Symposium Onderzoeksresultaten
|
|
- Margaretha Jansen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Symposium Onderzoeksresultaten
2 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie, onderzoeker werkplaats Sociaal Domein
3 Samenwerkingsproject van ouderenpsychiatrie UMCG (Richard Oude Voshaar) GGZ Friesland lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie 3e jaars studenten HBO Verpleegkunde - NHL Mariëlle Grond Rick Idsardi Ellen Remmers Reina Hibma Renze Merkus Karin Reitsma Josianne Tabak Millo van Glabbeek
4 Aanleiding Voor de ouderenpsychiatrie is frailty om meerdere redenen een belangrijk concept: overlap tussen psychiatrische stoornissen en met name de bredere definities van frailty vroegtijdig identificeren van ouderen met een verhoogd risico op (somatische) complicaties psychiatrische behandeling hierop aanpassen. (Collard & Oude Voshaar, 2012)
5 Vraagstelling vragen uit de praktijk Wat is de prevalentie van de frailty bij ouderen (65+) in de psychiatrie? En wat is een geschikt meetinstrument om frailty bij deze doelgroep vast te stellen?
6 Deelvragen Een aantal vragen die daaraan vooraf gaan zijn: Wat is frailty? En hoe is dit te meten? Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel / niet frail? En wat is de prevalentie van frailty bij ouderen in de psychiatrie? Hoe hangt frailty samen met psychiatrische stoornissen?
7 Wat is frailty?
8
9 Wat is frailty? De Nederlands term is kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid bij ouderen is te definiëren als een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren. Deze opeenstapeling vergroot de kans op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, of zelfs overlijden). te meten met de TFI (SCP, 2011)
10 Wat is frailty? Een toestand waarbij de reservecapaciteit van verschillende fysiologische systemen tot een kritisch minimum is gedaald Het is een maat voor de biologische leeftijd. Frailty is niet synoniem met het hebben van chronische aandoeningen of ziektes, maar is een onderliggende kwetsbaarheid voor het optreden van complicaties. (Collard & Oude Voshaar, 2012)
11 Wat is frailty? Kans op ziekte fysiek sociaal cognitie stemming
12 Prevalentie Volgens de definitie van SCP hadden we in Nederland kwetsbare ouderen +-25% van Nederlanders leeftijd 65+ (SCP, 2011) andere studies zitten op vergelijkbare getallen, (tussen de 10% en 33%) het aantal toeneemt: in 2030 meer dan 1 miljoen meer dan de helft is alleenstaand
13 Factoren gerelateerd aan frailty Leeftijd - (65+ en hogere leeftijd) Leefvorm - (alleenstaand) Geslacht (vrouwen) Depressie - (het hebben van ) Angststoornissen, psychotische stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? onderzoeksresultaten inconsistent Samenhang van factoren? (Collard & Oude Voshaar, 2012; Rockwood et al., 2004; SCP, 2011)
14 Hoe is frailty te meten?
15 Hoe is frailty te meten? Frailty heeft in de operationalisatie vaak een fysiek / lichamelijk component. (Collard & Oude Voshaar, 2012) In Nederland wordt vooral gebruik gemaakt van de GFI, TFI en de Fried-criteria.
16 Fried GFI TFI Voedingstoestand X X X Fysiek X X X Mobiliteit X X X Spierkracht X - X Energie X - - Cognitie - X X Stemming - X X Sociaal - X X Schaal Afkappunt frailty >= 3 >=5 >=5
17 Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel/niet frail?
18 Opzet onderzoek Sinds 2015 bij GGZ Friesland cliënten geïncludeerd dagbehandeling, ambulante zorg, of opname in de kliniek. 65 jaar of ouder exclusie: geen toestemming of ongepast vanwege situatie (crisis) Meetinstrument: combinatie van de Fried, GFI en TFI overige variabelen voor onderscheiden groepen
19 Respons N=97 Diversiteit dagbehandeling, ambulante zorg, of opname in de kliniek 78% vrouw Gemiddeld 74 jaar oud 56% alleenstaand
20 Wat is de prevalentie van frailty bij ouderen in de psychiatrie?
21 Resultaten Fried GFI TFI Klinische blik % frail 39% 73% 73% 48%
22 Hoe hangt frailty samen met psychiatrische stoornissen?
23 Resultaten % frail per type stoornis N = FRIED GFI TFI klin blik Stemming 77 40% 73% 71% 47% Angst 21 33% 67% 52% 52% Psychotisch 15 20% 47% 53% 47% Persoonlijkheid 12 33% 83% 75% 58%
24 Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel/niet frail?
