Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends 2006 Noord-Holland

Transcriptie

1 Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends 2006 Noord-Holland Drs Th. Mos Drs F.A.P.M. Heere Amsterdam, december 2006

2 608/december 2006 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg BM AMSTERDAM Tel.: Fax:

3 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting v 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Bedrijvigheid Werkgelegenheid 10 2 Werknemers Leeftijdsopbouw Functiestructuur 12 3 Arbeidsmarkt Instroom Uitstroom Snelle uitstroom Pensionering 19 4 Beroepsonderwijs Leerlingenaantallen metaaltechnisch VMBO en MBO Opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO Metaaltechnisch MBO Ontwikkeling Noord-Holland vergeleken met het landelijk beeld 26 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten Instroom leerlingen BBL Niveau instroom BBL 30 6 Bijscholing OOM Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Gevolgde bijscholing 35

4 Pagina Bijlagen: 1 Achtergrondgegevens 37 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid 37 2 Werknemers 39 3 Arbeidsmarkt 42 4 Beroepsonderwijs 45 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) 49 6 Bijscholing OOM 53 2 Lijst van tabellen en figuren 57

5 Samenvatting Het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM) voert jaarlijks een Arbeidsmarkt- en Onderwijsmonitor uit van de regio Noord-Holland. De monitor wordt opgesteld door DIJK12 op basis van gegevens van het pensioenfonds van de branche, het Ministerie van OCW en de administratie van OOM. De monitor bevat informatie van de regio Noord-Holland over: de bedrijvigheid en werkgelegenheid in de Metaalbewerking; aantallen leerlingen en gediplomeerden van het VMBO en het MBO; de instroom van BBL-leerlingen bij bedrijven in de Metaalbewerking; bijscholing van werknemers in de Metaalbewerking. De verzameling en bewerking van gegevens van onderhavige monitor is uitgevoerd in De verzamelde arbeidsmarktgegevens hebben betrekking op het jaar 2005, met als peildatum 1 januari De onderwijsgegevens hebben betrekking op het schooljaar 2005/2006. De gegevens over de instroom van BBL-leerlingen hebben betrekking op De gegevens over de bijscholing hebben betrekking op het jaar Tot de regio Noord-Holland van OOM behoort de gehele provincie Noord-Holland, uitgezonderd t Gooi. De branche Metaalbewerking omvat metaalbedrijven tot ongeveer 100 werknemers. Metaalbedrijven kenmerken zich door het bewerken van metaal en de ontwikkeling van metaalproducten. De bedrijven zijn werkzaam op uiteenlopende gebieden zoals machine- en apparatenbouw, scheeps-en jachtbouw, landbouwmechanisatie, las- en constructiewerk, meet- en regeltechniek en dergelijke. Op 1 januari 2006 omvat de gehele branche Metaalbewerking bijna bedrijven die gezamenlijk werkgelegenheid bieden aan werknemers. Bijna 10% van deze bedrijven is gevestigd in de regio Noord-Holland. Deze bedrijven genereren 9% van de totale werkgelegenheid in de Metaalbewerking. Doel van de monitor is inzicht te bieden in de stand van zaken, veranderingen en mogelijke trends op de arbeidsmarkt in de Metaalbewerking in Noord-Holland. De belangrijkste bevindingen zijn als volgt. DIJK12 Beleidsonderzoek - december 2006 v

6 1 Arbeidsmarkt Afname van bedrijvigheid en werkgelegenheid Op 1 januari 2006 zijn er in de regio Noord-Holland bedrijven in de metaalbewerking. Ten opzichte van vorig jaar is de bedrijvigheid in de regio licht afgenomen. Landelijk is de bedrijvigheid vrijwel hetzelfde als vorig jaar. De werkgelegenheid in de metaalbewerking in de regio is in 2005 licht gekrompen. Op 1 januari 2006 telt de regio werknemers in de metaalbewerking, 58 minder dan het vorig jaar. Landelijk is de werkgelegenheid licht gegroeid. De afname van de werkgelegenheid komt vrijwel geheel voor rekening van technisch uitvoerende functies in de machinebouw. Deze afname wordt deels gecompenseerd door een toename van werknemers in ondersteunende functies en 'overige' functies. Ook landelijk is het aantal werknemers in technisch uitvoerende functies gedaald, daar wordt de afname echter gecompenseerd door groei in vrijwel alle andere functiegroepen. Minder dynamiek op de arbeidsmarkt Zowel de instroom als de uitstroom van werknemers in de metaalbewerking in Noord- Holland ligt in 2005 op een lager niveau dan in Dit komt overeen met het landelijk beeld in de branche. De regio kent in vergelijking met het gemiddelde in de branche een iets lagere instroom van jongeren (<25 jaar). Onder de instromers in Noord-Holland 2005 is 31% jonger dan 25 jaar, eenzelfde aandeel als het vorig jaar. Landelijk is het aandeel van jongeren in de instroom iets hoger (33%) dan in de regio, maar is hun aandeel licht afgenomen ten opzichte van vorig jaar. Tegelijkertijd is het aandeel van jongeren in de uitstroom uit de branche in de regio eveneens wat lager dan gemiddeld in de branche. Het aandeel van jongeren onder de uitstroom in de regio is 20%, hetzelfde percentage als het vorig jaar. Landelijk is het aandeel van jongeren in de uitstroom 22%, een lichte afname ten opzichte van vorig jaar. Snelle uitstroom onder jongeren gedaald in Noord-Holland Het niveau van de snelle uitstroom in de regio is in 2005 gelijk aan het landelijke beeld. Ruim éénvijfde deel van de werknemers in Noord-Holland die in 2005 de branche hebben verlaten hebben korter dan twee jaar in de branche gewerkt. De snelle uitstroom in de regio is met 1% toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Landelijk is het aandeel snelle uitstroom met 3% gestegen ten opzichte van vorig jaar. vi DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

