10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen"

Transcriptie

1 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

2 Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds meer ouderen (in het ziekenhuis) Focus verschuift van ziekte naar betekenis van de ziekte en behoud van functioneren De rol van de patiënt, cliënt en burger verandert Ontwikkelingen in preventie en zorg Technologie, nieuwe ontwikkelingen, innovaties Verschuiving van taken

3 1: Demografische ontwikkelingen vergrijzing jr jr > 85 jr

4 Demografische veranderingen (RIVM 2009) 16% van de bevolking is ouder dan 65jaar 26% daarvan is 80 en ouder In 2050 is 25% ouder dan 65 jaar. Levensverwachting mannen: 78 jaar (SES van belang) Levensverwachting vrouwen: 82,3 jaar.

5 Ouderen in het ziekenhuis In 2005 per inwoners ( Tussen de jaar klinische opnames Boven de 80 jaar klinische opnames Alle leeftijden klinische opnames

6 Gemiddelde ligduur klinische opnames Tussen de 65 en 80 jaar: 8.7 dagen Boven de 80 jaar: 11 dagen Tegenover 6.8 dagen voor alle leeftijden Afgelopen 20 jaar: afname opnames patiënten < 60 jaar, stijging opnames patiënten > 60 jaar

7 Risico: blijvend functieverlies als gevolg van een ziekenhuisopname 30-60% van de oudere patiënten ontwikkelt na een ziekenhuisopname blijvend functieverlies J.Hoogerduijn (2007)

8 Mw. Janna de Wit, 78 jaar, helemaal zelfstandig opname vanwege hartfalen pneumonie delier, na 5 dagen behandeld na 18 dagen ontslag ADL verlies: mobiliteit, hulp nodig bij douchen, en IADL

9 2: Niet alleen de ziekte, maar juist de betekenis van chronisch ziek zijn en behoud van functioneren (GR 2009) 1. Herkennen van risicofactoren 2. Diagnose van (mogelijke) geriatrische problemen 3. Gerichte interventies ter voorkoming van. 4. Adequaat ontslagbeleid

10 Kwetsbare ouderen: feiten (brede definitie) wonen zelfstandig Vaker: vrouw Ouder Lage SES Multimorbiditeit Functiebeperkingen Alleenstaand zal toenemen naar

11 Rol verpleegkundige: DEFENCE model stepwise method for identification of and intervention in patients at risk for functional decline Targetted interventions third step Diagnose risk factors second step Toolkit geriatric consultation team Comprehensive geriatric assessment Identification of at risk patients first step Pre - selection screening tool

12 Functiebehoud voor patiënten en hun naasten van grote waarde! Dus: doe er alles aan!

13 3: De rol van de patiënt verandert Participatie Zelfmanagement Individualiteit Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Zelf kennis opzoeken Mondiger Samen besluiten (veel)eisend?.maar nog lang niet iedereen!!!!

14 En de rol van de verpleegkundige?? Heeft onvoldoende kennis en vaardigheden om zelfmanagement te ondersteunen (NIVEL 2013) Vindt het wel belangrijk, vooral HBO verpleegkundigen, voelen zich beter toegerust Steeds meer voorbeelden: Patiëntenkaart voor meer eigen regie, folders enz

15 4: Preventie en zorg Man 44, overgewicht, hypertensie, licht verhoogde glucose opgenomen met m.i. en gedotterd na 2 dagen naar huis Leefregels: afvallen en bewegen Hoe gaat deze meneer dit bereiken?

16 Rol van de verpleegkundige? Niet alleen de care Het houdt niet op bij de deur van het ziekenhuis Gezondheidsbevordering is belangrijk deel van het beroepsprofiel!

