Ministerie van Economische Zaken Prijsvergelijk elektriciteit

Transcriptie

1 Ministerie van Ecnmische Zaken Prijsvergelijk elektriciteit Juni 2014

2 Intrductie en aanleiding Geachte lezer, Vr u ligt een high-level vergelijking van de elektriciteitsrekening in Nederland, Duitsland, België, het Verenigd Kninkrijk en Frankrijk (NL, DE, BE, VK en FR). Naar aanleiding van het Kamerdebat ver de energierekeningen 1 in Nederland en Duitsland p basis van ns vrgaand nderzek, heeft het een pdracht aan PricewaterhuseCpers Advisry N.V. verstrekt m het nderzek uit te breiden vr de prijzen van de energierekening in België, Frankrijk en het Verenigd Kninkrijk in 2013 en deels vr Nederland en Duitsland. Het ministerie heeft daarbij gevraagd m nderscheid te maken tussen verschillende typen afnemers: huishudelijke afnemers, het MKB, industriële afnemers en de energie-intensieve industrie ( kleine en grte grtgebruikers"). In nze analyses hebben wij aannames en vereenvudigingen meten maken, aangezien niet alle infrmatie publiek beschikbaar is - f tussen regi s verschilt zals bijvrbeeld netwerktarieven. Daarnaast is er in bijvrbeeld Duitsland en het Verenigd Kninkrijk een aantal specifieke uitznderingen p de verschillende energiebelastingen. Om hier rekening mee te huden laten we de geschatte rekening met en znder de nt zien. Individuele energierekeningen kunnen uiteraard p nderdelen afwijken van de hier gepresenteerde uitkmsten. Alle analyses in deze rapprtage zijn mmentpnames, met de genemde jaartallen als peildata. Dit rapprt is vr het bedeld, en mag aan derden wrden verstrekt vr zver vereengekmen in het cntract 2 f nadat er vraf schriftelijke testemming is gegeven dr. Ik wens u veel leesplezier. Met vriendelijke gret, Dr. Paul Nillesen Partner Advisry 1: 2: Opdrachtbevestiging

3 Overzicht van beschikbaarheid en kwaliteit van de infrmatie Beschikbaarheid infrmatie Infrmatie ver met name grtgebruikers was niet vrij tegankelijk. Vr deze afnemers hebben wij p basis van de beschikbare infrmatie aannames gemaakt. Beperkt Uitgebreid Kwaliteit van infrmatie Wij hebben de meest actuele brnnen gebruikt, afkmstig van fficiële kanalen zals tezichthuders en ministeries. Zwak Ged 3

4 Overzicht van bevindingen 4

5 Bevindingen vr de integrale 2013 energierekening NL, DE, BE, VK, FR Algemeen De 2013 analyse ver de nderzchte landen (NL, DE, BE, VK en FR) laat een aantal vereenkmsten zien, maar tevens essentiële verschillen in de pbuw van de energierekening. De algemene tendens ver de nderzchte landen, met het Verenigd Kninkrijk als uitzndering, is dat de cmmdity prijzen zijn gedaald tussen 2010 en 2014, en naar verwachting zullen blijven dalen. Er zijn echter k verschillen in de energierekeningen tussen de verschillende landen, die zich vrnamelijk uiten vr huishudens en vr grte grtgebruikers van energie. Nederland Grte MKB gebruikers en industriële gebruikers in Nederland hebben de laagste energierekening van de nderzchte landen. De energierekeningen vr huishudens en grte grtgebruikers zijn vergelijkbaar met België (Vlaanderen) Duitsland De Duitse huishudens zijn het duurst af in vergelijking met de andere nderzchte landen, vrnamelijk als gevlg van de die meten wrden afgedragen ten beheve van de Energiewende. De grtgebruikers hebben, in cmbinatie met lage cmmdity prijzen, prfijt van de vrijstellingen waar zij gebruik van kunnen maken: zij hebben zdende de p één na laagste energierekening van de nderzchte landen. België (Vlaanderen) In België hebben de grte grtgebruikers een vlumecrrectie vr de bijdrage vr WKK + grenestrmcertificaten. Mede hierdr hebben de grte grtgebruikers in België (Vlaanderen) een redelijk vergelijkbare met Duitsland en Nederland. Verenigd Kninkrijk Huishudens in het Verenigd Kninkrijk hebben de laagste energierekening van de nderzchte landen, mede dr de vrijstelling van de heffing Climate Change Levy. De grte grtgebruikers wrden deels vrijgesteld van de Climate Change Levy. Desndanks blijft de energierekening vr de grtgebruikers in het Verenigd Kninkrijk het hgst van de nderzchte landen. Frankrijk Alle gebruikers in Frankrijk hebben prfijt van de lage (grtendeels gereguleerde) cmmdity prijzen: de Franse huishudens zijn gedkper af in vergelijking met Nederlandse, Duitse en Belgische huishudens. De Franse grtgebruikers hebben de laagste energierekening, aangezien bij deze grep gebruikers de cmmdity een grt gedeelte van de uiteindelijke bepaalt. 5

