Adviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede

2 Adviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE voltijd CROHO: Hobéon Certificering BV Datum: december 2007 Auditteam: G.J. Stoltenborg, voorzitter L. Brouwer C. Sluysmans M. Regouin R.F.H.M. Stapert, secretaris

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Aanpak Beslisregels Hobéon Certificering Een korte schets van Faculteit BKV Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 9 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 10 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 10 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 10 Facet 1.2. Niveau Master 14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 17 Onderwerp 2: Programma 19 Facet 2.1. Eisen HBO 19 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 21 Facet 2.3. Samenhang Programma 23 Facet 2.4. Studielast 25 Facet 2.5. Instroom 26 Facet 2.6. Duur 28 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 29 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 30 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 32 Facet 3.1. Eisen HBO 32 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 33 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 34 Onderwerp 4: Voorzieningen 36 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 36 Facet 4.2. Studiebegeleiding 38 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 40 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 40 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 42 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 43 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement Oordeelschema Voortgezette Opleiding Autonome Beeldende Kunst INTEGRAAL OORDEEL/ ADVIES AAN NVAO 48 BIJLAGE I Curriculum Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring auditoren BIJLAGE II Programma Visitatie 23 mei 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, in casu de Faculteit Beeldende Kunst verzorgt de Voortgezette HBO opleiding Autonome Beeldende Kunst te Enschede (voltijd). 1 Het onderhavige rapport heeft betrekking op: HBO opleiding Autonome Beeldende Kunst, Tweede fase - voltijd Croho nr De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de documenten die de opleiding Hobéon ter beschikking heeft gesteld. Zie Kortheidshalve zal in het hierna volgende naar de betreffende opleiding worden verwezen met de afkorting DAI (Dutch Art Institute) Aanpak Bij zijn beoordeling van de opleiding is Hobéon Certificering, i.c. het door hem geformeerde auditteam, uitgegaan van het NVAO- Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een HBO-master opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld Met betrekking tot het specifieke referentiekader van DAI geldt het volgende: Er is geen landelijk formeel vastgesteld en/of landelijk formeel erkend opleidingsprofiel met een beschrijving van beroepsgerichte competenties voor een opleiding Autonome Beeldende Kunst op master niveau. DAI heeft het beroepsprofiel, de doelstelling en de opleidingscompetenties samen met het beroepenveld opgesteld en heeft daarbij tenminste de bachelor kwalificaties (Autonome Beeldende Kunst) als startpunt genomen. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld, dat het in voldoende mate gespecificeerd is en ook passend is voor een opleiding Autonome Beeldende Kunst op HBO-master niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet Zie ook 1.5. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

5 De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van de door de opleiding aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review 2007; Visitatierapport 2002; Programmabeschrijving; Onderwijs- en Examenreglement OER; de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages; onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt; - interne organisatie; - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende evaluaties en verbetermaatregelen; - ontwikkelingen in het beroepenveld; - beroeps- en opleidingsprofielen; - validatie eindkwalificaties; - curriculumontwikkeling en - actualisering; - didactisch concept en werkvormen; - toetsing en beoordeling; - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid; - externe relaties / alumni; - internationalisering; - instroombeleid; - studiebegeleiding; - rendement. De documentatie is Hobéon Certificering ter beschikking gesteld via het digitale documentbeheersysteem DigOport van ArtEZ en additionele schriftelijke informatie. Op basis van deze door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, werkveldrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een eendaagse visitatie 2, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Autonome Beeldende Kunst en het daaraan gerelateerde Kunstonderwijs, een student uit een verwante opleiding, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één auditor / onderwijsdeskundige, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Laatstgenoemde trad ook op als secretaris. 2 Visitatie heeft plaatsgevonden op 23 mei Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

6 Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door hetzelfde onderwerp meerdere malen en met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele (tijdens de visitatie verstrekte) documentatie en -daar waar het de ruimtelijke en materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. Hieronder volgen enkele voorbeelden van de door het auditteam tijdens en/of onmiddellijk na de visitatie geraadpleegde additionele documentatie: overzicht van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules; portfolio s van studenten en de (schriftelijke weergave van de) beoordeling daarvan door docenten; afstudeerwerkstukken; literatuurlijst. Aldus had Hobéon Certificering voldoende instrumenten om zich op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Hobéon Certificering heeft alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp is gegeven. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van Hobéon Certificering met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

7 1.4. Beslisregels Hobéon Certificering Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 3 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 3 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (60 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een HBO master opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