17 5: Technologie en zorg

18 Rol van de verpleegkundige? Bevorderen van eigen regie en zelfmanagement? Moeite met screenen: zo veel lijstjes Veel schrijfwerk: Slimme oplossingen met electronisch werken Zorg vanachter het bureau Goede communicatie Continuïteit van zorg

19 6: Verschuiven van taken

20 Zijn we er klaar voor?

21 Rollen verpleegkundige Centraal: zorgverlener Organisator Professional en kwaliteitsbevorderaar Communicator Samenwerkingspartner Reflectieve professional Gezondheidsbevorderaar

22 Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds meer ouderen (in het ziekenhuis) Focus verschuift van ziekte naar betekenis van de ziekte en behoud van functioneren De rol van de patiënt, cliënt en burger verandert Ontwikkelingen in preventie en zorg Technologie, nieuwe ontwikkelingen, innovaties Verschuiving van taken

23 Vandaag, een mooie dag, een nieuwe start! Zorgen voor je zelf, zorgen voor je patiënten Prachtige workshops, nieuwe kennis en inspiratie Verpleegkundigen kunnen het verschil maken Verpleegkundigen: maak dat zichtbaar!

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit

Nadere informatie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis: optimale strategie?

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis: optimale strategie? Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis: optimale strategie? S N E L L E H E R K E N N I N G & B E H A N D E L I N G O P M A A T J u l i e t t e P a r l e v l i e t K l i n i s c h g e r i a t e r & o n d

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen en een geplande ziekenhuisopname. Expertisecentrum ouderengeneeskunde

Kwetsbare ouderen en een geplande ziekenhuisopname. Expertisecentrum ouderengeneeskunde Kwetsbare ouderen en een geplande ziekenhuisopname Expertisecentrum ouderengeneeskunde Algemeen Door de toenemende vergrijzing van de bevolking is inmiddels 34% van de patiënten die in het ziekenhuis worden

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Osteoporose: de feiten

Osteoporose: de feiten Reinier de Graaf Groep Osteoporose: de feiten Dieu Donne Niesten Orthopedisch chirurg RdGG CBO richtlijn 2011 Osteoporose is een chronische aandoening die in hoofdzaak bij ouderen voorkomt Mede als gevolg

Nadere informatie

Tijdelijke verwardheid (delier) Ondervoeding Vallen Fysieke beperkingen

Tijdelijke verwardheid (delier) Ondervoeding Vallen Fysieke beperkingen Kwetsbare ouderen Het Van Weel Bethesda ziekenhuis zet zich extra in voor de zorg aan ouderen van 70 jaar en ouder. Het ziekenhuis volgt een landelijk Veiligheidsprogramma (VMS) gericht op Kwetsbare Ouderen.

Nadere informatie

Kwaliteit van zorg voor ouderen thuis en in het ziekenhuis, aanbevelingen vanuit de wetenschap met accent op verpleegkunde

Kwaliteit van zorg voor ouderen thuis en in het ziekenhuis, aanbevelingen vanuit de wetenschap met accent op verpleegkunde Kwaliteit van zorg voor ouderen thuis en in het ziekenhuis, aanbevelingen vanuit de wetenschap met accent op verpleegkunde RVZ advies Juli 2011 Februari 2012 Dr Jita G Hoogerduijn* Prof Dr Marieke J Schuurmans**

Nadere informatie

HET NIEUWE CURRICULUM WERKVELD HBO-V 19 NOVEMBER 2015

HET NIEUWE CURRICULUM WERKVELD HBO-V 19 NOVEMBER 2015 HET GEHEIM VAN GOED BEGELEIDEN IS GOED LUISTEREN NAAR DE STUDENTEN JOHN HATTIE HET NIEUWE CURRICULUM WERKVELD HBO-V 19 NOVEMBER 2015 Beroepsprofiel 2020-Christine Rietveld Aan de slag Wat gaan we doen?

Nadere informatie

cijfers en feiten Hart- en vaatziekten bij vrouwen en mannen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting februari 2011

cijfers en feiten Hart- en vaatziekten bij vrouwen en mannen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting februari 2011 cijfers en feiten Hart- en vaatziekten bij vrouwen en mannen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting februari 211 Sterfte bij vrouwen en mannen Hart- en vaatziekten zijn een belangrijke oorzaak van overlijden

Nadere informatie

Zelfmanagement en ehealth. Karin Oost Senior Communicatieadviseur Nictiz Trendition 8 december

Zelfmanagement en ehealth. Karin Oost Senior Communicatieadviseur Nictiz Trendition 8 december Zelfmanagement en ehealth Karin Oost Senior Communicatieadviseur Nictiz Trendition 8 december Stelling Alle zorgverleners krijgen vroeg of laat te maken met patiënten die zelf hun gezondheid (willen) managen.

