Resultaten Vacaturescan Regio Oost

Transcriptie

1 Resultaten Vacaturescan Regio Oost Amsterdam, juni 2004 drs. S.J. van Duijn

2 168/juni 2004 DIJK12 Beleidsonderzoek Adelaarsweg BM AMSTERDAM Tel.: Fax:

3 Voorwoord Namens het regioteam Oost heeft DIJK12 Beleidsonderzoek in opdracht van Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) een vacaturescan uitgevoerd. Met deze vacaturescan beoogt het regioteam op structurele basis meer inzicht te krijgen in de personeelsbehoefte van metalektrobedrijven in de regio en de situatie op de regionale arbeidsmarkt. De resultaten van de vacaturescan dienen als basis voor initiatieven ter ondersteuning van metalektrobedrijven in de regio bij het ontwikkelen van een structureel arbeidsmarktbeleid. Hierbij kan worden gedacht aan activiteiten en projecten in de sfeer van scholing en opleiding, werving & selectie, flexibilisering van arbeid, personeelsvoorziening en/of informatievoorziening en - uitwisseling. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in de periode april - mei Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een schriftelijke vragenlijst onder metalektrobedrijven in de Regio Oost. Het onderzoek is vanuit A+O begeleid door Henk Saaltink (projectleider regioteam Oost) en is uitgevoerd door Sander van Duijn (onderzoeker) en Bart van Bruggen (projectleider) van DIJK12 Beleidsonderzoek.

4

5 Inhoudsopgave Pagina 1 Inleiding Achtergrond en doelstelling vacaturescan Opzet en uitvoering vacaturescan Leeswijzer 10 2 Kenmerken bedrijven Bedrijven naar deelgebied Sectoren en omvang van bedrijven Aantal werknemers 12 3 Vacatures Verwachting vacatures Aantal verwachte vacatures Algemene kenmerken verwachte vacatures Vacatures en kenmerken naar beroepenclusters Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen 25 4 Regionale initiatieven en activiteiten rond personeelsvoorziening Bevorderen instroom van personeel 31 Bijlagen 1 Resultaten deelgebied de Vallei 35 2 Resultaten deelgebied Twente 41 3 Resultaten deelgebied Stedendriehoek 47 4 Resultaten deelgebied Achterhoek 53 5 Resultaten deelgebied Arnhem/Nijmegen 59 6 Resultaten Overig 65

6

7 1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt beknopt ingegaan op de achtergrond en doelstelling van het onderzoek, alsmede de opzet en uitvoering van het onderzoek. 1.1 Achtergrond en doelstelling vacaturescan Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) kent een zestal regioteams, waarin regionale vertegenwoordigers van de sociale partners zijn vertegenwoordigd. De regioteams richten zich op de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid in de Metalektro. Door A+O wordt jaarlijks de Arbeidsmarktmonitor Metalektro uitgevoerd. Recentelijk is de Arbeidsmarktmonitor over 2003 verschenen. De vacaturescan is een aanvulling op de gegevens van deze monitor. Met de vacaturescan beoogt het regioteam structureel meer zicht te krijgen op de regionale arbeidsmarkt in het algemeen en de personeelsbehoefte en knelpunten bij metalektrobedrijven in het bijzonder. Hierbij gaat het vooral om inzicht in aantallen vacatures, het gevraagde opleidingsniveau en de vervulbaarheid van vacatures. Het regioteam vindt het hierbij van belang dat specifiek inzicht wordt verkregen in de personeelsbehoefte en eventuele knelpunten in de onderscheiden deelgebieden van de regio 1. In dit onderzoek worden binnen de Regio Oost de volgende deelgebieden onderscheiden: De Vallei; Twente; Stedendriehoek; Achterhoek; Arnhem/Nijmegen. De opzet is om de vacaturescan periodiek uit te voeren, zodat structureel inzichten kunnen worden verworven. Het regioteam beoogt op basis van de resultaten van de vacaturescan bedrijven ondersteuning te kunnen bieden bij hun personeelsvoorziening en het ontwikkelen van een structureel arbeidsmarktbeleid, bijvoorbeeld door projecten in de sfeer van opleiding, bijscholing, werving en promotie. In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van de eerste meting van de vacaturescan in de Regio Oost. 1.2 Opzet en uitvoering vacaturescan De vacaturescan bestaat uit een korte schriftelijke vragenlijst die is uitgezet naar alle metalektrobedrijven in de Regio Oost. De vacaturescan kent de volgende uitgangspunten. De vacaturescan is met name gericht op vacatures die op termijn gaan ontstaan. Aangezien het regioteam moeilijk een rol kan spelen in het kader van vacatures die momenteel spelen, is de focus gelegd op de vacatures die op enige termijn worden verwacht. In de 1 Voor een overzicht van de indeling van de deelgebieden wordt verwezen naar de bijlagen. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

8 vragenlijst is derhalve gevraagd naar vacatures die over drie tot zes maanden worden verwacht en vacatures die over zes tot twaalf maanden worden verwacht. De vacaturescan richt zich uitsluitend op vacatures voor technische beroepen, waaronder ook (meewerkend) leidinggevenden met een technische functie. Verder is onderscheid gemaakt naar technische functies van VMBO-niveau t/m HBOniveau. Vacatures voor functies op WO-niveau zijn dus (vooralsnog) buiten beschouwing gelaten. In de vragenlijst werd onder meer gevraagd naar enkele bedrijfskenmerken (waaronder sector, omvang) en of bedrijven op termijn vacatures verwachten. Vervolgens konden bedrijven voor verschillende technische functies aangeven hoeveel vacatures zij verwachten en de kenmerken van deze vacatures (gewenste opleidingsniveau, verwachte oorzaak en vervulbaarheid). De functies zijn onderverdeeld naar een zevental beroepenclusters. Additief zijn enkele vragen opgenomen met betrekking tot de instroom van personeel in de bedrijfstak. Selectie en benadering bedrijven Om de respons te stimuleren zijn de bedrijven getrapt benaderd voor deelname aan de vacaturescan. Allereerst is een aankondigingbrief van het regioteam aan alle bedrijven in de regio verstuurd. In deze brief werd kort het doel en de werkwijze van de vacaturescan uitgelegd. De brief is verstuurd aan het hoofd P&O. Vervolgens zijn de bedrijven telefonisch benaderd met de vraag of zij aan de vacaturescan wilden meewerken. De bedrijven die dit wilden, is vervolgens een schriftelijke vragenlijst toegestuurd. Ten behoeve van de vacaturescan heeft A+O een bestand aangeleverd van metalektrobedrijven in de Regio Oost. Dit bestand bevatte in totaal 255 bedrijven, waarvan uiteindelijk 238 bedrijven telefonisch zijn benaderd. Tabel 1 geeft de respons van de telefonische benadering weer. De telefonische benadering heeft plaatsgevonden van 5 april t/m 15 april Bedrijven die mee wilden werken aan de vacaturescan, konden de vragenlijst in eerste instantie voor 22 april retourneren. Na een rappelbrief is deze datum verschoven naar 6 mei. 8 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

