Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends 2007 Noord-Holland concept

Transcriptie

1 Arbeidsmarkt Metaalbewerking Cijfers en Trends 2007 Noord-Holland concept R. Blommaert MSc Drs J. Freriks Drs I. de Vries Amsterdam, oktober 2007

2 708/oktober 2006 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg BM AMSTERDAM Tel.: Fax:

3 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting v 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Bedrijvigheid Werkgelegenheid 10 2 Werknemers Leeftijdsopbouw Functiestructuur 12 3 Arbeidsmarkt Instroom Uitstroom Snelle uitstroom Pensionering 19 4 Beroepsonderwijs Leerlingenaantallen metaaltechnisch VMBO en MBO Opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO Metaaltechnisch MBO Ontwikkeling Noord-Holland vergeleken met het landelijk beeld 28 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten Instroom leerlingen BBL Niveau instroom BBL 30 6 Bijscholing OOM Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Gevolgde bijscholing 35

4 Pagina Bijlagen: 1 Achtergrondgegevens 37 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid 37 2 Werknemers 39 3 Arbeidsmarkt 42 4 Beroepsonderwijs 45 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) 50 6 Bijscholing OOM 53 2 Lijst van tabellen en figuren 57

5 Samenvatting Het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM) voert jaarlijks een Arbeidsmarkt en Onderwijsmonitor uit van de regio Noord-Holland. De monitor wordt opgesteld door DIJK12 op basis van gegevens van het pensioenfonds van de branche, het Ministerie van OCW en de administratie van OOM. De monitor bevat informatie van de regio Noord-Holland over: de bedrijvigheid en werkgelegenheid in de Metaalbewerking; aantallen leerlingen en gediplomeerden van het VMBO en het MBO; de instroom van BBL-leerlingen bij bedrijven in de Metaalbewerking; bijscholing van werknemers in de Metaalbewerking. De verzameling en bewerking van gegevens van onderhavige monitor is uitgevoerd in De verzamelde arbeidsmarktgegevens hebben betrekking op het jaar 2006, met als peildatum 1 januari De onderwijsgegevens hebben betrekking op het schooljaar 2006/2007. De gegevens over de instroom van BBL-leerlingen hebben betrekking op 2005 en De gegevens over de bijscholing hebben betrekking op het jaar Tot de regio Noord-Holland van OOM behoort de gehele provincie Noord-Holland, uitgezonderd t Gooi. De branche Metaalbewerking omvat metaalbedrijven tot ongeveer 100 werknemers. Metaalbedrijven kenmerken zich door het bewerken van metaal en de ontwikkeling van metaalproducten. De bedrijven zijn werkzaam op uiteenlopende gebieden zoals machine- en apparatenbouw, scheeps-en jachtbouw, landbouwmechanisatie, las- en constructiewerk, meet- en regeltechniek en dergelijke. Op 1 januari 2007 omvat de gehele branche Metaalbewerking ongeveer bedrijven die gezamenlijk werkgelegenheid bieden aan bijna werknemers. Van deze bedrijven is 10% gevestigd in de regio Noord-Holland. Deze bedrijven genereren 9% van de totale werkgelegenheid in de Metaalbewerking. Doel van de monitor is inzicht te bieden in de stand van zaken, veranderingen en mogelijke trends op de arbeidsmarkt in de Metaalbewerking in Noord-Holland. De belangrijkste bevindingen zijn als volgt. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007 v

6 1 Arbeidsmarkt Bedrijvigheid en werkgelegenheid toegenomen Op 1 januari 2007 zijn er metaalbewerkingsbedrijven in Noord-Holland. Dit betekent dat de bedrijvigheid het afgelopen jaar met 2% is toegenomen. Landelijk is de bedrijvigheid eveneens licht toegenomen. De werkgelegenheid is met ruim 3% gegroeid ten opzichte van vorig jaar. Landelijk is de werkgelegenheid nog iets sterker gegroeid. Alleen in het beroepencluster overig is het aantal werknemers niet toegenomen. In het cluster directie, management is het aantal werknemers het sterkst toegenomen. Instroom en uitstroom werknemers gestegen In 2006 is zowel de instroom als de uitstroom van werknemers gestegen. Landelijk is de instroom van werknemers gestegen en de uitstroom gedaald. Ruim 15% van het totaal aantal werknemers op 1 januari 2007 is in 2006 ingestroomd. Dit is 2% hoger dan vorig jaar. De leeftijdsverdeling van de instromers is nauwelijks veranderd ten opzichte van vorig jaar. Er zijn in de regio Rijnmond meer instromers in de leeftijdsklasse jaar dan in de gehele branche. De uitstroom in 2006 omvat 13% van het totaal aantal werknemers. Dat is iets hoger dan vorig jaar. In vergelijking met vorig jaar zijn er relatief minder werknemers van boven de 55 jaar uitgestroomd. Het aandeel werknemers in de leeftijdsklasse jaar is juist toegenomen in de uitstroom. Er zijn minder jonge uitstromers onder de 25 jaar dan landelijk. Het beroepencluster ondersteuning kent relatief de grootste uitstroom. Het aandeel van de snelle uitstroom binnen de totale uitstroom is met 2% gestegen ten opzichte van vorig jaar naar 22%. Landelijk is het aandeel van de snelle uitstroom 21%. Het zijn vooral jongeren die snel uitstromen. Ruim 35% is jonger dan 25 jaar. Dat is wel iets lager dan landelijk. Het aandeel van de leeftijdsklasse jaar in de snelle uitstroom is behoorlijk toegenomen. Er zijn naar verhouding minder werknemers van 45 jaar en ouder uitgestroomd. Leeftijdsverdeling ongunstiger dan landelijk De gemiddelde leeftijd van de werknemers in Noord-Holland is 39,4 jaar. Dat is ruim een half jaar hoger dan de gemiddelde leeftijd in de gehele branche. Het aandeel jongere werknemers (onder de 35 jaar) is iets lager en het aandeel oudere werknemers (boven de 45 jaar) is iets hoger dan in de gehele branche. Als men uitgaat van een pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar, gaat in ,5% van het werknemersbestand met pensioen. Dit percentage loopt op tot bijna 2,5% in vi DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

