ROM in de ouderenpsychiatrie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ROM in de ouderenpsychiatrie"

Transcriptie

1 Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS

2 2

3 Routine Outcome Monitoring Definitie ROM Een methode om de resultaten van een behandeling vast te stellen door periodiek de aard en ernst van de klachten van cliënten te meten Doelen ROM 1. Behandelen en begeleiden 2. Leren 3. Verantwoorden 4. Onderzoeken 3

4 MEMO 15 GGZ-instellingen Ambulante cliënten Geen cognitieve stoornis Begin, elke 4 maanden, eind/1 jaar 4

5 Start Elke 4 maanden Eind / 1 jaar a a n m e l d i n g MEMO Basis MEMO Specifiek HV: Demografie / DSM-IV HV: HoNOS 65+ Aanvullend MEMO Depressie CL: GDS-15 Aanvullend HV: HoNOS 65+ HV: Behandeling Aanvullend MEMO Depressie CL: GDS-15 Aanvullend HV: HoNOS 65+ HV: Behandeling HV: Life events CL: Thermometer Aanvullend MEMO Depressie CL: GDS-15 Aanvullend MEMO Angst MEMO Angst MEMO Angst CL: HADS-A CL: HADS-A CL: HADS-A

6 MEMO 15 GGZ-instellingen Ambulante cliënten Geen cognitieve stoornis Begin, elke 4 maanden, eind Webbased systeem 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 Ervaringen hulpverleners In hoeverre ervaren hulpverleners het webbased systeem als ondersteunend? 172 hulpverleners online vragenlijst gestuurd 12

13 Resultaten Vraag n Antwoord 'ja' n % Procedure MEMO werkbaar? % Gebruik van grafische feedback? % Grafische feedback relevant? % Behandelplan gewijzigd o.b.v. feedback? % Doorgaan met grafische feedback? % Suggesties voor verbeteren dataverzameling en feedback: webbased systeem koppelen aan EPD uitbreiding met andere instrumenten dan HoNOS 65+ meer aandacht voor gebruik in dagelijkse praktijk 13

14 HoNOS 65+ Wereldwijd gebruikt Mentaal en sociaal functioneren 12 schalen Alle hulpverleners (training) In hoeverre kunnen subschalen worden gebruikt? Verschilt score tussen hulpverleners? 14

15 Subschalen Subschalen HoNOS Subschalen HoNOS 65+ Gedrag (schaal 1-3) gedragsproblemen, zelfverwonding, alcohol & drugs Beperking (schaal 4-5) cognitieve problemen, lichamelijke beperking Symptomen (schaal 6-8) hallucinaties, depressieve symptomen, overig Sociaal (schaal 9-12) sociale relaties, dagelijks functioneren, woonomstandigheden, dagbesteding Onvermogen (schaal 1, 4, 9, 10, 12) gedragsproblemen, cognitieve problemen, sociale relaties, dagelijks functioneren, dagbesteding Psychiatrische problemen (schaal 2, 7, 8) zelfverwonding, depressieve symptomen, overig Lichamelijke ziekte (schaal 5-6) lichamelijke beperking, hallucinaties Psychosociale verstoring (schaal 3, 11) Alcohol & drugs, woonomstandigheden Boodschap: niet doen! 15

16 Verschil tussen hulpverleners Depressieve stoornis n = 326 Aanpassingsstoornis n = Gedrag.55** 2. Zelfverwonding Angststoornis n = Alcohol/drugs -.27** 4. Cognitie 5. Lichamelijk 6. Hallucinaties 7. Depressie 8. Overig.70** 9. Sociale relaties 10. ADL -.39* 11. Wonen 12. Dagbesteding Psychotische stoornis n = 31 16

17 Effectiviteit In welke mate knappen cliënten op na het ontvangen van behandeling in de ambulante GGZ? Wat voorspelt de mate van verbetering? 17