25 TFI GFI Klinische blik Theorie Gouden standaard FRIED Diagnose Diagnose frail niet frail Diagnose frail goed (sensitiviteit) fout Pos. VW Diagnose niet frail fout goed (specificiteit) Neg. VW aantal frail niet frail totaal
26 TFI GFI Klinische blik Theorie Gouden standaard FRIED Diagnose Diagnose frail niet frail Diagnose frail goed (sensitiviteit) fout Pos. VW Diagnose niet frail fout goed (specificiteit) Neg. VW aantal frail niet frail totaal
27 TFI Resultaat Gouden standaard FRIED Diagnose frail Diagnose niet frail Diagnose frail Diagnose niet frail aantal
28 Resultaten Fried GFI TFI Klinische blik % frail 39% 73% 73% 48% sensitiviteit - 97% 97% 87% specificiteit - 42% 42% 76% Positief voorspellende waarde - 52% 52% 70% Negatief voorspellende waarde - 96% 96% 90% nauwkeurigheid - 64% 64% 80%
29 En nu.? Escher Draak, 1952 Opgehaald van
30 En nu? Conclusie (?) - Fried goede kandidaat als meetinstrument, maar mogelijk onder-rapportage GFI of TFI lijken inwisselbaar mogelijk overrapportage GFI of TFI aanpassen? Schuiven met afkappunt? Items gerelateerd aan psychiatrische stoornissen weglaten?
31 Frailty is waarschijnlijk een multidimensioneel begrip Gezicht kiezen wat het beste past bij de GGZ Prevalentie: 39%
32 Ervaring van studenten door de vragen [over frailty] ga je veel dieper in op de persoon voor een stagiaire die de intake niet doet gaven de vragen veel meer inzicht in de persoon, je leert ze beter kennen
33 Bronnenlijst Collard, R. M., & Oude Voshaar, R. C. (2012). Frailty; een kwetsbaar begrip. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 54, Retrieved from %2F Rockwood, K., Howlett, S. E., MacKnight, C., Beattie, B. L., Bergman, H., Hebert, R.,... McDowell, I. (2004). Prevalence, attributes, and outcomes of fitness and frailty in community-dwelling older adults: Report from the canadian study of health and aging. The Journals of Gerontology.Series A, Biological Sciences and Medical Sciences, 59(12), doi:59/12/1310 [pii] SCP. (2011). Kwetsbaar alleen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
34
KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING
KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid
Nadere informatieDE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid
Nadere informatieHANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen
HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen T.b.v. de pilot Wijkzorg Gevraagd! in Spijkenisse en Vlaardingen Robbert Gobbens
Nadere informatieKWETSBAARHEID VAN OUDEREN
KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een
Nadere informatieKwetsbaarheid en slapen
Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met
Nadere informatieFRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten
Nadere informatieHerkennen van DEPRESSIE bij ouderen
Herkennen van DEPRESSIE bij ouderen Wat is uw rol? Congres depressie bij ouderen, plenair Utrecht, 25 november 2014 Jan Oudenes, verpleegkundig consulent geriatrie Van reactief naar proactief Komt een
Nadere informatieVergrijzing van de bevolking in België
Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieDe kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld
De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld Wat is kwetsbaarheid? Het hebben van een sterk verhoogd risico op een neerwaartse spiraal van
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieProf.dr. R.C. Oude Voshaar (UMCG) & dr. R. Risselada (GGZ Friesland) Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie
Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie Perceived age-difference Christensen et al, BMJ 2009 Prof. dr. R.C. Oude Voshaar Dr. R. Risselada Wie van de drie is frail? Frailty as predictor of nursing
Nadere informatieGoede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen
Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen Annemieke Spijkerman GGD NOG 18 mei 2017 Werkconferentie gezond ouder worden GGD Noord- en Oost-Gelderland 2 Doetinchem Cohort Studie, al 30 jaar! Doetinchem
Nadere informatieTilburg Frailty Indicator
Onderzoek & Praktijk Trefwoorden Fragiliteit Gerontologie Geriatrie Meetinstrument Tilburg Frailty Indicator In een eerder artikel in TvZ (Gobbens e.a., 2009) werd aangetoond dat er behoefte is aan een
Nadere informatieHet integraal definiëren en meten van fragiliteit
Het integraal definiëren en meten van fragiliteit Robbert Gobbens Inleiding Het concept fragiliteit (in het Engels frailty ) wordt steeds meer gebruikt in onderzoek naar het ouder worden en in de zorg
Nadere informatiePreventieve GGZ van vroeg tot later
Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve
Nadere informatieHet praktijkgerichte onderzoekslandschap