7 Hoewel de snelle uitstroom licht is gegroeid is het aandeel van jongeren daarbinnen gedaald ten opzichte van vorig jaar en op een lager niveau gekomen dan landelijk. Onder de snelle uitstroom in 2005 in de regio is 37% jonger dan 25 jaar, 5% lager dan vorig jaar. Landelijk is het aandeel van jongeren in de snelle uitstroom 40%, evenveel als het vorig jaar. De regio is sterker ontgroend dan gemiddeld in de branche De branche is in de regio Noord-Holland heeft minder jongeren dan gemiddeld in Nederland. Het aandeel jongeren (<25 jaar) onder de werknemers bedraagt 11%, landelijk is hun aandeel 13%. Het aandeel van jongeren in de branche in de regio is sinds 2003 stabiel. Ook landelijk is het aandeel van jongeren min of meer stabiel. De regio is meer vergrijsd dan landelijk De gemiddeld leeftijd van werknemers in de metaalbewerking in Noord-Holland bedraagt in 2005, 39,3 jaar. Daarmee is het personeelsbestand in de regio Noord- Holland ruim 8 maanden ouder dan gemiddeld in de gehele branche. De gemiddelde leeftijd is ten opzichte van vorig jaar met 3,5 maand toegenomen, deze toename loopt in de pas met gemiddelde trend in de branche. Pensionering en vervangingsvraag Uitgaande van pensionering rond het 61 ste levensjaar, gaan er in de regio in 2006 naar verwachting 164 werknemers met pensioen. Vanaf 2008 gaat de pensionering in de regio verder toenemen, jaarlijks gaat het dan om circa 210 tot 270 werknemers. De verwachting is dat in 2016, 19% van het huidige werknemersbestand met pensioen is gegaan. Landelijk is de verwachting 18%. De pensioneringsgolf in de regio is niet gelijk verdeeld over de verschillende beroepsgroepen. Met name onder directie/managers en meewerkend leidinggevenden zal de pensionering hoger zijn dan gemiddeld in de regio, respectievelijk 28% en 32%. Binnen deze beroepsgroepen zal de vervangingsvraag de komende jaren dus sterk toenemen. 2 Beroepsonderwijs De monitor richt zich op het metaaltechnisch beroepsonderwijs, opleidingsrichtingen van het VMBO en MBO die voor de branche Metaalbewerking van belang zijn voor de potentiële instroom in de branche. De regio heeft, in het schooljaar 2005/2006, negentien VMBO-instellingen en vijf MBO-instellingen waar metaaltechnisch beroepsonderwijs wordt aangeboden. Er is in 2005/2006 één VMBO-instelling minder. Het is onbekend of deze afname een gevolg is van fusies en dergelijke of dat deze veroorzaakt is doordat de betreffende onderwijsinstelling geen metaaltechnische opleidingsrichtingen meer aanbiedt. DIJK12 Beleidsonderzoek - december 2006 vii

8 VMBO-leerlingen toegenomen, daling in het MBO sterker dan landelijk In het metaaltechnisch beroepsonderwijs is landelijk en in de regio sprake van een afname van het aantal leerlingen. De landelijke afname doet zich net name voor in het MBO. In de regio is sprake van een toename in het VMBO en is de daling in het MBO sterker dan landelijk. De regio telt in 2005/ leerlingen in het metaaltechnisch VMBO, 2% meer dan het vorig schooljaar. Landelijk is het aantal VMBO-leerlingen ongeveer gelijk gebleven. De regio telt in 2005/ leerlingen in het metaaltechnisch MBO. Het aantal MBO-leerlingen is sterk afgenomen met 14%, landelijk is de afname 8%. De daling van MBO-leerlingen is met name sterk in MBO-opleidingen op niveau 1 en 4. 3 Opleiden door bedrijven Bedrijven uit de branche die BBL-leerlingen opleiden en werknemers bijscholen kunnen hiervoor een bijdrage aanvragen bij OOM. De omvang van de aanvragen van bedrijven geeft een indicatie van de scholing bij metaalbewerkingsbedrijven in de regio. Instroom BBL beter dan landelijk Bij 8% van de bedrijven in de regio zijn in 2004 leerlingen gestart met een BBLopleiding. Dit aandeel ligt iets hoger dan landelijk. In totaal zijn bij de bedrijven in de regio 128 leerlingen met hun opleiding gestart. Het aantal leerlingen waarvoor een OOM-bijdrage is aangevraagd is in de regio hoger dan in 2003, wel is het aantal bedrijven dat een bijdrage heeft aangevraagd licht afgenomen. Landelijk is zowel het aantal bedrijven als het aantal BBL-leerlingen afgenomen. Bijscholing in de regio toegenomen Bedrijven in Noord-Holland doen evenveel aan bijscholing als gemiddeld in de branche. Door 26% van de bedrijven in de regio is in 2005 een bijdrage bij OOM aangevraagd voor bijscholing van werknemers, evenveel als landelijk. Het aantal bijschoolde werknemers is in 2005 hoger dan in Ten opzichte van 2004 is het aantal bijgeschoolde werknemers met 21% toegenomen. De toename van bijscholing in Noord-Holland is vergelijkbaar met de toename van bijscholing in de gehele branche. viii DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

9 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bedrijvigheid Werkgelegenheid Vrijwel gelijk gebleven, afname met 13 bedrijven (-1,1%). Landelijk ook vrijwel stabiel (-0,1%). Afgenomen met 58 werknemers (-0,5%). Landelijk is de werkgelegenheid toegenomen met +0,2%. 1.1 Bedrijvigheid Op 1 januari 2006 zijn er metaalbewerkingsbedrijven in de regio Noord-Holland. Dat zijn er 13 minder dan een jaar geleden (-1,1%). De bedrijvigheid is de afgelopen jaren vrij stabiel gebleven. Deze trend komt overeen met het landelijk beeld. Figuur 1 Aantal bedrijven in Noord-Holland, jan-03 1-jan-04 1-jan-05 1-jan-06 DIJK12 Beleidsonderzoek - december

10 1.2 Werkgelegenheid Ten opzichte van vorig jaar is het aantal werknemers met 58 afgenomen (-0,5%). Landelijk is de werkgelegenheid licht gegroeid (+0,2%). Figuur 2 Aantal werknemers in Noord-Holland, jan-03 1-jan-04 1-jan-05 1-jan-06 Vergeleken met het landelijk beeld kent Noord-Holland meer kleine bedrijven met meer werkgelegenheid. Figuur 3 Verdeling bedrijvigheid en werkgelegenheid naar grote en kleine bedrijven in Noord-Holland, 2005 Bedrijvigheid 78,9% 21,1% Werkgelegenheid 36,8% 63,2% Kleine bedrijven (t/m 15 wns) Grote bedrijven (> 15 wns) 79% van de bedrijven heeft minder dan 16 werknemers in dienst. Bij deze kleine bedrijven werkt bijna 37% van de werknemers. Landelijk gezien bestaat de branche voor 77% uit kleine bedrijven en is ongeveer 35% van de werknemers hier werkzaam. De werkgelegenheid in de regio neemt toe bij grote bedrijven en neemt af bij kleine bedrijven. Dit is in overeenstemming met het landelijke beeld. 10 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

11 2 Werknemers Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Werknemers De gemiddelde leeftijd is met ongeveer 3,5 maand gestegen. Het aandeel jongeren (< 35 jaar) in de regio is iets afgenomen. Het aandeel werknemers van 35 jaar en ouder is gestegen. Dit komt overeen met het landelijk beeld. 2.1 Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd in van werknemers is ten opzichte van vorig jaar met 3,5 maand gestegen naar 39,3 jaar. De gemiddelde leeftijd in Noord holland is bijna driekwart jaar hoger dan het landelijk gemiddelde van 38,6 jaar. De stijging van de gemiddelde leeftijd met 3,5 maand in de regio Noord-Holland is wel iets lager dan de landelijke stijging van de gemiddelde leeftijd van 4,5 maand. Figuur 4 Leeftijdsopbouw werknemers Noord-Holland en Nederland, ,7% 31,6% 23,4% 24,7% 22,2% 21,3% 11,4% 12,6% 11,3% 9,9% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Noord-Holland Nederland Vergeleken met de landelijke situatie kent de regio relatief gezien: - een iets lager aandeel jongere werknemers (jonger dan 35 jaar); - een iets hoger aandeel oudere werknemers (ouder dan 45 jaar). DIJK12 Beleidsonderzoek - december

12 Figuur 5 Leeftijdsopbouw werknemers Noord-Holland, 2004 en ,9% 31,7% 24,8% 23,4% 22,2% 22,2% 11,4% 11,4% 11,3% 10,7% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar 1 januari januari 2006 Ten opzichte van vorig jaar is er een afname van werknemers tussen de 25 en 34 jaar en een toename van werknemers van 55 jaar en ouder. Het aandeel jongeren onder de 25 jaar is gelijk gebleven. 2.2 Functiestructuur Tabel 1 Functiestructuur metaalbewerking in Noord-Holland, 2005 en 2006 Beroepenclusters 1 januari januari 2006 Ontwikkeling absoluut Aantal % Aantal % Aantal % Directie, management 687 5,4% 681 5,4% -6-0,9% Ondersteuning ,7% ,1% ,7% Technisch uitvoerend ,9% ,4% -99-1,2% Meewerkend leidinggevend 524 4,1% 520 4,1% -4-0,8% Overig* 997 7,9% ,0% ,0% Onbekend 0 0,0% 2 nihil +2 n.v.t. Totaal % % -58-0,5% * Dit zijn met name algemeen medewerkers en zaterdag- en vakantiehulpen. Bijna tweederde van de werknemers heeft een technisch uitvoerende functie. Absoluut is de daling van het aantal werknemers het grootst in het cluster technisch uitvoerend (-99). Dit stemt overeen met het landelijke beeld, waar het aantal werknemers met een technisch uitvoerende functie afneemt. Het aantal werknemers met een ondersteunende functie is relatief sterk toegenomen (+1,7%). 12 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

13 Tabel 2 Aantal en percentage van het totaal aantal werknemers per beroepsgroep binnen het cluster technisch uitvoerend in Noord-Holland, 2004 en 2005 Beroepsgroep binnen cluster technisch uitvoerend Aantal werknemers 1 januari januari 2006 % totaal aantal werknemers Aantal werknemers % totaal aantal werknemers Verspaning 490 3,9% 468 3,7% Constructie ,9% ,7% Algemene productie en machinebediening ,2% ,5% Machinebouw, samenbouw, installatie ,3% ,8% Storing en onderhoud 555 4,4% 571 4,5% Engineering 718 5,7% 699 5,5% Kwaliteitscontrole, testen 48 0,4% 49 0,4% Automatisering/ICT 99 0,8% 107 0,8% Ambachtelijke specialistische beroepen 50 0,4% 45 0,4% Totaal ,9% ,4% DIJK12 Beleidsonderzoek - december

14 14 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

15 3 Arbeidsmarkt Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Arbeidsmarkt Zowel de instroom als de uitstroom van werknemer is lager dan vorig jaar. Dit komt overeen met het landelijk beeld. In 2005 zijn werknemers de branche ingestroomd,13,4% van het werknemersbestand. Vorig jaar was dit percentage 13,9%. In 2005 waren er uitstromers, 12,6% ten opzichte van het werknemersbestand. In 2004 was dit 14,2%. 1 De uitstroom onder jongeren (< 35 jaar) is afgenomen. Percentage snelle uitstroom binnen de uitstroom is licht toegenomen (van 19% naar 20%). 3.1 Instroom Van het totale aantal werknemers op 1 januari 2006 is 13% in 2005 nieuw ingestroomd. Van hen is 85% man en 15% vrouw. Van alle instromers in Noord-Holland heeft 35% al eerder in de branche gewerkt. Het zijn met name jongeren die de branche instromen: 60% van de instromers in Noord-Holland is jonger dan 35 jaar en 31% jonger dan 25 jaar. 1 Het verschil tussen de instroom en de uitstroom is niet gelijk aan de mutatie van het aantal werknemers die in paragraaf 1.2 wordt genoemd. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn kleine wijzigingen in de regiotoewijzing en het feit dat in figuur 2 het aantal banen wordt weergegeven, terwijl het bij in- en uitstroom het aantal werknemers betreft. Ook kunnen administratieve activiteiten van Mn Services een rol spelen. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

16 Figuur 6 Leeftijdsopbouw instromers Noord-Holland, 2004 en % 31% 29% 29% 22% 24% 12% 11% 6% 6% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari 2006 De leeftijdsopbouw van de instromers in Noord-Holland is ten opzichte van 2004 vrijwel gelijk gebleven. Figuur 7 Leeftijdsopbouw instromers Noord-Holland en Nederland, % 33% 29% 27% 24% 24% 11% 12% 6% 5% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Noord-Holland Nederland In vergelijking met het landelijk beeld kent de regio Noord-Holland een relatief kleiner aandeel instromers jonger dan 25 jaar en een relatief groter aandeel instromers van 55 jaar en ouder. De gemiddelde leeftijd van instromers in de regio is 32,7 jaar. Dat is een half jaar ouder dan het landelijk gemiddelde van 32,2 jaar. 16 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

17 3.2 Uitstroom In 2005 zijn werknemers de branche uitgestroomd. Dat is 12,6% van alle werknemers. De uitstroom is lager dan in 204 (14,2%). In figuur 8 wordt de uitstroom naar leeftijdsklasse in 2004 met die van 2005 vergeleken. Het aandeel van de leeftijdsgroep jaar is iets afgenomen in de uitstroom. Figuur 8 Percentage uitstroom naar leeftijdsklasse in Noord-Holland, 2004 en % 28% 24% 24% 20% 20% 13% 14% 14% 15% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari 2006 Figuur 9 geeft de verdeling van het aantal uitstromers over de verschillende beroepenclusters in vergelijking met Figuur 9 Percentage uitstromers naar beroepencluster in Noord-Holland, 2004 en ,0% 16,0% 14,7% 14,6% 13,5% 14,0% 14,2% 12,8% 12,0% 12,6% 10,7% 9,9% Directie, management Ondersteuning Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend Overig Totaal 1 januari januari 2006 Ten opzichte van vorig jaar is de uitstroom in alle beroepenclusters afgenomen. Het beroepencluster 'overig' kent de grootste uitstroom. Dit zijn met name algemeen medewerkers, vakantiekrachten en zaterdaghulpen. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