18 Effect size Mate van verbetering Totale groep (HoNOS 65+) n = 704 Depressie (HoNOS 65+) n = 284 Depressie (GDS-15) n = 236 d = 1.08 d = 1.23 d =.92 Klein: <.33 33% 31% 35% Medium: % 8% 8% Groot:.56 60% 61% 57% 18

19 Voorspellers Grotere mate van verbetering bij: hogere score bij beginmeting geen comorbiditeit op as II geen comorbiditeit op as III geen life-events 19

20 Beperkingen Geen controlegroep Mogelijke selectie van cliënten Behandeling onbekend 20

21 Literatuur Veerbeek, M.A., Oude Voshaar, R.C. & Pot, A.M. (2013). Psychometric properties of the Dutch version of the Health of the Nation Outcome Scales for older adults (HoNOS 65+) in daily care. International Journal of Nursing Studies. j.ijnurstu Veerbeek, M., Oude Voshaar, R., Depla, M. & Pot, A.M. Mental health care Monitor Older adults (MEMO): monitoring patient characteristics and outcome in Dutch mental health services for older adults (2013). International Journal of Methods in Psychiatric Research, 22(2), Veerbeek, M.A., Oude Voshaar, R.C. & Pot, A.M. (2012). Clinicians' perspective on a web-based system for Routine Outcome Monitoring in old age psychiatry in the Netherlands. Journal of Medical Internet Research, 14(3), e76. Proefschrift

Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting

Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Psychische stoornissen komen geregeld voor bij ouderen (65-plus).

Nadere informatie

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009 HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Doelstelling: Het doel is het evalueren van het effect van de behandeling of begeleiding zowel op individueel- als

Nadere informatie

Ja, ouderen knappen op tijdens de GGZ-behandeling! Een onderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+

Ja, ouderen knappen op tijdens de GGZ-behandeling! Een onderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ ROM in de Ouderenpsychiatrie: aan de slag met de HoNOS 65+ Ja, ouderen knappen op tijdens de GGZ-behandeling! Een onderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ 15 maart 2016 SynQuest symposium, Jaarbeurs

Nadere informatie

Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers

Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers Vermaatschappelijking van de zorg: artikel 107 in cijfers Overzicht Situering onderzoek Voorstelling vragenlijsten Resultaten Samenstelling doelgroep: leeftijd en geslacht Frequentie symptomatologie Evolutie

Nadere informatie

De zorgvignetten EPA nader onderzocht Met data uit meerdere patiëntgebonden regionale registratiebronnen

De zorgvignetten EPA nader onderzocht Met data uit meerdere patiëntgebonden regionale registratiebronnen De zorgvignetten EPA nader onderzocht Met data uit meerdere patiëntgebonden regionale registratiebronnen Wilma Swildens (Altrecht) Jan Theunissen (GGZinGeest/Vumc) Gerard de Valk (Altrecht) De zorgvignetten

Nadere informatie

Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot. Resultaten Meetronde 1

Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot. Resultaten Meetronde 1 Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Resultaten Meetronde 1 Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Resultaten Meetronde 1 Trimbos-instituut Utrecht, 2011 Colofon

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie)

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa Zoun, Bauke Koekkoek, Henny Sinnema, Anna Muntingh,

Nadere informatie

Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot. Resultaten Meetronde 2

Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot. Resultaten Meetronde 2 Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Resultaten Meetronde 2 Marjolein Veerbeek, Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Resultaten Meetronde 2 Trimbos-instituut Utrecht, 2011 Colofon

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Workshop HoNOS en MANSA

Workshop HoNOS en MANSA Workshop HoNOS en MANSA Voor het ROM Doorbraakproject Deel 1 2015 Annet Nugter en Petra Tamis GGZ Noord-Holland-Noord Inhoud workshop Kennismaking Introductie HoNOS en MANSA: Wat zijn dit voor instrumenten

Nadere informatie

MAPPING STUDIE. Anne van den Brink. Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker

MAPPING STUDIE. Anne van den Brink. Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker MAPPING STUDIE Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker UKON symposium 7 april 2016 A study on the characteristics, care needs and quality of life of patients with both Mental