Het praktijkgerichte onderzoekslandschap van de GRZ 8 juni 2018 Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid en creativiteit
Nadere informatieGezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland
Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Disclosure belangen spreker Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid
Nadere informatieKwetsbaar alleen. De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030
Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Cretien van Campen m.m.v. Maaike
Nadere informatiePsychische aandoeningen onder WIA aanvragers
Psychische aandoeningen onder WIA aanvragers Bert Cornelius Muntendam Symposium 2012 Even voorstellen Bert Cornelius verzekeringsarts UWV senior onderzoeker onderzoeker KCVG Sandra Brouwer Johan Groothoff
Nadere informatieProgramma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019
Rob Giel Onderzoekcentrum Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Dinsdag 7 mei 2019 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Depressie-Plus: de vele kleuren van depressie bij ouderen
Nadere informatieDe bruikbaarheid van geriatrisch assessments
De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance
Nadere informatieLast, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen
Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit
Nadere informatiePsychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking'
DEMENTIE 31JAN2001 Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking' Steeds meer ouderen blijken zichzelf en hun woning te
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Dr. Harriët Jager-Wittenaar Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening Hanzehogeschool Groningen Leeruitkomsten Aan het einde van deze workshop: Kunt u ondervoeding
Nadere informatieVoorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie
Voorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie 11 november 2014 Nanda Mooij, Jasper Nieuwesteeg en Jan Theunissen GGZ Ingeest In samenwerking met: SynQuest werkgroep - Sylvana
Nadere informatieVerdiepingssessie SCIL:
Studiedag Oog voor laag IQ 16-06-2017 Verdiepingssessie SCIL: Samenvatting prevalentie onderzoek in de algemene S-GGZ Korte presentatie van de SCIL Blik op de SCIL, instructie en SCIL uitslag: En nu? expertisecentrum
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieLang zullen we leven!
Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Lang zullen we leven! Inauguratie 16 februari 2011 Dr. Evelyn Finnema Welkom! Waar gaan we het over hebben? Onderwerpen Aanleiding De opgaven en de
Nadere informatieKWALITEITSONTWIKKELING GGZ
KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieFunctionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen
Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN. 16 juni Robbert Gobbens. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam
KWETSBARE OUDEREN 16 juni 2014 Robbert Gobbens Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten van kwetsbaarheid INLEIDING Persbericht Den
Nadere informatieDe overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten
De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:
Nadere informatieGeriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige
Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric
Nadere informatieJa, ouderen knappen op tijdens de GGZ-behandeling! Een onderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+
ROM in de Ouderenpsychiatrie: aan de slag met de HoNOS 65+ Ja, ouderen knappen op tijdens de GGZ-behandeling! Een onderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ 15 maart 2016 SynQuest symposium, Jaarbeurs
Nadere informatieInnovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest
Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010
Nadere informatieWorkshop Kwetsbaarheid
Workshop Kwetsbaarheid werkconferentie KOMPLEET Integrale ondersteuning van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers 10 oktober 2013 Rob Beumer, huisarts Mary Timmermans, Specialist Ouderengeneeskunde Harmke
Nadere informatieDBC tarieven Universitair Centrum Psychiatrie (UCP)
DBC tarieven 2017 - Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) Toelichting: Diagnose Behandeling Combinaties (DBC s) zijn de (landelijke) basis voor declaraties aan patiënten voor zorg die geleverd is door
Nadere informatieVroeg Detectie. On The ROAD. Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie
Vroeg Detectie & On The ROAD Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie Beperkingen huidige zorgprogramma s Hoge co-morbiditeit Grote klinische heterogeniteit Overlap van risico factoren Geen diagnose-specifieke
Nadere informatieMental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.
Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Het onderzoek Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek
Nadere informatieKwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater
Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008
Nadere informatieMulti dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)
Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent) Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom
Nadere informatieTransmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver
Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver Rachel van Knippenberg, klinisch geriater Chantal van het Zandt en Raymond Kersten, huisartsen Inhoud Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieThe Northern Netherlands Mental Health Network
The Northern Netherlands Mental Health Network Foto: Ralph Richter Groninger Museum een kennismaking met het nieuwe netwerk stemmings- en angststoornissen op 15 februari 2013, in het Groninger Museum Het
Nadere informatiePieter Bolderman Albert Schweitzer ziekenhuis MGPT Intern begeleider Maarten Gijssel
Pieter Bolderman Albert Schweitzer ziekenhuis MGPT 2012 Intern begeleider Maarten Gijssel Aanleiding Eerste ervaring in ziekenhuis. Stijging ouderen die niet terug naar huis toe kunnen. Weinig onderzoek.
Nadere informatieYulius Academie T Rapportage Toekomstverkenning 2014 Acute zorg/crisiszorg
Yulius Academie T 088 40 56950 info@yulius.nl Rapportage Toekomstverkenning 2014 Acute zorg/crisiszorg Naam: Toekomstverkenning 2014: Acute zorg/crisiszorg Opdrachtgever: Klankbord Toekomstverkenning Auteur:
Nadere informatieInleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting
Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch
Nadere informatieMarrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting
Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld
Nadere informatieFACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies
FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nadere informatieGertruida Berens - Westerduin
Gertruida Berens - Westerduin (88 jaar) Wat is kwetsbaar? Ik vind dat een moeilijk begrip. Misschien toen ik drie jaar geleden plotseling in het verzorgingshuis kwam en al mijn spullen moest achterlaten.
Nadere informatieVerslaving en comorbiditeit
Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,
Nadere informatieDe ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen
De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl
Nadere informatieZorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis
Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker Pakkende ondertitel Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding
Nadere informatieJe bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014
Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik
Nadere informatieOuderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen
Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen 60 21 24 70
Nadere informatieFrailty en ondervoeding doet (veel) vallen
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst
Nadere informatieSamenvatting. Psychische gezondheid en urbanisatie
Samenvatting Psychische gezondheid en urbanisatie Een onderzoek naar verschillen tussen stad en platteland en naar verschillen binnen de stad in het voorkomen van psychiatrische stoornissen Inleiding In
Nadere informatieHoofdstuk 7 Veranderingen in psychologisch functioneren, welbevinden en zingeving 83 Yolande Kuin en Anne Margriet Pot
Inhoud Deel 1 Ouderen in hun leefomgeving Hoofdstuk 1 Demografische gegevens 15 Dorly Deeg Hoofdstuk 2 De nuldelijnsgezondheidszorg voor ouderen 23 Dorly Deeg Hoofdstuk 3 Organisatie van de eerstelijnsgezondheidszorg
Nadere informatiePraktische bruikbaarheid van frailty(schalen)
Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering
Nadere informatie! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard
An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering
Nadere informatieINTER-PSY Vechtdal Kliniek
Polikliniek en deeltijdbehandeling INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY
Nadere informatieLECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose
LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder
Nadere informatieWe zijn het eens en hebben het helder. Samenvatting van onze ambitie. 1. Ambitie
Aan : Geriatrisch Netwerk Van : Jan Lam, programmamanager Onderwerp : Ambitie, doelen en activiteiten Geriatrisch Netwerk (versie G [= goed]) Datum : 5-12-2017 Status : Overeengekomen op het overleg van
Nadere informatieFrailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis
Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Clin J Am Soc Nephrol sept 2017 09-02-2018 Drs. Ismay van Loon, aios Interne, Drs. Namiko Goto, aios geriatrie UMCU/Dianet Dr. M. Hamaker,
Nadere informatieDe invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening
De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,
Nadere informatieGeïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik
Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Saskia van Duin - verpleegkundig specialist GGZ Melchiord Ricardo - ervaringsdeskundige Ellen Struik teamleider DD kliniek GGZ
