MASTERCLASS 10&11 APRIL

Transcriptie

1 OUDEREN MET GEMETASTASEERDE ZIEKTE MASTERCLASS 10&11 APRIL INGEBORG KUPER KLINISCH GERIATER MC SLOTERVAART/AVL

2 TEKST Subsidie onderzoeks- en beleidsprojecten Guidelines Journal of Geriatric Oncology Jaarlijks congres Kwaliteitsindicator CRC

3

4 PERSONALIZED MEDICINE Tumorspecifieke kenmerken Patient kenmerken Behandel voorkeuren

5 PROGRAMMA introductie wat is er anders bij ouderen? cijfers wetenschappelijke achtergronden: o.a. CGA praktijk: afwegingen, implementatie, de spreekkamer vragen/wvttk

6 Dubbele vergrijzing 5 3,8 2,5 1,3 x miljoen 65 plussers 80 plussers Bron: CBS Bevolkingsprognose

7

8 TOENAME INCIDENTIE LONGKANKER BIJ OUDEREN [CIJFERSOVERKANKER.NL, FEB 2017]

9 VAAK GEMETASTASEERDE ZIEKTE BIJ PRESENTATIE LONGCA [Kankerzorg in beeld, 2017]

10 Ouderen presenteren zich vaker met gevorderd stadium mammacarcinoom [KANKERZORG IN BEELD, 2017]

11 OUDEREN PROFITEREN NIET VAN OVERLEVINGSWINST - LONGCA [kankerzorg in beeld]

12 Only a quarter of older patients are actually treated with palliative intent chemotherapy [SEER data Davidoff 2010] Half of elderly patients with breast cancer are undertreated, with strongly decreased specific survival as a consequence. Onderzoeksrapport Undertreatment Strongly Decreases Prognosis of Breast Cancer in Elderly Women, door Christine Bouchardy e.a., 2003 Onderbehandeling? [Van de Water, JAMA 2012]

13 LONGKANKER TERECHTE ONDERBEHANDELING?

14 Onder-overbehandeling Onderbehandeling van fitte ouderen Overbehandeling kwetsbare ouderen

15 MAAR GEWONNEN LEVENSJAREN NIET MET MINDER ZIEKTE.

16 Endogene factoren Celveroudering Exogene factoren Leefstijl/omgeving Veroudering Ziekten Naar Eulderink et al.

17 KALENDERLEEFTIJD BIOLOGISCHE LEEFTIJD

18 FRAILTY = toestand van afgenomen fysiologische reserve, veroorzaakt door cumulatieve schade/achteruitgang van diverse orgaansystemen. Leidend tot een verhoogde gevoeligheid voor stressoren. = kwetsbaarheid, mate van gevoeligheid voor toekomstige achteruitgang = beter voorspeller van mortaliteit, complicaties, ZH/VPH opname dan leeftijd

19 FRIED, JOURNAL OF GERONTOLOGY,2004

20 COMPREHENSIVE GERIATRIC ASSESSMENT VOLLEDIG GERIATRISCH ONDERZOEK multidisciplinair onderzoek dat de multipele problemen [ somatisch, psychisch, functioneel en sociaal] van een oudere zo veel mogelijk opspoort, beschrijft en verklaart en de capaciteiten en de zorgbehoeften van de persoon onderzoekt, om zo te komen tot een gecoördineerd en integraal zorgplan voor het individu (JAGS Public Policy Committee, 1989) Je moet ook iets doen!

21 DOMEINEN CGA Somatisch: Co-morbiditeit en polyfarmacie (interacties) Voedingstoestand Psychisch: Geriatrische syndromen Cognitie Stemming Functioneel: Functionele beperkingen/zelfredzaamheid Mobiliteit Visuele en auditieve beperkingen Sociaal: Sociale situatie en actuele zorg Langer thuiswonen, minder mortaliteit, beter functioneren algeheel en cognitief.

