Behandeling type 2 diabetes in 2011

Vergelijkbare documenten
(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

ZIN EN ONZIN VAN DIABETESBEHANDELING BIJ OUDEREN. Ann Mertens, MD, PhD Dienst Endocrinologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven

Orale antidiabetica bij ouderen. Katrien Benhalima UZ Leuven

Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren

Diabetescafe Fokke Meima kaderhuisarts diabetes

Update Diabetes voor verpleging 2010

Nieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes

Wat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

DM-2: nieuwe medicatie, nieuwe pathway. en wat we hieruit leren

Internationale diagnosecriteria en behandelingstargets bij personen met diabetes type 2. Prof.em.dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZ Gent

Medisch Centrum Huisartsen

Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ

Casus B. Katrien Benhalima, adjunct-kliniekhoofd Dienst endocrinologie In samenwerking met Yves Devos en Linda Van Himme

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand

Internistisch perspectief

Nieuwe geneesmiddelen bij de behandeling van diabetes mellitus type 2. Nicolaas Schaper

De nieuwe NHG diabetes-standaard: de patiënt centraal. EADV-regiobijscholing najaar 2013: Diabetes Mellitus & Vrouwen

Update NHG standaard Diabetes mellitus type 2

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland

17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?

Diabetes for dummies. Dr. C.B. Brouwer, internist

Medicatie Stappenplan

Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...

Zorg voor de geriatrische patiënt met diabetes. Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016

Smeerolie voor de poli. Workshop Diabetes

rationeel Diabetes type 2: rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen 5/04/2012 OAD: effect op glycemie evidence based

Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2. Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011

Scherpe behandeling of kan het ook wat minder?

JA! Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c <53 mmol/mol (<7.0%)

Dokter wat heb ik. Casuïstiek workshop over de Multidisciplinaire richtlijn CVRM 2011

Lipidenbilan en cardiovasculair risico

Diabetes Mellitus. Toen en nu. 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts

HbA1c streefwaarden. ADVANCE trial. Uitkomsten ADVANCE. Uitkomsten ADVANCE

Medicatie, Consequenties voor dieetadviezen

Nieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018

Diabetes en de postmenopauzale vrouw

Benchmark Diabetes Nellie Jans Marijke Overkamp Jan Tillemans Karin Willemsen (per 1 april a.s.)

Tabel: Overzicht van de studieresultaten.

Nierschade. Kernboodschap. Nierfunctiestoornissen en albuminurie. Hart- en vaatziekten. Tijdige behandeling kan dit risico verminderen!

Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi

SGLT2-inhibitoren: overzicht, richtlijnen en praktische toepassingen

"Nieuwe orale behandelstrategieen voor type 2 diabetes: de toepassing naderbij?"

De nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2

Glucose in beweging door beweging. Yvonne Krul internist in opleiding

glycemie medicatie aanpassen in de praktijk

Diabetes Mellitus en Beweging

Nieuwe antidiabetica zijn cardiovasculair veilig, maar mogen we ook meer verwachten? Marijke Annaert Endocrinologie

Innovatieve ontwikkelingen in de diabeteszorg

KGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines.

Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard. Casuïstiek Nr. 1. Vervolg. Casuïstiek Nr. 2. Vervolg

Spelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN

Hoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven

Cardiologie. Verder na het hartinfarct.

Regionale Transmurale Afspraken - DM

Diabetes type 2. Duodagen april E.H.R. Wins, Woerden

Praktische tips voor aanpak hyperlipidemie. Dr. D. Mertens

Richtlijnen voor primaire en secundaire preventie. Symposium Cardiologie 3 oktober 2015 Johan Vaes

Behandeling Type 1 diabetes. Diabetes mellitus in vogelvlucht. Nieuwe ontwikkelingen in de. Behandeling van diabetes. Chronische behandeling diabetes

De elektronische software voor het beheer van het medisch dossier is in staat om:

Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2

Cardiovasculair risicomanagement

Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011

Preventie in de spreekkamer met U-Prevent

Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven. Wat gaan we doen? Lipiden

De zorg voor diabetespatienten (zorgtraject)

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass

Diabetes en nierziekten; een moeilijke combinatie? Prof. Robert Hilbrands diabetoloog-nefroloog Kliniekhoofd Diabeteskliniek UZBrussel

Transmuraal Zorgpad Diabetes

Diabetes type 2 en hypo's: is voorkomenbeterdangenezen?

Nederlandse samenvatting

Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3.

Nascholing Synchroon 23 nov 2017

BEGRIPPEN RICHTLIJNEN DIAGNOSTIEK

Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! Inleiding Chronische complicaties Samen sterk: hoe?

DIABETISCHE NEFROPATHIE

} Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling. } Insuline resistentie

Bloeddruk: hoe lager hoe beter?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Behandeling van Diabetische Dyslipidemie: - plaats van de statines - PCSK-9 inhibitoren. Ann Mertens, MD, PhD dienst Endocrinologie

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert

Kent u de cijfers van uw hart?

Regulatie van DM en hypertensie bij ouderen met chronische nierschade

Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst

LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:

Resultaten van DM ketenzorg: meer dan cijfers voor de zorgverzekeraar

Nieuwe standaard DM Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven.

Intake: medische gegevens

Klinische gevallen. BHC symposium H.Heuten, T.De Backer

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Streefwaarden naar leeftijd: zowel de glucose, de bloeddruk als de lipiden?