8 1.5. Een korte schets van de Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving De Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving van ArtEZ kortweg ArtEZ BKV is de resultante van een fusie tussen de kunstacademies in Arnhem, Enschede en Zwolle. De Faculteit BKV biedt bacheloropleidingen aan op het gebied van Autonome Kunst, Vormgeving, Docent Beeldende Kunst en Vormgeving alsmede de master opleiding Typografie en 2 e fase opleidingen Autonome Beeldende Kunst (Dutch Art Institute) en Fashion (Fashion Institute Arnhem en Mode, Vormgeving en Strategie/ Fashion, Design & Strategy). De Faculteit BKV heeft momenteel circa 1700 studenten, verspreid over drie locaties (Arnhem, Enschede, Zwolle), waar de respectieve academies zijn gevestigd. Academies met ieder een eigen profiel en accenten in de identiteit die borg staan voor differentiatie in het opleidingenaanbod: Arnhem: kunst, ontwerp en praktijk (beroepspraktijk en creative industry); Enschede: kunst, experiment, interactie (pionierend individu); Zwolle: kunst, beelden en betekenis (samenleving en reflectie). Sinds een tweetal jaren werkt BKV met een meer integrale aanpak, waarbij per vakgebied -over de grenzen van de locaties heen- wordt samengewerkt in zeven vakgroepen. Het accent in de organisatie verschuift daarmee van academies naar opleidingen. Onderdeel van dit proces is, dat de academies zich niet zozeer als academie profileren, maar hun profilering verankeren in de programma s van de opleidingen. Anders gezegd, in de communicatie treedt ArtEZ naar buiten met het samenhangende assortiment opleidingen en niet iedere academie voor zich. Het auditteam vindt dit een, voor positie en naam van de Hogeschool ArtEZ, goede zaak. Studenten en andere relaties zijn ook gebaat bij eenduidige communicatie op het niveau van het moederinstituut en de opleidingen. Visitatie 2002 De opleiding is in 2002 beoordeeld. De belangrijkste conclusies waren: Enschede positief, met als opvallend sterke punten: beroepsbeeld, buitenschools curriculum, opleidingscultuur, externe gerichtheid, ambitieniveau. Aandachtspunten: - interne kwaliteitszorg; - personeelsbeleid. Mede naar aanleiding daarvan heeft de faculteit op basis van een faculteitsbrede sterkte-zwakte analyse de volgende aspecten in kaart gebracht: (i) positie in kunst &cultuur, in het onderwijs, in de regio en internationaal, (ii) profilering, (iii) onderwijskundige/didactische benadering, (iv) interne organisatie, (v) bedrijfsvoering, (vi) personeel en (vii) kwaliteitszorg. Voor elk van deze componenten heeft de Faculteit BKV een goed omlijnd actieplan vastgesteld, dat -zo verwacht het auditteam- de Faculteit BKV èn haar opleidingen op een hoger plan zal brengen. Sleutelwoord is professionalisering als onderwijsaanbieder en als bedrijf. Kernpunten van dit actieplan zijn o.a.: (i) versterking externe oriëntatie, (ii) professionalisering personeelsbeleid, (iii) professionalisering interne kwaliteitszorg. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

9 Doelstelling De doelstelling is helder: de Faculteit BKV streeft naar hoogwaardig kunstonderwijs in een veranderende context met de volgende componenten: (i) culturele diversiteit, (ii) kenniseconomie en creative industry, (iii) ICT in relatie tot beeld- en mediacultuur en (iv) internationalisering. Het zijn deze vier dimensies waar de Faculteit BKV zich als Faculteit sterk wenst te maken. Anders gezegd, op deze vier dimensies stuurt de Faculteit BKV de opleidingen op de drie locaties aan. Iets wat met name zichtbaar is gemaakt in het Actieplan en in Visie en Ontwikkeling Faculteit BKV, Dit actieplan waarin ook de aandachtspunten uit de visitatie 2002 expliciet zijn opgenomen, heeft naar het oordeel van het auditteam over de gehele linie tot een substantiële verbetering van de (disciplines binnen de) opleiding geleid, wat bijvoorbeeld blijkt uit: de goed en concreet uitgewerkte doelstellingen; de gestructureerde en transparante wijze van toetsen en beoordelen; professionalisering van het personeelsbeleid; professionalisering van de interne kwaliteitszorg met het daarbij behorende instrumentarium. Thans bereidt de faculteit de nieuwe beleidscyclus voor. Eén belangrijk mechanisme hierbij is de hierboven reeds vermelde instelling van de zeven locatieoverstijgende advies-/vakgroepen. Deze facultaire vakgroepen (de primaire gesprekspartner van de respectieve werkveldcommissies) zijn de motor voor de onderwijsontwikkeling en voor de versterking van de faculteit als onderwijsorganisatie. Lectoraten De faculteit werkt nauw samen met de ArtEZ-lectoraten Kunst & Reflectie, Modevormgeving 4 en (sinds kort) het lectoraat Kunsteducatie. 5 De twee eerstgenoemde lectoraten hebben een aantoonbaar positief effect op de verdere ontwikkeling van de theoretische component en de onderzoekscomponent van zowel de bachelor als de master opleidingen, in dit geval DAI. Algemeen beeld van de opleidingen van de faculteit BKV Hobéon Certificering heeft gedurende de periode 22 t/m 25 mei 2007 de volgende zes opleidingen gevisiteerd en beoordeeld: Autonome Beeldende Kunst (bachelor), Vormgeving (bachelor), Docent Beeldende Kunst, Vormgeving (bachelor), Autonome Beeldende Kunst (2 e fase), Modevormgeving (2 e fase) en de Voortgezette Opleiding Fashion. De beoordeling en visitaties zijn uitgevoerd door auditteams met (afhankelijk van de aard van de opleiding) telkens andere externe vak- en werkvelddeskundigen. Eén externe vakdeskundige (drs. M Regouin) was bij alle visitaties betrokken. 4 Het oordeel van het auditteam over beide lectoraten is positief. En wel om de volgende redenen: beide lectoraten kenmerken zich door een grote productiviteit (in termen van o.a. cursussen, workshops, conferenties, symposia, publicaties) ten behoeve van docenten en studenten, maar ook ten behoeve van collegainstellingen en professionals in het werkveld; beide lectoraten hebben zich in hoge mate gericht op de deskundigheidsbevordering van docenten. Via de hierboven genoemde activiteiten en mede via hun respectieve kenniskringen; beide lectoraten zijn bovendien sterk naar buiten gericht en mede daardoor heeft de faculteit haar professioneel netwerk substantieel kunnen uitbreiden; beide lectoraten hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van specifieke vakken, minoren en pilot programma s. Deels zijn zij reeds in de betreffende opleidingen opgenomen, deels moet dat nog gebeuren. 5 Dit lectoraat is nog te jong om een kwaliteitsoordeel uit te vormen. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