Nadere informatie

AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study

AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study Angst en depressie bij verpleeghuisbewoners; prevalentie en risico indicatoren Lineke Jongenelis Martin Smalbrugge EMGO, onderzoeksprogramma common mental

Nadere informatie

Welkom op de informatiebijeenkomst over ROM ggz

Welkom op de informatiebijeenkomst over ROM ggz Welkom op de informatiebijeenkomst over ROM ggz Programma 10.00 uur Welkom Steven Makkink, LPGGz 10.15 uur Wat is ROM? Chris Nas, GGZ Nederland 10.30 uur Praktijkvoorbeeld Barbara Schaefer, Dijk en Duin

Nadere informatie

Symposium Onderzoeksresultaten

Symposium Onderzoeksresultaten Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie

Nadere informatie

Training Routine Outcome Monitoring en het bespreken van feedback

Training Routine Outcome Monitoring en het bespreken van feedback Training Routine Outcome Monitoring en het bespreken van feedback door van Programma 1. Wat is ROM en waarom? 2. Welke vragenlijsten worden ingevuld? 3. Hoe zien de rapportages er uit? 4. Hoe kun je de

Nadere informatie

Samenvatting (summary in Dutch)

Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Diseasemanagement. Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid

Diseasemanagement. Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid Utrecht, 18 december 2008 Irene Lako, RGOc/UMC Groningen Diseasemanagement Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid Irene Lako, S Schorr, K van der Elst, H Knegtering, C Slooff, JRBJ Brouwers, K Taxis, R

Nadere informatie

Workshop Leren van ROM

Workshop Leren van ROM Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Leren van ROM Joran Lokkerbol Gerdien Franx Marjolein Veerbeek Margot Metz Workshop Kennismaking 09:00 09:30 Opfrissing 09:30 09:50 Voorbeeld 09:50

Nadere informatie

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN 2 Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3 E-health Wat bedoel ik daarmee? 4 Uitgangspunt:

Nadere informatie

Een multicenterstudie naar betrouwbaarheid, validiteit en gevoeligheid voor verandering van de honos65+ binnen de ouderenpsychiatrie

Een multicenterstudie naar betrouwbaarheid, validiteit en gevoeligheid voor verandering van de honos65+ binnen de ouderenpsychiatrie o o r s p r o n k e l i j k a r t i k e l Een multicenterstudie naar betrouwbaarheid, validiteit en gevoeligheid voor verandering van de honos65+ binnen de ouderenpsychiatrie m. j. a a r t s e n, a. k.

Nadere informatie

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Wij zijn daar waar onze klant wil slagen 11 april 2019 Leadexpert netwerk depressie Remco Hartman Agenda Doelstellingen vanuit expert netwerk depressie Zorgstandaard-herkenning

Nadere informatie

De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling

De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling Klinisch Centrum Acute Psychiatrie (KCAP) Den Haag Voorjaarscongres 1 april 2009 Martiniplaza Groningen Stephanie Bohnen, Remco de

Nadere informatie

Instituut voor Maatschappelijke Geestelijke Gezondheidszorg De Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) in Nederlandse Bewerking Handleiding

Instituut voor Maatschappelijke Geestelijke Gezondheidszorg De Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) in Nederlandse Bewerking Handleiding De HoNOS in Nederlandse vertaling 1 Instituut voor Maatschappelijke Geestelijke Gezondheidszorg De Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) in Nederlandse Bewerking Handleiding Download tekst en formulier

Nadere informatie

ROM vanuit cliëntperspectief. Beoordeling ROM-instrumentarium vanuit cliënten-/familieperspectief

ROM vanuit cliëntperspectief. Beoordeling ROM-instrumentarium vanuit cliënten-/familieperspectief ROM vanuit cliëntperspectief Beoordeling ROM-instrumentarium vanuit cliënten-/familieperspectief Lotte Kits Steven Makkink Expertgroep ROM vanuit cliëntperspectief LPGGz december 2011 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum

Nadere informatie

ROM-uitkomsten inzetten bij team verbeterdoelen Een voorbeeld van het GR1PP-team bij GGZ Delfland

ROM-uitkomsten inzetten bij team verbeterdoelen Een voorbeeld van het GR1PP-team bij GGZ Delfland Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM-uitkomsten inzetten bij team verbeterdoelen Een voorbeeld van het GR1PP-team bij GGZ Delfland Daphne van der Draai (GGZ Delfland) Marjolein Veerbeek (Trimbos

Nadere informatie

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010

Nadere informatie

15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater

15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater 5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?