9 Tabel 1 Respons telefonische benadering Benaderingen Aantal % Aantal bruto benaderingen 255 n.v.t Bedrijfsgegevens onjuist (bestandsvervuiling) dubbel in bestand: P&O voor meerdere vestigingen onjuist telefoonnummer 7 10 n.v.t Netto benaderingen % Respons en non-respons Respons % Non-respons 63 26% Reden non-respons geen zin/geen tijd weigering principieel verwacht geen vacatures ziet het nut niet in van vacaturescan anders % 10% 2% 1% 3% Het totale bedrijvenbestand telde 255 bedrijven. Een klein deel van deze bedrijven heeft voor meerdere (neven)vestigingen één P&O-afdeling (dubbel in bestand). Deze bedrijven zijn een maal benaderd. Verder was het telefoonnummer van een aantal bedrijven onjuist of onbekend. In totaal zijn hierdoor uiteindelijk 238 bedrijven telefonisch benaderd. Van deze bedrijven hebben 175 bedrijven (74%) aangeven aan de vacaturescan te willen meewerken. Deze bedrijven is een vragenlijst toegestuurd. Ruim een kwart wilde niet meewerken. De belangrijkste redenen hiervoor zijn: geen zin/geen tijd en weigering principieel. Om de respons te stimuleren is aan 10 bedrijven, die niet telefonisch konden worden benaderd, omdat zij geen/foutief telefoonnummer hadden, alsnog een vacaturescan gestuurd. In totaal is dus naar 185 bedrijven een vragenlijst gestuurd. Tabel 2 geeft de respons op de schriftelijke benadering weer. Tabel 2 Respons schriftelijke benadering Aantal % Vragenlijst opgestuurd % Vragenlijst teruggestuurd % Van de 185 bedrijven die een vragenlijst is gestuurd, hebben uiteindelijk 125 bedrijven (68%) de vragenlijst ingevuld en geretourneerd. In totaal zijn 248 bedrijven benaderd (telefonisch en/of schriftelijk) voor deelname. Uiteindelijk hebben 125 van de 248 bedrijven aan de vacaturescan meegewerkt. Dit betekent een netto eindrespons van 50%. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

10 1.3 Leeswijzer Dit rapport laat zich als volgt lezen. In hoofdstuk 2 worden enkele kenmerken van de responderende bedrijven gepresenteerd (sectoren, bedrijfsgrootte, e.d.). Hoofdstuk 3 gaat in op de verwachte vacatures, aantallen en kenmerken als opleidingsniveau, vervulbaarheid en oorzaak (vervanging/uitbreiding). In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op de vacatures in zijn totaliteit. Vervolgens wordt nader ingegaan op verschillen tussen beroepenclusters en functies. Hoofdstuk 4 gaat in op de mening en belangstelling van bedrijven ten opzichte van mogelijke branchegerichte activiteiten van het regioteam omtrent personeelsvoorziening en te voeren arbeidsmarktbeleid. In de bijlagen worden de resultaten gepresenteerd met betrekking tot de vijf onderscheiden deelgebieden van de Regio Oost. Indien zich tussen deelgebieden belangrijke verschillen voordoen, worden deze in het rapport weergegeven. Verder dient het volgende te worden opgemerkt: De resultaten in dit rapport hebben uitsluitend betrekking op de responderende 125 bedrijven en niet op alle metalektrobedrijven in de regio. Wel kunnen de resultaten als indicatief worden beschouwd voor het totaal. De Regio Oost is onderverdeeld in vijf deelgebieden. Een deel van de bedrijven is echter niet in één van deze vijf deelgebieden gevestigd. Deze bedrijven vormen een aparte categorie die in het onderzoek wordt aangeduid als overig. Indien vergelijkingen tussen deelgebieden worden gemaakt, worden deze overige bedrijven buiten beschouwing gelaten. Echter de resultaten van deze bedrijven worden voor de volledigheid wel in de tabellen en de bijlage onder overig vermeld. Het aantal bedrijven per deelgebied loopt sterk uiteen, derhalve moeten vergelijkingen tussen de verschillende deelgebieden als indicatief worden beschouwd. Door afrondingen tellen percentages in tabellen en figuren soms niet op tot 100%. 10 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

11 2 Kenmerken bedrijven In dit hoofdstuk wordt beknopt ingegaan op enkele kenmerken van de responderende bedrijven, zoals het deelgebied, sectoren, bedrijfsgrootte en het aantal (technische) werknemers. 2.1 Bedrijven naar deelgebied In tabel 3 wordt de verdeling van het totaal aantal bedrijven (125) naar deelgebied weergegeven. Tabel 3 Bedrijven naar deelgebied. Deelgebied Aantal bedrijven % de Vallei 13 10% Twente 23 18% Stedendriehoek 16 13% Achterhoek 14 11% Arnhem/Nijmegen 23 18% Overig 36 29% Totaal % In Twente en de Arnhem/Nijmegen zijn relatief veel bedrijven gevestigd (beide 18%). Het deelgebied de Vallei heeft het minste aantal bedrijven (10%). Een grote groep bedrijven valt niet onder één van de onderscheiden deelgebieden (29%). Hierbij dient te worden opgemerkt, dat het aantal bedrijven uit tabel 3 (125) slechts ongeveer de helft is van het feitelijke aantal gevestigde metalektrobedrijven in de Regio Oost. 2.2 Sectoren en omvang van bedrijven Tabel 4 geeft de verdeling weer van de 125 bedrijven naar sectoren binnen de Metalektro. Bedrijven konden meerdere sectoren aangeven, waardoor het totaal niet optelt tot 100%. Tabel 4 Bedrijven naar sectoren Sectoren Aantal % Basismetaal 3 2% Constructiebouw* 10 8% Metaalproductenindustrie 58 46% Machine-industrie en apparatenbouw* 39 31% Elektrotechnische industrie 13 10% Overige industrie 3 2% * inclusief (specialistische) onderhoudservices en reparatiebedrijven. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

12 De meeste bedrijven behoren tot de metaalproductenindustrie (46%) en de machine-industrie en apparatenbouw (31%). In vrijwel alle deelgebieden, behalve Twente, zijn relatief de meeste bedrijven actief in de metaalproductenindustrie. In Twente zijn relatief veel bedrijven actief in machine-industrie en apparatenbouw. In het deelgebied de Vallei is een relatief grote groep bedrijven werkzaam in de elektrotechnische industrie. Tabel 5 geeft een overzicht van de omvang van de bedrijven op basis van het aantal werknemers. Tabel 5 Bedrijfsomvang Grootteklasse Aantal % < 50 werknemers 24 19% werknemers 38 30% werknemers 34 27% werknemers 17 14% > 500 werknemers 5 4% Onbekend 7 6% Totaal % De meeste bedrijven hebben tussen 50 en 250 werknemers in dienst (57%). 19% van de bedrijven heeft minder dan vijftig werknemers in dienst. In totaal heeft 18% van de bedrijven meer dan 250 werknemers in dienst. 2.3 Aantal werknemers De bedrijven binnen dit onderzoek hebben gezamenlijk werknemers in dienst. Dat betekent een gemiddelde van 150 werknemers per bedrijf. In tabel 6 staat het gemiddeld aantal werknemers per bedrijf naar deelgebied vermeld. Tabel 6 Gemiddeld aantal werknemers naar deelgebied Deelgebied de Vallei Twente Stedendriehoek Gemiddeld aantal werknemers Achterhoek Arnhem/ Nijmegen Overig Totaal In de Stedendriehoek hebben bedrijven het hoogste gemiddeld aantal werknemers. Hierbij dient te worden opgemerkt dat dit gemiddelde beïnvloed wordt door enkele (zeer) grote bedrijven in dit deelgebied. In de Achterhoek hebben bedrijven het laagste gemiddeld aantal werknemers in dienst. De bedrijven is gevraagd of zij een globale schatting konden geven van het percentage werknemers dat een technische functie vervult. In tabel 7 worden deze resultaten weergegeven. 12 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