10 Het algemeen beeld na de vier visitaties is, dat het hier gaat om zes goede opleidingen, die afgestudeerden afleveren die ontegenzeggelijk op bachelor respectievelijk master niveau gekwalificeerd zijn. De betreffende opleidingen hebben sinds 2005, mede dankzij de sturende kracht van de faculteit, een significante kwaliteitsverbetering gerealiseerd op die punten die tijdens de visitatie in 2002 nog als zwak werden beoordeeld. Voor alle zes beoordeelde opleidingen geldt, dat zij thans (i) een transparant en -en daar waar nodig en nuttig- strak programma kennen, (ii) de theoretische component aanzienlijk hebben versterkt, (iii) gericht zijn op een duidelijk beroepsbeeld, (iv) een gestructureerde en dus verifieerbare methode van toetsen & beoordelen hanteren en (v) in belangrijke mate het ArtEZ kwaliteitszorgsysteem hebben ingevoerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

11 1.6. Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Studentlid Deskundige onderwijs / secretaris: G.J. Stoltenborg M. Regouin, vakdeskundige C.Sluysmans, werkvelddeskundige L. Brouwer R.F.H.M. Stapert Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). Stoltenborg heeft een groot aantal (accreditatie-)audits binnen en buiten het hoger onderwijs geleid, een aantal malen als onderwijsdeskundige, maar in de regel als voorzitter. De vakdeskundige Regouin en de werkvelddeskundige Sluysmans hebben zich in hun beoordeling, vanuit vakgebied en werkveld, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Regouin en Sluysmans hebben op grond van hun (internationale) kennis van de verschillende disciplines binnen Autonome Beeldende Kunst een goed en breed zicht op (recente) ontwikkelingen in het domein. Stapert heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft een grote, ook internationale, onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO- master opleidingen worden gesteld. Brouwer heeft zich als studentlid vooral gericht op zaken als studiebegeleiding, informatievoorziening, studentfaciliteiten. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

12 1.7. Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

13 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau master; 3. oriëntatie master. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Inleiding De tweejarige, Engelstalige DAI opleiding is een kleine (ca 25 studenten) gerenommeerde opleiding in de Autonome Beeldende Kunst. Het programma kent tot op heden twee zogeheten leerwegen : DAI private en DAI public. DAI private is bedoeld voor autonoom werkende kunstenaars voor wie de studio de voornaamste plek is waar nieuw werk, vanuit zelf geformuleerde vragen, gestalte krijgt. Door middel van projecten en via individueel gericht onderwijs biedt deze leerweg kunstenaars de gelegenheid, diepgravend op zoek te gaan naar hun publiek en naar het discours waarop zij samen met dat publiek willen inhaken. DAI public is bedoeld voor geëngageerde kunstenaars voor wie het publieke domein de voornaamste context vormt waarbinnen nieuw werk, vanuit zelf en publiek geformuleerde vragen, gestalte krijgt. Door middel van onderzoeksprojecten en praktijkopdrachten biedt deze leerweg kunstenaars de gelegenheid de verbinding tussen kunst en het publieke domein te onderzoeken. DAI is voornemens op korte termijn een derde leerweg te ontwikkelen ten behoeve van jonge kunstenaars die zich actief op projectmanagement en curating (willen) richten,in gebieden zonder uitgebreide culturele infrastructuur. DAI onderscheidt zich van de andere 5 master opleidingen Autonome Kunst (bijvoorbeeld: Piet Zwart Instituut, Sandberg Instituut) door de hechte structuur van werkgemeenschap : gedurende één volledige week per maand (11 maanden per jaar) verblijft iedereen die bij DAI betrokken is dag en nacht in Enschede (op de academie en in het DAI-huis). Het programma van deze DAI-week bestaat uit lezingen, seminars, workshops, excursies, projecten en besprekingen van eigen werk. De overige drie weken per maand verrichten de studenten aan het DAI-programma gerelateerd onderzoek, dat tijdens de DAI-weken wordt geëvalueerd en tweemaal per jaar formeel beoordeeld. DAI leidt autonome kunstenaars op tot een nadere specialisering (verdieping t.o.v. het bachelor traject) en/of tot het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden (verbreding t.o.v. het bachelor traject). Deze inhoudelijke verdieping en verbreding staat ten dienste van het versterken van hun artistieke identiteit enerzijds en stelt hen anderzijds volledig in staat zich zelfstandig te ontwikkelen en bij te dragen aan het professionele discours. DAI private afgestudeerden zijn daarbij ook in staat hun autonome beroepspraktijk te verbinden met diverse platforms waarop beeldende klunst zich verhoudt tot het publek. DAI public afgestudeerden zijn daarbij ook in staat als kunstenaar te opereren in het publieke domein. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