Nadere informatie

Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010

Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010 Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010 Domotica Het woord "domotica" is een samentrekking van het Latijnse woord domus (huis)

Nadere informatie

Algemene meetinstrumenten in de psychiatrische praktijk

Algemene meetinstrumenten in de psychiatrische praktijk Algemene meetinstrumenten in de psychiatrische praktijk j. m. h a v e n a a r, j. v a n o s, d. w i e r s m a samenvatting Het gebruik van meetinstrumenten om verschillende aspecten van de toestand van

Nadere informatie

CODEBOEK HONOS (Health of the Nations Outcome Scale)

CODEBOEK HONOS (Health of the Nations Outcome Scale) CODEBOEK HONOS (Health of the Nations Outcome Scale) Versie maart 2012 in QuestManager 3.1 Instructie: De Health of Nations Outcome Scale is een instrument om de geestelijke gezondheidstoestand en het

Nadere informatie

Auteur Bech, Rasmussen, Olsen, Noerholm, & Abildgaard. Meten van de ernst van depressie

Auteur Bech, Rasmussen, Olsen, Noerholm, & Abildgaard. Meten van de ernst van depressie MAJOR DEPRESSION INVENTORY (MDI) Bech, P., Rasmussen, N.A., Olsen, R., Noerholm, V., & Abildgaard, W. (2001). The sensitivity and specificity of the Major Depression Inventory, using the Present State

Nadere informatie

Dubbele diagnosemonitor

Dubbele diagnosemonitor Dubbele diagnosemonitor Ervaringen met vijf jaar doelgroepenmonitoring Dr. Gerdien de Weert-van Oene Projectleider DD monitor g.weert@iriszorg.nl www.nispa.nl Schema *: DD-monitor De DD monitor naar meetinstrumenten

Nadere informatie

Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten)

Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten) Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten) Eveline Kempenaar Algemene Leden Vergadering VDV november 2012 In het nieuws! 1 Definitie SOLK Lichamelijke

Nadere informatie

Meten van lichaamsbeleving

Meten van lichaamsbeleving Meten van lichaamsbeleving ALV NVPMT 31 maart 2016 Mia Scheffers wjscheffers@gmail.com 1 Twee delen Deel 1 Waarom belangrijk; resultaten tot nu toe Deel 2 Obstakels en valkuilen, aandachtspunten 2 Waarom?

Nadere informatie

Computer Adaptief Testen in de GGZ

Computer Adaptief Testen in de GGZ Computer Adaptief Testen in de GGZ 20 april 2016 Gerard Flens Edwin de Beurs Philip Spinhoven Niels Smits Caroline Terwee Meetinstrumenten worden steeds vaker gebruikt binnen de behandeling - Routine Outcome

Nadere informatie

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding

Nadere informatie

Expertisecentrum Het Rughuis is er voor uw patiënten waarvan u vermoedt dat zij, in DSM-5 termen, lijden aan een chronische, ernstige somatisch

Expertisecentrum Het Rughuis is er voor uw patiënten waarvan u vermoedt dat zij, in DSM-5 termen, lijden aan een chronische, ernstige somatisch Expertisecentrum Het Rughuis is er voor uw patiënten waarvan u vermoedt dat zij, in DSM-5 termen, lijden aan een chronische, ernstige somatisch rugsymptoomstoornis met pijn. Het Rughuis levert sinds 2012

Nadere informatie

Succes met geïntegreerde behandeling?