6 Bevindingen vr de integrale 2013 energierekening NL, BE, VK, FR, DE Britse huishudens hebben de laagste energierekening vr huishudens en kleine MKB gebruikers Gemiddelde huishudelijke gebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh, inclusief BTW en gratis kwh regeling in België) Kleine MKB gebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh) 27,6 4,4 19,9 3,5 2,1 6,7 19,2 1,1 0,9 9,7 16,4 2,9 4,6 17,4 2,5 2,5 5,5 9,7 6,1 18,9 16,8 2,6 14,7 15,3 5,8 1,9 3,0 9,6 5,6 4,2 6,4 2 8,7 5,1 1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 5,8 5,7 6,2 4,9 5,5 5,7 5,6 6,1 4,8 5,5 Cmmdity BTW 6

7 Bevindingen vr de integrale 2013 energierekening NL, BE, VK, FR, DE de energierekening vr grte MKB gebruikers en Industriële gebruikers in Duitsland is relatief hg Grte MKB gebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh) Industriële gebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt VK en DE) 17,8 13,6 11,3 1,6 3,1 0,9 12,5 2,4 3,7 0,9 12,8 1,9 4,0 0,9 13,2 1,9 5,5 0,9 7,5 3,9 0,9 9,5 1,3 2,0 10,8 2,1 2,7 11,1 1,4 3,1 9,6 1,6 2,7 3,4 4,3 5,7 5,6 6,1 4,8 5,5 5,6 5,5 6,0 4,8 5,3 Cmmdity 7

8 Bevindingen vr de integrale 2013 energierekening NL, BE, VK, FR, DE maar daalt sterk bij de grtgebruikers als gevlg van nt vr de energiebelasting en de netwerk Kleine grtgebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt VK en DE) Grte grtgebruiker (gebruik van kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt VK en DE) 8,2 8,2 6,7 7,6 1,1 1,4 6,9 1,1 6,0 6,6 6,3 0,3 1,4 5,8 5,9 5,5 5,4 6,0 4,7 5,3 5,5 5,4 5,9 4,8 5,3 Cmmdity 8

9 Bevindingen vr de integrale 2013 energierekening NL, BE, VK, FR, DE Prijs per gebruikte kwh NL, BE, VK, FR, DE, per afnamepatrn (in ct /kwh, ijkpunt 2013) Observaties Het verschil tussen huishudens kent een grte bandbreedte. Deze bandbreedte wrdt (mede) verrzaakt dr enerzijds de die Duitse huishudens dienen te betalen en anderzijds de relatief lage netwerk in het Verenigd Kninkrijk. Dit heeft als gevlg dat de van een gebruikte kwh vr huishudens in Duitsland bijna 2 keer z hg is dan vr huishudens in het Verenigd Kninkrijk De verhuding tussen de energierekening per afnamepatrn lpt per land sterk uiteen: het verschil per gebruikte kwh vr een huishuden ten pzichte van een grte grtgebruiker varieert van 2 keer hger in het Verenigd Kninkrijk tt bijna 5 keer hger in Duitsland De MKB gebruikers en de industriële gebruikers zijn het gedkpst af in Nederland Naarmate het gebruik in ttale kwh stijgt, is een mslag te zien in het verlp tussen de landen. Dit wrdt het meest duidelijk vanaf de industriële gebruikers, waar de prijzen vr met name Duitsland relatief sterk dalen. Het Verenigd Kninkrijk kent tevens een mslag: de huishudens betalen een relatief lage vr een gebruikte kwh, terwijl de grtgebruikers bijna anderhalf keer de betalen die een grtgebruiker in Frankrijk betaalt 9

10 10

11 Detailweergave van behandelde gebruiksprfielen Per land zijn de gebruikers geïdentificeerd naar het passend afnamepatrn Prfielen Gemiddelde huishudelijke gebruiker Kleine MKB gebruiker Grte MKB gebruiker Industriële gebruiker Kleine grtgebruiker Grte grtgebruiker Vrbeeld van type afnemer Huishuden Buurtwinkel Supermarkt Grt distributiecentrum Papierfabriek Staalprducent Jaarlijkse vraag kwh /a Piekvraag kw n.v.t Bedrijfstijd h/a n.v.t Aandeel vraag tijdens basisuren Aandeel vraag tijdens piekuren % %

