemming uw data te gebruiken.

Welkom. Met het invullen en terugsturen van deze vragenlijst geeft u ons toestemming uw data te gebruiken. Welkom Geachte deelnemer, Hartelijk dank voor uw interesse in dit onderzoek! In samenwerking met COSBO (belangenorganisatie ouderen in Utrecht) en de adviescommissie LHBT-beleid gemeente Utrecht wordt

Nadere informatie

Sociale netwerken. Waarom en hoe?

Sociale netwerken. Waarom en hoe? Sociale netwerken Waarom en hoe? Opbouw verhaal Zorg in Nederland -recente ontwikkelingen en hun achtergronden Verschijningsvormen en omvang informele zorg Zorg voor de informele zorg De kracht van netwerken

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen gevolgd. Een jaar later: thuis, of naar het rusthuis? Bram Vermeulen Prof. dr. Anja Declercq

Kwetsbare ouderen gevolgd. Een jaar later: thuis, of naar het rusthuis? Bram Vermeulen Prof. dr. Anja Declercq Kwetsbare ouderen gevolgd. Een jaar later: thuis, of naar het rusthuis? Bram Vermeulen Prof. dr. Anja Declercq Opzet Vlaamse Ouderen Zorg Studie VoZs bevraagt kwetsbare ouderen: - die thuiszorg gebruiken

Nadere informatie

De Positie van vrijwilligers in de palliatieve zorg

De Positie van vrijwilligers in de palliatieve zorg De Positie van vrijwilligers in de palliatieve zorg Taken, rollen en uitdagingen Steven Vanderstichelen Doctoraatsonderzoeker Steven.vanderstichelen@vub.be Over mezelf Socioloog (UGent) Onderzoeksgroep

Nadere informatie

Saskia Hordijk

Saskia Hordijk Saskia Hordijk saskiahordijk@galant.nl Vrijwilligerswerk Hoe staat het ermee? Welke uitdagingen zijn er? Vrijwilligerswerk 3 onderzoeken in de afgelopen periode over vrijwilligerswerk: Vrijwilligers Tevredenheid

Nadere informatie

Hoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012)

Hoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012) Hoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012) De Hoge Raad voor Vrijwilligers (HRV) kijkt relatief tevreden terug op 2011, het Europees Jaar voor het Vrijwilligerswerk.

Nadere informatie

De uitdagingen voor de ouderenzorg. Anja Declercq Inspiratiedag VVSG: Lokale besturen hebben zorgambitie Gent, 16 mei 2013 en Leuven, 23 mei 2013

De uitdagingen voor de ouderenzorg. Anja Declercq Inspiratiedag VVSG: Lokale besturen hebben zorgambitie Gent, 16 mei 2013 en Leuven, 23 mei 2013 De uitdagingen voor de ouderenzorg Anja Declercq Inspiratiedag VVSG: Lokale besturen hebben zorgambitie Gent, 16 mei 2013 en Leuven, 23 mei 2013 Uitgangspunten Maatschappelijke evoluties beïnvloeden Vraag

Nadere informatie

3. Inspraak - Participatie aan het beleid

3. Inspraak - Participatie aan het beleid kwaad berokkenen. Vaak is de zorgverlener zich dus niet bewust van de gevolgen van zijn handelingen (vandaar de be tussen haakjes). Voor Vlaanderen bestaat er een Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling.

Nadere informatie

Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing

Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing Cijfers en feiten 2011: 1,86 miljoen 65 plussers 2020: 2,22 miljoen De volgende 10 jaar groeit de groep van 80-plussers tot bijna 577.000,

Nadere informatie

=> ook/vooral onder niet-westerse migranten ouderen. => we worden steeds ouder, => maar leven ook meer jaren in minder goede gezondheid

=> ook/vooral onder niet-westerse migranten ouderen. => we worden steeds ouder, => maar leven ook meer jaren in minder goede gezondheid NOOM/2017 => toenemende vergrijzing => ook/vooral onder niet-westerse migranten ouderen => we worden steeds ouder, => maar leven ook meer jaren in minder goede gezondheid Participatiesamenleving is een

Nadere informatie

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2018

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2018 Wijk- en buurtmonitor 2018 Empel Empel ligt ten noordoosten van s-hertogenbosch. De wijk bestaat uit een ouder en een nieuwer gedeelte. De eerste woningen zijn in 1946 gebouwd. Deze oorspronkelijke kern