Nadere informatie

WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020

WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020 WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020 Over Beroepsprofiel. Opleidingsprofiel. en Functieprofiel van Verpleegkundigen 13 oktober 2015 Johan Lambregts, projectleider BN 2020 Bureau Lambregts WERKVELDCONFERENTIE

Nadere informatie

De WijkKliniek: een mini-ziekenhuis in de wijk

De WijkKliniek: een mini-ziekenhuis in de wijk De WijkKliniek: een mini-ziekenhuis in de wijk Bianca Buurman Hoogleraar Acute Ouderenzorg Amsterdam UMC & Lector Transmurale Ouderenzorg HvA Titel 00-00-2018 2 Ons huidige zorgsysteem is niet goed ingericht

Nadere informatie

Onderzoeksvoorstel. sensitivity and specificity ISAR-HP & VMS SASIV-study

Onderzoeksvoorstel. sensitivity and specificity ISAR-HP & VMS SASIV-study Onderzoeksvoorstel sensitivity and specificity ISAR-HP & VMS SASIV-study Snelle herkenning van patiënten at risk en gerichte behandeling kan veel leed voorkomen. (Hoogerduijn 2010) Opleiding : Masteropleiding

Nadere informatie

Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk

Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk Symposium Kwetsbare ouderen Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk Eendaags symposium, te volgen op Dinsdag 19 juni 2012 of Vrijdag 22 juni 2012 Hogeschool Windesheim Zwolle Hogeschool

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

Visie op verpleegkundige professionaliteit

Visie op verpleegkundige professionaliteit Visie op verpleegkundige professionaliteit Verpleegkundige professionaliteit en trots Verpleegkundigen zijn van cruciaal belang voor het leveren van kwalitatief hoogstaande zorg in het MCL. De afgelopen

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

Retourtje ziekenhuis: Voorkomen van heropnames bij kwetsbare ouderen

Retourtje ziekenhuis: Voorkomen van heropnames bij kwetsbare ouderen Retourtje ziekenhuis: Voorkomen van heropnames bij kwetsbare ouderen Dr. Bianca Buurman, senior onderzoeker Transmurale Ouderenzorg AMC b.m.vanes@amc.nl & @bmbuurman Opnameduur van 65-plussers: steeds

Nadere informatie

Symposium palliatieve zorg

Symposium palliatieve zorg Symposium palliatieve zorg Zorgmodule palliatieve zorg Markeren van de palliatieve fase Markeren van de palliatieve fase 20 oktober 2016 Angelie van de Crommert Karin van Veen Als ik sterven zal. Claudia

Nadere informatie

Kennis van verpleegkundigen een probleem?

Kennis van verpleegkundigen een probleem? Kennis van verpleegkundigen een probleem? Jeroen Dikken Msc, BN jeroen.dikken@hu.nl Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Prof. dr. Marieke Schuurmans dr.

Nadere informatie

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 WORKSHOP 21 ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 H.Tefsen, MANP verpleegkundig specialist hoofd-hals oncologie J. de Heij-van den Tweel, hoofd- hals/oncologieverpleegkundige

Nadere informatie

Functiebehoud bij ouderen in levensloopperspectief

Functiebehoud bij ouderen in levensloopperspectief Functiebehoud bij ouderen in levensloopperspectief - Werkzame preventie door het leven heen - (To Do or not To Do) Openbare les Ton Bakker lector Functiebehoud bij Ouderen in Levensloopperspectief 9 oktober

Nadere informatie

Zelfmanagement: Van model naar praktijk

Zelfmanagement: Van model naar praktijk Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.