13 Tabel 7 Percentage werknemers in technische functies bij bedrijven Percentage technische werknemers Aantal bedrijven % < 10% 9 7% 10 20% 4 3% 20 30% 3 2% 30 40% 7 6% 40 50% 3 2% 50 60% 8 6% 60 70% 22 18% 70 80% 27 22% 80 90% 31 25% % 5 4% Weet niet 6 5% Totaal % Bij bijna de helft van de bedrijven (47%) heeft 70% tot 90% van de werknemers een technische functie. Naar verhouding heeft bij driekwart van de bedrijven (75%) meer dan de helft van de werknemers een technische functie. Op basis van het totaal aantal werknemers kan een schatting worden gegeven van het aantal technische werknemers dat bij de bedrijven werkzaam is. Dit aantal bedraagt naar schatting tussen en Dat betekent dat het gemiddelde percentage technische werknemers varieert van 58% tot 68%. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

14 14 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

15 3 Vacatures In dit hoofdstuk wordt ingegaan op vacatures die bedrijven op termijn verwachten en de kenmerken van deze vacatures, waaronder het gewenste opleidingsniveau en de verwachte vervulbaarheid. In 3.1 wordt eerst ingegaan op bedrijven die vacatures verwachten. Vervolgens wordt in 3.2 het aantal verwachte vacatures weergegeven. In 3.3 wordt ingegaan op de algemene kenmerken van de verwachte vacatures. In 3.4 wordt ingegaan op vacatures en kenmerken naar beroepenclusters. Tenslotte worden in 3.5 vacatures en kenmerken naar functies/beroepen weergeven. 3.1 Verwachting vacatures Bedrijven is gevraagd of zij op termijn vacatures verwachten voor technische functies t/m HBOniveau. Hierbij is een onderscheid gemaakt naar vacatures over drie tot zes maanden en vacatures over zes tot twaalf maanden. In figuur 1 worden de resultaten weergegeven. Figuur 1 Verwachting vacatures voor technische functies t/m HBO-niveau Wel vacatures Geen vacatures Weet niet 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 59% 48% 33% 30% 22% 8% 3-6 maanden 6-12 maanden Eenderde van de bedrijven (33%) verwacht vacatures over drie tot zes maanden. Het percentage bedrijven dat vacatures verwacht over zes tot twaalf maanden ligt wat lager (30%). Met name voor de wat langere termijn (zes tot twaalf maanden) lijkt het voor bedrijven wellicht lastiger in te schatten of te overzien of zij vacatures verwachten, gezien het feit dat 22% dit niet weet. In totaal verwachten 54 bedrijven (43%) vacatures over 3-6 maanden en/of 6-12 maanden. Figuur 2 geeft de verdeling van het aantal bedrijven dat vacatures over drie tot twaalf maanden verwacht naar deelgebied weer. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

16 Figuur 2 Bedrijven met vacatures over 3-12 maanden naar deelgebied 80% 60% 61% 57% 40% 39% 38% 39% 43% 20% 0% de Vallei Twente Stedendriehoek Achterhoek Arnhem/ Nijmegen Totaal In de deelgebieden Twente en de Achterhoek worden naar verhouding door de meeste bedrijven vacatures verwacht, respectievelijk 62% en 56%. In de Stedendriehoek verwacht naar verhouding minder bedrijven vacatures (38%). De percentages in figuur 2 zijn gebaseerd op redelijk kleine aantallen en dienen daarom met de nodige zorgvuldigheid geïnterpreteerd te worden. 3.2 Aantal verwachte vacatures In totaal verwachten de 54 bedrijven 430 vacatures, waarvan 236 over 3-6 maanden en 194 over 6-12 maanden. Dat is een gemiddelde van acht vacatures per bedrijf. Tabel 8 geeft de verdeling van vacatures over de verschillende deelgebieden weer. Tabel 8 Aantal vacatures naar deelgebied Deelgebieden Aantal vacatures % Gemiddeld aantal vacatures per bedrijf de Vallei (5 bedrijven) 32 7% 6 Twente (14 bedrijven) % 9 Stedendriehoek (6 bedrijven) 49 11% 8 Achterhoek (8 bedrijven) 46 11% 6 Arnhem/Nijmegen (9 bedrijven) % 12 Overig (12 bedrijven) 66 15% 6 Totaal (54 bedrijven) % 8 16 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

17 De deelgebieden Twente en Arnhem/Nijmegen hebben het hoogste aantal verwachte vacatures, respectievelijk 132 en 105. In deze gebieden zijn ook de meeste bedrijven gevestigd. Vooral in het gebied Arnhem/Nijmegen is het gemiddeld aantal vacatures per bedrijf aanzienlijk hoger dan in de andere deelgebieden. In de Vallei worden de minste vacatures verwacht (32). In tabel 9 wordt de verdeling van het totale aantal verwachte vacatures (430) naar bedrijfsomvang weergegeven. Tabel 9 Verwachte vacatures naar bedrijfsomvang Grootteklasse Aantal vacatures % < 50 werknemers 11 3% werknemers 59 14% werknemers % werknemers 86 20% > 500 werknemers 87 20% Onbekend 37 9% Totaal % Uit de tabel blijkt dat bedrijven met tussen de 100 en 500 werknemers meer dan de helft (55%) van de vacatures voor rekening nemen. Bedrijven met meer dan 500 werknemers nemen eenvijfde (20%) van de vacatures voor rekening. Dus driekwart van alle vacatures is afkomstig van bedrijven met meer dan 100 werknemers. 3.3 Algemene kenmerken verwachte vacatures Bedrijven is gevraagd naar een aantal kenmerken van de verwachte vacatures. Dit betrof de volgende kenmerken: gewenste opleidingsniveau (VMBO, MBO of HBO); verwachte oorzaak (vervanging, uitbreiding of een combinatie); verwachte vervulbaarheid (makkelijk, moeilijk). Hieronder worden deze kenmerken voor het totale aantal verwachte vacatures (430) weergegeven. Gewenste opleidingsniveau vacatures Figuur 3 geeft een overzicht van het gewenste opleidingsniveau van het totale aantal verwachte vacatures. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

