Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o."

Transcriptie

1 Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.

2 Het onderzoek

3 Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek 152 Marokkaans-Nederlandse kinderen en jongeren

4 Prevalentie

5 Psychotische stoornissen bij etnische minderheden Wat gebeurt hier? Vroege ontwikkeling: Hoger risico bij jongere leeftijd migratie Veling et al., 2011 Op volwassen leeftijd: Hoger risico

6 Psychotische ervaringen Waan-achtige ervaringen Heb je wel eens gemerkt dat mensen jouw gedachten kunnen lezen? Heb je wel eens gedacht dat je achtervolgd werd of in de gaten gehouden werd? Heeft iemand macht over jouw geest of lichaam (zoals bij een robot)? Hallucinatie-achtige ervaringen Heb je wel eens stemmen gehoord die andere mensen niet konden horen? Heb je wel eens dingen gezien die andere mensen niet kunnen zien? Impact Hoe vaak heb je die ervaring(en)? Hoeveel last heb je van die ervaring(en)? Hoeveel invloed heeft die ervaring op je leven? Kinderen met psychotische ervaringen, hebben op volwassen leeftijd een hoger risico op psychose

7 Psychotische ervaringen met hoog impact *** * Migrantenjeugd heeft vaker psychotische ervaringen

8 Van psychotische ervaringen naar psychotische stoornis Mate van psychose Collip et al., 2008 Psychotische stoornis Psychotische ervaringen Geen geboorte adolescentie volwassenheid oudere leeftijd Een groter aandeel van migrantenjeugd is kwetsbaar voor het ontwikkelen van een psychotische stoornis

9 Psychische problemen (SDQ) Nederlands (n=702/644) Emotionele problemen Marokkaans-NL ( n=404/358) Turks-NL (n=172/165) Gedragsproblemen *** ** *** * * Migrantenjeugd heeft minder emotionele problemen en meer gedragsproblemen

10 Risico en beschermende factoren

11 Niet alle etnische minderheden hebben een hoger risico op psychiatrische problemen Het is context specifiek; waar ze vandaan kwamen en waar ze heen gaan

12 Opgroeien in een slechte buurt, in een gezin met weinig geld Weinig sociale steun Psychische problemen tussen etnische groepen worden gedeeltelijk verklaard door een ongunstige etnische minderheidspositie

13 Psychische problemen tussen etnische groepen worden Weinig gedeeltelijk sociale steun verklaard door een ongunstige etnische minderheidspositie Risicofactoren Negatieve interactie ouders Discipline in opvoeding Discriminatie Cultureel wantrouwen Beschermende factoren Sterke etnische identiteit Verbondenheid Nederlandse cultuur De ontwikkeling van psychische problemen binnen de etnische groep hangt af van hoe er met culturele verschillen wordt omgegaan en hoe het systeem is

14 Identificatie

15 Screenen op psychische stoornissen op school Testwaardes van gecombineerde zelfen leerkrachtrapportage (SDQ): AUC=0.86 ( ) Met toegevoegde waarde extra vragen emotionele problemen (SAHA): Sensitiviteit=95% Specificiteit=72% is relatief eenvoudig en effectief bij Marokkaans-Nederlandse jeugd

16 Samenvatting En nu?

17 De Psychische Gezondheid van Migrantenjeugd Tenminste even vaak psychische problemen, vooral een ander profiel Opgroeien in twee culturen in een etnische minderheidspositie is risicovol Bestaande screeningsmethode kan gebruikt worden, mits cultureel-sensitief toegepast

18 Uitvliegen tot psychisch gezonde volwassene Preventie Vroege herkenning en behandeling Beinvloeden algemene mechanismen, rekening houdend met socio-culturele context

19 Uitvliegen tot psychisch gezonde volwassene TRANSITIE JEUGDZORG Preventie Vroege herkenning en behandeling Beinvloeden algemene mechanismen, rekening houdend met socio-culturele context

20 Hartelijk dank voor uw aandacht Contact

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele

Nadere informatie

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)

Nadere informatie

Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden in Nederland: hun ontwikkeling, op school en in zorg.

Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden in Nederland: hun ontwikkeling, op school en in zorg. Symposium 30 oktober 2015 Rosarium Amsterdam Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden in Nederland: hun ontwikkeling, op school en in zorg. Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28630 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haan, Anna Marte de Title: Ethnic minority youth in youth mental health care :

Nadere informatie

Bereiken we elkaar? Lieke van Domburgh

Bereiken we elkaar? Lieke van Domburgh Bereiken we elkaar? Lieke van Domburgh Mensen kunnen bij ons terecht voor Behandeling Wonen en ondersteuning bij Werken Leren Vrije tijd Jeugdzorg Gehandicaptenzorg Werkveld en financiers Geestelijke gezondheidszorg

Nadere informatie

Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen

Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees

Nadere informatie

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent

Nadere informatie

De ondervertegenwoordiging van migrantenjeugd in de jeugdhulpverlening: de rol van de schoolcontext

De ondervertegenwoordiging van migrantenjeugd in de jeugdhulpverlening: de rol van de schoolcontext De ondervertegenwoordiging van migrantenjeugd in de jeugdhulpverlening: de rol van de schoolcontext Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Jochem

Nadere informatie

EEN NETWERKBENADERING

EEN NETWERKBENADERING EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

De JES studie: effecten van huiselijk geweld op de ontwikkeling van kinderen.

De JES studie: effecten van huiselijk geweld op de ontwikkeling van kinderen. De JES studie: effecten van huiselijk geweld op de ontwikkeling van kinderen. 1 Symposium Krachtige Kinderen in de opvang. Driebergen, 29 oktober 2012 Mirjam Wouda, kinder- en jeugdpsychiater Mutsaersstichting

Nadere informatie

essie 'Zijn ze helemaal gek geworden?'

essie 'Zijn ze helemaal gek geworden?' Verslag themasessie essie 'Zijn ze helemaal gek geworden?' Over omvang en aard van psychische problemen, stoornissen en Licht Verstandelijke Beperking van Marokkaans-Nederlandse jeugdigen en de relatie

Nadere informatie

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud Gegevens bij aanmelding Gegevens bij aanmelding Ervaring Bijna iedereen Waarom/bij wie? Langdurige overvraging Stress en puberteit Drugs Geen grip op leven; zeer onveilig gevoel Bij jongeren ( als ouder

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Rol onderzoek voor cluster Maatschappelijke Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam

Rol onderzoek voor cluster Maatschappelijke Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam Rol onderzoek voor cluster Maatschappelijke Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam Wilma Jansen Kenniscoördinator Jeugd Gemeente Rotterdam Inhoud presentatie Cluster Maatschappelijke Ontwikkeling Rol onderzoek

Nadere informatie

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.

Nadere informatie

ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017

ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 Zorgprogramma perinatale geestelijke gezondheid? Mentale stoornissen zijn meest voorkomende ziekten tijdens

Nadere informatie

Als het rommelt in de roze wolk. Marieke Bink-Buis verloskundige

Als het rommelt in de roze wolk. Marieke Bink-Buis verloskundige Als het rommelt in de roze wolk Marieke Bink-Buis verloskundige Inhoud presentatie Voorstellen Toename problematiek Belang van opsporen kwetsbare zwangeren Bedreiging zwangerschap Kwetsbaarheid herkennen

Nadere informatie

Samenvatting 21580_rietdijk F.indd :09

Samenvatting 21580_rietdijk F.indd :09 Samenvatting 21580_rietdijk F.indd 161 10-02-12 15:09 People at ultra high risk for psychosis Schizofrenie en aanverwante psychotische stoornissen hebben grote negatieve gevolgen voor het sociaal en psychisch

Nadere informatie

Divers bereik JEUGDHULP NAAR MIGRATIEACHTERGROND IN AMSTERDAM. Rob Gilsing Femke Stoutjesdijk Marjolijn Distelbrink Bas Tierolf

Divers bereik JEUGDHULP NAAR MIGRATIEACHTERGROND IN AMSTERDAM. Rob Gilsing Femke Stoutjesdijk Marjolijn Distelbrink Bas Tierolf Divers bereik JEUGDHULP NAAR MIGRATIEACHTERGROND IN AMSTERDAM Rob Gilsing Femke Stoutjesdijk Marjolijn Distelbrink Bas Tierolf Divers bereik JEUGDHULP NAAR MIGRATIEACHTERGROND IN AMSTERDAM Rob Gilsing