18 3.3 Snelle uitstroom Deze paragraaf gaat in op zogenaamde snelle uitstroom. Hiermee worden werknemers bedoeld die op moment van uitstromen maximaal 2 jaar in de branche hebben gewerkt. De snelle uitstroom in Noord-Holland in 2005 omvat 344 werknemers. Snelle uitstromers vormden in 2005 ongeveer 22% van de totale uitstroom in Noord- Holland (landelijk 22%). Binnen de totale uitstroom is het percentage snelle uitstroom 1% hoger dan in Figuur 10 Snelle uitstroom naar leeftijdsklasse in Noord-Holland, 2004 en ,9% 36,9% 29,7% 29,7% 19,4% 19,5% 8,1% 5,6% 5,8% 3,3% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari % van de snelle uitstromers is jonger dan 25 jaar. Het aandeel jongeren in de snelle uitstroom is ten opzichte van 2004 afgenomen. Het aantal snelle uitstromers ouder dan 45 jaar is ten opzichte van 2004 toegenomen. 18 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

19 Tabel 3 Snelle uitstroom naar beroepencluster in Noord-Holland, 2004 en 2005 Beroepenclusters 1 januari januari 2006 Aantal % Aantal % Directie, management 10 2,7% 16 4,7% Ondersteuning 72 20,0% 76 22,1% Technisch uitvoerend ,1% ,8% Meewerkend leidinggevend 1 0,3% 8 2,3% Overig 32 8,9% 45 13,1% Totaal % % De snelle uitstroom is het grootst in het beroepencluster technisch uitvoerend. In relatie tot het aantal werknemers per cluster is de snelle uitstroom binnen het cluster overig relatief het hoogst. 3.4 Pensionering In 2006 gaan naar verwachting 164 werknemers met pensioen. Vanaf 2008 gaan jaarlijks gemiddeld 240 werknemers met pensioen. In 2016 zal naar verwachting 18,9% van het huidige werknemersbestand met pensioen zijn. Landelijk is de verwachting 17,6%. Tabel 4 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2016 in Noord-Holland Huidige leeftijd werknemers Jaar dat men uitstroomt* Aantal verwachte uitstroom % van het totaal aantal werknemers 2005 Cumulatief % > ,3% 1,3% ,6% 1,9% ,1% 4,0% ,7% 5,7% ,8% 7,5% ,8% 9,3% ,9% 11,2% ,7% 12,9% ,9% 14,8% ,0% 16,8% ,1% 18,9% * Bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

20 Tabel 5 Verwachte uitstroom t/m 2016 naar beroepencluster in Noord-Holland Beroepenclusters Aantal verwachte uitstroom* % t.o.v. totaal aantal werknemers naar beroepencluster 2005 Directie, management ,2% Ondersteuning ,1% Technisch uitvoerend ,1% Meewerkend leidinggevend ,1% Overig ,6% Totaal ,0%** * Bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. ** Vanwege afronding is het totaal percentage verwachte uitstromers in Noord-Holland in tabel 5 iets hoger dan in tabel 4. In 2016 zal naar verwachting binnen de clusters directie, management en meewerkend leidinggevend respectievelijk 28% en 32% van het huidige werknemersbestand met pensioen zijn. Dat betekent dus dat 3 van de 10 directie- of managementleden en meewerkend leidinggevenden binnen tien jaar met pensioen zal zijn. 20 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

21 4 Beroepsonderwijs Verantwoording Voor dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van gegevens van het CFI (Centrale Financiën Instellingen van OCW). De gegevens hebben betrekking op leerlingen en gediplomeerden in het metaaltechnisch beroepsonderwijs in de schooljaren 2004/2005 en 2005/2006. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn. 2 De gegevens van CFI zijn door de onderzoekers gekoppeld aan de OOM regio-indeling. Voor het HBO is het indelen van leerlingen en gediplomeerden naar de verschillende regio s niet mogelijk. HBO-studenten worden door Hogescholen die in verschillende regio s zijn gevestigd vaak centraal geregistreerd. Hierdoor is het niet mogelijk na te gaan hoeveel HBO-ers binnen een bepaalde regio hun opleiding volgen. Gegevens over het aantal HBO-ers zijn dan ook niet meegenomen in dit hoofdstuk. Ook de toewijzing van VMBO- en MBO-leerlingen aan de regio s is niet probleemloos. Door bijvoorbeeld fusies van scholen en veranderingen in het opleidingsaanbod van scholen kunnen verschuivingen optreden tussen regio s. Ook veranderingen in de administratielocatie van leerlingen kunnen zorgen voor verschuivingen tussen regio s. Het aantal leerlingen per regio kan hierdoor van jaar tot jaar sterk fluctueren. In dit rapport is de regio-indeling van 2005/2006 gebruikt als basisindeling. De regio-indeling 2004/2005 is aangepast aan die van 2005/2006 om zodoende vergelijking tussen deze twee jaren mogelijk te maken. Als gevolg hiervan kunnen de gegevens over 2004/2005 afwijken van de gegevens die zijn gepresenteerd in de regiorapportage van vorig jaar. Het CFI verzamelt geen gegevens meer over het aantal gediplomeerden VMBO-ers, derhalve ontbreken deze gegevens in het rapport. Afbakening metaaltechnisch beroepsonderwijs Het technisch onderwijs is breed en bevat tevens opleidingen die niet van direct belang zijn voor de instroom in de metaalbewerking, zoals bouw, elektrotechniek, installatietechniek e.d. In deze monitor is dan ook een afbakening gemaakt van opleidingen in het VMBO en het MBO, die voor de branche metaalbewerking van belang zijn in het kader van de potentiële instroom voor de branche: het metaaltechnisch beroepsonderwijs. 2 Het CFI publiceert in het voorjaar de voorlopige cijfers. De cijfers zijn pas definitief na accountantscontrole. Deze worden aan het einde van het jaar gepubliceerd. Doorgaans zijn er nauwelijks verschillen tussen de voorlopige en definitieve cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