12 Detailweergave van behandelde gebruiksprfielen Per land zijn de gebruikers geïdentificeerd naar het passend afnamepatrn Prfielen Gemiddelde huishudelijke gebruiker Kleine MKB gebruiker Grte MKB gebruiker Industriële gebruiker Kleine grtgebruiker Grte grtgebruiker LS kleingebruik LS MS MS HS HS LS LS 26-1kV 26-1kV 70/36/30kV 380/220/150kV Dmestic Small Nn Dmestic LV LV HV HV BT 36kVA BT > 36kVA HTA HTA HTB1 HTB2 LS LS MS MS HS HS 12

13 Algemene aannames Er wrden vele verschillende prijzen vr elektriciteit aangebden p de markt. Om gebruikers te kunnen vergelijken, zijn er algemene aannames gemaakt Elektriciteitsprijzen Wij gaan uit van variabele prijzen in plaats van vaste prijzen. Er wrdt tevens geen rekening gehuden met vaste abnnementsprijzen (nafhankelijk van daadwerkelijk gebruik), zals p kleine schaal in het VK vrkmt. Daarnaast wrdt uitgegaan van een enkeltarief vr de elektriciteit: er wrdt geen nderscheid gemaakt tussen de tijd van het gebruik (dag/nacht). Er wrdt een nderscheid gemaakt tussen peaklad en baselad gebruik van elektriciteit. Elektriciteitsmeter Er wrdt bij de meettarieven uitgegaan van traditinele meters: smart meters laten wij buiten beschuwing. Daarnaast nemen wij aan dat de meters in bezit van de netbeheerder zijn en niet in het bezit van de cnsument. Reactieve energie & blindvermgen Bij het transprteren van elektriciteit in fasen treedt een prces p waardr er reactieve energie ntstaat. Binnen de netwerkvergedingen (vr grtgebruikers) valt k een tarief vr deze ntstane reactieve energie. Deze pst, waarvan de impact p de ttale elektriciteits zeer beperkt zu zijn, is niet meegenmen in deze studie. Betaalwijze De manier van betalen van de elektriciteitsrekening kan invled hebben p de hgte van de elektriciteitsprijzen. Er is uitgegaan van autmatische incass (direct debit). Er wrdt dus geen rekening gehuden met prepaid f credit tarieven. marge De verkpmarge is gebaseerd p inschattingen en een prgnsestudie van de strm ntwikkeling vr grte afnemers dr de Hans Böckler Stichting ( ). Wij hebben deze verkpmarge, als gevlg van het ntbreken van brnnen per individueel land, vr alle nderzchte landen gehanteerd. 13

14 Nederland In Nederland heeft de REB-krting een grte impact p de ttale elektriciteits van de kleinste gebruikers Cmmdity De cmmdity prijzen zijn de gemiddelden van de dagwaarden van year-frward prijzen (peak en base) ntleend aan Reuters Datastream, naar aandeel per gebruikersgrep, in cmbinatie met een premium vr sptbalancering. De tarieven zijn gebaseerd p het gewgen gemiddelde van de netwerktarieven die dr de Autriteit Cnsument en Markt zijn vastgesteld. De pbuw van het gemiddelde netwerktarief bestaat uit de sm van het peridieke aansluittarief, het transprttarief, het meettarief, het systeemdienstentarief en het vastrecht vr transprt. Heffingen & belastingen Sinds 2013 is de wet Opslag Duurzame Energie van kracht (ODE). Het effect van de ODE p de energierekening van grtere afnemers is verwaarlsbaar, drdat de pslag gestaffeld is. Ok de belasting p elektriciteit is een gestaffelde belasting, die afhankelijk is van de hgte van het verbruik. Daarnaast geldt er vr huishudens een BTW tarief van 21% p de elektriciteits. Krtingen p & belastingen Er geldt een vaste belastingvermindering van 318,62 (excl. BTW) p de belasting vr energie per aansluiting, de REBkrting. Deze vermindering geldt als cmpensatie vr de belasting p de basisbeheften. 14

