Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.

Transcriptie

1 BASISGRAMMATICA Het Muiswerkprgramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die ndig is vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Delgrepen Basisgrammatica Het cmputerprgramma Basisgrammatica is bedeld vr leerlingen in de eerste klassen van vmb-bbl, -kbl en -gl. In de brugklassen van vmb-tl, hav en vw kan het prgramma gebruikt wrden vr dyslectische f taalzwakke leerlingen vr wie Ontleden en Benemen 1 & 2 ng wat te meilijk is. In het mb, het vlwassenennderwijs en de basiseducatie kan het prgramma gebruikt wrden vr remediërende deleinden. De lesstf begint p het niveau van grep 6 en lpt dr tt 2F. Omschrijving Basisgrammatica Muiswerk Basisgrammatica behandelt alle basisnderwerpen die ndig zijn vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Er wrdt aandacht besteed aan alle nderwerpen die in de methdes vr het basisnderwijs en het vmb behandeld wrden. Die nderwerpen zijn: zelfstandig naamwrd We beginnen het schrijven en spellen met zelfstandige naamwrden. Eerst wrdt gewerkt met plaatjes, waarmee een berep wrdt gedaan p de intuïtie van de leerling. Leerlingen leren deze wrdsrt vervlgens herkennen p basis van de inhud: zelfstandige naamwrden nemen een mens, een dier f een ding. Dat ding kan cncreet f abstract zijn. Tensltte kmen in deze rubriek verschillende vrmkenmerken aan bd: er hrt meestal een lidwrd bij het zelfstandig naamwrd; zelfstandige naamwrden hebben meestal een enkelvud en een meervud en k vaak een verkleinwrd. De leerling met uiteindelijk in staat zijn een zelfstandig naamwrd te herkennen in de cntext van een zin f een tekst. De rubriek bestaat uit acht efeningen en er zijn zes verschillende efenvrmen gebruikt.

2 Oefening A5 Meervud herkennen. bijveglijk naamwrd Ok bij het bijveglijk naamwrd aandacht vr zwel betekenis als vrm. Het bijveglijk naamwrd nemt een kenmerk f eigenschap van een zelfstandig naamwrd (betekenis). Het heeft vaak een vergrtende en vertreffende trap (snel- sneller- snelst) en meestal is sprake van twee vrmen (grt en grte). Uiteindelijk met de leerling kunnen aangeven welk wrd een bijveglijk naamwrd is en k welke vrm wanneer gebruikt wrdt. De leerling ntmet bij deze afdeling zes efeningen in vijf verschillende efenvrmen. werkwrden Deze rubriek ver het werkwrd vrmt de basis van enkele rubrieken die vlgen (tijden, persnsvrm, vltid deelwrd). Eerst wrdt weer gewerkt met plaatjes, waarmee een berep wrdt gedaan p de intuïtie van de leerling. Het werkwrd wrdt vervlgens uitgelegd aan de hand van de inhud: een werkwrd zegt wat iets f iemand det. Dan kmen enkele vrmkenmerken aan de rde: de verschillende vrmen die een werkwrd aan kan nemen; het bestaan van splitsbare en nsplitsbare werkwrden. De acht efeningen zijn weer gevarieerd: zes efenvrmen. werkwrdstijden De tijd van het werkwrd is als basis vr de spelling zó belangrijk dat er hier een aparte afdeling aan gewijd wrdt. Met tegenwrdige en verleden tijd wrden de nties nu en vreger verbnden. In deze afdeling k aandacht vr het verschijnsel dat veel werkwrden in de verleden tijd van klank veranderen (sterke werkwrden). Er zijn vijf efeningen met drie verschillende efenvrmen. persnsvrm Als leerlingen eenmaal weten wat een werkwrd is en wat tijden zijn, dan kan de persnsvrm aan bd kmen. De afdelingen zijn dus niet tevallig in deze vlgrde gezet. In eerste instantie wrden alleen simpele enkelvudige zinnen behandeld; smmige mét en ander znder tweede werkwrd. Bij de laatste efeningen k eenvudige samengestelde zinnen. In het belang van de werkwrdspelling meten leerlingen k bij deze zinnen in staat zijn te bepalen f een werkwrd een persnsvrm is. De afdeling heeft zes efeningen en er zijn vier verschillende efenvrmen. vltid deelwrd We hebben ervr gekzen het vltid deelwrd apart te behandelen mdat deze werkwrdsvrm bij de werkwrdspelling meestal k apart behandeld wrdt. Een leerling die het vltid deelwrd aan zijn vrm

