LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose"

Transcriptie

1 LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student

2 Zonder jullie was het nooit gelukt, dank je wel Patiënten van het VIP team van GGZ friesland Medewerkers van het VIP team van GGZ friesland En het onderzoeksteam: Boudien van der Pol Aaltsje Malda Linda Kronenberg als co-promotor Stynke Castelein als promotor Nynke Boonstra als lector en co-promotor

3 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patientencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

4 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

5 Greatest burden of disease are from mental disorders & cardiovascular diseases in 2030 Trends in public health (RIVM, 2016)

6 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

7 Slechte mondgezondheid Diabetes Hart en vaatziekten Hoge bloeddruk longaandoeningen Mortaliteit van patiënten met een psychiatrische aandoening EN een chronische ziekte is 10 x zo hoog als suïcide. Mondgezondheid draagt hieraan bij (KISELY, 2015)

8 Cijfers patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening. 45% van de patiënten geen tandartsbezoek 23% van de patiënten heeft geen tanden meer 59% van de patiënten mist 1 of meer tanden. 61% van de patiënten rapporteert zijn eigen mondgezondheid als slecht.

9 Factoren die mondgezondheid beïnvloeden Roken Alcohol en drugsgebruik Suikerhoudende drankjes Bijwerkingen van medicatie Socio-economische factoren

10 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

11 Onderzoeksvraag 1. Hoe ervaren jong volwassenen hun mondgezondheid na een vroege psychose? 2. Wat hebben ze nodig?

12 Methode Kwalitatief fenomenologische onderzoeksbenadering Patiënten van het vroegtijdige interventie psychose team van GGZ Friesland werden ondervraagd (18-35 jaar oud) Semi-gestructureerde interviews (N=30). Analyse bij de volgende stappen van Colaizzi door middel van Atlas TI

13 Resultaten N=30. Gemiddelde leeftijd 24 jaar, 18 mannen / 12 vrouwen 4 thema s Risicofactoren Gebrek aan structuur/planning Roken Drugs Alcohol Medicatie Suikerhoudende dranken Ervaringen Frequentie tandarts/ mondhygieniste Ervaring Financiele problemen Schulden Geen verzekering Behoeften Meer structuur Hulp met herinneren aan afspraken Hulp met plannen

14 Mijn gedachten waren volledig ergens anders en niet bij mondzorg. Ik leefde in mijn eigen wereld. Risicofactoren Gebrek aan structuur/planning Roken Drugs Alcohol Medicatie Suikerhoudende dranken Ervaringen Frequentie tandarts/ mondhygieniste Ervaring Financiele problemen Schulden Geen verzekering Behoeften Meer structuur Hulp met herinneren aan afspraken Hulp met plannen

15 Ik heb geen tandverzekering. Ik heb een schuld van De rekening kan ik niet betalen Risicofactoren Gebrek aan structuur/planning Roken Drugs Alcohol Medicatie Suikerhoudende dranken Ervaringen Frequentie tandarts/ mondhygieniste Ervaring Financiele problemen Schulden Geen verzekering Behoeften Meer structuur Hulp met herinneren aan afspraken Hulp met plannen

16 Een goede verzekering betekent dat mensen vaker naar de tandarts gaan: als ik het niet vergeet... Risicofactoren Gebrek aan structuur/planning Roken Drugs Alcohol Medicatie Suikerhoudende dranken Ervaringen Frequentie tandarts/ mondhygieniste Ervaring Financiele problemen Schulden Geen verzekering Behoeften Meer structuur Hulp met herinneren aan afspraken Hulp met plannen

17 Ik heb echt hulp nodig met het plannen; het is niet dat ik niet wil of het niet belangrijk vind, maar ik vergeet veel dingen. Het koste me heel veel moeite en ik zou blij zijn met iemand die me zegt dat ik mn gebit Risicofactoren moet verzorgen Gebrek aan structuur/planning Roken Drugs Alcohol Medicatie Suikerhoudende dranken Ervaringen Frequentie tandarts/ mondhygieniste Ervaring Financiele problemen Schulden Geen verzekering Behoeften Meer structuur Hulp met herinneren aan afspraken Hulp met plannen

18 Vervolgonderzoek: Cross sectioneel onderzoek: vragenlijst onder 125 Jongvolwassenen (18-35 jaar) van het VIP team van GGZ Friesland. Het asessen van risicofactoren en de mondgezondheid gerelateerde kwaliteit van leven bij jongvolwassenen na een vroege psychose Risicofactoren (Roken, drugs, alcohol, suikerhoudende dranken, medicatie) Oral health impact profile (ohip-49 items, 7 domains)

