Hoofdstuk 6: Kwantitatieve onderzoeksmethode: opstellen en verwerken van een enquête

Transcriptie

1 Hfdstuk 6: Kwantitatieve nderzeksmethde: pstellen en verwerken van een enquête 6.1.Wat is een enquête? Een vragenlijst/enquête vervult 2 functies: - Ndzakelijke infrmatie echt en vlledig bekmen. - Respndenten mtiveren m betruwbaar te antwrden. Het vrdeel van een enquête is dat je een grt aantal respndenten kunt bevragen. Dit kunnen zwel persnen, gezinnen als bedrijven, rganisaties zijn, enz. He grter het aantal respndenten (N), he meer pwer je enquête heeft: he sneller de antwrden en de gevnden verbanden tussen de antwrden significant zijn (dit is statistiek). Heb je tch een kleiner aantal respndenten (N), p zich is dit geen prbleem. Maar rapprteer dit, wees eerlijk. Fraudeer nit met N! De vragen wrden p precies dezelfde wijze gesteld aan alle respndenten. Dit verhgt de bjectiviteit. Ok de antwrden zijn grtendeels vastgelegd: een enquête bestaat vaak uit geslten vragen (ja-nee vragen f meerkeuzevragen). Af en te vind je k enkele pen vragen in een enquête: met deze vragen peil je naar redenen. De verzamelde antwrden wrden numeriek verwerkt en geanalyseerd met behulp van statistiek (SPSS, Excel, R, SAS, statistica, ) Het del van een enquête is: - zveel mgelijk respndenten (hge respnsgraad), zver krijgen, - dat zij zveel mgelijk vragen beantwrden (laag percentage niet-invullingen) - dat zij de vragenlijst serieus invullen (eerlijk en vlgens de eigen mening) - dat zij dat vr alle vragen in vergelijkbare mate den (tt het eind te even gemtiveerd) Er zijn enkele nrmen waaraan een vragenlijst met vlden p vlak van vraaginhud, vraagvrm en vraagvlgrde (zie 6.3) De intrductiebrief De vragenitems uit een enquête wrden steeds vrafgegaan dr een krte intrductietekst. Del van deze intrductietekst is m uit te leggen wat het del is van de bevraging, wie je delgrep is en wie jezelf bent als nderzeker. Mtiveren en infrmeren is dus het centrale del van je intrductietekst. De intrductiebrief is MAXIMUM 1 bladzijde lang. Less is mre! Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 83

2 Elementen in een intrductiebrief: - waarver het nderzek gaat (nderwerp) - wie jij bent (krte intrductie van jezelf als nderzeker en van je pdrachtgever, lg) - aan wie is de brief gericht (meerdere mensen uit hetzelfde bedrijf, vlledige schl, ) - welk belang wrdt gediend (k vanuit respndent gezien) - wat er met de gegevens nadien zal gebeuren en welke garanties er zijn tegen misbruik van gegevens (wrden de antwrden anniem verwerkt, wet p de privacy?) - wat de vraag tt medewerking nu precies inhudt (heveel tijd vraag het invullen, wat is de termijn waarbinnen de vragenlijst ingevuld met wrden, he met de vragenlijst teruggestuurd wrden: digitaal f via een antwrdenvelp, enz.) - eventueel vrziene belning m respndent te mtiveren - waar de respndent met eventuele vragen terecht kan (is er mgelijkheid tt inzage van de resultaten en het eindrapprt van het nderzek) - tegangscde indien digitaal en vereist - algemene instructies van technische invulaard ( u heft maar één antwrd in te vullen ) 6.3.Tips vr het pstellen van de vragen en antwrdmgelijkheden van de enquête 10 Waak ver de respnsrate. - De respnsrate geeft het % mensen dat effectief antwrdt weer. Let p: schat dit niet fut in: er is een respns rate van 10 a 30%. Dat wil zeggen dat als je 400 effectieve respndenten ndig hebt, je er 1200 (400 x 3) tt 4000 (400 x10) met aanschrijven (f bellen f per mail). Dan bekm je maar de gewenste 400! - De respnserate ligt lager indien je mensen aanschrijft per mail en per brief dan indien je mensen lijfelijk f per telefn aanspreekt. - Het aantal respndenten hangt af van het aantal belangrijke categrieën je wilt nderzeken en vergelijken. Vrbeeld: Wil je mannen versus vruwen, dan heb je vldende aan 20 mannen en 20 vruwen die EFFECTIEF mee werken aan GANS de enquête (en niet ergens stppen middenin). Heb je daarentegen een nderzek naar bestaande prducten (bv. welk bedrijf gebruikt welk ERP-pakket en wat vinden ze ervan, he tevreden zijn ze, wat kst het, ), dan met je eigenlijk per prduct aan 20 effectieve respndenten geraken. Als je bv., 20 verschillende ERP pakketten hebt met je 20x20=400 respndenten hebben. - Beperk de tijd vr het invullen. Geef aan de respndent in de intrductietekst een klein en crrect tijdsperspectief weer. Fcus je p het bevragen van de belangrijkste nderzeksvariabelen. 10 Veel punten integraal uit Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 84