7 2017. Jaarlijks gaan in die periode gemiddeld bijna 250 werknemers met pensioen. Naar verwachting zal in 2017 ongeveer 20% van het huidige werknemers bestand met pensioen zijn. Landelijk is dit 18%. In de beroepenclusters directie, management en meewerkend leidinggevend gaan naar verhouding de meeste mensen met pensioen. Naar verwachting gaat respectievelijk ruim één op de vier directieleden en ruim één op de drie meewerkend leidinggevenden binnen tien jaar met pensioen. 2 Beroepsonderwijs De monitor richt zich op het metaaltechnisch onderwijs, opleidingsrichtingen van het VMBO en MBO die voor de branche Metaalbewerking van belang zijn voor de potentiële instroom in de branche. VMBO staat voor voorbereidend beroepsonderwijs en is in die zin geen eindonderwijs. Het VMBO is echter wel een belangrijke leverancier van MBO leerlingen. Ongeveer 80% van de VMBO leerlingen stroomt door naar het MBO. De regio heeft in het schooljaar 2006/ VMBO instellingen, twee minder dan in 2005/2006. In het schooljaar 2006/2007 zijn er 6 MBO instellingen gevestigd, een meer dan vorig jaar. Het is onbekend of de afname binnen het VMBO een gevolg is van fusies en dergelijke of dat deze wordt veroorzaakt doordat de betreffende onderwijsinstellingen geen metaaltechnische opleidingsrichtingen meer aanbieden. VMBO licht gedaald, MBO sterk gedaald De ontwikkeling van leerlingaantallen in Noord-Holland wijkt zowel binnen het VMBO als het MBO af van de landelijke getallen. Het totaal aantal VMBO leerlingen is in het schooljaar 2006/2007 toegenomen. Landelijk is er sprake van een lichte afname. In de regio is het aantal leerlingen binnen het MBO sterk toegenomen, terwijl er landelijk sprake is van een afname. De regio telt in 2006/ leerlingen in het metaaltechnisch VMBO, 6% meer dan het vorig schooljaar. Landelijk is het aantal VMBO-leerlingen met 1% afgenomen. De regio telt in 2006/ leerlingen in het metaaltechnisch MBO. Het aantal MBO-leerlingen is toegenomen met 19%. Landelijk is het aantal leerlingen met 5% afgenomen. De ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van Nederland verschilt behoorlijk. Zo is bijvoorbeeld het aantal leerlingen dat een Basisberoepsopleiding op niveau 2 volgt landelijk toegenomen met 5%, terwijl dit aantal in de regio is gestegen met 22%. Daarnaast is het aantal leerlingen binnen de Vakopleiding op niveau 3 landelijk met 20% is gestegen terwijl dit in de regio is gestegen met 44%. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007 vii

8 3 Opleiden door bedrijven Bedrijven uit de branche die BBL-leerlingen opleiden en werknemers bijscholen kunnen hiervoor een bijdrage aanvragen bij OOM. De omvang van de aanvragen van bedrijven geeft een indicatie van de scholing bij metaalbewerkingsbedrijven in de regio. Instroom BBL lager dan landelijk In Noord-Holland zijn 88 bedrijven gestart met een of meerdere BBL-trajecten. Ten opzichte van vorig jaar is dit afgenomen met 5%. Landelijk is het aantal opleidende bedrijven eveneens afgenomen. In 2005 is in de regio bijna 8% van het totaal aantal bedrijven gestart met een of meer BBL-trajecten. Landelijk is dit 7%. Het aantal bedrijven waarvoor een OOM-bijdrage is gevraagd is lager dan vorig jaar terwijl het aantal leerlingen is gestegen. In Noord-Holland zijn in leerlingen gestart is met een opleiding bij een bedrijf. Dit is ten opzichte van 2004 toegenomen met 4%. Landelijk is er sprake van een toename van 11%. De verhouding on the job/off the job is ongeveer gelijk gebleven. In 2004 volgde 73% van de leerlingen een opleiding on the job. Dit is in 2005 gestegen naar 74%. Landelijk wordt er relatief iets meer on the job opgeleid. Bijscholing in de regio hoger dan landelijk Door 29% van de bedrijven in Noord-Holland is een beroep gedaan op een bijdrage van OOM voor bijscholing. Landelijk vraagt 26% van de bedrijven een bijdrage aan. Het aantal bedrijven dat een bijdrage heeft gevraagd is in de regio toegenomen. Het aantal bedrijven dat om een bijdrage heeft gevraagd in de regio is met 11% toegenomen, landelijk met 1%. Het aantal werknemers waarvoor een bijdrage is aangevraagd in de regio is licht afgenomen (-4%). Landelijk is dit aantal iets sterker afgenomen (-10%). viii DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

9 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bedrijvigheid Werkgelegenheid Bedrijvigheid licht toegenomen met 25 bedrijven (+2,2%). Landelijk ook licht toegenomen (+1,5%). Toegenomen met 412 werknemers (+3,3%). Landelijk is de werkgelegenheid ook gestegen (+4,2%). 1.1 Bedrijvigheid Op 1 januari 2007 zijn er metaalbewerkingsbedrijven in de regio Noord-Holland. Dat zijn er 25 meer dan een jaar geleden (+2,2%). De bedrijvigheid in Noord-Holland is iets sterker gestegen dan landelijk. Figuur 1 Aantal bedrijven in Noord-Holland, januari januari januari januari januari 2007 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

10 1.2 Werkgelegenheid Ten opzichte van vorig jaar is het aantal werknemers met 412 toegenomen (+3,3%). Landelijk is de werkgelegenheid eveneens toegenomen (+4,2%). Figuur 2 Aantal werknemers in Noord-Holland, januari januari januari januari januari 2007 Vergeleken met het landelijk beeld kent Noord-Holland meer kleine bedrijven met meer werkgelegenheid. Figuur 3 Verdeling bedrijvigheid en werkgelegenheid naar grote en kleine bedrijven in Noord-Holland, 2006 Bedrijvigheid 78% 22% Werkgelegenheid 36% 64% Kleine bedrijven (t/m 15 wns) Grote bedrijven (> 15 wns) 78% van de bedrijven heeft minder dan 16 werknemers in dienst. Bij deze kleine bedrijven werkt 36% van de werknemers. Landelijk gezien bestaat de branche voor 76% uit kleine bedrijven en is 34% van de werknemers hier werkzaam. De werkgelegenheid bij grote bedrijven is sterker gestegen dan bij kleine bedrijven. Dit is in overeenstemming met het landelijk beeld. 10 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

11 2 Werknemers Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Werknemers De gemiddelde leeftijd is met ongeveer één maand gestegen naar 39,4 jaar. Het aandeel jongeren (< 25 jaar) in de regio is iets toegenomen. Dat is in overeenstemming met de landelijke trend. 2.1 Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd in van werknemers is ten opzichte van vorig jaar met één maand gestegen naar 39,4 jaar. De gemiddelde leeftijd in Noord-Holland is ruim een half jaar hoger dan het landelijk gemiddelde van 38,8 jaar. De stijging van de gemiddelde leeftijd met één maand in de regio Noord-Holland is wel iets lager dan de landelijke stijging van de gemiddelde leeftijd van 2,5 maand. Figuur 4 Leeftijdsopbouw werknemers Noord-Holland en Nederland, ,1% 31,3% 23,3% 22,3% 22,7% 21,9% 12,2% 13,0% 11,7% 10,5% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Noord-Holland Nederland Vergeleken met de landelijke situatie kent de regio relatief gezien: - een iets lager aandeel jongere werknemers (jonger dan 35 jaar); - een iets hoger aandeel oudere werknemers (ouder dan 45 jaar). DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