19 Response: N= mannen/ 29 vrouwen. Gemiddelde leeftijd: 26 jaar Number of risk factors Frequency Percent ,5% ,5% ,2% ,1% ,8% Bijna 52% van de patiënten ervaren 4 of 5 risicofactoren

20 Risk factors AND ohip Ranking between Mean Regression -.5 s.d. High impact Medium impact H Hardly impact

21 Relatie tussen risicofactoren en impact daarvan op de kwaliteit van leven

22 Risk factors AND ohip Without knowledge of risk factors With knowledge of risk factors Groep 0 30 (37%) 16 (19.7%) Groep 1 31 (38.3%) 39 (48.7%) Groep 2 20 (24.7%) 26 (32.1%) N=81. P=.05 Statistically: no significant difference

23 Onze hypothese was: Risicofactoren zijn negatief geassocieerd met de mondgezondheid gerelateerde kwaliteit van leven. We zien dat een stijging in risicofactoren negatief geassocieerd is met de mondgezondheid gerelateerde kwaliteit van leven, maar gebaseerd op onze analyses zien we een smalle correlatie. Het verschil is statistisch gezien niet significant (R =.15, P=.05)

24 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

25 Conclusies Patienten Het Verpleegkundigen Oral Richtlijnen worden geconfronteerd met veel risicofactoren die kunnen leiden tot een slechte mondgezondheid. Er is geen patient zonder risicofactor. is van belang om bewustzijn te creeren bij patienten en professionals en GGZ professionals moeten hun rol oppakken en meer aandacht besteden aan mondzorg binnen de dagelijkse zorg health assessment guide for psychiatric care (Eilers et al., 1988) kan effectief zijn. moeten meer aandacht besteden aan mondzorg.

26 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

27 INTERVENTION SPECTRUM FOR MENTAL DISORDERS (Mrazek & Haggerty, 1994)

28 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

29 Het is belangrijk om preventief te interveniëren omdat 52% van de patiënten 4-5 risicofactoren hebben en daarom klinisch gezien relevant.

30 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

31 Vervolgonderzoeken Systematic review of meta-analyse van methoden voor verpleegkundigen om vroegtijdig risico s in te schatten en slechte mondgezondheid te signaleren. Cluster controlled trial: Testing a training in oral health education Testing a Dental checklist

32 Mondgezondheid Belang van een goede mondgezondheid bij deze patiëntencategorie? 2 onderzoeken bij patiënten VIP Team GGZ Friesland Conclusies Waarom is preventie belangrijk? Is preventie effectief? Vervolgonderzoek Contact

33 Vragen of meer informatie? NHL/Stenden University of Applied Science Lectoraat zorg en innovatie in de psychiatrie Sonja Kuipers Rengerslaan CB Leeuwarden

34

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische

Nadere informatie

Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht

Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht Lustrum 4 oktober 2013 Dr. Katarina Jerković - Ćosić Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht Oral health is an essential component of good health and good health is a fundamental

Nadere informatie

1. Toekomst van de mondzorg 2. Taakherschikking 3. Loopbaan mogelijkheden Veranderende zorgvraag zorgaanbod Tooth decay is the number one chronic illness for children, more prevalent than asthma. (Nash,

Nadere informatie

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Simone Braaksma en Monique Menger 19 oktober 2017 Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Inleiding Inspectie van Gezondheidszorg heeft in 2008 een onderzoek

Nadere informatie

Toegepast wetenschappelijk onderzoek door mondhygiënisten Hanzehogeschool Groningen

Toegepast wetenschappelijk onderzoek door mondhygiënisten Hanzehogeschool Groningen Toegepast wetenschappelijk onderzoek door mondhygiënisten Hanzehogeschool Groningen Toegepast wetenschappelijk onderzoek door mondhyiënisten Y.A.B. Werkhoven Mondzorg bij forensisch psychiatrische patiënten

Nadere informatie

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor. Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Dr Mirjam Fransen Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie AMC Deze presentatie 1. Waarom onderzoek

Nadere informatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie inhoud Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen Jongeren als doelgroep Burden of disease in praktijk Slot: New horizont Marijana Cvitan Sutterland psychiater OPZ Geel, Maart, 2016 Juridische grens

Nadere informatie

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds

Nadere informatie

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Decisional conflict Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Disclosure Belangenverstrengeling geen Financiering ZonMw KNOV Samenwerkende organisaties NVOG TNO AMC Inhoud presentatie Wat is decisional conflict?