Nadere informatie

Healthy Ageing: van wenselijkheid naar werkelijkheid

Healthy Ageing: van wenselijkheid naar werkelijkheid Healthy Ageing: van wenselijkheid naar werkelijkheid Symposium Centre of Expertise Healthy Ageing 13 november 2014, Hanzehogeschool Groningen - Henk Nies, Raad van Bestuur Vilans Vrije Universiteit, Zonnehuis

Nadere informatie

Sociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014

Sociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014 in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als

Nadere informatie

Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen

Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen De bevolking in Vlaanderen groeit, maar vergrijst nog sneller. Maar gebeurt

Nadere informatie

België - Vlaanderen. Alle Vlamingen zijn betrokken. Pijlers van het Vlaams zorgen ouderenbeleid. Vermaatschappelijking van zorg 29-11-13

België - Vlaanderen. Alle Vlamingen zijn betrokken. Pijlers van het Vlaams zorgen ouderenbeleid. Vermaatschappelijking van zorg 29-11-13 België - Vlaanderen Dementievriendelijke gemeenschap Landelijk Congres - Moderne Dementiezorg Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 25 november 2013 Alle Vlamingen zijn betrokken

Nadere informatie

VLAAMSE OUDERENRAAD. Standpunt De verdere ontwikkeling en de financiering van de oudereneducatie

VLAAMSE OUDERENRAAD. Standpunt De verdere ontwikkeling en de financiering van de oudereneducatie VLAAMSE OUDERENRAAD Standpunt De verdere ontwikkeling en de financiering van de oudereneducatie Vlaamse Ouderenraad maart 2010 Koloniënstraat 18-24 bus 7 1000 Brussel VLAAMSE OUDERENRAAD Standpunt De verdere

Nadere informatie

Samenvatting Valongevallen en eenzaamheid bij ouderen

Samenvatting Valongevallen en eenzaamheid bij ouderen Samenvatting Valongevallen en eenzaamheid bij ouderen Deel I Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Valongevallen en eenzaamheid bij ouderen Regio Nieuwe Waterweg

Nadere informatie

Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van.

Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Logo Huis van de Buurt Caroline van Gessel, coördinator Huis van de Buurt St. Zorgcentra de Betuwe Stel U wordt nu geboren, hoe zou u de zorg en welzijn

Nadere informatie

Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente

Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente Bijeenkomst vrijwilligers Stichting Vughterstede 12 september 2013 Prof. dr. M.J.M. Kardol 1. De ontwikkeling van de levensverwachting

Nadere informatie

Werkplan. Versie 30 september 2015

Werkplan. Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 mfc t Marheem Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)

Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent) Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom

Nadere informatie

Business case Mantelzorg & Familieparticipatie: vragenlijst over baten

Business case Mantelzorg & Familieparticipatie: vragenlijst over baten Business case Mantelzorg & Familieparticipatie: vragenlijst over baten Investeren in participatie van mantelzorgers & familieleden levert de organisatie baten op. Denk dan aan tijdwinst, meer aandacht

Nadere informatie

Lang zullen we leven!

Lang zullen we leven! Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Lang zullen we leven! Inauguratie 16 februari 2011 Dr. Evelyn Finnema Welkom! Waar gaan we het over hebben? Onderwerpen Aanleiding De opgaven en de

Nadere informatie

8 Centraal Bureau voor de. Jonge e n e r g tevreden over vriendenkring Jong en gelukkig. Buitengewoon tevreden. Weinig eenzaamheid

8 Centraal Bureau voor de. Jonge e n e r g tevreden over vriendenkring Jong en gelukkig. Buitengewoon tevreden. Weinig eenzaamheid Jonge e n e r g tevreden over vriendenkring Jong en gelukkig Jongeren en jong-volwassenen zijn zeer tevreden met het leven. Zij zijn nauwelijks eenzaam en zijn erg te spreken over hun vriendenkring. Ook

Nadere informatie

Doelgroepen aan het werk? Een blik op de arbeidsmarktpositie van de doelgroepen uit het Vlaams Doelgroepenbeleid