12 Figuur 5 Leeftijdsopbouw werknemers Noord-Holland, 2005 en ,7% 31,1% 23,4% 22,3% 22,2% 22,7% 12,2% 11,4% 11,3% 11,7% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar 1 januari januari 2007 De leeftijdsverdeling is ongeveer hetzelfde gebleven ten opzichte van vorig jaar. Het aandeel jongeren (<25 jaar) is iets gestegen. 2.2 Functiestructuur Tabel 1 Functiestructuur metaalbewerking in Noord-Holland, 2005 en 2006 Beroepenclusters 1 januari januari 2007 Ontwikkeling Aantal % Aantal % Aantal % Directie, management 681 5,4% 736 5,6% ,1% Ondersteuning ,1% ,9% ,2% Technisch uitvoerend ,4% ,8% ,0% Meewerkend leidinggevend 520 4,1% 537 4,1% ,3% Overig* ,0% 973 7,5% -34-3,4% Onbekend 2 nihil 0 0,0% -2 n.v.t. Totaal % % ,3% * Dit zijn met name algemeen medewerkers en zaterdag- en vakantiehulpen. Bijna tweederde van de werknemers heeft een technisch uitvoerende functie. Het aantal werknemers is in alle clusters toegenomen, behalve in het cluster overig. Het aantal werknemers in het cluster directie, management is sterk toegenomen. 12 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

13 Tabel 2 Aantal en percentage van het totaal aantal werknemers per beroepsgroep binnen het cluster technisch uitvoerend in Noord-Holland, 2005 en 2006 Beroepsgroep binnen cluster technisch uitvoerend Aantal werknemers 1 januari januari 2007 % totaal aantal werknemers Aantal werknemers % totaal aantal werknemers Verspaning 468 3,7% 469 3,6% Constructie ,7% ,2% Algemene productie en machinebediening ,5% ,4% Machinebouw, samenbouw, installatie ,8% ,6% Storing en onderhoud 571 4,5% 617 4,7% Engineering 699 5,5% 744 5,7% Kwaliteitscontrole, testen 49 0,4% 55 0,4% Automatisering/ICT 107 0,8% 107 0,8% Ambachtelijke specialistische beroepen 45 0,4% 53 0,4% Totaal ,4% ,8% DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

14 14 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

15 3 Arbeidsmarkt Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Arbeidsmarkt Zowel de instroom als de uitstroom van werknemers is hoger dan vorig jaar. Landelijk is de instroom van werknemers gestegen en de uitstroom gedaald. In 2006 zijn werknemers de branche ingestroomd, 15,3% van het werknemersbestand. Vorig jaar was dit percentage 13,4%. In 2006 waren er uitstromers, 13,4% ten opzichte van het werknemersbestand. In 2005 was dit 12,6%. 1 Het aandeel jongeren (<35 jaar) is wat gestegen. Percentage snelle uitstroom binnen de uitstroom is toegenomen van 20% naar 22%. 3.1 Instroom Van het totale aantal werknemers op 1 januari 2007 is 15% in 2006 nieuw ingestroomd. Van hen is 85% man en 15% vrouw. Van alle instromers in Noord-Holland heeft 35% al eerder in de branche gewerkt. Het zijn met name jongeren die de branche instromen: 60% van de instromers in Noord-Holland is jonger dan 35 jaar en 31% jonger dan 25 jaar. 1 Het verschil tussen de instroom en de uitstroom is niet gelijk aan de mutatie van het aantal werknemers die in paragraaf 1.2 wordt genoemd. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn kleine wijzigingen in de regiotoewijzing en het feit dat in figuur 2 het aantal banen wordt weergegeven, terwijl het bij in- en uitstroom het aantal werknemers betreft. Ook kunnen administratieve activiteiten van Mn Services een rol spelen. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

16 Figuur 6 Leeftijdsopbouw instromers Noord-Holland, 2005 en % 31% 29% 29% 24% 23% 11% 12% 6% 5% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari 2007 De leeftijdsopbouw van de instromers in Noord-Holland is ten opzichte van 2005 vrijwel gelijk gebleven. Figuur 7 Leeftijdsopbouw instromers Noord-Holland en Nederland, % 32% 29% 26% 23% 23% 12% 13% 5% 5% < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Noord-Holland Nederland In vergelijking met het landelijk beeld kent de regio Noord-Holland een relatief groter aandeel instromers in de leeftijdsklasse jaar. De gemiddelde leeftijd van instromers in de regio is 32,3 jaar. Dat is ongeveer vier maanden jonger dan het landelijk gemiddelde van 32,6 jaar. 16 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

17 3.2 Uitstroom In 2006 zijn werknemers de branche uitgestroomd. Dat is 13,4% van alle werknemers. De uitstroom is iets hoger dan in 2005 (12,6%). In figuur 8 wordt de uitstroom naar leeftijdsklasse in 2005 met die van 2006 vergeleken. Figuur 8 Percentage uitstroom naar leeftijdsklasse in Noord-Holland, 2005 en % 28% 28% 24% 20% 19% 14% 13% 15% 12% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari 2007 Het aandeel van de leeftijdsgroep jaar is behoorlijk toegenomen in de uitstroom. Het aandeel van ouderen (>55 jaar) is behoorlijk afgenomen. Figuur 9 geeft de verdeling van het aantal uitstromers over de verschillende beroepenclusters in vergelijking met Figuur 9 Percentage uitstromers naar beroepencluster in Noord-Holland, 2005 en ,5% 16,0% 13,5% 13,5% 14,2% 12,8% 12,9% 12,6% 13,4% 12,0% 9,9% 10,6% Directie, management Ondersteuning Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend Overig Totaal 1 januari januari 2007 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

18 36,9% 36,0% 33,1% Ten opzichte van vorig jaar is de uitstroom in alle beroepenclusters toegenomen, behalve in het cluster overig. Het beroepencluster 'ondersteuning' kent de grootste uitstroom. 3.3 Snelle uitstroom Deze paragraaf gaat in op zogenaamde snelle uitstroom. Hiermee worden werknemers bedoeld die op moment van uitstromen maximaal 2 jaar in de branche hebben gewerkt. De snelle uitstroom in Noord-Holland in 2006 omvat 375 werknemers. Snelle uitstromers vormden in 2006 ongeveer 22% van de totale uitstroom in Noord- Holland (landelijk 21%). Binnen de totale uitstroom is het percentage snelle uitstroom 2% hoger dan in Figuur 10 Snelle uitstroom naar leeftijdsklasse in Noord-Holland, 2005 en ,7% 19,5% 20,3% 8,1% 7,5% 5,8% 3,2% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar 1 januari januari % van de snelle uitstromers is jonger dan 25 jaar. Het aandeel snelle uitstromers in de leeftijdsklasse jaar is behoorlijk gestegen. Het aandeel ouderen (>45 jaar) in de snelle uitstroom is ten opzichte van 2005 afgenomen. 18 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

19 Tabel 3 Aandeel snelle uitstroom van het totaal aan werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, 2006 Beroepenclusters Aantal Noord-Holland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 16 2,3% 155 2,6% Ondersteuning 89 3,9% 805 3,3% Technisch uitvoerend 231 2,8% ,3% Meewerkend leidinggevend 8 1,5% 67 1,1% Overig 31 3,1% 429 4,4% Onbekend 0 n.v.t ,4% Totaal 375 3,0% ,6% De snelle uitstroom in het cluster ondersteuning en overig is relatief hoog en in het cluster technisch uitvoerend relatief laag. 3.4 Pensionering In 2007 gaan naar verwachting 193 werknemers met pensioen. Vanaf 2009 gaan jaarlijks gemiddeld 243 werknemers met pensioen. In 2017 zal naar verwachting 19,8% van het huidige werknemersbestand met pensioen zijn. Landelijk is de verwachting 18,1%. Tabel 4 Verwachte uitstroom werknemers t/m 2017 in Noord-Holland Huidige leeftijd werknemers Jaar dat men uitstroomt* Aantal verwachte uitstroom % van het totaal aantal werknemers 2006 Cumulatief % > ,5% 1,5% ,6% 3,1% ,6% 4,7% ,8% 6,5% ,7% 8,2% ,8% 10,0% ,7% 11,7% ,8% 13,6% ,9% 15,5% ,1% 17,6% ,3% 19,8% * Bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

20 Tabel 5 Verwachte uitstroom t/m 2017 naar beroepencluster in Noord-Holland Beroepenclusters Aantal verwachte uitstroom* % t.o.v. totaal aantal werknemers naar beroepencluster 2006 Directie, management ,5% Ondersteuning ,5% Technisch uitvoerend ,9% Meewerkend leidinggevend ,4% Overig ,6% Totaal ,8% * Bij gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd van 61 jaar. In 2017 zal naar verwachting binnen de clusters directie, management en meewerkend leidinggevend respectievelijk 27% en 35% van het huidige werknemersbestand met pensioen zijn. Dat betekent dus dat ongeveer 3 van de 10 directie- of managementleden en meewerkend leidinggevenden binnen tien jaar met pensioen zal zijn. 20 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

21 4 Beroepsonderwijs Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Beroepsonderwijs In 2006/2007 waren er 24 VMBO-instellingen in de regio gevestigd, twee minder dan in 2005/2006. In 2006/2007 zijn er 6 MBO-instellingen, één meer dan vorig jaar. VMBO Aantal leerlingen in metaaltechnich VMBO is toegenomen met 6% (landelijk - 1%). Forse toename in de richting Metalektro (90%). MBO Aantal leerlingen in metaaltechnisch MBO toegenomen met 19% (landelijk - 5%). Toename aantal leerlingen op alle niveaus, de grootste toename ligt binnen niveau 3 en 4. Verschuiving van BOL naar BBL op niveau 1. Aantal gediplomeerde MBO-ers is met 5% toegenomen (landelijk +8%). Verantwoording Voor dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van gegevens van het CFI (Centrale Financiën Instellingen van OCW). De gegevens hebben betrekking op leerlingen en gediplomeerden in het metaaltechnisch beroepsonderwijs in de schooljaren 2005/2006 en 2006/2007. Het betreft de voorlopige cijfers van CFI die in mei/juni bekend zijn. 2 De gegevens van CFI zijn door de onderzoekers gekoppeld aan de OOM regio-indeling. Voor het HBO is het indelen van leerlingen en gediplomeerden naar de verschillende regio s niet mogelijk. HBO-studenten worden door hogescholen die in verschillende regio s zijn gevestigd vaak centraal geregistreerd. Hierdoor is het niet mogelijk na te gaan hoeveel HBO ers binnen een bepaalde regio hun opleiding volgen. Gegevens over het aantal HBO ers zijn dan ook niet meegenomen in dit hoofdstuk. Ook de toewijzing van VMBO- en MBO-leerlingen aan de regio s is niet probleemloos. Door bijvoorbeeld fusies van scholen en veranderingen in het opleidingsaanbod van scholen kunnen verschuivingen optreden tussen regio s. Ook veranderingen in de administratielocatie van leerlingen kunnen zorgen voor verschuivingen tussen regio s. Het aantal leerlingen per regio kan hierdoor van jaar tot jaar sterk fluctueren. In dit rapport 2 Het CFI publiceert in het voorjaar de voorlopige cijfers. De cijfers zijn pas definitief na accountantscontrole. Deze worden aan het einde van het jaar gepubliceerd. Doorgaans zijn er nauwelijks verschillen tussen de voorlopige en definitieve cijfers. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

22 is de regio-indeling van 2006/2007 gebruikt als basisindeling. De regio-indeling 2005/2006 is aangepast aan die van 2006/2007 om zodoende vergelijking tussen deze twee jaren mogelijk te maken. Als gevolg hiervan kunnen de gegevens over 2005/2006 afwijken van de gegevens die zijn gepresenteerd in de regiorapportage van vorig jaar. Het CFI verzamelt geen gegevens meer over het aantal gediplomeerden VMBO ers, derhalve ontbreken deze gegevens in het rapport. Afbakening metaaltechnisch beroepsonderwijs Het technisch onderwijs is breed en bevat tevens opleidingen die niet van direct belang zijn voor de instroom in de metaalbewerking, zoals bouw, elektrotechniek, installatietechniek e.d. In deze monitor is dan ook een afbakening gemaakt van opleidingen in het VMBO en het MBO, die voor de branche metaalbewerking van belang zijn in het kader van de potentiële instroom voor de branche: het metaaltechnisch beroepsonderwijs. Binnen het VMBO zijn vooral twee richtingen die in het derde en vierde leerjaar worden gegeven voor de branche metaalbewerking van belang. Dat betreffen de richtingen: - metaaltechniek. In deze richting worden leerlingen voorbereid op de diverse metaalberoepen. - metalektro. In deze richting worden leerlingen voorbereid op een combinatie van metaalberoepen en elektrotechnische beroepen. De leerlingen uit leerjaar drie en vier in deze twee opleidingsrichtingen worden in dit rapport aangeduid als het metaaltechnisch VMBO. Het kenniscentrum Kenteq heeft een selectie gemaakt van metaaltechnische opleidingen. Tot de metaaltechnische opleidingen in het MBO behoren opleidingen in de clusters: constructiewerker; fijnmechanische techniek; lassen; machinebouw mechatronica; middenkaderopleiding/werktuigbouwkunde; mobiele werktuigen; monteur service & onderhoud; operator; pijpenbewerker; Plaatwerken; verspanen; vliegtuigen; werkvoorbereider/tekenaar. Opleidingen binnen deze clusters vormen in dit rapport het metaaltechnisch MBO. Het betreft een breed scala aan opleidingen verdeeld over de vier niveaus binnen het MBO. 22 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

23 4.1 Leerlingenaantallen metaaltechnisch VMBO en MBO Figuur 11 Aantal leerlingen per onderwijsniveau in Noord-Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/ vmbo mbo 2005/ /2007 In het VMBO is het aantal ingeschreven leerlingen met 6% toegenomen. In het MBO is het aantal ingeschreven leerlingen bij metaaltechnische opleidingen toegenomen met 19%. 4.2 Opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO Tabel 6 Aantal leerlingen naar opleidingsrichtingen metaaltechnisch VMBO in Noord-Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/2007 Opleidingsrichting 2005/ /2007 Aantal % Aantal % Metaaltechniek ,7% ,6% Metalektro ,3% ,4% Totaal % % De stijging van het aantal leerlingen in het VMBO wordt veroorzaakt door de stijging van het aantal leerlingen Metalektro. Het aantal leerlingen Metaaltechniek is ten opzichte van 2005/2006 met 90% gestegen. Het aantal leerlingen Metaaltechniek is ten opzichte van 2005/2006 met 5% gedaald. Alhoewel het grootste aandeel van de leerlingen nog steeds de opleiding metaaltechniek volgt, is dit wel minder ten opzichte van het jaar 2005/2006. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

24 4.3 Metaaltechnisch MBO Tabel 7 Aantal leerlingen metaaltechnisch MBO naar opleidingsniveau in Noord- Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/2007 Opleidingsniveau 2005/ /2007 Verschil Aantal Aantal % 1 Assistent-opleiding ,3% 2 Basisberoepsopleiding ,8% 3 Vakopleiding ,5% 4 Middenkader-/Specialistenopleiding ,4% Totaal ,9% De toename van het aantal leerlingen heeft plaatsgevonden binnen elk opleidingsniveau. Vooral binnen niveau 2 en 3 is er sprake van een forse toename. 22% meer leerlingen binnen niveau 2 en 44% meer leerlingenbinnen niveau 3. Het aantal leerlingen binnen niveau 1 en 4 is met een klein percentage gestegen ten opzichte van vorig jaar. Sectoroverstijgende opleidingen De scherpe daling van het aantal leerlingen op niveau 1 en niveau 4 kan deels verklaard worden door de ontwikkeling van sectoroverstijgende opleidingen op deze niveaus. De invoering van de competentiegerichte kwalificatiestructuur in het MBO heeft geleid tot een verbreding van opleidingen. Sectorspecifieke opleidingen worden langzamerhand vervangen door sectoroverstijgende opleidingen. Op niveau 1 gaat het om de opleiding tot arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA). Het betreft een algemene opleiding, leerlingen stromen uit in de differentiaties economie, techniek, zorg/welzijn of groen. Landelijk is het aantal leerlingen dat deze opleiding volgt sterk gestegen de afgelopen jaren. Op niveau 4 zijn er een aantal technische sectoroverstijgende opleidingen bijgekomen. Dit schooljaar hebben deze opleidingen landelijk ongeveer drie keer zo veel leerlingen getrokken als twee jaar geleden. Het betreft opleidingen tot technicus middenkader WEI (verschillende richtingen worden aangeboden). 24 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

25 Figuur 12 Verdeling leerlingen metaaltechnisch MBO over opleidingsniveaus in Noord- Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/ ,2% 46,3% 32,6% 28,9% 20,1% 16,7% 5,6% 4,8% Assistentopleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding 2005/ /2007 Middenkader-/ Specialistenopleiding In 2006/2007 volgen de meeste leerlingen een opleiding op niveau 2 (Basisberoepsopleiding). Dit aandeel is ten opzichte van 2005/2006 iets gestegen. Na de basisberoepsopleiding (niveau 2) is de Middenkaderopleiding (niveau 4) de opleiding met het grootste aandeel leerlingen. Het aandeel leerlingen in de Middenkaderopleiding is iets gedaald ten opzichte van 2005/2006. Het aandeel leerlingen binnen niveau 3 (Vakopleiding) is ten opzichte van vorig jaar gestegen van 17% naar 20%. Het aantal gediplomeerden van het metaaltechnisch MBO is in 2006 iets hoger dan in 2005, 583 gediplomeerden in 2006 tegen 554 gediplomeerden in De gediplomeerden zijn als volgt over de verschillende niveaus verdeeld. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

26 Figuur 13 Verdeling gediplomeerden metaaltechnisch MBO over opleidingsniveaus in Noord-Holland, 2005 en ,1% 39,5% 34,1% 34,0% 14,1% 12,3% 13,0% 6,9% Assistent opleiding Basisberoepsopleiding Vakopleiding Middenkader-/ Specialistenopleiding Het merendeel van de gediplomeerde MBO-ers heeft een opleiding op niveau 2 of 4 gevolgd. Het aandeel gediplomeerde MBO-ers op niveau 2 is fors gestegen, van 34% naar 46%. Het aandeel gediplomeerden MBO-ers op niveau 1 en 4 is gedaald. Figuur 14 Leerlingenaantallen BOL en BBL in Noord-Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/ BOL BLL 2005/ /2007 In het jaar 2005/2006 volgde nog 50% de BOL-leerweg. In 2006/2007 is dit gedaald naar 45%. Landelijk zijn er iets meer BBL-leerlingen dan BOL-leerlingen. Het aandeel BOL-leerlingen is gedaald en het aandeel BBL-leerlingen is gestegen. Dit is in overeenstemming met het landelijk beeld. 26 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

27 Tabel 8 Aandeel BOL/BBL naar opleidingsniveau metaaltechnisch MBO in Noord- Holland, schooljaar 2005/2006 en 2006/2007 Opleidingsniveau 2005/ /2007 % BOL % BBL % BOL % BBL 1 Assistentopleiding 65,0% 35,0% 50,6% 49,4% 2 Basisberoepsopleiding 39,2% 60,8% 35,1% 64,9% 3 Vakopleiding 5,4% 94,6% 6,4% 93,6% 4 Middenkader-/Specialistenopleiding 84,8% 15,2% 87,0% 13,0% Totaal 49,9% 50,1% 45,0% 55,0% Op niveau 1 heeft een verschuiving plaatsgevonden van BOL naar BBL. Het aantal BOL- en BBL-leerlingen is nu bijna gelijk verdeeld. De verdeling binnen de overige niveaus is niet veel veranderd ten opzichte van 2005/2006. Door de verandering binnen niveau 1 is de totale verdeling ook veranderd. Terwijl in 2005/2006 de verdeling nog bijna gelijk was, zijn er nu meer BBLopleidingen dan BOL-leerlingen. Tabel 9 Aantal leerlingen metaaltechnisch MBO naar opleidingsrichtingen in Noord- Holland, schooljaar 2006/ / /2007 Opleidingsrichting Aantal % Aantal % Constructiewerker 71 5,0% 97 5,7% Fijnmechanische techniek 45 3,1% 37 2,2% Lassen ,0% ,0% Machinebouw mechatronica 19 1,3% 21 1,2% Middenkaderopleiding/werktuigbouwkunde 90 6,3% 100 5,9% Mobiele werktuigen 45 3,1% 81 4,8% Monteur service & onderhoud ,9% ,1% Operator 8 0,6% 1 0,1% Pijpenbewerken 1 0,1% 5 0,3% Plaatwerken 41 2,9% 53 3,1% Verspanen 116 8,1% 105 6,2% Vliegtuigen ,7% ,6% Werkvoorbereiden 0 0,0% 1 0,1% Totaal % % De opleidingsrichting Vliegtuigen wordt het meest gevolgd. 33% van de leerlingen staat hiervoor ingeschreven. Op nummer twee staat de opleidingsrichting Lassen. Het aantal leerlingen hiervan is wel gedaald ten opzichte van vorig jaar. Het aantal leerlingen binnen de opleidingsrichting Mobiele werktuigen is vergeleken met het jaar 2005/2006 gestegen (+80%). DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

28 4.4 Ontwikkeling Noord-Holland vergeleken met het landelijk beeld De ontwikkeling van de leerlingenaantallen in het metaaltechnisch beroepsonderwijs wijkt op verschillende punten af van het landelijk beeld. Het aantal VMBO-leerlingen in Noord-Holland is gestegen met 6% terwijl er landelijk sprake is van een daling van 1%.. In het metaaltechnisch MBO is het aantal leerlingen toegenomen met 19%, landelijk is dit afgenomen met 5%. Dit wordt met name veroorzaakt door een sterkere toename in de opleidingen op niveau 2 en 3. Terwijl er landelijk binnen niveau 4 (Middenkaderopleiding) sprake is van een daling van 17%, terwijl dat in e regio Noord-Holland juist is gestegen met 5%. Overzicht 1 Ontwikkeling aantal leerlingen in het metaaltechnisch beroepsonderwijs ten opzichte van schooljaar 2005/2006 in Noord-Holland en Nederland Noord Holland VMBO Totaal +5,6% Metaaltechniek -5,2% Metalektro +89,7% MBO Totaal +18,9% Niveau 1 Assistentopleiding +1,3% Niveau 2 Basisberoepsopleiding +21,8% Niveau 3 Vakopleiding +43,5% Niveau 4 Middenkader-/ Specialistenopleiding +5,4% Nederland Totaal -1,1% Metaaltechniek -5,8% Metalektro +6,4% Totaal -5,2% Niveau 1 Assistentopleiding -26,8% Niveau 2 Basisberoepsopleiding -4,8% Niveau 3 Vakopleiding +19,3% Niveau 4 Middenkader-/ Specialistenopleiding -16,6% 28 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

29 5 Instroom Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bedrijven met instroom BBL Afgenomen van 93 naar 88. Ook landelijk is er een daling. 7,5% van de bedrijven in de regio is gestart met een BBL-traject. Dit aandeel is iets hoger dan landelijk (6,6%). Instroom leerlingen Toegenomen van 128 naar 133, landelijk is er sprake van een daling. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de instroom van BBL-leerlingen bij metaalbewerkingsbedrijven in de regio Rijnstreek/Haaglanden. Bedrijven in de branche die een BBLleerling opleiden kunnen hiervoor een bijdrage van OOM ontvangen. Het hoofdstuk geeft inzicht in het aantal leerlingen waarvoor bedrijven een bijdrage van OOM hebben aangevraagd. Gegevens hierover zijn ontleend aan de OOM-administratie. Niet alle bedrijven maken gebruik van de mogelijkheid van subsidie, het aantal leerlingen dat door de bedrijven wordt opgeleid ligt waarschijnlijk iets hoger dat in dit rapport wordt aangegeven. 3 De gegevens hebben betrekking op de jaren 2004, 2005 en De gegevens over 2006 zijn nog voorlopig, omdat bedrijven nog subsidie over gestarte trajecten in 2006 kunnen aanvragen tot 31 december De cijfers over 2006 zijn wel weergegeven, maar in de tekst zal vooral de vergelijking gemaakt worden tussen 2005 en voorafgaande jaren. 5.1 Aantal bedrijven dat is gestart met BBL-trajecten In 2005 hebben 88 bedrijven een OOM-bijdrage voor BBL-leerlingen aangevraagd. Dit komt overeen met 7,5% van de bedrijven in de regio. Landelijk betreft dit 6,6%. Het aantal bedrijven dat gestart is met het opleiden van BBL-leerlingen is lager dan in 2004, 5 minder (-5,4%). Landelijk is het aantal BBL-aanvragen afgenomen met 9%. 3 Uitgaande van een door OOM uitgevoerde vergelijking met BBL-gegevens van Kenteq ligt het werkelijk aantal BBL-leerlingen naar schatting 10%-15% hoger. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

30 Tabel 10 Aantal bedrijven dat is gestart met een of meer BBL-trajecten in Noord- Holland en Nederland, 2004, 2005 en Aantal % Aantal % Aantal % Noord-Holland 93 8,0% 88 7,5% 86 7,4% Nederland 872 7,3% 797 6,6% 847 7,1% Wat opvalt, is dat in 2005 relatief meer kleine bedrijven zijn gestart met een BBLtraject dan in Het aantal grote bedrijven met BBL-instroom is dus gedaald. Gezien de verdeling van bedrijven naar bedrijfsomvang in de regio is het aandeel van grote bedrijven wel relatief hoog. De regio bestaat voor 22% uit grote bedrijven, het aandeel grote bedrijven dat met BBL-trajecten start is 31%. 5.2 Instroom leerlingen BBL In 2005 zijn 133 BBL-leerlingen gestart met hun opleiding bij een metaalbewerkingsbedrijf in de regio Noord-Holland. Dat zijn er 5 meer dan in 2004 (toename van 4%). Landelijk is de instroom met 11% gestegen. Tabel 11 Instroom BBL-leerlingen in Noord-Holland en Nederland, 2004, 2005 en Ontwikkeling 2006 Noord-Holland Nederland % van de leerlingen is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). Van de instromers is 98% man, 99% is jonger dan 25 jaar. 5.3 Niveau instroom BBL Het merendeel van de ingestroomde leerlingen (70%) volgde in 2005 een opleiding op niveau 2 (landelijk 65%). Uit onderstaande tabel blijkt dat de toename van de instroom van BBL-leerlingen in Noord Holland wordt veroorzaakt door een toename op niveau 2. Landelijk is alleen op niveau 1 het aantal leerlingen afgenomen. 30 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

31 Tabel 12 BBL-instroom naar opleidingsniveau in Noord-Holland, 2004, 2005 en 2006 Opleidingsniveau Ontwikkeling 2006 Aantal % Aantal % Absoluut Aantal % 1 Assistentopleiding 20 15,6% 12 8,7% ,8% 2 Basisberoepsopleiding 75 58,6% 97 70,3% ,4% 3 Vakopleiding 31 24,2% 27 19,6% ,2% 4 Middenkader-/Specialistenopleiding 2 1,6% 2 1,4% = 2 1,7% Totaal % % % Ongeveer driekwart van alle instromende leerlingen (74%) werd in 2005 on the job opgeleid. In de regio wordt minder on the job opgeleid dan landelijk. Figuur 15 Verhouding on the job/off the job in Noord-Holland en Nederland, ,9% 79,1% 26,1% 20,1% On the job Noord-Holland Off the job Nederland Tabel 13 Verhouding on the job/off the job Noord-Holland, 2004, 2005 en 2006 On the job/off the job Aantal % Aantal % Aantal % On the job 94 72,9% ,9% 82 68,9% Off the job 35 27,1% 36 26,1% 37 31,1% Totaal % % % DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

32 32 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

33 6 Bijscholing OOM Ontwikkeling in Noord-Holland ten opzichte van vorig jaar Bijscholende bedrijven Bijgeschoolde werknemers Gevolgde scholing/ cursussen Gestegen van 305 naar 337. Landelijk is het aantal bedrijven eveneens licht gedaald. 29% van de bedrijven heeft gebruik gemaakt van de bijscholingsregeling, landelijk 26%. Daling aanvragen met name bij kleine bedrijven. Gedaald van naar (afname van 4%). Landelijk is er eveneens een daling (10%). Ruim 11% van de werknemers is bijgeschoold. Dit komt overeen met het landelijk beeld (10%). Aantal cursussen afgenomen van naar 1.948, een afname van 11%. Landelijk is de afname 18%. Stijging omvang technische bijscholing (toename van 4%). In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de bijscholing die binnen OOM-bedrijven plaatsvindt. Bedrijven kunnen voor het laten volgen van een cursus door één van hun werknemers een bijdrage van OOM ontvangen. Bedrijven kunnen voor verschillende werknemers en cursussen een aanvraag indienen. De gegevens in dit hoofdstuk zijn ontleend aan de administratie van OOM. Alleen cursussen waar OOM een bijdrage voor heeft toegekend zijn in dit hoofdstuk opgenomen. De daadwerkelijke omvang van de bijscholing in de metaalbewerking is dus waarschijnlijk groter dan hier wordt gepresenteerd. 6.1 Aantal bedrijven met bijscholingstrajecten In 2006 hebben 337 bedrijven een aanvraag voor bijscholing bij OOM ingediend. In 2005 betrof dit nog 305 bedrijven. Landelijk is het aantal bedrijven dat een aanvraag heeft ingediend eveneens toegenomen. In de regio heeft 29% van de bedrijven een beroep gedaan op een bijdrage van OOM voor bijscholing. Landelijk vraagt 26% van de bedrijven een bijdrage aan. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

34 Tabel 14 Aantal bedrijven dat een bijdrage heeft aangevraagd voor bijscholingstrajecten in Noord-Holland en Nederland, 2005 en 2006 Aantal % totaal aantal bedrijven Aantal % totaal aantal bedrijven Noord-Holland ,1% ,2% Nederland ,9% ,7% Grote bedrijven doen relatief vaker een beroep op een bijdrage van OOM dan kleine bedrijven. Van de 337 bedrijven heeft 49% meer dan 15 werknemers in dienst. Ter vergelijk: het aandeel grote bedrijven in de regio is 22%. Met name de grote bedrijven (t/m 15 werknemers) hebben in 2005 vaker een beroep gedaan op een bijdrage van OOM. 6.2 Aantal werknemers in bijscholingstrajecten Het aantal werknemers dat is bijgeschoold is in 2006 gestegen van naar 1.362; een daling van 4%. Tabel 15 Aantal werknemers dat bijscholing heeft gevolgd in Noord-Holland en Nederland, 2005 en 2006 Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Aantal % t.o.v. totaal aantal werknemers Noord-Holland ,2% ,8% Nederland ,6% ,9% Verder kan het volgende over de regio worden gezegd. 4 Ruim een kwart (27%) van de bijgeschoolde werknemers is werkzaam bij een klein bedrijf (t/m 15 werknemers). De OOM-bijdragen worden met name aangevraagd voor werknemers tussen 25 en 44 jaar (62% van de bijgeschoolde werknemers). In 2006 zijn relatief wat meer jongeren (>35 jaar) en meer ouderen (<35 jaar) bijgeschoold. De bijscholing is met name aangevraagd voor mannen. Verder worden OOM-bijdragen met name aangevraagd voor werknemers in technisch uitvoerende beroepen (66% van de bijgeschoolde werknemers). Naar verhouding is het aandeel technisch uitvoerenden dat is bijgeschoold in 2005 iets toegenomen. 4 Zie bijlage vanaf pagina DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

35 6.3 Gevolgde bijscholing In totaal hebben de 337 bedrijven cursussen aangevraagd. Dat is een gemiddelde van 5,8 cursussen per bedrijf. Het aantal aangevraagde cursussen is met 11% afgenomen. Tabel 16 Soort bijscholing in Noord-Holland, 2005 en 2006 Soort bijscholing Aantal % Aantal % Ontwikkeling absoluut Lassen ,6% 152 7,8% - Technisch kwaliteit 79 3,6% 103 5,3% + Technisch ,2% ,4% + Leidinggeven / management 108 4,9% 145 7,4% + Kwaliteit 43 2,0% 19 1,0% - Personeel & Organisatie 111 5,1% 85 4,4% - Systeembeheer 90 4,1% 146 7,5% + Secretariële ondersteuning 6 0,3% 6 0,3% = Administratieve kantoorsoftware ,7% 121 6,2% - Commercieel/ bedrijfseconomisch/in- en verkoop 160 7,3% 76 3,9% - Logistiek ,2% 174 8,9% - Presentatie/communicatie/taal 133 6,1% ,0% + Praktijkbegeleider / instructeur 46 2,1% 23 1,2% - Diversen/overig 82 3,8% 32 1,6% - Totaal % % - De meeste cursuscategorieën laten een daling zien, met name lassen, administratieve kantoorsoftware en logistiek. 53% van de cursussen is technisch van aard. Dit betreft cursussen techniek, lassen, technische kwaliteit en systeembeheer. Het aantal technische cursussen is licht toegenomen (+4%). Een grote afname van het aantal cursussen is er in de categorie diversen/overig. Dit is waarschijnlijk het gevolg van verbeteringen in de registratie van de cursussen. Cursussen op het gebied van Arbo/veiligheid/milieu In 2006 zijn er 700 cursussen gevolgd op het gebied van ARBO/Veiligheid/Milieu. In 2005 zijn deze cursussen niet opgenomen in het overzicht, omdat voor deze cursussen destijds ESF-subsidie aangevraagd kon worden. Voor de vergelijkbaarheid zijn de cursussen op het gebied van ARBO/Veiligheid/Milieu ook niet in bovenstaande tabel opgenomen. DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

36 36 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

37 Bijlage 1 Achtergrondgegevens 1 Bedrijvigheid en werkgelegenheid Tabel 17 Aantal bedrijven in Noord-Holland en Nederland, januari januari januari januari januari 2007 Noord-Holland Nederland Tabel 18 Ontwikkeling aantal bedrijven in Noord-Holland en Nederland, , , en januari januari januari januari januari januari januari januari 2007 Noord-Holland -2,7% +2,3% -1,1% +2,2% Nederland -2,2% -0,1% -0,1% +1,5% Tabel 19 Bedrijven naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, 2006 Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,3% ,0% 6-15 werknemers ,1% ,1% werknemers ,1% ,6% werknemers 12 1,0% 193 1,6% >100 werknemers 6 0,5% 92 0,8% Totaal % % DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

38 Tabel 20 Ontwikkeling aantal bedrijven naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland 1-5 werknemers +3,6% -0,4% 6-15 werknemers -1,7% +1,9% werknemers +4,9% +2,9% werknemers +9,1% +5,5% >100 werknemers -14,3% +13,6% Totaal +2,2% +1,5% Tabel 21 Aantal werknemers in Noord-Holland en Nederland, januari januari januari januari januari 2007 Noord-Holland Nederland Tabel 22 Ontwikkeling aantal werknemers in Noord-Holland en Nederland, , , en januari januari januari januari januari januari januari januari 2007 Noord-Holland -4,0% +1,8% -0,5% +3,3% Nederland -3,1% -1,2% +0,2% +4,2% Tabel 23 Aantal en percentage werknemers naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, 2006 Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % 1-5 werknemers ,1% ,8% 6-15 werknemers ,3% ,2% werknemers ,2% ,6% werknemers 824 6,3% ,1% >100 werknemers ,1% ,3% Totaal % % 38 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

39 Tabel 24 Ontwikkeling aantal werknemers naar grootteklasse in Noord-Holland en Nederland, Bedrijfsomvang Noord-Holland Nederland 1-5 werknemers +4,5% -0,2% 6-15 werknemers +1,1% +2,2% werknemers +7,1% +4,5% werknemers +12,1% +5,1% >100 werknemers -9,5% +10,7% Totaal +3,3% +4,2% 2 Werknemers Figuur 16 Gemiddelde leeftijd werknemers in Noord-Holland en Nederland, ,7 38,0 39,0 38,2 39,3 38,6 39,4 38, januari januari januari januari 2007 Noord-Holland Nederland Tabel 25 Ontwikkeling aantal werknemers naar leeftijdsklasse in Noord-Holland en Nederland, Leeftijdsklasse Noord-Holland Nederland < 25 jaar +10,5% +7,8% jaar -1,8% -1,5% jaar +1,1% +3,2% jaar +5,8% +7,0% > 55 jaar +7,4% +10,7% Totaal +3,3% +4,2% DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

40 Figuur 17 Aandeel werknemers onder de 25 jaar in Noord-Holland en Nederland, % 14% 13% 12,7% 12,8% 12,6% 13,0% 12% 12,2% 11% 11,4% 11,4% 11,4% 10% 1 januari januari januari januari 2007 Noord-Holland Nederland Figuur 18 Aandeel werknemers > 55 jaar in Noord-Holland en Nederland, % 12% 11,7% 11% 11,3% 10,7% 10,5% 10% 10,0% 9,9% 9% 8,8% 9,2% 8% 7% 1 januari januari januari januari 2007 Noord-Holland Nederland 40 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007

41 Tabel 26 Aantal en percentage werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, 2006 Beroepenclusters Noord-Holland Nederland Aantal % Aantal % Directie, management* 736 5,6% ,3% Ondersteuning ,9% ,3% Technisch uitvoerend ,8% ,1% Meewerkend leidinggevend 537 4,1% ,2% Overig 973 7,5% ,1% Onbekend 0 n.v.t. 3 nihil Totaal % % * DGA s (directeur-grootaandeelhouder) hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services ingeschreven staan. Tabel 27 Ontwikkeling aantal werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, Beroepenclusters Noord-Holland Nederland Directie, management* +8,1% +5,6% Ondersteuning +2,2% +3,4% Technisch uitvoerend +4,0% +4,2% Meewerkend leidinggevend +3,3% +2,8% Overig -3,4% +6,5% Totaal +3,3% +4,2% * DGA s (directeur-grootaandeelhouder) hebben de vrije keuze om zich bij het pensioenfonds Mn Services in te schrijven. Vandaar dat minder directieleden dan bedrijven bij Mn Services ingeschreven staan. Tabel 28 Aandeel werknemers naar beroepencluster naar leeftijdsklasse in Noord- Holland en Nederland, 2006 Beroepenclusters Noord-Holland Nederland < >55 Totaal < >55 Totaal Directie, management 1% 16% 38% 30% 15% 100% 1% 13% 38% 32% 16% 100% Ondersteuning 6% 23% 36% 23% 12% 100% 7% 23% 35% 23% 11% 100% Technisch uitvoerend Meewerkend leidinggevend 14% 24% 30% 22% 10% 100% 14% 25% 31% 21% 9% 100% 0% 10% 35% 34% 21% 100% 1% 10% 35% 35% 18% 100% Overig 25% 20% 20% 19% 16% 100% 32% 21% 21% 15% 11% 100% Gemiddelde 12% 22% 31% 23% 12% 100% 13% 23% 31% 22% 10% 100% DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober

42 3 Arbeidsmarkt Figuur 19 Percentage uitstroom werknemers naar leeftijdsklasse in Noord-Holland en Nederland, % 28% 28% 26% 19% 22% 13% 13% 12% 11% <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar Noord-Holland Nederland Tabel 29 Uitstroom van werknemers naar beroepencluster in Noord-Holland en Nederland, 2006 Beroepenclusters Aantal Noord-Holland % binnen beroepencluster Aantal Nederland % binnen beroepencluster Directie, management 92 13,5% ,0% Ondersteuning ,5% ,4% Technisch uitvoerend ,9% ,5% Meewerkend leidinggevend 55 10,6% 526 8,9% Overig ,2% ,4% Totaal ,4% ,1% 42 DIJK12 Beleidsonderzoek concept oktober 2007