Nadere informatie

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases

Nadere informatie

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,

Nadere informatie

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie)

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa Zoun, Bauke Koekkoek, Henny Sinnema, Anna Muntingh,

Nadere informatie

Samen Beslissen. Wat levert het op voor patiënt en behandelaar? Margot Metz, MSc, promovenda

Samen Beslissen. Wat levert het op voor patiënt en behandelaar? Margot Metz, MSc, promovenda Samen Beslissen Wat levert het op voor patiënt en behandelaar? Margot Metz, MSc, promovenda Begeleidingscommissie: prof. Aartjan Beekman MD PhD, prof. Christina van der Feltz-Cornelis MD PhD, Marjolein

Nadere informatie

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie

Eenzaam ben je niet alleen

Eenzaam ben je niet alleen Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie

Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie 1 Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie Bart Klijs, Eva Kibele, Lea Ellwardt, Marij Zuidersma, Ronald Stolk, Inge Hutter, Rafael Wittek, Carlos Mendes de Leon, Nynke

Nadere informatie

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders

Nadere informatie

Suïcide en suïcidepreventie

Suïcide en suïcidepreventie Suïcide en suïcidepreventie D. Linszen, psychiater Suïcide(preventie), de rol van verpleegkundigen en verzorgenden Reehorst, Ede 2017 Amsterdam First Episode Study: Critical Period RCT (1998-2007): relapse

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra Persoonsgerichte preventie in de praktijk S.A. Petra 30-09-2010 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Wij staan voor gezondheid! Kernwoorden Gezondheid Eigen regie Samenwerken Optimisme Innovatie

Nadere informatie

CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten. Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen

CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten. Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen Disclosure belangen spreker Als voorzitter Stichting Reumarun sponsoring ontvangen van Abbvie,

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: INLEIDING

HOOFDSTUK 1: INLEIDING 168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk

Nadere informatie

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Doorwerking in de beroepspraktijk Drs. Hanneke Vochteloo, de Zijlen Dr. Aly Waninge Lectoraat Healthy Ageing, Allied

Nadere informatie

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) 2. Introductie slaapproblemen Deze introductie beschrijft de definitie van slaapproblemen en slaapstoornissen, de prevalentie en de gevolgen

Nadere informatie

Sociale steun. Disclosure. prof. dr. R.C. Oude Voshaar, UMCG Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1

Sociale steun. Disclosure. prof. dr. R.C. Oude Voshaar, UMCG Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1 Sociale steun Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1 Een vergeten aangrijpingspunt voor preventie van cognitieve achteruitgang & dementie? Richard Oude Voshaar Preventieve GGZ van vroeg tot later

Nadere informatie

Symposium Onderzoeksresultaten

Symposium Onderzoeksresultaten Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie

Nadere informatie

Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe. Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam

Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe. Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam Chronic disease burden - hart- en vaatziekten - diabetes - COPD - depressie / angst - obesitas Adequate preventie

Nadere informatie

Het Centrum voor Neuropsychiatrie

Het Centrum voor Neuropsychiatrie Het Centrum voor Neuropsychiatrie Wij zijn er voor patiënten die door een vorm van niet aangeboren hersenletsel (NAH) niet meer goed kunnen functioneren in het dagelijks leven. 2 Het Centrum voor Neuropsychiatrie

Nadere informatie

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD

Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke

Nadere informatie

Weet jij wat je slikt? Bevorderen van juist medicatiegebruik bij laaggeletterde patiënten

Weet jij wat je slikt? Bevorderen van juist medicatiegebruik bij laaggeletterde patiënten Weet jij wat je slikt? Bevorderen van juist medicatiegebruik bij laaggeletterde patiënten 14 maart 2019 Nancy Wijers (Projectleider Zorgbelang Inclusief) Aanleiding Onjuist medicijngebruik komt nog veel

Nadere informatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.

Nadere informatie

Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten

Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten Blok 2a Hoorcollege Themaweek: Zelfmanagement, veel meer dan informeren?! Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten Yvonne Korpershoek RN, MSc, PhD student Verpleegkundige/verplegingswetenschapper/docent

Nadere informatie

24 september 2015. Van harte welkom!

