Stichting Pensioenfonds Coram. Crisisplan. November 2018

Transcriptie

1 Stichting Pensienfnds Cram Crisisplan I Nvember 2018

2 II Inhudspgave HOOFDSTUK 1 INLEIDING... 1 ACHTERGROND EN AANLEIDING... 1 ELEMENTEN VAN EEN CRISISPLAN... 1 HOOFDSTUK 2 CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS CORAM... 2 WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN CRISIS?... 2 BIJ WELKE ONDERGRENS QUA DEKKINGSGRAAD KAN HET FONDS NOG HERSTELLEN ZONDER KORTEN?... 2 WELKE MAATREGELEN HEEFT HET PENSIOENFONDS TER BESCHIKKING IN GEVAL VAN EEN CRISIS?... 3 HOE REALISTISCH IS DE INZET VAN DEZE MAATREGELEN?... 3 WAT IS HET VERWACHTE FINANCIËLE EFFECT VAN DE INZET VAN DEZE MAATREGELEN?... 4 HOE IS BIJ DEZE MAATREGELEN REKENING GEHOUDEN MET EVENWICHTIGE BELANGENAFWEGING?... 5 OP WELKE WIJZE WORDT ER MET BELANGHEBBENDEN GECOMMUNICEERD EN WANNEER?... 5 HOE IS HET BESLUITVORMINGSPROCES VORMGEGEVEN?... 6 OP WELKE WIJZE WORDT HET CRISISPLAN JAARLIJKS GETOETST?... 6

3 1 Hfdstuk 1 Inleiding Achtergrnd en aanleiding Stichting Pensienfnds Cram heeft een financieel crisisplan pgesteld. Een financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die een bestuur van een pensienfnds p krte termijn effectief zu kunnen inzetten, indien in krte tijd de dekkingsgraad zich zeer snel beweegt richting kritische waarden, waardr het realiseren van de delstelling van het pensienfnds in gevaar kmt. Het financieel crisisplan is als bijlage pgenmen in de actuariële en bedrijfstechnische nta (abtn). Een crisis is een acute ndsituatie waarbij het functineren van het pensienstelsel ernstig verstrd raakt. Dat betekent dat een crisis niet kan wrden vrzien. Daarnaast kan het k betrekking hebben p een peride van stagnatie die zich ver langere tijd uitstrekt. Elementen van een crisisplan In dit crisisplan wrdt ingegaan p de vlgende elementen: Wanneer is er naar de mening van het pensienfnds sprake van een crisis? Bij welke ndergrens qua dekkingsgraad kan het fnds ng herstellen znder krten? Welke maatregelen heeft het pensienfnds ter beschikking in geval van een crisis? He realistisch is de inzet van deze maatregelen? Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van deze maatregelen? He is bij deze maatregelen rekening gehuden met evenwichtige belangenafweging? Op welke wijze wrdt er met belanghebbenden gecmmuniceerd en wanneer? He is het besluitvrmingsprces vrmgegeven? Op welke wijze wrdt het crisisplan jaarlijks getetst? Dit crisisplan is vastgesteld in de bestuursvergadering van 17 nvember 2017.