15 België Gezien het hge percentage aan inwners (ruim 60% van België) en de cncentratie van industrie rndm Antwerpen, hebben wij het Vlaams Gewest als uitgangspunt genmen* Cmmdity De cmmdity prijzen zijn de gemiddelden van de dagwaarden van year-frward prijzen (peak en base) ntleend aan Reuters Datastream, naar aandeel per gebruikersgrep, in cmbinatie met een premium vr sptbalancering. De tarieven zijn gebaseerd p gemiddelden van de distributie- en de transmissietarieven die dr de verschillende netbeheerders binnen Vlaanderen zijn gerapprteerd. De pbuw van het gemiddelde netwerktarief bestaat uit de sm van transprttarieven, het tarief vr systeembeheer, vr meetdiensten en de tarieven vr netverliezen, penbare dienstverlening en ndersteunende diensten. Er geldt een maximaal transmissietarief vr gebruikers van het 26-1 kv net. Heffingen & belastingen Dit betreft de certificaten vr grene strm en WKK, de p de netwerktarieven en de energiebijdrage. De p het transmissietarief zijn de federale bijdrage, bijdragen vr hernieuwbare energie, het aansluiten van ffshre windturbineparken, het ratineel energiegebruik en de teslag vr grenestrmcertificaten. De p het distributietarief zijn het retributietarief en het tarief vr de pensienlasten. Krtingen p & belastingen Een huishuden in Vlaanderen heeft recht p een vergeding vr 100 kwh, plus 100 kwh per persn. Daarnaast zijn er beschermde klanten die nder het zgenemde sciaal tarief vallen, welke wij niet hebben meegenmen in de vergelijking. Daarnaast geldt een maximale teslag vr grenestrmcertificaten en een maximale federale bijdrage, wat resulteert in een lagere heffing vr grtgebruikers. Vr de grenestrmcertificaten en de WKK-certificaten geldt een gestaffelde verbruikscrrectie, waardr grtgebruikers een lagere bijdrage per kwh meten betalen. * Er zijn grte verschillen tussen Wallnië, Brussel en Vlaanderen met betrekking tt en netwerk. Derhalve leidt een berekening vr het gemiddelde tarief van het geheel van België tt een fictief tarief. Aangezien het gewest Vlaanderen het grtste deel van de Belgische bevlking huist, en met de Haven van Antwerpen tevens een grte verzameling aan grtgebruikers heeft, is er vr gekzen m Vlaanderen als benadering te nemen vr België 15

16 Verenigd Kninkrijk In het Verenigd Kninkrijk wrden de van leveranciers vr verschillende maatregelen drberekend in de eind Cmmdity De cmmdity prijzen zijn de gemiddelden van de dagwaarden van year-frward prijzen (peak en base) ntleend aan Reuters Datastream, naar aandeel per gebruikersgrep, in cmbinatie met een premium vr sptbalancering. De tarieven zijn gebaseerd p gemiddelden van de netwerktarieven die dr de verschillende netbeheerders binnen het Verenigd Kninkrijk zijn gerapprteerd. Hierbij is er geen nderscheid naar lcatie gemaakt. De pbuw van het gemiddelde netwerktarief bestaat uit de sm van het capaciteitstarief, het distributietarief, het transprt vastrecht en het transmissietarief. Heffingen & belastingen In het VK is de Climate Change Levy (CCL) de energiebelasting. Verder zijn er binnen de leveranciers ng verschillende drberekende vanuit de leverancier, zals de Energy Cmpany Obligatin en de Warm Hme Discunt (beiden enkel vr huishudens), het CRC Energy Efficiency Scheme (enkel vr grtgebruikers), de Renewable Obligatin Certificates, het Assistance fr Areas with High Electricity Distributin Csts tarief (vr cmpensatie van hge netwerk in Schtland) en het Feed-in tariff. Vr huishudens is tevens een BTW van 5% p de elektriciteits meegenmen. Krtingen p & belastingen Gebruikers nder de kwh per maand zijn vrijgesteld van de CCL. Verder is er een gereduceerde belasting vr energie intensieve gebruikers die in het bezit zijn van een Climate Change Agreement (CCA). Deze reductie kan plpen tt 90% van de CCL. Ok zijn grtgebruikers die in het bezit zijn van een CCA vrijgesteld van de vr het CRC Energy Efficiency Scheme. Een CCA geldt per sectr en kan wrden verkregen als de energie 10% van de prductiewaarde van de sectr zijn f als ze 3% zijn en de sectr daarnaast een imprt rati van 50% heeft (de waarde van imprt gedeeld dr de ttale verkp). 16