14 DAI zoekt deze ambitie te realiseren door zijn programma in te richten rond de volgende hoofdelementen: theorie en onderzoek, ontwerpen en maken van website, individuele publicatie en scriptie, transnationale projecten en afstudeerpublicatie/thesis & eigen werk. DAI gebruikt het internationale forum ten opzicht waarvan de afgestudeerde zich dienen te verhouden, telkens als referentiekader en streeft ernaar dit forum, deze setting ook in zijn programmering en via de inzet van docent-professionals zo dicht mogelijk te benaderen, daarbij het wijde internationale DAI-netwerk ten volle benuttend. Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van DAI bouwen voort (verdieping en verbreding) op de eindkwalificaties van de bachelor opleiding. DAI PUBLIC 1. Engaged autonomous research for the public domain: De student is in staat om werk te produceren dat recht doet aan zijn eigen inzichten en opvattingen en, indien relevant, aan die van zijn opdrachtgever. De student is in staat om een opdracht te verwerven en te interpreteren en hij of zij is tevens in staat om zijn voorstel voor de opdracht op effectieve wijze toe te lichten en erover te onderhandelen met de opdrachtgever en eventuele andere betrokkenen. De student is in staat om zijn of haar eigen ideeën te verdedigen tijdens onderhandelingen met een opdrachtgever. De student is in staat om gedurende het proces van conceptontwikkeling op korte termijn relevante beslissingen te nemen. De student is in staat om zijn kennis, inzichten en vaardigheden te blijven doorontwikkelen in complexe en aan verandering onderhevige opdrachtsituaties. De student is in staat om zijn of haar werkproces zodanig te organiseren dat er een goed evenwicht gevonden kan worden tussen het werken aan het ontwerp voor het kunstwerk en organisatorische en zakelijke voorwaarden. De student is in staat om de context van een opdracht op eigen kracht te onderzoeken en de mogelijke wensen van het publiek en de opdrachtgever te analyseren. Hij of zij kan alternatieve of provisorische oplossingen voor problemen genereren. De student levert een actieve bijdrage aan de totstandkoming van een toegepast werk of een werkproces in een specifieke context zonder dat zijn of haar artistieke authenticiteit daardoor in het geding komt. DAI PRIVATE 2. Autonomous research: Op basis van zijn of haar eigen wensen en inzichten is de student in staat uitgesproken persoonlijk werk te ontwikkelen en te presenteren en hij of zij is daarbij niet bang voor de ongewisse uitkomst van het experiment. De productie is niet incidenteel maar is het gevolg van een voortdurend werkproces dat gedragen wordt door eigen artistic research van de student (zie Onderwijsdoelstelling 1). DAI PRIVATE & DAI PUBLIC 3. Discovery, innovation & growth: Nadat de student zijn studie bij DAI is begonnen zijn er substantiële ontdekkingen gedaan met betrekking tot de vorm en de inhoud van zijn of haar onderzoek, ontdekkingen die ook in de toekomst verder ontwikkeld kunnen worden. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