24 september 2015. Van harte welkom! 24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

ROM en verder Over de waarde van ons werk

ROM en verder Over de waarde van ons werk ROM en verder Over de waarde van ons werk SYNQUEST symposium Utrecht 6 maart 2018 Aartjan TF Beekman Afdeling Psychiatrie VUmc en GGZinGeest Amsterdam Verschil maken: waarde van ons werk groter maken

Nadere informatie

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Thorax/buik/organen. Circulatie en ademhalingsstelsel Longaandoeningen

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Thorax/buik/organen. Circulatie en ademhalingsstelsel Longaandoeningen Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Lung Information Needs Questionnaire (LINQ) Longziekten Informatie Behoefte Questionnaire Juli 2015 Review: 1. Dijcks B 2. Jungen MJH Invoer: Bokhorst ML

Nadere informatie

SPEEDPRESENTATIES Deel 1

SPEEDPRESENTATIES Deel 1 Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 1 Dia 2 Disclosure belangen sprekers van de speedpresentatie (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals

Nadere informatie

Beroepsziekten te lijf met de RI&E!

Beroepsziekten te lijf met de RI&E! Beroepsziekten te lijf met de RI&E! + Dr. Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.uva.nl Coronel Instituut voor Arbeid & Gezondheid, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Polikliniek Mens & Arbeid Beroepsziekte?

Nadere informatie

Symposium Onderzoeksresultaten

Symposium Onderzoeksresultaten Symposium Onderzoeksresultaten 2016 2017 Mensen met verward gedrag Mensen met verward gedrag, wat weten we eigenlijk over hen en wat vraagt dit van professionals in zorg en welzijn? Wietske Dijkstra 19-10-2017

Nadere informatie

Samen zorgen. Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct

Samen zorgen. Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct Samen zorgen Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct Goof Zonneveld, huisarts in Sint Pancras en kaderhuisarts HVZ Secundaire preventie Verbinding tussen 2 e en 1 e lijn NVVC-Connect

Nadere informatie

De acuut zieke chronische patiënt in een acuut ziekenhuis

De acuut zieke chronische patiënt in een acuut ziekenhuis De acuut zieke chronische patiënt in een acuut ziekenhuis Dr. De Coster Olivier, Stedelijke Ziekenhuis Roeselare UZ-Brussel Stedelijk Ziekenhuis Roeselare Brugsesteenweg 90 8800 Roeselare T 051 23 61 11

Nadere informatie

Somatic depression in the picture Meurs, Maaike

Somatic depression in the picture Meurs, Maaike Somatic depression in the picture Meurs, Maaike IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Werklast op hemodialyseafdelingen: een overzicht. Student: Hilde Versweyveld Coördinator Promotor: Prof. Dr. M. Elseviers

Werklast op hemodialyseafdelingen: een overzicht. Student: Hilde Versweyveld Coördinator Promotor: Prof. Dr. M. Elseviers Werklast op hemodialyseafdelingen: een overzicht Student: Hilde Versweyveld Coördinator rdinator: E. Onsia, MScN,, RN Promotor: Prof. Dr. M. Elseviers Inleiding Vergrijzing bevolking neemt toe Tekort aan

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Thinking out of the inside the box. Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg

Thinking out of the inside the box. Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Thinking out of the inside the box Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Thinking Inside the Box Effectieve leefstijlverandering in de langdurige zorg Mensen met een ernstig psychiatrische

Nadere informatie

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

The black-box ontmanteld: outcome als input voor continue kwaliteitsverbetering binnen de geestelijke gezondheidszorg

The black-box ontmanteld: outcome als input voor continue kwaliteitsverbetering binnen de geestelijke gezondheidszorg The black-box ontmanteld: outcome als input voor continue kwaliteitsverbetering binnen de geestelijke gezondheidszorg O. Peene (PhD) P. Cokelaere (MSc, MBA) V. Meesseman (MSc) Onze kernopdracht De gezondheid,

Nadere informatie

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend

Nadere informatie

Oude wijn en nieuwe zaken

Oude wijn en nieuwe zaken Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Vita K Meter Voor de meting van

Vita K Meter Voor de meting van Vita K Meter Voor de meting van Cardiovasculaire Risicofactoren Assoc. Prof. Dr. Cees Vermeer Inhoudsopgave Vita K Meter Hart- en vaatziekten Risicofactoren Vitamine K in relatie tot de microcirculatie

Nadere informatie

Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial. Nienke van der Voort KenBis Juni 2014

Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial. Nienke van der Voort KenBis Juni 2014 Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial Nienke van der Voort KenBis Juni 2014 N. van der Voort, MscN, RN, GGZ ingeest / VUMc Amsterdam the Netherlands; lectoraat