17 Frankrijk In Frankrijk wrdt de cmmdity grtendeels bepaald dr een gereguleerd tarief, gebaseerd p de histrische van kernenergie Cmmdity De base en peak prijzen vr Frankrijk wrden berekend dr de marktprijzen te cmbineren met het gereguleerde Accès Régulé à l Electricité Nucléaire Histrique (ARENH) tarief. De ARENH is een gereguleerde tarief wat vereenkmt met de van elektriciteit die dr Électricité de France (EDF) wrdt pgewekt uit kerncentrales. De marktprijzen zijn de gemiddelden van de dagwaarden van year-frward prijzen (peak en base), ntleend aan Reuters Datastream. De base bestaat vr 95% uit het ARENH tarief en vr 5% uit de markt. De peak bestaat vr 20% uit het ARENH tarief en vr 80% uit de markt. De cmmdity is een cmbinatie van de peak en base naar aandeel per gebruikersgrep, in cmbinatie met een premium vr sptbalancering. Vr de netwerktarieven zijn enkel de vlgende psten meegenmen: cmpsante annuelle de gestin (CG), cmpsante annuelle de cmptage (CC) en cmpsante annuelle des sutirages (CS). Vr individuele gebruikers kunnen k ng andere psten van tepassing zijn, zals de vergeding vr back-up vrzieningen en vergedingen vr verschrijding van het gecntracteerde vermgen. Deze tariefpsten zijn buiten beschuwing gelaten. Heffingen & belastingen In Frankrijk bestaan drie p elektriciteit; cntributin tarifaire d acheminement (CTA), cntributin au service public d électricité (CSPE) en taxes sur la cnsmmatin finale d electricité (TCFE). De CTA is een heffing p het vaste gedeelte van het netwerktarief. De TCFE verschilt per gemeente. Vr deze studie is uitgegaan van een gemiddelde ver alle gemeenten. Daarnaast is vr huishudens een BTW meegenmen van 5,5% p vaste tarieven en 20% p het variabele deel. Krtingen p & belastingen Er geldt een plafnd vr het ttaal te betalen bedrag vr CSPE van , dit resulteert in een lager bedrag vr grte grtgebruikers per kwh. Vr elektriciteitsgebruikers aangeslten p het hgspanningsnet geldt verder een lagere CTA. Daarnaast gelden er k lagere tarieven vr TCFE vr grtgebruikers. Onder de nieuwe netwerktarifering vr grtgebruikers (TURPE 4 HTB), die sinds eind 2013 van kracht is, nemen de netwerk vr grte grtgebruikers verder af. 17

18 Duitsland Vr de cncessieheffing is een gemiddelde meegenmen, deze heffing varieert per gemeente Cmmdity De cmmdity prijzen zijn de gemiddelden van de dagwaarden van year-frward prijzen (peak en base) ntleend aan Reuters Datastream, naar aandeel per gebruikersgrep, in cmbinatie met een premium vr sptbalancering. De netwerk zijn berekend p basis van de gewgen gemiddelde tarieven zals gerapprteerd in het Mnitring Reprt 2012 dr de Duitse tezichthuder (BNetzA), met een herberekening vr de verschillende spanningen p basis van tarieven van Enercity Netzgesellschaft, het energiebedrijf van Hannver. Vr de kleine & grte grtgebruikers gld tt begin 2014 een 100% vrijstelling van de netwerk: de vrijstelling zal vanaf 2014 wrden herijkt p 90%. Heffingen & belastingen In Duitsland zijn er vele, zals de EEG, KWKG, Offshre-Haftung, 19 StrmNEV en de cncessieheffing. Daarnaast is er een elektriciteitsbelasting in de vrm van de StrmSteuer. Vr de berekeningen van de en de belasting hebben wij gebruik gemaakt van data van BnetzA en de relevante artikelen uit het StrmStG. Krtingen p & belastingen Er gelden krtingen vr grtgebruikers (specifiek prductiebedrijven) vr de EEG, KWKG, Offshre-Haftung, 19 StrmNEV en de netwerk. Vr de StrmSteuer geldt vr prductiebedrijven een gedeeltelijke ntheffing en een vlledige ntheffing, afhankelijk van het prductieprces. Vr prductieprcessen zals genemd in 9a van de StrmStg geldt een gehele ntheffing van de elektriciteitsbelasting. Vr verige prductieprcessen zijn 9b en 10 tepasbaar, die een casus specifieke krting geeft. De gemiddelde ntheffing van 9b en 10 is 80% p de elektriciteitsbelasting. Overige (niet-prductie) gebruikers kunnen geen gebruik maken van deze nt, en vallen buiten de scpe van deze rapprtage. 18

19 19

20 I. Gemiddelde huishudelijke gebruiker (3.300 kwh/a, in ct /kwh) De in Duitsland zijn debet aan de hge energierekening vr huishudens. In het VK drukken de relatief lage netwerk en de algehele 27,6 4,4 0,8 16,4 9,7 2,9 4,6 6,1 6,2 1,9 5,5 1,9 19,9 3,5 2,1 Cmmdity BTW Ttaal 5,8 1,9 6,7 Cmmdity BTW Ttaal 2,5 2,5 17,4 Cmmdity BTW Ttaal 2,6 1,1 20,9 1,7 19,2 5,5 9,7 4,9 1,9 5,7 1,9 Cmmdity BTW Ttaal Cmmdity marge en Netwerk- Belasting & BTW Ttaal Gratis Ttaal - kwh gratis regeling kwh regeling 20