Dialysepatient van vandaag. Dr. Carmen Verhelst AZ Sint Blasius Dendermonde

Disclosure. Programma. Lab-w aarden. Casus De heer J. Xxxxxxx. Langerhanssymposium. Drs. V.R. Rambharose, kaderhuisarts

Medicatie bij atherosclerose. Yvette Henstra Verpleegkundig Specialist Vasculaire Geneeskunde OLVG

SGLT2 inhibitoren, een nieuwe behandeling voor type 2 diabetes. Wetenschappelijke achtergrond en praktisch gebruik

Doel workshop. Drie relevante richtlijnen doornemen: Casuistiek

Benchmark Diabetes 2016 SEZ Zaanstreek-Waterland

Transcriptie:

mul$disciplinair symposium 1/10/2011 Behandeling type 2 diabetes in 2011 Dr. Katrin Mortelmans

Casus man 54 jaar Ø Medische voorgeschiedenis: diabetes type 2 sinds 2006, arteriële hypertensie, maagulcera (NSAID) Ø Opname met atypische presentatie acuut coronair syndroom

Casus (2) Ø Cardiovasculaire risicofactoren: diabetes, arteriële hypertensie, abdominale obesitas (BMI 36), ex-roker Ø Huidige behandeling: Ramipril, Glucophage 3x850mg, Emconcor Ø Biochemie egfr 52 ml/minuut, HbA1c 8.8% Chol 254, LDL 167, HDL 60 TG 136

Behandeling diabetes Ø Cave metformine en nierinsufficiëntie: l Klaring > 60 3x850 l Klaring 45-60 2x850 l Klaring 30-45 1x850 l Klaring < 30 stop Ø Casus: dosisreductie naar 2x850mg

Behandeling diabetes Ø HbA1c 8.8% onder monotherapie metformax -> opties?

De basis stappen in de aanpak van Type 2 Diabetes insulin oral plus insulin oral combination + + oral monotherapy + diet & exercise GLP-1 analogen DPP4-inhibitor

Incretins Regulate Glucose Homeostasis Through Effects on Islet Cell Function Ingestion of food GI tract Release of incretin gut hormones Active GLP-1 and GIP Pancreas Beta cells Alpha cells Glucose dependent é Insulin from beta cells (GLP-1 and GIP) Insulin increases peripheral glucose uptake Blood glucose control ä Glucagon from alpha cells (GLP-1) Glucose dependent Increased insulin and decreased glucagon reduce hepatic glucose output Adapted from Brubaker PL, Drucker DJ Endocrinology 2004;145:2653 2659; Zander M et al Lancet 2002;359:824 830; Ahrén B Curr Diab Rep 2003;3:365 372; Buse JB et al. In Williams Textbook of Endocrinology. 10th ed. Philadelphia, Saunders, 2003:1427 1483.

Behandeling diabetes Ø HbA1c 8.8% onder monotherapie metformax opties? 1. DPP4-inhibitor? 2. SU/glinide? 3. SU/glinide + GLP-1-analoog? 4. Insuline?

1. Associatie DPP4-inhibitor PRO Ø Geen hypo s Ø Gewichtsneutraal CONTRA Ø nieuwe medicatie Ø Waarschijnlijk niet krachtig genoeg cf. gemiddelde daling HbA1c tot 1%

2. Associatie SU/glinide PRO Ø Met oog op GLP-1-analoog cf. infra CONTRA Ø Gewicht Ø Hypoglycemie Ø Wschl. Onvoldoende (HbA1c 1.5%)

3. SU/glinide + GLP-1-analoog PRO Ø Gewichtsreductie Ø Geen hypo s CONTRA Ø nieuwe medicatie Ø nevenwerkingen

4. insuline PRO Ø Adequate glycemiecontrole (compliantie) CONTRA Ø Gewicht Ø Hypo s

Voorstel beleid casus Ø Start SU Ø Start zorgtraject Ø In tweede tijd GLP-1 Ø Zo onvoldoende controle -> insuline

ACCORD, ADVANCE en VADT de implicaties voor de klinische praktijk Ø HbA 1c <7% blijft het doel voor de glycemie controle: l Heeft bewezen dat hiermee het risico op microvasculaire verwikkelingen kan worden gereduceerd. Skyler JS, et al. Diabiieites Care. 2009;32:187-92.

ACCORD, ADVANCE en VADT de implicaties voor de klinische praktijk Geïndividualiseerde glycemie targets voor bepaalde groepen lijkt aangewezen: l Strenger/scherpere target van HbA1c Voor mensen met een korte diabetesduur, lange levensverwachting en geen significant cardiovasculair lijden l Minder streng target van HbA1c Voor mensen met een voorgeschiedenis van hypoglycemie, beperkte levensverwachting, uitgebreide microvasculaire of macrovasculaire complicaties, of uitgebreide co-morbiditeiten Skyler JS, et al. Diabiieites Care. 2009;32:187-92.

Secundaire preventie Ø Aspirine Ø Lipiden Ø Bloeddruk, <130/80 mmhg, voorkeur ACE

Secundaire preventie: aspirine Aspirine efficiënt bij alle subgroepen: 28 cardiovasculaire events/1000/j Ernstige bloedingen: 1 à 2 events/1000/j Meta-analyse ATC 2002 BMJ

Secundaire preventie: statines -Doel LDL < 70 mg/dl -Fluva < prava < simva < atorva < rosuvastatine (24%) (34%) (41%) (55%) (63%) -Myopathie minst bij fluva en pravastatine -Inname bij voorkeur s avonds endogene cholesterolproductie vnl s avonds voor atorva en rosuva geen belang (lang halfleven)

Andere therapie? -Ezetemibe Nicotinezuur Fibraten -Momenteel nog weinig gegevens over effect monotherapie (bvb igv intolerantie) of combinatietherapie met statines op CV opstart overwegen indien therapeutisch doel niet bereikt wordt