3 Vrzie een vrtgangsbalkje (in een digitale versie). - Verhg de respnse dr het schrijven van een krte intrductiestekst (zie 6.2). Schrijf een pakkende nderwerpstitel. Schrijf een krte . In deze dient krt te wrden aangegeven waar het nderzek ver gaat en wat de respndent eraan heeft. Het terugkppelen van een deel van de nderzeksresultaten mtiveert mensen m mee te den. Ok het belven van een belning (vr 1 f 2 van de respndenten) helpt de respnse te verhgen. Vertel k he lang het nderzek duurt en hudt je daar k aan. - Vermeld f de enquête anniem is en z niet, dat niemand anders dan de nderzekers inzage krijgen in de data en dat de gegevens niet aan derden wrden vergemaakt. - Verstuur een herinnering als blijkt dat de respns achterblijft. Nrmaliter dient de begde steekprefgrtte binnen ngeveer 3 dagen binnen te zijn. Denk na ver een lgische en beiende vraagvlgrde. - Welverwgen vlgrde VOORAAN: interessante, nschuldige (niet-gevelige) vragen, eenvudige vragen, m te wennen MIDDEN: belangrijke en interessante vragen. Eventueel gevelige f bedreigende vragen. ACHTERAAN: persnlijke kenmerken, achtergrnd, bigrafische f demgrafische vragen - Begin eerst f eindig (smmigen raden aan te eindigen met) met een blk persnalia, waar je enkel die persnlijke gegevens vraagt (= vaste nafhankelijke variabelen) die ndig zijn vr je nderzek. Ok al is een enquête anniem, tch heb je vaak gegevens ndig vr de interpretatie en vergelijking van de bekmen data. - Vrbeelden van persnalia = geslacht, leeftijd, prvincie, inkmen, interesses, pleidingsniveau, pleidingsniveau vader en meder, etc. - Lgische vlgrde Per nderwerp greperen (bij tevredenheid enquêtes). Chrnlgisch rdenen. Ordenen vlgens de trechter-techniek: van breed en algemeen naar smal en specifiek, van feiten naar pinies, van bekend naar minder vertruwd. - Vrbeeld: Stel eerst een algemene vraag ver je website (bijvrbeeld algemene tevredenheid), vrdat je specifieke vragen stelt ver bijvrbeeld de design f cntent p je site. - De reden daarvr is dat wanneer de respndent een sterke mening ver het laatste specifieke nderwerp heeft, dit van invled is p het antwrd p de algemene vraag en er dus een srt vervuiling ptreedt mdat men ng in de psitieve f negatieve bias verkeert. - Ruting van de vragen (= vragen verslaan = als je antwrd ja is, ga naar vraag 26 ) Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 85

4 Gebruik enkel ruting indien dit werkelijk ndig is/een meerwaarde heeft. Digitaal kan je eenvudig een rutingsysteem inbuwen. Bij een papieren enquête visualiseer je dit best (met een pijl). Nummer alle vragen. - Kies vr een strakke lay-ut die drheen de vragen gidst Plaats indien ndig een krte telichtingen direct bij de vraag. Markeer vergangen tussen verschillende vragenitems (dr middel van witlijnen, een krte inleiding, een nieuwe digitale bladzijde). Spreid één vraag niet ver twee pagina s. Gebruik eenzelfde wijze van antwrden (zelfde antwrdcategrieën/schalen bundelen) - Laat ruimte vr pmerkingen. Vr smmige respndenten is het belangrijk m pmerkingen te plaatsen die relevant zijn vr het nderzek. Zrg er dus vr dat daarvr ruimte is aan het einde van de enquête. Besteed vldende tijd aan de vraaginhud - Enkele kernnrmen betreffende de vraaginhud: Kmen alle facetten van de nderzeksdeleinden aan bd? Kan de respndent de vraag beantwrden? Zijn de antwrdcategrieën niet verlappend? Met de respndent er veel meite vr den m het antwrd te leveren? Is de respndent bereid m te antwrden? (prestige, asciaal, privacy) - Begin met het einde in gedachten. Denk aan wat je wilt gaan den met de antwrden en he deze te analyseren. - Tips in verband met de tevredenheidsvraag: zie Tips in verband met de tabevraag: zie 6.3 Frmulering van de vraagvrm - Alle vragen meten duidelijk, helder en in te vullen zijn, d.w.z. dat als je met meerkeuzevragen werkt elk mgelijk antwrd erin met vervat zitten! Prbeer dus zelf je eigen vragenlijst z veel en verscheiden mgelijk in te vullen en laat ze k eens als try-ut invullen dr je uders f vriend(in). - Frmuleer eenduidige vragen, zdat er slechts één interpretatie mgelijk is. - Stel enkelvudige vragen. Bij enkelvudige vragen bevraag je per vraag slechts één ding tegelijkertijd. Vrbeeld: - Fut: Vindt u de Flair beiend en aantrekkelijk? Ja Nee - Beter: Vindt u de Flair beiend? Ja Nee Vindt u de Flair aantrekkelijk? Ja Nee Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 86

5 - Ng beter: In welke mate vindt u de Flair (1= helemaal niet, 2=eerder niet, 3=tussenin, 4= eerder wel, 5= helemaal wel) Beiend Aantrekkelijk Leerrijk Ontspannend Stel duidelijke (=verstaanbare, begrijpbare) vragen. Vragen die aansluiten bij de kennis van de respndent. Gebruik geen vaktaal f nbekende begrippen. Frmuleer de vragen neutraal. Gebruik cncrete heveelheden i.p.v. vage begrippen (zie verder). - Frmuleer geen suggestieve vragen Let erp dat de vraag het antwrd niet mag beïnvleden. Zrg dus dat juw mening als interviewer niet drschemert. Vrbeeld: Fut: Vindt u k dat men zich beter zu fcussen p kernenergie? - Gebruik geen f z weinig mgelijk pen vragen. Open vragen maken het intypen en verwerken in Excel f een (ander) statistisch prgramma meilijker. Als je een diepte-interview afneemt, met je met pen vragen werken, maar daarbij is het niet meilijk m de antwrden te lezen, mdat je tch slechts hguit 10 respndenten f ndervraagden hebt. Bij een enquête is het de bedeling dat je 100 f 1000 respndenten hebt, dus lees je liever niet 100 f 1000 geschreven antwrden. - Vermijd een (dubbele) negatie. Fut: Bent u niet akkrd dat we geen grdel meer meten dragen? - helemaal neens, 2 eerder neens. 5 helemaal eens - Wees vrzichtig met vrbeelden. Fut: In welke mate bent u vrstander van pc-games, bv., patience, harvest hnr, schaken, mahjng, vier p een rij, Indien je unieke vragen f vrbeelden f illustraties (letterlijk) verneemt van andermans werk, andere enquêtes, f je je daarp baseert, nteer de brn (in kleine letters nder de vraag f p het eind). De je dit niet, dan pleeg je plagiaat! Frmulering van de antwrdmgelijkheden - Zet bij een meerkeuzevraag de verschillende antwrdmgelijkheden alfabetisch. Als de antwrdcategrieën alfabetisch staan, is dat eerlijker (je gaat er arbitraire antwrdtendensen mee tegen) én het verwerkt beter. - Zet bij je vragen f er meer dan één antwrd mag gegeven wrden indien er meerdere keuzes mgelijk zijn (multiple respnses in SPSS) Vrbeeld: Wat eet u wel eens vr ntbijt (meerdere antwrden mgelijk) Crnflakes Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 87

6 Brd Yghurt Niks Andere: De verschillende punten p de antwrdschaal meten vldende verschillend zijn. Vermijd het hebben van twee antwrdmgelijkheden die dicht bij elkaar liggen en vr de respndent te weinig verschillend zijn. Antwrden meten elkaar uitsluiten. Vrbeeld 1: Fut. Ik gebruik Facebk vr de lessen nit 1 a 2 keer per jaar 1 a 2 keer per semester 1 a 2 keer per maand 1 a 2 keer per week meer dan 2 keer per week Vrbeeld 2: Fut. He ud bent u <18 jaar jaar jaar jaar jaar jaar Fut want de antwrdpties verlappen elkaar: vb. wat kruis je aan als je 30 jaar ud bent? Antwrden meten passen bij de vraag. Fut. Ben je vr het gebruik van Facebk vr de lessen? nit sms regelmatig vaak altijd - Zrg dat de antwrdmgelijkheden exhaustief zijn. Dit wil zeggen dat de antwrden vldende keuzemgelijkheden bevat. Er mgen geen schaalpunten ntbreken. Vrbeeld: Vraag: he frequent sprt u? Antwrdpties: één keer per jaar één keer per week - dagelijks Stel dat een respndent één keer per maand sprt, dan kan de respndent dit antwrd niet terug vinden tussen de antwrdmgelijkheden. De respndent wrdt dan als het ware gedwngen m te liegen. - Gebruik cncrete heveelheden i.p.v. vage begrippen Vrbeeld Fut. He vaak bezek je Facebk? nit sms regelmatig vaak altijd Beter. He vaak bezek je Facebk? (wat is regelmatig?) nit paar keer per jaar paar keer per maand paar keer per week dagelijks 1x dagelijks 2-4 maal - >4keer per dag Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 88

7 Pls hierbij k naar de ttale duurtijd per dag f per bezek! Dit levert k interessante infrmatie p: 5x 5 minuten 1x 60 minuten. Vrbeeld: - Antwrden meten verzichtelijk weergegeven wrden. Fut. Welke pstelling van tafels tnt het meeste gelijkenis met deze van uw klas? in rijen - U-vrm - 2 tt 4 grte grepen tafels meerdere kleine grepjes van tafels - andere (specificeer) Beter. Gebruik een visuele vrstelling in plaats van wrden. - Gebruik niet van tepassing ENKEL als dat ndig is. Er bestaat anders een grte kans dat andere antwrdmgelijkheden ten nrechte wrden aangeklikt. - Wees k spaarzaam met weet niet -ptie. In smmige gevallen weten de respndenten niet een antwrd te geven en kunnen ze de weet niet ptie gebruiken. Echter, smmige respndenten gebruiken deze ptie m niet te heven nadenken ver de vraag. De plssing hiervr is m deze ptie te vervangen dr wrden die sterker verkmen waardr de respndent deze ptie eerder zal laten varen. Een vrbeeld hiervan is helemaal geen idee. Helemaal geen idee wrdt minder snel aangeklikt dan weet niet. Als je tch de weet niet ptie gebruikt, plaats deze ptie dan niet in het midden van een schaal maar alleen p het einde. Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 89