Nadere informatieEEN NETWERKBENADERING
EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOp weg naar een zorgcircuit GGZ ouderen. 25/04/2013 David Van Goethem Astrid Van Raemdonck
Op weg naar een zorgcircuit GGZ ouderen 25/04/2013 David Van Goethem Astrid Van Raemdonck Een blik op de toekomst Het grijze gevaar... Demografische evoluties België (Federaal Planbureau) 2010: 17,2% 65+
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieDwang en drang HIC; beleving en de feiten
Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Simone Braaksma en Monique Menger 19 oktober 2017 Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Inleiding Inspectie van Gezondheidszorg heeft in 2008 een onderzoek
Nadere informatieINTER-PSY Vechtdal Kliniek
Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek, deeltijdbehandeling en kliniek /opname Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek
Nadere informatieEen praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies
Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten Prof. Dr. Bas van Alphen Topklinisch centrum voor ouderen met persoonlijkheidsstoornissen in Heerlen-Maastricht Patiëntenzorg,
Nadere informatieVAN ZORG NAAR PREVENTIE
VAN ZORG NAAR PREVENTIE Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Legitimatie psychische gezondheidszorg Legitimiteit van de psychische gezondheidszorg
Nadere informatieDiagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG
Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG 1 Autisme spectrum stoornissen Waarom dit onderwerp? Diagnostiek
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieSoepele samenwerking voor ouderen thuis. Symposium 8 oktober 2014
Soepele samenwerking voor ouderen thuis Symposium 8 oktober 2014 Disclosure belangen sprekers: Nieske Heerema :geen Dr Hester ten Dam :geen Leonie Bosch :geen Annemieke van Oostveen:geen Dr Hester ten
Nadere informatieDBC tarieven 2016 Universitair Centrum Psychiatrie (UCP)
DBC tarieven 2016 Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) Toelichting: Diagnose Behandeling Combinaties (DBC s) zijn de (landelijke) basis voor declaraties aan patiënten voor zorg die geleverd is door zorgaanbieders
Nadere informatieOuderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens
Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen
Nadere informatieTitel over Meerdere regels
Titel over Meerdere regels Gezond ouder worden gericht op functiebehoud! benaderd vanuit een levensloopperspectief Februari 2019 Lector dr. Ton J.E.M. Bakker Specialist ouderengeneeskunde Directeur Stichting
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal
Nadere informatieDilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater
Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch
Nadere informatieDe delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid
De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016
De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten
Nadere informatieMYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid)
MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid) 9 8 7 6 Levensverwachting vanaf geboorte sterk gestegen sinds 187 leeftijd 5 4 3 Prof.dr. Dorly J.H. Deeg 2 1 Afdeling Psychiatrie en EMGO-Instituut voor Onderzoek
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieOnverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht
Psychiatrisch Consultatieve Dienst SLAZ/VUmc Onverklaard maakt onbemind Prof.dr.Adriaan Honig 8 februari 2011 Utrecht Onverklaard maakt onbemind AGENDA Wat verstaan we onder somatisch onvoldoende verklaarde
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Begripsbepaling De werkgroep hanteert het NHG Standpunt. Kwetsbare ouderen zijn: ouderen met complexe problematiek, die diverse aandoeningen hebben
Nadere informatieKwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Kwetsbaarheid bij 65-plussers Het verouderingsproces
Nadere informatieNiek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater
Gezekerd klimmen met de jaren Niek Jaspers Arts maatschappij en gezondheid Sociaal geriater Themamiddag Public Health en senioren Inleiding Tendensen Demografie Huidige preventie en zorg Geriatrisch paradigma
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatieGepersonaliseerde zorg: geen woorden maar daden
Rob Giel Onderzoekcentrum RGOc Studiemiddag Gepersonaliseerde zorg: geen woorden maar daden Datum: dinsdag 11-12-2018 Tijd: 13.00-17.00 uur Locatie: Theater de Kimme, E70, 9471 KA Zuidlaren Gepersonaliseerde
Nadere informatieSamenvatting 21580_rietdijk F.indd :09
Samenvatting 21580_rietdijk F.indd 161 10-02-12 15:09 People at ultra high risk for psychosis Schizofrenie en aanverwante psychotische stoornissen hebben grote negatieve gevolgen voor het sociaal en psychisch
Nadere informatie(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden
Improving Mental Health by Sharing Knowledge (Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige
Nadere informatieBesluitvorming bij ouderen met kanker
Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatie