SPELLING WERKWOORDEN. Doelgroep Spelling Werkwoorden

Transcriptie

1 SPELLING WERKWOORDEN Spelling Werkwrden is een prgramma vr het leren schrijven van de werkwrdsvrmen. Deze mdule behandelt de spelling van infinitief, tegenwrdige tijd, verleden tijd, vltid deelwrd, en vltid deelwrd gebruikt als bijveglijk naamwrd. Het besteedt k aandacht aan twee ndzakelijke grammaticanderwerpen: de persnsvrm en het nderwerp. Delgrep Spelling Werkwrden Spelling Werkwrden is bedeld vr leerlingen in het vmb GL en TL, hav en vw, middelbaar berepsnderwijs (vanaf niveau 2) en vlwasseneneducatie. Spelling Werkwrden kan zwel gebruikt wrden dr leerlingen die ng veel spelfuten maken als dr leerlingen die al behrlijk gevrderd zijn. Het prgramma begint p niveau 1F en lpt dr tt iets nder 3F.

2 Omschrijving Spelling Werkwrden In Spelling Werkwrden wrdt aandacht besteed aan het hele algritme van de spelling van regelmatige werkwrden. Het bestand valt in drie grte delen uiteen: de afdeling Tegenwrdige Tijd, de afdeling Verleden Tijd en de afdeling Andere Vrmen. Daarnaast zijn er enkele algemene efeningen waarmee geefend kan wrden met het gebruik van het cmplete algritme. De pbuw van de afdelingen is cumulatief. Wat in de eerste afdeling aan de rde kwam (bijvrbeeld het afleiden van de stam) wrdt in de tweede afdeling bekend verndersteld. In het prgramma wrden de vlgende nderwerpen behandeld: Tegenwrdige tijd, stam De stam is de kleinste vrm van het werkwrd die je it ergens tegen kunt kmen. Je krijgt de stam als je 'ik' vr het werkwrd zet en de tegenwrdige tijd gebruikt. Sms is het vldende m -en van het hele werkwrd af te halen, sms met je meer den: een letter erbij, een letter eraf, f een andere letter gebruiken. Dat is in het krt de stf van dit nderdeel. Er is één efening waarbij de leerling de stam van een gegeven werkwrd met typen. Tegenwrdige tijd, ik-vrmen Bij het nderwerp 'ik' gebruik je in de tegenwrdige tijd de stam van het werkwrd. De leerling krijgt hier een efening van het type 'Wijs aan in tekst' en met de fute ik-vrmen aanwijzen. Hij met hiermee zijn kennis ver (het gebruik van) de stam tepassen. Lesstf Spelling Werkwrden 2

3 Oefening B3 Infinitieven Tegenwrdige tijd, je/jij-vrmen Beruchte struikelblkken vr de tegenwrdige tijd zijn de werkwrdvrmen die je bij 'je' en 'jij' gebruikt. De regels van het algritme wrden in schema en in wrden uitgelegd. Tegenwrdige tijd, derde persn Bij deze rubriek hren de stam+t-vrmen die je in de tegenwrdige tijd krijgt bij de derde persn. Het kunnen afleiden van de stam is bij deze afdeling cruciaal. In efening D1 gaat het alléén m de derde persn. Maar stf uit de vrige rubrieken wrdt hier bekend verndersteld en in de efeningen D2 en D3 gaat het dus k m ik-vrmen en je/jij-vrmen, waarbij de derde efening het meest cmpleet is. Bij de efening met het hgste nummer krijgt de leerling een ezelsbruggetje aangereikt, namelijk: vervang het werkwrd dr 'smurfen' en je hóórt f die -t erachter met. De drie efeningen lpen p in meilijkheidsgraad. Oefening D3 bevat alle stf van deze en vrgaande rubrieken. Tegenwrdige tijd, meer-vud Het meervud van de tegenwrdige tijd is eenvudig. De leerlingen leren hier dat ze de infinitief meten gebruiken en dat deze z eenvudig mgelijk geschreven wrdt. In een tekstefening meten ze de meervudsvrmen aanwijzen die niet ged geschreven zijn. Lesstf Spelling Werkwrden 3