Nadere informatie

De Oudere Patiënt op de SEH. Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016

De Oudere Patiënt op de SEH. Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016 De Oudere Patiënt op de SEH Dr. Y. Schoon Geriater en Afdelingshoofd SEH AZO-scholingsavond Ouderen en Acute Zorg 9 maart 2016 Agenda Epidemiologie/ dubbele vergrijzing SEH Radboudumc Huidige problematiek

Nadere informatie

Werken in de nieuwe GGZ 18 mei en de eerste verpleegkundige werkzaam bij BZT. Henk-Willem Klaassen spv BZT Amsterdam West

Werken in de nieuwe GGZ 18 mei en de eerste verpleegkundige werkzaam bij BZT. Henk-Willem Klaassen spv BZT Amsterdam West Werken in de nieuwe GGZ 18 mei 2017 Charlotte Kleijwegt spv BZT Amersfoort en de eerste verpleegkundige werkzaam bij BZT Richard Touw spv BZT Amersfoort Henk-Willem Klaassen spv BZT Amsterdam West Indeling

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model Margo Weerts De Hart&Vaatgroep De nieuwe organisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Ontstaan uit: - Vereniging van Vaatpatiënten

Nadere informatie

Screening, geriatric assessment and intervention strategies to prevent functional decline in hospitalized older patients Buurman, B.M.

Screening, geriatric assessment and intervention strategies to prevent functional decline in hospitalized older patients Buurman, B.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Screening, geriatric assessment and intervention strategies to prevent functional decline in hospitalized older patients Buurman, B.M. Link to publication Citation

Nadere informatie

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Jeroen Havers CBO j.havers@cbo.nl Zelfmanagement Programma NPCF CBO Financiering: VWS Opdrachtgevers: NPCF & patiëntenorganisaties Uitvoering: CBO, looptijd

Nadere informatie

Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts

Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts Wat is er anders? Presentatie Leeftijd specifieke ziekten /co-morbiditeit Minder fysiologische

Nadere informatie

Huisartsen opnamebedden

Huisartsen opnamebedden Huisartsen opnamebedden Een passend antwoord voor de toekomst van de eerste lijn? Jaap Morgenstern Huisarts in Heerde Introductie Het begon met frustratie.. Wat is het probleem? Hoe zorgen we dat de tweede

Nadere informatie

Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen

Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen Verpleegkundige in de zorg aan kwetsbare ouderen Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Hoe gaat het met ouderen? En met de zorg voor ouderen? Kwetsbaarheid Sleutelrol verpleegkundige

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe?

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Inleiding Symposium 05.07.16 Goede zorg rond het levenseinde Geert van der Aa, klinisch geriater 2012 2014 In de Westerse wereld sterft

Nadere informatie

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010 Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten Dung Ngo MSc 15 december 2010 Achtergrond van het onderzoek Levensverwachting in NL laatste jaren met >2 jaar toegenomen Echter, vergeleken

Nadere informatie

Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen. Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc

Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen. Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc Vernieuwingen in de eerstelijnszorg voor ouderen Henriëtte van der Horst Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc Thema s NPO: netwerken, eerstelijns transitie-experimenten Opbrengsten

Nadere informatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int

Nadere informatie

Zelfzorg & zelfdiagnose. Dianne Prinsen Programmaleider ehealth& zelfmanagement

Zelfzorg & zelfdiagnose. Dianne Prinsen Programmaleider ehealth& zelfmanagement 1 Zelfzorg & zelfdiagnose Dianne Prinsen Programmaleider ehealth& zelfmanagement 2 3 Zorgt Zelfdiagnose en Zelfzorg voor eigen regie van de patiënt? Zelfzorg & zelfdiagnose kan tot (meer) eigen regie leiden

Nadere informatie

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019 Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde 3 Motivatie 3 Opbouw leerlijn 3 Leerdoelen 3 Vaardigheden 4 Leermiddelen

Nadere informatie

2e Themasessie Gezondheid. September 2014

2e Themasessie Gezondheid. September 2014 2e Themasessie Gezondheid September 2014 Welkom bij 2 e themasessie Aanleiding Doelstelling Wie aanwezig? Locatie en coproductie Interactie Aan tafels en Digital Voting System In de browser intikken: www.klm.presenterswall.com