3 herkent, maakt meestal minder futen bij de spelling van zwel persnsvrm als het vltid deelwrd zelf. De afdeling bestaat uit zes variabele efeningen en er zijn vijf verschillende efenvrmen gebruikt. zinsdelen Om enig zicht te krijgen p de zinsbuw, is het belangrijk dat leerlingen leren dat zinnen pgebuwd zijn uit zinsdelen. Om te zien welke wrden samen een zinsdeel vrmen, met je de vlgrde van de zin veranderen. Je kunt k prberen welke wrden samen vóór de persnsvrm kunnen staan. Die wrden zijn een zinsdeel. Vijf efeningen in deze afdeling en drie verschillende efenvrmen. Oefening G5 Zinsdelen. nderwerp Vr het kunnen schrijven znder futen is het ndig dat leerlingen weten wat het nderwerp van de zin is, f in elk geval het nderwerp dat bij de persnsvrm hrt. De nderwerpvraag (Wie f Wat + werkwrd(en)) wrdt hier als methde gebruikt m het nderwerp te vinden. Dit vinden wrdt eerst p een intuïtieve manier geprbeerd in en later wat frmeler. Bij de hgere efeningen k aandacht vr meilijke nderwerpen als men f directie, die taalkundig enkelvud zijn, terwijl ze inhudelijk aan meervud den denken. Zes efeningen in deze afdeling en daarbij wrden vijf efenvrmen gebruikt. verzamelrubriek De laatste rubriek een verzamelrubriek waarin alles bij elkaar kmt wat in dit prgramma behandeld is. Vrafgaand aan een grte tets kan de dcent de ene efening van de rubriek laten maken. Vr deze efening is gebruikgemaakt van drie verschillende teksten. De efening kan dus herhaald wrden en de leerling krijgt dan een andere tekst en andere vragen. Basisgrammatica bestaat uit 51 efeningen, die samen 97 uitlegschermen laten zienonline versie: 7,70 excl. btw per gebruiker. incl. serverbeheer (schlingang); incl. dcentaccunts; thuisgebruik is gratis; bij een ttaalafname van 100 licenties;

4 OVERZICHT OEFENINGEN BASISGRAMMATICA Links in het verzicht staan de nderwerpen. In de tweede klm de namen van de efeningen die ver het nderwerp gaan. Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven A zelfstandig naamwrd 1 Zelfstandige naamwrden Plaatje klikken De f het srteren Rijen Verkleinwrden zeken Wijs aan in tekst Meervud -en f -s Rijen Meervud herkennen Stenen Zelfstandige nw aanwijzen Wijs aan in zin Zelfstandige nw in tekst Wijs aan in tekst Zelfstandig naamwrd Meerkeuze 1 12 B bijveglijk naamwrd 1 Bijveglijk nw kiezen Meerkeuze Trappen aanwijzen Wijs aan in tekst Trappen invullen Open vraag Grt f grte Open vraag Bijveglijke nw aanwijzen Wijs aan in tekst Bijveglijk naamwrd Meerkeuze 3 12 C werkwrd 1 Werkwrden typen Open vraag Hele werkwrd typen Open vraag Werkwrden aanwijzen Stenen Werkwrd aanwijzen Wijs aan in zin Werkwrden in tekst Wijs aan in tekst Splitsbaar f niet Rijen Werkwrden plaatsen Plaats wrd Werkwrd Wijs aan in zin 4 12 D tijden 1 Nu f ten Rijen Tijd kiezen Meerkeuze Andere tijd gebruiken Open vraag Sterk f zwak Rijen Tijden Meerkeuze 2 15 E persnsvrm 1 Persnsvrm f niet Meerkeuze Persnsvrm kiezen Kies wrd in zin Persnsvrm in zin Wijs aan in zin Persnsvrmen in tekst Wijs aan in tekst Meer persnsvrmen Wijs aan in tekst Persnsvrm Meerkeuze 2 10 F vltid deelwrd 1 Vltid deelwrd in zin Wijs aan in zin Hele werkwrd typen Open vraag Vltid deelwrd typen Open vraag Vltide deelwrden in tekst Wijs aan in tekst Vltid deelwrd herkennen Stenen Vltid deelwrd Meerkeuze 3 12 G zinsdelen 1 Persnsvrm in zin plaatsen Slepen Zinsdeel vr persnsvrm Meerkeuze Zinnen maken Vlgrde 1 8

5 Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven 4 Zinnen verdelen Slepen Zinsdelen Meerkeuze 2 10 H nderwerp 1 Over wie f wat Open vraag Onderwerp plaatsen Slepen Onderwerp kiezen Meerkeuze Onderwerp aanwijzen Wijs aan in zin Meilijker nderwerpen Meerkeuze Onderwerpen in tekst Wijs aan in tekst I [alles] 1 Alle nderwerpen Meerkeuze 7 22