4 2 Hfdstuk 2 Crisisplan van Stichting Pensienfnds Cram In dit hfdstuk wrdt achtereenvlgens ingegaan p de genemde elementen van een crisisplan. Wanneer is er sprake van een crisis? Het pensienfnds is een ndernemingspensienfnds en vert de pensienregeling uit vr Cram Internatinal en gelieerde ndernemingen (hierna te nemen: Cram). Het pensienfnds heeft ten del: a) het uitkeren f den uitkeren van pensienen f andere vrmen van udedags-, invaliditeits-, partner- en/f wezenvrzieningen aan de deelnemers, de gewezen deelnemers, gewezen partners en de pensiengerechtigden;het verstrekken van aanvullingen en/f teslagen p pgebuwde aanspraken en ingegane pensienen aan (gewezen) deelnemers, gewezen partners en pensiengerechtigden;het den van uitkeringen met een ideële f sciale strekking; en wel in de gevallen en nder de vrwaarden zals deze nader geregeld zijn in de statuten en in het pensienreglement respectievelijk pensienreglementen. Er is sprake van een crisis als het del niet (vlledig) kan wrden waargemaakt en de nminale pensienen gekrt meten wrden. Vanwege de ambitie m k indexatie te kunnen verlenen en tegelijkertijd pensienen betaalbaar te huden wrden risic s genmen in lijn met de dr het fnds bepaalde risichuding. Hierdr is het nvermijdelijk dat er een kans bestaat dat de nminale aanspraken gekrt meten wrden. De praktijk van de afgelpen jaren leert dat dit niet enkel een theretische kans betreft. 1. Dit is aan de rde indien:de beleidsdekkingsgraad zich naar verwachting niet binnen 10 jaar herstelt tt bven het niveau van de vereiste dekkingsgraad znder de nminale pensienaanspraken- en rechten te krten. 2. De beleidsdekkingsgraad zich langdurig (zes achtereenvlgende jaarlijkse meetmmenten) nder het niveau van de minimaal vereiste dekkingsgraad bevindt en k de actuele dekkingsgraad p het laatste meetmment lager is dan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Het niet tekennen van (vlledige) indexatie wrdt niet beschuwd als een crisis. In het huidige financiële tezichtskader wrdt krting van pensienaanspraken- en rechten beschuwd als een uiterste ndmaatregel. Het bestuur is van mening dat krting weliswaar zveel als mgelijk met wrden vrkmen, maar dat de effectiviteit van verige sturingsmiddelen beperkt is dan wel gelimiteerd ingezet kunnen wrden. Bij welke ndergrens qua dekkingsgraad kan het fnds ng herstellen znder krten? Het minimum vereist eigen vermgen van het pensienfnds bedraagt 4,1%. De minimaal vereiste dekkingsgraad is dus gelijk aan 104,1%. Het vereist eigen vermgen van het pensienfnds bedraagt mmenteel (Q3 2018) 22,6%. De vereiste dekkingsgraad is dus mmenteel gelijk aan ca. 123%. De herstelkracht van het pensienfnds is grfweg 3% per jaar (zie bijlage). Bij een actuele dekkingsgraad die lager is dan ca. 92% is het aannemelijk dat een krting ndig is m tijdig uit herstel te kmen als er geen andere maatregelen getrffen kunnen wrden. Dit geldt vr het herstel naar het niveau van de vereiste dekkingsgraad (binnen 10 jaar). Een actuele dekkingsgraad van ca. 89% is ndig vr herstel naar het niveau van de minimaal vereiste dekkingsgraad (binnen 5 jaar).