Nadere informatie

Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS

Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS Inhoud Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS DEEL I: Inleiding 1. Een vak met geschiedenis en toekomst 1.1 Begeleiding van ziekte en zorg thuis 1.2 Leren balanceren

Nadere informatie

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht Petra Cornelis OmU in de praktijk Petra Cornelis, praktijkverpleegkundige ouderen en operationeel manager 2014 Introductie Inhoud

Nadere informatie

Eigen Regie Maakt Zorg Beter

Eigen Regie Maakt Zorg Beter Eigen Regie Maakt Zorg Beter 31 maart 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Termen Zelfmanagement Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Deelnemer in plaats van afnemer Verbindende schakel

Nadere informatie

Voorkom functieverlies oudere ziekenhuispatiënt

Voorkom functieverlies oudere ziekenhuispatiënt Onderzoek & Trefwoorden Ziekenhuiszorg Geriatrie Voorkom functieverlies oudere ziekenhuispatiënt Auteurs Ouderen komen niet zelden slechter het ziekenhuis uit dan ze er in gaan. Ze lopen een verhoogd risico

Nadere informatie

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug

Nadere informatie

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017 Dorpsprofielen gemeente Bunnik Carolien Plevier 29 september 2017 Maatschappelijke veranderingen: Vergrijzing Toename chronisch zieken Groter beroep op zelfredzaamheid en autonomie Verzakelijking relaties

Nadere informatie

Remote Patient Management

Remote Patient Management Remote Patient Management Telemonitoring voor patiënten met hartfalen én COPD Dr. R. Spee, cardioloog MMC Mw. drs. L. Oostveen, manager Flow Centrum voor preventie en (tele)revalidatie van chronische ziekten

Nadere informatie

De WijkKliniek: het waarom van een miniziekenhuis

De WijkKliniek: het waarom van een miniziekenhuis De WijkKliniek: het waarom van een miniziekenhuis in de wijk Bianca Buurman Hoogleraar Acute Ouderenzorg Amsterdam UMC & Lector Transmurale Ouderenzorg HvA Titel 00-00-2018 3 Impact van een acute ziekenhuisopname

Nadere informatie

Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen

Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Dr. Karin Landsbergen MSc Charlotte Otten-Minkhorst, Dr. Sivera Berben Dr. Lilian Vloet, Drs. Josien Caris Dr. Marian Adriaansen Hogeschool van

Nadere informatie

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)

DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke

Nadere informatie

College over verpleegkundig leiderschap

College over verpleegkundig leiderschap College over verpleegkundig leiderschap Het is nodig dat de beroepsgroep van verpleegkundigen zélf aan het roer staat. Dat vindt Marianne Lensink, die veel ervaring heeft als leidinggevende in de zorg

Nadere informatie

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra Persoonsgerichte preventie in de praktijk S.A. Petra 30-09-2010 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Wij staan voor gezondheid! Kernwoorden Gezondheid Eigen regie Samenwerken Optimisme Innovatie

Nadere informatie

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen? Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten Beter beslissen? Beter behandelen? Prof. Dr. Kees Punt Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Huisartsenkliniek Houten Anderhalvelijnzorg = Eerstelijnszorg PLUS

Huisartsenkliniek Houten Anderhalvelijnzorg = Eerstelijnszorg PLUS Huisartsenkliniek Houten Anderhalvelijnzorg = Eerstelijnszorg PLUS JvEI - 16 februari 2016 zorg een zorg.. Antoinette Blok Directeur Zorg in Houten Zorg in Houten - missie De best mogelijke geïntegreerde

Nadere informatie

Een gezonder Nederland VTV-2014. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker

Een gezonder Nederland VTV-2014. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker Een gezonder Nederland VTV-2014 Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker, en vele anderen De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 1 Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker 24 juni

Nadere informatie

Gezondheidsvaardigheden in Nederland

Gezondheidsvaardigheden in Nederland Gezondheidsvaardigheden in Nederland ontwikkelingen in onderzoek, beleid en praktijk Jany Rademakers NIVEL, Utrecht Gezondheidsvaardigheden op de agenda in Nederland (1) 2010 Alliantie Gezondheidsvaardigheden

Nadere informatie

Ouderen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis

Ouderen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Algemeen Ouderen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Inleiding Binnenkort wordt u opgenomen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Het kan ook zijn dat u onverwacht bent opgenomen in het ziekenhuis. De arts heeft

Nadere informatie

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen

Nadere informatie

Lang zullen we leven!