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen PAUL VAN DER HEIJDEN MIRIAM VAN VESSEM Inhoud 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? 2. Hoe vaak komt het voor? 3. Hoe stellen we een persoonlijkheidsstoornis vast? 4. Wat

Nadere informatie

Symposium Onderzoeksresultaten

Symposium Onderzoeksresultaten Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie

Nadere informatie

Trauma(behandeling) bij psychose. door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit

Trauma(behandeling) bij psychose. door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit 21 mei 2019 Trauma(behandeling) bij psychose door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit Wie durft? Wie vraagt er naar trauma s bij intake/kennismaking? Wie biedt

Nadere informatie

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Mijn moeder is dement

Nadere informatie

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende

Nadere informatie

Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen?

Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen? Universitair Docent Hersencentrum Rudolf Magnus Afdeling Psychiatrie Universitair Medisch Centrum Utrecht Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen? Matthijs Bossong Overzicht Psychotische stoornis

Nadere informatie

Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater

Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater Ziekte Gezondheid Gek Normaal Wat is een psychose? Waarnemen Denken Betekenis geven Wat is een psychose? Hallucinatie Waan Hallucinaties

Nadere informatie

Welke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan

Welke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan Welke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan Iedereen met psychiatrische problemen Filter 1 Hulpzoekenden Filter 2 Herkende problemen Filter 3

Nadere informatie

Effectieve opgroei- en opvoedhulp

Effectieve opgroei- en opvoedhulp Effectieve opgroei- en opvoedhulp Op weg naar een nieuw stelsel VNG regioconferenties mei 2011 Jo Hermanns UvA HU H&S Consult Tom van Yperen UU Nederlands Doorsneejeugd in Nederland vaart wel Hoogste welbevinden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting... Proefschrift 10juli_final.indd :43:09

Nederlandse samenvatting... Proefschrift 10juli_final.indd :43:09 Nederlandse samenvatting........ Proefschrift 10juli_final.indd 173 10-07-2013 22:43:09 174 Ongeveer 2% van de Nederlandse bevolking is van Marokkaanse komaf. Daarmee behoren Marokkanen tot een van de

Nadere informatie

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch

Nadere informatie

Cultuursensitieve diagnostiek en therapie

Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Mei 2009 Dr. Victor Kouratovsky Klinisch psycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP Wat is Cultuursensitieve diagnostiek en therapie? DSM-IV Culture-Bound

Nadere informatie

DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014

DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:

Nadere informatie

MHFA Nederland

MHFA Nederland MHFA Nederland www.mhfa.nl ~Mental Health First Aid~ Evelien Wagemakers MHFA Midden Westelijk Utrecht Gerard de Valk en Wieteke Vermeulen Kennis- en Participatiefestival, 24 mei 2018 Even voorstellen Evelien

Nadere informatie

DENKDAG KINDERARMOEDE

DENKDAG KINDERARMOEDE DENKDAG KINDERARMOEDE 24 februari 2014 AGENDA Kinderarmoede: in beeld en woord risicofactoren situatie voor Lanaken gevolgen aanbod SALK Aan de slag Kinderarmoede in beeld en woord Kinderen in armoede.

Nadere informatie

Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland?

Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Em. prof. dr. Jo Hermanns, dr. F.B. van Rooij, M. Arntz MSc, drs. A.M. Maaskant (spreker) Introductie In Nederland ruim 20.000

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 135 Zeer jeugdige delinquenten: wie lopen risico? Een tweejarig vervolgonderzoek naar de ontwikkeling van delinquent gedrag en problemen die daarmee samenhangen.

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg

Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg Drieluik psychiatrie workshop psychotische klachten in de thuiszorg Ferdy Pluck Inhoud Introductie Casus Psychotische klachten Eigen casuïstiek Casus Je gaat voor het eerst op bezoek bij een 67 jarige

Nadere informatie

Wanneer school een lijdensweg wordt.