21 II. Kleine MKB gebruiker ( kwh/a, in ct /kwh) Kleine MKB gebruikers zijn in NL relatief vrdelig af: alleen in FR en het VK is de lager, respectievelijk gedreven dr een gereguleerde cmmdity en lage 2 8,7 1,9 14,7 5,1 5,6 5,5 1,1 6,1 1,1 16,8 5,8 Cmmdity Ttaal 5,7 1,1 4,2 Cmmdity Ttaal 3,0 15,3 Cmmdity Ttaal 2,6 18,9 6,4 9,6 4,8 1,1 5,6 1,1 Cmmdity Ttaal Cmmdity Ttaal 21

22 III. Grte MKB gebruiker ( kwh/a, in ct /kwh) De elektriciteitsrekening vr grte MKB gebruikers in NL is het laagst, grtendeels als gevlg van relatief lage 17,8 7,5 1,9 12,8 4,0 5,5 0,9 3,9 6,1 0,9 1,6 11,3 Cmmdity Ttaal 5,7 0,9 3,1 Cmmdity Ttaal 1,9 13,2 Cmmdity Ttaal 2,4 12,5 5,5 3,7 4,8 0,9 5,6 0,9 Cmmdity Ttaal Cmmdity Ttaal 22

23 IV. Industriële gebruiker ( kwh/a, in ct /kwh) In DE en het VK zijn krtingen vr industriële en grtgebruikers van kracht. In NL wrden de laagste belastingen en gerekend vr industriële gebruikers 3,8 14,1 13,6 1,9 11,6 11,1 5,3 4,3 6,0 3,1 1,3 9,5 Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing 5,6 2,0 Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing 1,6 9,6 Cmmdity Ttaal 2,1 10,8 4,8 2,7 5,5 2,7 Cmmdity Ttaal Cmmdity Ttaal 23

24 V. Kleine grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh) Een kleine grtgebruiker in DE is het gedkpst uit, gedreven dr de vrijstelling van netwerk en de (gedeeltelijke) nt 9,5 5,3 0,0 0,7 6,4 6,0 6,0 2,7 1,3 8,2 5,5 0,2 6,7 Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing 4,7 1,1 6,9 Cmmdity Ttaal 5,4 1,1 7,6 Cmmdity Ttaal Cmmdity Ttaal 24

25 VI. Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh) De grte grtgebruikers in DE en FR zijn het gedkpst uit, als gevlg van respectievelijk de vrijstelling en nt, en het ARENH tarief 9,5 5,3 0,0 6,3 5,9 5,9 2,7 1,3 8,2 5,5 0,1 6,6 Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing Cmmdity Belasting & Ttaal Ontheffing Ttaal met ntheffing 4,8 0,1 5,8 Cmmdity Ttaal 5,4 0,3 0,2 6,3 Cmmdity Ttaal Cmmdity Ttaal 25

26 Histrische analyse & drkijk 26

27 Nederland - Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt) Histrische prijzen NL (in ct per gebruikte kwh) Observaties Cmmdity De Opslag duurzame energie is in 2013 ingeverd. Vanwege de gestaffelde vrm van de teslag is de invled p de energierekening van de grte grtgebruikers niet significant 6,6 6,4 7,1 6,6 5,8 0,1 De energiebelasting is stabiel gebleven ver de jaren, maar heeft vanwege de gestaffelde vrm k een minimale invled p de energierekening van grte grtgebruikers De netwerk zijn gedaald in 2014 als gevlg van een crrectie vr energie-intensieve bedrijven p de netwerk. Vr deze gebruiker met een vlak gebruik van 8000 draaiuren leidt dat tt een crrectie van 90% De cmmdity is gedaald van 2012 tt 2014, maar minder sterk dan in Duitsland 5,6 5,4 6,1 5,5 5,2 Op basis van de Cal 15, Cal 16 en Cal 17 prijzen (zie appendix 3), zal de cmmdity naar verwachting de kmende jaren ng verder dalen

28 België - Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt) Histrische prijzen BE (in ct per gebruikte kwh) Observaties Cmmdity 7,5 0,3 7,1 0,8 0,3 6,8 0,2 0,3 6,3 0,3 5,7 De cmmdity heeft sinds 2012 een dalende trend laten zien De netwerk fluctueren licht gedurende de jaren, wat deels verklaard kan wrden drdat bepaalde gemeenten tussentijds zijn tegevegd aan het netwerk van het Vlaams Gewest De bijdrage vr de WKK- en grenestrmcertificaten is sinds 2012 sterk gedaald dr de invering van een nieuwe berekenmethde vr de verbruikscrrectie. Deze verbruikscrrectie is gestaffeld met een maximale crrectie van 98% vr gebruik bven de kwh De federale bijdrage is cnstant gebleven tussen 2010 en 2014, terwijl de financiering aansluiting ffshre windturbineparken is gedaald in De teslag grenestrmcertificaten fluctueert ver de jaren 6,2 5,6 5,9 5,4 4,8 Vr de heffing vr financiering maatregelen ter bevrdering van REG in Vlaanderen, de financiering van steunmaatregelen vr hernieuwbare energie in Vlaanderen en de energiebijdrage geldt een ntheffing vr grtgebruikers Op basis van de Cal 15, Cal 16 en Cal 17 prijzen (zie appendix 3), zal de cmmdity naar verwachting de kmende jaren stabiel blijven