5 3 Naar de mening van het bestuur is derhalve sprake van een crisis als de actuele dekkingsgraad van het pensienfnds zich tebeweegt naar het niveau ca. 92%, de hgste van de twee hierbven benemde dekkingsgraden. Indien al langer sprake is van een dekkingstekrt is de kritische dekkingsgraad verigens hger aangezien er dan minder tijd is m naar het niveau van de minimaal vereiste dekkingsgraad te herstellen. Dit is mmenteel het geval vr het fnds. De peride van 5 jaar waarin naar de minimaal vereiste dekkingsgraad met wrden hersteld, is ingezet p 31 december Om niet te heven krten zu uiterlijk 31 december 2020 de grens van 104,1% (actuele dekkingsgraad) bereikt meten wrden. Hiervr is per 31 december 2018 een dekkingsgraad bendigd van ca. 98%. De daadwerkelijke herstelkracht is k afhankelijk van de hgte van de rente, de vrm van de rentetermijnstructuur en het verwacht rendement p het vermgen. Daarnaast hebben k andere ntwikkelingen (denk aan de levensverwachting) invled p de herstelkracht van het pensienfnds. De daadwerkelijke kritische grens zal daarm jaarlijks wrden getetst. Welke maatregelen heeft het pensienfnds ter beschikking in geval van een crisis? Zals bvenstaand vermeld is, mag bij een lagere dekkingsgraad dan ca. 92% nrmaliter niet wrden verwacht, dat het pensienfnds kan herstellen uit de situatie van reservetekrt (binnen 10 jaar) znder nadere maatregelen te nemen. Mcht het pensienfnds in een crisissituatie terecht kmen, dan heeft het pensienfnds in beginsel de vlgende maatregelen ter beschikking: Het achterwege laten van de tekenning van vrwaardelijke teslagen. Het verhgen van de premie en/f versberen van de pensienregeling na verleg met de sciale partners. Een verzek bij de werkgever indienen m nverplicht bij te strten. Het aanpassen van f ingrijpen in het beleggingsbeleid. Het krten van pensienaanspraken- en rechten. De mate van inzetbaar c.q. pririteit wrdt nderstaand verder geanalyseerd. He realistisch is de inzet van deze maatregelen? Het pensienfnds kent een vrwaardelijk teslagenbeleid. In artikel 7.4 van de abtn is hierver het vlgende vastgelegd: De mate van teslagverlening wrdt jaarlijks vastgesteld dr het bestuur en is afhankelijk van de financiële psitie van het fnds. Er bestaat geen recht p teslagen en er wrdt hiervr geen reserve aangehuden. Het bestuur hanteert vr een besluit ver de feitelijke tekenning de nderstaande beleidsstaffel als leidraad ten pzichte van de beleidsdekkingsgraad. Lager dan 110%: nihil; Tussen 110% en wettelijke grens vr vlledige teslagverlening: deel dat tekmstbestendig kan wrden verleend; Bven de wettelijke grens vr vlledige teslagverlening: vlledige teslagverlening plus eventueel inhaalteslagen en herstel van krtingen. Het achterwege laten van vrwaardelijke teslagen bij een lage dekkingsgraad is dus realistisch. Ok kan het pensienfnds besluiten m bij hgere dekkingsgraden geen teslag te verlenen indien dit ndig is m herstel binnen de wettelijke termijn mgelijk te maken. Hierp is reeds geanticipeerd in het vaststellen van de kritische dekkingsgraad.

6 4 De (drsnee)premie vr de kmende peride staat in principe vast. Het bestuur kan niet eenzijdig besluiten m de premie te verhgen m daarmee een dekkingstekrt in te lpen. Eveneens kan het bestuur niet een (eenmalige) bijstrting bij de werkgever afdwingen. Het bestuur kan uiteraard wel een verzek hiervr bij de werkgever indienen. De werkgever is echter niet verplicht m dit verzek te hnreren. Dit is vastgelegd in artikel 3 lid 2 van de uitveringsvereenkmst: Ingeval van een vermgenstekrt als bedeld in artikel 10 van deze vereenkmst kan de Werkgever, in aanvulling p de kstendekkende premie als bedeld in lid 1, een aanvullende premie betalen. De financiële crisis van 2008 heeft geleerd dat: de lage rente en tegenmen levensverwachting vral de financiële crisis bij pensienfndsen hebben verrzaakt; dezelfde rente en tegenmen levensverwachting k tt gevlg hebben dat de premie al met stijgen m kstendekkend te blijven (bijdragen aan herstel). de financiële crisis niet alleen pensienfndsen raakt maar k vele andere sectren. Dit kan k gevlgen hebben vr de winstgevendheid van de aangeslten werkgevers. De draagkracht van de werkgever kan juist in crisissituaties sterk afnemen ( een ngeluk kmt nit alleen ). Het bestuur verwacht daarm dan k dat de verhging van de premie m een tekrt in te lpen beperkt inzetbaar is. Een crisis (acute ndsituatie) leent zich er meestal niet vr m drastische maatregelen p het beleggingsbeleid te nemen. 