(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

Transcriptie

1 symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven

2 Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer complicaties Meer geriatrische syndromen depressie, dementie, incontinentie, vallen, chronische pijn

3 Ouderen Vaak niet geïncludeerd in de studies (bv UKPDS tot 65j) Heterogeen Frail Co-morbiditeiten Verminderde functionaliteit INDIVIDUALISATIE

4 Klinische praktijk ACCORD, ADVANCE en VADT trial HbA1c <7% blijft het doel voor de glycemie controle Geïndividualiseerde glycemie targets voor bepaalde groepen lijkt aangewezen Strengere target van HbA1c - korte diabetesduur - lange levensverwachting - geen significant cardiovasculair lijden Minder strenge target van HbA1c - VG v hypoglycemie - beperkte levensverwachting - uitgebreide micro- of macrovasculaire complicaties - uitgebreide co-morbiditeiten Skyler JS, et al. Diabiieites Care. 2009;32:

5 HbA1c streefwaarde bij ouderen Functioneel onafhankelijk: Goede cognitie, zelfstandig, minimale bijstand. Streef HbA1c: 7,0-7,5%! Functioneel afhankelijk: Verminderde ADL + MMSE: risico voor institutionalisering. Streef HbA1c: 7,0 tot 8,0%! Frail: beperkte mobiliteit, valrisico, vermagering, Streef HbA1c: tot 8,5%! Dement: dalende cognitie, zelfzorg onmogelijk. Streef HbA1c: tot 8,5%

6 HbA1c streefwaarde bij ouderen (2) Palliatief statuut: Prognose < 1 jaar. Streefdoel: vermijden van symptomatische hyperglycemie/hypoglycemie.

7 Dieet Gematigd! Risico op ondervoeding = risico op obesitas Risico op eiwitmalnutritie Levenskwaliteit Gewichtsverlies bij bejaarden -> toename morbiditeit en mortaliteit

8 Beweging Verbetering: Diabetes Valrisico Depressie Levenskwaliteit Mortaliteit

9 Oraal anti-diabeticum welk gebruiken bij ouderen Inuzcchi et al. Diabetologia 2012

10 Oraal anti-diabeticum welk gebruiken bij ouderen Algemene principes: Bij diagnose: levensstijl veranderingen Na 3 maand: orale therapie associëren met behouden van levensstijl aanpassingen Start low and go slow

11 Metformine Voordeel: Laag risico op hypoglycemie Goedkoop Effectief Gewicht Nadeel: Hoge gastro-intestinale klachten Lactaat acidose (zz) Gewicht? Cave nierfunctie, hartfalen

12 Sulfonylurea Voordeel: Goedkoop Effectief Nadeel: Hypoglycemie Gewichtstoename CNI Bij goed eetpatroon en hypo-awareness

13 DDP-4 inhibitoren Voordeel: Goede tolerantie Lage kans op hypoglycemie Geen gastro-intestinale nevenwerkingen Te gebruiken bij CNI Nadeel: Kost Minder effectief (Pancreatitis) (Cardiovasculair HF) (Laattijdige effecten)

14 Thiazolidinediones Actos Voordeel: Effectief (HbA1c reductie 1-1,5%) Lage kans op hypoglycemie Eenmaal per dag Nadeel: Veel nevenwerkingen gewichtstoename, vochtretentie, oedemen, toename van hartfalen Toename van fracturen. AMI (rosiglitazone) Blaaskanker (pioglitazone)

15 GLP-1 analogen Voordeel: Effectief Lage kans op hypoglycemie Eenmaal per dag/week Nadeel: Subcutaan Data is gelimiteerd bij ouderen Kost GI nevenwerkingen (nausea, braken) Lange termijn effecten?

16 Oraal anti-diabeticum welk gebruiken bij ouderen IDF, global guidelines

17 Prevalentie hypoglycemie.

18 Hypoglycemie verschil ifv leeftijd Glucose thresholds for change in four-choice reaction time during stepped hypoglycemia in younger and older man Matyka et al. Diabetes care 1997.

19 Hypoglycemie risicofactoren Lange duur diabetes Behandeling met insuline en sulfonylurea Polyfarmacie Voorgeschiedenis van hypoglycemie Onregelmatig eetpatroon Verminderde nier/leverfunctie Cognitieve dysfunctie Malabsorptie/slikdysfunctie.

20 Hypoglycemie gevolgen Verhoogde kans op geriatrische syndromen val, depressie, Cardiovasculaire complicaties Verminderde levenskwaliteit

21 Hyperglycemie Symptomen, cave atypisch Lethargie, vermoeidheid Vermagering Polyurie, polydipsie, nycturie, dorst (minder frequent) Glucosurie (verhoogde renale drempel) Diabetische ketoacidose/hyperosmolair coma

22 Hyperglycemie risicofactoren Co-morbiditeiten: Infectie, CV, nierinsufficiëntie, trauma, chirurgie, brandwonden, Medicatie: Steroïden en diuretica Gestoord dorstgevoel Hoge leeftijd, rusthuisbewoner opvolgen glycemies!!

23 Complicaties screening Jaarlijks microalbumine/creatinine-ratio op ochtendstaal urine > 30 mg/g: microalbuminurie > 300 mg/g: macroalbuminurie! zo bij herhaling positief (en geen interfererende factoren) indicatie ACE-inhitor Jaarlijks oogarts Diabetische retinopathie Cataract Glaucoom

24 Behandeling cardiovasculaire risicofactoren Rookstop Obesitas: dieet en beweging cf. supra Dyslipidemie: statine Arteriële hypertensie, < 140/85 mmhg Aspirine in secundaire preventie

25