18 Figuur 3 Indicatie gewenste opleidingsniveau verwachte vacatures 50% 40% 41% 35% 30% 22% 20% 10% 0% VMBO-niveau MBO-niveau HBO-niveau Onbekend 2% Uit figuur 3 blijkt dat: voor 176 van de verwachte vacatures VMBO-niveau wordt gevraagd (41%); voor 150 van de verwachte vacatures MBO-niveau wordt gevraagd (35%); voor 96 van de verwachte vacatures HBO-niveau wordt gevraagd (22%). Figuur 4 geeft een indicatie van het gewenste opleidingsniveau naar deelgebied weer. Figuur 4 Indicatie gewenst opleidingsniveau naar deelgebied de Vallei Twente Stedendriehoek Achterhoek Arnhem/ Nijmegen Overig 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 81% 63% 57% 47% 47% 38% 30% 31% 27% 29% 30% 22% 24% 23% 20% 10% 10% 6% 2% 2% vmbo mbo hbo onbekend 3% 18 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

19 In Arnhem/Nijmegen en de Stedendriehoek worden naar verhouding veel vacatures op VMBO-niveau verwacht. In de Vallei en de Achterhoek worden naar verhouding veel vacatures op MBO-niveau verwacht. In de Vallei en Twente wordt ook een redelijk aandeel vacatures op HBO-niveau verwacht. Bij bedrijven die niet onder een van de aangegeven deelgebieden vallen (categorie overig ) worden vooral vacatures op MBO-niveau verwacht. Verwachte oorzaak vacatures Figuur 5 geeft een overzicht van de verwachte oorzaak van het totale aantal verwachte vacatures. Figuur 5 60% Indicatie verwachte oorzaak vacatures 53% 50% 40% 30% 28% 20% 18% 10% 0% Vervanging Uitbreiding Beide Onbekend 1% Meer dan de helft van de verwachte vacatures (53%) heeft betrekking op uitbreiding van personeel. Minder dan eenvijfde van de verwachte vacatures (18%) heeft betrekking op vervanging van werknemers. Van iets minder dan eenderde van de vacatures (28%) is zowel vervanging als uitbreiding de oorzaak. Onbekend is echter welk deel van deze vacatures betrekking heeft op vervanging en welk deel op uitbreiding. Verwachte vervulbaarheid vacatures Figuur 6 geeft een overzicht van de verwachte vervulbaarheid van het totale aantal verwachte vacatures. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

20 Figuur 6 60% 50% Indicatie verwachte vervulbaarheid vacatures 48% 40% 30% 20% 23% 26% 10% 3% 0% Makkelijk Niet makkelijk/ niet moeilijk Moeilijk Onbekend Ruim een kwart van de verwachte vacatures (26%) wordt door de bedrijven als moeilijk vervulbaar getypeerd. Daarentegen wordt iets minder dan een kwart (23%) als makkelijk vervulbaar verwacht. Bijna de helft van de vacatures (48%) wordt getypeerd als niet makkelijk/niet moeilijk vervulbaar. Figuur 7 geeft het percentage moeilijk vervulbare vacatures naar deelgebied weer. Figuur 7 Moeilijk vervulbare vacatures naar deelgebied de Vallei Twente Stedendriekhoek Achterhoek Arhnem/ Nijmegen Overig 50% 45% 40% 38% 36% 43% 39% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 7% 12% 5% 0% moeilijk In alle deelgebieden, behalve Arnhem/Nijmegen, wordt meer dan eenderde van de vacatures als moeilijk vervulbaar getypeerd. In Arnhem/Nijmegen wordt 7% van de vacatures als moeilijk vervulbaar getypeerd. 20 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

21 Analyse wijst uit dat in Arnhem/Nijmegen iets minder dan eenderde van de vacatures als makkelijk vervulbaar worden getypeerd. Voor meer gedetailleerde informatie hieromtrent wordt verwezen naar de bijlagen. 3.4 Vacatures en kenmerken naar beroepenclusters In de vacaturescan is onderscheid gemaakt naar een zevental clusters van beroepen waarbinnen bedrijven konden aangeven voor welke functies/beroepen zij vacatures verwachten. Dit betreft de volgende zeven beroepenclusters: Verspaning; Constructie; Productietechniek, machinebediening; Machinebouw, samenbouw, installatie; Storing en onderhoud; Engineering, ontwerp, tekenen; Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek. In deze paragraaf worden resultaten weergeven op het niveau van beroepenclusters. Aangezien de aantallen vacatures binnen de sommige beroepenclusters klein zijn, kunnen nauwelijks enige uitspraken worden gedaan over verschillen tussen de deelgebieden. Bedrijven Tabel 10 geeft weer voor welke beroepenclusters bedrijven vacatures verwachten. In totaal gaat het om 54 bedrijven die vacatures verwachten over drie tot twaalf maanden. Bedrijven kunnen binnen meerdere beroepenclusters vacatures verwachten, waardoor het totaal optelt tot boven 100%. Tabel 10 Bedrijven met vacatures over 3-12 maanden naar beroepenclusters Beroepenclusters Aantal bedrijven % Verspaning 7 13% Constructie 14 26% Productietechniek, machinebediening 23 43% Machinebouw, samenbouw, installatie 13 24% Storing en onderhoud 10 19% Engineering, ontwerp, tekenen 20 37% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek 20 37% Van de 54 bedrijven verwacht minder dan de helft vacatures in het beroepencluster productietechniek, machinebediening (43%). Meer dan eenderde van de bedrijven (37%) verwacht vacatures binnen de clusters engineering, ontwerp, tekenen en werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek. Binnen het beroepencluster verspaning verwachten naar verhouding het minste aantal bedrijven vacatures (13%). Verwachte vacatures en kenmerken In totaal verwachten de 54 bedrijven 430 vacatures. In onderstaande tabel wordt de verdeling weergegeven van het totale aantal verwachte vacatures (430) over de zeven beroepenclusters. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

22 Tabel 11 Verwachte vacatures naar beroepenclusters Beroepenclusters Aantal vacatures % Verspaning 9 2% Constructie 74 17% Productietechniek, machinebediening % Machinebouw, samenbouw, installatie 58 13% Storing en onderhoud 31 7% Engineering, ontwerp, tekenen 56 13% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek 60 14% Totaal % Naar verhouding worden de meeste vacatures verwacht binnen de beroepenclusters productietechniek en machinebediening (33%) en constructie (17%). Binnen de beroepsclusters storing en onderhoud en verspaning wordt naar verhouding het minste aantal vacatures verwacht, respectievelijk 7% en 2%. Tabel 12 geeft het percentage verwachte vacatures per beroepencluster naar deelgebied weer. Tabel 12 Verwachte vacatures per beroepencluster naar deelgebied 1 Beroepenclusters de Vallei Twente Stedendriehoek Achteroek h Arnhem/ Nijmegen Overig Verspaning 6% 2% - 7% - 2% 2% Constructie - 25% 14% 22% 11% 18% 17% Productietechniek, machinebediening Machinebouw, samenbouw, installatie Totaal 9% 24% 43% 30% 55% 21% 33% 6% 12% 18% 7% 10% 27% 13% Storing en onderhoud 31% 8% - 15% 2% 3% 7% Engineering, ontwerp, tekenen 38% 11% 14% 9% 7% 17% 13% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek 9% 17% 10% 11% 15% 12% 14% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% In alle deelgebieden, behalve de Vallei, worden relatief de meeste vacatures verwacht in het beroepencluster productietechniek, machinebediening. Vooral in Arnhem/Nijmegen en de Stedendriehoek worden relatief veel vacatures verwacht binnen dit cluster. In de Vallei worden relatief veel vacatures verwacht binnen de beroepenclusters engineering, ontwerp, tekenen en storing en onderhoud. In Twente en de Achterhoek worden relatief meer vacatures verwacht binnen het cluster constructie. 1 Sommige percentages in tabel 13 zijn gebaseerd op redelijk kleine aantallen en dienen daarom met de nodige zorg te worden geïnterpreteerd. Voor een gedetailleerd overzicht per deelgebied wordt verwezen naar de bijlagen. 22 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