Nadere informatie

Factsheet. Meet the Needs. Onderzoek naar de behoefte aan leefstijlaanbod van mensen met een lage SES in Maastricht

Factsheet. Meet the Needs. Onderzoek naar de behoefte aan leefstijlaanbod van mensen met een lage SES in Maastricht Factsheet Meet the Needs Onderzoek naar de behoefte aan leefstijlaanbod van mensen met een lage SES in Maastricht ZIO, Zorg in Ontwikkeling Regio Maastricht-Heuvelland Maart 2013 Colofon: Onderzoeksteam

Nadere informatie

ESCMID Online Lecture Library. by author

ESCMID Online Lecture Library. by author ESCMID, June 1, 2016 Ezoon: Game-based elearning Environment for Shared Decision Making Support & Risk Communication During Outbreaks Dr. Olga Kulyk Anne Woezik, MSc. Dr. Annemarie Braakman-Jansen Dr.

Nadere informatie

De kans op arbeidsongeschiktheid bij zelfstandig ondernemers met overgewicht

De kans op arbeidsongeschiktheid bij zelfstandig ondernemers met overgewicht Mag het een onsje meer zijn? De kans op arbeidsongeschiktheid bij zelfstandig ondernemers met overgewicht Viona Lapré- Utama, Marjan Erkamp, Marga van Liere, Cees Geluk Samenvatting Overgewicht komt steeds

Nadere informatie

OSS/Arts en voeding. Oktober 2018

OSS/Arts en voeding. Oktober 2018 OSS/Arts en voeding Oktober 2018 een gezondheidszorgsysteem dat alle drie de doelen, gezondheid, kwaliteit van zorg en kosten, kan bewerkstelligen zal er anders uit zien dan één die zich slechts richt

Nadere informatie

Brigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist

Brigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist Brigitte Wieman 14 maart 2019, Samen in de breedte NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist Kom in beweging en kijk in de etalage van de diëtist Programma De merken van de NVD Kennissynthese voeding Onderzoek

Nadere informatie

Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard

Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard Outline 1. Waarom investeren in gezonde leefstijl? 2. Waar positioneren we interventies

Nadere informatie

ROM in de verslavingszorg

ROM in de verslavingszorg ROM in de verslavingszorg Seminar NETQ Healthcare: Innovatie in de Geestelijke Gezondheidszorg Utrecht, 9 juni 2009 Suzan Oudejans, Arkin Academy AIAR Proefschrift Resultaten meten Resultaten van de zorg

Nadere informatie

Chronisch zieken en werk

Chronisch zieken en werk Chronisch zieken en werk Prof. Ute Bültmann Sociale Geneeskunde, Arbeid & Gezondheid Universiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen 41. Nascholingsdag Stichting Nascholing Bedrijfs- en

Nadere informatie

De relatie tussen Zelfwaardering, Externe Attributie en Psychotische symptomen.

De relatie tussen Zelfwaardering, Externe Attributie en Psychotische symptomen. De relatie tussen Zelfwaardering, Externe Attributie en Psychotische symptomen. The association between Self-esteem, External Attribution and Psychotic symptoms. Mike van Kempen 851084784 Begeleider 1:

Nadere informatie

Workshop: mond-en tandhygiëne (bij diabetespatiënten)

Workshop: mond-en tandhygiëne (bij diabetespatiënten) NVKVV 2019: week van de verpleegkundigen Symposium 28 maart 2018 Workshop: mond-en tandhygiëne (bij diabetespatiënten) Even voorstellen Marilyn Veraart marilyn.veraart@arteveldehs.be Opleiding BSc Dental

Nadere informatie

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge Trimbos-instituut 2015 Binge drinken bij jeugd Prof dr. Rutger Engels Improving Mental Health by Sharing Knowledge 1. Verandering in maatschappelijke normen over alcohol 2. Stijging in startleeftijd 3.

Nadere informatie

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg, Hanzehogeschool Groningen/Trainer Familiezorg, FamiliezorgGroningen m.l.a.luttik@pl.hanze.nl Dr.