22 Binnen het VMBO zijn vooral twee richtingen die in het derde en vierde leerjaar worden gegeven voor de branche metaalbewerking van belang. Dat betreffen de richtingen: - metaaltechniek. In deze richting worden leerlingen voorbereid op de diverse metaalberoepen. - metalektro. In deze richting worden leerlingen voorbereid op een combinatie van metaalberoepen en elektrotechnische beroepen. De leerlingen uit leerjaar drie en vier in deze twee opleidingsrichtingen worden in dit rapport aangeduid als het metaaltechnisch VMBO. Vorig jaar is er ook gerapporteerd over leerlingen in de opleidingen installatietechniek en instalektro. Deze gegevens zijn dit jaar niet meegenomen in het rapport. Tot de relevante metaaltechnische opleidingen in het MBO behoren opleidingen in de clusters: werktuigbouwkunde; landbouwtechniek; verspaning; lassen; plaatwerk; pijpbewerking; constructie; montage/onderhoud; gieten en modelmaken; productiemedewerkers metaal; scheepsmetaalbewerking en vliegtuigbouwkunde. Opleidingen binnen deze clusters vormen in dit rapport het metaaltechnisch MBO. Het betreft een breed scala aan opleidingen verdeeld over de vier niveaus binnen het MBO. Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Beroepsonderwijs In 2005/2006 waren er 19 VMBO-instellingen in de regio gevestigd, één minder dan in 2004/2005. In 2005/2006 zijn er net als het jaar daarvoor 5 MBOinstellingen. VMBO Aantal leerlingen in metaaltechnich VMBO is toegenomen met 2,0% (landelijk +0,4%). Toename aantal leerlingen Metaaltechniek. MBO Aantal leerlingen in metaaltechnisch MBO afgenomen met 13,8% (landelijk - 8,2%). Afname aantal leerlingen op alle niveaus, uitgezonderd niveau 3. Verschuiving van BOL naar BBL op niveau 1. Aantal gediplomeerde MBO-ers is met 8% toegenomen (landelijk +7%). 22 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

23 4.1 Leerlingenaantallen metaaltechnisch VMBO en MBO Figuur 11 Aantal leerlingen per onderwijsniveau in Noord-Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/ vmbo mbo 2004/ /2006 In het VMBO is het aantal ingeschreven leerlingen met 2,0% toegenomen. In het MBO is het aantal ingeschreven leerlingen bij metaaltechnische opleidingen afgenomen met 13,8%. 4.2 Opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO Tabel 6 Aantal leerlingen naar opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO in Noord-Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/2006 Opleidingsrichting 2004/ /2006 Aantal % Aantal % Metaaltechniek ,4% ,7% Metalektro ,6% ,3% Totaal ,0% % De stijging van het aantal leerlingen in het VMBO wordt veroorzaakt door de stijging van het aantal leerlingen Metaaltechniek. Het aantal leerlingen Metaaltechniek is ten opzichte van 2004/2005 met 22% gestegen. Het aantal leerlingen Metalektro is ten opzichte van 2004/2005 met 55% gedaald. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

24 Figuur 12 Verdeling leerlingen over opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO in Noord-Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/ ,7% 74,4% 25,6% 11,3% Metaaltechniek Metalektro 2004/ /2006 Verreweg de meeste VMBO-leerlingen die een metaaltechnische opleiding volgen, staan ingeschreven voor de richting Metaaltechniek. Dit aantal is in 2005/2006 ten opzichte van 2004/2005 toegenomen. 4.3 Metaaltechnisch MBO Tabel 7 Aantal leerlingen metaaltechnisch MBO naar opleidingsniveau in Noord- Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/2006 Opleidingsniveau 2004/ /2006 Verschil Aantal Aantal % 1 Assistent-opleiding % 2 Basisberoepsopleiding % 3 Vakopleiding % 4 Middenkader-/Specialistenopleiding % Totaal % De afname van het aantal leerlingen heeft plaatsgevonden binnen elk opleidingsniveau, uitgezonderd niveau 3. Het aantal leerlingen op het laagste niveau, de Assistentopleiding, is het sterkst gedaald. Dit komt overeen met het landelijk beeld. 24 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

25 Figuur 13 Verdeling leerlingen metaaltechnisch MBO over opleidingsniveaus in Noord- Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/ ,3% 45,2% 37,2% 32,6% 16,7% 10,2% 10,3% 5,6% Assistentopleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding 2004/ /2006 Middenkader-/ Specialistenopleiding In 2005/2006 volgen de meeste leerlingen een opleiding op niveau 2 (Basisberoepsopleiding). Dit aandeel is ten opzichte van 2004/2005 iets gestegen. Het aandeel leerlingen in de Middenkaderopleiding is gedaald ten opzichte van 2004/2005. Het aantal gediplomeerden van het metaaltechnisch MBO was is 2005 iets hoger dan in 2004, 554 gediplomeerden in 2005 tegen 517 gediplomeerden in De gediplomeerden zijn als volgt over de verschillende niveaus verdeeld. Figuur 14 Verdeling gediplomeerden metaaltechnisch MBO over opleidingsniveaus in Noord-Holland, 2004 en ,4% 34,1% 36,2% 39,5% 14,1% 14,3% 12,1% 12,3% Assistent opleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader-/ Specialistenopleiding Het merendeel van de gediplomeerde MBO-ers heeft een opleiding op niveau 2 of 4 gevolgd. Het aandeel gediplomeerde MBO-ers op niveau 4 is gestegen. Het aandeel gediplomeerden MBO-ers op niveau 2 en 3 is licht gedaald. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

26 Tabel 8 Aandeel BOL/BBL naar opleidingsniveau metaaltechnisch MBO in Noord- Holland, schooljaar 2004/2005 en 2005/2006 Opleidingsniveau 2004/ /2006 % BOL % BBL % BOL % BBL 1 Assistentopleiding 60,0% 40,0% 65,0% 35,0% 2 Basisberoepsopleiding 43,3% 56,7% 39,2% 60,8% 3 Vakopleiding 5,3% 94,7% 5,4% 94,6% 4 Middenkader-/Specialistenopleiding 84,0% 16,0% 84,8% 15,2% Totaal 56,3% 43,7% 49,9% 50,1% Op niveau 1 heeft een verschuiving plaatsgevonden van BOL naar BBL. In vergelijking met andere regio s kent Noord-Holland relatief veel BBLopleidingen op niveau 4. Tabel 9 Aantal leerlingen metaaltechnisch MBO naar top 5 opleidingsrichtingen in Noord-Holland, schooljaar 2005/2006 Opleidingsrichting Aantal % 1 Vliegtuigonderhoudstechnicus mechanisch (jar-cat. b1) ,9% 2 Constructiebankwerker/ lasser ,2% 3 Monteur montage/onderhoud 98 6,8% 4 Vliegtuigonderhoudsmonteur (jar-cat. A) 83 5,8% 5 Werktuigbouwkunde 70 4,9% Totaal top ,6% Totaal aantal leerlingen in regio % De top 5 opleidingsrichtingen in Noord-Holland vormt 52% van het totaal aantal leerlingen van metaaltechnisch MBO. In vergelijking met voorgaand schooljaar is het aandeel leerlingen dat een opleiding tot vliegtuigonderhoudstechnicus mechanisch volgt is toegenomen. De opleiding werktuigbouwkunde is gezakt van de 2 e plaats naar de vijfde plaats. 4.4 Ontwikkeling Noord-Holland vergeleken met het landelijk beeld De ontwikkeling van de leerlingenaantallen in het metaaltechnisch beroepsonderwijs wijkt op verschillende punten af van het landelijk beeld. Het aantal VMBO-leerlingen in Noord-Holland is sterker gestegen dan landelijk. In het metaaltechnisch MBO is het aantal leerlingen sterker gedaald dan gemiddeld in Nederland. Dit wordt met name veroorzaakt door een sterkere afname in de opleidingen op niveau 1 en 4. Opvallend is de sterke stijging van het aantal leerlingen in niveau 3. Landelijk is het aantal leerlingen in niveau 3 afgenomen. 26 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