23 Hieronder wordt verder ingegaan op een aantal kenmerken van de verwachte vacatures naar beroepencluster. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het aantal vacatures per beroepencluster verschilt, waardoor vergelijkingen tussen clusters als indicatief moeten worden beschouwd. Aangezien ook het aantal vacatures per cluster tussen de deelgebieden sterk varieert en het soms kleine aantallen betreft, worden geen vergelijkingen tussen de deelgebieden gegeven. Voor een overzicht per deelgebied wordt verwezen naar de bijlagen. Gewenste opleidingsniveau vacatures Bedrijven is gevraagd naar het gewenste opleidingsniveau voor de verwachte vacatures. Hierbij is een onderscheid gemaakt naar: VMBO-, MBO- en HBO-niveau. In tabel 13 worden de resultaten gepresenteerd. Tabel 13 Indicatie verhouding vacatures naar gewenst opleidingsniveau Beroepencluster Gewenst opleidingsniveau vmbo mbo hbo onbeend k Totaal Verspaning (9 vacatures) - 89% 11% - 100% Constructie (74 vacatures) 66% 31% 1% 1% 100% Productietechniek, machinebediening (142 vacatures) 72% 27% 1% - 100% Machinebouw, samenbouw, installatie (58 vacatures) 29% 64% 3% 3% 100% Storing en onderhoud (31 vacatures) - 68% 26% 6% 100% Engineering, ontwerp, tekenen (56 vacatures) 2% 11% 86% 2% 100% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek (60 vacatures) 10% 28% 58% 3% 100% Totaal (430 vacatures) 41% 35% 22% 2% 100% Uit de tabel blijkt dat zich tussen de beroepenclusters verschillen voordoen naar gewenst opleidingsniveau voor de verwachte vacatures. Vacatures op VMBO-niveau worden met name verwacht binnen de beroepenclusters productietechniek/machinebediening (72%), constructie (66%). Vacatures op MBO-niveau worden met name verwacht binnen de beroepenclusters verspaning (89%), storing en onderhoud (68%) en machinebouw, samenbouw, installatie (64%). Vacatures op HBO-niveau worden naar verhouding vaker verwacht in de beroepenclusters engineering, ontwerp en tekenen (86%) en werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek (58%). Verwachte oorzaak vacatures Naast opleidingsniveau en vervulbaarheid is tevens gevraagd naar de oorzaak van de verwachte vacatures: vervanging of uitbreiding, dan wel een combinatie van beide. In tabel 14 worden deze resultaten weergegeven. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

24 Tabel 14 Indicatie verhouding vacatures naar oorzaak Beroepencluster Verwachte oorzaak vervanging uitbreiding beide onbekend Totaal Verspaning (9 vacatures) 44% 33% 22% - 100% Constructie (74 vacatures) 11% 51% 38% - 100% Productietechniek, machinebediening (142 vacatures) 15% 63% 21% - 100% Machinebouw, samenbouw, installatie (58 vacatures) 29% 45% 26% - 100% Storing en onderhoud (31 vacatures) 23% 52% 26% - 100% Engineering, ontwerp, tekenen (56 vacatures) 13% 46% 36% 5% 100% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische com- 23% 47% 27% 3% 100% mercie, logistiek (60 vacatures) Totaal (430 vacatures) 18% 53% 28% 1% 100% Uit de tabel blijkt dat in alle beroepenclusters, behalve verspaning, het merendeel van de vacatures het gevolg is van uitbreiding van personeel. Over het algemeen komt de combinatie van vervanging en uitbreiding (kolom beide ) redelijk veel voor. Onbekend is echter wel deel van deze vacatures betrekking heeft op vervanging en welk deel op uitbreiding. Verwachte vervulbaarheid vacatures Tabel 15 geeft de verwachte vervulbaarheid van de vacatures weer. Bedrijven konden aangeven of zij verwachten dat de vacatures makkelijk, niet makkelijk/niet moeilijk, dan wel moeilijk vervulbaar zullen zijn. Tabel 15 Indicatie verhouding vacatures naar vervulbaarheid Beroepencluster makkelijk Verwachte vervulbaarheid niet makkelijk/ niet moeilijk moeilijk onbekend Totaal Verspaning (9 vacatures) 33% 33% 33% - 100% Constructie (74 vacatures) 16% 64% 20% - 100% Productietechniek, machinebediening (142 vacatures) Machinebouw, samenbouw, installatie (58 vacatures) 32% 62% 5% 1% 100% 47% 41% 9% 3% 100% Storing en onderhoud (31 vacatures) - 45% 48% 6% 100% Engineering, ontwerp, tekenen (56 vacatures) Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, techni- sche commercie, logistiek (60 vacatures) 4% 25% 68% 4% 100% 18% 27% 50% 5% 100% Totaal (430 vacatures) 23% 46% 28% 3% 100% 24 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

25 Uit de tabel blijkt dat het aandeel moeilijk vervulbare vacatures naar verwachting redelijk hoog is binnen de beroepenclusters engineering, ontwerp, tekenen (68%), werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie en logistiek (50%) en storing en onderhoud (48%). Daarentegen worden vacatures binnen het cluster machinebouw, samenbouw, installatie naar verwachting relatief makkelijk vervuld (47%). 3.5 Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen In de vacaturescan konden bedrijven binnen de onderscheiden beroepenclusters aangeven voor welke functies zij vacatures verwachten, alsmede een indicatie van de kenmerken van deze vacatures. Per beroepencluster is in de vacaturescan een aantal functies onderscheid. In overzicht 1 worden per functie de resultaten weergeven. Dit overzicht is als volgt opgebouwd. In de eerste kolom staan de onderscheiden functies/beroepen, deze zijn gegroepeerd naar beroepencluster. In de tweede en derde kolom staan respectievelijk het aantal verwachte vacatures over drie tot zes maanden en zes tot twaalf maanden. In de vierde kolom staat het totale aantal verwachte vacatures (over drie tot twaalf maanden). In de vijfde kolom staat het gewenste opleidingsniveau voor het totale aantal verwachte vacatures. In de zesde kolom staat de verwachte oorzaak voor het totale aantal verwachte vacatures. In de zevende kolom staat de verwachte vervulbaarheid voor het totale aantal verwachte vacatures. In het overzicht worden enkel absolute aantallen weergegeven en geen percentages. De reden hiervoor is dat voor bepaalde functies/beroepen het verwachte aantal vacatures redelijk klein is. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

26 Overzicht 1 Vacatures en kenmerken naar functies/beroepen BEROEPENCLUSTER EN FUNCTIES VERSPANING Draaiers, frezers, verspaners Fijnmechanische en specialisti- sche verspaners (Meewerkend) leidinggeven- den CONSTRUCTIE Lassers (hoofdtaak/fulltime) Aantal vacatures 3-6 mnd mnd. Tot Constructie(bank)werkers (pijpen, plaat, etc.) (Meewerkend) leidinggeven- den Gewenste opleidingsniveau Vmbo 0 Mbo 4 Hbo 1 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 3 Hbo 0 Vmbo 23 Mbo 7 Hbo 0 Onbekend 1 Vmbo 26 Mbo 13 Hbo 0 Vmbo Mbo 3 Hbo 1 PRODUCTIETECHNIEK EN MACHINEBEDIENING (Proces)operators, machinebe- dieners Assemblagemedewerkers, assemblage vakkrachten Vmbo 19 Mbo 17 Hbo 1 Vmbo 84 Mbo 19 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 2 Hbo 0 MACHINEBOUW, SAMENBOUW EN INSTALLATIE (Meewerkend) leidinggeven- den Samenbouwers, Machinebou- wers, Apparatenbouwers Kastenbouwers, Paneelbou- wers Installatiemonteurs, Installa- teurs (elektro, mechatronica, ict) (Meewerkend) leidinggeven- den Vmbo 17 Mbo 14 Hbo 0 Vmbo 17 Mbo 0 Hbo 0 Vmbo 0 Mbo 5 Hbo 1 Onbekend 2 Vmbo 0 Mbo 1 Hbo 1 Verwachte oorzaak Vervanging 2 Uitbreiding 2 Beide 1 Vervanging 0 Uitbreiding 1 Beide 0 Vervanging 2 Uitbreiding 0 Beide 1 Vervanging 4 Uitbreiding 21 Beide 6 Vervanging 3 Uitbreiding 17 Beide 19 Vervanging 1 Uitbreiding 0 Beide 2 Vervanging 6 Uitbreiding 16 Beide 15 Vervanging 16 Uitbreiding 72 Beide 15 Vervanging 0 Uitbreiding 2 Beide 0 Vervanging 15 Uitbreiding 14 Beide 2 Vervanging 0 Uitbreiding 7 Beide 10 Vervanging 1 Uitbreiding 5 Beide 2 Vervanging 1 Uitbreiding 0 Beide 1 Verwachte vervulbaarheid Makkelijk 2 Niet makkelijk/niet moeilijk 2 Moeilijk 1 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 0 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 2 Makkelijk 5 Niet makkelijk/niet moeilijk 21 Moeilijk 5 Makkelijk 7 Niet makkelijk/niet moeilijk 25 Moeilijk 7 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 3 Makkelijk 13 Niet makkelijk/niet moeilijk 17 Moeilijk 7 Makkelijk 31 Niet makkelijk/niet moeilijk 70 Moeilijk 0 Onbekend 2 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 1 Moeilijk 0 Makkelijk 24 Niet makkelijk/niet moeilijk 7 Moeilijk 0 Makkelijk 2 Niet makkelijk/niet moeilijk 13 Moeilijk 2 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 4 Moeilijk 2 Onbekend 2 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 1 26 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

27 Vervolg overzicht 1 STORING EN ONDERHOUD Storing en onderhoudsmon- teurs: werktuigbouw, mecha- nisch, mobiel transport Storing en onderhoudsmon- teurs: elektro & instrumentatie Storing en onderhoudsmon- mobiele teurs: elektro & instrumentatie èn werktuigbouw, mechanisch, transporten (Meewerkend) leidinggevenden ENGINEERING, ONTWERP, TEKENEN Engineers, ontwerpers, constructeurs Tekenaars Projectleiders Vmbo 0 Mbo 4 Hbo 0 Onbekend 1 Vmbo 0 Mbo 3 Hbo 4 Vmbo 0 Mbo 14 Hbo 2 Onbekend 1 Vervanging 2 Uitbreiding 3 Beide 0 Vervanging 1 Uitbreiding 2 Beide 4 Vervanging 4 Uitbreiding 11 Beide 2 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 2 Moeilijk 2 Onbekend 1 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 7 Moeilijk 0 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 12 Moeilijk 4 Onbekend 1 Vmbo 0 Vervanging 0 Makkelijk 0 Mbo 0 Uitbreiding 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Hbo 2 Beide 2 Moeilijk 2 Vmbo 0 Mbo 2 Hbo 35 Onbekend 1 Vmbo 1 Mbo 4 Hbo 3 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 10 Vervanging 4 Uitbreiding 13 Beide 20 Onbekend 1 Vervanging 3 Uitbreiding 3 Beide 0 Onbekend 1 Vervanging 0 Uitbreiding 10 Beide 0 WERKVOORBEREIDING, ICT, KWALITEIT, TECHNISCHE COMMERCIE, LOGISTIEK Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 9 Moeilijk 28 Makkelijk 2 Niet makkelijk/niet moeilijk 2 Moeilijk 3 Onbekend 1 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 3 Moeilijk 7 Werkvoorbereiders Vmbo 0 Vervanging 0 Makkelijk Mbo 5 Uitbreiding 3 Niet makkelijk/niet moeilijk 3 Hbo 0 Beide 2 Moeilijk 2 Calculators ICT-specialisten, programmeurs Kwaliteitscontroleurs, testers, meettechnici Technisch inkopers, verkopers, commercieel medewerkers Logistiek medewerkers Projectleiders Vmbo 0 Mbo 3 Hbo 2 Vmbo 0 Mbo 0 Hbo 5 Vmbo 0 Mbo 2 Hbo 2 Vmbo 0 Mbo 4 Hbo 11 Onbekend 2 Vmbo 6 Mbo 3 Hbo 6 Vervanging 3 Uitbreiding 2 Beide 0 Vervanging 0 Uitbreiding 2 Beide 3 Vervanging 1 Uitbreiding 3 Beide 0 Vervanging 2 Uitbreiding 6 Beide 7 Onbekend 2 Vervanging 8 Uitbreiding 7 Beide 0 Vmbo 0 Vervanging 0 Mbo 0 Uitbreiding 5 Hbo 9 Beide 4 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 5 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 3 Moeilijk 2 Makkelijk 2 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 2 Makkelijk 1 Niet makkelijk/niet moeilijk 8 Moeilijk 6 Onbekend 2 Makkelijk 8 Niet makkelijk/niet moeilijk 0 Moeilijk 6 Onbekend 1 Makkelijk 0 Niet makkelijk/niet moeilijk 2 Moeilijk 7 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