Wanneer school een lijdensweg wordt. Wanneer school een lijdensweg wordt. Dr. D. Neves Ramos Kinder- & Jeugdpsychiater ZNA UKJA Tegenwoordig heeft iedere leerling wel iets! Leerlingen met een psychiatrische stoornis horen niet in een klas

Nadere informatie

4 jaar geleden.. onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen.

4 jaar geleden.. onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen. De laatste decennia is wetenschappelijk onderzoek op het gebied van baby s en peuters en de vroege ouder-kind relatie enorm toegenomen. Meer kennis over het belang en over factoren die de ontwikkeling

Nadere informatie

THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure.

THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure. THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING drs. Helga Ising PARNASSIA, DEN HAAG dr. Judith Rietdijk DIJK EN DUIN, ZAANDAM No financial disclosure. RELEVANTIE VROEGHERKENNING:

Nadere informatie

Doorbreken van de cirkel van intergenerationele overdracht van geweld

Doorbreken van de cirkel van intergenerationele overdracht van geweld Onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken Doorbreken van de cirkel van intergenerationele overdracht van geweld VoorZorg doorbreekt de cirkel Onderzoeksprogramma Hoe effectief zijn we in het beschermen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Cannabisgebruik en stoornissen in het gebruik van cannabis in de adolescentie en jongvolwassenheid. Cannabis is wereldwijd een veel gebruikte drug. Het gebruik van cannabis is echter niet zonder consequenties:

Nadere informatie

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda

Nadere informatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie 20-11-2017 MARJA REXWINKEL, KLINISCH PSYCHOLOOG INFANT MENTAL HEALTH SPECIALIST 1001 kritieke dagen groei van het brein, ontstaan van veilige

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn ADHD

Richtlijn JGZ-richtlijn ADHD Richtlijn JGZ-richtlijn ADHD Onderbouwing Uitgangsvragen In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de volgende uitgangsvragen: Welke aandachtspunten zijn aan te geven voor specifieke doelgroepen waarbij

Nadere informatie

Visie op psychische kwetsbaarheid. Frits Boer 19 mei 2017

Visie op psychische kwetsbaarheid. Frits Boer 19 mei 2017 Visie op psychische kwetsbaarheid Frits Boer 19 mei 2017 Visie op psychische kwetsbaarheid en de leerstoel kinder- en jeugdpsychiatrie bij de Universiteit van Amsterdam De leerstoel kinder- en jeugdpsychiatrie

Nadere informatie

De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid

De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid Alle hens aan dek Presentatie door Gerda van der Lee, Voorzitter Wmo adviesraad s-hertogenbosch 12 maart 2013 De Wet Maatschappelijke Ondersteuning wil dat

Nadere informatie

Jonge kind event IVH-IMH-KiECON

Jonge kind event IVH-IMH-KiECON Jonge kind event 20-11-2018 IVH-IMH-KiECON Waar staan we met vroegsignalering en vroegbehandeling Cathrien van Groningen kinderrevalidatiearts 2 Inhoud Doel praatje Waar staan we in de vroegsignalering

Nadere informatie

N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.

N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding

Nadere informatie

Infobrochure. Psychose

Infobrochure. Psychose Infobrochure Psychose Inhoud Inleiding. 2 Symptomen. 3 Diagnose en prognose. 3 Hoe moeten we een psychose begrijpen?. 4 Behandeling. 4 Tips voor de omgeving. 5 Inleiding Psychose is een overkoepelende

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Adverse Childhood Experiences:

Adverse Childhood Experiences: Adverse Childhood Experiences: Mentale en fysieke gevolgen bij jeugdigen met een verstandelijke beperking Jaarcongres Kinder- en jeugdpsychiatrie 30 oktober 2018 Esther Moonen, Verpleegkundig Specialist

Nadere informatie

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman Inhoud Inleiding 11 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt 1.1 Inleiding 19 1.2 Stand houden ondanks golfbewegingen 19 1.3 Uitgangspunten van de sociale psychiatrie 24 1.4 Sociale psychiatrie in