Lang zullen we leven! Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Lang zullen we leven! Inauguratie 16 februari 2011 Dr. Evelyn Finnema Welkom! Waar gaan we het over hebben? Onderwerpen Aanleiding De opgaven en de

Nadere informatie

Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis. Abe Meininger UMCG

Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis. Abe Meininger UMCG Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis Abe Meininger UMCG Vergrijzing, multimorbiditeit en chronische zorg Zorgcomplexiteit neemt toe Te hoge kosten,

Nadere informatie

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit

Nadere informatie

GRZ. Doelgroep geriatrische revalidatiezorg. GRZ, Ontwikkelingen & verwachtingen. - Vivium helpt u verder. Onderdeel langdurige zorg.

GRZ. Doelgroep geriatrische revalidatiezorg. GRZ, Ontwikkelingen & verwachtingen. - Vivium helpt u verder. Onderdeel langdurige zorg. Revalideren is samen werken aan de toekomst. Wij geloven dat de combinatie van zorg, behandeling, gastvrijheid en innovatie het fundament is van succesvol revalideren. Wij vertalen behoeftes en motivaties

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting.

Feiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting. Feiten en cijfers Uitgave van de Nederlandse Hartstichting November 211 Beroerte Definitie Beroerte (in het Engels Stroke ), ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten/ziekte (CVA),

Nadere informatie

Broodje met. Familiezorg

Broodje met. Familiezorg Broodje met. Familiezorg UMCG, 07-02-2017 Family Nursing: van patiënt centraal naar de familie centraal Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg,

Nadere informatie

Workshop 3: Ouderenzorg

Workshop 3: Ouderenzorg Workshop 3: Ouderenzorg Inhoud Vergrijzing Trends Kwetsbaarheid Ouderengezondheidsbeleid Oplossingsrichtingen en stellingen Vergrijzing Vergrijzing Bron: CBS en PBL/CBS regionale bevolkings- en huishoudensprognose

Nadere informatie

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011 Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Agenda Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Zelfmanagement = Ondersteuning van zelfmanagement

Nadere informatie

ecoaches Winst voor patiënten en hun zorgverleners

ecoaches Winst voor patiënten en hun zorgverleners ecoaches Winst voor patiënten en hun zorgverleners Voorsorteren.. want ook in de zorg wordt het steeds drukker Visie op zorg met ehealth Sananet helpt mensen hun leven lang vitaal te leven. Zelf werken

Nadere informatie

Geriatriefysiotherapie: Frailty:

Geriatriefysiotherapie: Frailty: Geriatriefysiotherapie: Frailty: Risicofactoren voor Frailty: Vrouwelijk geslacht Hoge leeftijd Lage opleiding Het aantal chronische ziekten Lage BMI < 23 Hoge BMI >30 MMSE

Nadere informatie

Multidisciplinaire ouderenzorg

Multidisciplinaire ouderenzorg Multidisciplinaire ouderenzorg Edith de la Fuente Projectleider Symposium Ouderenzorg - 20 november 2012 Programma Inleiding en kennismaking Opdracht in groepen Terugkoppeling opdracht Presentatie multidisciplinaire

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

De markt in Beeld. Fysiotherapie in beeld

De markt in Beeld. Fysiotherapie in beeld De markt in Beeld Fysiotherapie in beeld 2 Fysiotherapie in beeld Fysiotherapie is een paramedische discipline die zich bezighoudt met de behan deling van klachten aan het houding- en bewegingsapparaat

Nadere informatie

OOG VOOR GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN IN DE ZORG

OOG VOOR GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN IN DE ZORG #1 WELKE (COMMUNICATIEVE) VAARDIGHEDEN HEB JE NODIG OM ZO GEZOND MOGELIJK TE LEVEN? OOG VOOR GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN IN DE ZORG GELETTERDHEID NOODZAKELIJK Geletterdheid Gecijferdheid Probleemoplossend