9/11 heeft geleerd dat de beurzen vr pening al p flink verlies stnden en dat het bestuur dus een waardedaling dr tijdige verkp niet had kunnen vrkmen. Het bestuur hudt zich dus in principe aan haar lange termijn strategisch beleggingsbeleid welke k in vereenstemming is met haar risichuding. Het krten van de pgebuwde pensienaanspraken en ingegane pensienrechten is een realistische maatregel. Deze maatregel is in algemene zin als ndmaatregel dr het pensienfnds in de abtn pgenmen. Herstel uit reservetekrt: Indien uit het herstelplan blijkt dat met inzet van verige financiële sturingsmiddelen herstel binnen de wettelijke termijnen niet mgelijk is, zal vermindering van aanspraken in principe gespreid ver de duur van het herstelplan plaatsvinden. Alleen de krting in het eerste jaar zal nvrwaardelijk wrden tegepast. Eventuele krtingen in latere jaren zullen alleen wrden tegepast indien en vr zver dit ndzakelijk blijkt bij het in dat jaar p te stellen herstelplan. Langdurig dekkingstekrt: Indien er p zes achtereenvlgende (jaarlijkse) meetmmenten sprake is van een dekkingstekrt, en tevens de actuele dekkingsgraad p dat mment lager is dan de vereiste minimale dekkingsgraad het fnds gendzaakt zal zijn de situatie van een dekkingstekrt per direct p te heffen dr het krten van de pgebuwde pensienaansprakenen rechten. Deze krting is nvrwaardelijk en zal wrden gespreid ver maximaal 5 jaar. Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van deze maatregelen? Dr het achterwege laten van de vrwaardelijke teslagen kan in een situatie van dekkingstekrt ptimaal wrden geprfiteerd van de autnme herstelkracht van de dekkingsgraad uit premies en verrendement. Verwacht mag wrden dat deze herstelkracht uit premies en verrendement gelijk is aan ca. 3%-punt per jaar (zie bijlage). Bij lagere startdekkingsgraden is dit wat lager. Met een prcentpunt verhging van de premie is de dekkingsgraad na vijf jaar tegenmen met 0,5% en na tien jaar met 1,2%. De premie is dus een beperkt sturingsmiddel.

7 5 Het verwachte financiële effect van de tepassing van de ndmaatregel (znder andere maatregelen) is weergegeven in nderstaande tabel: Dekkingsgraad bij aanvang crisis Beleidsdekkingsgraad na tien jaar (bv autnm herstel) Bendigde krting gespreid ver 10 jaar 92,1% 122,6% 0,0% 85,0% 112,8% 8,6% 80,0% 105,9% 15,1% 75,0% 99,0% 21,9% Zals hiervr beschreven is bij een beleidsdekkingsgraad van lager dan 92% naar verwachting k sprake van een krting mdat het vereist eigen vermgen niet tijdig kan wrden bereikt. In dat geval kan gedurende de eerste vier jaar al gekrt wrden met een resterende krting na vier jaar m uit dekkingstekrt te kmen. Deze resterende krting is dan lager dan in bvenstaande tabel is genemd. Het bestuur zal bij een beleidsdekkingsgraad lager dan 92% een prgnse pstellen van de jaarlijkse bendigde krtingen gebaseerd p de dan geldende specifieke mstandigheden. He is bij deze maatregelen rekening gehuden met evenwichtige belangenafweging? Het pensienfnds kent een vrwaardelijk teslagenbeleid. Het achterwege laten van de vrwaardelijke teslagen bij een lage dekkingsgraad is daarmee in lijn. Er is per definitie sprake van evenwichtige