Nadere informatie

GOR: inzicht in gezondheidsgevolgen en (zorg)behoeften

GOR: inzicht in gezondheidsgevolgen en (zorg)behoeften Psychosociale hulp en gezondheidsonderzoek bij rampen en crises Anticiperen op kwetsbaarheden Michel Dückers, NIVEL/IMPACT Netwerkdag PSH-GOR, 22 november 2016, Bilthoven GOR: inzicht in gezondheidsgevolgen

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

CHAPTER 8. Samenvatting. (Summary in Dutch)

CHAPTER 8. Samenvatting. (Summary in Dutch) CHAPTER 8 Samenvatting (Summary in Dutch) Achtergrond en doel van het onderzoek Gedragsstoornissen zoals ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder), ODD (Oppositional Defiant Disorder) en CD (Conduct

Nadere informatie

2 Het is aannemelijk dat kinderen met een geremd temperament vaker een angststoornis hebben

2 Het is aannemelijk dat kinderen met een geremd temperament vaker een angststoornis hebben Risicofactoren op microniveau: kind Prematuriteit 1 Het is aangetoond dat matig premature kinderen (3-37 weken) en zeer premature kinderen (< 3 weken; of met een geboortegewicht onder 1500 gram) meer emotionele

Nadere informatie

Overzicht. Wat heeft hij/zij? Wat is zijn diagnose? Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten. Inleiding. 1. Inleiding

Overzicht. Wat heeft hij/zij? Wat is zijn diagnose? Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten. Inleiding. 1. Inleiding Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten Success@School Urecht, 29 november 2018 1. Inleiding Overzicht 2. Signaleren psychische problemen 3. Invloed psychische aandoening op het studeren dr. Lies

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Geen mythes, maar feiten. Hoe voeden Vlaamse ouders kinderen en adolescenten werkelijk op en hoe ervaren ze dit?

Geen mythes, maar feiten. Hoe voeden Vlaamse ouders kinderen en adolescenten werkelijk op en hoe ervaren ze dit? Geen mythes, maar feiten. Hoe voeden Vlaamse ouders kinderen en adolescenten werkelijk op en hoe ervaren ze dit? Sofie Rousseau Prof. dr. Karla Van Leeuwen Opvoedingsgedrag Opvoedingsbeleving Achtergrond:

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of cultural background in diagnosing psychotic disorders: Misclassification of psychiatric symptoms in Moroccan immigrants in the Netherlands Zandi, T. Link

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Tjallingahiem en Jonx Lentis organiseren in samenwerking met de brancheorganisaties

Tjallingahiem en Jonx Lentis organiseren in samenwerking met de brancheorganisaties Tjallingahiem en Jonx Lentis organiseren in samenwerking met de brancheorganisaties Jeugdzorg Nederland, GGZ Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg, Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra en het

Nadere informatie

Risicofactoren voor chronificatie van pijn

Risicofactoren voor chronificatie van pijn PIJN Samen maken we er een punt van. Risicofactoren voor chronificatie van pijn Annemie Verwimp, Psycholoog ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Introductie Zijn de gele vlaggen gekend? ORANJE: ik ken

Nadere informatie

Spiritualiteit, verbondenheid en

Spiritualiteit, verbondenheid en Spiritualiteit, verbondenheid en suïcide(preventie) Prof. Ronny Bruffaerts UPC KU Leuven In deze workshop Suïcidaliteit bij studenten: vóórkomen, risicofactoren en voorkómen? De rol van religie bij studenten

Nadere informatie

Medicatie bij Probleemgedrag

Medicatie bij Probleemgedrag Medicatie bij Probleemgedrag Reehorst 10-6-2016 Dr. Martin Kat psychiater M.C.Alkmaar afd. Klin. Geriatrie/ Amsterdam/ CCE psykat@hetnet.nl inhoud Probleemgedrag en de ouderenpsychiatrie Wat doet medicatie

Nadere informatie

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik

Nadere informatie

Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg

Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg MODULE INLEIDING Vaak gebruikte begrippen zoals cultuur, etniciteit, nationaliteit, ras worden gedefinieerd Impact van cultuur op mentaal lijden wordt besproken Migratiedynamieken