27 Overzicht 1 Ontwikkeling aantal leerlingen in het metaaltechnisch beroepsonderwijs ten opzichte van schooljaar 2004/2005 in Noord-Holland en Nederland Noord Holland VMBO Totaal +2,0% Metaaltechniek +21,6% Metalektro -55,0% MBO Totaal -13,8% Niveau 1 Assistentopleiding -57,9% Niveau 2 Basisberoepsopleiding -7,8% Niveau 3 Vakopleiding +39,8% Niveau 4 Middenkader-/ Specialistenopleiding -24,6% Nederland Totaal +0,4% Metaaltechniek +0,5% Metalektro +0,3% Totaal -8,2% Niveau 1 Assistentopleiding -27,3% Niveau 2 Basisberoepsopleiding -4,7% Niveau 3 Vakopleiding -2,0% Niveau 4 Middenkader-/ Specialistenopleiding -7,9% DIJK12 Beleidsonderzoek - december

28 28 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

29 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de instroom van BBL-leerlingen bij metaalbewerkingsbedrijven in de regio Noord-Holland. Bedrijven in de branche die een BBL-leerling opleiden kunnen hiervoor een bijdrage van OOM ontvangen. Het hoofdstuk geeft inzicht in het aantal leerlingen waarvoor bedrijven een bijdrage van OOM hebben aangevraagd. Gegevens hierover zijn ontleend aan de OOM-administratie. Niet alle bedrijven maken gebruik van de mogelijkheid van subsidie, het aantal leerlingen dat door de bedrijven wordt opgeleid ligt waarschijnlijk iets hoger dat in dit rapport wordt aangegeven. 3 De gegevens hebben betrekking op 2003 en Gegevens over 2005 zijn nog niet volledig. Bedrijven mogen nog tot december 2006 een OOM-bijdrage aanvragen voor leerlingen die in 2005 zijn ingestroomd. Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bedrijven met instroom BBL Afgenomen van 97 naar 93. Ook landelijk is er een daling. 8,0% van de bedrijven in de regio is gestart met een BBL-traject. Dit aandeel is vergelijkbaar met het landelijk beeld (7,3%). Instroom leerlingen Toegenomen van 117 naar 128, landelijk is er sprake van een daling. 5.1 Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten In 2004 hebben 93 bedrijven een OOM-bijdrage voor BBL-leerlingen aangevraagd. Dit komt overeen met 8,0% van de bedrijven in de regio. Landelijk betreft dit 7,3%. Het aantal bedrijven dat gestart is met het opleiden van BBL-leerlingen is lager dan in 2003, 4 minder (-4,1%). Landelijk is het aantal BBL-aanvragen afgenomen met 14%. 3 Uitgaande van een door OOM uitgevoerde vergelijking met BBL-gegevens van Kenteq ligt het werkelijk aantal BBL-leerlingen naar schatting 10%-15% hoger. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

30 Tabel 10 Aantal bedrijven dat is gestart met een of meer BBL-trajecten in Noord- Holland en Nederland, 2003 en Aantal % Aantal % Noord-Holland 97 8,3% 93 8,0% Nederland ,4% 872 7,3% Wat opvalt, is dat in 2004 relatief meer kleine bedrijven zijn gestart met een BBLtraject dan in Het aantal grote bedrijven met BBL-instroom is dus gedaald. Gezien de verdeling van bedrijven naar bedrijfsomvang in de regio zijn het echter wel met name grote bedrijven die starten met BBL-trajecten. De regio bestaat voor 21% uit grote bedrijven, het aandeel grote bedrijven dat met BBL-trajecten start is 47%. 5.2 Instroom leerlingen BBL In 2004 zijn 106 BBL-leerlingen gestart met hun opleiding bij een metaalbewerkingsbedrijf in de regio Noord-Holland. Dat zijn er 11 meer dan in 2003 (toename van 9%). Landelijk daalde daarentegen de instroom van BBL-leerlingen met 14%. Tabel 11 Instroom BBL-leerlingen in Noord-Holland en Nederland, 2003 en Ontwikkeling Noord-Holland % Nederland % 45% van de leerlingen is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). Van de instromers is 99% man, 95% is jonger dan 25 jaar. 5.3 Niveau instroom BBL Het merendeel van de ingestroomde leerlingen (59%) volgde in 2004 een opleiding op niveau 2 (landelijk 65%). Uit onderstaande tabel blijkt dat de toename van de instroom van BBL-leerlingen in Noord Holland met name wordt veroorzaakt door een toename op niveau 1 en niveau 3. Landelijk is het aantal leerlingen binnen ieder niveau afgenomen. 30 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

31 Tabel 12 BBL-instroom naar opleidingsniveau in Noord-Holland, 2003 en 2004 Opleidingsniveau Aantal % Aantal % Ontwikkeling absoluut 1 Assistentopleiding 14 12,0% 20 15,6% + 2 Basisberoepsopleiding 73 62,4% 75 58,6% + 3 Vakopleiding 25 21,4% 31 24,2% + 4 Middenkader-/Specialistenopleiding 5 4,3% 2 1,6% - Totaal % % + Ongeveer driekwart van alle instromende leerlingen (73%) werd in 2004 on the job opgeleid. In de regio wordt minder on the job opgeleid dan landelijk. Figuur 15 Verhouding on the job/off the job in Noord-Holland en Nederland, ,9% 79,9% 27,1% 20,1% On the job Noord-Holland Off the job Nederland Tabel 13 Verhouding on the job/off the job Noord-Holland, 2003 en 2004 On the job/off the job Aantal % Aantal % On the job 90 76,9% 94 72,9% Off the job 27 23,1% 35 27,1% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek - december