belangenafweging als geen vrwaardelijke teslagen vr alle grepen (gewezen) deelnemers en pensiengerechtigden wrden tegekend. Het verhgen van de premie, f een (eenmalige) bijstrting dr de werkgever, det een berep p de slidariteit tussen werknemers en de gewezen deelnemers/pensiengerechtigden in het pensienfnds. De hgere werkgevers- f werknemersbijdrage zu namelijk het tekrt vr alle grepen mitigeren. Daarmee kmt met verhging van de premie een evenwichtige belangenafweging in gedrang. Dit kan k gesteld wrden vr versbering van de pensienregeling bij gelijkblijvende premie (dus m het tekrt te mitigeren). Werknemers zuden dan namelijk bij een lage dekkingsgraad gecnfrnteerd wrden met het achterwege blijven van de vrwaardelijke teslagen en met een premieverhging en/f versbering van de regeling. Werknemers zuden p die manier meer dan evenredig bijdragen aan het herstel van de dekkingsgraad. Bvendien is de premie kstendekkend. Het bestuur beseft wel dat de huidige werknemers een fiscaal maximale pensienregeling hebben met een relatief zeer geringe werknemersbijdrage. Vanuit dat gpunt zu van de werknemers een hgere bijdrage gevraagd mgen wrden m een (deel van het ) tekrt in te lpen. De besluitvrming hierver ligt echter p de tafel van de sciale partners. Het bestuur kan alleen een verzek indienen. De ndmaatregel verlaagt de pensienen vr alle deelnemers, gewezen deelnemers en pensiengerechtigden in beginsel prcentueel in gelijke mate. Er is bij de tepassing van de ndmaatregel naar de mening van het pensienfnds sprake van evenwichtige belangenafweging. Er kunnen echter situaties vrkmen die het bestuur den besluiten m af te wijken van dit principe. Dit wrdt naar de stand van zaken p dat mment vastgesteld. Op welke wijze wrdt er met belanghebbenden gecmmuniceerd en wanneer? Jaarlijks wrden de deelnemers, gewezen deelnemers en pensiengerechtigden schriftelijk dr het pensienfnds geïnfrmeerd ver het bestuursbesluit inzake de teslagverlening per 1 januari van het vlgende jaar. Jaarlijks zijn er k één f meer bijeenkmsten met deelnemers en pensiengerechtigden. Daarin wrden de aanwezigen geïnfrmeerd ver nder andere de financiële psitie van het pensienfnds en de keuzes waarvr het bestuur staat f heeft gestaan. Het is k een platfrm vr deelnemers en pensiengerechtigden m rechtstreeks met het bestuur te cmmuniceren. In een

8 6 crisissituatie kan een extra vergadering vr deelnemers, gewezen deelnemers en pensiengerechtigden wrden gerganiseerd. Dat pgebuwde pensienaanspraken en ingegane pensienrechten in uiterste instantie kunnen wrden gekrt, is pgenmen in artikel 22 van het pensienreglement. Daarin staat k dat het pensienfnds de betrkkenen schriftelijk infrmeert ver een dergelijke krting. Vrafgaand aan de tepassing van de ndmaatregel heeft het bestuur van het pensienfnds de werkgever, de ndernemingsraden, het verantwrdingsrgaan en DNB reeds tijdig en uitbereid geïnfrmeerd. Vrts zal in deze situatie tijdige en uitgebreide cmmunicatie en telichting plaatsvinden naar deelnemers, gewezen deelnemers en pensiengerechtigden via brieven. He is het besluitvrmingsprces vrmgegeven? Wie kan en mag welke besluiten in welk stadium van de crisis? Het dagelijks beleid van het pensienfnds wrdt bepaald dr het bestuur. Bestuursbesluiten wrden genmen bij gewne meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Elke werknemersvertegenwrdiger (met inbegrip van de vertegenwrdiger van de pensiengerechtigden) heeft zveel stemmen als er venntschapsvertegenwrdigers ter vergadering aanwezig zijn en mgekeerd. Bij staking van stemmen ver zaken is een vrstel verwrpen. Bestuursvergaderingen