Nadere informatie

Geeft u leefstijladvies aan patiënten? Gezond leven is hot topic. Waarom leefstijl onderzoeken? De zin en onzin van leefstijlinterventies

Geeft u leefstijladvies aan patiënten? Gezond leven is hot topic. Waarom leefstijl onderzoeken? De zin en onzin van leefstijlinterventies De zin en onzin van leefstijlinterventies De zin en onzin van leefstijlinterventies Dr. Astrid Hooghiemstra Amsterdam UMC Dr. Astrid Hooghiemstra Amsterdam UMC Gezond leven is hot topic Geeft u leefstijladvies

Nadere informatie

22/11/2011. Inhoud LITERATUUR BRUSSEN. Gezonde kinderen

22/11/2011. Inhoud LITERATUUR BRUSSEN. Gezonde kinderen Een chronisch ziek kind in het gezin: Kwaliteit van leven van gezonde broers en zussen Trui Vercruysse Psychosociale oncologie, 25 november 2011 Inhoud Literatuur siblings/brussen Gezonde kinderen Zieke

Nadere informatie

Preventie Bevorderen van gezond gedrag

Preventie Bevorderen van gezond gedrag Preventie Preventie Bevorderen van gezond gedrag Marleen Mares Pepijn Roelofs Tweede druk Boom Lemma uitgevers Amsterdam 2015 Voorwoord In de Nederlandse Grondwet ligt vastgelegd dat de overheid verantwoordelijk

Nadere informatie

Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten

Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten PPEP4ALL Symposium 7 november 2013 Cornelie Andela, MSc. Psycholoog-promovenda, afdeling Endocrinologie Eerdere wetenschappelijke publicaties Introductie PPEP

Nadere informatie

Perceived health status in multiple sclerosis patients Krokavcova, Martina

Perceived health status in multiple sclerosis patients Krokavcova, Martina Perceived health status in multiple sclerosis patients Krokavcova, Martina IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Trends over de tijd

Depressie bij ouderen Trends over de tijd DEPARTMENT OF PSYCHIATRY Disclosure belangen spreker Depressie bij ouderen Trends over de tijd Hans Jeuring Psychiater en onderzoeker, UMCG Afdeling Ouderenpsychiatrie (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

212

212 212 Type 2 diabetes is een chronische aandoening, gekarakteriseerd door verhoogde glucosewaarden (hyperglycemie), die wereldwijd steeds vaker voorkomt (stijgende prevalentie) en geassocieerd is met vele

Nadere informatie

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke

Nadere informatie

Vitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011

Vitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Vitale Vaten Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Verleiden Opbouw presentatie Inleiding hart- en vaatziekten Project Vitale Vaten Gorinchem

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel

Nadere informatie

Vasculair Preventie Centrum

Vasculair Preventie Centrum Vasculair Preventie Centrum Afdeling interne geneeskunde Uw huisarts of specialist heeft u verwezen naar het Vasculair Preventie Centrum van Máxima Medisch Centrum, locatie Eindhoven. Bij u is een risicofactor

Nadere informatie

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda

Nadere informatie

Yvonne H.A. Bouman, Pompestichting Symposium Kwaliteit van leven in de GGz: verleden, heden en toekomst 29 november 2007

Yvonne H.A. Bouman, Pompestichting Symposium Kwaliteit van leven in de GGz: verleden, heden en toekomst 29 november 2007 Kwaliteit van Leven in de ambulante psychiatrie Een vergelijking tussen patiënten met een psychotische stoornis en patiënten met een persoonlijkheidstoornis Yvonne H.A. Bouman, Pompestichting Symposium

Nadere informatie

Het ontwikkelen en valideren van een vragenlijst

Het ontwikkelen en valideren van een vragenlijst Het ontwikkelen en valideren van een vragenlijst een praktijkvoorbeeld Dr. Marie Louise Luttik, Senior Onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek/Projectleider IWP Familiezorg, Hanzehogeschool Groningen

Nadere informatie

Physical activity in a multi-ethnic population: measurement and associations with cardiovascular health and contextual factors de Munter, J.S.L.

Physical activity in a multi-ethnic population: measurement and associations with cardiovascular health and contextual factors de Munter, J.S.L. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Physical activity in a multi-ethnic population: measurement and associations with cardiovascular health and contextual factors de Munter, J.S.L. Link to publication

Nadere informatie

Samenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9

Samenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 SAMENVATTING 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 134 Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte die een grote impact heeft op zowel degene waarbij

Nadere informatie

NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN

NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN Een huisartsenperspectief Judith Tjin-A-Ton, Kaderhuisarts Hart- en Vaatziekten Opbouw Nieuwe richtlijn ESC Cijfers van InEen 2015 Uitdagingen Huisartsenperspectief: wij

Nadere informatie

Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek

Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek Workshop Kwalitatief en Kwantitatief Onderzoek Wim Krijnen Lector Analyse Technieken voor Praktijk Onderzoek Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Hanze University of Applied Sciences

Nadere informatie