28 Verspaning Binnen het cluster verspaning worden in totaal 9 vacatures verwacht, waarvan het merendeel voor functies als draaiers, frezers, verspaners. Voor het merendeel van de functies binnen dit beroepencluster is MBO-niveau wenselijk. Constructie Binnen het cluster constructie worden in totaal 74 vacatures verwacht. Dit zijn hoofdzakelijk vacatures voor lassers en constructie(bank)werkers. Deze vacatures hebben met name betrekking op VMBO-niveau. Vacatures voor de functies voor lassers ontstaan met name vanwege uitbreiding van personeel. Productietechniek en machinebediening Binnen het cluster productietechniek en machinebediening worden in totaal 142 vacatures verwacht. Dit zijn voornamelijk vacatures voor assemblagemedewerkers, assemblagevakkrachten en hebben met name betrekking op VMBO-niveau. Vacatures voor (proces)operators, machinebedieners hebben ook voornamelijk betrekking op VMBO-niveau. Beide soorten vacatures zijn hoofdzakelijk het gevolg van uitbreiding van personeel. Machinebouw, samenbouw en installatie Binnen het cluster machinebouw, samenbouw en installatie worden in totaal 58 vacatures verwacht. De vacatures worden met name verwacht voor de functies als samenbouwers, machinebouwers, apparatenbouwers en kastenbouwers, paneelbouwers. Voor beide functies is vooral VMBO-niveau wenselijk. De vacatures voor samenbouwers, machinebouwers, apparatenbouwers zijn het gevolg van vervanging van personeel en worden naar verwachting redelijk makkelijk vervuld. De vacatures voor kastenbouwers, paneelbouwers zijn het gevolg van zowel vervanging als uitbreiding en worden naar verwachting niet makkelijk/niet moeilijk vervuld. De vacatures voor installatiemonteurs, installateurs zijn hoofdzakelijk van MBOniveau, zijn het gevolg van uitbreiding en worden als niet makkelijk/niet moeilijk vervulbaar getypeerd. Storing en onderhoud Binnen het cluster storing en onderhoud worden in totaal 31 vacatures verwacht. De vacatures worden met name verwacht voor storing en onderhoudsmonteurs met de combinatie WTB/EI. Voor deze functies wordt vooral MBO-niveau gevraagd. De vacatures zijn over het algemeen het gevolg van uitbreiding van personeel en worden naar verwachting niet makkelijk/niet moeilijk vervuld. Voor vacatures voor storing en onderhoudsmonteurs op elektro en instrumentatie gebied wordt zowel HBO- als MBO-niveau gevraagd. Voor vacatures voor storing en onderhoudsmonteurs op werktuigbouwkundig gebied wordt hoofdzakelijk MBO-niveau gevraagd. Voor (meewerkend)leidinggevenden binnen dit cluster wordt uitsluitend HBO-niveau gevraagd. 28 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

29 Engineering, ontwerp, tekenen Binnen het cluster engineering, ontwerp, tekenen worden in totaal 56 vacatures verwacht. Het grootste deel van de vacatures binnen dit beroepencluster heeft betrekking op functies als engineer, ontwerper, constructeur. Dit zijn vacatures waarvoor hoofdzakelijk HBOniveau is gewenst. Voor de functies van tekenaar en projectleiders wordt een kleiner aantal vacatures verwacht. Voor de vacatures van tekenaar is vooral MBO-niveau gewenst en voor de vacatures van projectleiders is HBO-niveau wenselijk. De vacatures binnen dit cluster worden hoofdzakelijk als moeilijk vervulbaar getypeerd. Werkvoorbereiding, ICT, kwaliteit, technische commercie, logistiek Binnen het cluster werkvoorbereiding, ICT, kwaliteit, technische commercie, logistiek worden in totaal 60 vacatures verwacht Er worden naar verhouding veel vacatures verwacht voor technisch inkopers, verkopers, commercieel medewerkers en logistiek medewerkers. Voor vacatures voor technisch inkopers, verkopers, commercieel medewerkers is voornamelijk HBO-niveau wenselijk. De vacatures worden als niet makkelijk/niet moeilijk vervulbaar getypeerd. Voor vacatures voor logistiek medewerker is zowel VMBO- als HBO-niveau wenselijk. De vacatures worden zowel makkelijk als moeilijk vervulbaar verwacht. Een andere relatief grote groep vacatures wordt verwacht voor projectleiders. Voor deze vacatures is voornamelijk HBO-niveau gewenst. Deze vacatures worden vooral als moeilijk vervulbaar getypeerd. Samenvattend overzicht moeilijk vervulbare vacatures In overzicht 2 worden de functies/beroepen weergegeven waarbij meer dan de helft (50%) van de verwachte vacatures door bedrijven als moeilijk vervulbaar wordt getypeerd. In het overzicht wordt onderscheid gemaakt naar functies waarvoor relatief veel vacatures worden verwacht (meer dan tien) en functies waarvoor relatief weinig vacatures worden verwacht (minder dan tien). Verder wordt onderscheid gemaakt naar het gewenste opleidingsniveau. Overzicht 2 Functies waarvoor meer dan de helft van de vacatures moeilijk vervulbaar wordt verwacht Totaal aantal vacatures Relatief veel vacatures: >= 10 vacatures Relatief weinig vacatures: < 10 vacatures Met name MBO-niveau (meewerkend)leidinggevenden, verspaning (meewerkend)leidinggevenden, constructie calculators Met name HBO-niveau Met name VMBOniveau engineers, ontwerpers, con- structeurs projectleiders, engineering, ontwerp, tekenen (meewerkend)leidinggevenden, storing en onderhoud projectleiders, werkvoorberei- commercie, ding, ICT, kwaliteit, technische logistiek Uit het overzicht blijkt bijvoorbeeld dat op HBO-niveau voor functies/beroepen als engineers, ontwerpers, constructeurs relatief veel vacatures worden verwacht, waarbij meer dan 50% van deze vacatures volgens bedrijven moeilijk vervulbaar is. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

30 30 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

31 4 Regionale initiatieven en activiteiten rond personeelsvoorziening Het regioteam wenst meer inzicht te verwerven in de mening en belangstelling van bedrijven aangaande mogelijke branchegerichte activiteiten in de regio. In dit kader zijn in de vacaturescan enkele vragen opgenomen met betrekking tot de instroom van personeel. 4.1 Bevorderen instroom van personeel Een algemeen probleem is het tekort aan instroom van personeel in de Metalektro. Door ondermeer de toenemende vergrijzing en ontgroening van werknemers zal dit probleem in de nabije toekomst naar verwachting alleen nog maar groter worden. In de vacaturescan is gevraagd of bedrijven het tekort aan instroom van personeel als een probleem ervaren. Tabel 16 geeft de antwoorden van de bedrijven op deze vraag weer. Tabel 16 Ervaren bedrijven het tekort aan instromende personeel als een probleem? Aantal bedrijven % Ja 18 14% Nee op dit moment niet, maar misschien op termijn 49 39% Nee, verwacht juist een overschot aan technisch personeel 11 9% Nee 41 33% Weet niet/geen antwoord 6 5% Totaal % 14% van de bedrijven geeft aan momenteel wel problemen met de instroom van personeel te ervaren. Meer dan eenderde van de bedrijven (39%) geeft aan momenteel geen, maar op termijn misschien wel, problemen omtrent de instroom van personeel te ervaren. 9% van de bedrijven ervaart geen problemen en verwacht juist een overschot aan technisch personeel. Eenderde van de bedrijven (33%) geeft aan geen problemen omtrent de instroom van personeel te ervaren. 5% van de bedrijven weet niet of de instroom van personeel een probleem vormt. In de Achterhoek en Twente ervaren relatief de meeste bedrijven het tekort aan instromende personeel als een probleem, respectievelijk 29% en 22%. In de deelgebieden Arnhem/Nijmegen en de Vallei ervaren daarentegen relatief de meeste bedrijven dit niet als probleem, respectievelijk 48% en 53%. Nadere analyses wijzen uit dat: bijna een kwart (24%) van de bedrijven die vacatures verwachten, het tekort aan instromende personeel in de branche momenteel als een probleem ervaart; bij bedrijven die geen vacatures verwachten, 7% het tekort aan instromende personeel momenteel als een probleem ervaart; DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