Nadere informatie

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,

Nadere informatie

de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg

de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg de Nieuwe GGZ: (na)denken over (psychose)zorg Philippe Delespaul GEPS: Zorgcontinuïteit Veerkracht in de Psychosezorg Gent, 13 oktober 2017 ZORG DE NIEUWE GGZ ze is wij (over inclusie en exclusie) 95+%

Nadere informatie

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag gejvc@slz.nl Afdeling Geriatrie MC ziekenhuis Amsterdam West 2004 Niet westerse migranten

Nadere informatie

Psychische problemen en stoornissen bij Marokkaans Nederlandse kinderen en jongeren

Psychische problemen en stoornissen bij Marokkaans Nederlandse kinderen en jongeren Psychische problemen en stoornissen bij Marokkaans Nederlandse kinderen en jongeren Eindrapportage van een onderzoek naar de aard en omvang van emotionele, gedrags- en andere psychische problemen en stoornissen

Nadere informatie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie Mentale Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie LFPZ,Zeeland, 11 juni 2009 Jan Auke Walburg Principes van positieve psychologie Bestudering positieve subjectieve ervaringen en constructieve cognities.

Nadere informatie

Je ziet het pas als je kijkt!! Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants.

Je ziet het pas als je kijkt!! Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants. Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Je ziet het pas als je kijkt!! Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants. Manja v.d Smagt en Natasja Witte www.karakter.com 2 1 Disclosure belangen

Nadere informatie

Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen

Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen 1 Inhoud 1. a. Missie en b. Geschiedenis 2. Wie zijn wij? 3. Wat gaan wij doen? a. Stadia en profiel b. Interventie onderzoek c. Onderwijs en opleiding

Nadere informatie

Herstel van symptomen en stigma en de rol van ervaringsdeskundigheid Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht

Herstel van symptomen en stigma en de rol van ervaringsdeskundigheid Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Herstel van symptomen en stigma en de rol van ervaringsdeskundigheid Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Nascholing Psychosen Oranjewoud, 13 maart 2015 Disclosure

Nadere informatie

Het verlichte brein. Overzicht. Overzicht. Epidemiologie. Cannabis als veelbelovend antipsychoticum? Matthijs Bossong

Het verlichte brein. Overzicht. Overzicht. Epidemiologie. Cannabis als veelbelovend antipsychoticum? Matthijs Bossong Het verlichte brein als veelbelovend antipsychoticum? Matthijs Bossong Postdoctoral Research Fellow Institute of Psychiatry King s College London De grootte van het risico hangt samen met de mate van gebruik,

Nadere informatie

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder

Nadere informatie

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor. Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 29 452 Tenuitvoerlegging van de tbs-maatregel Nr. 65 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VOOR JEUGD EN GEZIN EN DE

Nadere informatie

Als het tij verloopt, verzet men de bakens

Als het tij verloopt, verzet men de bakens Tineke van der Veen 1 Als het tij verloopt, verzet men de bakens De verpleegkundig specialist als hoofdbehandelaar van EPA-patiënten In Nederland wordt het aantal patiënten met een ernstige psychiatrische

Nadere informatie

Mindfulness en kanker

Mindfulness en kanker Mindfulness en kanker Else Bisseling 3 oktober 2015 augustus 2014 00 maand 0000 Mindfulness (Kabat-Zinn, 1990; Teasdale, Segal & Williams, 1995) Aandacht geven aan wat we van moment tot moment doen en

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

Betere zorg? Ga zelf de jongeren opzoeken!

Betere zorg? Ga zelf de jongeren opzoeken! Expertmeeting over psychische problematiek bij Marokkaans-Nederlandse jongeren Betere zorg? Ga zelf de jongeren opzoeken! Marokkaans-Nederlandse kinderen en jongeren hebben meer gedragsstoornissen en meer

Nadere informatie

Dr. M.G. Smits, neuroloog

Dr. M.G. Smits, neuroloog Diagnostiek en behandeling van biologische klok stoornissen bij pubers: ervaringen en consequenties Dr. M.G. Smits, neuroloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Polikliniek voor slaap-waak stoornissen en chronobiologie

