Dit programma is gemaakt voor leerlingen vanaf groep 7 van de basisschool, alle niveaus van het vmbo en mbo 1 en 2.

Transcriptie

1 Grammatica p maat Werkwrdspelling p maat is nderdeel van de Bundel Taal p maat. Deze bundel bevat kspelling p maat 1, Spelling p maat 2, Spelling p maat 3 en Werkwrdspelling p maat. Het Muiswerkprgramma Grammatica p maat bestrijkt de grammatica die ndig is vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Delgrepen Grammatica p maat Dit prgramma is gemaakt vr leerlingen vanaf grep 7 van de basisschl, alle niveaus van het vmb en mb 1 en 2. Omschrijving Grammatica p maat Muiswerk Grammatica p maat behandelt alle basisnderwerpen die ndig zijn vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Er is k een verzamelrubriek waarmee de cmplete stf geefend kan wrden. Hier vlgt van elk nderwerp een nadere beschrijving. De inhud die beschreven is, staat vr de leerling in de uitlegschermen en vrmt de basis vr de efeningen. Tijdens het efenen kan de uitleg p elk gewenst mment pnieuw nagelezen wrden. Zelfstandig naamwrd We beginnen het schrijven en spellen met zelfstandige naamwrden. Eerst wrdt gewerkt met plaatjes, waarmee een berep wrdt gedaan p de intuïtie van de leerling. Leerlingen leren deze wrdsrt vervlgens herkennen p basis van de inhud: zelfstandige naamwrden nemen een mens, een dier f een ding. Dat ding kan cncreet f abstract zijn. Tensltte kmen in deze rubriek verschillende vrmkenmerken aan bd: er hrt meestal een lidwrd bij het zelfstandig naamwrd; zelfstandige naamwrden hebben meestal een enkelvud en een meervud en k vaak een verkleinwrd. De leerling met uiteindelijk in staat zijn een zelfstandig naamwrd te herkennen in de cntext van een zin f een tekst. De afdeling bestaat uit negen efeningen, waarvan de laatste alle stf van deze rubriek bevat. Werkwrd Deze rubriek ver het werkwrd vrmt de basis van enkele rubrieken die later vlgen (tijden, persnsvrm, vltid deelwrd). Eerst wrdt weer gewerkt met plaatjes, waarmee we een berep den p de intuïtie van de leerling. Het werkwrd wrdt vervlgens uitgelegd aan de hand van de inhud: een werkwrd zegt wat iets f iemand det. Dan kmen enkele vrmkenmerken aan de rde: de verschillende vrmen die een werkwrd aan kan nemen; het bestaan van splitsbare en nsplitsbare werkwrden. De negen efeningen zijn weer gevarieerd: zes efenvrmen. De laatste efening bevat alle efenstf en de meest uitgebreide feedback.

2 Bijveglijk naamwrd Ok bij het bijveglijk naamwrd aandacht vr zwel betekenis als vrm. Het bijveglijk naamwrd nemt een kenmerk f eigenschap van een zelfstandig naamwrd (betekenis). Het heeft vaak een vergrtende en vertreffende trap (snel- sneller- snelst) en meestal is sprake van twee vrmen (grt en grte). Uiteindelijk met de leerling kunnen aangeven welk wrd een bijveglijk naamwrd is en k welke vrm wanneer gebruikt wrdt. De leerling ntmet bij deze afdeling negen efeningen in vijf verschillende efenvrmen. De laatste efening bevat alle efenstf en de meest uitgebreide feedback. Werkwrdstijden De tijd van het werkwrd is als basis vr de spelling zó belangrijk dat er hier een aparte afdeling aan gewijd wrdt. Met tegenwrdige en verleden tijd wrden de nties nu en vreger verbnden. In deze afdeling k aandacht vr het verschijnsel dat veel werkwrden in de verleden tijd van klank veranderen (sterke werkwrden). Er zijn zeven efeningen met vier verschillende efenvrmen. De laatste efening bevat weer alle efenstf en de meest uitgebreide feedback. Persnsvrm Als leerlingen eenmaal weten wat een werkwrd is en wat tijden zijn, dan kan de persnsvrm aan bd kmen. De afdelingen zijn dus niet tevallig in deze vlgrde gezet. In eerste instantie wrden alleen simpele enkelvudige zinnen behandeld; smmige mét en andere znder tweede werkwrd. Bij de laatste efeningen k eenvudige samengestelde zinnen. In het belang van de werkwrdspelling meten leerlingen k bij deze zinnen in staat zijn te bepalen f een werkwrd een persnsvrm is. De afdeling heeft negen efeningen en er zijn vijf verschillende efenvrmen. De laatste efening bevat alle efenstf en de meest uitgebreide feedback. Onderwerp Vr het kunnen schrijven znder futen is het ndig dat leerlingen weten wat het nderwerp van de zin is, f in elk geval het nderwerp dat bij de persnsvrm hrt. De nderwerpvraag (Wie f Wat + werkwrd(en)) wrdt hier als methde gebruikt m het nderwerp te vinden. Dit vinden wrdt eerst p een intuïtieve manier geprbeerd en later wat frmeler. Bij de hgere efeningen k aandacht vr meilijke nderwerpen als men f directie, die