wrden gehuden z dikwijls één f meer bestuursleden dat wenselijk achten. In een niet vltallige bestuursvergadering kunnen slechts geldige besluiten wrden genmen, indien de bijeenreping van alle bestuursleden schriftelijk dr de vrzitter heeft plaatsgevnden p een termijn van tenminste zeven dagen. He is de rganisatie van het fnds p een crisis ingericht? Er is geen termijn gesteld vr het bijeenrepen van het bestuur vr een vergadering. Dat betekent dat in een acute ndsituatie het bestuur snel bijeen kan kmen. Vr geldige bestuursbesluiten meten (indien de vergadering binnen zeven dagen na preping plaatsvindt) wel alle bestuursleden aanwezig zijn. De statuten bieden ruimte m het dagelijks beleid van het pensienfnds dr tenminste twee persnen te laten bepalen. In een crisissituatie zal het dagelijks bestuur het dagelijks beleid bepalen. Dit geschiedt dan wel binnen een van te vren dr het bestuur gesteld mandaat. Aangezien het bestuur vldende frequent vergadert, kan het vltallige bestuur vervlgens in vrkmend geval als crisisteam ptreden. Het bestuur laat zich bij vergaderingen bijstaan dr de administrateur en de adviserend actuaris. Op die manier kunnen effecten van besluiten (uitverend en financieel) snel inzichtelijk wrden gemaakt. Het bestuur zrgt in haar besluitvrming er vr dat er vldende aandacht is vr cnsistent handelen (handelen in lijn met delstellingen en gemaakte keuzes). Daarbij wrden de besluiten aan dit crisisplan getetst. Op welke wijze wrdt het crisisplan jaarlijks getetst? Het crisisplan van het pensienfnds is feitelijk al pgenmen in de abtn in de vrm van de leidraad vr het teslagbeleid en de ndmaatregel. De abtn wrdt peridiek dr het pensienfnds geëvalueerd en z ndig aangepast. Ok wrden premiebeleid, teslagbeleid en beleggingsbeleid peridiek getetst aan de hand van ALM-studies. Vrts heeft het pensienfnds als beleid afgesprken m jaarlijks een financiële vruitberekening te maken, zals in de bijlage is pgenmen. De jaarlijkse tetsing van het crisisplan zal bij deze evaluatie wrden meegenmen. Dit is nderwerp p de vergadering in februari/maart van het betreffende jaar. Tensltte zal de effectiviteit van het crisisplan wrden berdeeld, nadat zich een crisis heeft vrgedaan en het crisisplan ten uitver is gebracht. Geldrp, 16 nvember 2018 Ir. P. Hulshf MBA Vrzitter R.A.M. Rsenau Secretaris

9 Bijlage: bepaling kritische grens 7 In nderstaande tabel is de kritische grens vastgesteld waarbij het pensienfnds znder krten na 10 jaar uit reservetekrt kmt De berekeningen zijn gemaakt p basis van de uitgangspunten die per 1 januari 2018 gelden. Gemiddelde herstelkracht per jaar: circa 3% DG prim Δ dekkingsgraad (rzaken vr mutaties van de dekkingsgraad) Jaar Premie Uitkering Indexatie RTS M1 M2 M3 M4 M5 M6 Feitelijke DG Beleids DG VEV Rendement Overig ultim ultim (strat) % Δ%-punt Δ%-punt Δ%-punt Δ%-punt Δ%-punt Δ%-punt % ,1% -0,1% -0,2% 0,0% 0,0% 3,7% 0,0% 95,5% 93,9% 122,6% ,5% -0,4% -0,1% 0,0% 0,0% 3,8% 0,0% 98,8% 97,3% 122,6% ,8% -0,4% 0,0% 0,0% 0,0% 3,7% -0,1% 102,0% 100,5% 122,6% ,0% -0,5% 0,1% 0,0% 0,0% 3,7% -0,1% 105,2% 103,7% 122,6% ,2% -0,6% 0,1% 0,0% 0,0% 3,6% 0,1% 108,4% 106,9% 122,6% ,4% -0,6% 0,2% 0,0% 0,0% 3,6% -0,1% 111,5% 110,1% 122,6% ,5% -0,7% 0,3% 0,0% 0,0% 3,6% 0,0% 114,7% 113,2% 122,6% ,7% -0,8% 0,4% 0,0% 0,0% 3,6% 0,0% 117,9% 116,4% 122,6% ,9% -0,9% 0,5% 0,0% 0,0% 3,6% -0,1% 121,0% 119,6% 122,6% ,0% -1,0% 0,6% 0,0% 0,0% 3,5% -0,1% 124,0% 122,6% 122,6% Parameters Meetkundig Jaar Premie beleggings- rendement % % ,5% 3,8% ,5% 3,9% ,5% 4,1% ,4% 4,2% ,6% 4,3% ,7% 4,5% ,8% 4,6% ,9% 4,7% ,4% 4,8% ,6% 4,9%