22 CGA IN ONCOLOGIE AMC studie: hoge prevalentie geriatrische syndromen bij opgenomen ouderen met kanker (tot 78%) [Hamaker et al, Oncologist 2011] CGA levert gemiddeld 1,7 (fit)-2,3 (vulnerable)-4,2 (frail) nog onondekte problemen op. CGA beoordeelt minder pt als fit dan klinische blik. [Extermann et al CROH 2005] [Wedding et al CROH 2007]

23 Aantal geriatrische syndromen/frailty voorspellend voor poor treatment tolerance en mortaliteit Clough-Gorr et al J Clin Oncol 2010

24 HAMAKER BREAST 2013 OMEGA STUDIE

25 MODEL HURRIA VOORSPELT BETER DAN KARNOFSKI INDEX Hurria et al, Predicting Chemotherapy toxicity in Older adults, JCO 2011

26 PERSONALIZED MEDICINE Tumorspecifieke kenmerken Patient kenmerken Behandel voorkeuren

27

28 BALDUCCI ONCOLOGIST 2000;5: Fit : Standaardbehandeling Vulnerable/intermediate : Geriatrische interventie gevolgd door (standaard of aangepaste) behandeling Frail : Geriatrische interventie gevolgd door aangepaste behandeling of palliatieve zorg

29 DOEL VAN CGA IN ONCOLOGIE Inschatten frailty/weerbaarheid Postoperatieve complicaties (oa delier) Toxiciteit chemotherapie Mortaliteit Resterende levensverwachting Geriatrische interventies patient optimaliseren voor oncologische behandeling verbetering functionaliteit en kwaliteit van leven

30 BEPERKINGEN Geen go/no-go in intermediate groep Effect interventies onbekend Weinig geriaters Weinig kennis oncologie Onderzoek moeilijk

31 HET EEN BEÏNVLOEDT HET ANDER NEGATIEF BIJ OUDEREN INTERNE / EXTERNE VALIDITEIT

32 Naar Balducci

33 DEUDEKOM UITKOMSTMATEN

34 CHEMOBRAIN best onderzocht bij mammacarcinoom 12-60%, subjectief zelfs 80% mechanisme niet zeker RF: leeftijd/frailty?

35 SAMENVATTING TOT NU TOE Vergrijzing Ouderen profiteren niet van overlevingswinst Overbehandeling van kwetsbare ouderen/onderbehandeling van fitte ouderen GA kan patientkenmerken in kaart brengen en voorspelt toxiciteit en complicaties Ouderen zijn slecht vertegenwoordigd in onderzoek, dus wees voorzichtig met extrapolatie We weten te weinig van effect op kwaliteit van leven/functionele uitkomstmaten

36 IN DE SPREEKKAMER SHARED DECISION MAKING-NIET VANZELFSPREKEND 96% van oudere colonca. pt wilde chemo 44% van oudere colonca pt wilde geïnformeerd worden over prognose vs 70% van jongere borstkanker pt door attitude pt schiet arts vaker in paternalistisch rol meer moeite vanuit arts om preferenties en waarden pt te (ver) kennen minder proactief, stellen minder vragen ander beeld van kanker kunnen juist soms weer goed omgaan met de emoties van ziek zijn mantelzorg andere infobehoefte: pos of neg invloed gesprek [Handboek Kanker bij Ouderen]

37 IN DE SPREEKKAMER ADVANCE CARE PLANNING 73% wil thuis sterven, 32 % daadwerkelijk (2006) 27% stierf in het ziekenhuis, 25% in het verpleeghuis en 15% elders. [NIVEL 2007] Bespreek de verwachtingen van de behandeling en de opties bij falen/ stoppen vanwege toxiciteit

38 IN DE SPREEKKAMER COMMUNICATIE vaker zintuiglijke beperkingen en cognitieve stoornissen minder informatie tegelijk bevatten, meer moeite met medisch taalgebruik, minder recall: na voorlichting chemo 23% onthouden (duur 1 uur, 82 items) [Handboek Kanker bij Ouderen, Wymenga, e.a., De Tijdstroom uitgeverij 2012] minder inhibitie van irrelevante prikkels; moeilijker bruggen maken tussen verschillende onderwerpen [Julia van Weert, Prof. Health Communication] cognitieve /instrumentele behoefte en affectieve behoefte

39 EPROGNOSIS

40 BORSTKANKERSPECIFIEKE TOOLS

41 CARG tool toxicity [Hurria]

42 THE EVOLUTION OF GERO-ONCOLOGY NURSING MEER WETEN? Oncology

43 THM OM MEE TE NEMEN Patientkenmerken zijn bij ouderen van belang bij besluitvorming, omdat ze toxiciteit en levensverwachting voorspellen een GA kan deze kenmerken in kaart brengen en biedt aanknopingspunten voor evt interventies Advance care planning Pas je communicatie aan er is nog kruisbestuiving nodig..

44 VRAGEN/WVTTK?