8 - Prbeer zveel mgelijk vragen die peilen naar gevelens, tevredenheid, vrkeuren in een Likertschaal te zetten Vrbeeld van een Likertschaal: 3, 4, 5, 6 f 7 tt 10 puntenschaal Een Likertschaal is in therie rdinaal (helemaal neens, eerder neens, ), maar in den hfde van de respndent én de interviewer interval ( ). Gebruik een even schaal (m geen neiging naar gemiddelde te hebben bij respndenten). Rangschik van LAAGST naar HOOGST. Dit verwerkt veel makkelijker en intuïtiever; Vrbeeld 1: Fut: helemaal eens helemaal neens Ged: helemaal neens. Helemaal eens Helemaal neens krijgt dan 0 f 1 en helemaal eens een 5. De getallijn wrdt hier beter gerespecteerd. Dat cdeert en verwerkt k makkelijker. Vrbeeld 2: Vrbeeld 3: Ged: Fut: Tevreden ver - 1 = helemaal niet - 2 = eerder niet - 3 = eerder - Catering Inhud Lcatie Ontvangst wel - 4 = helemaal wel Via een Likertschaal kan je meer infrmatie aan de hand van een gemiddelde weergeven in plaats van aan de hand van Ja/Nee aantallen Deze schaal heeft dus een fijner meetniveau, wat betekent dat dit méér infrmatief is vr de int er en er dus meer analyses p mgelijk zijn nadien. Hud alle Likertschalen binnen eenzelfde nderzek wel zveel mgelijk cnsistent! Vrbeeld: Niet eens een keer p 5, dan p 6, dan weer p 3 - Denk vruit. Vrbeeld: Als je de vragenlijst ntwerpt en je wilt de resultaten van twee f meer vragen met elkaar vergelijken, hud er dan rekening mee dat je dezelfde antwrdschalen gebruikt. Dus vergelijk dan schalen van zeer tevreden/zeer ntevreden met elkaar en niet die met tevreden/ntevreden. - Wees vrzichtig met fllw up vragen met waarm. Sms wil je weten waarm een respndent een bepaald antwrd geeft. Dit levert vaak waardevlle infrmatie p. Echter, het Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 90

9 kan k misleidende antwrden genereren. Wat vrkmt is dat respndenten alleen gevraagd wrden naar het waarm als zij bijvrbeeld negatief hebben geantwrd p een vrige vraag. Als de respndent dit dr heeft, zal hij erte neigen m tch psitief te antwrden m z van de waarm vraag af te zijn. - Ga vrzichtig m met tabevragen. Smmige vragen vragen m een minder fijne bevraging, mdat er een srt tabe heerst rnd de antwrden, vb. leeftijd, ln, f andere zaken die peilen naar heveelheden. Hewel het bij z een vraag wel interessant is m exacte gegevens te bekmen, kiest men sms m de antwrdmgelijkheden in klassen f categrieën aan te bieden. Mensen zijn dan meer geneigd het antwrd aan te vinken (in plaats van in te vullen). Vrbeeld: Leeftijd (zeker vanaf +40) => in klassen Ln => in klassen Alchlcnsumptie => in klassen 6.4.Speciale aandacht vr de tevredenheidsvragen - Als je een tevredenheidenquête hudt, werk dan niet enkel met een rangrde in tevredenheid per item, maar k met he belangrijk men dit tpic vindt. Vrbeeld: als je een tevredenheidsenquête hudt ver de usability van een website, bevraag dan direct k het belang van de items. Er is namelijk een verschil tussen tevredenheid en belang van een item. Op die manier kan je als respndent zwel een scre geven (mate van tevredenheid) en je pririteiten aanduiden. - Het vrdeel vr ju als nderzeker is dat je pririteiten kunt bepalen. Het bepalen van pririteiten als nderzeker geeft je nderzek meer cachet dan gewn rangschikken waarver men het meest tevreden is! - Een bijkmend vrdeel is dat je als nderzeker vaak enkel actie zult ndernemen daar waar de klf tussen belang en tevredenheid het grtst is (1,5 f grter). De klf zegt sms meer dan de rangrde p zich. Vrbeeld: He tevreden ben je ver... Gemiddelde tevredenheid Gemiddeld belang Klf (belang tevredenheid) Actie Inspraak in de rganisatie p schl Neen Bereikbaarheid van dcenten Ja Heveelheid taken Neen Openheid tussen student en dcenten Ja Begrip dcenten bij uitznderingen Neen Inf ver wie-is-wie in het departement Ja Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 91

10 OEFENING: Bespreek, wat is ged, wat is minder ged in deze tevredenheid enquête? 6.5. Slt van de enquête - Vergeet niet m een krt dankwrdje te schrijven. - Test de (nline) enquête. Vrdat de enquête live gaat, is het aan te raden m deze zelf 4 keer in te vullen. Daarnaast laat je ze k ng eens drnemen dr 4 kritische testpersnen (pa, ma, brer/zus, klasgent, ). Je blijft bij deze testpersnen zitten terwijl deze de enquête invullen en bserveert hen. Z haal je de laatste futen eruit. - Het is meilijk respndenten te vinden. De daarm k z veel je kan zelf mee met lpende enquêtes: cllegialiteit! Methdlgie en Redactie BAP Arteveldehgeschl P 92