15 4. Realisation and management of creative potentialities: De student heeft zijn of haar ideeën van de afgelopen twee jaar ook werkelijk in een specifiek medium vorm gegeven. De student is in staat om op zelfstandige wijze de regie over het werkproces te voeren, het te controleren en tot een eindresultaat te brengen. De student is in staat om een eigen professioneel netwerk op te bouwen en te onderhouden. De student is in staat om zijn werkomstandigheden op een functionele manier te organiseren en is tevens in staat om een minimale financiële basis te leggen onder zijn of haar activiteiten waardoor hij of zij in staat zal zijn om op langere termijn als kunstenaar actief te zijn. 5. Presentation and communication: De student heeft een eigen artistieke visie ontwikkeld en kan die op een overtuigende manier voor het voetlicht brengen. De student is in staat om zijn of haar expertise en zijn of haar persoonlijke interpretatie van een professionele situatie in het licht van zijn of haar artistieke visie te verwoorden. De student is in staat om zijn of haar werk op professionele manier te presenteren en ten overstaan van zowel experts als een publiek van leken uit te leggen en te verhelderen. De student is in staat om het eigen werk door middel van deelname aan tentoonstellingen, symposia en inschrijvingen en via het internet voor een publiek toegankelijk te maken. 6. Contextualisation: De student heeft een visie die zich op de een of andere doordachte manier tot ontwikkelingen in de beeldende kunst en de samenleving verhoudt. De student bestudeert het werk van collega s in de eigen en in andere disciplines en is in staat om de daaraan ontleende inspiratie in zijn of haar eigen werk te integreren. De student is in staat om verbanden te leggen tussen zijn of haar eigen werk en dat van collega s in de eigen en in andere disciplines op zowel nationaal als internationaal niveau. De student is in staat om relevante professionele literatuur te kiezen en te gebruiken voor de onderbouwing van zijn of haar werk. De student integreert zijn of haar fascinatie voor culturele en/of sociale onderwerpen in zijn of haar werk. De student heeft inzicht in de fenomenen van de markt, de museumwereld, de internationale biënnales en workshops, de kunstkritiek en de publicitaire media. De student weet zich in de diverse contexten op verschillende wijze te profileren. De student kan eigen opvattingen over de rol en betekenis van beeldende kunst in de samenleving articuleren en communiceren. 7. Critical insight and analysis De student is in staat om de mate van overtuigingskracht van zijn of haar eigen werk goed in te schatten. De student is in staat om te reflecteren op de keuze s die hij of zij tijdens het ontwikkelen van concepten heeft gemaakt. Hij of zij begrijpt de consequenties van bepaalde keuze s en is staat om die op overtuigende wijze te rechtvaardigen. Op kritiek door collega studenten, docenten, samenwerkingspartners, curatoren of klanten weet hij of zij op een open en ontvankelijke manier te reageren. De student is in staat om over zijn of haar werk maar ook op dat van anderen te reflecteren, het te analyseren, te identificeren en te evalueren. De student is in staat om op constructief kritische wijze over het werk van collega s of over ontwikkelingen in de kunst te spreken. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

16 8. Intercultural competence : De student is in staat om in samenwerking met anderen werk te leveren dat niet alleen recht doet aan zijn of haar eigen ideeën maar ook aan de visie van de andere betrokken partijen. De student kan met empathie en respect reageren op de verschillende rollen, verantwoordelijkheden en interessegebieden van de mensen met wie hij samenwerkt. De student is in staat om actief en interactief mee te werken aan projecten in multi- of interdisciplinaire, interculturele en/of internationale teams. De student moet kunnen reflecteren op vraagstukken van diversiteit, multi-etniciteit, multiculturaliteit en interculturele competenties in relatie tot beeldende kunst en cultuur. In een intercultureel samenwerkingsverband moet hij of zij problemen en heikele kwesties kunnen onderkennen en oplossen. Professionals die de kwaliteit van multicultureel samenleven middels hun culturele engagement willen bevorderen moeten ten minste zelf kunnen reflecteren over eigen vanzelfsprekendheden, een zekere onbevangenheid aan de dag kunnen leggen, niet-stereotiepe kijkrichtingen kunnen ontwikkelen en kunnen beschikken over het vermogen om de ander als actor te zien. Zowel uit de eindkwalificaties -hierboven staat slechts een selectie- als uit de programmabeschrijving blijkt, dat de opleiding zich expliciet richt op de ontwikkeling van studenten tot zelfstandig op (inter)nationaal niveau opererende, creatieve, innovatieve professionals, met een sterk ontwikkelde eigen visie, met een persoonlijke signatuur en met het vermogen hun talenten om te zetten tot grensverleggende inzichten en werken. Oordeel: excellent Het auditteam kwalificeert het facet Domeinspecifieke Eisen als excellent en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten rechtstreeks aan bij de hoge eisen die op internationaal niveau door professionals binnen het domein worden gesteld aan een master opleiding; de hierboven bedoelde en in samenspraak met het internationale werkveld opgestelde beroepscompetenties zijn, naar het oordeel van het auditteam, veel meer dan alleen maar een goede afspiegeling van de ontwikkelingen binnen de internationale Autonome Kunst, zij zijn zelfs zodanig, dat zij mede richting (zullen) geven aan de ontwikkelingen in dat internationale domein! Naar het oordeel van het auditteam heeft de opleiding in samenspraak met het beroepenveld- een ambitieus, diepgaand, goed uitgewerkt en samenhangend referentiekader voor haar programma ontworpen. Een referentiekader dat niet alleen richtinggevend is voor het opleidingsprogramma, maar ook -en dat is bijzonder- voor het werkveld zelf. Daarmee overstijgen de DAI-eindkwalificaties het normale master niveau. DAI streeft, blijkens zijn eindkwalificaties, naar een experimentele, innovatieve, toekomstgerichte, open ambiance, waarbij het onderscheid opleiding en werkveld als het ware is weggevallen. Sterker nog, niet het werkveld als inspiratiebron voor de opleiding maar de opleiding als inspiratiebron voor het werkveld. Reden voor het auditteam de eindkwalificaties van DAI als excellent te beoordelen. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