29 Verenigd Kninkrijk - Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt) Histrische prijzen VK (in ct per gebruikte kwh) 6,7 0,7 5, ,0 1,0 5, Cmmdity 9,0 1,2 6, ,2 1,4 5, ,2 1,6 6, Observaties De cmmdity prijzen fluctueren ver de jaren. Mmenteel zijn de cmmdity prijzen in het VK het hgst van alle nderzchte landen in dit nderzek Ok de netwerk vr grte grtgebruikers zijn cntinu gestegen tussen 2010 en 2014 De CCL heffing laat vanaf 2012 een stijging zien. Echter, de krting p de CCL vr CCA bezitters is verhudingsgewijs tevens tegenmen, waardr de nett impact klein is De ttale drberekende van leveranciers zijn k gestegen tussen 2010 en Hiernder vallen de CRC Energy Efficiency Scheme, de Renewable Obligatin Certificates (ROC), het Assistance fr Areas with High Electricity Distributin Csts tarief en het Feed-in tariff (FIT). De ntheffing van de CRC vr CCA bezitters is tegenmen met de stijging van de heffing, waardr de impact van deze stijging klein is De verheid in het Verenigd Kninkrijk heeft aangekndigd de ROC heffing te vervangen dr de Cntract fr Difference (CfD) heffing. Hierbij zijn k cmpensatin schemes aangekndigd vr energieintensieve bedrijven. Deze cmpensatin schemes zullen de bijdragen vr de CfD en de Feed-in tariff verlagen, met name vr grtgebruikers. De cncrete invulling vr de cmpensatin schemes is echter ng niet bekend Op basis van de Cal 15, Cal 16 en Cal 17 prijzen (zie appendix 3), zal de cmmdity naar verwachting de kmende jaren verder stijgen 29

30 Frankrijk - Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt) Histrische prijzen FR (in ct per gebruikte kwh) Observaties Cmmdity In Frankrijk is het ARENH tarief de bepalende factr achter de lage cmmdity prijzen. Dit gereguleerde tarief biedt cnsumenten tegang tt elektriciteit met een lage In 2012 is het ARENH tarief verhgd. De cmmdity tussen 2012 en 2014 laat echter een dalende lijn zien, vanwege een daling in de marktprijzen van de cmmdity 5,8 5,7 5,9 5,8 5,7 0,7 De netwerk zijn vanaf 2012 gestegen, vrnamelijk gedreven dr een stijging van het variabele transprttarief. Het vaste gedeelte van de netwerk is in dezelfde peride gedaald De laten weinig fluctuatie zien tussen Hewel de belasting p de vaste netwerk (de CTA) is verhgd, is het resulterende tarief gedaald dr de daling van het vaste netwerktarief. De CSPE heffing is licht gestegen (,4 ct /kwh in 5 jaar) dr een stijging van de maximale heffing. De TCFE heffing is cnstant gebleven ver de jaren 4,8 4,7 4,9 4,8 4,6 Mmenteel wrdt een berekenmethde ntwikkeld vr het ARENH tarief. Deze methde werd verwacht in maart 2014 in te gaan maar is inmiddels uitgesteld. Het is ng nduidelijk wat de impact van de nieuwe berekenmethde zal zijn. Het is vrnemens m het ARENH tarief p den duur te vervangen dr het markttarief, hier is echter ng geen cncrete datum vr afgesprken Op basis van de Cal 15, Cal 16 en Cal 17 prijzen (zie appendix 3), zal de cmmdity naar verwachting de kmende jaren stabiel blijven, p veranderingen in het ARENH tarief na 30

31 Duitsland - Grte grtgebruiker ( kwh/a, in ct /kwh, inclusief nt) Histrische prijzen DE (in ct per gebruikte kwh) Observaties Cmmdity De cmmdity in Duitsland laat de sterkste relatieve en abslute daling zien van de nderzchte landen tussen : mmenteel heeft Duitsland de laagste cmmdity Tussen 2010 en 2014 zijn er gefaseerd ingevegd: De 19 StrmNEV Umlage in ,3 0,2 0,2 6,2 0,2 6,6 0,2 5,9 0,2 5,1 0,2 0,2 De Offshre-Haftung Umlage in 2013 De Abschaltbare Lasten Umlage in 2014 Vr de gelden echter krtingen, specifiek vr de grtgebruikers. Hierdr is de uiteindelijke impact van de p de energierekening van grtgebruikers klein In 2012 en 2013 genten grtgebruikers een krting van 100% p de netwerk. Vanaf 2014 is deze krting 90% 5,5 5,4 6,0 5,3 Vanaf het midden van 2014 wrdt naar verwachting het tarief van de EEG-Umlage verhgd. Dit is naar aanleiding van cmmentaar van de Eurpese Cmmissie 4,3 Op basis van de Cal 15, Cal 16 en Cal 17 prijzen (zie appendix 3), zal de cmmdity naar verwachting de kmende jaren verder dalen