Nadere informatie

Geriatrische revalidatie in de 1e lijn. Asad Rahmon Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts geriatrische revalidatie 24 september 2014

Geriatrische revalidatie in de 1e lijn. Asad Rahmon Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts geriatrische revalidatie 24 september 2014 Geriatrische revalidatie in de 1e lijn Asad Rahmon Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts geriatrische revalidatie 24 september 2014 2 x Out of the Box de-institutionaliseren de-hospitaliseren en opstap

Nadere informatie

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%

Nadere informatie

Over strategische personeelsplanning in een veranderend ziekenhuislandschap en de rol van OR

Over strategische personeelsplanning in een veranderend ziekenhuislandschap en de rol van OR Over strategische personeelsplanning in een veranderend ziekenhuislandschap en de rol van OR Medezeggenschapsdag StAZ Driebergen, 12 november 2015 Chris-Jan van Leeuwen Onno Verbaas PFZW HR Advies 1 CAO

Nadere informatie

AFKORTINGEN IN TABELLEN

AFKORTINGEN IN TABELLEN VERANTWOORDING Dit document bevat de tabellen waarop het volgende artikel gebaseerd is: Veer, A.J.E. de, Francke, A.L. Verpleegkundigen positief over bevorderen van zelfmanagement. TVZ: Tijdschrift voor

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Ouderen veranderen. mee en zel. Prof.dr. Herman J.M. Cools

Ouderen veranderen. mee en zel. Prof.dr. Herman J.M. Cools Ouderen veranderen mee en zel Prof.dr. Herman J.M. Cools specialist Ouderengeneeskunde n.p. oud medisch-directeur Zorginstellingen Pieter van Foreest emeritus hoogleraar verpleeghuisgeneeskunde afdeling

Nadere informatie

ehealth in mijn praktijk?! Datum 28 januari 2014, S.Timmer

ehealth in mijn praktijk?! Datum 28 januari 2014, S.Timmer ehealth in mijn praktijk?! Datum 28 januari 2014, S.Timmer 1 Introductie Saskia Timmer Changinghealthcare Academy (online) opleiden voor (e)health #ehealth #Socialemedia #CHCacademy 2 Kijkje in de digitale

Nadere informatie

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen

Dr. W. Paans, Lector Verpleegkundige Diagnostiek, Hanzehogeschool Groningen Dr. M.L.A.Luttik, Senior onderzoeker Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek, Projectleider IWP Familiezorg, Hanzehogeschool Groningen/Trainer Familiezorg, FamiliezorgGroningen m.l.a.luttik@pl.hanze.nl Dr.

Nadere informatie

Professional of niet? Nelleke Rietveld

Professional of niet? Nelleke Rietveld Professional of niet? Nelleke Rietveld Domein? Wat is het domein van de verpleegkundige? Professionalisering wat is dat eigenlijk? Professionalisering houdt in dat je je als beroepsgroep duidelijk onderscheidt

Nadere informatie

Zorgmodule Voeding Kansen voor de diëtist. Wineke Remijnse Beleidsadviseur NVD April 2013

Zorgmodule Voeding Kansen voor de diëtist. Wineke Remijnse Beleidsadviseur NVD April 2013 Zorgmodule Voeding Kansen voor de diëtist Wineke Remijnse Beleidsadviseur NVD April 2013 Inhoud presentatie 1. De Zorgmodule Voeding. i. Wat is de Zorgmodule Voeding? Hoe is deze tot stand gekomen? Op

Nadere informatie

Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg

Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg Eric Koster Cluster coördinator chronische ziekten en screeningen. Lid Kernteam vernieuwing chronische zorg. Chronisch ziekenbeleid: 1. Waarom 2. Ambitie

Nadere informatie

Op weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s

Op weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s Het Erasmus MC neemt sinds 2008 deel aan het landelijke Veiligheidsprogramma van VMSzorg en wil hiermee een bijdrage leveren aan het terugdringen van onbedoelde vermijdbare schade bij patiënten. Als onderdeel

Nadere informatie

Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken. Freek Baars, marktontwikkelaar

Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken. Freek Baars, marktontwikkelaar Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken Freek Baars, marktontwikkelaar Hoeveel mensen met hartfalen leven er in Nederland? a. Circa 68.000 b. Circa 148.000 c. Circa 227.000 Hoeveel

Nadere informatie

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure?