17 Facet 1.2. Niveau HBO Master Criterium Het facet Niveau HBO Master is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master? Bevindingen Onder facet 1.1. is in de beschrijving van de eindkwalificaties een selectie gemaakt. Uit deze selectie moge reeds blijken dat de complexiteit, reikwijdte en de kennis- & attitudedimensies waar de Dublin descriptoren naar verwijzen in de eindkwalificaties zijn verwerkt. Het auditteam concludeert na analyse van alle competenties, dat de eindkwalificaties inderdaad master kwalificaties zijn. Kennis en inzicht Het verbreden en/of verdiepen van de tijdens de bachelor opleiding opgedane kennis en inzichten waarmee beeldende antwoorden op door derden, door de samenleving of door de kunstenaar zelf geformuleerde probleemstellingen op een adequate maar vooral ook expliciete, geïnformeerde en eigenzinnige manier kunnen worden gearticuleerd. Daarbij gaat het bij DAI-private altijd om probleemstellingen of vragen in artistiek inhoudelijke zin, maar bij DAI-public ook om opdrachtstelling door derden. Dit verbreden en verdiepen van kennis en inzichten tot op master niveau gebeurt doordat het curriculum van DAI: de student aanzet tot zelfstandige verwerving van kennis en inzicht door middel van experimenteel onderzoek naar mogelijke relaties tussen vorm en inhoud, theorie en praktijk. Dit experimentele onderzoek kan worden beschreven, maar zal veel vaker gestalte krijgen in visuele verschijningsvormen (van tekening, video, schetsen, verzamelingen en archieven tot schilderijen en installaties). Anders dan bij wetenschappelijk onderzoek (zoals opgevat binnen de gangbare, traditionele definities van wetenschappelijk onderzoek) biedt artistic research de student de mogelijkheid om ambiguïteiten en metaforen respectievelijk te laten bestaan en in te zetten. De student kan kennis verwerven en produceren door zowel feit als fictie als bronmateriaal te gebruiken. Het resultaat van zijn of haar artistic research kan een accumulatie van kennis opleveren waarbij niet alleen het verstand maar ook de zintuigen en de intuïtie worden aangesproken; tijdens de maandelijkse studio-visits, afgelegd door zeer uiteenlopende gastdocenten, wordt het onderzoek van de betreffende student geconfronteerd met opinies en informatie vanuit tal van zowel artistieke als wetenschappelijke optieken en domeinen; overdracht van bestaande kennis over de hedendaagse artistieke praktijk en het bijbehorende discours door middel van lezingen en seminars door maandelijks wisselende kunstenaars, vormgevers, denkers, wetenschappers en bemiddelaars; verdieping van het inzicht door middel van reflectie op oude en nieuwe kennis, op oude en nieuwe denkbeelden, op eigen en andermans werk door middel van gesprekken, discussies en notities in een logboek; verbreding en verdieping van kennis en inzicht door middel van het lezen en bespreken van teksten. Dit gebeurt bij DAI maandelijks in groepsverband onder begeleiding van de theorie-mentor en ook tijdens individuele sessies tussen theorie-mentor en tweedejaars student. Daarnaast bestaan alle DAI-projekten altijd voor een deel uit theoretische onderbouwing door experts op een specifiek vakgebied of juist door meer generalistisch ingestelde cultuurcritici. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

18 Toepassen Kennis en inzicht Het kunnen toepassen van nieuw verworven kennis en inzichten in professionele omstandigheden. Het aanleren van vaardigheden die de student in staat stellen om zijn of haar persoonlijke visie op het maken en presenteren en inzetten van kunst op overtuigende wijze uit te dragen en te beargumenteren. In het geval van samenwerking met curatoren, opdrachtgevers, uitgevers, galeriehouders of met nietspecialisten is hij of zij in staat om eventuele problemen ontstaan door verschil van inzicht of kennisniveau op een creatieve en adequate manier op te lossen zonder zich daarbij volledig afhankelijk te maken van een eventuele dominante positie van de andere partij. Het DAI biedt daartoe een groot aantal projecten aan waarbinnen praktijkervaring op het gebied van exposeren opgedaan kan worden en projecten waarbinnen praktijkervaring op het gebied van opdrachten verworven kan worden. Oordeelsvorming Na afloop van de studie bij DAI moet de student in staat zijn om een redelijk adequate inschatting te maken van zijn eigen positie en marktwaarde binnen het landschap van de Beeldende Kunst. Ook moet hij of zij de mogelijkheden weten om die positionering in de toekomst bij te stellen of te veranderen. De afgestudeerde stelt zich niet afwachtend op ten aanzien van de appreciatie door de kunstwereld maar is juist in staat om zelf initiatieven te ontwikkelen en om aansluiting te vinden bij platforms die hem of haar interessant of relevant lijken. Hiervoor moet hij of zij een eigen hiërarchie in de kunstwereld bepalen. Communicatie Een master abituriënt is in staat tot analyse van en communicatie over de kernvraag over de eigen identiteit; zijn visie en de artisticiteit, functionaliteit van zijn werk Een master abituriënt is in staat tot overtuigende (interne en externe) presentatie van zijn werk aan opdrachtgevers, collega s, media en het algemene publiek; leereffectieve zelfreflectie; doelgerichte interactie met docenten en publiek in binnen- en buitenland; doelgerichte interactie met het werkveld (opdrachtgevers, collega s, galeries, media, enzovoorts). Leervaardigheden De master abituriënt beschikt in grote mate over motivatie en vermogen tot verdere ontwikkeling, verruiming en verscherping van zijn/haar professioneel blikveld; vermogen tot autonoom en zelfgestuurd onderzoek; vermogen tot verder groei in termen van kennis en vaardigheden. DAI legt in zijn eindkwalificaties en in zijn programma extra accent op (kort samengevat): authenticiteit; initiatief; ambitie; autonome beslissingcapaciteit; pro-actieve attitude; discipline en doorzettingsvermogen; flexibiliteit; conceptuele vermogens; onafhankelijkheid; motivatie tot eigen profilering als professional. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