4 Oefening E1 Ik-vrmen Verleden tijd, nderwerp Over het algemeen wrdt pas bij de verleden tijd belangrijk dat een leerling het nderwerp kan aanwijzen dat bij het te spellen werkwrd hrt. In de tegenwrdige tijd hóór je immers ged f het enkelvud f meervud is. Daarm staat het nderwerp pas p deze plaats in de rij. De wie/wat-vraag wrdt gebruikt als middel m het nderwerp te vinden. Aan de rde kmen k de zgenaamde grepsnderwerpen (men, de directie, het gereedschap) die taalkundig enkelvud zijn, maar vaak aan meervud den denken. Verder leert de leerling dat er in een lang nderwerp altijd een hfdwrd is dat bepaalt f de persnsvrm in het enkelvud f in het meervud staat. Er zijn twee efeningen, waarvan F2 de cmplete stf bevat. Verleden tijd Naast het prbleem van enkelvud f meervud, heb je bij de verleden tijd k het prbleem van de enkele f dubbele d f t. Speciaal ver dit prbleem gaat de eerste efening. In de tweede efening (G2) gaat k het verraderlijke nderwerp weer een rl spelen. Verleden tijd, kfschip De keuze vr -de(n) f -te(n) is bij smmige werkwrden lastig. Er is hier een aparte rubriek aan gewijd. De regel van 't kfschip met uitkmst bieden. In de tweede efening (H2) is k het nderwerp er weer bij. Lesstf Spelling Werkwrden 4

5 Andere vrmen, persnsvrm Pas bij de derde afdeling van dit bestand aangeland, wrdt de persnsvrm behandeld. Het vinden van de persnsvrm is weliswaar uitgangspunt van het algritme van de werkwrdspelling. Maar wie begint met het leren vinden van de persnsvrm, met vervlgens k àlle regels van de werkwrdspelling in één keer behandelen. Daarm hebben wij gekzen vr deze vlgrde. Pas nu met de leerling vaststellen: is dit een persnsvrm f een andere vrm van het werkwrd. Vr het leren vinden van de persnsvrm zijn twee efeningen pgenmen. Oefening I2 Kfschip en getal. Na een fut antwrd mag de leerling het ng een keer prberen. Andere vrmen, vltid deelwrd Hier leert de leerling wat een vltid deelwrd is en he het wrdt gespeld (-en, -d f -t). Hij met z ndig teruggrijpen naar de regel van 't kfschip. In de tweede efening (J2) wrdt het vltid deelwrd tegenver de tegenwrdige tijd gezet. Met name aan de spelling van de zgenaamde tweelingwrden (gebeurt/gebeurd) wrdt aandacht besteed. Hiervr met de leerling kunnen vaststellen f het wrd persnsvrm is f niet. Andere vrmen, infinitief De infinitief (het hele werkwrd) is p zichzelf niet lastig. Het wrdt pas weer meilijk als je gaat kijken naar tweelingwrden als verwachten/ verwachtten. Hiervr met de leerling kunnen vaststellen f het wrd Lesstf Spelling Werkwrden 5