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? Roel Mulder verpleegkundig specialist Stichting Coloriet Lelystad Roel Mulder verpleegkundig Inleiding De oudere patiënt Wat is

Nadere informatie

Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement Monique Heijmans, Geeke Waverijn

Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement Monique Heijmans, Geeke Waverijn Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement, M. Heijmans, NIVEL, juni 2014) worden gebruikt.

Nadere informatie

Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study

Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study Inclusiecriteria 0 70 jaar of ouder 0 Acute opgenomen op de longgeneeskunde of chirurgie 0 Spreekt en verstaat Nederlands 0 Komt niet van andere afdeling

Nadere informatie

V&VN standpunt. Samenwerken met informele zorg

V&VN standpunt. Samenwerken met informele zorg V&VN standpunt Samenwerken met informele zorg Inhoudsopgave 1 Informele zorg voegt waarde toe aan het leven 3 2 De rol van professionals is cliënt en systeem te ondersteunen in het zich samen redden 3

Nadere informatie

Welkom bij de workshop: Leiderschap in de dagelijkse MCL-praktijk. Versterken van zelfmanagement & gezamenlijke beschuitvorming!

Welkom bij de workshop: Leiderschap in de dagelijkse MCL-praktijk. Versterken van zelfmanagement & gezamenlijke beschuitvorming! Welkom bij de workshop: Leiderschap in de dagelijkse MCL-praktijk. Versterken van zelfmanagement & gezamenlijke beschuitvorming! Elske Boersma-Jorna en Henriette Niehof Het afbeeldingonderdeel met relatie-id

Nadere informatie

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Dr. Cécile Boot, gezondheidswetenschapper Universitair Hoofddocent Arbeid en Gezondheid Afdeling Sociale Geneeskunde VU medisch centrum

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Regionale VTV 2011 Ziekten in de toekomst Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen, GGD Hart voor

Nadere informatie

Opschalen implementatie zelfmanagement Mensen met een chronische aandoening

Opschalen implementatie zelfmanagement Mensen met een chronische aandoening Opschalen implementatie zelfmanagement Mensen met een chronische aandoening Gecoördineerde implementatie en bundeling van krachten een vereiste voor succes NIA ZN KNMG NPCF Taskforce ehealth Inhoudsopgave

Nadere informatie

Interprofessioneel werken in het Fontys Centrum Eigen Regie. tips en uitdagingen. 2 april 2019

Interprofessioneel werken in het Fontys Centrum Eigen Regie. tips en uitdagingen. 2 april 2019 Interprofessioneel werken in het Fontys Centrum Eigen Regie tips en uitdagingen 2 april 2019 Kazimier Helfenrath Alja Bosch Fontys Hogeschool HRM en Psychologie Inhoud Eigen regie en gezondheidsvaardigheden

Nadere informatie

Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe. Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam

Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe. Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam Chronic disease burden - hart- en vaatziekten - diabetes - COPD - depressie / angst - obesitas Adequate preventie

Nadere informatie

KLINISCH REDENEREN: CENTRAAL IN DE VERPLEEGKUNDIGE BEROEPSUITOEFENING. CHE 26 oktober 2016 Jos Dobber

KLINISCH REDENEREN: CENTRAAL IN DE VERPLEEGKUNDIGE BEROEPSUITOEFENING. CHE 26 oktober 2016 Jos Dobber KLINISCH REDENEREN: CENTRAAL IN DE VERPLEEGKUNDIGE BEROEPSUITOEFENING CHE 26 oktober 2016 Jos Dobber KLINISCH REDENEREN het continue proces van kritisch denken, gegevensverzameling en analyse, gericht

Nadere informatie