19 De hierboven beschreven componenten die de master dimensie van de HBO-opleiding markeren, zijn zoals vermeld, reeds in de in 1.1 gepresenteerde eindkwalificaties zichtbaar. Anders gezegd, de eindkwalificaties van de opleiding zijn qua bereik en complexiteit volledig in overeenstemming met het bereik en de complexiteit waarnaar de Dublin Descriptoren verwijzen. Iets wat vervolgens, zie bij Onderwerp 2, in de programmering van de opleiding op voortreffelijke wijze wordt geoperationaliseerd. In feite impliceert het oordeel (excellent) van het auditteam over de eindkwalificaties (facet 1.1.) en de motivering die het auditteam daarbij heeft gegeven, een zelfde beoordeling van het facet 1.2. Oordeel: excellent Het auditteam kwalificeert het facet Niveau Master als excellent en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding bevatten alle master elementen waar de Dublin Descriptoren betrekking op hebben en wel met een bereik en diepgang die in feite het master niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen, overstijgen; de opleiding heeft voorts de master dimensies zorgvuldig uitgewerkt naar deelcompetenties; de opleiding heeft de master dimensies en de nadere uitwerking daarvan in deelcompetenties, aantoonbaar in een rechtstreeks verband gebracht met het opleidingsprogramma en de daarbinnen gehanteerde werkvormen. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

20 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Master Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO Master kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Master Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties van de opleiding beschrijven een zeer hoog en complex niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1.) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) bij de beschrijving van het master niveau in de Dublin Descriptoren, ja overstijgen dat niveau zelfs. Daarmee is aangegeven dat de opleiding gerekend kan worden tot het master onderwijs. De opleiding heeft de master dimensies rechtstreeks in verband gebracht met het programma en met de daarin gehanteerde werkvormen. In de programmabeschrijving wordt dit verband expliciet en inzichtelijk gemaakt. Op deze wijze heeft de opleiding de dimensie master onderwijs aantoonbaar in haar programma verankerd. Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld, nationaal maar vooral internationaal. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het werkveld geborgd. Anders gezegd: de opleiding is een beroepsopleiding. Oordeel: excellent Het auditteam kwalificeert het facet Oriëntatie HBO Master als excellent en wel op grond van de volgende observaties: het auditteam beoordeelde reeds het niveau, het domeinspecifieke karakter en de professioneelinnovatieve dimensies van de DAI-eindkwalificaties als excellent; de opleiding heeft voorts de brede en verdiepende inhoud, het grote bereik en het hoge niveau van de eindkwalificaties in het programma en de gehanteerde werkvormen geoperationaliseerd en daaruit blijkt, dat DAI het beroepsprofiel in zijn programma heeft verankerd en daarbij ook het internationale beroepenveld heeft betrokken en betrekt. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

21 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. De opleiding heeft een voortreffelijk zicht op en inzicht in de ontwikkelingen in de praktijk en ook, daarmee samenhangend op de eisen die gesteld worden aan een innovatief opererend kunstenaar met een eigen signatuur. De opleiding heeft dat inzicht qua bereik, thematiek en diepgang op voortreffelijke (en dus ook voorbeeldige) wijze vertaald naar opleidingsdoelstellingen en naar programmaonderdelen(!) waarbij zij het internationale werkveld uitdrukkelijk heeft betrokken (en nog steeds betrekt). Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstellingen Opleiding als goed. Dit rechtvaardigt (zie 1.4. onder E) een kwalificatie excellent voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