3 taalkundig enkelvud zijn, terwijl ze inhudelijk aan meervud den denken. Er zijn zes efeningen in deze afdeling en daarbij wrden vier efenvrmen gebruikt. Vltid deelwrd We hebben ervr gekzen het vltid deelwrd apart te behandelen mdat deze werkwrdsvrm bij de werkwrdspelling meestal k apart behandeld wrdt. Een leerling die het vltid deelwrd aan zijn vrm herkent, maakt meestal minder futen bij de spelling van zwel persnsvrm als het vltid deelwrd zelf. De afdeling bestaat uit zes variabele efeningen en er zijn vijf verschillende efenvrmen gebruikt. Zinsdelen Om enig zicht te krijgen p de zinsbuw, is het belangrijk dat leerlingen leren dat zinnen pgebuwd zijn uit zinsdelen. Om te zien welke wrden samen een zinsdeel vrmen, met je de vlgrde van de zin veranderen. Je kunt k prberen welke wrden samen vóór de persnsvrm kunnen staan. Die wrden zijn een zinsdeel. Er zijn vijf efeningen in deze afdeling en drie verschillende efenvrmen. De laatste efening bevat alle efenstf en de meest uitgebreide feedback. Alles De afdeling Alles is een verzamelrubriek waarin alles bij elkaar kmt wat in dit prgramma behandeld is. De rubrieken zijn pgebuwd naar meilijkheid, p basis van de lesstfindeling die in de meeste methdes vr het basisnderwijs gevlgd wrdt. De pbuw is cumulatief, dat wil zeggen: wat eerder behandeld is, wrdt bekend verndersteld. Het is daarm niet aan te raden hier en daar een ls nderwerp uit het prgramma te halen, znder dat het vrgaande behandeld is. Zwel allchtne als niet-allchtne leerlingen kunnen met dit prgramma hun vrdeel den. Buiten het prgramma valt de stf van het aanvankelijke spellen, waarin het verband tussen klanken en letters wrdt aangeleerd en k het grtste deel van de inprentwrden. Wel kmen in het prgramma enkele inprenttechnieken aan bd, waarmee p een tamelijk willekeurig crpus van wrden geefend wrdt. Het lesbestand Grammatica p maat bestaat 63 efeningen, nderverdeeld naar nderwerp. Veel tetsen en efeningen hebben een levend karakter, dat wil zeggen: ze behandelen wel telkens dezelfde lesstf, maar met wisselende wrden en zinnen. In ttaal zijn er 120 ingesprken uitlegschermen.

4 OVERZICHT OEFENINGEN GRAMMATICA OP MAAT Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven A zelfstandig naamwrd 1 Zelfstandige naamwrden Plaatje klikken De f het srteren Rijen Verkleinwrden zeken Wijs aan in tekst Meervud p -en f -s Rijen Meervud herkennen Stenen Zelfstandig naamwrd in zin Wijs aan in zin Naamwrden plaatsen Plaats wrd Zelfstandig naamwrd in tekst Wijs aan in tekst Zelfstandig naamwrd Meerkeuze 2 12 B werkwrd 1 Werkwrden Meerkeuze Hele werkwrd typen Open vraag Zijn en hebben Rijen Werkwrden aanwijzen Stenen Werkwrd in zin Wijs aan in zin Werkwrden in tekst Wijs aan in tekst Werkwrden plaatsen Plaats wrd Splitsbaar f niet Rijen Werkwrd Wijs aan in zin 4 12 C bijveglijk 1 Bijveglijke naamwrden Meerkeuze 1 10 naamwrd 2 Trappen aanwijzen Wijs aan in tekst Trappen invullen Open vraag Juiste vrm invullen Open vraag Grt f grte Open vraag Kies uit twee Meerkeuze Bijveglijk naamwrd in zin Wijs aan in zin Bijveglijk naamwrd in tekst Wijs aan in tekst Bijveglijk naamwrd Meerkeuze 3 16 D tijden 1 Nu f ten Rijen Tijd kiezen Meerkeuze Andere tijd gebruiken Open vraag Sterk f zwak Rijen Tegenwrdige tijd maken Wijzig tekst Verleden tijd maken Wijzig tekst Tijden Meerkeuze 3 15 E persnsvrm 1 Persnsvrm kiezen 1 Kies wrd in zin 2 10

5 Rubriek Oefening Type Uitleg Opgaven 2 Persnsvrm kiezen 2 Kies wrd in zin Persnsvrm kiezen 3 Kies wrd in zin Persnsvrm kiezen 4 Kies wrd in zin Persnsvrm f niet Meerkeuze Persnsvrm in zin Wijs aan in zin Persnsvrmen in tekst 1 Wijs aan in tekst Meer persnsvrmen in tekst Wijs aan in tekst Persnsvrm Meerkeuze 2 10 F nderwerp 1 Over wie f wat Open vraag Onderwerp plaatsen Slepen Onderwerp kiezen Meerkeuze Onderwerp aanwijzen Wijs aan in zin Onderwerpen in tekst Wijs aan in tekst Meilijker nderwerpen Meerkeuze 2 9 G vltid deelwrd 1 Vltid deelwrd in zin Wijs aan in zin Hele werkwrd typen Open vraag Vltid deelwrd typen Open vraag Vltid deelwrd in tekst Wijs aan in tekst Vltid deelwrd herkennen Stenen Vltid deelwrd Meerkeuze 3 12 H zinsdelen 1 Persnsvrm in zin plaatsen Slepen Zinsdeel vr persnsvrm Meerkeuze Zinnen maken Vlgrde Zinnen verdelen Slepen Zinsdeel f niet Meerkeuze 1 10 I alles 1 Alle wrdsrten Wijs aan in zin Alle zinsdelen Meerkeuze Wrdsrten en zinsdelen Meerkeuze 7 22