Succes met geïntegreerde behandeling? Succes met geïntegreerde behandeling? Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog Kenniscarrousel LEDD Utrecht, 18 april 2017 Dubbele problematiek Patiënten met een dubbele diagnose vallen vaak tussen

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

Voorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie

Voorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie Voorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie 11 november 2014 Nanda Mooij, Jasper Nieuwesteeg en Jan Theunissen GGZ Ingeest In samenwerking met: SynQuest werkgroep - Sylvana

Nadere informatie

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift 153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met

Nadere informatie

ROM bij ouderen: een prospectief cohortonderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ bij verschillende diagnosegroepen

ROM bij ouderen: een prospectief cohortonderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ bij verschillende diagnosegroepen oorspronkelijk artikel ROM bij ouderen: een prospectief cohortonderzoek naar de uitkomsten op de HoNOS 65+ bij verschillende diagnosegroepen M.L.M. HERMENS, M.A. NUGTER, N. MOOIJ, A.W. HOOGENDOORN, G.E.

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender

SAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in

Nadere informatie

Hij heeft 7(angst, depressie, sociale fobie, agorafobie, somatische klachten, vijandigheid, cognitieve klachten)+2 (vitaliteit en werk) subschalen

Hij heeft 7(angst, depressie, sociale fobie, agorafobie, somatische klachten, vijandigheid, cognitieve klachten)+2 (vitaliteit en werk) subschalen SQ-48: 48 Symptom Questionnaire Meetpretentie De SQ-48 bestaat uit 48 items en is in 2011 ontworpen door de afdeling psychiatrie van het LUMC om algemene psychopathologie (angst, depressie, somatische

Nadere informatie

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15

Nadere informatie

Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis

Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker Pakkende ondertitel Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

(F)ACT-LVB: wat levert het op?

(F)ACT-LVB: wat levert het op? (F)ACT-LVB: wat levert het op? Festival forensische zorg 2019 Laura Neijmeijer Opzet Ontwikkeling van (F)ACT LVB Kenmerken van (F)ACT LVB (F)ACT LVB in internationaal perspectief Promotieonderzoek en deelstudies

Nadere informatie

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie

Nadere informatie

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning

Nadere informatie

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent

Nadere informatie

Behandeling van ouderen in de eerste lijn

Behandeling van ouderen in de eerste lijn Behandeling van ouderen in de eerste lijn Lucinda Meihuizen, GZ psycholoog Bestuurslid sectie ouderenpsychologen NIP Zorgpartners Midden-Holland en Samenwerkende psychologen Alphen a/d Rijn Agenda workshop

Nadere informatie

Periodieke monitoring binnen behandelplangericht werken

Periodieke monitoring binnen behandelplangericht werken CGG AHASVERUS Periodieke monitoring binnen behandelplangericht werken Behandelplangericht werken en monitoring Doelstellingen 1. Betere afstemming realiseren tussen cliënt en hulpverlener wat betreft focus

Nadere informatie

Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS)

Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) INSTRUCTIES BIJ HET INVULLEN VAN DE HoNOS (a) Scoor elke schaal in de volgorde van 1-12. (b) Gebruik geen informatie die bij een vorig item al is meegenomen,

Nadere informatie

Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom

Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom Ede 15.09.2017 1 Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom A. D. (Alain) Dekker Afdeling Neurologie en Alzheimer Research Centrum Universitair Medisch Centrum Groningen Rijksuniversiteit

Nadere informatie

STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen

Nadere informatie

Kennissessie Meetinstrumenten Kennissessie meetinstrumenten. Overstappen van meetinstrument, naar welk en hoe?

Kennissessie Meetinstrumenten Kennissessie meetinstrumenten. Overstappen van meetinstrument, naar welk en hoe? Kennissessie Meetinstrumenten 09-05-2016 Kennissessie meetinstrumenten Overstappen van meetinstrument, naar welk en hoe? Besluit SBG Communicatie 29/12/2015 Per 1 juli 2016 wordt het aantal meetinstrumenten

Nadere informatie

Gebruik van de OQ-45 in de behandeling, ook U? Katinka Franken Neuropsycholoog

Gebruik van de OQ-45 in de behandeling, ook U? Katinka Franken Neuropsycholoog Gebruik van de OQ-45 in de behandeling, ook U? Katinka Franken Neuropsycholoog zondag 19 februari 2012 Doelen ROM (routine outcome monitoring) Secundair 1. gegevensverzameling voor beleid 2. gegevensverzameling

Nadere informatie

Triple Trouble in de praktijk. Triple Trouble in de praktijk. Komt een man bij de dokter. Drie soorten middelen. Stoornis in het gebruik van middelen

Triple Trouble in de praktijk. Triple Trouble in de praktijk. Komt een man bij de dokter. Drie soorten middelen. Stoornis in het gebruik van middelen Triple Trouble in de praktijk Triple Trouble in de praktijk LEDD congres 2014 Joanneke van der Nagel Jannelien Wieland Robert Didden Van enkelvoudig naar complex licht tot ernstig Over wat te doen wie

Nadere informatie

(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden

(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Improving Mental Health by Sharing Knowledge (Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige

Nadere informatie

De Utrechtse Zorgmonitor

De Utrechtse Zorgmonitor De Utrechtse Zorgmonitor Wilma Swildens, Barbara Gramsma Carlos Croes m.m.v. Henk van den Berg, Gerard Driedonks, Rene Voesenek, Tom van Wel De Utrechtse Zorgmonitor Jaarlijks volgen van cliënten met schizofrenie

Nadere informatie

Korte bijdrage Life events bij patiënten in de acute dienst van achttien RIAGG s

Korte bijdrage Life events bij patiënten in de acute dienst van achttien RIAGG s Korte bijdrage Life events bij patiënten in de acute dienst van achttien RIAGG s door B. van der Goot, R.A. van der Pol en V.M. Vladár Rivero Samenvatting In mei 1990 vond een onderzoek plaats naar de

Nadere informatie

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische

Nadere informatie

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University

Nadere informatie

Dementie op jonge leeftijd

Dementie op jonge leeftijd Dementie op jonge leeftijd Stand van zaken in de wetenschap 357 hits PubMed presenile young onset early onset dementia Wat zijn de ervaren problemen en behoeften van jonge dementerenden en hun familie

Nadere informatie

Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag

Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ

Nadere informatie

Datum 9 januari 2019 Betreft Stand van zaken rapport Zorgclustermodel GGZ (deel 2) Onze referentie

Datum 9 januari 2019 Betreft Stand van zaken rapport Zorgclustermodel GGZ (deel 2) Onze referentie > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

Effecten van Assertive Community Treatment bij cliënten met een eerste psychose. 5 november 2007 Onderzoeksdag Geestdrift

Effecten van Assertive Community Treatment bij cliënten met een eerste psychose. 5 november 2007 Onderzoeksdag Geestdrift Effecten van Assertive Community Treatment bij cliënten met een eerste psychose Thema onderzoek ACT EBP doelgroep werkt dit? > ACT: ok > Doelgroep: beperkt bewijs Fidelity Cliënt / mantelzorg resultaten

Nadere informatie

Health of the Nation Outcome Scales. (HoNOS 1999)

Health of the Nation Outcome Scales. (HoNOS 1999) Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS 1999) Deze vertaling en bewerking is verricht met toestemming van de Royal College of Psychiatrists, HoNOS Working Group, Londen, Engeland door: Dr. N.L. Mulder,

Nadere informatie

Joachim en Anna: Specialist in zorg voor bijzondere mensen. Afdeling Jasmijn en Sering: Zo gek nog niet!