32 van de bedrijven met vacatures ongeveer 6% een overschot aan technisch personeel verwacht; van de bedrijven zonder vacatures ongeveer 11% een overschot aan technisch personeel verwacht. Ongeveer 13% van de bedrijven met minder dan 50 werknemers verwacht juist een overschot aan personeel. Bij bedrijven met tussen de 250 en 500 werknemers ligt het percentage bedrijven dat juist een overschot aan personeel verwacht nog iets hoger, ongeveer 18%. Er zijn geen duidelijke verschillen omtrent het tekort aan instroom gevonden tussen bedrijven uit verschillende sectoren. Tabel 17 geeft aan in welke mate bedrijven belang hechten aan activiteiten van het regioteam op het gebied van de instroom van personeel in de branche. Tabel 17 Belang dat bedrijven hechten aan acties van het regioteam omtrent de instroom van personeel Aantal bedrijven % Zeer belangrijk 24 19% Belangrijk 52 42% Neutraal 42 34% Onbelangrijk 2 2% Zeer onbelangrijk 1 1% Weet niet/geen mening 4 3% Totaal % Uit de tabel blijkt dat een groot deel van de bedrijven (61%) het (zeer) belangrijk vindt, dat het regioteam activiteiten onderneemt op het gebied van de instroom van personeel in de branche. Ruim eenderde van de bedrijven (34%) staat hier neutraal tegenover, 3% vindt het (zeer) onbelangrijk en 3% weet het niet of heeft hier geen mening over. Van de bedrijven die vacatures verwachten vindt 67% het (zeer) belangrijk dat het regioteam activiteiten onderneemt op het gebied van de instroom van personeel. Van de bedrijven die geen vacatures verwachten vindt 56% dit (zeer) belangrijk. Er zijn geen grote verschillen gevonden tussen bedrijven in de verschillende deelgebieden, sectoren en bedrijven van verschillende bedrijfsomvang. Tabel 18 geeft aan in welke mate bedrijven bereid zijn met het regioteam en andere bedrijven van gedachten te wisselen over het tekort aan instromende personeel in de branche. 32 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

33 Tabel 18 Bereidheid van bedrijven om van gedachten te wisselen over de instroom van per- soneel Aantal bedrijven % Ja 26 21% Nee op dit moment niet, maar misschien op termijn 67 54% Nee 29 23% Onbekend 3 2% Totaal % Ruim éénvijfde van de bedrijven (21%) is bereid om met het regioteam van gedachten wisselen over de instroom van personeel in de branche. Meer dan de helft van de bedrijven (54%) wil dit momenteel niet, maar op termijn misschien wel. Minder dan een kwart (23%) wil niet met het regioteam van gedachten wisselen over dit onderwerp. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

34 34 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

35 Bijlage 1 Resultaten deelgebied de Vallei Het deelgebied de Vallei wordt in het onderzoek geografisch bepaald door de volgende plaat- plaatsen waarin metalektrobedrijven zijn gevestigd. sen: Barneveld, Ede, Scherpenzeel, Wageningen, Veenendaal, Lunteren en Stroe. Het betreft 1 Kenmerken bedrijven 1.1 Sectoren en omvang van bedrijven Tabel 1 Bedrijven naar sectoren Sectoren Aantal % Basismetaal - - Constructiebouw 2 15% Metaalproductenindustrie 5 38% Machine-industrie en apparatenbouw 2 15% Elektrotechnische industrie 4 31% Tabel 2 Bedrijven naar grootteklasse Grootteklasse Aantal % < 50 werknemers 2 15% werknemers 6 46% werknemers 2 15% werknemers 3 23% > 500 werknemers - - Totaal % DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni

36 1.2 Aantal werknemers Tabel 3 Percentage werknemers in technische functies bij bedrijven Percentage technische werknemers Aantal bedrijven % < 10% 1 8% 10 20% 1 8% 20 30% % % % % 2 15% 70 80% 6 46% 80 90% 2 15% % - - Weet niet 1 8% Totaal % 2 Vacatures 2.1 Verwachting vacatures Tabel 4 Verwachting vacatures voor technische functies t/m HBO-niveau 3-6 maanden 6-12 maanden Aantal bedrijven % Aantal bedrijven % Wel vacatures 3 23% 4 31% Geen vacatures 8 62% 7 54% Weet niet 2 15% 2 15% Totaal % % 2.2 Aantal verwachte vacatures Tabel 5 Verwachte vacatures naar bedrijfsomvang 3-12 maanden Grootteklasse Aantal vacatures % < 50 werknemers 1 3% werknemers 6 19% werknemers 20 63% werknemers 5 16% > 500 werknemers - - Totaal % 36 DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni 2004

37 2.3 Algemene kenmerken vacatures Tabel 6 Indicatie gewenste opleidingsniveau verwachte vacatures 3-12 maanden Opleidingsniveau Aantal vacatures % VMBO - - MBO 20 63% HBO 10 31% Onbekend 2 6% Totaal % Tabel 7 Indicatie verwachte oorzaak vacatures 3-12 maanden Oorzaak Aantal vacatures % Vervanging 13 41% Uitbreiding 10 31% Beide 9 28% Totaal % Tabel 8 Indicatie verwachte vervulbaarheid vacatures 3-12 maanden Vervulbaarheid Aantal vacatures % Makkelijk 4 13% Niet makkelijk/niet moeilijk 14 44% Moeilijk 12 38% Onbekend 2 6% Totaal % 2.4 Vacatures en kenmerken naar beroepenclusters Tabel 9 Bedrijven met vacatures over 3-12 maanden naar beroepenclusters Beroepenclusters Aantal bedrijven (totaal 6) 1 % Verspaning 2 40% Constructie - - Productietechniek, machinebediening 2 40% Machinebouw, samenbouw, installatie 1 20% Storing en onderhoud 1 20% Engineering, ontwerp, tekenen 3 60% Werkvoorbereiding, kwaliteit, ICT, technische commercie, logistiek 2 40% 1 Het totaal aantal bedrijven met vacatures in deze regio. DIJK12 Beleidsonderzoek - Oost - juni