Doelgroepen aan het werk? Een blik op de arbeidsmarktpositie van de doelgroepen uit het Vlaams Doelgroepenbeleid Doelgroepen aan het werk? Een blik op de arbeidsmarktpositie van de doelgroepen uit het Vlaams Doelgroepenbeleid Op 1 juli 2016 ging het nieuwe Vlaams Doelgroepenbeleid van start. Dit vernieuwde doelgroepenbeleid

Nadere informatie

Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij

Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij Door TNS/NIPO oktober/november 2008 1. Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem en treft veel Nederlanders direct in hun welzijn. Het

Nadere informatie

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Kwadraat staat voor. kwaliteit, want kwaliteitsvolle zorg vermenigvuldigt als je ze deelt.. het bundelen van de krachten om mensen met een psychische

Nadere informatie

Participeren en Gezondheid Drenthe - Gemeente De Wolden

Participeren en Gezondheid Drenthe - Gemeente De Wolden In deze factsheet worden verschillende facetten van participeren besproken in samenhang met gezondheid. De gegevens zijn gebaseerd op de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en geven inzicht

Nadere informatie

1 Participatie en sociale redzaamheid

1 Participatie en sociale redzaamheid 1 Participatie en sociale redzaamheid 1.1 Sociale netwerken Sociaal isolement bij ouderen wordt door professionelen vaak aangehaald als een van de grootste problemen en uitdaging van het woonzorgbeleid.

Nadere informatie

PvdA Duiven - Samen Vooruit!

PvdA Duiven - Samen Vooruit! v 1 PvdA Duiven - Samen Vooruit! Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de PvdA Duiven voor de verkiezingen van 21 maart 2018. Voor ons is dit de basis om verder te werken aan concrete plannen om samen

Nadere informatie

PvdA Duiven - Samen Vooruit!

PvdA Duiven - Samen Vooruit! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA DUIVEN 2018 PvdA Duiven - Samen Vooruit! Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de PvdA Duiven voor de verkiezingen van 21 maart 2018. Voor ons is dit de basis om verder te

Nadere informatie

DE PERFECTE STORM. Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken. Gert Peersman & Koen Schoors.

DE PERFECTE STORM. Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken. Gert Peersman & Koen Schoors. DE PERFECTE STORM Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken Gert Peersman & Koen Schoors Universiteit Gent Beleidsseminarie eindeloopbaan 6 december 2012 De Perfecte

Nadere informatie

Lokaal behoefteonderzoek bij de Genkse 60-plussers

Lokaal behoefteonderzoek bij de Genkse 60-plussers Lokaal behoefteonderzoek bij de Genkse 60-plussers 1 1 SAMENVATTING RESULTATEN 2011-2012 Lokaal behoefteonderzoek Genk 2 3 Beste 6 jaar geleden organiseerden we een eerste grootschalig onderzoek bij de

Nadere informatie

s-gravendeel Behoefteonderzoek Senioren Presentatie resultaten 22 februari 2017 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel

s-gravendeel Behoefteonderzoek Senioren Presentatie resultaten 22 februari 2017 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel s-gravendeel Behoefteonderzoek Senioren Presentatie resultaten 22 februari 2017 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel Opzet van het onderzoek Respons: 267 60-plussers mannen 60-69 jaar ondervertegenwoordigd

Nadere informatie

Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 Samenvatting gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude

Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 Samenvatting gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude Gezondheidsmonitor ouderen 2016 Samenvatting gemeente Haarlemmerliede Inhoud Deze samenvatting bevat de belangrijkste resultaten van de Gezondheidsmonitor en 2016 voor gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Nadere informatie

solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd?

solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd? Bijdrage prof. dr. Kees Goudswaard / 49 Financiering van de AOW: solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd? Deze vraag staat centraal in de bij drage van bijzonder hoogleraar Sociale zekerheid prof.