Joachim en Anna: Specialist in zorg voor bijzondere mensen. Afdeling Jasmijn en Sering: Zo gek nog niet! Joachim en Anna: Specialist in zorg voor bijzondere mensen Afdeling Jasmijn en Sering: Zo gek nog niet! Inleiding Jasmijn en Sering: de doelgroep Literatuur Casus Multidisciplinair overleg: 2 weken na

Nadere informatie

D v/h Noorden; 17 sept 2005

D v/h Noorden; 17 sept 2005 D v/h Noorden; 17 sept 2005 10 jaar Integrale Psychiatrie Wat heeft het ons gebracht? Dr Rogier Hoenders, psychiater, CIP, Lentis 1 2 Het beste van twee werelden 29 maart 2006 3 4 Integrative Medicine

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2 ISABELLE MUNSTERMAN. Dia 3. SPEEDPRESENTATIES Deel 2. Droge maand onderzoek: wat doet een maand geen alcohol met je gezondheid?

Dia 1. Dia 2 ISABELLE MUNSTERMAN. Dia 3. SPEEDPRESENTATIES Deel 2. Droge maand onderzoek: wat doet een maand geen alcohol met je gezondheid? Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 2 Dia 2 ISABELLE MUNSTERMAN Droge maand onderzoek: wat doet een maand geen alcohol met je gezondheid? Dia 3 HET DROGE MAAND ONDERZOEK Wat doet een maand geen alcohol met je

Nadere informatie

Parnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema

Parnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema Parnassia Groep 30-11- 2017 Remco de Winter & Karin Slotema Kennismaken + epidemiologie Principes voor de omgang met suïcidaal gedrag pauze Systematisch onderzoek van suïcidaal gedrag pauze Beschrijvende

Nadere informatie

Discussieforum. Programma. Vraag van de organisatie NNNSA: Keuzes in de zorg. Casus: keuzes in de zorg

Discussieforum. Programma. Vraag van de organisatie NNNSA: Keuzes in de zorg. Casus: keuzes in de zorg Discussieforum Dr. Rikus Knegtering psychiater / hoofd LentisResearch / A-opleider Drs. Marjolein Rijkeboer gz-psycholoog / zorginhoudelijk adviseur Vraag van de organisatie NNNSA: Bestaat er binnen het

Nadere informatie

10 jaar Phamous: the best is yet to come. Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum

10 jaar Phamous: the best is yet to come. Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum 10 jaar Phamous: the best is yet to come Richard Bruggeman Afdeling psychosen UCP Rob Giel Onderzoek centrum Deelnemende instellingen UCP - UMCG Lentis GGZ Friesland GGZ Drenthe Dimence Mediant Deelnemende

Nadere informatie

GZ-PSYCHOLOGIE EN OUDEREN: EEN JONG VELD ANNE MARGRIET POT

GZ-PSYCHOLOGIE EN OUDEREN: EEN JONG VELD ANNE MARGRIET POT GZ-PSYCHOLOGIE EN OUDEREN: EEN JONG VELD ANNE MARGRIET POT WORKSHOP Introductie: Wie is wie? Programma en Vragen vooraf Basisinformatie over ontwikkelingen in: a) demografie b) psychische problemen c)

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/887/869 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Jong, Kim de Title: A chance for change : building an outcome monitoring feedback

Nadere informatie

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Marieke J. van der Werf-Eldering, psychiater Overige werkgroepleden: Nienke Jabben, Baer Arts en Siegried Schouws Overzichtsartikel Cognitieve

Nadere informatie

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk Bart Schrieken Presentatie Soorten e-mental health Onderzoek Voorbeelden praktijk Conclusies & aanbevelingen Online aanbod door GGZ in Nederland

Nadere informatie

Doen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen.