32 32 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

33 6 Bijscholing OOM In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de bijscholing die binnen OOM-bedrijven plaatsvindt. Bedrijven kunnen voor het laten volgen van een cursus door één van hun werknemers een bijdrage van OOM ontvangen. Bedrijven kunnen voor verschillende werknemers en cursussen een aanvraag indienen. De gegevens in dit hoofdstuk zijn ontleend aan de administratie van OOM. Alleen cursussen waar OOM een bijdrage voor heeft toegekend zijn in dit hoofdstuk opgenomen. De daadwerkelijke omvang van de bijscholing in de metaalbewerking is dus waarschijnlijk groter dan hier wordt gepresenteerd. Met ingang van 2004 geeft OOM geen bijdrage meer voor cursussen op het gebied van arbo, veiligheid en milieu, vanaf 2005 kunnen bedrijven voor deze cursussen ESFsubsidie aanvragen. De beschikbare gegevens over cursussen op het gebied van arbo, veiligheid en milieu zijn niet meegenomen in deze monitor om vergelijking met andere jaren mogelijk te maken. Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bijscholende bedrijven Bijgeschoolde werknemers Gevolgde scholing/ cursussen Gedaald van 314 naar 305. Landelijk is het aantal bedrijven eveneens licht gedaald. 26% van de bedrijven heeft gebruik gemaakt van de bijscholingsregeling, landelijk 26%. Daling aanvragen met name bij kleine bedrijven. Gestegen van naar (toename van 21%). Landelijk is er een stijging (23%). Ruim 11% van de werknemers is bijgeschoold. Dit komt overeen met het landelijk beeld (12%). Aantal cursussen gestegen van naar 2.183, een toename van 22%. Landelijk is de stijging 33%. Stijging omvang technische bijscholing (toename met 48%). 6.1 Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten In 2005 hebben 305 bedrijven een aanvraag voor bijscholingbij OOM ingediend. In 2004 betrof dit nog 314 bedrijven. Landelijk is het aantal bedrijven dat een aanvraag heeft ingediend tevens licht afgenomen. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

34 Ruim een kwart (26%) van de bedrijven in de regio heeft een beroep gedaan op een bijdrage van OOM voor bijscholing. Landelijk vraagt eveneens 26% van de bedrijven een bijdrage aan. Tabel 14 Aantal bedrijven dat een bijdrage heeft aangevraagd voor bijscholingstrajecten in Noord-Holland en Nederland, 2004 en 2005 Aantal % totaal aantal bedrijven Aantal % totaal aantal bedrijven Noord-Holland ,5% ,1% Nederland ,1% ,9% Grote bedrijven doen relatief vaker een beroep op een bijdrage van OOM dan kleine bedrijven. Van de 305 bedrijven heeft 46% meer dan 15 werknemers in dienst. Ter vergelijk: het aandeel grote bedrijven in de regio is 21%. Met name de kleine bedrijven (t/m 15 werknemers) hebben in 2005 minder vaak een beroep gedaan op een bijdrage van OOM. 6.2 Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Het aantal werknemers dat is bijgeschoold is in 2005 gestegen van naar 1.419; een stijging van 21%. Tabel 15 Aantal werknemers dat bijscholing heeft gevolgd in Noord-Holland en Nederland, 2004 en 2005 Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Noord-Holland ,4% ,2% Nederland ,8% ,6% Verder kan het volgende over de regio worden gezegd. 4 Ruim een kwart (27%) van de bijgeschoolde werknemers is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). De OOM-bijdragen worden met name aangevraagd voor werknemers tussen 25 en 44 jaar (60% van de bijgeschoolde werknemers). In 2005 zijn relatief wat meer ouderen (>35 jaar) en minder jongeren (<35 jaar) bijgeschoold. De bijscholing is met name aangevraagd voor mannen. 4 Zie bijlage vanaf pagina DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

35 Verder worden OOM-bijdragen met name aangevraagd voor werknemers in technisch uitvoerende beroepen (65% van de bijgeschoolde werknemers). Naar verhouding is het aandeel technisch uitvoerenden dat is bijgeschoold in 2005 iets toegenomen. 6.3 Gevolgde bijscholing In totaal hebben de 305 bedrijven cursussen aangevraagd. Dat is een gemiddelde van 7,2 cursussen per bedrijf. Het aantal aangevraagde cursussen is met 22% toegenomen. Tabel 16 Soort bijscholing in Noord-Holland, 2004 en 2005 Soort bijscholing Aantal % Aantal % Ontwikkeling absoluut Lassen 146 8,2% ,6% + Technisch kwaliteit 60 3,4% 79 3,6% + Technisch ,9% ,2% + Leidinggeven / management ,2% 108 4,9% - Kwaliteit 32 1,8% 43 2,0% + Personeel & Organisatie 97 5,4% 111 5,1% + Systeembeheer 145 8,1% 90 4,1% - Secretariële ondersteuning 6 0,3% 6 0,3% = Administratieve kantoorsoftware 120 6,7% ,75 + Commercieel/ bedrijfseconomisch/in- en verkoop 75 4,2% 160 7,3% + Logistiek 113 6,3% ,2% + Presentatie/communicatie/taal ,3% 133 6,1% - Praktijkbegeleider / instructeur 26 1,5% 46 2,1% + Diversen/overig 171 9,6% 82 3,8% - Totaal % % + De meeste cursuscategorieën laten een stijging zien, uitzonderingen hierop vormen de cursussen op het gebied van leidinggeven en management, systeembeheer en presentatie/communicatie/taal. 46% van de cursussen is technisch van aard. Dit betreft cursussen techniek, lassen, technische kwaliteit en systeembeheer. Het aantal technische cursussen is sterk toegenomen (+48%). Een grote afname van het aantal cursussen is er in de categorie diversen/overig. Dit is waarschijnlijk het gevolg van verbeteringen in de registratie van de cursussen. DIJK12 Beleidsonderzoek - december

36 36 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

37 Bijlage 1 Achtergrondgegevens 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Tabel 17 Aantal bedrijven in Noord-Holland en Nederland, januari januari januari januari 2006 Noord-Holland Nederland Tabel 18 Ontwikkeling aantal bedrijven in Noord-Holland en Nederland, , en jan jan jan jan jan jan Noord-Holland -2,7% +2,3% -1,1% Nederland -2,2% -0,05% -0,1% Tabel 19 Bedrijven naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, 2005 Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,7% ,5% 6-15 werknemers ,2% ,0% werknemers ,6% ,3% werknemers 11 1,0% 183 1,5% >100 werknemers 7 0,6% 81 0,7% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek - december