6 persnsvrm is f niet. Deze ppsitie vindt vral in de tweede efening plaats (K2). Andere vrmen, bijveglijk naamwrd. Omdat er veel verwarring kan zijn ver de spelling van kppels als verwachtte/verwachte, is ervr gekzen m k het bijveglijk naamwrd gemaakt van een werkwrd, hier te behandelen. De leerling leert dat je deze bijveglijke naamwrden altijd z simpel mgelijk schrijft en dat er geen wezenlijk verschil is met de spelling van gewne bijveglijke naamwrden. Als er sprake is van twee verschillende vrmen (grt/grte, verbreed/verbrede), dan schrijf je nit een -n; is er sprake van één vrm (stenen, gebakken) dan juist altijd wèl. Natuurlijk is het belangrijk dat de leerling k de werkwrden die níet vraf in een categrie zijn ndergebracht leert schrijven. In de praktijk van alledag is dat immers k niet het geval. Daarm is er een uitgebreide categrie met allesmvattende efeningen, waarbij efening M4 het meest lijkt p wat in de tets Alle Werkwrdsvrmen bevraagd wrdt. In de verzamelrubriek kmen leerlingen alleen via deze tets terecht. Het lesbestand Spelling Werkwrden bestaat uit 59 efeningen. Er zijn 148 uitlegschermen met plaatjes, schema s en tekst. De leerling werkt met vijf verschillende efen- en tetsvrmen. In ttaal zijn in dit lesbestand ruim 5000 variaties van zinnen en wrden en 5 teksten pgenmen. OVERZICHT OEFENINGEN SPELLING WERKWOORDEN Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven A Werkwrd en 1 Werkwrd in krte zin Wijs aan in zin 1 10 persnsvrm 2 Werkwrd in lange zin Wijs aan in zin Werkwrden herkennen Meerkeuze Werkwrden in tekst Wijs aan in tekst Persnsvrm stap vr stap Meerkeuze Persnsvrmen in tekst Wijs aan in tekst Persnsvrmen herkennen Meerkeuze 2 16 B Andere werk- 1 Stammen typen Open vraag 2 16 wrdsvrmen 2 Vltid deelwrd invullen Open vraag Infinitieven Stenen Andere werkwrdsvrmen Meerkeuze 4 18 C Onderwerp 1 Onderwerp aanwijzen Wijs aan in zin 4 12 Lesstf Spelling Werkwrden 6

7 Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven 2 Onderwerp bij persnsvrm Wijs aan in zin Onderwerpen in tekst Wijs aan in tekst Onderwerpen herkennen Meerkeuze 3 16 D TT - meervud 1 Meervud invullen Open vraag Meervud verbeteren Wijs aan in tekst 2 12 E TT - enkelvud 1 Ik-vrmen Wijs aan in tekst Derde persn invullen Open vraag Stam f stam + T Rijen Eerste en derde persn Open vraag 1 18 F TT - cmpleet 1 Gebiedende wijs f niet Rijen Je/jij-vrmen Open vraag Tegenwrdige tijd: wrden Meerkeuze JE/JIJ met f znder T Rijen Onder vier gen Wijzig tekst Uitgang invullen Open vraag Kies de juiste vrm (TT) Meerkeuze 2 20 G VT - nregelmatig 1 Regelmatig f nregelmatig Rijen Onregelmatige vrm invullen Open vraag Onregelmatige vrm kiezen Meerkeuze 1 15 H VT - regelmatig 1 Enkele f dubbele medeklinker Meerkeuze Nieuwsbericht Wijzig tekst Enkelvud f meervud Meerkeuze Regelmatig en nregelmatig Meerkeuze 2 18 I VT - kfschip 1 KOFSCHIP Meerkeuze KOFSCHIP en getal Meerkeuze Over Anne Frank Wijzig tekst Verleden tijd invullen Open vraag KOFSCHIP en verleden tijd Meerkeuze 4 18 J vltid deelwrd 1 Vltid deelwrd herkennen Stenen Vltid deelwrd invullen Open vraag Persnsvrm kiezen Kies wrd in zin Tegenwrdige tijd f deelwrd Meerkeuze Kies de juiste vrm Meerkeuze 3 20 K infinitief 1 Infinitieven herkennen Wijs aan in tekst Infinitief in zin Wijs aan in zin Infinitieven verbeteren Wijs aan in tekst Verleden tijd f infinitief Meerkeuze Infinitief f persnsvrm Meerkeuze 1 15 L VDW als 1 Bijveglijk naamwrd f niet Rijen 1 20 bijveglijk naamw. 2 Acupunctuur Wijs aan in tekst Met f znder N Rijen Naamwrd f verleden tijd Open vraag Naamw., deelw., persnsvrm Meerkeuze 3 14 M alles 1 Werkwrd invullen Open vraag Fute vrmen zeken Wijs aan in tekst Geen persnsvrm Meerkeuze Alle werkwrdsvrmen Meerkeuze 1 38 Lesstf Spelling Werkwrden 7

8 Lesstf Spelling Werkwrden 8