Nadere informatie

Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of een lichte verstandelijke beperking

Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of een lichte verstandelijke beperking Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of een lichte verstandelijke beperking Jannelien Wieland Psychiater Leider expertisecentrum LVB+ 1 Psychische problemen en psychische stoornissen komen heel veel

Nadere informatie

Digitale opvoedondersteuning voor aanstaande ouders

Digitale opvoedondersteuning voor aanstaande ouders Bijvoorbeeld over: borst- en flesvoeding; ouderschap; verzorging van je kind; balans tussen kind en relatie. Ouders die deelnemen aan deze thema- of voorlichtingsbijeenkomst hebben (nieuwe) kennis en informatie

Nadere informatie

Samenwerking JGZ - Jeugdzorg

Samenwerking JGZ - Jeugdzorg Samenwerking JGZ - Jeugdzorg Marian van Leeuwen 19 november 2012 Doelen JGZ (bron NCJ) 1. preventieve gezondheidszorg bieden aan alle kinderen in Nederland van 0-19 jaar. 2. De lichamelijke, psychische,

Nadere informatie

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Beleidsplan jeugdhulp lokaal Registratienummer: 00531755 Op voorstel B&W d.d.: 18-11-2014 Datum vergadering: 27-01-2015 Portefeuillehouder: M. Schlösser Rol gemeenteraad:

Nadere informatie

Hebben jongeren met autisme een verhoogd risico op psychose?

Hebben jongeren met autisme een verhoogd risico op psychose? Hebben jongeren met autisme een verhoogd risico op psychose? Lezing voor Ypsilon Amsterdam, 19 December 2017 Jean-Paul Selten, Universiteit Maastricht en GGZ Rivierduinen, Leiden Overzicht lezing Wat is

Nadere informatie

Lastige samenwerking 9 Inleiding 11 Leeswijzer 15

Lastige samenwerking 9 Inleiding 11 Leeswijzer 15 Inhoud Lastige samenwerking 9 Inleiding 11 Leeswijzer 15 Deel 1 Theorie 1 Psychiatrische stoornissen, beknopt 19 2 Algemene theoretische achtergronden 27 3 De relatie patiënt-professional 39 4 De gezondheidszorg

Nadere informatie

18-04- 2010. Wat moeten adop1eouders meer hebben dan goed genoeg ouderschap? Een aantal belangrijke factoren voor goed verlopende adoptie

18-04- 2010. Wat moeten adop1eouders meer hebben dan goed genoeg ouderschap? Een aantal belangrijke factoren voor goed verlopende adoptie Wat moeten adop1eouders meer hebben dan goed genoeg ouderschap? Gera ter Meulen adoc@fsw.leidenuniv.nl Een aantal belangrijke factoren voor goed verlopende adoptie Een goede voorbereiding van adoptieouders

Nadere informatie

Armoede en gezondheid van kinderen Wat is de rol van de Jeugdgezondheidszorg? Carin Rots, PAOG 24 november 2015

Armoede en gezondheid van kinderen Wat is de rol van de Jeugdgezondheidszorg? Carin Rots, PAOG 24 november 2015 Armoede en gezondheid van kinderen Wat is de rol van de Jeugdgezondheidszorg? Carin Rots, PAOG 24 november 2015 Wat is armoede? Wat is armoede? een situatie waarin men onvoldoende dekking heeft om de voor

Nadere informatie

Familiecomplexiteit in Nederland

Familiecomplexiteit in Nederland Familiecomplexiteit in Nederland NVD/CBS Seminar Familiecomplexiteit: Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties 17 oktober 2018 Ruben van Gaalen Wat is een gezin? (1) Definitie Rijksoverheid

Nadere informatie

Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen

Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen Informatiebijeenkomst Transitie jeugdzorg, SRA 19 juni 2011 Startfoto en kennisdeling. Het Planetarium Amsterdam Caroline Mobach Presentatie

Nadere informatie

Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie

Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie Turkse en Marokkaanse cliënten uitgelicht Gabriela A. Sempértegui Promovenda Universiteit van Tilburg, GZ-psycholoog i.o. Psychologisch Centrum

Nadere informatie