22 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen HBO; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO - Master Criteria Het facet Eisen HBO- Master is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Interactie met de beroepspraktijk is een belangrijk element in de opleiding en wordt als volgt gerealiseerd: de docenten (toonaangevende professionals) zijn zelf werkzaam in de beroepspraktijk en brengen daardoor hun kennis en ervaring op een vanzelfsprekende en natuurlijke wijze in binnen de opleiding. Docenten worden met name op dit aspect (actief in de kunstwereld) geselecteerd; de opleiding maakt veelvuldig gebruik van gastdocenten met een kortdurend en specifiek/specialistisch assignment bijvoorbeeld in de vorm van workshops; jaarlijks worden buitenlandse werkbezoeken georganiseerd; DAI interageert met de beroepspraktijk via een scala aan externe opdrachten en projecten. Samenvattend: de 2-jarige continue interactie tussen student en docent impliceert in feite al een voortdurende confrontatie van de student met de praktijk. Dat is de kracht van DAI. Daarnaast worden voor de student bijzonder veel mogelijkheden gecreëerd om zich buiten de school te profileren via externe projecten en presentaties. Sterker nog, als een student geen gebruik maakt van die mogelijkheden -iets wat bij DAI-studenten overigens ondenkbaar is- kan hij/zij de opleiding niet met succes afronden. Het auditteam heeft inzage gehad in de literatuur en (andere) studie- en onderzoeksmaterialen die studenten tijdens de opleiding gebruiken. De vakliteratuur is niet alleen actueel, veelzijdig en van hoog niveau, maar ook -daar waar het gaat om theorievorming- wezenlijk vernieuwend. De studiematerialen zijn aantoonbaar aan de praktijk ontleend. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

23 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert voor de opleiding het facet Eisen HBO als goed en wel op grond van de volgende observaties: het DAI-programma biedt de studenten zeer veel mogelijkheden om zich te ontwikkelen en zich als modevormgever te profileren in interactie met de beroepspraktijk, zowel binnen de school (docenten uit de beroepspraktijk, projecten, workshops) als daarbuiten (presentaties, werkbezoeken, excursies e.d.); de opleiding is sterk gericht op het door studenten laten uitvoeren van reële praktijkopdrachten en op externe presentaties door studenten van hun werk; de opleiding is aantoonbaar ontwikkeld in samenspraak met het (internationale) beroepenveld; de gebruikte vakliteratuur is up-to-date, van hoog niveau, zeer veelzijdig en -daar waar het gaat om theorievorming- sterk vernieuwend; de opleiding schakelt gedurende het hele programma systematisch en frequent gastdocenten uit de beroepspraktijk in. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december

24 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen DAI kent een gestructureerd programma-aanbod met geplande thema s, studie- en onderzoeksopdrachten, zelfgestuurd onderzoek, praktijkopdrachten, contacturen en beoordelingsmomenten. Uit de voorhanden documentatie heeft het auditteam zich op concreet niveau een beeld kunnen vormen over de inhoud van dit DAI-programma. Duidelijk is, dat de opleiding leerdoelen heeft geformuleerd die herkenbaar aansluiten bij de ambitieuze eindkwalificaties en dat zij die leerdoelen per programmaonderdeel heeft uitgewerkt. Belangrijk aspect van deze DAI-leerdoelen is voorts, dat zij geformuleerd zijn in meetbare termen. De opleiding heeft niet alleen kunnen aantonen, dat de leerdoelen binnen het programma traceerbaar zijn richting competenties, zij heeft tevens de competenties, werkvormen en inhoud heel nadrukkelijk aan elkaar gerelateerd. Dat geldt ook voor de theoriecomponent, die in alle (!) fasen een prominente plaats inneemt. De vormgeving van de programmaonderdelen gaat uit van een omgeving waarin het leer- en ontwikkelingsproces van de student centraal staat en waarbij hij/zij de verworven kennis, vaardigheden, attituden en inzichten dient te activeren, wil de student de (complexe) praktijk- en onderzoeksopdrachten en presentaties met succes kunnen uitvoeren. Onderdeel van het leerproces is tevens een hoge mate van zelfreflectie en zelfregulatie die de student inzicht geven in zijn eigen ontwikkelingsproces en professionele mogelijkheden. Inhoud en vormgeving van de afzonderlijke programmaonderdelen bieden de student de gelegenheid om de vereiste competenties en doelstellingen te verwerven, de wijze waarop vervolgens de programmaonderdelen in een in complexiteit opklimmende reeks in het totale programma zijn gepositioneerd, maakt het de student mogelijk de competenties en de hiervan afgeleide doelstellingen te verwerven. Overigens vermeldt het auditteam hier expliciet, dat DAI weliswaar een gestructureerd programma kent, maar dat DAI zijn programma niet volledig heeft dichtgetimmerd. DAI streeft er immers naar, dat de studenten zich (kunnen) ontwikkelen tot eigen persoonlijkheden en DAI creëert daartoe een open, experimentele ambiance die een groot beroep doet op de eigen verantwoordelijkheid en discipline van de student, maar ook met een op de vraag van de individuele student toegesneden coachingsbenadering. Dit impliceert dat het ook aan de student is zijn/haar leerdoelen en keuzen te formuleren en vervolgens samen met de docenten een op die leerdoelen gericht programma (projecten) uit te stippelen. Het auditteam vindt dat een sterk punt. Passend bij een master opleiding waar studenten gericht en geconcentreerd zoeken naar hun eigen profiel als autonoom professional. Het beeld is duidelijk: het programma is geheel in lijn met de eindkwalificaties en de successieve leerdoelen zijn aantoonbaar afgeleid van die eindkwalificaties. Hobéon Certificering Adviesrapport Voortgezette HBO opleiding DAI, ArtEZ december