Nadere informatie

Ouderenmonitor

Ouderenmonitor Impressie van de Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Oirschot Presentatie Gemeenteraad 10 oktober 2017 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m

Nadere informatie

Maatwerk gewenst in de ondersteuning? Soort beperking van belang

Maatwerk gewenst in de ondersteuning? Soort beperking van belang Maatwerk gewenst in de ondersteuning? Soort beperking van belang Door: Dorrit Verkade en Annelies de Jong van Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) Waarom deze factsheet? Er vinden belangrijke veranderingen

Nadere informatie

Persnota: Dag van de Verzorgende 20/10/2010

Persnota: Dag van de Verzorgende 20/10/2010 Griet Coppé Vlaams Volksvertegenwoordiger CD&V www.grietcoppe.be Persnota: Dag van de Verzorgende 20/10/2010 Synthese Onze samenleving staat voor enorme uitdagingen op het vlak van zorg. De verzilvering

Nadere informatie

Beleidsregels subsidies Hof van Twente 2014

Beleidsregels subsidies Hof van Twente 2014 3. Beleidsterrein Zorg Preventie (leefbaarheid en participatie) en Zorg (zorg en ondersteuning) Maatschappelijke effecten Doelstellingen Subdoelstellingen - Vergroten eigen kracht en zelfredzaamheid -

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker Samen Sterker Samenleven > niet gelijk, maar gelijkwaardig > aantrekkelijke, ecologische woonstad > iedereen een eerlijke kans op de arbeidsmarkt Samenleven Mensen zijn niet allemaal gelijk, maar wel gelijkwaardig.

Nadere informatie

Bijlage 1 :Tabellen Armoedebarometers

Bijlage 1 :Tabellen Armoedebarometers Bijlage 1 :Tabellen Armoedebarometers Kinderarmoede Nulmeting 2008 Barometer 2009 Barometer 2010 Barometer 2011 Barometer 2012 Barometer 2013 Barometer 2014 Barometer 2015 Bron Het aandeel kinderen geboren

Nadere informatie

Workshop 3: Ouderenzorg

Workshop 3: Ouderenzorg Workshop 3: Ouderenzorg Inhoud Vergrijzing Trends Kwetsbaarheid Ouderengezondheidsbeleid Oplossingsrichtingen en stellingen Vergrijzing Vergrijzing Bron: CBS en PBL/CBS regionale bevolkings- en huishoudensprognose

Nadere informatie

Hoofdstuk 22 Vrijwilligerswerk

Hoofdstuk 22 Vrijwilligerswerk Hoofdstuk 22 Vrijwilligerswerk Samenvatting Drie op de tien Leidenaren verrichten op dit moment vrijwilligerswerk. Het aandeel vrijwilligers is de laatste jaren redelijk stabiel. Vorig jaar was sprake

Nadere informatie

Active Ageing. Actief ouder worden. KBO Wanroij. 14 november 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel

Active Ageing. Actief ouder worden. KBO Wanroij. 14 november 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel Active Ageing Actief ouder worden KBO Wanroij 14 november 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel KBO Wanroij: actief ouder worden (1) 1. Aan het eind van deze eeuw worden mensen meer dan 125 jaar oud.

Nadere informatie

Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie

Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie DEEL ARMOEDEBESTRIJDING Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie Actie 1 : Het OCMW zorgt er, zelfstandig of

Nadere informatie

HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT

HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT Tips voor mantelzorgers die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner

Nadere informatie

Gezond meedoen in Kerkrade. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Kerkrade. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Kerkrade Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid

Nadere informatie

Inhoud 3 Woord vooraf door minister-president Kris Peeters 5 Woord vooraf door Eva Hambach 7

Inhoud 3 Woord vooraf door minister-president Kris Peeters 5 Woord vooraf door Eva Hambach 7 Inhoudstafel Inhoud 3 Woord vooraf door minister-president Kris Peeters 5 Woord vooraf door Eva Hambach 7 Vrijwilligerswerk vandaag: raken we de spontaniteit kwijt? 7 Intro: het bos en de bomen 9 Het bos

Nadere informatie

Al gehoord van de 107? Mieke Craeymeersch, directeur Similes

Al gehoord van de 107? Mieke Craeymeersch, directeur Similes Al gehoord van de 107? Mieke Craeymeersch, directeur Similes Heb je al gehoord van de 107? Niet 101 of 102 of 105 maar 107? gebaseerd op het nummer van het artikel in het KB over de ziekenhuizen die de

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G

S A M E N V A T T I N G 5 6 Samenvatting Adviesaanvraag Op 28 mei 2004 heeft de raad een adviesaanvraag van de Tweede Kamer ontvangen over het ouderenbeleid op middellange en lange termijn. Het advies is bedoeld voor de themacommissie

Nadere informatie

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3 Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking

Nadere informatie

Participeren en Gezondheid Drenthe - Gemeente Emmen

Participeren en Gezondheid Drenthe - Gemeente Emmen In deze factsheet worden verschillende facetten van participeren besproken in samenhang met gezondheid. De gegevens zijn gebaseerd op de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en geven inzicht

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 : Visie op werken met mantelzorgers Hoofdstuk 2 : Wat kunnen mantelzorgers doen bij AYA Thuiszorg? Hoofdstuk 3 : Ondersteuning van mantelzorgers Hoofdstuk 4 : Mantelzorg en

Nadere informatie

Verenigingen en vrijwilligerswerk: hardnekkige fenomenen

Verenigingen en vrijwilligerswerk: hardnekkige fenomenen Verenigingen en vrijwilligerswerk: hardnekkige fenomenen Luk Bral en Guy Pauwels Studiedag 20 jaar peilen in Vlaanderen Leuven, 31 januari 2017 Inhoud Context Opzet Evolutie informele contacten, lidmaatschap

Nadere informatie

NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN

NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN NL NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN AGE- STANDPUNT IN HET KADER VAN HET 2007 - EUROPEES JAAR VAN GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN The European Older People s Platform La Plate-forme européenne des Personnes

Nadere informatie

77% 16% 7% tevreden neutraal ontevreden. 14% 22% 6% Familie Vrienden Buren

77% 16% 7% tevreden neutraal ontevreden. 14% 22% 6% Familie Vrienden Buren Sociaal contact en ondersteuning Sociale contacten in de eigen omgeving zijn voor een ieder in de samenleving vaak een basis voor deelname aan de samenleving. Sociale contacten kunnen mensen ondersteunen

Nadere informatie

KON-tact. Vermaatschappelijking. 27 oktober 2016

KON-tact. Vermaatschappelijking. 27 oktober 2016 KON-tact Vermaatschappelijking 27 oktober 2016 2 3 KRACHTGERICHTE METHODIEKEN NETWERKGERICHTE METHODIEKEN BUURTGERICHTE NETWERKEN 4 BELEID Lokaal sociaal beleid Geïntegreerde doelstellingen en regie Breed

Nadere informatie

Een onderzoek naar de ontwikkeling in omvang, kenmerken en ervaren belasting van mantelzorgers in Limburg tussen 2008/2009, 2012 en 2016

Een onderzoek naar de ontwikkeling in omvang, kenmerken en ervaren belasting van mantelzorgers in Limburg tussen 2008/2009, 2012 en 2016 Trends in Mantelzorg Een onderzoek naar de ontwikkeling in omvang, kenmerken en ervaren belasting van mantelzorgers in Limburg tussen 2008/2009, 2012 en 2016 Aanleiding Mantelzorg in de participatiemaatschappij

Nadere informatie

Seniorenbeleidsplan

Seniorenbeleidsplan Seniorenbeleidsplan 2018-2023 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Pensioenen 2. Armoede 3. Participatie,betrokkenheid en inspraak 4. Veiligheid 5. Mobiliteit 6. Zorg op maat 2 Inhoudsopgave 7. Bouwen, wonen en

Nadere informatie

8 Voorwoord. 2012, het Europees jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties.

8 Voorwoord. 2012, het Europees jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties. Voorwoord In alle Europese landen en zeker ook in Vlaanderen leven steeds meer mensen langer. Daardoor neemt het relatieve aandeel van de ouderen in de bevolking toe. De bevolking vergrijst. Deze vergrijzing

Nadere informatie

Vrijwilligerswerkbeleid 2016-2020 Gemeente Oss

Vrijwilligerswerkbeleid 2016-2020 Gemeente Oss Vrijwilligerswerkbeleid 2016-2020 Gemeente Oss Project Vrijwilligerswerkbeleid 2016-2020 Datum 24 mei 2016 Auteur S. Dohmen, M. Megens Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2. Huidige situatie 3. Relevante ontwikkelingen

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER ACTIVITEITENSUBSIDIE:

AANVRAAGFORMULIER ACTIVITEITENSUBSIDIE: AANVRAAGFORMULIER ACTIVITEITENSUBSIDIE: AANVRAGER Naam organisatie Postadres Postcode + plaats Bezoekadres Postcode + plaats Contactpersoon Functie contactpersoon Telefoonnummer E-mail adres ACTIVITEIT

Nadere informatie

Doorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd?

Doorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd? Doorstarten na pensioen: een brug naar een gelukkige pensioentijd? Dingemans, E., Henkens, K., & Van Solinge, H. (2013). Doorstarten na pensioen: een opkomend fenomeen. Demos, 29(8), 1-3. Dingemans, E.,

Nadere informatie

Gezond meedoen in Landgraaf. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Landgraaf. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Landgraaf Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op

Nadere informatie

Gezond meedoen in Meerssen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Meerssen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Meerssen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid

Nadere informatie

Naar een nieuw sociaal contract

Naar een nieuw sociaal contract Naar een nieuw sociaal contract Transformatie, the next step! Sociaal Werk Nederland 29 november 2017 Kim Putters Sociaal en Cultureel Planbureau @SCPonderzoek Temperatuur van de samenleving: Decentralisaties

Nadere informatie

Voor ik naar hier kwam, heb ik nog even een kijkje genomen op de. organisaties, vzw s die al dan niet dringend op zoek zijn naar

Voor ik naar hier kwam, heb ik nog even een kijkje genomen op de. organisaties, vzw s die al dan niet dringend op zoek zijn naar Vrijdag 3 december 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Belgische medialaunch Europees Jaar 2011 Vrijwilligerswerk (enkel het gesproken woord telt) Dames

Nadere informatie

Sociale samenhang in Groningen

Sociale samenhang in Groningen Sociale samenhang in Groningen Goede contacten zijn belangrijk voor mensen. Het blijkt dat hoe meer sociale contacten mensen hebben, hoe beter ze hun leefsituatie ervaren (Boelhouwer 2013). Ook voelen

Nadere informatie

ZORG 2019 en verder.

ZORG 2019 en verder. ZORG 2019 en verder. Vergrijzing in Nederland. 2 Zorgkosten per inwoner 2018. 3 Wat werd per volwassene per jaar in 2018 voor de zorg betaald? Nominale premie zorgverzekering 1320 - Zorgverzekeraar Inkomensafhankelijke

Nadere informatie

Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) Beschrijving

Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) Beschrijving Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) De EDIZ-plus vragenlijst meet de ervaren belasting (gevoelens van verplichting, problemen in combineren van taken, overschrijden van grenzen, gezondheid)

Nadere informatie

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw 26 mei 2019 vinden er verkiezingen plaats op Vlaams, federaal en Europees niveau.

Nadere informatie

De bruisende stad. Beleidskader

De bruisende stad. Beleidskader De bruisende stad Vlaams Regeerakkoord: Beleidskader» Werk maken van duurzame, creatieve steden» Stedelijke kernen uitbouwen tot aantrekkelijke woonkernen met een interessant cultureel, onderwijs-, verzorgings-,

Nadere informatie

Ontwikkeling van een leeftijdsvriendelijke gemeente in Bergen op Zoom en Roosendaal

Ontwikkeling van een leeftijdsvriendelijke gemeente in Bergen op Zoom en Roosendaal Ontwikkeling van een leeftijdsvriendelijke gemeente in Bergen op Zoom en Roosendaal Wouw 04-10-2017 Prof. dr. M. Kardol 1 Definitie en achtergrond 1. De impact van leeftijdsontwikkeling op de lokale samenleving.

Nadere informatie

Gezond meedoen in Schinnen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Gezond meedoen in Schinnen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 Gezond meedoen in Schinnen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid

Nadere informatie

Zorg voor mantelzorg. Context in beweging 10/03/19. Opbouw. Mantelzorg: van vroeger.

Zorg voor mantelzorg. Context in beweging 10/03/19. Opbouw. Mantelzorg: van vroeger. Opbouw Zorg voor mantelzorg Dr. Benedicte De Koker Lector en onderzoeker Hogeschool Gent Vakgroep Audiologie, Logopedie, Ergotherapie Context in beweging Samenwerken in een driehoek Zorg voor mantelzorg

Nadere informatie

Subsidieregels Hof van Twente 2015

Subsidieregels Hof van Twente 2015 3. Beleidsterrein Zorg Preventie (leefbaarheid en participatie) en Zorg (zorg en ondersteuning) Maatschappelijke effecten Doelstellingen Subdoelstellingen - Vergroten eigen kracht en zelfredzaamheid -

Nadere informatie