32 32

33 Appendix 1a. Overzicht 2013 cmpnenten NL, BE Uitsplitsing elektriciteits Nederland Prijs cmpnenten I II III IV V VI Cmmdity ct /kwh 5,8 5,7 5,7 5,6 5,5 5,5 & marge ct /kwh 1,9 1,1 0,9 ct /kwh 6,7 4,2 3,1 2,0 Opslag duurzame energie ct /kwh 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 Belasting p elektriciteit ct /kwh 11,7 6,7 1,6 1,2 0,2 0,1 REB krting ct /kwh (9,7) (1,1) (0,1) (0,0) (0,0) (0,0) BTW ct /kwh 3, Ttale elektriciteits ct /kwh 19,9 16,8 11,3 9,5 6,7 6,6 Uitsplitsing elektriciteits België Prijs cmpnenten I II III IV V VI Cmmdity ct /kwh 5,7 5,6 5,6 5,5 5,4 5,4 & marge ct /kwh 1,9 1,1 0,9 ct /kwh 9,7 9,6 3,7 2,7 0,3 Gratis kwh regeling ct /kwh (1,7) WKK- & Grenestrmcertificaten ct /kwh 1,6 1,6 1,6 1,3 0,7 0,1 Energiebijdrage ct /kwh 0,2 0, Federale bijdrage ct /kwh 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,0 Financiering maatregelen ter bevrdering van REG in Vlaanderen ct /kwh 0,0 0,0-0,0 0,0 - Financiering aansluiting ffshre windturbineparken ct /kwh 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Financiering van steunmaatregelen vr hernieuwbare energie in ct /kwh 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 - Vlaanderen Teslag grenestrmcertificaat ct /kwh 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,0 Retributietarief ct /kwh 0,0 0,0 0,0 0,0 - - Tarief pensienlasten ct /kwh 0,2 0,2 0,1 0,1 - - BTW ct /kwh 1, Ttale elektriciteits ct /kwh 19,2 18,9 12,5 10,8 7,6 6,3 33

34 Appendix 1b. Overzicht 2013 cmpnenten VK, DE Uitsplitsing elektriciteits Verenigd Kninkrijk Prijs cmpnenten I II III IV V VI Cmmdity ct /kwh 6,2 6,1 6,1 6,0 6,0 5,9 & marge ct /kwh 1,9 1,1 0,9 ct /kwh 4,6 5,6 4,0 3,1 Climate change levy ct /kwh - Renewable bligatin certificates ct /kwh 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Feed-in tariff ct /kwh 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 Assistance fr areas with high electricity distributin csts ct /kwh 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 CRC energy efficiency scheme ct /kwh ,8 0,8 Warm hme discunt ct /kwh 0, Energy cmpany bligatin ct /kwh 1, BTW ct /kwh 0, Ttale elektriciteits ct /kwh 16,4 14,7 12,8 11,6 9,5 9,5 Verschil vr CCA bezitter ct /kwh () (1,3) (1,3) Ttale elektriciteits: CCA bezitter ct /kwh 16,4 14,7 12,8 11,1 8,2 8,2 Uitsplitsing elektriciteits Duitsland Prijs cmpnenten I II III IV V VI Cmmdity ct /kwh 5,5 5,5 5,5 5,3 5,3 5,3 & marge ct /kwh 1,9 1,1 0,9 ct /kwh 6,1 5,1 3,9 4,3 - - Strmsteuer ct /kwh 2,1 1,5 Knzessinsabgabe ct /kwh 1,7 1,2 1,2 0,1 0,1 0,1 Umlage nach 19 Abs.2 StrmNEV ct /kwh 0,3 0,3 0,3 0,2 0,0 0,0 Offshre-Haftungumlage ct /kwh 0,3 0,3 0,3 0,2 0,0 0,0 Erneuerbare Energien Gesetz ct /kwh 5,3 5,3 5,3 2,9 0,1 0,1 Kraft-Wärme-Kpplungsgesetz ct /kwh 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 BTW ct /kwh 4, Ttale elektriciteits ct /kwh 27,6 2 17,8 14,1 6,4 6,3 Verschil vr specifieke prducenten ct /kwh () () () Ttale elektriciteits: Specifieke prducenten ct /kwh 27,6 2 17,8 13,6 6,0 5,9 34