Doen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen. Doen bij Depressie Module 3 Fase 4 - Behandelen Module 3 Medicamenteuze behandeling Bijlage 8 Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen Protocol gebaseerd op het Addendum

Nadere informatie

Implementatie van het meetinstrument honos65+

Implementatie van het meetinstrument honos65+ oorspronkelijk artikel Implementatie van het meetinstrument honos65+ Onderzoek op een afdeling voor ouderenpsychiatrie t.w. broersma, s. sytema achtergrond De geestelijke gezondheidszorg moet de laatste

Nadere informatie

Workshop CANSAS. Voor het ROM Doorbraakproject. Petra Tamis en Annet Nugter GGZ Noord-Holland-Noord

Workshop CANSAS. Voor het ROM Doorbraakproject. Petra Tamis en Annet Nugter GGZ Noord-Holland-Noord Workshop CANSAS Voor het ROM Doorbraakproject 2015 Petra Tamis en Annet Nugter GGZ Noord-Holland-Noord Inhoud workshop Kennismaking Introductie CANSAS: Wat is dit voor instrumenten en hoe neem je ze af

Nadere informatie

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda

Nadere informatie

Iedereen is anders: de invloed van persoonlijke factoren na hersenletsel Caroline van Heugten

Iedereen is anders: de invloed van persoonlijke factoren na hersenletsel Caroline van Heugten Iedereen is anders: de invloed van persoonlijke factoren na hersenletsel Caroline van Heugten Geprikkeld brein 19 okt. 2016, Swalmen Dept P&N, MHeNS, FHML Dept NP&PP, FPN Kent u haar? Kent u haar? Marlou

Nadere informatie

PROMs en PROMIS. Colloqium NIVEL 27 jan 2014

PROMs en PROMIS. Colloqium NIVEL 27 jan 2014 PROMs en PROMIS Colloqium NIVEL 27 jan 2014 Dr. Caroline Terwee Dutch-Flemish PROMIS group VU University Medical Center Department of Epidemiology and Biostatistics Inhoud 1. PROs 2. PROMs 3. PROMIS 2

Nadere informatie

DEELNEMERS ONLINE VRAGENLIJST De online vragenlijst is ingevuld door: 48 personen

DEELNEMERS ONLINE VRAGENLIJST De online vragenlijst is ingevuld door: 48 personen Resultaten ONLINE VRAGENLIJST GERONTOPSYCHIATRIE IN HET VERPLEEGHUIS 11 oktober 2016 DEELNEMERS ONLINE VRAGENLIJST De online vragenlijst is ingevuld door: 48 personen 1. Ben je voornemens de studiedag

Nadere informatie

Cognitieve achteruitgang: ook verlies van het persoonlijk netwerk?

Cognitieve achteruitgang: ook verlies van het persoonlijk netwerk? Cognitieve achteruitgang: ook verlies van het persoonlijk netwerk? M. J. Aartsen, TG. van Tilburg, C. H. M. Smits Inleiding Veel mensen worden in hun dagelijks leven omringd door anderen waarmee ze een

Nadere informatie

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke

Nadere informatie

De Stemmenpolikliniek

De Stemmenpolikliniek Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) De Stemmenpolikliniek Inhoud Inleiding 1 Stemmen horen 1 De behandeling 2 Kennismaking 3 De inhoud van de behandeling 3 Behandelaars 4 Vragen 4 Belangrijke adressen

Nadere informatie

Implementatie van de richtlijn angststoornissen

Implementatie van de richtlijn angststoornissen Implementatie van de richtlijn angststoornissen De lange termijn behandeleffecten Door: Maarten van Dijk (Hoofdwetenschappelijk bureau HSK/GZ-psycholoog) Achtergrond Studie binnen team angststoornissen

Nadere informatie

Routebeschrijving Auto Als u met de auto komt, neem dan vanaf de A28 afslag Assen- Zuid en volg de borden Wilhelminaziekenhuis of GGZ Drenthe.

Routebeschrijving Auto Als u met de auto komt, neem dan vanaf de A28 afslag Assen- Zuid en volg de borden Wilhelminaziekenhuis of GGZ Drenthe. Doelgroep Dit symposium is bedoeld voor psychiaters, arts-assistenten, onderzoekers, psychologen, verpleegkundigen, managers, beleidsmedewerkers en cliëntenraden van de noordelijke ggz-instellingen en

Nadere informatie

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling

Nadere informatie