38 Tabel 20 Ontwikkeling aantal bedrijven naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland 1-5 werknemers +1,4% -1,1% 6-15 werknemers -2,8% +0,4% werknemers +1,8% +1,2% werknemers +10,0% +2,8% >100 werknemers 0,0% -3,6% Totaal -1,1% -0,1% Tabel 21 Aantal werknemers in Noord-Holland en Nederland, januari januari januari januari 2006 Noord-Holland Nederland Tabel 22 Ontwikkeling aantal werknemers in Noord-Holland en Nederland, , en jan jan jan jan jan jan Noord-Holland -4,0% +1,8% -0,5% Nederland -3,1% -1,2% +0,2% Tabel 23 Aantal en percentage werknemers naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, 2005 Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,0% ,2% 6-15 werknemers ,8% ,7% werknemers ,6% ,4% werknemers 735 5,8% ,1% >100 werknemers ,8% ,6% Totaal % % 38 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

39 Tabel 24 Ontwikkeling aantal werknemers naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland 1-5 werknemers -4,5% -1,1% 6-15 werknemers -4,9% -0,4% werknemers +0,9% +1,4% werknemers +8.9% +3,1% >100 werknemers +4,1% -4,4% Totaal -1,1% +0,2% 2 Werknemers Figuur 16 Gemiddelde leeftijd werknemers in Noord-Holland en Nederland, ,0 39,5 39,0 38,5 38,0 37,5 37,0 36,5 36,0 35,5 35,0 39,3 39,0 38,7 38,6 38,0 38,2 1 januari januari januari 2006 Noord-Holland Nederland Tabel 25 Ontwikkeling aantal werknemers naar leeftijdsklasse in Noord-Holland en Nederland, Leeftijdsklasse Noord-Holland Nederland < 25 jaar -0,3% -1,7% jaar -6,1% -5,5% jaar +2,3% +1,8% jaar -0,6% +3,0% > 55 jaar +4,8% +7,4% Totaal -0,5% +0,2% DIJK12 Beleidsonderzoek - december

40 Figuur 17 Aandeel werknemers onder de 25 jaar in Noord-Holland en Nederland, ,0% 14,5% 14,0% 13,5% 13,0% 12,5% 12,0% 11,5% 11,0% 10,5% 10,0% 12,7% 12,8% 12,6% 11,4% 11,4% 11,4% 1 januari januari januari 2006 Noord-Holland Nederland Figuur 18 Aandeel werknemers > 55 jaar in Noord-Holland en Nederland, ,0% 14,0% 13,0% 12,0% 11,0% 10,0% 10,0% 10,7% 11,3% 9,9% 9,0% 8,8% 9,2% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 1 januari januari januari 2006 Noord-Holland Nederland 40 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

41 Tabel 26 Aantal en percentage werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, 2005 Beroepenclusters Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % Directie, management* 681 5,4% ,3% Ondersteuning ,1% ,4% Technisch uitvoerend ,4% ,1% Meewerkend leidinggevend 520 4,1% ,2% Overig ,0% ,9% Onbekend 2 nihil 96 0,1% Totaal % % * DGA s (directeur-grootaandeelhouder) hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services ingeschreven staan. Tabel 27 Ontwikkeling aantal werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, Beroepenclusters Noord-Holland Nederland Directie, management* -0,8% +0,2% Ondersteuning +1,7% +0,7% Technisch uitvoerend -1,2% -0,2% Meewerkend leidinggevend -0,8% -2,6% Overig +1,0% +2,4% Totaal -0,5% +0,2% * DGA s (directeur-grootaandeelhouder) hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services ingeschreven staan. Tabel 28 Aandeel werknemers naar beroepencluster naar leeftijdsklasse in Noord- Holland en Nederland, 2005 Beroepenclusters Noord-Holland Nederland < >55 Totaal < >55 Totaal Directie, management 1% 15% 37% 30% 17% 100% 1% 14% 39% 31% 16% 100% Ondersteuning 7% 25% 35% 23% 11% 100% 7% 25% 35% 22% 11% 100% Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend 13% 25% 31% 21% 10% 100% 14% 26% 31% 20% 9% 100% 1% 10% 39% 31% 19% 100% 1% 11% 36% 34% 17% 100% Overig 25% 20% 20% 20% 15% 100% 31% 22% 22% 16% 10% 100% Gemiddelde 11% 23% 32% 22% 11% 100% 13% 26% 31% 21% 9% 100% DIJK12 Beleidsonderzoek - december

42 3 Arbeidsmarkt Figuur 19 Percentage uitstroom werknemers naar leeftijdsklasse in Noord-Holland en Nederland, % 22% 28% 27% 24% 25% 14% 13% 15% 12% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar Noord-Holland Nederland Tabel 29 Uitstroom van werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, 2005 Beroepenclusters Aantal Noord-Holland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 88 12,8% ,0% Ondersteuning ,5% ,2% Technisch uitvoerend ,0% ,0% Meewerkend leidinggevend 52 9,9% 593 9,8% Overig ,0% ,4% Totaal ,6% ,5% 42 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006

43 Figuur 20 Aandeel snelle uitstroom van het totaal aantal werknemers naar leeftijds- klasse in Noord-Holland en Nederland, ,8% 8,3% 3,2% 2,9% 1,7% 1,7% 1,5% 1,0% 1,2% 1,1% 2,7% 2,7% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Totaal Noord-Holland Nederland Figuur 21 Aandeel snelle uitstroom van het totaal aantal werknemers naar leeftijdsklasse in Noord-Holland, 2004 en ,6% 8,8% 3,3% 3,2% 2,9% 2,7% 1,8% 1,7% 1,5% 1,0% 1,0% 0,7% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Totaal 1 januari januari 2006 DIJK12 Beleidsonderzoek - december

44 Tabel 30 Aandeel snelle uitstroom van het totaal aan werknemers naar beroepenclus- ter in Noord-Holland en Nederland, 2005 Beroepenclusters Aantal Noord-Holland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 14 2,0% 151 2,6% Ondersteuning 78 3,5% 775 3,2% Technisch uitvoerend 219 2,7% ,5% Meewerkend leidinggevend 4 0,8% 72 1,2% Overig 31 3,1% 413 4,4% Totaal 346 2,7% ,7% Tabel 31 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2016 in Noord-Holland en Nederland Huidige leeftijd werknemers Jaar dat men uitstroomt* Aantal Noord-Holland % van het totaal aantal werknemers 2005 Cumulatief % Aantal Nederland % van het totaal aantal werknemers 2005 Cumulatief % > ,3% 1,3% ,2% 1,2% ,6% 1,9% 808 0,6% 1,8% ,1% 4,0% ,6% 3,4% ,7% 5,7% ,6% 5,0% ,8% 7,5% ,7% 6,7% ,8% 9,3% ,7% 8,4% ,9% 11,2% ,7% 10,1% ,7% 12,9% ,6% 11,7% ,9% 14,8% ,9% 13,6% ,0% 16,8% ,9% 15,5% ,1% 18,9% ,1% 17,6% * Bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. 44 DIJK12 Beleidsonderzoek december 2006